No. 306 Woensdag 30 September 1931 45e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Cos BankN.V. Goes Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 OCTOBER vervallende COUPONS EN LOSSINGEN worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259. De Zeeuw VERSCHIJNT ELREN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, !3.— Losse nummers 10,05 Prijs der Advertentiën: 1I regels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. De wortel van het kwaad. De „Standaard" vestigt de aandacht op een uitspraak van een vrijzinnig blad, het „Journal de Genève" waarin gezegd wordt, dat de 'huidige crisis in de eerste plaats van moreelen aard is, dat zij een religieus karakter draagt en dat de el lende die wij nu lijden gevolg is van het loslaten van den godsdienst. Het blad meent, dat de oorlog hier de schuldige is. Dat is, zegt de „Standaard" een ver gissing. Want voordien meende men in Europa ook al, dat men het zonder God en Zijn dienst wel afkon. De Naam Gods behoorde niet meer genoemd te worden. Daardoor kwam ook het materialisme over de menschen, daardoor de oorlog en daardoor de naweeën van dien. Toen de oorlog er was en levensgevaar allerwege dreigde, bekeerden de menschen zich niet. Neen, zij riepen: laat ons eten en drinken, want morgen sterven wij. Toen de wapenstilstand kwam, werd de levenstoon deze: wij hebben de ramp overleefd: laat ons eten en drinken, laat ons er nu van profiteeren. De financieele crisis, die volgde, drukte weer neer. Maar weer geen bekeering. Liep alles mis, wel: laat ons genieten, laat ons eten en drinken, want morgen ster ven wij. En een periode van geweldige genotzucht volgde. Toen kwamen enkele vette jaren. Het scheen, dat de crisis was overwonnen. Het werd een tijd van groote luxe. Velen gewenden zich aan een leven ver boven bun werkelijke inkomsten. De regeerin gen dachten aan niet dan groote dingen. Alles zou nu in eenmaal perfect worden, en als er geen geld was, dan ging men maar leenen. Leven op crediet. Maar een normaal crediet verandert zoo spoedig in een „credit fallacieux", een crediet op valschen grondslag. Crediet berust op vertrouwen, maair als dat vertrouwen verkeerd geplaatst is, kan de catastrophe niet uitblijven. Velen leefden boven hun stand, regee ringen en volkeren en particulieren. De laatstgenoemden konden ten slotte me nigmaal de verleiding tot vervalsching van hun staat niet weerstaan en het gevolg was de ruïne, de schande, de ge vangenis. Poenale verantwoordelijkheid voor som migen, maar moreele verant- woordelijkheid voor al- 1 e n." Deze uitspraken verdienen ernstige overweging. Hier wordt de wortel van het kwaad aangewezen. En daarmee tegelijkertijd het middel tot genezing. Het verlaten van God de oorzaak, de achtergrond van alle financieele en eco nomische en sociale ontreddering; maar dan is ook terugkeer tot God en het le ven naar Zijne ordinantiën het eenige middel tot verbetering. Met dit te constateeren en het toe te stemmen zijn we echter niet klaar. Want och, dat is vrij gemakkelijk. Vooral als men bij dergelijke uitspraken in de eerste plaats naar anderen ziet. Onze taak is, zooals Prof. Slotemaker de Bruïne het dezer dagen zoo juist uit drukte: ons geestelijk bezit reëel te ma ken. Persoonlijk en gezamenlijk. Het Chineesch-Japansche geschil. Naar de „N. R. Ct." verneemt, zal de Raad van den Volkenbond vandaag weer ia openbare zitting bijeenkomen voor de bespreking van bet geschil tusschen China en Japan. Het schijnt, dat er nieuwe, geruststellende berichten over het terugtrekken van de Japansche troe pen zijn binnengekomen, zoodat men thans aanneemt, dat de Raad besluiten zal zijn zitting te sluiten en het vertrou wen uit te spreken, dat weldra de regee ringen de rechtstreeksche besprekingen tusschen beide partijen tot een bevredi gende oplossing van bet geschil zullen kunnen hervatten. De Raad zal zijn voor- zitter machtigen om, indien onverhoopt een verergering van den toestand intreedt onmiddellijk den Raad in buitengewone zitting bijeen te roepen. Hef Fransch bezoek aan Berlijn. Naar het W. B. van welingelichte zijde verneemt, is men er te Berlijn niet alleen ia geslaagd, bet verblijf der Franeche gasten in de rijkshoofdstad zoo aange naam mogelijk te maken, doch mag ook verwacht worden, dat dit bezoek het be gin zal worden van een sterke ontspan ning in de betrekkingen der beide vol ken. De Fransche en Duitsche ministers hebben in ieder geval besloten, op den thans ingeslagen -weg voort te gaan. Wat samenstelling en werkzaamheden der commissie betreft, zal steeds een der beide ministers aan het hoofd staan; de Duitsche, als de commissie te Berlijn vergadert, de Fransche, als ze te Parijs bijeenkomt. Half October zal de commissie haar arbeid beginnen. Van bevoegde zijde wordt nog ver klaard, dat de economische samenwer king zich ook tot koloniaal gebied zal .uitstrekken. De Parijsche pers toont zich over het algemeen voldaan over het bezoek van de Fransche staatslieden aan Berlijn eq verwacht van het werk der ingestelde commissie een verdere toenadering tus schen beide volken. Echter wordt ook gewaarschuwd tegen al te hoog gespannen verwachtingen, daar anders teleurstellingen niet zullen uit blijven. Spoorvrachtverlaging voor ooft in Duitschland. Ten einde aan de groote lagen der be volking gelegenheid te geven zich voor den a.s. winter rijkelijk van ooft te voor zien, hetgeen bij den goeden oogst van dit jaar mogelijk is, hebben de Duitsche rijksspoorwegen van 1 October tot 30 No vember a.s. voor het stukgoederenvervoer van rauwe appelen, peren en pruimen (kwetsen) een vrachtverlaging toege staan, welke ongeveer 30 procent zal be dragen. Overstrooming. In de nabijheid van Krempa, ongeveer 25 K.M. ten noorden van Oppeln, is ten gevolge van het hooge water een Oderdijk doorgebroken. Verscheidene honderden morgen land werden overstroomd en zes boerderijen werden door het water geïsoleerd. Gistermiddag beeft het hooge water van de Oder Breslau bereikt. De buitenwijken van de stad, zijn voor een deel onder ge- loopen. Enkele voorstadjes zijn slechts met booten te bereiken. De overstrooming geschiedde zoo snel, dat de bewoners van verscheidene plaat sen, die des- morgens op hun weg naar Breslau nog geen last van het water had den gehad, des middags slechts met bootjes hunne woningen weer konden be reiken. Korte Berichten. i Het Berliner Tageblatt meldt, dat men in een Berlijnsch ziekenhuis belang rijke verduisteringen op het spoor is ge komen. Volgens het politie-onderzoek heeft een secretaresse, die reeds vele ja ren in het ziekenhuis werkzaam is en alle geldzaken behandelde, een bedrag van 50,000 mark verduisterd. In de Alpen en Apennijnen is over vloedig sneeuw gevallen, ook zelfs in de lagere gedeelten van Noord- en Midden- Italië, o.a. te Bergamo en Vallombrosa. In tal van plaatsen is het voor dezen tijd van het jaar buitengewoon koud. Te Pieve-d' Cadore is de thermometer bene den het nulpunt gedaald. Alle categorieën van ambtenaren en arbeiders in staatsdienst in Oostenrijk houden groote protestvergaderingen te gen de wet tot herstel van de begrooting en dreigen met staking indien de regee ring de voorgestelde salaris- en loons verlagingen handhaaft. De Belgische soldaten willen van den wapenstilstandsdag op 11 November een „vredesdag" maken. Edison heeft een zeer onrustigen nacht gehad. Zijn toestand is verergerd. De Britsch-Indische noodbegrooting bevat een belastingverhooging met 25 pet., een groote verbooging van enkele invoer rechten en drastische bezuinigingen. De maand, die thans ten einde spoedt, is voor Engeland de koudste Sep tember geweest van de laatste 19 jaar. De gemiddelde temperatuur is 54 gr. F. ge weest, wat vier graden onder normaal is. Het Rijnsch-Westfaalsche kolensyn- dicaat heeft besloten dezen winter goed koops kolen beschikbaar te stellen voor de werkloozea en het Midden-Duitsche bruinkolensyndicaat is van plan dit voor beeld te volgen. Het ontwerp-bezuinigingswet is in derde lezing in het Engtlsche Lagerhuis aangenomen met 297 tegen 242 stemmen. Het Hoogerhuis heeft het ook reeds in eerste lezing aangenomen. Men verwacht, dat het vandaag in 2e en 3e lezing zal worden goedgekeurd. De Fransche premier Laval heeft bij bet vertrek uit Berlijn aan den corres pondent van de Information verklaard: „Ik ben over het onthaal door de Rijks- regeering zeer tevreden en wensch van harte, dat de commissie de toenadering bevorderen zal." Briand verklaarde: „Misschien is er iets veranderd". Het aantal werkloozea in Engeland bedroeg 21 September 2.811.615, wat sinds de vorige week een vermeerdering is van 22.535. Uit Boedapest wordt gemeld: In een mijn in de nabijheid van Waitzen had een ernstig ongeval plaats. Negen arbeiders werden door plotseling instroomend grondwater van de buitenwereld afgeslo ten. Drie arbeiders konden worden gered, de zes anderen verdronken jammerlijk. Zeventig leerlingen van de zevende klasse van een gemeenteschool te Berlijn zijn gisteren niet op school verschenen. De ouders hebben de kinderen thuis gehou den, om daarmee te protesteeren tegen de bezuinigingsmaatregelen van het stads bestuur. Ook op een hulpschool is op dezelfde gronden een „staking" uitgebroken. Vlootschouw van de K.L.M. Gisteren heeft de K.L.M. de opening van de geregelde luchtverbinding Amster damBatavia feestelijk op Schiphol ge vierd. Het lange programma, dat den geheelen dag besloeg, bevatte twee hoog tepunten, de onthulling van een gedenk- teeken op het plein voor het stations gebouw, welke in de morgenuren plaats had en ten tweede het bezoek van H. M. de Koningin. Er heerschte een groote drukte op Schip hol. Bij de onthulling van het gedenkteeken hield minister Reymer een rede en ont hulde daarna het monument Het bestaat uit een zuil van hardsteen, waarop de wereldbol, gedragen door vier verkeersvliegtuigen, geplaatst is. Op den wereldbol is Amsterdam aangegeven als een knooppunt van internationale lucht lijnen in Europa en van de lijn Amster damBatavia. Boven op den wereldbol staat een Hennesfiguur met den Mercu- riusstaf in de eene,'n fakkel in de andere hand. Op het voetstuk, omgeven door kleine afbeeldingen van verkeersvliegtui gen, staan de woorden gegrift: „Geregel de dienst Amsterdam—K.L.M.—Batavia. 1930". Het perron begon zich tegen 12 uur langzamerhand te vullen met machines, die voor den vlootschouw werden opge steld. Te kwart voor één streek een zwerm vliegmachines neer, welke de deelnemers van de Nationale luchtvaartschool aan voerden. Nauwelijks waren de vliegtuigen gedaald of ze stegen weer op om de toe schouwers beneden op fraaie demonstra ties te onthalen. Drie kwartier later kon digde nog meer geronk in de lucht de aankomst van de Marine en de Land macht aan. Het lawaai werd nu bijna oorverdoovend. Tegen half drie stonden alle vliegtui gen onberipselijk in gelederen opgesteld. Tegen dien tijd reden de auto's van den Koninklijken stoet door den hoofd ingang het voorplein op. Onmiddellijk na de aankomst Van de Koningin waarbij de Marinekapel het Wilhelmus gespeeld had, schreed H. M. het perron op om de inspectie van de vliegtuigen te beginnen. Vooral met de heeren Geysendorffer, Buigman en Bruynesteyn, die Donderdag met „De Valk" naar Batavia vertrekken sprak de Koningin geruimen tijd. Daarna hield ir. Wurfbain een rede, waarin hij H. M. dank bracht voor het door Haar gegeven blijk van belangstel ling. Na het vertrek der Koninklijke Fami lie werd het vliegfeest op Schiphol nog langen tijd voortgezet. Talrijke piloten en instructeurs der Nationale Luchtvaart- school stegen op om hun vliegkunst op haar mooist te laten schitteren. Eerste Kamer. De Eerste Kamer is bijeengeroepen te gen Woensdag 14 October des middags om 1 uur. Op de agenda staan de interpellatie- de Savornjn Lohman over den stand .der N ederlandsch-Belgische onderhandelin gen en het wetsvoorstel-v. d. Bergh be treffende wettelijke regeling van het geld- schietersbedrijf. Het spoorboekje. Gelijk we eenigen tijd geleden reeds aankondigden, is het kleine spoorboekje, ondanks den brand in de drukkerij, toch nog op tijd gereed gekomen. Morgen wordt het verkrijgbaar gesteld. Het „gToote" boekje volgt binnenkort. Het Nederl. bedrijfsleven en de pondenkoers. Het bestuur van het Verbond van Ne- derlandsche Werkgevers heeft zijn leden, wier belangen betrokken zijn bij de koers daling van het pond sterling, opgeroepen tot een bespreking van de hoogst ernstige situatie, die daardoor voor het Neder- landsche bedrijfsleven is ontstaan. De bijeenkomst zal plaats vindei te Amsterdam op Vrijdag 2 October a.s. Verzinsels. In „De Residentiebode" kwam een ar tikel voor, waarin gewaagd wordt van oneenigheid in het Kabinet; van een mo gelijk aanstaand aftreden van het Kabi net; van de moeilijkheid alsdan een op volger voor den Minister van Financiën te vinden; van een gerucht, dat casu quo Mr Romme te Amsterdam als zoodanig zou worden aangezocht; en van een steeds meer te wenschen overlatende ge zondheid van den hardwerkenden minis ter van Financiën, zoodat hij dan ook de vorige week reeds eenige dagen rust heeft moeten houden en op medisch bevel zijn werkzaamheden aan het Departement heeft moeten onderbreken. De „Ned." heeft den Minister van Fi nanciën verzocht, het blad omtrent de juistheid hiervan in te lichten. De heer De Geer verklaarde, dat dit alles voor hem nieuw was, met uitzon dering slechts hiervan, dat hij de vorige week eenige dagen thuis is moeten blij ven, waar hij echter op zijn studeerkamer alle stukken heeft kunnen afdoen. Sinds eenige dagen is hij hersteld op zijn De partement terug. Aan het nederleggen van zijn taak om gezondheidsredenen, of om welke andere reden ook, heeft hij geen oogenblik gedacht. Wat uiteraard niet wegneemt, dat hij te allen tijde be reid is, zijn taak aan een ander over te dragen. VIJFDE CHRISTELIJKE SOCIALE CONFERENTIE. De taak der Christelijke Vakbeweging in dezen tijd. In de avondvergadering van gisteren werd de discussie over de referaten van de heeren J. A. Schaafsma en J. Bakker, terzake van de taak en houding der dhr. Vakbeweging, aan de orde gesteld. Daarvan werd een druk gebruik ge maakt. Ze liep voornamelijk over de vol gende vragen: le. Welke zijn de grondfouten van de tegenwoordige economische orde en dient een nieuwe economische orde nagestreefd te worden? 2e. Kan men van de tegenwoordige orde zeggen, dat er geproduceerd wordt om rendement en niet naar doelmatigheid? 3e. Wat te denken over het zoo schril geteekende verschil in loonen tusschen be schutte en onbeschutte bedrijven? 4e. Moet van overproductie of van on derconsumptie worden gesproken? 5e. Wat te denken van den druk, die op het gansche economische leven gelegd wordt door de opeenhooping van het ka pitaal-bezit in weinige handen? Nadat de inleiders hunnerzijds nog van repliek hadden gediend, sloot ds W. A. B. ten Kate van Enschede den dag met een korte godsdienstoefening, waarbij hij sprak over Matth. 6 34 „Zijt dan niet bezorgd." Hoe kunnen de huidige crisis moeilijkheden overwonnen worden. De derde dag van de conferentie was gewijd aan de vraag: Hoe kunnen de huidige crisismoeilijkheden overwonnen worden? Zij werd, nadat ds ten Kate den dag niet een korte „Andacht" begonnen was, Binnenland. Vijfde Chr. Soc. Conferentie. Regeeringssteun aan den landbouw. Begrafenis I. G. J. Kakebeeke. Buitenland. Het Cbineesch-Japansch geschil. Overstrooming bij Breslau. Het Fransche bezoek aan Berlijn. ingeleid door den heer C. Sm e enk, lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal en voorzitter van „Patrimonium". De heer Smeenk verdedigde de volgen de stellingen: 1. De huidige crisis is voor een groot deel het gevolg van de verstoorde ruilver houding tusschen de agrarische en de in- dustrieele productie en wordt voor een an der deel veroorzaakt door de verarming van de volken en de met alle gezonde eco nomische beginselen in strijd zijnde na- oorlogspolitiek van diverse staten en lage re publieke lichamen. 2. Ook het Nederlandsche bedrijfsleven ondervindt daarvan in ernstige mate de gevolgen, zooals reeds de werkloosheids cijfers duidelijk in het licht stellen. In bijzondere moeilijkheden verkeert ook de Nederlandsche landbouw door de prijs daling van zijn producten. 3. De werkloosheid kan niet doeltref fend bestreden worden door „werkver schaffing" of „werkverruiming", waaraan bovendien niet zelden zedelijke en ook economische nadeelen zijn verbonden. Evenmin kan verkorting van den arbeids tijd als een doeltreffend middel worden aanbevolen. 4. De Nederlandsche industrie is, even als de Nederlandsche landbouw, voor een zeer groot deel aangewezen op den export. Ruimere afzetgebieden kunnen slechts ge vonden worden, indien bij de prijsbepaling rekening wordt gehouden met de vermin derde koopkracht met name van dat deel der wereldbevolking, hetwelk betrokken is bij de agrarische productie en de voort brenging van grondstoffen. 5. Verlaging van de productiekosten is in een aantal industrieën volstrekt nood zakelijk. Ziji kan niet alleen verkregen worden door rationalisatie en mechani satie. Verlaging van de geldloonen zal dik wijls onvermijdelijk zijn. Deze daling zal geringer kunnen zijn naarmate ook di verse andere kosten en belastingen minder zwaar gaan drukken. 6. Een en ander moet er toe leiden, dat ook de geldloonen en de prijzen van de bedrijven, die voor do binnenlandsche markt werken, evenals de geldloonen in den overheidsdienst, worden herzien. De groote toonverschillen tusschen de arbeiders in de „beschutte" en die in de „onbeschutte" bedrijven zijn uit sociaal oogpunt niet te rechtvaardigen en hebben economisch nadeelige gevolgen voor de positie der onbeschutte bedrijven en voor de daarin werkzame arbeiders. De prijspolitiek van de beschutte bedrij ven behoeft eveneens herziening. Inhet algemeen kan gezegd worden, dat er te weinig aanpassing is geweest, vooral in deze bedrijven, van de loonen en de prijzen aan de stijgende waarde van het geld in de periode, die op het inflatie tijdperk volgde. Daardoor is ook de werk loosheid in de beschutte bedrijven zelve groot er geworden. 7. Wie de aanpassing van loonen en prijzen bij de gestegen geldswaarde vooral ook in de beschutte bedrijven, niet wil, moet aantoonen dat er andere doeltref fende middelen zijn, om het kwaad van de werkloosheid te bestrijden. Kunstmatige verhooging van de prijzen, met name van landbouwproducten, door beschermende maatregelen en overheids subsidies, beteekent eveneens een feite lijke verlaging van de geldloonen der an dere groepen, en heeft voor een export land als het onze zeer nadeelige gevolgen. 8. Een beroep op het feit, dat in lan den met lage loonen ook werkloosheid heerscht, *egt ter weerlegging van de voor-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1931 | | pagina 1