No. 303
Zaterdag 26 September 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Amsterdamsche
Bank
Christelijk sociale beweging.
Hendrikse Go's BankH.V. Goes
EERSTE BLAD.
KAPITAALf 95.000.000
RESERVEf 46.500.000
Alle Bankzaken
Safe-Loketten
6.75
burg.
Irg.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Opgericht 1871
B ij kantoor:
GOES
Tijdelijk Vlasmarkt 18
Br valt nog heel wat te verbeteren.
Buitenland.
BERTELS' „KUNSTKORREL"
IN DE PRAKTIJK!
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland.
Is welis-
roggever-
te eenen-
jft toch 'n
En wie
niet een
si en het
Ische vei-
luwen toe-
I sterling te
id wordt
een kilo
naar de
'oerd, be
ets., voor
:ilo onge-
|lage drui-
in Enge-
een har-
ers.
ichland.
terlijn d.d.
|n de Duit-
motie in-
sring ver-
le machti-
loerrechten
tember.
>urg heeft
1. te Kou-
baren weg:
|5 d. b.
sinnen een
|ing wegens
rorden: B.
len tot het
voorbijrij-
rden in- of
ekenskerke
|3 of 3 d.;
of 3 d.
lauffeur te
rend tegen
In 18 Sept.
Overtreding
Veroordeeld
\g rijbewijs
is hooger
iet vonnis
Ig, waarbij
In lichame-
ordeeld tot
Goes zijn
Ig:
rabbendijke
|f 1 of 1 d.,
i of 10 d.
|ver bezaai-
of 15 d.;
3-eersdijk, i
lelijk proef-
Tsn I. P.
|dijk, ieder
water men
geoorloofd
IP. P., ler-
It verbeurd-
feden in een
laat: J. M.
d.
leven als de
fks vordert:
Baak de lin-
J. M. te
ide f 3 of
lit: G. M. B.,
J. d. S.,
f 5 of 5 d.
zonder be-
|id van bet
1 W. L. B.,
Goes f 5 of
1 w. t.sch.
Van bet ver-
's H. Abts-
het verkeer
leinkenszand
(wegkruising
laten gain
L5 of 15 d.
Ie uitwijken:
loken.
onder den
ïolhoudende
25 of 25 d.
tapelle f 15
apt. 1931.
15
B5
10
95
25
25
n.m.
2.51
2.31
2.16
3.11
3.31
2.41
3.00
4.01
4.06
4.11
4.20
3.21
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Soes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
7)eZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, iranoo per poat,. S3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentien:
1I regels 11.20, elke regel meer 30 ot
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich mei 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
fn deze maand verschijnende nummers
gratis.
Biet is een verblijdend verschijnsel, dat
in ons land de Christelijke Vakbeweging
steeds meer invloed kreeg.
In betrekkelijk korten tijd hebben de
Prot. Chr. Vakorganisaties een omvang
gekregen als men vroeger bijna niet had
durven denken.
Toen nu. ruim 20 jaar geleden het Gbr.
Nat. Vakverbond werd opgericht waren
daarbij aangesloten 19 organisaties met
in totaal 6580 leden. En thans is bet aan
tal leden, verdeeld over 23 organisaties
gestegen tot 95.000.
De Christelijke vakbeweging is tot een
macht geworden, waarmee moet worden
gerekend.
Deze snelle groei is eenerzijds verblij
dend. Toch het kan niet worden ont
kend dreigen hier ook zekere gevaren.
Toen de Chr. vakorganisatie nog in de
kinderschoenen stond, schreef Prof. Slo-
temaker de Bruine:
„Zoo niet alle teekenen bedriegen, zal
de werking van de vakorganisatie toene
men. Maar dit beteekent niet, dat de alge-
meene bonden (Patrimonium en Gbr. Nat.
Werkmansbond) aan het voorbijgaan zijn
Integendeel blijft er voor ben een zeer
belangrijk werk te doen en bet is alleen
maar de vraag of de zuivere- afbakening
van beider taak en de riebtige ineenslui
ting van beider werk kan worden gevon
den.
Al dadelijk vinden de algemeene bon
den hun taak in kleinere plaatsen, waar
men niet aanstonds den invloed bespeurt
van betgeen in de groote wereld omgaat,
waar meestal ook slechts uiterst lang
zaam het sociale gevoel ontwaakt. Daar
kan de vakvereeniging niet bet eerste we
zen en moet de meer algemeene kring het
besef wekken van de vragen waarover i..et
gaat, bet oog openen voor de belangen
die op het spel staan. Op zich zelf reeds
een werk van beduidenis. Op vele plaat
sen zal dit zelfs het eenig mogelijke
blijken."
En verder: „De algemeene bond brengt
echter evenveel groote voordeelen daar,
waar de vakorganisatie terdege bloeien
kan en bloeien moet. Hij geeft dan waar
borg tegen het dubbele gevaar voor wie
altijd omgaat met zijn vakbelangen èn
van op te gaan in de stoffelijke vragen en
van beperkt te worden in belangstelling
en blik; bij kan het oog doen openblijven
voor den geestelijken ondergrond
der dingen en voor den samenhang van
dit ééne belang, deze ééne vraag met de
andere belangen en vragen." In dit ver
band wijst de schrijver dan verder op de
dringende behoefte aan evangeliseeren
den arbeid en op de zedelijk-geestelijke
opvoeding van den arbeidenden stand.
De gang van zaken is een andere ge
weest, dan bier geteekend wordt.
Terwijl de algemeene bonden moeite
hadden hun ledental stationair te doen
blijven hebben de Gbr. vakorganisaties
zich snel uitgebreid.
In zeer vele plaatsen waar het onmo
gelijk is een afdeeling van een algemee-
nen bond op te richten vindt men wel af-
deelingen van diverse vakorganisaties.
En terwijl de vergaderingen van de al
gemeene bonden, althans wanneer onder
werpen van principieelen aard aan de
orde komen zoo goed als geen belang
stelling trekken, worden de vergaderin
gen van de vakorganisaties waar de prac-
tische vragen van loon en arbeidsduur
®iz. aan de orde komen, druk bezocht.
Het kan niet worden ontkend dat dit
zekere gevaren meebrengt vooral omdat
m verband met de werkloosheidsverzeke
ring die aan de vakorganisaties gebon
den is, de kans bestaat, dat zich leden
nnnsluiten met het uitsluitend doel hunne
sociale positie te verbeteren. En dit ge
vaar wordt grooter nu er in verband met
de telkens voorkomende arbeidsconflicten
Taa-k een zeer nauwe samenwerking is
niet de moderne organisaties die zich den
klassenstrijd ten doel stellen, Er is meer-
malen een veel nauwer contact met de
moderne organisaties dan met de alge
meene bonden.
Het gevolg is dat de principieele scho
ling in 't gedrang komt.
Daarom, hoezeer het valt toe te juichen
dat de Christelijke vakbeweging in bloei
toeneemt, de invloed van de algemeene
bonden mag niet te loor gaan. Niet min
der dan aan de practische vragen, moet
ook aan de principieele vragen aandacht
worden geschonken. Voorkomen moet
worden, dat op den duur het Christelijk
door het sociaal zou worden verdrongen.
Voorkomen ook, dat in den strijd om het
bestaan, het zoeken naar de door God ge
wilde ordeningen op den achtergrond zou
raken.
In het nummer van j.l. Woensdag
hebben wh nogeens onderstreept wat op
den te Rotterdam gehouden Fruitdag
werd gezegd, ten opzichte van onze
fruitteelt.
De nadruk werd daar gelegd niet op
wat de Regeering moet doen om den
invoer van buitenlandsch fruit te belem
meren, maar op wat de kweekers
kunnen doen om het buitenlandsch fruit
van onze markten te verdringen en den
uitvoer van ons fruit te bevorderen.
Wat hier gezegd werd geldt ook, zij
't in eenigszins anderen zin van onze
landbouw.
Zoo schreef dezer dagen de heer J. P.
Tetterode te Oostkapelle in een polemiek
met Dr J. Oortwijn Boltjes in de „N.
R. Crt.":
„Hier in Nederland hoort men op
landbouw-vergaderingen zeer dikwijls
zeggen, dat de Nederlandsche landbouw
het hoogste staat van den landbouw in
de beele wereld.
Het is zeer gevaarlijk, dat te zeggen,
want dan zou men gaan gelooven, dat er
niets meer te verbeteren valt.
Er zijn zeer zeker landbouwbedrijven
in ons land, die zeer boog staan, maar
hoeveel is er niet nog te verbeteren, zelfs
zonder hulp van de regeering?
Op hoeveel boerderijen laat men de
gier in de slooten wegloopen, op hoeveel
plaatsen is de grondwaterstand te boog,
alleen doordat de buizen in de opritten te
hoog liggen? Op hoeveel plaatsen wordt
niet diep geploegd of met een onder-
grondsploeg gewerkt? Hoeveel grond gaat
niet verloren door greppels, waar men al
lang draineerbuizen bad moeten leggen?
In hoeveel provincies wordt 't gras niet 'n
maand tot zes weken te laat gemaaid en
worden de weiden slecht verzorgd? Hoe
veel koeien worden op de boteropbrengst
gecontroleerd? Hoeveel boeren voeden bet
vee te duur? Hoeveel suikerbieten zijn er
niet achter de eigen coöperatieve fabrie
ken om naar België en Frankrijk ver
kocht? Hoeveel melk gaat niet achter de
coöperatieve fabrieken om naar de mar-
garinefabrieken? Is er een provincie, waar
de heele veestapel vrij is van tubercu
lose, zooals in Prince Edward-eiland in
Canada? Zijn de veestapels, die con
sumptie-melk aan de steden leveren, op
tuberculose onderzocht, zooals in Canada
bij verschillende steden gebeurt? Worden
de boomgaarden overal elk jaar eenige
keeren bespoten, zooals in de buurt van
Bozen en Meram en in Amerika? Op hoe
veel plaatsen zijn verschillende zuivelfa
brieken, terwijl men het makkelijk met
één fabriek af kan doen?
Zoo ziet men, dat er zonder hulp van
de regeering nog een massa te verbete
ren valt."
Wanneer wij dit overnemen wil daar
mee niet gezegd zijn, dat de boeren dus
maar zichzelf moeten zien te redden en
dat de Regeering ten opzichte van de
moeilijkbeden in land- en tuinbouw geen
taak beeft.
In een crisistijd als waarin wij thans
leven zal de hulp van de Overheid niet
gemist kunnen worden, vooral niet nu in
andere landen de Overheid hare bescher
mende hand over deze takken van bedrijf
uitstrekt.
Maar bet zou hoogst gevaarlijk zijn
alles van de Overheid te verwachten
en in de eerste plaats op Re-
geeringshulp bedacht te wezen.
Het self-help moet voorop gaan.
En met bet inroepen van Overheids
steun moet gepaard gaan het verbeteren
van alles wat verbetering behoeft.
De Japansch-Chlneesche spanning.
De volkenbondsvergadering heeft gis
teravond in een openbare zitting bet ge
schil tusscben China en Japan behandeld.
Het Japanscbe antwoord was zeer koel
van toon en toonde, dat Japan allerminst
geestdriftig is over de interventie van den
Volkenbond. Dit bleek nog duidelijker uit
een rede van Yosbiawa na voorlezing van
het Japansche antwoord. Yoshiawa gaf
uitdrukkelijk te kenneu, dat Japan ïecht-
streeksche besprekingen met China
wenscht en dat de volkenbondsraad zich
daarbuiten had te honden.
Tegenover dit Japansche standpunt
heeft de gedelegeerde van China, dr Sze
opnieuw herhaald, dat China weigert in
directe onderhandeling te treden, zoolang
Moekden en Kirin bezet blijven.
Sze verzocht den Volkenbondsraad, de
onmiddellijke terugtrekking der Japan
sche troepen te verlangen en een onpar
tijdige enquête-commissie naar Mandsjoe-
rije te zenden.
Sze wees er hierbij op, dat de raad on-
'der de tegenwoordige omstandigheden
niet passief mag blijven, doch volgens
voorschrift van artikel 15 van bet volken
bondsverdrag een positieve oplossing zal
moeten zoeken.
Cecil herinnerde er aan, dat China bij
den raad bet geschil aanhangig gemaakt
had op grond van artikel 11, zoodat de
raad alleen verplicht is te zorgen voor de
handhaving van den vrede en op dit
oogenblik geen regeling van het geschil
behoeft te zoeken. Cecü meende, dat de
vrede thans vrijwel verzekerd is daar
Japan en China beloofd hebben, het ge
schil niet te verscherpen en daar de meeste
Japansche troepen reeds waren terugge
nomen en dit met het overblijvend gedeel
te het geval zal zijn.
Lerroux las hierop een verklaring Da-
mens den raad voor. In deze verklaring
neemt de raad acte van de belofte van
beide partijen, dat zij het geschil niet zul
len verscherpen. Id. de verklaring wordt
het vertrouwen uitgesproken, dat Japan
zoo spoedig mogelijk al zijn troepen zal te
rugtrekken uit de plaatsen, waar het geen
recht heeft troepen te hebben.
Men heeft den indruk, dat het oorlogs
gevaar belangrijk is verminderd, doch dat
de volkenbondsraad nog voor groote
moeilijkbeden zal komen te staan, als de
Japanscbe troepen zich niet inderdaad
spoedig terugtrekken.
Te Nanking en Shanghai hebben groote
tegen Japan gerichte nationale manifesta
ties plaats gehad, waaraan te Nanking
meer dan 100.000 personen hebben deel
genomen.
De woordvoerders verklaarden, dat Chi
na Japan eindelijk eens een scherp ant
woord moet geven en Japan dwingen bel
Chineesche gebied intact te laten. Er
werd een resolutie aangenomen, waarin
verklaard wordt, dat slechts een militair
optreden van Chineesche zijde Japan zal
kunnen dwingen de Chineesche souve-
reiniteit te achten.
Te Shanghai is het tot kleine botsin
gen gekomen tusschen Japanners en Chi-
neezen. De internationale politie slaagde
G. J. VINKE
Boerhavelaan 27
Busaum, 16 Sept. 1931
N.V. Berlela' Ollefabrieken
Omval 42-46
Amsterdam-O,
Mijne Heenn,
Hierbij deel Ik U mede, dat tk op 4 Mei
j.L eendaagskutkens kocht fwitte leghornsj welke
Ik groot heb gebracht met een kunstmoeder. Ik
heb de jonge kolk"" vanaf het begin steeds Uw
kunstkorrcl B. gevoerd, hetwelk ik eerst tot poeder
maakte en hun dat In drogen staat gaf.
Successievelijk AeA ik -e aan grover korrel
gewend en na ca. 3 maanden kon ik. het geven,
zooals Ik het van mijn leverancier ontving.
Op 14 Sept. j.l. heb Ik het eerste ei van
deze kippen gekregen en op IS Sept. j.l. had ik
er weer twee; de beaten waren 4 maanden en
10 b 12 dagen oud.
Ook fijn oude typpen heb ik steeds Uw
voeder gegeven en Ik heb een bijzonder goede
eieren productie gehad; ettl meer dan voordien
loen ik gemengd voer gaf.
Ik beveel dan ook Du Bertels' kunstkorrel
B. ledereen aan, sooTtel voor kippen als voor
kuikens.
Hoogachtend,
G. Vin ke.
Proefzak 60 K.G.
franco vracht h f.
er evenwel spoedig in, de orde te her
stellen.
Engelands crisis.
Mac Donald, die te Londen is terug ge
keerd, heeft uitdrukkelijk verklaard, dat
bij niet plotseling terug geroepen was,
maar dat bij van de gelegenheid, dat hij
toch langs Londen moest om zich naar
Chequers te begeven, gebruik heeft ge
maakt om de vergadering van het Lager
huis bij te wonen.
In den namiddag had onder presidium
van Mac Donald in het Lagerhuis een
zitting van bet Kabinet plaats.
De terugkeer heden van Mac Donald te
Londen versterkt den indruk, dat de vol
gende maand nieuwe algemeene verkie
zingen zullen plaats hebben.
Tegen Maandag namiddag is een nieu
we kabinetszitting bijeen geroepen. Men
verwacht, dat daarin de kwestie van nieu
we verkiezingen opnieuw besproken en
een beslissing genomen zal worden.
De koning wordt te Londen verwacht
Volgens de „Evening Standard" zal het
besluit tot de ontbinding van het parle
ment Woensdag a.s. in het Lagerhuis
worden voorgelezen.
Rebellie in Britsch-IndiS.
Zes van de 160 rebellen, die gisteren
bet station Padigon aanvielen, zijn door
de politie gedood. De telegraafdraden zijn
door de opstandelingen doorgesneden,
zoodat verdere bijzonderheden ontbreken
15000 opstandelingen, die te Sprinagar
him bivakken opsloegen, zijn nog met
3000, met geweren gewapende rebellen
versterkt. Tot „krijgsverrichtingen" is bet
evenwel nog niet gekomen.
In verband met den ernst van den toe
stand, zijn aan de politie-troepen speci
ale bevoegdbeden verleend, om eventu-
eele onlusten te onderdrukken.
De ontwapening.
Naar uit Washington gemeld wordt,
heeft staatssecretaris Stimson zich prin
cipieel bereid verklaard tot aanneming
van bet thans bij den Volkenbond inge
diende Italiaansche voorstel inzake een
stilstand in de bewapening, daar deze
bewapeningsstilstand ongetwijfeld een
gunstigen invloed zóu hebben op do aan
staande ontwapeningsconferentie.
Om practischen steun te verleenen aan
deze voorstellen is de Amerikaansche re
geering bereid, af te zien van den bouw
van eenige kruisers, die baar volgens de
vlootovereenkomst van Londen nog zijn
toegestaan.
Gisteren heeft de redactie-commissie
van de derde commissie het vraagstuk
der bewapeningsvacantie besproken,
waarbij een compromis schijnt tot stand
te zijn gekomen.
Binnenland.
Alg. vergadering der Ned. Pomologische
Vereeniging te Middelburg.
De maansverduistering van hedenavond.
Buitenland.
Een compromis in de bewapeningskwes
tie te Genève.
Parlementsontbinding in Engeland ver
wacht.
Rebellie in Britsch-Indië.
Men schijnt het hierover eens te zijn
geworden, dat de volkenbondsvergadering
in beginsel bet denkbeeld der bewape
ningsvacantie zal aanvaarden en wel in
dezen zin, dat de militaire uitgaven voor
1932 niet hooger mogen zijn dan in de
begrooting van 1931 is vastgesteld onder
voorbehoud natuurlijk van een mogelijke
verandering in de koerswaarden.
De principieele goedkeuring zal echter
eerst van kracht worden, als de regee
ring en individueel binnen korten, tijd
deze zullen bevestigd hebben.
Zondiag sluiting van de Volkenbonds
vergadering.
De plenaire vergadering van den vol
kenbond! zal zoo mogelijk beëindigd wor
den in een in den nacht van Zaterdag
op Zondag te houden zitting.
Er is evenwel reeds in voorzien', dat,
met het oog op den omvang der nog
loopende onderhandelingen van de vol-
kenbond'svergadering, de werkzaamheden
eventueel tot Dinsdag zullen kunnen
voortduren.
De volkenbondsraad zal bijeen blijven
tot het Japansch-Cbineescbe conflict zal
zijn bijgelegd.
Steeds toenemende werkloosheid.
De president van de Algemeene Fede
ratie van den Arbeid schat het aantal
werkloozen in de Ver. Staten op 5.600.000
d.i. een vermeerdering van 350.000 se
dert Juli 1.1.
Korte berichten.
In de mijn Werne te Verne zijn drie
dagen geleden 25 dynamietpatronen uit
een opslagplaats van ontplofbare stoffen
gestolen. Later werden zij op een mijn
werker gevonden, die de mijn reeds had
verlaten. Hij beweerde de patronen te
hebben gevonden. De man is in hechtenis
genomen.
Uit Boven-Stiermarken in het bij
zonder uit het Mur- en Ennstal komen
berichten binnen over bevigen sneeuwval.
Te Probichi is de middag-personentrein
voor den ingang van den tunnel in een
ongeveer anderhaiven meter hooge
sneeuwlaag blijven steken. De sneeuw
staat in doorsnee 70 c.M. hoog. Sinds
1905 is in deze streek geen sneeuw ge
vallen.
Op een overweg beeft de Mantreial-
express volgens een bericht uit New-
York een auto overreden, waarbij 5 per
sonen gedood werden.
Limburgsche mijnen en de invoer-
beperking van kolen,
In verband met de koleninvoerbeper-
king in België en Frankrijk en de Don
derdag gehouden conferentie in Parijs,
heeft het „Limb. Dagblad" een onderhoud
gehad met een der hoogere ambtenaren
van de Staatsmijnen en gevraagd, wat
voor de Staatsmijnen de gevolgen ge
weest zijn en zijn van de thans gelden
de Fransche maatregelen.
Bedoelde zegsman deelde mede, dat het
onmiddellijk gevolg is geweest en nog is,
beperking der productie en van het per
soneel. Men krimpt geleidelijk het aan
tal mijnwerkers in.
Tot massa-ontslag zal het vermoedlijk
wel niet komen. Hoeveel arbeiders nog
ontslagen zullen worden zal ervan af-
