No. 302
Vrijdag 25 September 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse S Go's Bank H.ï. Soes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. «455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG»
Abonnementsprijs»
Per 3 maanden, franco per poet, <3.—
Losse nummers f 0.05
Prtja der AdvertentlGm
1i regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
in deze maand verschijnende nummers
gratis.
V Internationale peslbestrijding.
In het jongste nummer van „Antirevo
lutionaire Staatkunde" wijdt Dr E. J. Beu-
mer een beschouwing aan de gevaren wel
ke van de zijde der Russische machtheb
bers dreigen.
In korte maar duidelijke trekken wor
den deze gevaren geteekend.
De bolsjewistische dreiging, zoo betoogt
Dr Beumer terecht, is niet alleen gevaar
lijk voor ons Indisch gebied, maar het is
een internationaal gevaar.
Naast hetgeen daartegen nationaal be
hoort te geschieden, is derhalve een inter
nationale samenwerking noodig. Er zou!
dan ook voor den Volkenbond alle reden
zijn om hier pp te treden.
Met instemming haalt de schrijver aan,
een uitspraak van het „Journal de Genè-
ve": „De Volkenbond en evenmin de be
schaafde staten kunnen zich niet onttrek
ken aan de verantwoordelijkheid, die zij
op zich laden, indien zij het probleem,
waarvoor het nu onthulde oorlogsplan der
bolsjewisten hen plaatst, niet onder het
oog durven zien," om dan te vervolgen:
„Zoolang de Volkenhond zijn plicht ver
zuimt ligt het op den weg der Nederland-
sche Regeering zelfstandig contact te zoe
ken met andere mogendheden tot wering
van de bolsjewistische propaganda. Reeds
bestaat er zulk een samenwerking, inzake
het wetenschappelijke onderzoek op ge
neeskundig en hygiënisch terrein, de han
delsbetrekkingen enz. tusschen de regee
ring van Nederlandsch-Indië en die van
Indo-Ghina.
Dit is ongetwijfeld van belang. Echter
is van veel méér beteekenis, dat aandacht
wordt geschonken aan de noodzakelijkheid
om te komen tot het vaststellen van een
zelfde gedragslijn, welke tegenover de
Sovjet-imperialisten behoort te worden ge
volgd. Een innige samenwerking is noo
dig, om te geraken tot uitwisseling van
gegevens, verzameld op eigen gebied, wel
ke kunnen dienen om misdadige plannen
der communsten op het terrein van den
buurman te voorkomen.
Er bestaat reeds lang een internatio
nale pestbestrijding. Waarom schroomt
men deze pest in internationaal verhand
te onderdrukken?
DE FINANCIEELE CRISIS.
Thans schijnt de crisis toch wel haar
hoogtepunt bereikt te hebben, schrijft het
„Vad.". Velen meenen er zich te mogen
over verheugen, dat het nu eindelijk zoo
slecht gaat, dat uitkomst niet langer kan
uitblijven.
Die uitkomst dient gezocht te worden
in internationale samenwerking. Deze
internationale samenwerking dringt zich
thans meer dan ooit op; zij is in zekeren
zin niet meer te ontwijken. Het pond
sterling immers was tot op zekere hoogte
een internationaal betaalmiddel, zoodat
de vermindering der waarde ervan een
heel wat grooter beteekenis heeft dan des
tijds de Duitsche inflatie b.v.
Wissels en ponden werden door velen
als ongeveer even goed als goud be
schouwd. In menig land vervulden zij
de taak van dekking voor de eigen valuta.
Thans heeft die dekking zelf in vier da-
8® tijds 20 pet. van zijn waarde ver
loren. Op 'toogenblik kan niemand zeg
gen hoeveel wissels en ponden er nog uit
staan, maar het spreekt wel vanzelf, dat
ast hier om een enorm bedrag gaat. Vol
gens prof. Wagemann, den directeur van
eet Instituut für Konjuncturforschung te
Berlijn, zou de Banque de France alleen
n°g voor ongeveer 10 milliard franken
vorderingen in ponden hebben. Is dit be
drag te hoog geschat? In den pas ver
schenen bankstaat vindt men: saldi re-
Keningcourant in het buitenland 14,617
pllioen (vorige week 15,803) en buiten
landsche wissels 10,523 millioen (vorige
J^eek 10,878). Samen dus zoowat 25 mil-
hard. Daarvan 10 milliard in ponden
««t niet te veel geschat. In dit geval ech
ter zou da Bank van Frankrijk nu raeda
twee milliard verloren hebben op die
vorderingen en wissels.
De eigen middelen der bank bedragen
echter, slechts 450 millioen, wanneer men
althaüs geen rekening houdt'met de stille
reserves. Zal de Staat moeten ingrijpen
om de bank te steunen?
Men ziet uit dit ééne voorbeeld, welke
groote beteekenis de depreciatie van het
pond heeft ook voor de circulatiebanken
buiten Engeland. Zal dit nu eindelijk tot
samènwerking leiden?
DE VOLKENBOND EN HET
JAPANSCH-CHINEESCH CONFLICT.
De Volkenbondsraad heeft gisteravond
weer een geheime beraadslaging gehou
den over het Japansch-Ghineesche ge
schil.
Intusschen heerscht in de wandelgan
gen van het Volkenbondssecretariaat
thans wel een iets optimistischer opvat
ting. Men meent een lichte ontspanning
in den algemeenen toestand te kunnen
bespeuren.
De Japansche regeering heeft hiertoe
ook in zooverre bijgedragen, dat zij thans
aan het Japansche lid van den Volken
bond, Yosjisawa, twee telegrammen heeft
gezonden met opmerkingen over den fei
telijken toestand in Mantsjoerije.. In deze
telegrammen wordt opgekomen tegen de
Chineesche sensatieberichten, zooals de
Japansche regeering dit uitdrukt, over
een voortdurend voorwaarts trekken van
de Japansche troepen in Mantsjoerije.
Hier en daar zijn de Japansche troepen
reeds begonnen zich terug te trekken.
Dit alles s c h ij n t wel op een iets be
tere gezindheid van de Japansche regee
ring te wijzen.
Zij zou hebben besloten een gedeelte
der troepen terug te trekken en af te
zien van de bezetting van Charbin.
De Chineesche delegatie te Genève heeft
echter van haar regeering een telegram
ontvangen, volgens hetwelk Charbin al
reeds door de Japanners zou zijn bezet.
De Japansche generale staf deelt weer
mede: Het is de bedoeling de status quo
te bandhaven. Er zijn geen Japansche
troepen naar Charbin gezonden.
Wordt daar nu eens wijs uitl
De Chineesche regeering verzoekt den
Volkenbond opnieuw terstond maatrege
len te treffen, aangezien de toestand van
uur tot uur verscherpt wordt.
De Japansche gezant te Washington
heeft staatssecretaris Stimson de verze
kering gegeven, dat de Japansche troe
pen uit Mandsjoerije worden terug ge
trokken.
Volgens een bericht van het Russische
telegraafagentschap heeft de sovjetregee-
ring als eerste buitenlandsche mogend
heid Japan gevraagd, om den opmarsch
van zijn troepen te staken.
Beperking van koleninvoer In BelgIS en
Frankrijk.
De aangekondigde beperking van den
invoer onzer kolen in België zal, naar
het „Hd'bld" meldt, met 1 October a.s.
in werking treden. Er zullen licenties ge
geven worden voor 75 pet van den in
voer van elke mijn in 1930, een jaar, dat
niet hijzonder gunstig geweest is voor
onzen koleninvoer in België, zood'at de
beperking, genomen over onzen tegen-
woordigen invoer, veel meer bedraagt dan
25 pet.
Zooals men weet, beteekent deze slag
voor onze thijnen en dus ook voor
onze handelsbalans met België, welk land
immers zelf dë laatste maanden zijn ko
len-invoer bij ons zeer aanzienlijk wist
te verhoogen een vermindering van
den uitvoer met ongeveer een half mil
lioen ton per jaar. Ongeveer evenveel
als de gedwongen invoerbeperking in
Frankrijk. Te zamen zullen wij dus naar
deze beide landen een millioen ton, on
geveer een maand productie van al onze
mijnen samen, minder kunnen uitvoeren.
Omtrent den uitvoer van kolen naar
Frankrijk, waaromtrent dezer dagen
nieuwe onderhandelingen gevoerd werden
wordt nog gemeld:
Ofschoon er in Frankrijk thans evenals
in België een merkbaar tekort is
aan huisbrand, en aan bepaalde soorten
industriekolen, zoodat men zelfs reeds
aan sommige buitenlandsche mijnen deze
maand de licenties voor twee maanden
blijkt te hebben moeten geven; en d'e
fcolenprijzen in Frankrijk dan ook stijgen,
was het resultaat voor onze kolenprodu-
centen ook van deze conferentie weer nul
komma nul.
Indien ter vergadering niet nog tijdig
van de zijde van den minister-president
tot bedachtzaamheid ware aangemaand,
zou men de Nederlandsche mjjndirecteu-
ren waarschijnlijk reeds heden met een
nog slechtere regeling voor October naar
huis hebben gestuurd, dan bij de vorige
bespreking.
Dat met Polen een regeling zou zijn
getroffen, waarbij dat land wordt bevoor
deeld boven de anderen, werd ter ver
gadering door de Franschen. ontkend.
Toch kan men reeds van een discri
minatie bij de toepassing van deze kolen-
beperking spreken en wel ten gunste van
Engeland en Duitschland, daar voor de
brikettenfabrieken langs de Fransche kust,
welke uitsluitend' met kolen uit deze twee
landen werken, de restrictie niet wordt
toegepast.
Een treurig record.
Wanneer de kamer voor echtscheidin
gen der Londenscbe Law Courts den 12en
Oct. a.s. wordt geopend, zal haar een lijst
met 1138 aanvragen tot echtscheiding ter
behandeling worden voorgelegd.
Het vorig jaar na afloop van de zomer-
vacanties bedroeg bet aantal 821.
De Volkenbond
en de bewapeningsvacantie.
In de Ontwapeningsconferentie van den
Volkenbond hebben de vertegenwoordi
gers der meeste regeeringen stelling ge
nomen ten aanzien van het Italiaansche
ontwapeningsvoorstel.
De vertegenwoordigers van Zuid-Slavië,
Roemenië en Tsjecho-Slowakije sloten zich
bij het Fransche standpunt aan, en we
zen het Italiaansche voorstel nadrukkelijk
van de band.
De vertegenwoordiger van die Cana-
deescbe regeering wees er op, dat indien
niet eens overeenstemming te bereiken is
inzake een stilstand in de bewapening,
dan in bet geheel geen overeenstemming
te verkrijgen zal zijn inzake een algemeens
vermindering der bewapening.
De Italiaansche vertegenwoordiger,ge
neraal de Marinis, diende vervolgens een
nieuw Italiaansch voorstel in, waarbij de
Volkenbondsvergadering een plechtig be
roep doet op die Mogendheden, die bereid
zijn de principes der gerechtigheid en van
den vrede gestand te doen ten einde op
die wijze een openbare opinie te scheppen,
die practische resultaten ter Ontwape
ningsconferentie zou kunnen bewerken.
Iedere regeering verplicht zich de reeds
gevoteerde uitgaven voor de bewapening
te land tot het einde van het bewape
ningsbestand niet te verhoogen, voorts
geen nieuwen scheepsaanbouw ter hand te
nemen en den bouw van nieuwe militaire
vliegtuigen op te schorten. Het bewape
ningsbestand zal worden gesloten voor den
tijd van 1 jaar, te beginnen met 1 Novem
ber 1931. De Raad zal den regeermgen
verzoeken den secretaris-generaal van den
Volkenbond vóór 15 October a.s. mede te
deelen of zij besloten zijn bet bewapenings
bestand op deze voorwaarden te aanvaar
den.
Twintig leden van de arbeidersoppositie
overstag gegaan.
Volgens de Engelsche bladen zijn 20
afgevaardigden van de arbeidersopposi
tie, met inbegrip van twee vroegere mi
nisters, naar de zijde der regeering over
gegaan, hetgeen de mogelijkheid van spoe
dige algemeene verkiezingen zou vermin
deren.
Korte berichten.
De Duitsche minister van buiten
landsche zaken dr Gurtius is gisteren uit
Genève te Berlijn teruggekeerd.
Een rapport van den gouverneur van
Britsch Honduras meldt nader, dat in de
hoofdstad Belize ongeveer 3000 menschen
tengevolge van den orkaan zijn omgeko
men en de materieele schade ruim een
half millioen goudponden bedraagt.
Gisteren bestond voor de banken te
Belgrado zulk een aandrang van het pu
bliek om de deposito's op te vragen,, dat
van een run op de banken kan worden
gesproken.
De Koninklijke Familie.
De Koningin en Prinses Juliana zullen
Dinsdagmiddag na haar bezoek aan Am
sterdam weer naar het Loo terugkeeren.
De Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen Dinsdag 29 September te 1 uur. Be
halve een regeling van werkzaamheden is
dan aan de orde:
1. Mededeeling van het besluit der cen
trale afdeeling om op Donderdag 1 Octo
ber te 11 uur in de af deelingen te doen
onderzoeken het wetsontwerp tot tijde
lijke heffing van een bijzonder invoer
recht op benzine en het wets
ontwerp tot verhooging v an het
tarief van invoerrechten.
2. Behandeling van het interpellatie-
verzoek van den heer de Visser over de
rechteloosheid van hier te lande vertoe
vende vreemdelingen, enz.
Na afloop van de openbare vergadering
zullen de afdeelingen vergaderen.
Werkloosheid.
In de j.L Zaterdag gehouden vergade
ring van den Algemeenen Raad van den
Ghristelijken Metaalbewerkersbond deel
de de voorzitter mede, dat op 1 Augustus
1770 leden van dezen Bond die in totaal
bijna 9500 leden telt, werkloos waren.
Hiervan ontvangen volle uitkeering
914, gedeeltelijke uitkeering 334 en g e e n
uitkeering 356 personen.
Verboden geschriften.
In een legerorder is opgenomen een be
schikking van den minister van Defensie
betreffende geschriften, welke uit kazer
nes of andere inrichtingen der Kon. land
macht moeten worden geweerd. In een bij
lage bij' de beschikking zijn deze geschrif
ten opgesomd.
Militairen die een of meer dier ge
schriften in bezit hebben of verspreiden,
maken zich schuldig aan een overtreding
tegen de krijgstucht. Worden geschriften
als hier bedoeld in de kazernes bezorgd
dan zullen zij, met goedvinden van den ge
adresseerde, worden vernietigd en anders
teruggezonden aan den afzender als ge
weigerd.
Op voorstel van den betrokken regi
ments- of overeenkomstigen commandant
kunnen andere dan in de bijlage genoemde
geschriften of afbeeldingen daarin worden
opgenomen.
In de bijlage zijn, behalve een aantal
communistische, syndicalistische en anar
chistische uitgaven o.a. opgenomen de
maandbladen „Nieuw Rusland" en „De
wapens neer", de weekbladen „De Vrijden
ker", „De Socialist" en de „Notenkraker"
en voorts boeken en gedichten van Jef
Last, „Frank van Wezel's roemruchtige
jaren", door A. M. de Jong, socialistische
en revolutionaire liederenbundels.
Uit de metaal-industrie.
In verband met de door de Hengelosche
patroonsvereeniging in de metaalindus
trie aangekondigde loonsverlaging van
gemiddeld 5 pet. hebben de drie daarbij
betrokken vakvereenigingen van metaal
arbeiders na gehouden uitvoerige bespre
kingen dit voorstel verworpen met de
volgende stemverhoudingen.
De Alg. Nederl. Bond van Metaalbe
werkers met 470 stemmen tegen, 13 voor
en 2 blanco. De R.K. Metaalbewerkers
met 294 stemmen tegen en 3 voor, terwijl
de afdeeling van den chr. metaalbewer
kersbond het eveneens heeft verworpen
met 101 tegen 17 stemmen.
Immoreele beurspraktijken?
Het lid der Eerste Kamer de heer Dob-
belmann heeft aan den minister van fi
nanciën de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister de vragen overwo
gen, door het lid van de Eerste Kamer
den heer De Jong laatstelijk in de verga
dering van 23 Juli 1931 aan den minis
ter gesteld betreffende de immoreele
baisse-praktijken, welke hier te lande gel
den en waaromtrent de minister toen na
dere overweging heeft toegezegd?
2. Is de minister door deze overweging
niet tot de conclusie gekomen, dat er aan
de beurs werkelijk immoreele praktijken
worden toegepast en het gerechtvaardigd
vertrouwen in den financieelen toestand
van ons land mede daardoor wordt ge
schaad?
3. Is de minister niet overtuigd, dat een
groot deel van den angst en de vrees, on
der bona-fide fondsenbezitters gewekt,
waardoor deze bezitters niet alleen tot
hun eigen nadeel, maar ook tot dat van
vele anderen, hun bezit tot ongemotiveerd
lage prijzen van de hand doen, mede ver
oorzaakt of verergerd is door bovenge-
doelde baisse-praktijken?
4. Is de minister niet van meening, dat
thans een toestand in het leven is geroe
pen, waartegen het dringend noodzake
lijk is in het algemeen Nederlandsch be
lang maatregelen te nemen es is Zijn
Excellentie hiertoe bereid?
Binnenland.
Onze koleninvoer in België en Frankrijk.
Het wegenplan in Zeeland.
Buitenland.
De financieele crisis.
Het Japansch-Chineesch conflict.
Toen Heemskerk in de Kamer kwam
D. Hans schrijft in de „Vrijheid", dat
de heer Ketelaar wat onafgebroken zit-
tingstijd betreft, de nestor, de musketier
van de Tweede Kamer is. Doch mr
Heemskerk deed reeds ongeveer 10 jaren
vóór dezen nestor zijn intrede in de Ka
mer. Wellicht, aldus de heer Hans, zou
den wij Heemskerk tot eere-musketier
kunnen benoemen. Dat hiervoor eeltige
aanleiding bestaat kan blijken uit het
volgende staatje.
Toen Heemskerk in de Kamer kwam:
Wat Aalberse gymnasiast;
Alharda zat op de H. B. S.;
Beumer had de lagere school nog
niet af;
Braat mocht naar het land;
Boon kwam op de eerste klaa;
Colijn kon naar Kampen;
Goseling moest nog geboren worden;
Van Hellenberg Huhar idem;
Teulings hetzelfde;
v. d. Bergh ook zoo;
Ketelaar was net een eerzaam paeda-
goog;
Knottenbelt ging naar het gym.;
Kortenhorst kon net loopen;
Schokking was piepjong theoloog;
Schaper was leerling-schilder;
Van Schalk gordde zich aan om de
Zusters van de bewaarschool gedag te
zeggen, terwijl Joekes, Oud, Lockefeer en
Schouten in hun kinderstoelen zetel
den
De Zuiderzeewerken.
Het laat zich aanzien, dat de sluiting
van het dijkvak door de Blinde Geul van
den afsluitdijk WieringenFriesland nog
deze week tot stand zal worden gebracht.
Door deze sluiting blijven er dan dus nog
twee z.g. sluitgaten over en wel de clijks-
gedeelten Middelgronden en Vlieter. De
afsluiting van eerstgenoemd gedeelte moet
nog in dit jaar worden voltooid.
Het koude weer.
De weerkundige medewerker van het
„Vad." schrijft:
Na een paar diagen, waarop de teml-
peTatuur iets zachter was geworden, is
het opnieuw abnormaal koel weer ge>-
worden. Eergisteren, Dinsdag, was de
temperatuur hier meer d!an vier graden
beneden de normale en zij is sedert Za
terdag zes graden gedaald, d.i. veel meer
dan overeenkomt met de normale daling
in verband met dein voortschrijdenden
herfst. De gemiddelde temperatuur van.
Dinsdag was 9.7 gr. C., een temperatuur,
die 2 graden lager was dan de laagste
op den 22 September sedert 1911 hier
waargenomen. Wij kunnen dus gerust
spreken van abnormaal koud' weer voor
den tijd van het jaar. De hoogste tem
peratuur 12.0 gr. C., die Dinsdag werd
waargenomen, was nagenoeg gelijk aan
d'e laagste gemiddelde dagtemperatuur, se-
d'ert 1911 voorgekomen. De nachtelijke mi
nimum-temperatuur 3.2 gr. C., bleef ech
ter iets boven minimum-temperaturen, die
wel eens in vorige jaren op dezen datum
voorkwamen. In het gras daalde de tem
peratuur den vorigen nacht leen halven
graad beneden het vriespunt
De oorzaak van deze ongewone koude
is weer, evenals in da eerste helft der
maand, een luchtstroom uit het hooge
Noorden. De algemeene luchfdrukverdiee-
ling is dan ook de laatste dagen in hoofd
zaak dezelfde als bij de vorige koude
invasie, zij het dan ook wat sterker ont
wikkeld 'Een groot gebied van hoogeu
druk "ligt over geheel West-Europa en
schijnt vrij stattomnair te zijn, terwijl d'e
luchtdmkking ia bet Oosten lagw is. Deze