No. 298 Maandag 21 September 1931 45e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Kaar aanleiding van een staking. Hendrikse Co's Bank N.V. Goes Agentschap Ass -Mij „De Nederlanden ran 1845" „Fatum" - „Lahor" EERSTE BLAD. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. Binnenland. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Onlangs ie medegedeeld, dat de re geering den uitvoer van kapitaal uit De wereldcrisis en de middenstand. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorstetraat 70, does. Tel.: Redactie en Admlnletratle No. 11. Poetrekenlng No. <«55. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. UB. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per poet, i 3.— Losee nummers 10.05 Prijs der Advertentiën: 1—1 regels 11.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. Zij, die zich met 1 October a.s. op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in deze maand verschijnende nummers gratis. Een van onze lezers, die reeds eerder te kennen gal met ons van meening te verschillen over het volgen van werk willigen bij de staking te Goes, meent, dat wij inplaats van de actie der stakers te bemoeilijken, beter deden door hen in hun strijd te steunen. Nu zal, wie inderdaad gelezen heeft wat wij over deze zaak schreven, zeker wel niet van oordeel zijn, dat wij de stakers hebben bemoeilijkt. Wij hebben slechts over een onderdeel uit dezen strijd voorzoover dat voor publieke beoordee- ling vatbaar was, onze meening gezegd en afgekeurd het door niets gemotiveerd volgen van de werkwilligen. Over het conflict zelf hebben wij, om dat we ons daartoe niet bevoegd achten, geen oordeel uitgesproken. Toch willen wij nu ons dit gevraagd wordt, maar dan zeer in 't algemeen, wel een enkele opmerking maken. Als bekend mag worden verondersteld, dat vrijwel algemeen wordt aangenomen, dat van Christelijk standpunt bezien, een staking geoorloofd kan zijn. Wanneer een patroon zijn arbeiders zoo behandelt, dat hij den mensch in zijn ondergeschik ten niet meer eerbiedigt of b.v. door het betalen van te lage loonen het mensche- lijk bestaan aanrandt, dan kan als uiterste maatregel, als alle andere middelen uitgeput zijn, een staking als geoorloofd worden beschouwd. En hoe is het nu bij het huidige conflict? Het is bekend, dat een aantal werk- loozen uit Middelburg door de Arbeids beurs werd aangewezen om te Goes te gaan werken. Zij hebben, althans voor een deel, tegen hun zin aan deze opdracht voldaan, omdat het toegezegde loon naar hun oordeel te laag was. Er was echter geen keus. Waar anderen zelfs voor veel lagere loonen moesten; gaan arbeiden, zelfs in een voor hun geheel vreemde branche, moest dit werk worden aange pakt. Aanvankelijk is men dan ook aan het werk gegaan, maar kort daarop werd de staking geproclameerd. Is nu een dergelijke staking in de ge geven omstandigheden zedelijk gerecht vaardigd? Kan hier aangenomen, dat de grieven van de stakers overigens juist zijn van uiterste noodzaak worden gesproken? Moesten de stakers voorzoo ver zij kort tevoren nog werkloos waren, niet veeleer dankbaar zijn, dat hier een werkgelegenheid werd geboden? Wij zullen ons wel wachten hierover uit de hoogte te oordeelen. Want een zaak als deze heeft meerdere kanten. Als b.v. een fabrikant in den slappen tijd om aan contanten te komen, den prijs van zijn artikelen sterk verlaagt, dan geeft dat wel oogenblikkelijk uitkomst, maar hij heeft tevens de kans, dat hij èn voor zichzelf èn voor zijn collega's de prijzen v°w goed bederft en dat wat winst scheen, in werkelijkheid verlies beteekent. Men gevoelt, deze dingen zijn niet zoo eenvoudig als het oppervlakkig wel schijnt. Maar juist daarom is het noodig, dat in dergelijke gevallen niet onbezonnen wordt gehandeld en dat gezorgd wordt, dat men principieel stevig in de schoe nen staat, zoodat men zijn houding ook naar buiten kan rechtvaardigen. 'tZou dan ook beter geweest zijn, als de Christelijke organisatie althans eerst overleg gepleegd had met den Christe- bjken Besturenbond ter plaatse en in elk geval dat zij, toen wij onlangs zekere be zwaren opperden tegen de gevolgde strijd- rnethode, daarop niet had laten antwoor den door den Secretaris van den moder- uen Bond, die zich plaatst op het stand- Punt van den klassenstrijd. Als de Christelijke beginselen op dit gebied beteekenis hebben, dan hebben °uze organisaties hier ook een eigen w°wd te spreken. Intusschen, wij eindigen zoo we begon- en> n.l., dat wij over het al of niet gerechtvaardigde van dit conflict geen oordeel uitspreken. En we voegen daaraan toe de opmer king, dat ook hier weer blijkt, hoe nood zakelijk het is, dat wij ons steeds meer principieel oriënteeren. Hier is een goed werk te doen voor „Patrimonium" en de Christelijke Bestu renbonden. „Opwekkende redevoeringen" en film avonden kunnen nuttig zijn en leerzaam maar er is meer behoefte aan principieele scholing. Dit geldt zoowal voor de werklieden als voor de patroonsorganisaties. De maatschappelijke verhoudingen moeten worden beheerscht door den eiscli van het recht zooals God het stelt Maar dan is 'took noodig, dat dit recht wordt bestudeerd bij het licht van het Woord Gods. Worde temidden van de crisis en de crisisvergaderingen, die daarvan het ge volg zullen zijn, deze studie niet ver geten. Sensatie te Genève. De derde commissie van de Volken bondsvergadering zou Zaterdag beginnen met de bespreking van de Nederlandsch- Scandinavisch-Zwitsersche resolutie, vol gens welke de Volkensbondsraad bij alle regeeringen er op zal aandringen, dat zij, in afwachting van het resultaat van de ontwapeningsconferentie zich zullen ont houden van iederen maatregel, die ten doel heeft, in het tegenwoordige peil van haar bewapening verandering te brengen. Tot een discussie is het echter niet ge komen, omdat de voorzitter van de com missie, de minister van buitenlandsche zaken van Denemarken, Munch, de sen sationeels prealabele vraag stelde, of de commissie niet de regeeringen van Ame rika, Sovjet-Rusland en Turkije zou uit- noodigen om aan de besprekingen over deze resolutie te komen deelnemen. Men kon zien, dat de delegaties voor het meerendeel geheel verrast waren door dit onverwachte voorstel. Vooral de Fransche delegatie, die geen voorstander van den bewapeningsstilstand schijnt te zijn, bevond zich in een moeilijk parket, daar de Franschen de Amerika nen niet voor het hoofd willen stooten. Zaterdagavond is echter besloten, over eenkomstig het voorstel Munch, de regee ringen van Afghanistan, Brazilië, Costa Rica, Ecuador, Egypte, Sovjet-Rusland, Turkije en de Vereenigde Staten van Ame rika uit te noodigen, Maandag te komen om deel te nemen aan de beraadslagingen in de derde commissie der Volkenbonds vergadering over de Nederlandsch-Scan- dinavisch-Zwitsersche resolutie inzake de bewapeningsvacantie. Men begrijpt, hoe groot de vreugde in het Italiaansche kamp is, dat het denk beeld van de bewapeningsvacantie, voor het eerst door Grandi in de Volkenbonds vergadering verdedigd, nu plotseling ern stige kansen krijgt op de een of andere wijze inderdaad te worden verwezenlijkt. De onrust op de Engelsche vloot. De te Portsmouth en Devonport thuis- behoorende schepen van de Atlantische vloot zijn uit Invergordon aangekomen. Er was niet de minste afwijking merk baar van den gewonen gang van zaken. Te Sheerness zijn Zaterdag de gewone walpermissies en weekeind-verloven toe gestaan. De bemanningen maken den in druk van tevredenheid en de berichten van de kranten melden, dat uit gesprek ken bleek, dat zij voldaan waren over de toezegging van de Admiraliteit, dat zij een onderzoek zou instellen naar alle ge vallen, waarin de verlaging van de gages onevenredig hard treft. Uitgestelde huwelijken In verband met de belastingverhooging in Engeland. De nieuwe belastingmaatregelen en de daarmee gepaarde belastingverhooging in Engeland zijn aanleiding geweest, dat verscheidene personen, die reeds waren ondertrouwd of aangifte van hun voorge nomen huwelijk hadden gedaan, tenge volge van de financieele positie, waarin zij door deze maatregelen geraakt zijn, van hun huwelijk voorloopig afzien. In de afgeloopen week zijn in de provincie ruim 100 huwelijken, waarvan reeds aangifte was gedaan, uitgesteld. Voor de Belgische mijnindustrie. De raad van beheer der Nationale Maat schappij van Belgische Spoorwegen heeft in aijne jongste bijeenkomst besloten voor de periode van 1 October 1931 tot 31 Maart 1932, ongeveer 1 millioen ton steen kolen te bestellen, waarvan 95 pet. door de Belgische mijnen zullen mogen worden geleverd. Het is de bedoeling, aldus, bij te dragen tot het bestrijden van den nood waarin de Belgische mijnindustrie op dit oogenblik verkeert. Opheffing bierverbod In de Vereenigde Staten? De New-Yorksche „Herald Tribune" verneemt uit Washington, dat in het ka binet de geneigdheid zou bestaan, het bierverbod op te heffen. Zes leden van het kabinet zouden voor en vier leden te gen opheffing zijn. Vooral Stimson en Mellon zouden voorstanders van wijziging der drankwetten zijn. Talrijke politici en economen hopen, dat het invoeren van een drie a vier procent alcohol bevattend bier zal worden toege staan. President Hoover schijnt, mede in ver band met den economischen toestand tot toegeven bereid te zijn. Een brief van MacDonald aan zijn kiesdistrict. Men weet, dat Seaham, het kiesdistrict van MacDonald, het besluit van het be stuur heeft bekrachtigd, zij het met een sterke minderheid, om den eersten minis ter te verzoeken zijn Lagerhuiszetel be schikbaar te stellen. MacDonald heeft op dit verzoek als volgt geantwoord: Ik heb uw ongedateerden brief over de vergadering van verleden week Zaterdag ontvangen. Ik zou het op prijs, stellen van u te vernemen, hoeveel stemmen er op die vergadering waren en of er stemmen niet werden gebruikt. Ik weet, dat het bestuur mij 'blijkbaar niet wilde hooren om daar door een kans te hebben mij te veroor- deelen, zonder zich den toestand uit de eerste hand te laten uiteenzetten. Het wil de zijn aanhankelijkheid aan de beginse len der Arbeiderspartij en zijn wensch om de zaak der arbeiders te dienen demon- streeren volgens de methode van gelijk te hebben zonder naar de oorzaak te vragen. De debatten, die in de afgeloopen dagen in het Lagerhuis hebben plaats gehad, moeten er iedereen van overtuigen, dat mijn vroegere collega's, die naar de op positie zijn overgeloopen, een onmoge lijke taak op zich hebben genomen om hun houding te verdedigen en dat zij, die op hun post zijn gebleven om de onver mijdelijke verantwoordelijkheid te dragen, de arbeidersbeweging hebben gediend met die oprechtheid, welke alleen die bewe ging als een georganiseerde en vooruit strevende kracht in de gemeenschap kan doen voortduren. Doch het bestuur heeft zich van dien last willen ontdoen. De uit spraak, die u mij meedeelt, is voor mij, noch voor iemand anders het bewijs van wat er leeft in het Seaham-district. Ik stel daarom voor de zaak voorloopig te laten rusten. Het optreden van de nieuwe re geering heeft al het onmiddellijke gevaar afgewend; indien het had doorgezet zou den de loonen en salarissen verlaagd zijn met percentages, waarbij vergeleken de tegenwoordige maar kinderspel zijn. De kwestie van de algemeens verkiezingen in Engeland. De pers spreekt over de mogelijkheid, dat de nieuwe verkiezingen op 28 Octo ber a.s. zullen worden gehouden. De Mor ning Post meldt, dat het kabinet reeds overeenstemming zou hebben bereikt over de heffing van een douanetarief van niet minder dan 20 procent. Men verwacht dat 'MacDonald spoedig een verklaring zal afleggen inzake de kwestie der verkiezingen. Algemeen is men in Engeland van oor deel dat een officieele uitlating over deze kwestie dringend gewenscht is, daar de onzekerheid omtrent Engeland's politieke toekomst reeds zeer nadeelige uitwerking op de industrie moet hebben gehad. De liberalen hebben een zitting gehou den, waarin zij zich nadrukkelijk tegen de nieuwe verkiezingen kantten, daar zij er een verscherping van de huidige finan cieele crisis van vreezen. Het ChineeschJapansche Incident. De strijd wordt heviger. Volgens nadere berichten uit Tokio is de stad Moekden thans door de Japanners bezet, in wier handen zich alle openbare gebouwen bevinden en die ook de post controleeren. Volgens Russische berichten ligt het ge- heele leven te Moekden stil. De stad wordt door Japansche troepen bewaakt. Niet slechts de militaire gebouwen, maar ook de banken en andere openbare gebouwen staan onder bescherming. Hoeveel dooden er tijdens de beschieting gevallen zijn, staat nog niet geheel vast. Terwijl de Japanners zeer kleine getal len noemen, schat men het aantal dooden te Moekden zelf thans zelfs op 120. De Japanners hebben verder eenige be langrijke militaire steunpunten bezet. De Ghineesche bezetting te Antung, Hinkow, Hopeh, Fushum en andere plaatsen wer den door hen ontwapend. Ook te Tsingtau is een Japansche troe penmacht geland. Tsingtau was oorspronkelijk Duitsch pachtgebied en werd tijdens den oorlog door een Japansch-Britsche troepen macht aan Duitschand ontnomen, doch eenige jaren geleden door Japan aan China teruggegeven. De zitting van den volkenbondsraad te Genève van Zaterdagmiddag werd ge opend met verklaringen van de vertegen woordigers der Japansche en Chineesche regeeringen over de militaire botsingen in Mandsjoerije. De Japansche ambassadeur te Parijs, Joshisawa, verklaarde het volgende: Er schijnt zich een incident te hebben voorgedaan tusschen de Ghineesche en Japansche troepen in de omgeving van de stad Moekden. De Japansche regeering heeft onmiddellijk na het ontvangen der desbetreffende berichten alle maar eenigs- zins mogelijke maatregelen genomen om dit locale incident geen verdere verwik kelingen met zich te doen meesleepen. De Ghineesche gezant te Londen, Sze, verklaarde, dat hij niet verhelen kon, dat hij ten zeerste verontrust is door de be richten over het incident bij Moekden. Uit de tot dusverre ontvangen berichten blijkt, dat de incidenten niet zijn uitge gaan van de Ghineesche troepen. Spr. behoudt zich voor, den volken bondsraad op de hoogte te houden van alle binnenkomende berichten over het betreurenswaardige incident. Uit Moekden wordt nog gemeld, dat de Japanners na de Mantsjoersche stad te hebben bezet een verklaring hebben afge kondigd, waarin zij de burgerij mededee- len, dat de Japansche troepen zich ver antwoordelijk stellen voor de veiligheid in de stad en de instandhouding der orde. Echter wordt een iegelijk met straf be dreigd, die zou trachten, onrustwekkende geruchten te verspreiden of de rust te verstoren. Volgens een mededeeling van de Japan sche militaire overheid hebben de Japan sche troepen een aanval ondernomen op den vestinggordel der stad Moekden. Zij zijn de stad binnengedrongen, na het Chi neesche kamp 'benoorden de stad te heb ben bezet. In de stad zglf kwam het tot eenige schermutselingen tusschen Japan sche en Mantsjoersche troepen. Bij Kwang-Tsjang-Tse, ten noorden van Tsjangtsjoen hebben eveneens botsingen plaats gehad. De Japansche troepen namen de stad in, nadat eerst een bom bardement had plaats gehad. Volgens een nog niet bevestigd bericht uit Moekden zou de stad Pedtsjing door het bombardement grootendeels verwoest zijn, en zouden honderden slachtoffers te betreuren zijn. In politiek Chineesche kringen be schouwt men de bezetting van Moekden door de Japanners als het resultaat van een door de Japansche militairen gevoer de heftige propaganda voor een flinker optreden tegen China. Men neemt aan dat de Japanners de bedoeling hebben, geheel Mantsjoerije te bezetten. Stakingen In Spanje. De werklieden in de raffinaderijen te Granada en de metaalbewerkers en mon teurs zijn in staking gegaan Ook te Sevilla staken eenige duizenden arbeiders in de raffinaderijen, die geheel stilstaan, zoodat meer dan 1000 bieten verbouwers met ondergang worden be dreigd. Korte Berichten. Donderdag is er te Boedapest groote onrust gewekt door het feit, dat een trein van den Zuider Spoorweg 50 minuten vertraging had. De trein was onderweg door een baanwachter aangehouden met de mededeeling, dat hij twee verdacht uit ziende personen had waargenomen. Ge bleken is evenwel, dat deze twee lieden in staat van dronkenschap verkeerden en volkomen onschuldig waren. Binnenland. De Amsterdamsche Beurs gesloten. Nog geen overeenstemming inzake de suikerbietensteun. Ernstig auto-ongeluk bij Velp Buitenland. Financiëele crisis in Engeland. De beurzen te Londen, Berlijn en Frank fort, enz. gesloten, Engeland schort den gouden standaard op. Het Chineesch-Japansche incident De Belgische spoorwegen steunen de Bel gische mijn-industrie. Opheffing bierverbod in Amerika? Spanje verboden heeft. Een bank te Ma drid, die dit verbod heeft overtreden, is dezer dagen met een boete van 10.000 peseta's gestraft, omdat zij had getracht een kapitaal van een harer cliënten ten bedrage van 850.000 peseta's naar het bui tenland te zenden. In de provincie Saksen zijn alle com munistische bladen voor den tijd van vier weken verboden, omdat zij het telegram van de communistische partij aan d8 mui ters van de Engelsche vloot hebben gepu bliceerd. Gemeld wordt, dat Grandi, de Ita liaansche minister, in October a.s. een bezoek aan Berlijn zal brengen. Volgens de jongste telling bestaat de bevolking van Britseh-Indië in totaal uit ca. 350.354.000 zielen, w.o. 238.331.000 hindoes en 77.744.000 mohammedanen. De Saksische en Tburingscho weve rijen hebben de met de vakvereenigingen gesloten loontarieven tegen einde Oct. op gezegd, Ook een deel van de West-Duit- sche textielindustrie heeft de contracten opgezegd en wel tegen half Oct. Ter centrale raadsvergadering van den R. K. Middenstandsbond in het aartsbis dom Utrecht, te houden te Apeldoorn op Woensdag 23 en Donderdag 24 Septem ber, zal o.a. de heer J. van Eek, hoofd directeur van de Nederlandsche midden- standsbank te Amsterdam, een rede hou den ever: De wereldcrisis en de midden stand. Zijn stellingen zijn: 1. Economische crises, gevolgd door perioden van depressie komen periodiek voor. Het wegnemen van de cirsis-oorza- ken zal waarschijnlijk niet mogelijk zijn zonder wijziging van ons productiestel sel 2. De crisis van 1929 en de huidige depressie-periode zijn heviger, algemee- ner en uitgebreider dan vroeger. 3. Als hoofdoorzaken daarvan moeten worden beschouwd de voortschrijdende ontwikkeling der techniek met als ge volg daarvan de steeds verdere perfecti oneering der productie-methodes en de politieke en economische gevolgen van den wereldoorlog. 4. In Amerika zoowel als in Duitsch- land is de toestand verscherpt door ver weerd bankbeleid. In laatstgenoemd land leidde zulks tot een ernstige acute ver trouwenscrisis; welke slechts door inter nationale samenwerking kan worden be zworen. 5. Ook de middenstand gevoelt terdege de gevolgen van de crisis en zal de con sequenties daarvan moeten aanvaarden door aanpassing van de kleinhandelsprij zen aan die in den groothandel, gepaard met kleinere winstmarges. 6. Indien de middenstander zich zelf standig wil handhaven en een loonende exploitatie wil bereiken, zal hij in zijn bedrijf bezuinigingen moeten toepassen en zooveel mogelijk moeten rationaliseeren. Naast individueels maatregelen, zal het noodzakelijk zijn te komen tot nauwere aaneensluiting en samenwerking met vat en standgenoot».

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1931 | | pagina 1