DE ZEEUW
Om het Eeuwige Rijk.
TWEEDE BLAD.
Uit de Provincie.
Zoeklichtjes.
VAN
DONDERDAG 3 SEPT. 1931, Nr 283.
Brieven uit de Oost.
Een van de belangrijkste produkten van
Java, meer in bet bijzonder van West-
Java, is de kina. Het is een berg-kul-
tuur, zoodat de ondernemingen, waarvan
er enkele aan het Gouvernement behoo-
ren, op 56 duizend voet hoogte liggen.
Een van deze gouvernementsondernemin
gen vormt een dorpje apart op de grens
van het oerwoud. Enkele huizen, een
groote villa voor den directeur, een fa
brieksgebouw en verder nog het Rijks
proefstation vormen hier een eigen Euro-
peesche gemeenschap. Een aparte cen
trale voorziet de onderneming van kracht
en licht. Er omheen vindt men de kam
pongs en zelfs een passar en Ghineesche
toko van hen, die hier hun bestaan vin
den. Een tennisbaan en een voetbalveld
bewijzen, dat ook de sport hier niet ver
waarloosd wordt. Eenmaal per dag brengt
de post verbinding met de buitenwereld.
Stil en eenzaam, maar gezond is het
hier in deze koele berg- en boschlucht.
Het golvend bergland is naar alle kan
ten met kinaboomen beplant, die vooral in
de dalen, meer nog dan op de min of meer
ontbloote hellingen, een vruchtbaren bo
dem vinden. De kinaboom heeft een kort
en zwak wortelstelsel en buigt zich, als
elke zwakke plant, steeds naar het licht,
zoodat in elk dal de boomen zich op bei
de hellingen naar de diepte buigen.
Tegenwoordig gaat men meer weten
schappelijk te werk dan vroeger, wat trofu-
wens wel met elke kuituur het geval zal
zijn. Het Rijksproefstation voor de kina
kuituur, waarvan de directeur zoo vrien
delijk was ons een poosje van zijn druk
bezetten tijd te geven en allerlei inlich
tingen verschafte over het bedrijf, ver
richt hierbij goede diensten. Elke onder
neming betaalt zijn aandeel in de onkos
ten en doet in ruü daarvoor zijn voordeel
met de gedane proefnemingen op het ge
bied van bodemonderzoek, bemesting,
zaadselectie en met de resultaten van de
laboratoriumproeven.
De kina komt oorspronkelijk uit Zuid-
Amerika, waar 1012 soorten in het wild
groeien, maar waar de kuituur door al
lerlei oorzaken, arbeidstoestanden vooral,
niet loonend of niet mogelijk is. Uit dit
land is de plant overgebracht naar Java,
dat nu plm. 97 pet. van de wereldop
brengst levert. Een tweetal soorten is
overgebleven, de Sedgeriana en de Suc-
cirubra, waarvan de laatste slechts als
onderstam gebruikt wórdt. Men stelt en
ten n.l. boven de vermenigvuldiging door
zaad. Men houdt daardoor beter en mak
kelijker de soort in stand en heeft boven
dien sneller resultaat. Bij het zaaien duurt
het 15 jaar voor de eerste bloei komt, wat
tot gevolg heeft, dat men wetenschappe
lijk altijd achter is. Toch neemt men ook
geregeld zaaiproeven. De kleine zaadjes
worden eerst met de hand op een bepaal
de wijze, n.l. door ze tegen het licht te
houden, geselecteerd. Als controlemiddel
neemt men daarbij kiemproeven en wor
den zoo noodig de zaadjes nog eens één
voor één onderzocht. De kiemkrachtige
zaadjes laten geen lichtstralen door.
Bij het enten heeft men vlugger een
krachtigen groei. Eerst worden de boom
pjes dicht bij elkaar geplant. Na drie jaar
begint het uitdunnen en ook de oogst,
want de bast van deze jonge boompjes
wordt reeds productief gemaakt. Overal
ziet men planten of rooien. Natuurlijk is
het alleen om de bast te doen, al wordt
in den laatsten tijd ook het ontbaste hout
als brandhout verkocht. Het kina-gehalte
van de bast loopt erg uiteen en schom
melt tusschen 0.1 pet. tot 11 pet. Verder
worden nog enkelei andere producten be
reid, zooals bijv. kinawijn, e.d.
De heele boom, tot zijn wortels toe,
wórdt kaal gesneden of geslagen en alle
bast verzameld. De opbrengst iS hier (plm.
1000 H.A. beplant gebied) zoowat 1000
ton per jaar. Vooral sinds men den roof
bouw heeft vaarwel gezegd en men is
FEUILLETON
6)
De hongersnood dreigde zijta. intrede
te doen. De armen, die van al deze on
heilen het meest te lijden hadden, voelden
reeds de ijzeren hand van dezen verwoes
ter. Eerst werd er gefluisterd, toen luid
opgezegd, dat de Christenen de oorzaak
van al die ellende waren. Ze moesten dus
voorzichtiger zijn dan ooit, als ze bijeen
wilden komen om tezamen tot hun God
te bidden. Bij 't vallen van den avond ech
ter waagden zij zich in groepjes van
twee of drie, langs allerlei omwegen naar
de plaats van samenkomst, een groot ver
trek, dat uitgehouwen was in 'thart van
de Esquilline Heuvel. Het gebeurde nu
slechts zelden, dat er zich een vreemde
ling onder hen bevond en toen er op ze
keren avond één meekwam, waren ver
scheidene leden van de Christengemeente
daar zeer ontsteld over. De vrienden, die
haar meegebracht hadden, haastten zich
echter hun broeders en zusters te ver
zekeren dat ze niets te vreezen hadden.
>.Het is een antwoord op onze gebeden,
gaan bemesten met Zwavelzure ammoniak
en superfosfaat is de opbrengst aanmer
kelijk gestegen. Nauwkeurig beeft men op
het proefstation emperisch en theoretisch
onderzocht en berekend wat de meest
economische hoeveelheid is van de te
geven meststoffen in verband met de bo
demgesteldheid. Dit bodemonderzoek al
leen heeft ontzaglijk veel moeite en tijd
gekost. Al heeft men veel geleerd door
de Europeesche ervaringen op dit gebied,
toch werken hier in Indië heel andere
factoren, zooals klimaat en bodemgesteld
heid. En nog steeds gaat bet onderzoek
door. Wel heeft men geen buitenlandsche
concurrentie te vreezen, maar toch is bet
zaak, elk plekje zoo productief mogelijk
te maken, ook in verband met het kinage
halte van de verkregen bast.
Tot slot wil ik nog noemen de bekende
kininefabrieken te Bandoeng en te Am
sterdam, waarheen zoowat alle kinabast
wordt vervoerd.
De para --typhus te Goes Het
gezin te Goes, waarin enkele weken gele
den allen, uitgezonderd de man, lijdende
waren aan paratyphus, veroorzaakt door
voedselvergiftiging, zoodat zij naar de
barak voor besmettelijke ziekten moesten
worden overgebracht, heeft thans hersteld
deze barak kunnen verlaten. Het aantal
sterfgevallen in het gezin is dus tot-één
beperkt gebleven.
Gaslevering. Naar wij vernemen,
overweegt het Gemeentebestuur van We-
meldinge de gasfabriek op te heffen en
gas van Goes te betrekken. Een ontwerp
overeenkomst tusschen het Gemeentebe
stuur van Wemeldinge en de Gascommis-
sie van Goes is reeds opgemaakt. Zij be
hoeft natuurlijk nog de goedkeuring van
den Raad van Goes en van Ged. Staten.
Zoo gaat Goes steeds meer gemeenten van
gas voorzien.
Sport. Volgens het officiéél or
gaan van den Z. V. B. luidt het wedstrijd
programma voor de Zaterdag-competitie
voor 5 Sept. a.s. aldus:
A: V. D. O.Volharding te Kapelle.
AjaxZwart-Wit te Ierseke.
S. M. I. T.Vooruitgang te Wemel
dinge.
B: G. V. V.Goes HI te Colijnsplaat.
Goesche Boys IIWilhelmina te Goes.
K. D. O.Stormvogels, '-Heer Arends-
kerke.
Het protest, ingediend door de ver.
Ajax over den wedstrijd Volharding-Ajax
d.d. 1 Augustus is door de Protest-com
missie van den Z. V. B. afgewezen. Hier
door blijven beide vereenigingen gelijk
staan in de competitie.
Middelburg. Het is te begrijpen, dat,
nu de laatste week het stadhuis enkele
malen belicht is geweest en het gisteren
avond aanvankelijk flink regende, het be
zoek van stadgenooten aan de Markt niet
zoo heel groot was, doch de vreemdelin
gen, die ook nu nog in vrij grooten ge
tale in de hotels vertoefden, kwamen een
kijkje nemen. Wij mochten weer uit den
mond van enkele hunner vernemen hoe
indrukwekkend zij ons belicht stadhuis
vinden.
De eerstvolgende uitvoering van het
Middelburgsch muziekkorps op het Mo
lenwater is vastgesteld op Woensdag den
9den September.
In de lange lijst van benoemingen
in de raadsvergadering van Dinsdag is
een fout geslopen. Niet de heer v. d. Feltz
doch de heer Portheine werd na her
stemming met den heer Mondeel tot lid
van het bestuur van het Middelburgsch
muziekkorps gekozen.
Vlissingen. De heer W. P. Edelman (R.
K.) heeft zijn benoeming tot wethouder
aangenomen.
Nu alle drie wethouders hun be
noeming hebben aangenomen, kan wor
den gemeld, dat de heer P. G. Laernoes
financiën en sociale zaken behoudt; de
heer J. de Meij zal openbare werken be
hartigen en de heer W. P. Edelman heeft
de afdeeling onderwijs voor zijn reke
ning genomen.
O.- en W.-Souburg. Dinsdagmiddag
werd de politie alhier vanuit Middelburg
die we bij 't Flavian Amphitheater Opzon
den", zei er een, „want deze edele dame,
die bij de spelen tegenwoordig was, kwam
zoo onder den indruk van het Godsver
trouwen der martelaren, dat ze wat meer
van een godsdienst, die zooveel kracht
en sterkte geeft, vernemen wilde. Ze heeft
iets gehoord van ons heilig geloof van een
harer slavinnen; maar ze zou er graag
nög meer van weten en ze vraagt ons on
derricht." Toen de spreker zweeg, liet de
dame den langen, donkeren mantel, die
ze aan had, vallen en schoof haar sluier
weg, waardoor de gelaatstrekken van de
edele Flavia te zien kwamen. Ze was niet
de eenige van góeden huize, die aanwezig
was, maar toch ging er een lichte schok
van verrassing door de kleine vergadering
toen men haar herkende; maar ze verwel
komden haar op de gebruikelijke wijze. Ze
ging zitten bij de catechumenen, terwijl
haar slavin een plaats had onder de ge
meenteleden.
Het ondergrondsche vertrek, met zijn
ruwe, onversierde muren en de walmende
lamp, die aan een ketting in het midden
van de ruimte hing, was een vreemde om
geving voor deze verfijnde, aan weelde
gewende vrouw. Er waren geen beelden of
altaren of offersteenen, niets dat herinner
de aan de heidensche tempels, waar de
Romeinen hun goden aanbaden. Een eer-
medegedeeld, dat op het jaagpad in deze
gemeente tusschen de tramhalte Souburg
en Abeele een persoon werd aangetroffen,
die tegenover vrouwen en meisjes niet
nader te noemen handelingen pleegde,
waarvan een geval te Middelburg was
aangegeven.
Onmiddellijk werd een onderzoek inge
steld. Het mocht de politie evenwel niet
gelukken den persoon, die omstreeks 65
66 jaar oud is, in handen te krijgen.
(M. Ct.)
Souburg. De feesten, welke Zaterdag
a.s. op de Groote Abeele zullen plaats
hebben, vangen aan te 12 uur en wel
met kinderwedstrijden, die tot 4 uur du
ren. Tegelijkertijd wördt een ringrijderij
gehouden. Daarbij wordt tot half vijf ge
woon gereden en vervolgens zal een span
nende strijd om twee wisselbekers wor
den gevoerd.
Van 810 uur geeft het muziekgezel
schap „Oefening na Arbeid" uit Ritthem,
onder directie van dhr Meijers, een con
cert, dat gevolgd zal worden door vuur
werk. De dorpsgenooten van over het
kanaal zullen tot 12 uur van het veer
kunnen gebruik maken.
Meliskerke. Dinsdag vergaderde alhier
ook de nieuwe raad. De oorzitter heet
allen welkom, in 't bijzonder de nieuwe
leden Wisse en Spruijt. Hierna legden
allen den eed af.
Wethoudersverkiezing: In de vacature
Jakohsen (A.R.) verkreeg bij eerste stem
ming dhr Jakohsen <A.R.) 3 stemmen, K.
Wisse (S. G. P.) ook 3 stemmen en J
Koppejan '(S. G. P.) 1 stem; hij 2e stem
ming Jakohsen 4 stemmen en Wisse 3
stemmen. Dhr Jakohsen nam de benoe
ming aan. In de vacature de Buck (A.R.)
verkreeg bij eerste stemming de Buck
(A.R). 3 stemmen en K. Wisse (S.G.P.)
4 stemmen. Dhr K. Wisse nam ook de
benoeming aan. De voorzitter brengt dhr
de Buok dank voor alles wat hij als wet
houder in die 8 jaar tijds voor de ge
meente heeft gedaan. Dat hij niet werd
herkozen komt door verandering in de
partij-verhoudingen. Dhr de Buck zegt
wederkeerig dank aan het Dag. bestuur
voor de samenwerking.
Van het Prov. bestuur is een schrijven
ingekomen om te komen tot één keurings
kring in Walcheren van den Vee- en
Vleeschkeuringsdienst. B. en W. (oude
samenstelling) hebben een schrijven opge
steld, waarin gevraagd wordt om meer
dere gegevens. De raad neemt dit schrij
ven over.
St. Laurens. Bevolking over Augustus
1931: Ingekomen: 'C. P. Vader, chauf
feur, B 77 uit Vrouwepolder; M. A. de
Poorte, z. b., B 77 uit Koudekerke; J. v.
Vlaanderen, dienstlb., B 125 uit Vlist; G.
Flipse en gezin, koopman, B 1 uit Mid
delburg.
Vertrokken: S. C. Buijs, diensth. van B
73 naar Middelburg; J. P. de Buck, z. b.
van B 166 naar 'O. en W. Souburg.
Serooskerke (W.). Maandagavond werd
ter gelegenheid van den jaardag der Ko
ningin, door het muziekkorps „E. M. M."
een concert op de muziektent gegeven. De
Ghr. Oranjevereeniging heeft op dezen
dag de schoolkinderen van heide scholen
getracteerd, terwijl des avonds ook nog
een gedeelte der gemeente met electrische
lampjes werd verlicht.
Ritthem. De gemeenteraad vergaderde
Dinsdagavond. Na de beëediging der
raadsleden sprak de voorzitter den wensch
uit, dat de leden trouw aan hunne be
lofte mogen blijven. Bij de benoeming van
een wethouder in de vacature J. Meliefste
werd dhr P. J. de Pagter benoemd met.
5 stemmen, terwijl dhr W. Boogaard 2 st.
verkreeg. In de vacature P. J. de Pagter
werd tot wethouder benoemd dhr W. Boo
gaard, met 4 st., terwijl de heeren Joh.
de Visser, H. M. v. d. Putte, en C. Wisse
ieder 1 stem verkregen. Tot tijdelijk wet
houder werd benoemd na een tweede vrije
stemming dhr Joh. de Visser met 4 stem
men, terwijl de heeren H. M. v. d. Putte,
C. Wisse en J. de Pagter ieder 1 stem
verkregen.
Vervolgens werd de gemeenterekening
1930 voorloopig vastgesteld met een batig
slot van f 1539.94 en werd de rekening van
het burgerlijk armbestuur goedgekeurd
met een batig slot van f 319.87%.
De begrooting 1932 werd aan den Raad
aangeboden. Vervolgens werd besproken
het schrijven van Ged. Staten omtrent de
vorming van één Vleeschkeuringskring.
waardige, oude man zat aan een ruw hou
ten tafel, waarop een papyrus rol lag. Kort
nadat Flavia binnengekomen was, stond
op een teeken de gansche schaar op, de
oude man rolde de papyrusrol af en las
eenige hoofdstukken uit het Evangelie van
Johannes, waarna men een lofzang aan
hief. Toen begon het onderricht aan de
catachumenen.
Het was een eigenaardige klas leerlin
gen. Naast Flavia zat een Britsche slavin,
daar naast een roover, die eens van de
catacomben zijn hoofdkwartier gemaakt
had en de schrik van de omgeving was
geweest. Over een wolkaarder zat een vriji-
gekochte slaaf die zich de uitspattingen
van zijn. patroon ten nutte gemaakt had,
waarnaast een steenhouwer had plants
genomen. Zijn heele leven had hij in de
duistere catacomben gewerkt en de be
lofte van de eeuwige gelukzaligheid na
den dood had hem het eerst naar dit ver
achte geloof gelokt. Voor ieder had de
heilsbelofte een zekere aantrekkings
kracht, verschillend naar nood en behoef
te, maar het resultaat was het zelfde
geduldig en verdraagzaam ondergingen
ze hun lot in de hoop op een beter leven.
Nadat de catachumenen onderricht had
den ontvangen, leidde een oude man eeni
ge kinderen binnen en ook hun werd ver
teld, dat Christus hen wilde zegenen, zoo-
Algemeen waren de leden van oordeel, dat
zij hierover geen beslissing konden nemen,
voordat nadere inlichtingen waren ver
kregen. Ook werd ten zeerste betwijfeld,
of het invoerkeurloon zou komen te ver
vallen, indien geheel Walcheren één kring
vormde. Besloten werd om aan Ged. Sta
ten om een nadere toelichting te vragen.
Daarna werd met algem. st. besloten
opdracht te geven aan dhr M. Luteyn
te Ritthem, tot het plaatsen van een uri
noir bij de wed. Wesdorp, waarvan de
kosten plm. f 30.zullen bedragen, welke
kosten voor de helft voor rekening der
gemeente komen terwijl wed. Wesdorp
de andere helft zal betalen.
De straatverlichting van den Ritthem-
schen weg zal niet verder worden uit
gebreid. Bij de rondvraag sprak dhr
Wisse zijn verontwaardiging uit over de
wethoudersbenoeming.
De voorz. sloot hierover de discussie,
discussie.
Vrouwepolder. Dinsdagavond hield de
afdeeling der B. V. L. een onderlinge
Personeele baan: 1. S. de Roo 97 pun
ten; 2. P. Polderman 95 p.; 3. H. Pol
derman 93 p.; 4. Joh. Louwerse 89; 5. A.
Vendeville 88; 6. J. Geerse 87; 7. P. Schoe
87, 8. N. Mesu 86; 9. J. de Bruijn 85;
10. P. de Visser 82; 11. P. van Hekken
82; 12. P; Duvekot 81; 13. A. Lange-
beeke 81; 14. J. Duvekot 78; 15. M. de
Vlieger 77; 16. M. v. d. Broeke 76. 17.
Jac. Louwerse 76; 18. J. Mesu 73; 19.
J. Houterman 73, 20. Joh. Maas 71; 21.
A. Willemse 69; 22. A. Jobse 66; 23.
G.» de Visser 65; 24. J. A. Koster 61;
25. A. Osté 56; 26. A. van Dis 55; 27.
H. Louwerse 54; 28. I. Melse 42; 29. G.
Goedhloed 35; 30. G. Mesu 31. J.
Moens
Eerebaan. 1. H. Polderman 48 p.; 2. S.
de Roo 47 p.
Hoogste serie: S. de Roo 50 p.
Rozenprijs: S. de Roo 7 maal 10.
Dinsdagmiddag vergaderde de Raad
dezer gemeente. De leden legden in han
den van den voorzitter de bij de Gemeen
tewet voorgeschreven eeden af, waarna
de voorzitter den raadsleden geluk
wensch te.
Tot wethouder werd gekozen dhr L.
Maas en in de vacature-Mesu gekozen
dhr Langebeeke, die beiden de benoeming
aannamen.
De voorz. wenschte de gekozen wethou
ders geluk met het vertrouwen dat de
Raad hen geschonken had.
De voorzitter deelde mede, 'dat van den
minister van Onderwijs bericht was ont
vangen, dat de gemeente ingevolge art.
36 quarter der M. O.-wet over 1930 ver
schuldigd is een bedrag van f 216.54, dat
van den Minister van Binnen! Zaken en
Landbouw bericht was ontvangen betref
fende bemiddeling bij gemeentelijke geld-
leeningen, en dat een gedeelte van den
weg nabij Zandijk in de gemeente Veere
van 26 Aug. tot 7 October 1931 voor
het openbaar verkeer met rij- en voer
tuigen en vee gesloten zal zijn.
M. a.st. werd besloten in de woning
van het schoolhoofd te Gapinge van ge
meentewege een installatie voor electrisch
licht te doen aanbrengen, onder voor
waarde, dat de bewoner jaarlijks de
rente, berekend tegen 5 pet., van de kos
ten van aanleg zal betalen. Het schrijven
van dhr J. J. Bliek, waarhij'door hem be-
Critiek is gemakkelijk, maar de kunst
moeilijk.
Daar weet de heer Jan ter Laan, de
voorwerker van de S.D.A.P. te Rotter
dam van mee te praten.
Hij was tot voor kort lid van de
Tweede Kamer, de Prov. Staten en den
Gemeenteraad. Omdat hij zoo buitenge
woon goed de kunst verstond anderen te
critiseeren en omdat hij altijd precies
wist wat anderen hadden moeten doen,
werd hij een paar jaar geleden tot wet
houder gekozen.
Toen kreeg hij zoo dat gaat, ook zijn
deel van de critiek. Maar in eigen kring
hield men hem de hand boven 't hoofd.
Volgens de socialistische pers was hij
een prima wethouder, terwijl de critiek
op zijn beleid aan minderwaardige ka
pitalistische motieven werd toegeschre
ven.
Iedereen verwachtte dan ook, dat hij
j.l. Dinsdag als wethouder herkozen zou
worden.
's Avonds te voren werd echter be
kend gemaakt, dat de Soc.-Dem. fractie
besloten had hem aan den dijk te zetten.
Als criticus wil men hem graag behou
den, maar voor het wethouderschap werd
hij als onbekwaam en ongeschikt afge
keurd.
De kunst is moeilijk. Maar de critiek
gemakkelijk. Dat zal wel blijken als de
heer Jan ter Laan straks als gewoon
raadslid met de hem eigen vrijmoedig
heid weer het woord voert.
OPMERKER.
zwaar wordt gemaakt tegen het betalen
van de rente der kosten van aanleg van
een installatie voor electrisch licht in de
door hem van de gemeente gehuurde
woning, werd voor kennisgeving aange
nomen.
Naar aanleiding van een schrijven van
J. Looise e.a. waarbij wordt gewezen op
de door den Raad in de vergadering van
17 Augustus j.l. genomen beslissing in
zake den aanleg van gemeentewege van
een voetpad in den Zandweg Nr 12,
welke beslissing volgens adressanten, ge
zien vroegere door den Raad te dezer
zake genomen beslissingen, zeer onbillijk
is, geeft dhr Dingemanse in overweging
ook adressanten te helpen. De toestand
is z.i. daar zeer slecht en hij is van oor
deel dat het besluit van den Raad onbil
lijk is. De voorz. dient van antwoord.
De heer Arendse is het volkomen met
den Voorzitter eens, dat adressanten bil
lijk zijn behandeld, doch hij is er niet
voor dat de toestand blijft zooals deze
thans is. Hij geeft den Raad in overwe
ging het voetpad van gemeentewege te
doen aanleggen en het onderhoud aan be
langhebbenden op te dragen. Na verdere
bespreking werd m.a.st. besloten B. en W.
te machtigen zich met adressanten in ver
binding te stellen en nader overleg te
plegen.
M.a.st. werd daarna het door B. en W.
ontworpen ambtenarenreglement vastge
steld.
Bij de rondvraag vroeg de heer Arendse
inlichtingen omtrent het door den burge
meester te voeren overleg met het bestuur
van de PZEM inzake de grens van de be-
De Geref. Jeugdvereenigingen te Serooskerke (W.) maakten onder leiding van
Ds W. F. M. Lindeboom hun jaarlijksche fietstocht over het eiland Walcheren.
als Hij de kinderen van Juda gezegend
ha.d.
Töen de catachumenen verlof kregen
heen te gaan, sloeg Flavia haar mantel
weer om en haar gids volgend, die een
lantaarn droeg om de duistere gangen te
verlichten, verliet ze langzaam het ge
welf.
Ze was nauw geneigd om te gaan, daar
ze niet wist, wanneer ze terug zou kun
nen komen, ze had eigenlijk al te veel
gewaagd door zich -dezen avond naar de
catacomben te begeven. Deze sombere,
ruw gehouwen ruimte was geen gewoon
vertrek voor haar, maar de poort des he
mels. Ze voelde geen afschuw, zelfs niet
toen ze op haar terugweg zag, dat dit zoo
wel een vergaderplaats was voor de le
venden, als een begraafplaats voor de
dooden. In de wanden der gangen waren
overal nissen uitgehouwen in den zachten
steen en in elk daarvan lagen een of twee
dooden, waaronder ook Christen-martela
ren, zooals ze zien kon aan de palmtak
boven het graf uitgehouwen met de woor
den „Zijn ziele ruste in vrede" er onder.
Het herinnerde haar weer aan de laatste
maal dat ze de spelen in het Colosseum,
waaraan ze nooit terug kon denken zonder
een rilling van afschuw, had bijgewoond,
ofschoon ze daar op een keerpunt in haar
leven gekomen was.
Voorzichtig zochten ze hun weg door het
labyrinth van gangen naar een verlaten
tuin, waar, verborgen tusschen dicht
struikgewas een valdeur was gemaakt, die
toegang gaf tot de catacomben. Nog moes
ten ze voorzichtig zijn om onbemerkt van
hier naar de drukkere deelen van. de
stad te komen, want, de omgeving van
Rome werd onveilig gemaakt door roe
vers, en niet zelden hoorde men, dat er
iemand was vermoord.
Eindelijk waren de wijken der gegoe
den bereikt waar Flavia hijzonder voor
zichtig moest zijn om niet herkend, te wor
den door een van de voorbijgangers, die
zich naar het paleis begaven op den Pa-
latijnschen heuvel, waar keizerin Faus
tina een feest gaf ter eere van de keizer
lijke tweeling, die 'kort geleden geboren
was. Flavia zélf werd ook verwacht, want
ze hadden, hun stille villa in Aricia ver
laten en een pnderdak gevonden in een
van de vleugels van het groote paleis, dat
Nero had laten bouwen, sinds haar echt
genoot in keizerlijken dienst was. Zijn af
wezigheid echter had haar de lang-be-
geerde gelegenheid geschonken den dienst
in den Christengemeente bij te wonen,
waarin ze binnenkort als Hd hoopte te.
worden opgenomen, maar ze liep groot
gevaar van ontdekking nu op haar weg
naar huis. ("Wordt vervolgd.)
