No. 283
Donderdag 3 September 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
Agentschap Ass.-Mjj
„De Nederlanden van 1845"
„Fatnm" - „Lalior"
EERSTE BLAD.
1
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Beiangrijkste Nieuws.
ren gehouden
iteraad, is na
lotte bij loting
e en B. Fran-
hr B. Franse,
ir P. A. Baaij-
>rde de Raad
ïg plaats van
ah legden den
elofte.
snsch uit, dat
harmonie die
heeft bestaan
dat de Raad
samenwerken
Aan de orde
lekozen wordt
i (Stk. Geref.)
roossen (A.R.)
ïaker (V. B.)
anco en 1 op
ide niet meer
men) gekozen
e nieuwe wet-
met dezelfde
■ethouders het
m behartigen,
sen en Wage-
i,ar als Weth.
et belangrijke
sntebelang ge-
sen wordt met
ambtsgebed in
Dekker-O ver-
Boogerd ver-
m als oudste
►men.
welke formule
voorz. zal dit
m.
Goossen en
als raadslid,
dat hij in een
Ituur heeft als
de heer Wa~
intrekken.
oit. Ik zou wel
|p iets van 18
het hem bij
kok weg gaan
een schrifte
sluiting.
van Bruinisse.
feeurkens naar
I en gezin naar
1-Braal naar
naar Den
&n Haag.
belangstelling
leente door den
Ier P. Z. E. M.
rren de beido
^sen en Wage-
Overbeeke en
Ir Dekker.
[op de groote
dankte dhrn
hun staf van
en besprekin-
jid en Directie
leds een goede
lit.
ioor den Bur-
len burgemees-
^heid, alsmede
de Raad ge-
"ifioatie werke-
pr. hoopte ver-
aoge bijdragen
[gemeente Tho-
[ede tegenwoor-
personeel der
fiziekgezelschap
luzieknummers
|ke feit opluis-
gaderde de ge-
|tterschap van
tiing der verga-
ben beëedigden
jeming van wet-
lir Joh. van der
lens met 8 st.
ÏSchippers. Bei-
[g aan.
Irde het betege-
|e middenstraat
|tter zegt: gelijk
en garage van
lenzine-tank ge-
|ie voetstraat al-
De Boer bij.,
met de vraag,
van hem (De
ating wil aan-
op het rooster
fetellen B. en W.
Baar tegelbestra-
plg. st. besloten,
lichtingen om-
[het schoolplein
titter zegt: het
bep gegaan bij
J>f het mogelijk
laai lossen van
^d op de haven
en, zulks tot be-
een ingrijpen,
vat scherp voor-
ben tijd van ma-
dat op andere
.jk verbod voor-
te zullen infor-
Directeur-Hoofdredacteur;
R. S5TJIPEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening Na 14455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma P. P. DHUIJ, L. Bnrg. Tel. No. 259.
VERSGHÏJNT
Ab a w;. '*J S? -
Far 3 saieftw,
ï-nswe B.M0WOW 10.05
Prijs derAdvertontlBn:
1—1 regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
V De Rijksbegrooting.
Het „Handelsblad" wijst op een be
langrijk verschil tusschen den gang van
zaken in Engeland en in ons land.
„Engeland is nu reeds bezig, krach
tens een wetgeving waaraan nu gewerkt
wordt, maatregelen te treffen die in April
1932 een sluitende begrooting zullen mo
gelijk maken; Nederland wacht nu rustig
de begrooting ai welke in Jan. 1932 het
resultaat zal zijn der Nederlandsche wet
geving, zooals deze thans luidt.
Voor werkelijke bezuiniging ware noo-
dig om naast de begrooting voor 1932,
wettelijke maatregelen te ontwerpen die
de uitgaven voor onderwijs, voor sociale
maatregelen en voor de algemeene staats
bemoeienis beperken. En dat wel vóór
Jan. 1932.
Dan eerst is een nieuwe begrooting
mogelijk. Van de nieuwe maatregelen
om de begrooting 1932 te beïnvloeden,
kunnen wij vooralsnog geen zeer gunstige
verwachtingen koesteren."
In verband hiermede wordt dan nog
het volgende opgemerkt:
In Nederland liggen de staatsuitgaven
misschien voor 98 pet. vast. De regeering
heeft slechts dadelijken en indirecten in
vloed op een klein deel der staatsuitga
ven.
De Nederlandsche regeer ing heeft nu bij
het opmaken van de rijksbegrooting een
gewichtige en voorname taak, maar die
taak is niet: nieuwe inkomsten voor de
schatkist te ontwerpen of op de wet steu
nende uitgaven te schrappen. Bij het op
maken der begrooting is de taak der re
geering veel meer een lijdelijke dan het
publiek zich voorstelt. De middelenwet
wijst slechts aan de middelen welke door
de. wet als belasting-bronnen zijn aange
wezen.
Bij de begrooting (kan) de regeering
niet met voorstellen komen tot verlaging
der op de wet steunende uitgaven, noch
tot verhooging van de op de wet steu
nende middelen.
De staatkundige beteekenis der begroo
ting is daardoor gering. Natuurlijk heeft
de Staten-Generaal herhaaldelijk bij de
behandeling der rijksbegrooting gewich
tige besluiten genomen van staatkundig
belang,maar deze betreffen niet de hoofd-
beteekenis der rijksbegrooting, welke in
Nederland is en blijft: een neerslag der
bestaande wetgeverij.
En nu redeneeren wij aldus: in het
zittingjaar 19301931 gedurende die
vele maanden van parlementair debat is
niets gedaan aan de staatsbemoeienis
zelve en dus de kosten der staatsbemoeie
nis terug te dringen. "Wat zal men nu bij
de begrooting kunnen verwachten?
Het antwoord is eenvoudig: niet
eenigen wezenlijken maatregel tot krach
tige bezuiniging in den staatsdienst om
dat deze bezuiniging zou moeten steunen
op een wetgeving vóór Jan. 1932 tot
stand gebracht. Een feit is dat de regee
ring eigenlijk slechts over één middel tot
bezuiniging zelve beslist: de salarisver
laging der ambtenaren (al is er omtrent
het bekende artikel 40 van het Bezoldi
gingsbesluit dat de bezoldigingen garan
deert dan ook verschil van meening).
Daarvan maakte minister Golijn zelfstan
dig gebruik. Maar voor de rest is de me
dewerking der langzaam werkende Sta
ten-Generaal een vereischte.
Men ziet, wij hebben van het nieuwe
der nieuwe rijksbegrooting 1932 heel wei
nig verwachting. In de enkele maanden
of liever weken, welke aan de begrooting
1932 voor parlementairen eigenlijken wet-
gevenden arbeid voorafgaan, kan al zeer
weinig worden bereikt om de begrooting
1932 nog te beïnvloeden.
Het komt ons voor/ dat de beteekenis
van de begrooting hier toch wat al te
Mag wordt aangeslagen.
In de eerste plaats is het toch moge-
Ijjk dat bij het opmaken van de begroo-
Img de uiterste zuinigheid is betracht,
wat vooral van beteekenis kan zijn voor
nieuwe uitgaven.
Maar bovendien is er bij het indienen
van de begrooting voor de regeering de
gelegenheid om hare plannen te ont
wikkelen die of tot beperking der uit
gaven of tot vermeerdering van inkom-
«en kunnen leiden.
En die maatregelen, stel dat de Sta
ten-Generaal daarmee accoord gaat, kun
nen wel degelijk effectief zijn, ook al zijn
ze niet voor 1932 goedgekeurd.
Nu zijn we wat betreft het nemen van
bezuinigingsmaatregelen niet al te gerust.
Algemeen is de overtuiging dat we in
ons land op te grooten voet leven, en dat
het perfectionisme in den staatsdienst
ons parten speelt, maar werkelijk ingrij
pende maatregelen worden niet genomen.
'tis in het algemeen ook gemakke
lijker de belastingschroef een tikje aan
te draaien.
Maar wie weet welke verrassingen de
nieuwe begrooting ons brengt.
Spanje's troebelen.
Te Saragossa zijn de transportarbei
ders in staking gegaan. De trams en auto
bussen rijden niet meer.
In de stad kwam het opnieuw tot bot
singen tusschen de politie en stakers,
welke laatste op verschillende punten
der stad barricaden hebben opgericht en
winkels leeggeplunderd.
De ten gevolge van de onlusten aan
gerichte materieele schade wordt op een
millioen peseta's geraamd.
De politie werd herhaaldelijk met
steenen gebombardeerd. Verscheiden
agenten liepen lichte kwetsuren op. Er
hadden talrijke arrestaties plaats.
Te Barcelona zijn 72 gedetineerden een
hongerstaking begonnen, ten proteste
tegen hun arrestatie.
De in hongerstaking zijnde politieke
gevangenen te Barcelona trachtten tij
dens een bezoek van den gouverneur een
algemeen oproer tot stand te brengen.
De gevangenen ontstaken in verschil
lende gangen en cellen van de gevange
nis branden, welke de brandweer slechts
met de grootste moeite kon blusschen.
Nadat de politie had ingegrepen kon de
orde hersteld worden.
De algemeene staking te Saragossa en
Cartagena duurt voort. De toestand is
daar érnstig. Er wordt een guerilla-
oorlog gevoerd tusschen de stakers en
de overheid.
De verzoening tusschen Italië en het
Vaticaan.
Gisteren is officieel meegedeeld, dat er
een overeenkomst tusschen het Vaticaan
en de Italiaansche regeering tot stand
is gekomen.
Regen en sneeuw in de Alpen.
Het weer is in de Alpen weer slechter
geworden. Terwijl in de lager gelegen ge
deelten de regen voortdurend blijft val
len, is hooger op de bergen, vooral in het
Berner Oberland, Dinsdag weer nieuwe
sneeuw gevallen.
In het Jungfraugebied ligt de versche
sneeuw 30 c.M. hoog. De temperatuur be
draagt 2 tot 3 graden onder nul.
In het kanton Bern is het gebied van
den z.g. Groote Moses zoo overstroomd
door den regen, dat een groot gedeelte
van den oogst, vooral de aardappel- en
bietenoogst, verwoest is.
Het Engelsche Lagerhuis tegen 8 Sept.
bijeengeroepen.
De Kabinetsbesprekingen betreffende
de bezuinigingsvoorstellen zijn thans ge
ëindigd. Het Parlement zal 8 Sept. a.s.
bijeenkomen.
Van den inhoud der nieuwe belas
tingvoorstellen is niets uitgelekt, maar
het schijnt, dat een bedrag van ruim
70 millioen door nieuwe of verhoogde
belastingen gedekt zal moeten worden.
Zonder twijfel zal de regeering op 8
September een meerderheid krijgen in
het Lagerhuis. Deze meerderheid zal,
naar men schat, meer bedragen dan 50
stemmen, want dagelijks komen nieuwe
recruten de regeeringskrachten verster
ken.
Naar de „Daily Express" meldt, heeft
Sir Ernest Bennett, het Lagerhuislid van
Cardiff Central, een brief gericht aan
de afdeeling van de socialistische par
tij aldaar, waarin hij zijn besluit te ken
nen geeft, om het Nationale ministerie
te steunen. Ik ben persoonlijk overtuigd,
dat snel en beglist handelen absoluut
noodzakelijk was om het nationale cre-
diet te redden.
Hij is er van overtuigd, dat indien
de koers gedaald was, de prijzen snel
gestegen zouden zijn en dat de koop-
waarde van salarissen, loonen en werk-
loozen-ondersteuningen eveneens tot een
schrikbarend laag peil gedaald zouden
zijn.
Geen Duitsch-Oostenrijksche tol-unle.
In de kwestie der behandeling van de
Duitsch-Oostenrijksche tariefunie door
de Geneefsche instanties, is volkomen
overeenstemming bereikt. In de zitting
van heden der Europeesche commissie
zullen de Duitsche en de Oostenrijksehe
gedelegeerden over het algemeen gelijk
luidende verklaringen afleggen, volgens
welke het plan van de tariefunie opge
geven wordt ten gunste van een aan
staande oplossing van het douanepro
bleem in Europeeschen zin. Het plan
eener Duitsch-Oostenrijksche tariefunie
is daarmee praktisch van de baan. Het
schijnt, dat de Fransche regeering nogal
bruusk tegenover Oostenrijk optreedt en
er op de staat, dat Schober een door de
Fransche regeering geformuleerde ver
klaring zal afleggen, zonder welke ver
klaring Oostenrijk geen geld van Frank
rijk ontvangen zal. De verklaring schijnt
heel categorisch te zijn en afstand voor
altijd van de plannen in te houden.
De Oostenrijksehe regeering zag zich,
nadat de Engelsche credieten waren op
gezegd, in elk geval verplicht financieele
hulp te zoeken. Deze kon van Duitsche
zijde, die zelf met economische moei
lijkheden te kampen had, niet worden
verwacht.
Korte berichten.
Volgens de „Excelsior" bestudeert
de Amerikaanscbe regeering tegenwoor
dig uitvoerig het vraagstuk der interna
tionale schulden en laat z'\ ook door
haar diplomatieke vertegenwoordigers
in het buitenland de verschillende re
geeringen hierover polsen. Ondanks alle
diplomatieke dementi's zouden binnen
kort belangrijke stappen op dit gebied te-
wachten zijn.
Tusschen dr Curtius en de Fran
sche gedelegeerden is dezer dagen op
nieuw van gedachte gewisseld over het
a.s. tegenbezoek der Fransche ministers
Laval en Briand aan Berlijn. Voorloo-
pig is 26 September als datum voor dit
bezoek vastgesteld. Men rekent erop, dat
vóór dien datum in ieder geval de vol
kenbondsvergadering geëindigd zal zijn.
Uit het kamp van de Sven Hedin-
expeditie in Centraal-Azië is een tele
gram ontvangen, waarin wordt medege
deeld, dat de expeditie door roovers is
overvallen en geheel is uitgeplunderd.
Zelfs de kostbare meteorologische en as
tronomische instrumenten zijn gestolen.
Sven Hedin heeft de Ghineesche regee
ring om hulp gevraagd. Het schijnt, dat
de rooversbende uit ontslagen soldaten
bestond.
'Gister werd te Londen het interna
tionaal verlichtingscongres geopend. Bij
die gelegenheid werden van negen uur tot
twaalf uur 's nachts de voornaamste ge
bouwen der stad door reusachtige pro
jectoren verlicht, waarvan er twee hon
derd het „Buckingham-palace" in een zee
van licht zetten.
Een ontzaglijk zwaar onweer ont
lastte zich Dinsdagavond tusschen Keu
len en Aken boven de gemeente Brache-
len. De aangerichte schade is zeer groot.
De oogst in het getroffen gebied is voor
het grootste deel verwoest. Bij het red
dingswerk is een brandweerman veron
gelukt.
De vertegenwoordiger der Zeppelin-
werf maakt bekend, dat het luchtschip
,.Graf Zeppelin" zulks in tegenstelling met
de eerste berichten, bij de landing onbe
schadigd is gebleven. Alleen moeten voor
den start eenige onderdeelen gedemon
teerd en schoongemaakt worden.
HET SPOORBOEKJE.
De „kleine uitgaaf' verschijnt op tijd.
Onlangs is gemeld, dat er gevaar be
stond, dat het spoorboekje voor den a.s.
winterdienst niet op tijd zou kunnen ver
schijnen. Immers door den brand, welke
in den nacht van 14 op 15 Aug. 1.1. in
de zetterij van de drukkerij van J. van
Boekhoven woedde, werd het zetsel van
de beide uitgaven van den Officieelen
Reisgids der Nederl. Spoorwegen geheel
vernietigd.
„Spoor- en Tramwegen" meldt nu in
dit verband het volgende:
Met alle beschikbare krachten is men
onmiddellijk aan het opnieuw zetten
van de Reisgidsen begonnen, doch het is
thans niet meer mogelijk beide uitgaven
nog vóór den aanvang van de gewijzigde
dienstregeling van 4 October a.s. te doen
verschijnen. In ieder geval zal vóór ge
noemden datum verschijnen de kleine uit
gave van den Officieelen Reisgids (het
15 cents boekje), al is het dan ook met
een ander lettertype, immers behalve het
zetsel ging ook het lettermateriaal geheel
verloren.
Teneinde het publiek in staat te stellen
kennis te nemen van de buitenlandsche
verbindingen zal bovendien vóór genoem
den datum een tijdelijke uitgave van de
vooimaamste buitenlandsche verbindin
gen verschijnen, waarvan de oplage ech
ter beperkt is.
Deze tijdelijke uitgave zal uitsluitend en
voorzoover de voorraad strekt verkrijg
baar worden gesteld aan de stationsloket
ten tegen den prijs van 15 cent.
Russisch graan naar Nederland?
De Sovjet-regeering heeft, naar de Tele
graaf weet mede te deelen, de onderhan
delingen over de levering van een groote
hoeveelheid Russisch graan naar Neder
land afgesloten. De betreffende leverin
gen moeten een waarde van Mk. 1 mil
lioen vertegenwoordigen, voor welk be
drag de Sovjet-regeering in Nederland
goederen koopt.
Bovendien onderhandelen de Russen
over den verkoop van darmen. Deze on
derhandelingen zijn echter nog niet beëin
digd.
Een parade zonder Wilhelmus.
Het „Utrechtsch Dagblad" schrijft:
„Het viel ons op, dat ditmaal bij de
parade ter eere van den verjaardag van
H. M. de Koningin, niet ons nationale
lied, het Wilhelmus is gespeeld. Het is
niet alleen ons opgevallen; -wij spraken
menschen, die tientallen van jaren de pa
rade in de Maliebaan hebben meegemaakt
en nog nimmer het Wilhelmus hebben
gemist. Het feit is als gerucht van den
dag als een loopend vuurtje door de stad
gegaan, en inderdaad is het een zonder
ling iets. Wij kunnen nog altijd niet ge-
looven, dat met opzet het Wilhelmus niet
ten gehoore is gebracht, zooals werd be
weerd. Wij hebben overal gepoogd infor
maties daaromtrent te krijgen, maar kon
den nergens nauwkeurig ingelicht wor
den. Er wordt gefluisterd, dat van hooger
hand bevel is gegeven, het Wilhelmus
achterwege te laten, om geen aan
stoot te geven. Wanneer dat inder
daad zoo is, maar nogmaals: gelooven
doen wij het vooralsnog nietl dan moe
ten wij zeggen, dat onze verontwaardi
ging groot is, en dat duizenden met
ons aanstoot nemen aan het
feit, dat men het Wilhelmus
niet heeft gespeeld.
Wij achten het noodzakelijk, dat van
nóg hooger hand naar deze zaak een on
derzoek wordt ingesteld, en dat de in
stantie, die verantwoordelijk is voor dit
feit, tot de orde zal worden geroepen."
Nader wordt gemeld, dat door de mili
taire autoriteiten een onderzoek wordt in
gesteld.
Mgr. Nolans' opvolger In da Tweede
Kamer.
De heer J. H. Maenen, lid van Ged.
Staten van Limburg, is, naar „De Tijd"
meldt, opvolger op de R. K. lijst voor
leden der Tweede Kamer in de vacature
van wijlen Mgr. Dr W. H. Nolens.
Het „Dagblad van Noord-Brabant"
heeft omtrent deze opvolging echter het
volgende opgemerkt:
Zooals men weet, bezette nu wijlen
Mgr. Nolens 'n kwaliteitszetel. Een plaats
vervanger daarvoor is niet aanwezig,
aangezien door de bekende kwestie Mr.
Dr Regout niet op het stembiljet kon ge
handhaafd blijven. Was dit wel het geval
geweest, dan zou de heer Regout als
plaatsvervanger worden aangewezen. Nu
staat bovenaan de lijst der plaatsvervan
gers de heer Maenen, Heerlen. Deze is
evenwel gekozen als plaatsvervanger voor
den kwaliteitszetel, welke door den heer
H. Hermans bezet wordt. Dat neemt niet
weg, dat de beer Maenen toch wettelijk
benoemd verklaard zal worden, aange
zien hij boven aan de lijst staat. Het is
evenwel zeer de vraag, of het bondsbe-
stuur der Kath. Staatspartij zal toestaan
dat de heer Maenen de benoeming aan
vaardt, aangezien hij als plaatsvervanger
van den kwaliteitszetel „Arbeidsaangele-
genheden" gekozen is. Evenmin zullen
dan andere plaatsvervangers voor kwali
teitszetels gekozen kynnan worden. Waar-
Binnenland.
Russisch graan naar Nederland?
Een Engelsche uitspraak over dr Ben
dien.
Buitenland.
De troebelen in Spanje.
Geen Duitsch-Oostenrijksche tol-unie.
schijnlijk lijkt ons, dat in dezen zin door
het bondsbestuur zal worden beslist en
dat dan benoemd verklaard zal worden
de eerste plaatsvervanger van de z.g. vrije
lijst, de heer Rutten uit WansBum.
De Nederlandsche banken en de
Duitsche credieten.
Gistermorgen is bij De Nederlandsche
Bank een 'vergadering gehouden van in
Nederland gevestigde banken en bankiers.
Tot de vergadering, welke was bijeenge
roepen door den president van De Neder
landsche Bank, waren uitgenoodigd de
banken en bankiers wier accept in begin
sel discontahel is bij onze circulatiebank.
In totaal waren, naar het Handelsbl. ver
neemt, 60 personen aanwezig.
Op deze vergadering heeft Mr Vissering
den bankiers gevraagd, of zij zich in prin
cipe konden vereenigen met de voorwaar
den, voor den ,,'Stillhaltung", zooals die
bij de besprekingen te Bazel en laatstelijk
te Londen zijn vastgesteld.
De president van De Nederlandsche
Bank heeft gewezen op de wenschelijkheid
tot verlenging van de bestaande Duitsche
credieten op de genoemde voorwaarden.
Mr Vissering wees voorts op den be-
treurenswaardigen achteruitgang van
onze acceptmarkt en wekte de bankiers
op tot grooter vertrouwen, om het werk
van jaren, den opbouw der Nederlandsche
acceptmarkt, in stand te houden.
Zijnerzijds gaf hij' de verzekering na-
mens het directorium van De Nederland
sche Bank, dat deze al het mogelijke zal
doen om steun te verleenen als deze noo
dig is. Hij verzocht den banken en ban
kiers, zoodra er eenige moeilijkheden blij
ken, zich tot De Nederlandsche Bank te
wenden.
Naar de N. R. Crt. uit bankierskringen
vernam, zal men, op grond van de ver
kregen overeenstemming, de bedragen,
■die in Duitschland zijn uitgezet, voorloo-
pig zes maanden laten staan, waartegen
over dan de mogelijkheid open komt om
over de oude saldo's te beschikken en op
die wijze oude zaken (b.v. posten geblok
keerde marken, waarover men niet be
schikken kon) af te wikkelen.
De lepenziekte.
De inspecteur, hoofd van den Planten-
ziektenkundigeu dienst, schrijft ons:
Op dit oogenhlik wordt, vooral in de
Noordelijke provinciën, met behulp van
berichten in de bladen en circulaires aan
Gemeentebesturen, propaganda gemaakt
voor Mabu 3, dat een middel zou zijn
ter bestrijding van de iepenziekte en dat
samengesteld is door den heer J. A. L.
Bouma te Dordrecht en in den handel
gebracht wordt door de firma Reese en
Beintema te Meppel.
Ter voorlichting van hen, die in de be
strijding van de iepziekte belang stellen
zij medegedeeld, dat in geen enkel ge
val, dat onzerzijds voldoende gecontro
leerd kon worden, een gunstige werking
van dit zoogenaamde middel kon worden
waargenomen. Gegevens hierover zijn op
genomen in Mededeeling No. 3 van het
Comité inzake bestudeering en bestrij
ding van de iepenziekte, welke toegezon
den is aan alle besturen van Gemeenten
en andere instellingen, die door het ver
leenen van een geldelijke bijdrage de
werkzaamheden van dit Comité gesteund
en mogelijk gemaakt hebben. Daaraan
kan thans worden toegevoegd, dat in den
nazomer van 1930 en in het voorjaar van
1931 onder persoonlijk toezicht van den
heer Bouma uitgevoerde behandelingen
te Nijmegen, Driebergen, Heerenveen en
Dftrdrecht, dit jaar een volkomen nega
tief resultaat hebben opgeleverd.
Ten sterkste wordt afgeraden boven
genoemde vlcosslof tos te pasoen.
