No. 280
Maandag 31 Augustus 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
flendrikse Go's Bank N.V. Goes
Agentschap Ass.-Mij
Je Nederlanden fan 1845"
„Fatmn" - „Lahor"
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Range Vorstitraat 70» Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VBR80HI.ÏNT ERKEN WERKDAG.
A 0 a e. sa ft 5 F<!ss
Per 8 aassades. feraaaa ger gest t
Lorsr nummersi 0.53
Prijs der AdvertentlSn:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 et.
BI] abonnement belangrijke korting.
H. M. Koningin "Wïlhelmina viert
vandaag haar Sisten verjaardag.
Onderwijs.
De onderwijscijfers over 1928 spreken
evenals die over vorige jaren van den
achteruitgang van de openbare school en
van den bloei van het bijzonder onderwijs.
Het aantal openbare scholen vermin
derde in dat jaar van 3682 tot 3630, een
achteruitgang dus met 46 scholen.
Daarentegen steeg het aantal bijzondere
scholen van 4125 tot 4293.
Het aantal leerlingen van de openbare
school, dat bijl den aanvang van 1928 nog
473205 bedroeg, daalde in den loop van
dat jaar tot 472432.
Bij het openbaar onderwijs dus een
kleine achteruitgang en 'bij het bijzonder
onderwijs een vermeerdering met 38620
leerlingen.
Verblijdende cijfers tot op zekere hoogte.
Hieruit blijkt toch,'dat de gedachte dat
de ouders zeggenschapmoeten hebben
over het onderwijs, dat aan hunne kinde
ren gegeven wordt, steeds meer ingang
vindt en dat de belangstelling ook voor
het Christelijk onderwijs niet vermindert
maar toeneemt.
Toch, hoe verblijdend ook op zichzelf,
deze cijfers zeggen niet alles.
Zij geven b.v. geen licht over de vraag
of de belangstelling voor het onderwijs
bij de ouders inderdaad toeneemt. Dit
s c h ij n t wel het geval te zijn, maar het
is bekend, dat niet zeldzaam is de klacht,
dat de 'band tusschen school en ouders
vaak veel te weinig gevoeld wordt.
En deze cijfers geven evenmin licht over
de vraag of het Christelijk onderwijs niet
alleen groeit in de breedte, maar ook in
de diepte, of de bijzondere Christelijke
scholen inderdaad zijn en meer en
meer worden: Scholen met den
Bijbel.
V Ooor Mac Donald gerechtvaardigd
Ter verdediging van zijin optreden heeft
de Engelsche minister Mac Donald voor
de radio een rede gehouden, waarvan en
kele gedeelten nog wel eens mogen worden
onderstreept.
„Het voornaamste is, zoo zeide hij, dat
bet vertrouwen der wereld in het Britsche
crediet wordt hersteld, anders zou Enge
land de waarde van het pond sterling
niet kunnen handhaven en indien het ver
trouwen in het pond sterling wordt ver
nietigd, dan zou dit ontwrichting van den
wereldhandel beteekenen, waardoor de ge-
beele wereld en vooral alle Brit
sche arbeiders groote
schade zouiden lijden. Indien
bet pond sterling op catastrophale wijze
valt, dan zouden er in Engeland toestan
den ontstaan, gelijk aan die tijdens den val
van de mark in Duitschland en de men
schen met de kleinste inkomsten zouden
er het meeste door lijden."
Toen in ons land Minister Golijn maat
regelen nam om te voorkomen dat het
vertrouwen in den gulden werd vernie-
hgd, werd overal uitgebazuind, dat hij de
belangen van de kleine menschen opof
ferde aan die van de kapitalisten.
Hij was, zoo stelde men het voor, de
gr??te vijand van de arbeiders.
Maar wat zegt nu Mac Donald?
heilig stelling van het pond sterling is
eoral van belang voor de arbeiders, voor
0 menschen met de kleinste inkomens.
«>o is de heer Colijn door Mac Donald
Een bom in het Portugeesche gezantschap
te Madrid.
Uit een bericht uit Madrid blijkt, dat
Vrijdagmiddag twee als arbeiders geklee-
de mannen een bom hebben geworpen in
de werkkamer van den Portugeeschen
gezant te Madrid. De bom ontplofte. De
gezant, die met zijn vrouw in de kamer
was, zag te juister tijd het gevaar en kon
zich met zijn vrouw in veiligheid bren
gen vóór de ontploffing plaats had. Door
de explosie werd het bureau geheel ver
woest. De gezant en zijn vrouw bleven on
gedeerd.
Men legt nauurlijk verband tusschen
dezen aanslag en de oproerige beweging
in Portugal, aangezien de gezant de dic
tatuur zeer vriendschappelijk gezind is.
De daders zijn ontkomen.
China's rampen.
Volgens berichten uit Shanghai is de
provincie Kiangsi door een cycloon, wel
ke met wolkbreuken gepaard ging, geteis
terd. Honderden vierkante mijlen van een
dicht bevolkt gebied met vele steden en
dorpen zijn overstroomd. Het aantal ver
dronkenen wordt in berichten uit Yang-
tsjoe op ruim 100.000 geschat, terwijl er
millioenen dakloozen zijn.
De uitloopers van den cycloon hebben
ook in Shanghai en Nanking vrij 'belang
rijke schade aangericht, doch in deze ste
den zijn geen menschenlevens te betreu
ren.
Terwijl het geheele dal van de Yangste
geteisterd wordt door overstroomingen en
pest, maken de communistische bandieten
gebruik van den ontredderden toestand,
om de hoeren te berooven en te vermoor
den. jf
Hevige aardbeving.
Vrijdagavond, tegen 9 uur, heeft in Be-
loetsjistan een hevige aardbeving plaats
gehad. Volgens hier ontvangen berichten
is vooral in het Sharighdistriet groote ver
woesting aangericht. De schade is aan
zienlijk; de spoorweglijnen zijn verwoest
en alle telegraaf- en telefoonverbindingen
zijn verbroken.
De uitloopers van de aardbeving wer
den zelfs te Karachi gevoeld.
De tot nog toe zeer spaarzame berich
ten over deze ramp melden, dat een igroot
aantal personen om het leven gekomen is.
De gevolgen van de aardbeving zijn veel
erger, dan de eerste berichten doen ver
moeden. Een stad en verscheidene dorpen
zijn geheel verwoest. Talrijke menschen
levens moeten te betreuren zijn.
Daar het telefonisch en telegrafisch ver
keer gestoord is, ontbreken nog nadere
bijzonderheden uit het geteisterde 'gebied.
Geen katoenoogst in Louisiana in 1932.
De heide Huizen van het congres van
Louisiana hebben het wetsontwerp goed
gekeurd, waarbij, het verrichten van werk
zaamheden voor den katoenoogst in Loui
siana voor 1932 wordt verboden. De wet
is reeds door den gouverneur van den
staat bekrachtigd.
Werkverschaffingsplan in New-York.
Door de verhooging der inkomstenbe
lasting in den staat New-York met 50
pet., zooals door gouverneur Roosevelt
ter verkrijging van middelen voor de
werkloosheidsbestrijding is voorgesteld,
zal een bedrag van 20 millioen dollar
meer in de Schatkist van den staat New-
York vloeien.
Deze 20 millioen dollar zullen niet aan
de werkloozen als ondersteuning worden
uitgekeerd, doch worden gebruikt voor
het uitvoeren van openbare werken,
waarbij alleen werkloozen te werk zullen
worden gesteld. Voorts zullen de werk
loozen niet ondersteund worden met geld,
doch zij zullen levensmiddelen, steenkool
en kleeren ontvangen, terwijl onder be
paalde omstandigheden ook de huur hun
ner woningen zal worden betaald.
De senaat van den staat New-York
zal in buitengewone zitting bijeenkomen,
om zich met dit voorstel van Roosevelt
bezig te houden.
De werkloozensteun In Duitschland.
Het financieele en economische plan
van den Duitschen Stedendag stelt als
voorwaarde voor iedere nieuwe belasting
van den middenstand en van de arbei
dersklasse een verlaging van de kosten
voor levensonderhoud, in het bijzonder
door de verlaging der levensmiddelen-
prijzen.
In verband met deze plannen heeft Zar
terdag op den Stedendag een bespreking
plaats gehad over de mogelijkheid, den
werkloozen in den a.s. winter in plaats
van uitkeeringen in geld, uitkeerin-
geninnaturate garandeeren en,
minstens voor hen, de prijzen van dage-
lijksche verbruiksartikelen te verlagen.
Bij informatie over de aangelegenheid
bij het rijksministerie van arbeid, werd
medegedeeld, dat de werkgevers- en
werknemersorganisaties van den rijksmi
nister van arbeid het verzoek hebben ont
vangen, hun meeningen kenbaar te ma
ken.
Het rijksministerie van arbeid behan
delt de meest verschillende voorstellen
en onderzoekt wat geschieden kan voor
het geval, in de komende maanden niet
genoeg baar geld aanwezig mocht zijn,
om de werkloozen hun uitkeering te doen.
Het wereldtarwe-surplus.
Geschat wordt, dat de Vereenigde Stap
ten thans een tarwe-surplus, geaccumu
leerd in de laatste vijf jaar, van circa
500 millioen bushels hebben. De totale
tarwe-productie. voor het jaar 1931 tot
1932 wordt daarenboven 869 milloen bus
hels of 47 millioen bushels boven het ge
middelde van 19251929 getaxeerd. Nu
zal de totale wereldproductie in 1931'32
weliswaar misschien 200 milloen bust-
hels kleiner zijn dan het bovengenoemde
gemiddelde, doch ondanks deze verwach
te kleinere opbrengst, zijn de prijzen nu
bijna 40 pet lager dan in Juni 1930.
Het „Review" constateert, dat de kans
op afzet dit jaar als gevolg van het weer
optreden van Rusland als exporteur van
tarwe en de daardoor ontstane concur
rentie, kleiner is geworden. Rusland zal
echter voorloopig wel een factor van groo
te onzekerheid blijven. De met tarwe be
bouwde oppervlakte in Rusland is vol
gens officiëele cijfers 94.100.000 acres
groot of 10.300.000 acres meer dan ver
leden jaar, maar men neemt aan, dat de
opbrengst per acre dit jaar kleiner zal zijn
dan het abnormaal hooge cijfer van 1930.
Echter is de grootte van het export-
surplus van Rusland niet geheel afhan
kelijk van de hoegrootheid van de pro
ductie, maar van de beslissing van de
regeering. De tegenwoordige consumptie
van Rusland wijst er n.l. op, dat Rusland
gemakkelijk alle tarwé en rogge, die hij
nu produceert, zelf kan gebruiken.
De pogingen van den Board om de tar-
weprijzen te handhaven hebben tot ge
volg gehad, dat een deel van het verlies
op oogst 1930 van de boeren naar de re
geering is overgeheveld, hetgeen weer tot
gevolg had, dat de productie in de Ver
eenigde Staten op het te hooge peil werd
gehandhaafd. Deze politiek kan niet wor
den voortgezet. De tarwemarkt zal zich
niet herstellen, voordat de groote sur-
plusvoorraden verdwenen zijn en ook
niet voordat de wet van vraag en aanbod
weer geheel vrij kan werken.
Vooral het feit, dat de prijzen aan de
Gulf-havens thans tot een export-basis
zijn gedaald, wordt zeer ontmoedigend
geacht.
De Graf Zeppelin weer naar Z.-Amerika.
Het luchtschip Graf Zeppelin is Zater
dagavond om 21 u. 36 onder leiding van
Dr Eckener te Friedrichshafen opgeste
gen voor een tocht naar Zuid-Amerika.
Behalve de bemanning nemen 12 passa
giers aan den tocht deel. Het luchtschip
vertrok in de richting Bazel.
De opstand in Portugal.
Naar uit Lissabon wordt gemeld, heeft
de politie den vroegeren minister van
oorlog, overste Ribeiro gearresteerd, daar
men hem beschouwt als den voorraam
sten leider van de omwentelingspogingen.
Hij had zich verborgen gehouden in een
particuliere woning te Lissabon, waar de
politie belangrijke documenten in beslag
heeft genomen.
Korte berichten.
Na een onderzoek van de staats
financiën voor 1932, heeft de Belgische
regeering besloten verstrekkende bezuini
gingsmaatregelen te nemen. De regeering
heeft verklaard vast besloten te zijn, het
evenwicht der staatsbegrooting te ver
zekeren.
Gandhi is scheep gegaan naar Lon
den, na een geweldige, geestdriftige me
nigte te hebben toegesproken. Na zijn
vertrek ontstond er een botsing tusschen
een deel van Ghandi's aanhangers en een
stoet van leden van de z.g. Roo-de Vlag,
die doeken met zich droeg met opschrif
ten tegen Gandhi, tegen het congres en
tegen het Engelsche imperialisme. Een
twaalftal leden van de Roode Vlag werd
daarbij ernstig toegetakeld.
Bij een storm in de Tyrxheensche
Zee is hij de Liparische eilanden een
zeilschip, aan boord waarvan zich een
'bemanning van zes koppen 'bevond, ver
gaan. De kapitein werd, nadat hij 16 uur
lang in zee rondgedreven had, zich vast
klemmend aan een stuk vau het roer, door
een stoomschip opgepikt. De overige vijf
man zijn verdronken.
Te Blankenherghe zijn, niettegen
staande het ongunstige weer, -dit seizoen
reeds 16.470 zeebaden meer gebruikt dan
in 1930 in hetzelfde tijdvak.
Uit de gehouden vergaderingen der
drie politieke partijen in Engeland, is af
te leiden, dat de nationale regeering in
het lagerhuis met een minimum van 331
stemmen een meerderheid zou hebben van
ten minste 50 stemmen, zelfs al zou zij
van de arbeiders geen grooter steun krij
gen dan de zes stemmen, waarvan zij
zeker is.
„Der Deutsche" igeeft in zijn num
mer van 29 Aug. een caricatuur van den
thans te Berlijn als gast vertoevenden
volkscommissaris van huitenlandsche za
ken der Sovjet Unie, Litwinoff, en belee-
digt dezen daarbij op de grofste wijze. De
rijksregeering kan een dergelijk, buiten
gewoon betreurenswaardig optreden
slechts ten sterkste afkeuren.
De politie-president te Berlijn heeft het
blad tot en met 2 September verboden.
In Oost-Afrika heerscht een groote
sprinkhanenplaag. Geheele streken zijn
volkomen kaal gevreten en de levens
middelenvoorziening der bevolking on
dervindt groote moeilijkheden, daar de
oogst grootendeels vernietigd is.
Tusschen de 15.000 en 25.000 arbei
ders, die begin Augustus bij de Ford-fa
brieken werden ontslagen, zullen op 9
September aan het werk worden gesteld,
terwijl men verwacht, dat medio Septem
ber opnieuw 50.000 man zullen worden
aangenomen.
De staking van de gemeentewerklie
den te Dusseldorp, die reeds scheen te
zullen worden vermeden, is Zaterdag
ochtend onverwacht toch uitgebroken.
Van de 122 arbeiders der rioleering ver
schenen er slechts twee op hun post. Bij
den reinigingsdienst staken 110 man, op
een totaal van 660. Alle stakers zijn com
munisten.
Te Dresden staakt een gedeelte van
het trampersoneel. De stakers hebben sa
botage gepleegd. Zij hebben de remmen
van verscheidene rijtuigen verstopt en
steenen op de wissels gelegd. De politie
arresteerde verscheidene personen, o.a. 'n
communistisch wethouder. Het verkeer
heeft onder de staking niet te leiden.
UITVOERING TARWEWET.
Een circulaire aan de bakkers.
Het Regeeringsbureau voor da uitvoe
ring van de Tarwewet 1931, heeft een
circulaire rondgezonden, aan de belang
hebbende organisaties:
Het volgende wordt er in medegedeeld:
Een bakker, die op 1 September een
hoeveelheid onvermengde tarwebloem
of tarwemeel in voorraad heeft, zal, te
rekenen van dat tijdstip, die bloem of dat
meel slechts mogen aanwenden, indien
hij die hoeveelheid vermengt met bloem
of meci, uitsluitend bereid uit inheemsche
tarwe.
De hoeveelheid bloem of meel, uitslui
t'-nd bereid uit inheemsche tarwe, welke
hij daarvoor zal moeten betrekken, be
draagt y4 van de hoeveelheid onvermeng
de bloem of meel, welke hij in voorraad
heeft. Is deze voorraad b.v. 100 balen, dan
zal hij dus 25 balen bloem of meel, uit
sluitend bereid uit inheemsche tarwe,
moeten bijmengen. Hij behoeft dat uit
den aard der zaak niet ineens te doen,
en kan, wanneer zijn wekelijksche om
zet bijv. 20 balen is, 16 balen onvermeng
de bloem met 4 balen bloem van inheem
sche tarwe vermengen.
Na ongeveer zes weken aldus te heb
ben gedaan, zal dus zijn voorraad van 100
balen onvermengde bloem zijn verbruikt.
Een bakker kan ook volgen» het hier-
Binnenland.
Een Belgisch-Nederlandsche bespreking
over het kolenvraagstuk.
De uitvoering der tarwewet. Een circu
laire aan de bakkers.
De Schelde-zwemwedstrijd.
De Goesche winkelweken geopend.
Buitenland.
Hevige aardbeving in Beloetsjistan.
"Werkverschaffing in New-York.
onder staande voorbeeld handelen.
Stel, dat zijn omzet per week is 200
balen. Hij kan dan het volgende meng
sel maken:
100 balen bloem A (van de voorgeschre
ven samenstelling)80 balen ongemengde
bloem; 20 balen bloem, uitsluitend van in
heemsche tarwe.
Het staat echter dien bakker ook vrij,
den bij hem aanwezigen voorraad onver
mengde bloem of meel, in plaats van te
vermengen als hierboven bedoeld, te ver
bruiken op de volgende wijze:
Gelijk bekend, mogen bakkers een hoe
veelheid onvermengde bloem betrekken,
gelijkstaande met 7y2 pet van hun omzet
gedurende een bepaald tijdvak. Dit tijd
vak is door den Minister bepaald op zes
maanden. Hieruit volgt, dat de voorraad
bloem B, welke de bakkers voor dit doel
inogen gebruiken, niet grooter mag zijn
dan hun geheele verbruik gedurende 2
weken bedraagt. Zij, wier voorraad groo
ter is, moeten dus het meerdere gaan
mengen als hierboven is aangegeven.
Een bakker, die per week omzet 100
balen bloem 50 K.G., mag dus per
week 7% balen 50 K.G. ongemengde
bloem gebruiken. Heeft hij nu bijv. een
voorraad van 75 balen onvermengde
bloem, dan kan hij dus 10 weken lang
elke week 7y% balen van die bloem ver
werken.
Langs dezen weg kan de bakker dus
ook zijn voorraad onvermengde bloem
opmaken. Zoolang hij nog onvermengde
bloem heeft, ontvangt hij natuurlijk geen
bonboekjes om onvermengde bloem te
kunnen betrekken.
Een bakker kan dus op twee verschil
lende wijzen een bij hem aanwezigen
voorraad onvermengde bloem opmaken,
en wel:
1. O f door bijmenging met bloem, uit
sluitend bereid uit inheemsche tarwe, zoo
als hierboven is aangegeven;
2. Of door dien voorraad te gebruiken
door daarvan de bovenbedoelde 7y2 pet.
te bewerken.
Het is den bakker toegestaan, een deel
van zijn voorraad te verbruiken op de
wijze, onder 1 bedoeld, het overige op de
wijze, onder 2 bedoeld.
Voorts wordt nog het volgende mede
gedeeld:
Na 1 September a.s. behoeven de bak
kers niet meer aan het Regeeringsbureau
voor de Tarwewet in te zenden een opgaaf
van den bij hem aanwezigen voorraad
bloem of meel, van de namen hunner le
veranciers van die bloem, of dat meel,
en van hun verbruik van bloem of meel
A in hun winkel.
De aandacht wordt er echter op geves
tigd, dat het bijhouden van register no.
Ill, dat aan de bakkers is toegezonden,
moet blijven geschieden. Dit register blijft
onder berusting van den bakker, en moet
op verlangen van de controleurs Tarwe
wet 1931 aan dezen in verband met hun
controle worden getoond.
Het behoeft dus niet aan het regee
ringsbureau te worden opgezonden.
HET MOERDIJKSCHE VEER.
Onverwachte Inspectie door den
Minister van Waterstaat.
In verband met het steeds toenemen
de toeristenverkeer over Moerdijk en de
bij het departement van waterstaat in
gekomen klachten over het lange wach
ten der automobilisten aan de veerboot
zoowel van den Noord-Brabantsehen als
