No. 270 Woensdag 19 Augustus 1931 45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Sank H.V. Soes
Agentschap Ass.-Mij
„De Nederlanden van 1843"
„Fatnm" - „Lahor"
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Voretstraat 70, doei.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <«55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b j» a s n> u U y E Si
Por 3 maanden, franao por post, f3.--
Lesse nummers jto.05
Prijs der Advertentien:
1regels 11.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
V De Rijksmiddelen.
De opbrengst van de Rijksmiddelen
over de maand Juli was in vergelijking
met dezelfde maand van het vorig jaar
niet ongunstig.
Er was wel niet de vooruitgang van
vroegere jaren, maar toch kan wanneer
rekening gehouden wordt met de gewij
zigde bestemming van de personeele- en
de grondbelasting, niet van een vermin
derde opbrengst worden gesproken.
Is dit feit op zichzelf verblijdend, voor
optimisme geeft deze middelenstaat geen
aanleiding.
Wel het tegendeel.
Het is toch duidelijk dat er een kente
ring is gekomen.
De vette jaxen zijn voorbij.
De laatste jaren was het regel gewor
den dat de opbrengst van de gewone
middelen belangrijk hooger was dan ge-
geraamd werd.
Het jaar 1929 b.v. gaf een meerdere
opbrengst van meer dan f 40 millioen.
Nu was bij de indiening van de be
grooting voor 1931 door den Minister
van Financiën reeds gewaarschuwd, dat
het dit jaar wel anders zou zijn.
En die opvatting is juist gebleken.
De eerste zeven maanden van dit jaar
gaven een opbrengst van ruim f269 mil
lioen, of ruim f 4 millioen minder dan ge
raamd was.
In de Millioenen-nota werd de verwach
ting uitgesproken, dat dit jaar de op
brengst van 1930 wel niet zou worden
overschreden. Alleen kon de hoop worden
uitgesproken, dat de opbrengst gelijk zou
blijven.
Deze hoop is echter, tot nu toe niet ver
wezenlijkt.
De maanden JanuariJuli gaveu in ver
gelijking met 1930 een mindere opbrengst
van ruim f 13 millioen.
Nu bestaat natuurlijk de kans, dat de
nog resteerende maanden zich beter zul
len houden, maar het is meer waarschijn
lijk, dat het tegendeel het geval zal zijn.
Het ziet er voor de toekomst niet gun
stig uit.
De op handen zijnde Millioenennota zal
wel voor een belangrijk deel gewijd moe
ten zijn aan de zorg over niet aanwezige
millioenen.
De „Zepp" boven Engeland.
Het Franisobe ministerie van buiten
landsche zaken ontving gisterochtend een
radiogram van (boord van het luchtschip
„Graf Zeppelin", waarin dr Eckener ver
lof vroeg, om over Fransdh gebied te mo
gen vliegen. In dit radiogram werd tevens
medegedeeld, dat het luchtschip over (Pa
rijs zou vliegen indien men zulks van
Fransche zijde wenschte.
Het Fransche luchtvaart-ministerie
deelde mede, dat bet slecht weer was (bo
ven Parijs en wenschte het luchtschip
goede reis.
De „Zeppelin" zette toen over Troyes,
Beauvais, 60 K.'M. ten Noorden van Pa
rijs, Amiens koers naar Engeland.
Om kwart over zes gisteravond arri
veerde het luchtschip (boven Londen en
kruiste een 'kwartier lang hoven de city,
om daarna koers te zetten naar bet vlieg
veld van Hanworth, waar het om 7 uur
aankwam. Het weer was prachtig en de
belangstelling buitengewoon groot. De
luchtreus was overal duidelijk zichtbaar.
Na een oponthoud van lji uur op bet
vliegveld van Hanworth is de „Graf 'Zep
pelin" gestart voor de groote rondvlucht
boven Engeland.
Dr Eckener weid door de (buitengewoon
groote menigte hij het vliegveld met geest
drift toegejuicht en een oogenblik scheen
het, alsof de afzetting doorbroken zou
worden, zoodat de manschappen er toe
moesten overgaan, het publiek terug te
dringen. Voor een microfoon sprak dr
Eckener, die niet te bewegen was, den
gondel te verlaten, eenige woorden van
dank, die ook door de radio omgeroepen
weiden.
Een heel Azië omvattend Bolsjewistisch
complot ontdekt.
De activiteit der autoriteiten in de 'bui
tenlandsche concessie te Shanghai, heeft
wellioht heel het Verre Oosten behoed
▼oor een dreigende revolutie I
Men is er n.l. in geslaagd, een groote
communistische propaganda-centrale op
het spoor te komen, die haar vertakkin
gen heeft over heel Azië en het gebied
van den Stillen 'Oceaan.
Uit de in beslag genomen documenten
blijkt de uitgestrektheid van bet bewerkte
gebied.
Uit de kasboeken is voorts gebleken, dat
alléén de laatste paar maanden de som
van 8000 p. st. is besteed aan propagan
distische doeleinden.
Waarschijnlijk zal reeds vandaag tot
talrijke arrestaties worden overgegaan in
Japan, te Honkong en op het Maleische
schiereiland.
Een welvarende gemeente.
De aan de gemeente Wüsting behoo-
rende electriciteitsfabriek heeft besloten,
den aangeslotenen de voor het gebruik van
electrisChen stroom gedurende de maan
den Mei, Juni en Juli verschuldigde gel
den te schenken. De goede financieele toe
stand van de gemeente en van de onder
haar toezicht staande industrieele onder
nemingen heeft dezen maatregel, 'die in
den tegenwoordigen tijd wel een zeld
zame uitzondering is, mogelijk gemaakt.
Oe ramp in China.
Volgens 'berichten uit Hankow zijn op
het oogenblik, tengevolge van de over-
strooming in 'het Jangstegebied, minstens
30 millioen mensc'ben dakloos. Tien mil
lioen menschen zijn van alles beroofd.
Verlaging der salarissen te Berlijn per
1 October a.s.
De eerste burgemeester van Berlijn
heeft met ingang van 1 October a.s. de
salarissen van de ambtenaren en beamb
ten verlaagd. Tot 31 December 1931 zal
niet meer dan 5 pet. kunnen worden ge
kort en van 1 Januari tot 31 Maart 1932
zullen niet meer dan 7 pet. van de hui
dige loonschaal kunnen worden gekort.
De verlaging boven 7 pet. zal eerst na
1 April 1932 in werking kunnen treden.
Het geenkinderstelsel.
He gemiddelde kindertal van een
Duitsch gezin, zoo schreef Ernst Kahn
dezer dagen in de Frankfurter Zeitung,
bedroeg een paar decenniën geleden nog
ruim vier, thans is het nog geen twee
Men spreekt daarom vaak van het twee-
kinderstelsel, dat bij ons zou heerschen.
Daarmee verwart men echter gemiddelde
en stelsel. Als volgens de statistiek thans
op elk gezin nog geen twee kinderen ko
men, moeten er zeer veel huwelijken zijn
met minder 'kinderen, want de ervaring
leert, dat er altijd nog een tamelijk groot
aantal gezinnen is met verscheidene (kin
deren. Uit onderzoekingen, gepubliceerd
in deel 2 van de Wirtschafts'kurve, blijkt
dan ook dat het overheerschende stelsel
het geenkinderstelsel isl Ongeveer 40
pet. van de huwelijken uit de
laats te jaren blijft kinderloos,
op verren afstand volgen dan voor-
loopi'g in ieder geval nog op de tweede
plaats de huwelijken met twee kinde
ren, en wel 20 pet. Huwelijken met één
'kind zijn 'betrekkelijk zeldzaam (13 pet.),
evenals die met drie kinderen (12 pet.),
terwijl de rest vrijwel gelijkelijk over hu
welijken met wier, vijf of meer kinderen
verdeeld is.
Wanneer men aanneemt, dat ongeveer
een kwart a een vijfde van de kinder-
looze huwelijken kinderloos blijft buiten
en tegen den wil van de echtelieden, dan
houdt men toch nog het ontstellende feit
over, dat bijna een derde van de huwe
lijken, die de laatste jaren gesloten zijn,
met opzet kinderloos 'blijven. Dit betee-
kent, dat binnenkort de bevolking van
Duitscbland achteruit moet gaan. Het nu
merieke behoud en de vooruitgang van
de bevolking zijn pas verzekerd als het
gemiddeld kindertal per gezin drie of
meer bedraagt.
Korte berichten.
Volgens de officiële opgave van het
Russisch bevolkingsregister bedroeg het
aantal inwoners van Leningrad op den
len Aug. j.l. 2.409.000, waarmede het
hoogste aantal inwoners, dat Leningrad
ooit gehad heeft, namelijk in 1916, toen
Leningrad nog Petrograd heette, en
2.400.000 zielen telde, overschreden is.
Volgens den sociaal-democratischen
persdienst kan de Duitsch nationale partij
de in haar dienst zijnde personen op 1
Sept. hun salaris en ook zelfs gedeeltelijk
niet uitbetalen en staat Hugenberg en
zijn partij voor een formeel bankroet.
In de nabijheid van Leningrad kwa
men twee treinen met elkaar in botsing,
waardoor 14 wagons en een locomotief
geheel werden vernield. Twee beambten
werden bij het ongeluk gedood, terwijl
velen min of meer ernstige verwondingen
opliepen.
Nabij Nancy kwam een auto met
zes personen in volle vaart in botsing
met een boom. De wagen sloeg over den
kop en vloog in brand. Drie personen
werden ernstig gewond uit den wagen
geslingerd, doch de drie andere inzitten
den konden niet meer uit den auto ko
men en verbrandden. Men vond slechts
hun verkoolde lijken.
Tengevolge van gebrek aan water
zijn in bet gebied rondom Lorca (Span
je) verscheidene industrieën stop gezet,
die zonder water niet kunnen werken.
Ongeveer 130.000 gezinnen zijn door deze
gedwongen werkloosheid getroffen.
De aanslagen, die den laatsten tijd
op de spoorwegen zijn gepleegd, hebben
een baanwachter te Fulda aanleiding ge
geven tot een kwajongensstreek. De
baanwachter meldde, dat hij tusschen de
rails een bom had gevonden. Het onder
zoek wees evenwel uit, dat het voorwerp
daar den baanwachter zelf was gedepo
neerd, waarschijnlijk in de hoop op deze
wijze voordeelen te trekken Hij is in ar
rest gesteld.
VOORKEUR VOOR NEDERLANDSCHE
WERKZOEKENDEN.
Een beroep van minister Verschuur op de
werkgevers.
De minister van Arbeidt, Handel en
Nijverheid heeft eenigen tijd geleden aan
een aantal organisaties een schrijven ge
zonden, met het verzoek, zooveel moge
lijk aan Nederlandsche arbeidskrachten
de voorkeur te willen geven. Het wordt,
zoo lezen wij in „Maatschappijbelangen",
voor Nederlandsche werknemers in
den mimen zin des woords hoe lan
ger hoe moeilijker, om in het buitenland
arbeid te verrichten. Zoo al niet de eco
nomische verhoudingen een bezwaar vor
men, dan wordt het den Nederlandschen
werkzoekende haast onmogelijk gemaakt
om in den vreemde werk te aanvaarden,
door de regelingen van overheidswege,
welke ten aanzien van het verrichten van
arbeid door uitheemsche arbeiders in
schier alle Europeesche landen bestaan.
Het is daarom geen wonder, dat tel
kens in Nederland stemmen worden ge
hoord, die vragen, of, gezien de econo
mische omstandigheden in ons land en
de buitenlandsche regelingen, de inheem-
sche arbeidsmarkt nog wel onbeschermd
kan blijven.
Deze aangelegenheid zal de minister
nader overwegen, zoodra hij van de daar
toe benoemde Interdepartementale Com
missie haar rapport zal hebben ontvan
gen.
Hij meende echter goed te handelen,
door, in afwachting daarvan, een ernstig
beroep te doen op alle werkgevers in ons
land, om in de huidige omstandigheden
bij het in dienst nemen van arbeidsi-
krachten zeer in het bijzonder te letten
op de belangen der Nederlandsche ar
beiders.
Voorontwerp Bedrijfsraden-wet.
Blijkens het thans in druk verschenen
advies van den Hoogen Raad van Arbeid
over het voorontwerp van een Bedrijfs-
radenwet hebben de volgende leden beves
tigend beantwoord de vraag, of een wet,
in den geest van het aanhangig gemaak
te voorontwerp, gewenscht is: Aalberse,
Amelink, Attema, Bakker, Berghuys, de
Bruyn, Folmer, van den Heuvel, van Hel-
lenberg Hubar, Kruithof, Loerakker, van
der Meys, Ruppert, Schuttee, Slotemaker
de Bruine, Veraart en Westhoff.
Ontkennend is de vraag beantwoord
door de leden: de la Bella, Blankert, de
Boer, Bordewijk, Brautigam, Cort van
der Linden, Gelderman, van Haaren, In-
genool, de Jonge, Lips, Noordhof f, Plate,
Smit, Sneevliet, Spier, Steenberghe, Stu-
lemeijer, van den Tempel, van der Wal en
van de Walle.
De leden Haak en Zaalberg hebben
blanco gestemd.
Een afscheidsreceptie op 's Rijks kosten.
Wij ontleenen aan het verslag der
Rekenkamer:
Do kosten eener afscheidsreceptie, ge
houden toen een afdeelingschef van een
Rijk'Slandhouwproefstation den dienst ver
liet, werden voor een gedeelte ten laste
van het Rijk gebracht. De Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw had
hiertoe machtiging verleend, omdat de
Regeering de gelegenheid wilde aangrij
pen om hare hulde te betuigen aan een
ambtenaar van bijzondere beteekenis en
verdiensten voor den land- en tuinbouw,
wien dan ook tijdens die receptie namens
den Minister mededeeling was gedaan
van eene Koninklijke onderscheiding.
Ofschoon het bedrag der Rijksbijdrage
niet groot was (f30) en de Kamer tot
verevening er van overging, deelde zij
toch den Minister mede, dat zij
hiertoe slechts biji wijze van uitzondering
overging, daar h.i. dergelijke uitgaven
niet voor den Rijksdienst werden gedaan.
Het geval, zoo schreef zij verder, dat
een verdienstelijk ambtenaar den dienst
verliet, een jubileum vierde of met een
Koninklijke onderscheiding begiftigd
werd, deed zich veelvuldig voor. Indien
het gebruikelijk werd daaraan feestelijk
heden te verbinden voor rekening van het
Rijk, zou eene nieuwe bron van uitgaven
ontstaan van wel'ke de omvang niet was
te voorzien. Wat den één werd toegestaan,
zou immers den ander niet kunnen wor
den geweigerd. Ook om deze reden ver
diende het, naar het gevoelen van het
college, aanbeveling, van 'Regeeringswege
voor dergelijke doeleinden geen gelden
meer beschikbaar te stellen.
Mgr. Dr Nolens.
Naar de Maasbode verneemt, is in den
toestand van Mgr. Dr Notens in de afge-
loopen wee'k geen wijziging gekomen.
Het nieuwe spoorboekje.
Een eigenaardige bijzonderheid van den
brand, welke Zaterdag gewoed heeft in
de drukkerij der firma Boekhoven op het
Begijnhof te Utrecht, was wel, dat al het
zetsel, dat daar aanwezig was voor het
nieuwe spoorboekje, dat in de helft der
volgende maand moet verschijnen, door
het vuur is vernield. Hierdoor is veel
kans ontstaan, dat men dit allernood
zakelijkste drukwerk niet meer op tijd
onder het publiek zal kunnen brengen.
Inderdaad bleek bij navraag, 'dat dit
gevaar niet denkbeeldig is, maar dat er
uitvoerige besprekingen gehouden worden
tusschen een vertegenwoordiger der
Spoorwegen, den heer J. van Boekhoven
en een deskundige uit Leipzig. Het zal
ook niet onmogelijk zijn, dat het boekje
wel op tijd verschijnt, inaar in een ander
lettertype dan we tot nu toe gewend
waren.
Landbouwconflicf.
De heer Mr P. L. Bouma, burgemeester
van Etrmmen, heeft aan de landbouwver-
eenigingen en de 'landarbeidersbonden,
•betrokken bij het landbouwconflict in het
rayon Oranjedorp, Erica en Nieuw Am
sterdam voorgesteld het conflict te be
ëindigen op een 'basis van een loonsver
laging van 5 pet. ten opzichte van het
loontarief 1930 wat aangaat den 'graan
oogst en het bietenrooien, terwijl het aard-
appeldelven, dat thans betaald wordt met
20 cent per rij van 93 M. zal worden te
ruggebracht tot 28 cent per rij. De burge
meester heeft aan partijen verzocht hun
besluit te dezer zake voor Vrijdag aan
staande aan hem mede te deelen.
De verwachting is dat 'beëindiging van
bet conflict op genoemde basis mogelijk
zal blijken.
KOLONIALE TENTOONSTELLING
TE PARIJS.
Opening van hef nieuwe Nederlandsche
Paviljoen.
Omtrent de opening van bet nieuwe
paviljoen meldt bet Hdbl. o.m,:
'Den 28sten Juni j.l. vernielde een even
plotselinge als snell© brand het schitte
rende Nederlandsche paleis op de ten
toonstelling te Parijs. En reeds den 18den
Augustus werd op de puinhoopen van het
oude ons nieuwe paviljoen geopend, zoo
dat 51 dagen den werkers in de lichtstad
voldoende waren om deze tour-de-force
tot stand te brengen.
(En weer kunnen wij zeggen, dat het
Nederlandsche paviljoen een der mooiste
sieraden van de vete tropische juweelen
rond het meer van Daumesnil is. Die
zekerheid onze Fransche gasten gaven
het hedenmiddag grif toe was te lezen
op de gelaatstrekken van alten, die aan
wezig waren in de receptiezaal, 'kwistig
versierd met groote bouquetten gladiolen,
in zeldzame tinten.
De openingsplechtigheid zelve herin
nerde in tal van opzichten aan die van de
Binnenland.
Opening van het nieuwe Nederlandsche
paviljoen op de koloniale tentoonstel
ling te Parijs.
De aanvoer van Russisch graan hier te
lande.
Aardbeving geregistreerd.
Buitenland.
In 1932 geen particuliere landbouw meer
in Rusland?
De Zeppelin boven Engeland.
Een Bolsjewistisch complot in Azië.
Kinderlooze huwelijken in Duitschland.
Regeeringscrisis in Hongarije.
eerste week van Mei. Ook nu een sombere
dag van regenvlagen en stormdreiging; in
hoofdzaak weer dezelfde gezichten in dit
milieu, dat sterk doet denken aan dat
van het verbrand© paviljoen.
Met het oog op de overkomst uit Nancy
van maarschalk Lyautey was de opening
op ©en laat uur gesteld, doch reeds even
na drie uur begonnen de genoodigden te
komen.
Wij zagen in de eerste plaats mr. D.
Fock en alle comité-leden en godelogeer
den, onzen gezant, den nieuwen G.-G., jhr
De Jonge, de drie in Europa rondreizende
en juist uit Londen gearriveerde Indische
prinsen, den commissaris der Koningin
in Noord-Holland, Jihr Röol, generaal
Snijders, de voorzitters van den Senaat
en de Kamer van Afgevaardigden, de hee-
ren Lebrun en Bouisson, het personeel
der Nederlandsche legatie en van het con
sulaat-generaal en tal van particulieren.
Als een der laatsten kwam onze minis
ter van Buitenlandsche Zaken, jhr 'Bee-
laerts van 'Blokland, juist toen de vrouwen
van Bali haar plaats innamen rondom het
borstbeeld van Insulinde's keizerin tegen
over o.a. het Volksraadslid Soekawati en
de Indische prinsen.
Klokslag vier uur verstomde alle ru
moer en 'betrad maarschalk Lyautey met
zijn staf de ei-volle zaal, waar de tempe
ratuur aan Java deed denken. Na enkele
korte 'begroetingen 'besteeg mi. Fock
(het van een microfoon voorziene spreek
gestoelte voor het uitspreken van de ope
ningsrede, die werd aangehoord door elf
honderd toehoorders.
Hij gaf een uitvoerig overzicht van de
geschiedenis van den bouw van ons
nieuwe paviljoen, en 'bracht hulde aan
allen, die daaraan hun beste krachten
hadden gegeven, terwijl dankbetuigingen
aan de Fransche regeering niet achter
wege bleven.
Luide werd deze rede toegejuicht, waar
na alten tenslotte geestdriftig het „Wil
helmus" zongen, vooxzoover de tekst van
ons volkslied békend was.
De tweede spreker was prins Di Scaleo,
secretaris-generaal der Italiaansche af-
deeling, de oudste der commissarissen-
generaal te Vincennes.
Na prins Di Scaleo was bet woord aan
jhr De Jonge, Ned.-Indië's nieuwen G.-G.
die den arbeid van allen, die hadden bij
gedragen tot het resultaat, waarvan wij
dezen middag getuige waren, loofde.
Daverend applaus 'begroette den vier
den feestredenaar maarschalk Lyautey,
die betoogde, dat bet niet noodig was bier
veel te zeggen, doch 'die met Fransche
hoffelijkheid hulde bracht aan onze ko
ningin en met deze zijn bewondering uit
sprak voor wat tot stand werd gebracht.
Vervolgens was het woord aan den
Franschen minister van Koloniën, den
heer Paul Reynaud, die opmerkte, dat het
eerste paviljoen had aangetoond, wat
Nederlandsch-Indië was en dat het twee
de leerde, wie en wat Nederland was.
Minister Beelaerts van Blokland, onze
minister van Buitenlandsche Zaken, be
sloot de rij der sprekers. Hij bracht den
dank der Nederlandsche regeering over
aan die van Frankrijk en van België voor
de na de catastrophe 'betoonde sympathie,
en voor de aanbieding van daadwerke
lijken steun.
Gistermiddag beeft het uitvoerend co
mité in hét Indo-Chineesche restaurant
