Burgerlijke Stand.
Marktberichten.
Laatste Berichten.
Provinciale Staten van Zeeland.
H0Ö6 WATER.
Stand van Woensdag 29 Juli 1931.
v.m.
n.m.
Terneuzen
2.40
3.04
Borsselen
2.20
2.44
Breskens en Vlissingen 2.05
2.29
Hoedekenskerke
3.—
3.24
Hansweert
3.20
3.44
Veere
2.30
2.54
Golijnsplaat
2.55
3.19
Goesche Sas
3.50
4.14
Wetneldinge
3.55
4.19
Tholen
4.15
4.39
Zierikzee
3.10
3.34
Stand van hedenmiddag 3 uur:
Licht op voor fietsers:
Woensdag 9 u. 28.
GOES. Geboren: Janny, d. v. Dingenis
van Sabben en Jacoba Kooman.
Overleden: Willem Priester, 42 j., echt
genoot van Hendrika Mol, te Ellewouts-
dijk.
Goes, 28 Juli 1931.
Boter per kilo f 1.40, middenprijs per
halve kilo 70 ct., aan particulieren 80 ct.
Fabrieksboter verkocht 80 ct.
Eieren per 100 stuks f3.50, middenprijs
per 25 stuks 87V2, aan particulieren 4% ct.
Eendeneieren f3.20 per 100. Poeleieren
2y2 ct.
GOES. V.P.Z., 28 Juli 1931. Aanvoer
21897 eieren. Prijs f3.80 per 100 stuks.
MIDDELBURG, 27 Juli 1931. Kleine vei
ling. Milothiams 93126, Ronde 8091,
Eerstelingen 114, Gele Eigenheimers 56
77, Blauwe Eigenheimers 63100, Poters
4047 ct, alles per 10 K.G. Frambozen
3072, Zilveruien 1820, Augurken 10
30, Postelein 18, Snijbiet 5, Spinazie 12,
Stoksnijboonen 1134, Stamsnijboonen
512, Wagenaarsboonen 17, Noordster-
boonen 6, Stamprincessen 810, Slaboon-
tjes 45, Capucijners 1517, Perfect 17
22, Doperwten 926, Tuinboonen 48,
Roem van Holland 1725, Slagzwaard 30
—31 ct., alles per kilo. Dahlia's 711, Gla
diolen 47 ct, beiden per bos.
Peen 38,5, Rapen 44,5, Kroten 34,5,
Uien 2,54, Savoye kool 16,5, Roode
kool 4,56, Selderie Vio2, Peterselie 1,
Andijvie Va—3, Kropsla 2, Rammenas
24, Bloemkool Vs11, Komkommers 1
—5, Rabarber 1, Radijs 11,5 ct., al
les per bos. Kervel 11 ct. per kist.
MIDDELBURG, 28 Juli. Exportveiling:
Tomaten U.C.B.: A f 15.30, C f 15.50, CC
f9, alles per 100 pond.
Buiten U.C.B.: A f 12.40, C f7, CC f4.10,
B f 14.60, alles per 100 pond.
Zwarte bessen f 17.40, Roode bessen
f 6.20f 9, Gele Eigenheimers f 2.10, Po
ters f 1.10, Blauwe Eigenheimers f 1.90,
Poters f 1.10, alles per 100 K.G.
VLISSINGEN. Veiling van 27 Juli '31.
Blauwe aardappelen 2435, Witte aard
appelen 3237, beiden per 10 Kg. Roode
bessen 820, Witte hessen 12—18, Kruis
bessen 512, Madaleine 1432, Jan
Baasjesperen 1315, Suikerij 6—7, To
maten 1417, Spuitjes 1318, Pruimen
2940, Druiven 87104, Frambozen 40
53, Morellen 35—43, Keswich 7,
Oomskinderen 21, Zwarte bessen 8—12,
Zilveruien 816, Doppers 410, Tuin
boonen 58; Princessen 1821, Dubbele
Princessen 1112, Wagenaars 16,
Stamsnijboonen 213, Stoksnijboonen 18
32, alles per Kg. Roode 'kool 3.56,
Savoye kool 2—5.5, Bloemkool 6—12, Sla
0.51.5, Komkommers 25, Meloenen
3356, alles per stuk. Selderie 44.5,
Uien 3-4.5, Peeën 7—10.5, Kroten 4-5.5,
Rapen 4.5, Gladiolen 7—15, Dahlia's 7—
10, alles per bos. Andijvie '2875, Peter
selie 6'21, beiden per mandje. Augurken
20—26 per 100.
KAPELLE. Veiling van 28 Juli 1931.
Groote Veiling: Roode bessen 8.20—11.10,
Dubbele Princessen zonder draad 88.10,
beide per 100 Kg.
Kleine veiling: Frambozen 28—58,
Roode bessen 620, Kruisbessen 18,
Witte bessen 813, OranjepniLmen 15
25, wijnpruimen 16, Blauwe pruimen 10,
Janspruimen
22, Occulanen 20—24, Engelsehe
'krozen 18—23, Zure Morellen 26—42,
Madeleinen 8—33, Roode Zomerperzik-
appel 719, Paradijsappel 26, Idial-
appels 915, Ooms-kinderen 6—27, Roode
Suikerij 36, Janbaasperen 512, Zo-
merlouwtjes 613, Precose de Trevoux
no" Princessen zonde-r draad
Snijboonen 1119, Wagenaarsboo-
nen 2—3, Groene boo-nen 1—3, Rijnscue
Spekboonen 7, Zilveruien 7, Aardappelen
1—3, alles per kg. Tomaten 2—3 per
pond. Bloemkool 3—7, Savoye -kool 2—3,
Roode kool 14, Komkommers 13,
Perziken 15, Meloenen 1841, alles per
stuk. Augurken 1228 per 100 stuks.
Tomatenveilimg van 28 Juli 1931, U. C.
B. merk A 7.60, idem B 6.10, idem G 7.20,
idem CC 3.80, alles per 100 pond.
Vergadering van Dinsdag 28 Juli.
Voorzitter de Commissaris der Ko
ningin.
Aanwezig 40 leden.
Afwezig met kennisgeving de heeren
Edelman en De Pauw.
De Voorzitter doet mededeeling van de
benoeming der voorzitters en onder-voor
zitters der afdeelingen.
Ingekomen stukken:
Adres van de Commissie voor de hy
giëne van het kind in Zeeland om een
extra jaarlijksch subsidie voor steun van
het consultatiebureauwerk.
Naar Ged. Staten om advies.
Adressen om het voorstel van Gedep.
Staten inzake verleening van subsi-die in
de verpleegkosten van armlastige krank
zinnigen niet aan te nemen van:
le. B. en W. van Brouwershaven;
2e. de vereen. van Burgemeesters,
secretarissen en ontvangers van het voor
malig 4e district van Zeeland;
3e. het bestuur van de Vereen, van
Burgemeesters en secretarissen van de
voormalige plattelandsgemeenten op Wal
cheren;
4e. B. en W. van Heinkenszand.
Gevoegd bij het betreffende nummer
der agenda.
Een verzoek van den Gemeenteraad van
Hulst om te bevorderen, dat de door de
PZEM in de Zoutestraat aangelegde bo-
vengrondsche stroomleiding wordt ver
vangen door een ondergrondsche.
In handen van Ged. Staten om advies.
Een verzoek van het Onderwijsfonds
voor de Binnenvaart om subsidie in de
kosten van onderwijs aan schipperskin
deren.
In handen van Ged. Staten om advies.
Tram VlissingenMiddelburg.
Naar aanleiding van de vragen in de
vorige bijeenkomst gesteld door den heer
mr Adriaanse betreffende de exploitatie
en de eventueele overdracht van het tram
bedrijf MiddelburgVlissingen, hebnen
Ged. Staten zich tot den Raad van Be
stuur der PEZEM gewend en zij kunnen
zich met het nu overgelegde antwoord
volkomen vereenigen.
In dat antwoord herinnert de Raad van
Bestuur er aan, dat hij op 20 December
1929 schreef, dat hij besloten had de over
dracht van den tramweg te laten rusten
tot 1931. Nu is intusschen gebleken, dat
1930 een verlies heeft opg e 1 e-
verdvanf 15.711.95, tegen 1929 een
winst van f 19.082.18, zulks door min
dere ontvangsten, stijging van pensioens-
lasten, en verzekeringskosten i-n verband
met ingevoerde loonsverhoogingen, invoe
ring van vrijen Zondag om de 14 dagen
voor het rijdend personeel en enkele an
dere oorzaken. Indien nu onderhandelin
gen over verkoop van de tram met wie ook
werden aangeknoopt, zouden de gegadig
den uit den aard der zaak rekening hou
den met de verminderde bedrijfsresulta
ten. Aangezien deze voor een deel niet
anders dan een gevolg zijn van door de
huidige moeilijke omstandigheden vermin
derd reizigersvervoer, acht de Raad van
Bestuur het voor het oogenblik niet in het
belang van het bedrijf, verkoop van de
tram te bevorderen, en bovendien komt
't niet geraden voor -de tram aan iederen
gegadigde te verkoopen en aan iederen ge
gadigde opening van zaken te doen, ten
einde de gelegenheid tot het doen van een
bod te geven. De belangen van het ver
keer tusschen Middelburg en Vlissingen
moeten z.i. in handen zijn hetzij van een
publiekrechtelijke corporatie, hetzij van
een rechtspersoon, die zich de bevordering
van verkeersbelangen ten doel stelt. Een
tram is geen bedrijf, dat mèn aan den
meestbiedende verkoopt. De Raad van
Bestuur vindt in de resultaten van het af-
geloopen jaar aanleiding om verkoop van
de tram voor het oogenblik niet te bevor
deren, terwijl het aanknoopen van onder
handelingen met personen, die geen pu
bliekrechtelijke corporatie of geen rechts
persoon als boven bedoeld achter zich heb
ben, hem niet geraden voorkomt. Juist
met deze laatste zinsnede kunnen Ged.
Staten zich in het bizonder vereenigen.
Dhr Adriaanse (v.d.) noemt het
antwoord van Ged. Staten teleurstellend.
Zij vereenigen zich met den brief van
de PZEM. Ged. Staten hebben destijds toe
gezegd de spoedige verkoop van de tram
te zullen bevorderen. De onderhandelin
gen met de Stoomtram Mij'. Walcheren
zijn afgesprongen. Maar nu willen Ged.
Staten een afwachtende houding aanne
men. Dat klopt niet met de eerste toe
zegging van Ged. Staten. Zij en ook de
Prov. Staten beschouwden destijds de
tram als een lastig aanhangsel van de
Societé Anonyme, dat men zoo spoedig
mogelijk wilde kwijt raken.
Spr. krijgt echter den indruk, dat Ged.
Staten de eventueele gegadigden met een
kluitje in het riet hebben willen sturen
en dat de PZEM de electrische tram lie
ver zelf blijft exploiteeren. Spr. is vóór
verkoop. Zeker, er is in 1930 een verlies
op geleden, maar als er over 1931 eens
winst wordt gemaakt, zullen eventueele
koopers toch rekening houden met het in
1930 geleden verlies. Bovendien is het
voor Spr. twijfelachtig, of er in de toe
komst weer sprake van winst zal zijn,
Spr. ziet er geen bezwaar in, dat een
particulier de tram zou koopen. Er zijn
voorwaarden te stellen omtrent exploita
tie enz. Spr. weet geen publiekrechtelijk
lichaam, of rechtspersoon, die zich de I
verkeersbelangen ten doel stelt, die de
tram zou willen koopen. De eischen van
Ged. Staten zijn dus, volgens Spr., onver
vulbaar. Laat men dan liever zeggen, dat
men de tram liever niet wil verkoopen.
Practisch heeft de PZEM niets gedaan,
om de tram van de hand te doen.
Spr. vraagt zich af, of de groote sa
larissen van het hoogere personeel in deze
kwestie geen rol spelen. Ged. Staten noe
men terloops dit argument. Maar het is
van blijvenden aard. Volgend jaar zijn
die salarissen er ook.
Spr. zal met geen motie komen. Hij be
hoort tot een kleine fractie. Dat is niet
Sprekers schuld, maar die van de kort
zichtigheid der kiezers. (Gelach.) Spr.
protesteert echter tegen de houding van
Ged. Staten. Zij willen blijkbaar de zaak
afschuiven.
Mr Van Dusseldorp (Ged. St.) wil
beginnen met tegen dit laatste te pro
testeeren. Spr. kan begrijpen, dat Mr
Adriaanse teleurgesteld is. Maar hij mag
Ged. Staten niet verwijten, dat ze hun
belofte niet nakomen. Ged. Staten heb
ben zeker ernstig over verkoop van de
tram gesproken. Dat 1930 zou eindigen
met verlies, was niet te voorzien. Nu
is het geen daad van goede koopman
schap om een zaak te verkoopen als er
tijdelijk verlies is. Spr. heeft goede hoop,
dat het verlies in winst zal kunnen wor
den omgezet. Over de bijzonderheden
hieromtrent kan spr. natuurlijk niet uit
weiden.
Ged. Staten moeten het algemeen ver-
keersbelang behartigen. Daarom is het
niet onverschillig aan wie de tram wordt
verkocht. Maar daarom handelen Ged.
Staten niet in strijd met hun gedane
belofte.
Dhr O n d e r d ij k (s. d.) heeft met vol
komen instemming vernomen, dat Ged.
Smten de tram niet aan iedereen willen
verkoopen. Kwam ze in handen van par
ticulieren, dan zouden ernstige belangen
geschaad worden. De heele zaak (centrale
en tram) is uit handen van particulieren
gebaald. Laten we de tram nu weer niet
aan particulieren overdoen. Een particu
lier zal in de eerste plaats op winst let
ten.
Men moet niet in de eerste plaats op
het verlies in 1930 letten. Feitelijk is dit
geen verlies en levert de tram indien
men de zaken zuiver stelt winst voor
het lichtbedrijf.
Sprekers fractie voelt er meer voor, om
de tram niet te verkoopen. De provincie
behoeft zich voor het bezit van een tram
niet te geneeren. In ieder geval wil spr.
niet aan iedereen verkoopen.
Het personeel heeft nu tal van voor
rechten gekregen, die het vroeger onder
de Société niet had. Dit juicht Spr. toe.
Laten Ged. Staten ook verder ruggegraat
toonen.
Dhr Kodde (S.G.P.) is verwonderd
over het antwoord van Ged. Staten. We
waren destijds gedwongen de tram
over te nemen. Maar nimmer lag het in
de bedoeling de tram VlissingenMiddel
burg te exploiteeren. Spr. is er wel voor
de tram niet maar zonder meer over te
doen, maar er is toch alle reden de eerst
gedane belofte na te komen.
Dhr Adriaanse (v. d.) voegt den
heer Onderdijk toe: u zit in het Bestuur
van de PZEM. Spr. bestrijdt verder den
heer Onderdijk op enkele punten. Ook
juist terwille van de Zondagsexploitatie
wil spr. de tram in handen van particu
lieren overdoen.
De mededeelingen worden voor kennis
geving aangenomen.
Kleine motorboot voor de
Westerschelde.
In de afdeelingen gaf de mededeeling
over het bestellen van deze kleine motor
boot voor de Westerschelde-dienst aan
leiding tot verschillende vragen en werd
van de zijde van Ged. Staten o.a. geant
woord, dat er vroeger ook een postsloep
was maar dat deze door ouderdom is ko
men te vervallen; dat men nu den ouden
toestand weer terukrijgt en ook passagiers
kunnen worden vervoerd, die dan niet
meer van particulieren afhankelijk zullen
zijn; dat de boot wordt ondergebracht bij
den Westerscheldedienst en het Rijk 80
pet. betaalt. Verder dat voor extra reizen
met ministers, inspecteur of ingenieur de
„Walsoorden" wordt gebruikt, wat veel
duurder is dan bij het gebruik van de
kleine boot; dat de bedoeling is, de boot,
welke plaats biedt voor 16 of 17 personen
plus de post, ook te verhuren aan particu
lieren, doch dat een definitieve beslissing
hieromtrent nog niet is genomen; doch
in. ieder geval niet op Zondag; dat er bij
mist personeel van de andere booten be
schikbaar is, dat het tarief hetzelfde zal
zijn als voor gewone diensten, doch voor
extra reizen minder dan het tegenwoor
dige zal bedragen; dat de kapitein zal be
slissen of bij mist of woelig water de reis
mogelijk is en de kans om overvaren te
worden voor een snelle kleine boot gerin
ger is dan voor de groote, dat de passa
giers zelf de verantwoordelijkheid moeten
dragen en het gevaar trouwens niet groot
is te achten.
In hun antwoord op het algemeen ver
slag deelen Ged. Staten nog mede, dat met
betrekking tot het tarief waartegen en de
voorwaarden waaronder van het vaartuig
buiten de reglementaire uren gebruik zal
kunnen worden gemaakt, nog een beslis
sing moet worden genomen.
Dhr Goossens (R.-K.) vraagt.: Is het
juist, dJat de bouw van de kleine motor
boot onderhands is aanbesteed en'gegund
aan d'e Kon. Mij de Schelde te Vlissingen?
Is deze onderhandsche gunning ge
schied' uit overweging v.an uitbreiding van
werkgelegenheid in onze provincie?
Is de som van f 8000 niet te hoog voor
een dergelijke kleine boot?
Dhr VanRompu kan d'e eerste vraag
wel beantwoorden, maar de laatste nu
nog niet.
De voorzitter merkt op, dat dhr
Goossens zijn vraag in de afdeelingen
bad! moeten stellen.
Dhr Van R o m_p u vindt f 8000 voor
dit scheepje niet overdreven duur.
Dhr Kodde is niet bevredigd over het
verhuren van die boot op Zondag. Spr.
hoopt, dat er met zijn wenschen dien
aangaande rekening zal worden gehouden.
De mededeelingen worden voor kennis
geving aangenomen.
Wijziging politie-reglement voor de pol
ders z.h.st. aangenomen.
Wijziging reglement Calamiteuze
polders of waterschappen.
Naar aanleiding van het voorstel, als
gevolg van de motie-Joziasse, waarin op
herschatting der gronden wordt aange
drongen, om Ged. Staten te machtigen in
bijzondere gevallen de pacht met hoog
stens 25 pet. te verlagen, of na herschat
ting te verhoogen, werd in alle afdeelingen
gediscuseerd en o.a. gewezen op het nog
te lage maximum van den aftrek, dat 40
pet zou moeten zijn, en ook op het verschil
in regeling bij daling of stijging van de
waarde der gronden. Ged. Staten teeke
nen naar aanleiding hiervan aan, dat men,
met het oog op de Provinciale financiën,
h.i. niet hooger kan gaan dan de voor
gestelde maximale verlaging ad 25 pet.
en zij daarom ernstig bezwaar maken te
gen wijziging van dit percentage tot 40.
Een limiet naar beneden men sprak
van 15 pet kan evenmin worden aan
vaard. Ged. Staten moeten elk verlagings-
pecentage te beginnen met 25 pet. en dan
verder daar beneden kunnen toepassen.
Dhr Joziasse, S.G.P.) wijst op de
daling der grondprijzen. Het was sprekers
bedoeling, toen hij zijn motie indiende
om de gronden te herschatten naar de
tegenwoordige pachtwaarde. Maar spr. er
kent, dat dit moeilijk spoedig voor alle
polders zou voor elkaar te krijgen zijn.
Aanzienlijke verlaging is echter in ieder
geval noodig. Spr. noemt als voorbeeld
Borsselen. Die betaalt op dit oogenblik
f 57 per H. A. Dat is een abnormaal hooge
last in dezen tegenwoordigen tijd. Spr.
hoorde juist dat een groote hofstede
dezer dagen voor f60 per H.A. is ver
pacht! De schatting in Borsselen dateert
van 1925, in een gunstigen tijd dus,
Spr. zal echter nu op herschatting niet
aandringen. Spr. wil echter voorstellen
niet ten verlagen met ten hoogste 25
pCt., maar ten hoogste 40 pCt. Spr. geeft
toe, dat dit voor de provincie een be
langrijk offer be teekent, maar noemt dit
toch billijk. Sprekers amendement is
mede onderteekend door dhrn Kodde,
Vogelaar en Dominicus.
Dhr Overhoff (s.-d.) is in principe
bereid' te stemmen voor steun aan deze
crisis-slachtoffers, maar het voorstel van
Ged. Staten, zooals het daar ligt is voor
Spr. zoo goed als onaanvaardbaar. Spr.
is er tegen, een blanco c^ed'iet aan Ged.
Staten te geven. We weten niet, welke
sommen er mede gemoeid zijn. In één
polder (Scherpenisse) zal het f6000 kos
ten. Wat zal dan het totaal-bedrag zijn.
Spr. vraagt daarom een bescheiden po
ging tot becijfering en begrijpt de roya
liteit van Ged'. Staten niet. Anders heette
het steeds: de gevolgen van het voorstel
zijn niet te overzien! Dit zinnetje zou
spr. nu willen gebruiken.
Spr. is bang, d'at als hij straks pleit
voor steun aan andere crisis-slachtoffers
(d'e werkloozen), voor wie steun even
hard noodig is, hij zal moeten hooren: de
koek is op. Daarvoor is Spr. te meer
hang, omdat hij het standpunt van Ged.
Staten kent. Zij zullen uit eigen beweging
niet voor de werkloozen zorgen. Spr.
vraagt nogmaals naar het bedrag der kos
ten en wat de provincie in totaal beschik
baar heeft voor steun aan crisis-slacht
offers. Ontvangt spr. hierop geen afdoend
antwoord, dan zal spr. fractie tegen het
voorstel moeten stemmen.
Dhr Dominicus (A. R.) zegt:
Het bekende spreekwoord, dat de boer
evenals zijn varken al knorrende vet
wordt, kan nu zeker wel tot tijd en wijle
worden opgeborgen. Op onze tijden is
meer toepasselijk, dat thans de boer even
als zijn zieke koe met den dag afvalt.
En geldt dit dan van onze landbou
wers in het algemeen, inzonderheid kan
het worden gezegd van de ingelanden
onzer calamitèuze buitenpolders.
Toe te juichen valt, dat Ged. Staten een
voorstel in dien zin indienden.
De vraag rees echter van verscheidene
zijden: Gaat dit voorstel wel ver genoeg?
En als antwoord daarop deelen Ged.
Staten mede, dat huns inziens met het
oog op de Provinciale fondsen
niet verder kan worden gegaan.
Als dit nu de eenige reden is, dan vraagt
spr.: is dat wel juist?
Wanneer de provinciale financiën een
grootere aderlating niet zouden kunnen
doorstaan, moeten dan de bedrijven in
onze zwaar belaste buitenpolders het le
vensbloed maar worden afgetapt?
Dat deze polders behouden worden is
toch ook wel een algemeen provinciaal
en rijksbelang?
Is het dan niet beter naar andere mid
delen om te zien?
Met instemming hoorde Spr. de waar
schuwing van den voorzitter bij de ope
ning dezer zitting uitgesproken, n.L, dat
„soberheid en zuinigheid zullen moeten
worden betracht".
Misschien kan er bezuinigd worden op
bestaande of nog te verleenen subsidie's,
misschien ook nog wel op werken in die
polders zelve. Misschien op andere wijze.
In één der afdeelingen kwam immers
reeds de vraag naar voren of er aan de
wegen, bedoeld zuilen zyn de tertiaire
wegen, niet al te veel wordt gedacht. Spr.
onderschrijft die vraag.
Wat noodzakelijk is, kan toch wel eens
voor het aller noodzakelijkste
moeten wijken.
En allernoodzakelijkst is toch, dat hier
hulp wordt verleend.
In de stukken wordt een voorbeeld van
berekening gegeven van een polder te
Scherpenisse.
Spr. noemt als voorbeeld ook den pol
der Borsselen.
Onder de gemeenten Zaamslag of Ter-
neuzen worden de ingelanden der cala
miteuze polders al evenzeer door de Hont
(of W.-Schelde) aan hun dijken en via
de dijken in hun beurzen gebeten.
In het Provinciaal verslag lezen wij de
overdrachtelijke uitdrukking, dat er ge
vallen zijn, dat men liever een pachter
in den afgrond ziet stooten dan tegemoet
komen (pag. 5, bijlage 2).. Hoe kan de
pachter echter tot verlaging overgaan,
als er een dijkgeschot opgebracht moet
worden, door Mr Dieleman blijkens 'n
courantenverslag op een vergadering
te St Maartensdijk gehouden, berekend
op f 65 per H.A. en als „exhorbitant'!
en ondragelijk" gekwalificeerd. Doch al
zijn de polderlasten maar f 56 of f 57,
zooals in de afdeelingen is genoemd, dan
komen toch ook de eigen geërfde en met
hypotheek bezwaarde boeren, wanneer
dit bedrag dan noodzakelijkerwijze nog
verhoogd wordt met hypotheekrente, van
f 40 a f 50 grondbelasting, tot een bedrag
waarop zeker niet van toepassing is art.
92 van het reglement, dit immers spreekt
van „een pachtwaarde die zonder bezwa
rende voorwaarden kan worden betaald.
Volgens de berekening van den secre
taris der Z. L. M. op de crisis-vergade
ring te Goes gegeven, een berekening ge
maakt aan de hand van de gegevens van
het boekhoudbureau der Z. L. M. wordt
bij een pachtsom van f 100 per H.A. een
verlies geschat, voor 1930, van, f 128
per H.A.
Verder commentaar is hier dus wel
overbodig. Ook de kleine grondbezitters
lijden onder denzelfden druk natuurlijk,
maar ook tenslotte de werknemers, de
landarbeiders.
Hier hebben wij een der middelen tot
werkloosheidsbestrijding in i n d i r e c-
t e n zin. Worden de lasten niet aanmer
kelijk verlaagd en komt er niet een groo
te verbetering in den algemeenen toe
stand, dan moet er worden bezuinigd,
willens of onwillens op aanschaffing
van meststoffen en ook op arbeidsloonen.
Uitgezien zal er moeten worden naair
extensiever culturen met als gevolg min
der behoefte aan arbeidskrachten.
Het amendement-Joziasse c.s. vraagt
niet zooveel méér dan Ged. Staten reeds
meenden te kunnen verleenen, slechts een
verhooging van het maximum tot 40 pet.
Het zal toch steeds maar over enkele
polders loopen. Meerdere polders zijn
reeds met een verlaging van 10 pet gehol
pen. En ten slotte de bepaling van de hoe
grootheid van den aftrek blijft toch altijd
bij Ged. Staten.
Dhr Vogelaar (A.R.) erkent de
moeilijkheid van. deze kwestie. Het ver
schil in geschatte pachtwaarden is groot.
De polder Borssele krijgt in 1932 een
nieuwe herschatting, andere polders krij
gen die pas in 1934 of 1935. De laatste
hebben het dus nog het moeilijkst en
'hebben vermindering het hardst no-odig.
Er zullen wel polders zijn, waar slechts
10 procent vermindering noodig is. Maar
de maximum-grens wil spr. op 40 pet.
'brengen. Het meest voelt spr. nog voor
een herschatting, maar dit gaat practisch
moeilijk.
Dhr M o e 1 k e r (v.b.) voelt nog het
meest voor het voorstel van Ged. Staten.
De toestand voor den landbouw is slecht,
maar dit geldt voor alle polders. Zij, die
in calamiteuze polders wonen, hebben
daar destijds bij den koopprijs mee kun
nen rekenen. Dat is trouwens ook ge
daan. De grond in Borsselen was b.v.
goedkooper dan in de vrije polders van
Tholen. Er zijn ook vrije polders, waar
de lasten hoog zijn en waar ze niet kun
nen worden verlaagd.
De heer Mr P. Dieleman (Ged. St.)
wijst ook op den ernst van den toestand,
waaraan het Prov. bestuur weinig kan
veranderen. De polderreglementen rus
ten pp de pachtwaarde van den grond.
Daarmee moet bij de belasting rekening
worden gehouden, al blijft er natuurlijk
altijd een element van risico voor den
landeigenaar of -gebruiker. Ook moet
de provincie rekening houden met de
prov. financiën en met de regeering in
Den Haag. Wanneer we met redelijke
kans van slagen iets willen tot stand
brengen, moeten de eischen bescheiden
zijn. Daarom stellen Ged. Staten een ma
ximum van 25 pet. verlaging voor. Zelfs
voor Borssele wat Spr. nader bere
kent beteekent het voorstel van Ged.
Staten nog een aanmerkelijke verminde
ring. Het voordeel van dit voorstel is ook,
dat de kosten van herschatting worden
vermeden. Spr. deelt verder mede, dat in
1931 5, in 1932 7, in 1933 1, in 1934 2,
in 1935 2 en in 1936 1 calamiteuze pol
ders zullen moeten worden herschat.
Ged. Staten meenen met hun voorstel
te moeten volstaan.
Op de vragen van dhr Overhoff kan
spr. absoluut geen antwoord geven. Het
is in zekeren zin een sprong in het duis
ter. Spr gelooft, dat wanneer overal el
ders de noodige soberheid wordt be
tracht, de gevolgen van het voorstel voor
de provincie wel te dragen zullen zijn.
Het moet ook te dragen zijn, want het is
hier een zaak van rechtvaardigheid, die
gebaseerd is op onze eigen reglementen.
Steun aan andere groepen van slacht-
