No. 250
Maandag 27 Juli 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's BankN.V. Goes
Vervolgd en bevrijd
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap Ass.-Mij
„De Nederlanden van 1845"
„Fatum" „Labor"
Brieven uit de Residentie.
FEUILLETON.
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.; Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 64455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT 2LEEN W3SSEA3.
A b o s n s mi te ij
Pöi' 3 L .Ü.u Al—
JUÜbwti BIDOokUak jJsVjJ
Pïije desAdvurienti§n:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijke korting.
'tls nu weer de tijd van het jaar, dat
alles zoj'n beetje anders is dan anders.
Het is niet juist, dat de ééne helft der
Nederlanders wordt geëxamineerd en de
andere helft examineert, maar toch is het
wel juist, dat in dit jaargetijde heel wat
menschen op de examen-pijnbank moe
ten. Men leest van examens voor dit en
examens voor dat, ik kan er met de pet
niet meer bij. Maar, óf ze weinig of veel
weten, mijn hart gaat altijd in deernis uit
naar al die examinandi, want ik heb vel
eens den indruk, dat als sommige ex uni-
natoren zelf zoo'n examen nog in z'n ge
heel moesten ondergaan, dat ze dan netjes
afgewezen zouden worden, tenminste als
men ze mat met de maat, waarmede ze
zelf anderen meten. Maar dat alles gaat
buiten mijn competentie om.
Er zijn nog andere verschijnselen waar
te nemen.
Ontegenzeggelijk is onze Residentie een
mooie stad, ik durf wel te zeggen: de
mooiste stad van Nederland.
Wie er niet woont, wil er graag eens
naar toe, een vacantie doorgebracht in
Den Haag en dus ook op Scheveningen,
is heusch geen peulschilletje. Alleen maar,
vanmorgen zei me iemand: ze vragen te
genwoordig al niet eens meer, of je wel
uit geweest bent, doch dadelijk, waar de
reis heen was? en dat beslist over den in
druk.
Ja, dan is een vacantie, doorgebracht
in Den Haag en op Scheveningen toch
ook al niet meer je. Als het niet over de
grenzen gaat, al is het* soms nog zoo uit
gerekend, dan is het toch niet je ware,
dan telt een mensch niet mee.
Het wordt met mij nooit wat, want ik
ben nog altijd van meening, dat heel veel
Nederlanders, die nu over onze grenzen
trekken, nog bitter weinig gezien hebben
van de schoonheid van hun eigen land.
Zou men mij, als Hagenaar, b.v. ver-
oordeelen om een maand lang met vacan
tie naar Zeeland te gaan, ik zou het een
buitenkansje vinden en de groote stad
gaarne verlaten.
Als men nu toch reizen en trekken wil,
er is in ons eigen kleine landje nog heel
wat schoond te zien.
Maar gaan velen wel om het schoone?
Ik twijfel er aan.
Dezer dagen was ik op een avond nog
op Scheveningen, met een grootsch kleu
renspel dook de ondergaande zon weg in
de zee.
Ik dacht zoo: waax zijn nu de vreem
delingen, de badgasten, om dat schoone te
zien?
En ik las: circus, casino, dancing, enz.
en in al die gelegenheden gingen er velen.
Maar enfin, men wil uit. 't Is erg ouder-
wetsch om te zeggen: oost west, thuis
best! ja, dat kan misschien iemand nog
zeggen, die daar ergens heel eenzaam op
een Zeeuwsch eiland woont, maar een
goed Hagenaar zegt: oost, west, thuis
is 't ook alles niet!
De reis- en de trekkoorts heeft de men
schen weer te pakken, hoewel er al avon
den waren, dat ik m'n vrouw interpelleer-
ledereen verdwijnt voor langer of kor-
Historiseh verhaal uit den Napoleon-
tisehen tijd.
51) o
„Ge hebt hem toch zeker niet laten lig
gen?" vroeg de grijsaard bezorgd, ,,'tïs
waar, hij is een dronkaard en een dief,
maar hij heeft vrouw en kinderen, en
daarom.
„Meester, ik heb mijn best gedaan hem
mee te krijgen, maar hij gevoelde zich
hoogst zalig in zijn toestand en zong
psalmen dat het door berg en dal klonk.
De eenige behoefte die hij gevoelde, was
aan een kruikje bier of brandewijn, en
dat kon ik hem niet verschaffen. En wat
zijn vrouw en kinderen betreft, ik be
twijfel of ze sterk naar de thuiskomst
van hun echtgenoot en vader zullen ver
langen. Bah, zoo'n kerel! Maar van mijn
broer gesproken, zoudt ge denken dat hij
sterk genoeg is zoo'n reis in den winter
te aanvaarden?"
„Welzeker! Jan is zoo gezond als gtj
zelf; alleen: hij wordt bedorven door dat
juffertje dat zoo'n beetje de patrones over
hem speelt. Ze bakert hem in en voert
hem allerlei liflafjes alsof hij een ziek
de, of we de haard maar niet wat aan
zouden maken?
ter tijd ergens heen; sommige menschen
ziet men in geen weken terug.
Daartegenover staat, dat er ook heel
wat menschen hierheen komen. Waarom
ook niet, Den Haag is werkelijk de moeite
wel waard.
En toch 't valt wel eens moeilijk om
het niet te vergeten! er blijven toch ook
nog heel wat menschen rustig thuis. Niet
weinigen hebben in een geheel jaar geen
enkele dag vrij, dan de Zondagen. Of ook,
ze gunnen zich geen enkelen dag vrij, of
ze hebben er geen behoefte aan.
Anderen, die er maar wat graag eens
uit zouden willen, kunnen niet, hetzij door
ziekte, door ouderdom, of ook door de
zorgen voor het gezin en de zaak.
Dit is wel waar, als men zoo om zich
heen let op die algemeene reis- en trek
koorts, dan kan men zich heel moeilijk
realiseeren, dat wij economisch in zulke
slechte tijden leven. Ik ontmoet menschen,
die van den vroegen morgen tot den la
ten avond ongeveer niets doen dan kla
gen en die toch maar ijskoud een zomer-
uitstapje maken, dat ik, die geen tijd heb
om te klagen, niet gaarne bekostigen zou.
Zoo leven we in een vreemde wereld,
of liever: in een wereld met vreemde men
schen. 't Is een voorrecht, als een mensch
er rustig onder blijft. Dit is zeker, dat met
de toename van de reis- en trekzucht de
toename der tevredenheid onder de men
schen geen gelijken tred houdt. Begeerte
heeft ons allen aangeraakt, ouderen en
jongeren!
Zij, die mogen genieten van de verande
ring en van de rust, zij zijn bevoorrech
ten, die God wel mogen danken ook voor
deze gaven. Doch kunt ge niet uitgaan,
geloof mij, 'tis niet altijd schade en ver
lies. En dan kijk ik niet allereerst naar
uw beurs, maar naar beel andere dingen.
Het is bekend, dat er altijd zijn, die den
ken: hoe verder van huis, hoe losser ook
van huis. Die b.v. over de grenzen dingen
doen, die ze binnen die grenzen niet in
hun hoofd zouden halen. Reizen en trek
ken verrijkt niet altijd, het kan ook ver
armen.
Meer behoef ik daarvan niet te zeggen,
een goed verstaander heeft hier aan een
half woord genoeg. Gelukkig de christen,
die ook zijn vacantie werkelijk „genieten"
mag als een oase in het leven van strijd
en moeite. Hij zal verkwikt de reis weer
voort kunnen zetten. J. H.
EEN RAMP TE PITTSBURG.
Ontzettende brand in een gesticht voor
oude lieden.
Te Pittsburg (Pensylvanië) is een ge
weldige brand uitgebroken in het gesticht
voor ouden van dagen, waar in totaal
600 personen worden verpleegd.
Voor zoover bekend, zijn reeds 22 per
sonen om het leven gekomen, en meer
dan 100 moesten naar het ziekenhuis
worden overgebracht.
De religieuzen hielpen brandweer en
politie bij het blusschingswerk en trot
seerden den geweldigen vuurgloed, om
grootje is, en hoe ik daar ook tegen in ga
en zeg: juffer Marie, je moet zoo'n stevi-
gen soldaat niet zoo verwennen; geef
hem flinken kost en jaag hem eens de
deur uit dat helpt niemendal; zij
scheldt me uit voor een barbaar en een
Turk, en verzekert dat hij weer ziek zou
worden, en dat ze heel goed weet wat ze
doet dat eigenwijze ding."
„Maar is hij dan niet wijs, om dat al
les toe te laten!" vroeg Leo geërgerd.
,,Och, wat zal ik je zeggen! Hij heeft
een beetje zwaarmoedige natuur, en hij
wil tegen de juffer, die hem zoo flink en
zoo goed opgepast heeft, niet opspelen,
en zoo hij het al eens doet,'dan weet zij
hem wel tot zwijgen te brengen."
Leo gromde voor zich uit: ,,'k Zal je
wel opfrisschen, manneke! Welja, daar
blijven hangen tot die Van Stralen een
kwade bui krijgt en hem laat inrekenen.
Wacht maar!"
Meester Jorissen wandelde intusschen
de kamer op en neer, met 't gezicht van
iemand die niet met zichzelf tevreden is.
Eindelijk nam hij een besluit en zei:
„Hoor eens, ik kan 't niet over mijn gel-
moed krijgen dien armen stumperd daar
te laten liggen; ik ga er op uit."
„Wien bedoelt ge?" vroeg Leo.
„Wel Kees Velders; wanneer hij daar
in den regen blijft liggen is hij binnen
drie dagen dood."
hun beschermelingen te redden, van wel
ke er velen in vertwijfeling uit de ramen
sprongen.
Nader wordt gemeld, dat het aantal
slachtoffers 30 dooden bedraagt. 20 per
sonen worden vermist.
Een aantal inwonenden vluchtte in 'n
terzijde van het gebouw gelegen kapel,
waar zij dachten veilig te zijn.
I Doordat blijkbaar in het tehuis alle
voorzorgsmaatregelen voor brand getrof
fen en verschillende reddingsmiddelen
aanwezig waren, konden de bewoners, zij
het ook met veel moeite en velen min of
meer door het vuur gewond, gered wor
den. Ook de kapel was echter in brand
gevlogen en hier ontbraken alle hulp
middelen, zoodat de daar gevluchtten,
meerendeels, zoo niet alle 50, jammerlijk
in de vlammen om het leven kwamen,
zonder dat redding mogelijk was.
Van de geredde ouden van dagen lie
pen ongeveer 400 personen brandwonden
op. Alle ziekenhuizen in Pittsburg zijn
overvol. Het gebouw is door het vuur
volkomen vernield.
De ramp heeft in de stad groote ver
slagenheid verwekt.
De financiëele toestand in Duitschland.
In de vergadering die het Duitsche ka
binet heeft gehouden onmiddellijk na het
bezoek van den rijkskanselier aan rijks
president v. Hindenburg, hebben zoowel
dr Brüning als dr Curtius uitvoerig ge
sproken over de beraadslagingen van Pa
rijs en Londen; daarna werd de finan-
cieele toestand onderzocht. De meerder
heid van het kabinet bleek hierbij een zoo
snel mogelijk herstel van het normale
geldverkeer te verlangen en het is te ver
wachten dat de beperkende maatregelen
binnen afzienbaren tijd buiten werking
zullen worden gezet, behalve die welke
ter bescherming van de muntsoort drin
gend noodzakelijk zijn.
Officieel wordt medegedeeld:
Teneinde zoo spoedig mogelijk de hui
dige beperkingen in het betalingsverkeer
te beëindigen hebben het Rijk en eenige
Berlijnsche credietinstellingen op initia
tief van de Rijksbank en met medewer
king van het Rijk besloten tot een ge
meenschappelijke actie. Hierdoor zal het
ook mogelijk worden de Darmstaedter en
National Bank, voor wier crediteuren het
Rijk zich garant heeft gesteld, weer in het
betalingsverkeer op te nemen.
Hoover's verdere plannen..
De Evening Standard meldt, dat presi
dent Hoover zijn moratoriumplannen voor
de publicatie uitvoerig heeft besproken
met de vooraanstaande Amerikaansche
journalisten en wel in een geheime zit
ting, ten einde zich van hun medewerking
te verzekeren.
Hierbij heeft hij besloten zijn oorspron
kelijke plannen voor een tweejarig mora
torium te wijzigen en te beginnen met een
moratorium voor den tijd van een jaar,
ten einde na afloop hiervan het morato
rium met een tweede periode van twaalf
maanden te verlengen voor het geval de
toestand een dergelijke maatregel nood
zakelijk zal maken.
Dat is geschied met het oog op de
„Die vent?" riep Leo minachtend,
„zult ge daar uw oude lichaam om wal
gen? De 'kerel is al lang naar huis, en zoo
niet wat is er aan hem verbeurd? 't
Zal voor velen een weldaad zijn zoo hij
van de baan is allereerst voor zijn
vrouw, die hij meer klappen dan geld
geeft, geloof ik."
„Jongmensch," zeide meesteT Jorissen
ernstig, bijna streng, „hij is een mensch;
weet gij niet dat onze Heere juist op aar
de gekomen is om zulke zondaren te red
den en zalig te maken? Wanneer Hij voor
dezulken, en ook voor ons, geleden heeft
en gestorven is, zouden wij dan minder
doen 'en de verloren schapen niet op
zoeken die in de strikken des Satans
zijn?"
„Daar sprak hij van avond ook over
toen hij de hoogte begon te krijgen,"
pruttelde Leo, nog niet overtuigd, „haal
hem vandaag uit de put, overmorgen
ligt hij er weer in. Ik zou hem maar
stilletjes laten liggen. Hij doet daar geen
kwaad wat ik, zoo hij thuis is, niet
van hem vertrouw."
„Hebt gij nimmermeer gezondigd, na
dat gij u voorgenomen hadt, beter op 'te
passen?" vroeg de oude man zachtjes. „Ik
voor mij heb nog iedaren avond te bid
den: vergeef mij mijne schulden"!
„Hm!zei Leo en schopte een
hout in het vuur.
noodzaak de openbare meening in Ame
rika langzaam te voeren in deze richting,
om in ieder geval iederen terugslag te
vermijden.
Ontwapenen of betalen?
President Hoover blijkt, nu de Londen-
sche conferentie achter den rug is, voor
namelijk het oog te richten op de komen
de ontwapenings-conferentie. Het is vrij
wel zeker, dat president Hoover 't vrijwel
op alle punten oneens is met de Eransche
wenschen en dat hij niet voornemens is,
aan deze wenschen tegemoet te komen.
In Amerikaansche regeeringskringen
gelooft men, dat Hoover den Europee-
schen mogendheden zal wijzen op de ver
plichtingen, die zij; hebben en dat hij ze
voor de keus zal stellen te ontwapenen
of te betalen.
Godloozen-propaganda in Duitschland.
Het verbond der godloozen, welks cen
trale in Moskou gevestigd is, doet ijverige
pogingen om den slechten financieelen
toestand van Duitschland dienstbaar te
maken aan de propaganda.
Het richt zich op de allereerste plaats
tegen het katholicisme en bewerkt de
werklooze arbeiders met allerlei middelen
om uit de Kerk te treden.
Reeds van den leeftijd van 8 jaar af,
kunnen kinderen als jeugd-pioniers in
het verbond worden opgenomen. Als zij
14 zijn, verkrijgen zij het volledige lid
maatschap.
Met allerlei middelen wordt propagan
da gemaakt, met woord en beeld, met de
film, brochures, kinderspelen, spreekko
ren, dagbladen, kinderkranten en ten
toonstellingen.
In den aanvang trachtte men met het
grove Russische geschut het doel te be
reiken. Toen de politie echter ingreep,
werd men voorzichtiger.
De Zeppelin naar de Poolstreken.
De „Graf Zeppelin" is Zondagmorgen
half twaalf uit Leningrad naar de Pool
streken vertrokken. In Rusland werden
door den Duitschen gezant en dr Leke-
ner redevoeringen gehouden, waarin
eerstgenoemde zei, dat de hartelijke ont
vangst het bestaan van de goede betrek
kingen tusschen Duitschland beves
tigde. Dr Eckener verklaarde, dat de
Pooltocht zonder medewerking van Rus
land niet had kunnen plaats hebben.
Maandagmorgen zeven uur kon het lucht
schip Frans Jozefsland bereiken.
Het luchtschip nam terstond na het
vertrek de radio-telegrafische verbinding
met den ijsbreker „Malygin" op. Het schip
gaat zeer slecht weer met sneeuwstormen
tegemoet, aldus de weerberichten bij het
vertrek. Later meldde het Noordelijkste
weerstation gunstiger vooruitzichten.
Noodlottige storm op het Chiemmeer.
Op het Chiemmeer is gistermiddag zóó
onverwacht een heftige storm opgestoken,
dat een heele reeks zeilbooten, die aan
een regatta van de Hanseatische Yacht-
schule deelnamen, kapseisden. Verschei
dene menschen gingen overboord en de
schepen dreven hulpeloos rond. Terstond
werden motorbooten uitgestuurd om hulp
te verleenen. Vier in de golven drijvende
„Dus tot straks."
„Laat mij dan met u meegaan," zei
Leo, terwijl hij opstond, „hij ligt in een
kuil daar gij, ouwe heer, met uw zwakke
krachten hem nooit uit krijgt."
Weineen, het huis kan niet alleen
gelaten worden," zei meester Jorissen,
terwijl hij een lantaarn aanstak, „en gij
zijt vanavond al twee keer er uit geweest,
dus
„Dan ga ik alleen, maar ik laat u daar
niet in die gaten den hals breken," zei
Leo een weinig ruw. „Geef mij uw dikken
stok maar mee, dan heb ik een steuntje.
Nu, gegroet; ik zal hem wel naar een
veilige ree loodsen, maar
En voor de barbier iets kon zeggen,
glipte hij met de lantaarn de deur uit;
een onwillige barmhartige Samaritaan^
HOOFDSTUK XVI.
Luitenant Gerrit van Stralen had op
den bestemden tijd een bezoek aan Mar-
garetha de Wilde gebracht. Door zijn
voorzichtig, en bijna beschroomd! ge
drag had hij haar vriendschap gewonnen
althans een andere week mocht hij
terugkomen, en in de daarom volgende
maand verscheen hij bijna om den ande
ren dag in 'thuis van den heer De Wil
de. Oude Vrijsters schudden hun bedacht
zame (hoofden over „de hartelooz©
maagd", die „oo hef graf ven haren
Binnenland.
De terugkeer der Koninklijke familie.
Buitenland.
De Zeppelin naar de Poolstreken.
Een ramp te Pittsburg.
Duitschlands financieele toestand.
menschen werden gered. Daarbij is ech
ter een ander over boord geslagen, diie
nog niet geborgen is kunnen worden. Ook
wordt nog een zeilboot met 2 opvarenden
vermist.
Kalmte te Sevilia.
Behalve eenige pogingen der syndicalis
ten om in den afgeloopen nacht de orde
te verstoren, is do toestand te Sevilia
thans rustig. Elf vliegtuigen zijn ter ver
sterking uit Madrid gerequireerd. Niette
min heerscht in de stad een zekere ner
vositeit, terwijl de militairen op hun hoe
de zijn.
Op instigatie der radicaal-socialistische
ministers heeft de regeering afgezien van
een standengericht tegen de opstandelin
gen en zullen ook geen doodstraffen wor
den uitgesproken.
Korte berichten.
Vrijdagavond is bij de Oostzeebad
plaats Kranz een Klemmvliegtuig van de
Koningsbergsche Academische Vliegwe-
tenschappelijke Vereeniging in zee ge
stort. De inzittenden, twee studenten, zijn
gewond.
Volgens berichten, die bij de lucht
vaartmaatschappij binnen gekomen zijn,
zijn bij een vliegongeval in Kamobat in
Bulgarije acht personen om het leven ge
komen. De namen der verongelukten
konden nog niet vastgesteld worden.
De Fransehe minister va», koloniën
heeft medegedeeld, dat de Koloniale ten
toonstelling in Mei door 3 millioen, in
Juni door 414 millioen en tot 20 Juli
weer door 3)4 millioen toeschouwers be
zocht was.
Naar de Fransehe bladen melden,
is een overeenkomst tot stand gekomen
tusschen de vertegenwoordigers van Tex
tielarbeiders en de patroonsorganisaties
van Halluin, Wervicq en Gominnes, waar
door de textielfabrieken Dinsdag 28 Juli
geopend zullen worden. De vroegere ar-
beidsvoorwaarden zullen gehandhaafd
blijven.
157 gevallen van kinderverlamming
zijn te New York gesignaleerd in Juli, te
genover een totaal van ,35 in het eerste
kwartaal van 1931.
beminde" weer een andere aanhaalde,
en stelden weddenschappen in over den
d!ag, waarop het engagement publiek zou
word'en.
Gerrit van Stralen keek evenwel scherp
genoeg om zichzelf niet zulke beslissende
overwinningen toe te kennen ais de om
standers meenden. Hij wist beter. Mar-
go had behoefte aan verstrooiing en on
der haar vele bewonderaars kende zij
geen zoo 'in staat die haar te verschaffen
als hem. Toen hij bij zijn tweede vi
site 't waagde een medelijdend en bekla
gend woordje over Johan in 't gesprek te
laten vloeien, was zij doodsbleek gewor
den en had hem met een donkeren blik
verzocht dien naam zoo min mogelijk
te noemen. Hij kon het zich voor ge
zegd houden.
Eén zaak had hij van dag tot dag
uitgesteld; 'twas het overhandigen van
Johan's laatsten brief aan Margo. De an
dere brieven had hij zoo spoedig mogelijk
aan 't adres bezorgd, maar dezewat
kon er in staan? Wanneer Johan hem
aanwees als de middellijke oorzaak van
zijn dood, dan was het met zijn geluk
gedaan, niet enkel met zijn tegenwoor
dig geluk, maar ook met de heerlijke
toekomst die hij zich voorspiegelde. De
luitenant meende dat niemand gehouden
was zijn carrière om hals te brengen,
if'.
