fid. 247
Donderdag 23 Juli 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's BankN.V.Goes
EERSTE BLAD.
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Christendom en politiek.
HEVEA-fietsbanden
Ifch. t/oojD end- i/zersferA
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap Ass.-Mi]
„De Nederlanden van 1845"
„Fatum" „Labor"
Directeur-Hoofdredacteur:
B, ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Bedcctle en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VER8CHTTNT EL-KEN WEEKDAG»
Abonner,est«i5''iiJe:
Per 3 maande «r* nf- ih*~
Losse wa».(?9 f" 95
FïJjö der Adver tenti Sn:
1i regels 11.20, elke regel meer 30 ot
Bi] abonnement belangrijke korting.
Dit onderwerp heeft de heer A. W. F.
Idenburg, die vandaag zijn 70sten ver
jaardag viert, eenige jaren geleden op het
te Lunteren gehouden congres van Ge-
ref. studenten behandeld.
Het verslag van die rede, zooals „De
Standaard" dat gaf, laten wij hier ter
algemeene leering volgen.
Politiek duidt aan de wetenschap over
den Staat: algemeene staatsleer; ook be-
teekent het de toepassing hiervan. Dan
ten derde is het de staatsmanstaak. Prof.
Bavinck zegt, dat ze is een hooge, bijna
heilige zaak. Politiek moet in verband
staan met de religie, want rechtsorde
wordt gedragen door zedelijke orde.
Terwijl de eerste gemeente antithetisch
stond tegenover de haar omringende hei-
densche cultuur, werd ras de toestand
anders, toen de wereld voor 't Christen
dom gewonnen werd. Zoo bewoog het
Christendom zich in de Middeleeuwen
tusschen de polen wereldverachting en
wereldverovering. De Kerk eischte alles
op. De Reformatie kwam weer voor een
tweeheid" tusschen Kerk en wereld,
Kerk en cultuur. "Wat van Kerk en cul
tuur geldt, is ook van kracht ten opzichte
van Kerk en Staat, Christendom en staat
kunde. Ook hiervan teekent spreker de
ontwikkeling.
Hoe zal 't Christendom zich verhouden
tegenover den van God afkeerigen Staat?
Onthouding? zooals Montanisten, Dona-
tisten, Quakers?
Het koninkrijk der waarheid is echter
niet los van de wereld, waarin het leeft.
Geen m ij d i n g, maar s t r ij d, was de
Gereformeerde gedachte. Want God open
baarde ook Zijn wil ten opzichte van den
Staat. Niet alleen tot het verlossings
werk is Gods openbaring beperkt.
We vinden de openbaring in natuur
en Schriftuur. Rome stelt deze twee bo
ven elkaar. Het natuurlijke heeft den
teugel van de Kerk noodig.
De Reformatie (Calvijn) ziet in de
Schrift den bril, waarmee men kan lezen
wat in 't verworden schrift der natuur te
lezen staat. De Reformatie maakte zoo
den Staat vrij van de heerschappij der
Kerk. Luther liet die twee toen geheel
los van elkaar; 't Calvinisme niet, dat
ziet in de algemeene openbaring een aan-
knoopingspunt voor saamwerking in het
publieke leven, met ben, die de bijzon
dere openbaring loochenen.
De Heilige Schrift is niet gegeven als
handboek voor politiek, maar geeft wel
de groote beginselen, richtlijnen voor de
politiek. Zij wijst b.v. onvermijdbaar af
het staatsabsolutisme, ook het polygame
huwelijksleven.
De Heilige Schrift handhaaft de reali
teiten: schuld en straf, zonder welke voor
het mysterie van Golgotha geen plaats
zou zijn.
De verhouding tusschen Christendom
en Staat is iets anders dan die tusschen
Kerk en Staat. De band tusschen deze
twee is volgens sommigen alleen moreel,
volgens anderen moet ze ook uiterlijk zijn
(volgens Rome en ook volgens art. 86
van de Ned. Geloofsbelijdenis onge
wijzigd).
Wij vragen, dat de overheid de Kerk
erkenne, eere, en als 'tmoet bescherme,
maar vooral vrij late. Nog steeds zijn er
in ons land, die terugwillen naar art. 86
ongewijzigd. Men zegt: de Overheid is
geroepen om God te dienen. Hoe kan ze
dat practisch doen, als ze slechts kan
regeeren in overeenstemming met de ze
delijke grondovertuiging van het volk?
Deze grondovertuiging vindt weerklank
in de wetgeving. Zoo moet de Overheid zien
te werken op de vorming van die grond
overtuiging.
Vele Christenen vinden tegenwoordig,
dat men zich aan politiek niet moet wa>-
Son, er zijn te veel zedelijke gevaren
zij vinden zich zelf voor de politiek te
goed. Zijn die gevaren soms niet in ander
werk, zelfs niet in den dienst des Woords?
Men zegt, dat men in 't gewoel van den
politieken strijd gauw te veel zegt. Maar
zouden deze Christenen niet bidden, dat
God ze voor overhaasting, voor liefdeloos
heid bewaart?
Een ander gevaar is, dat men de macht
begeert om de macht, en niet als doel om
boven besproken grondovertuigingen te
kweeken. Maar moeten menschen, die dit
inzien zich nu onttrekken? Daardoor ma
ken zij toch den toestand niet zuiverder.
't Derde gevaar: In 'nzoo gedifferen-
tiëerd land als Nederland moeten steeds
eenige partijen een compromis maken.
Daarin geeft men soms dingen toe, die
men niet had mogen toegeven. Maar wie
dat nu inziet en zich toch onttrekt, maakt
dat er niet minder, maar meer geschip
perd wordt met 't beginsel.
Spr. getuigt, dat hij, die heel niet een
man is om te strijden, de politieke loop
baan volgt, omdat hij die niet ver
laten durft. Hij zou zich voelen als
een soldaat, die voortvluchtig is.
Zouden wij ooit de vruchten hebben
gehad, die we hebben, als vroegeren zich
te goed hadden geacht voor de politiek?
Voor 'n vijftig jaar zouden Christenen
nooit de erkenning gevonden hebben, die
wij nu op allerlei terrein vinden. Hierna
vertelt spr. hoewel noode van zijn
eigen levenservaringen als Gouverneur-
Generaal van Ned. Oost-Indië.
Spr. resumeert en legt er vollen nadruk
op, hoe het Christendom aan de politiek
als wetenschap, grondslag en principe
geeft, aan de politiek als praxis (prak
tijk) bezieling en leven.
DE LONDENSCHE CONFERENTIE.
Gisteren pessimisme, nu weer optimisme.
De vooruitzichten van de conferentie
werden gisteren te Londen vrij algemeen
pessimistisch beoordeeld. Wanneer niet
op het laatste oogenblik nog een onver
wachte wending intreedt, zoo heette het,
is volgens de meening in Engelsche krin
gen de mislukking der conferentie zoo
goed als onvermijdelijk.
De toestand werd als zeer critiek be
schouwd.
Sommige Duitsche bladen eischten op
categorische wijze een afbreken van ver
dere onderhandelingen.
De „N. R. Crt." schetste de situatie
zoo:
Men werpt aan den drenkeling, die op
het oogenblik, omdat het water toevallig
kalm is, juist nog zijn neus boven kan
houden, een reddingsgordel toe, welke
precies voldoende is om hem voor verder
wegzinken te behoeden. Later zal men
dan wel voor een beter drijftoestel zorgen,
waarmede hij zich veiliger zal kunnen
voelen in het natte element. Maar nie
mand spreekt op het oogenblik van eeni
ge poging om hem uit het water te halen.
Als toeschouwer moet men zich afvra
gen of voor zoo een beperkt doel een zoo
illuster gezelschap had moeten behoeven
bijeen te komen.
Er waren gisterenmorgen in de zit
ting allerlei belangwekkende incidenten.
Meestal was het Snowden, die aanleiding
gaf tot scherpe gedachtenwisseling. Toen
Snowden voorstelde het herdiscontocre-
diet met 3 maanden te verlengen, zei La-
val: „Dat hebben wij Franschen al te Ba
zel voorgesteld en toen waren het de En-
gelschen, die er niets van wilden weten.
Nu moeten wij naar Londen komen om
ons eigen voorstel goed te keuren, nu het
door de Engelschen gedaan wordt, die het
eerst zelf verworpen hebben."
Verder wekte nog scherpe discussie de
kwestie van de verantwoordelijkheid voor
Duitschlands noodlottige positie.
Zooals gezegd, is men vandaag weer
wat optimistischer gestemd.
Er is een communiqué verstrekt, waar
in wordt gezegd, dat overeenstemming is
bereikt nopens de voorwaarden van een
rapport, dat vandaag ter goedkeuring aan
de plenaire zitting zal worden voorgelegd.
Nader wordt meegedeeld, dat de minis
ters een accoord bereikt hebben over de
volgende punten:
Zij zullen aanbevelingen doen voor
stappen, te nemen door bankconsortiën,
die het bestaande crediet op korten ter
mijn moeten stabiliseeren en een crediet
aan de Rijksbank van 25 millioen pd.st.
voor den tijd van 90 dagen vernieuwen.
Wat de besluiten der conferentie be
treft, deze zullen waarschijnlijk den vorm
aannemen van aanbevelingen der onder
scheidene regeeringen aan de centrale
banken, niet alleen in de landen, welke
aan de conferentie hebben deelgenomen,
doch ook in andere landen, zooals Ne
derland en Zwitserland.
In aansluiting op deze mededeelingen
deelt Reuter nog mee, dat het crediet
van 100 millioen dollar, dat reeds ver
lengd was tot 16 Aug., tot 16 November
zal worden verlengd. Men gelooft, dat de
bijzonderheden, betreffende de hernieu
wing der credieten vastgesteld zullen
worden door de centrale banken van elk
land, maar dat een commissie van ban
kiers waarschijnlijk noodig zal zijn om
een aantal technische kwesties te rege
len, die zich waarschijnlijk zullen voor
doen.
Het voorstel voor de verdeeling der
credieten op korten termijn tusschen
Amerika, Engeland en Frankrijk, zou
definitief opgegeven zijn. Dit voorstel zou
van Snowden uitgegaan zijn en krachtig
door Laval bestreden zijn.
Bevestigd wordt, dat de con
ferentie heden gesloten zal
worde- n.
Dr Curtius deelde mede, dat het bezoek
van MacDonald en Henderson aan Ber
lijn waarschijnlijk op Vrijdag a.s. zal
plaats vinden. Henderson zal waarschijn
lijk met denzelfden trein als de Duitsche
delegatie naar Berlijn terugkeeren, ter
wijl MacDonald er de voorkeur aan zal
geven te vliegen, zoodat hij waarschijnlijk
reeds Vrijdagavond op Tempelhof kan
worden verwacht.
MacDonald heeft gisteravond den Ko
ning opgezocht in het Paleis van Buc
kingham.
Naar de Engelsche draadlooze dienst
nog meldt, heeft Stimson gezegd: Wij
komen zeer zeker verder en ik ben in
het geheel niet zonder hoop, dat wij mor
gen gereed zullen komen.
De gedelegeerden zijn bezig verschil
lende voorstellen tot hulp aan Duitsch-
land uit te werken en er komen in het
geheel geen schermutselingen tusschen
de landen voor.
De toestand is moeilijk, maar er zijn
lichtpunten.
De flnanclëele toestand In Duitschland.
De kalme en gemakkelijke afwikkeling
van het betalingsverkeer binnen het kader
der thans geldende bepalingen en vooral
het feit, dat de nieuwe stortingen dagelijks
toenemen, heeft de betrokken autoriteiten
doen overwegen, om van 24 dezer af het
bi-nnenlandsche betalingsverkeer verder
belankrijk te vergemakkelijken. Men acht
dit in het belang van bet spoedige herstel
van 'n normaal geldverkeer noodzakelijk.
Teekenend voor de gunstige beoordee
ling van den toestand is het plan, om bij
de spaarbanken uitbetalingen van 50 mark
per spaarrekening toe te laten, in plaats
van als tot dusverre, 20 mark, en in zeer
dringende gevallen zelfs nog meer.
Bijl de Berlijnsche spaarbanken hebben
zich Dinsdag ongeveer 31.000 personen
geld laten uitbetalen. .Ze kregen ten hoog
ste 20 mark. Gisteren was de aandrang
op de spaarbanken nog iets grooter dan
Dinsdag; vermoedelijk, omdat ditmaal
weder bedragen tot 50 mark werden uit
betaald. Er heerschte overal de meest
voorbeeldige rust.
De Rijksbank had op het einde van de
vorige week een crediet van 100 millioen
ter beschikking van de spaarbanken ge
steld. Hiervan is slechts in geringe mate
gebruik gemaakt moeten worden.
Het Rijkskabinet is gistermorgen bijeen
gekomen. Men mag wel aannemen, dat het
Kabinet ook weer de quaestie van de her
vatting van het betalingsverkeer bij de
banken en spaarbanken zal behandelen.
Vóór Vrijdag den 24sten Juli moet n.l.
beslist worden, of de huidige bepalingen
van kracht blijven, of dat een vrijer ma
ken van het betalingsverkeer reeds moge
lijk is.
Nog vijf millioen menschen leven In
slavernij.
In bet Engelsche Hoogerhuis heeft lórd
Buxton de aandacht der regeering geves
tigd op het feit, dat volgens de rapporten
van de anti-slavernij-commissie nog onge
veer vijf millioen menschen in verschil
lende deelen der aarde, maar voornamelijk
in Afrika, in een toestand van slavernij
leefden. Spr. vroeg de regeering, of zij
niet mee wilde werken, dat de Volkenbond
slavernij gelijk zou stellen met zeeroof, en
een permanente commissie tot beteugeling
van dit menschonteerend bedrijf zou in
stellen.
De aartsbisschop van Canterbury en
Lord Hugh Cecil sloten zich bij- dezen
wensch aan.
Lord Parmoor antwoordde, dat de re
geering aan de slavernij in de Roode Zee
in de laatste twee jaar zoo goed als vol
komen een einde had gemaakt, en dat vele
gevallen, die haar gesignaleerd werden,
onmiddellijk onderzocht en daarna belet
zijn. Spr. zou bet verzoek van Lord Bux
ton nochtans gaarne bij den Volkenbond
ter sprake brengen, en ondersteunen.
De Engelsch-Russlsche schulden.
In het Engelsche lagerhuis verklaarde
de onderstaatssecretaris van buitenland-
sche zaken, dat Henderson zeer was ont
goocheld te moeten constateeren, dat er
nog zoo weinig vordering is gekomen in
de onderhandelingen over de Engelsch-
Russische schulden.
De sovjet-afgevaardigden schijnen nog
geen enkel voorstel te hebben ontworpen
voor de regeling.
Henderson stelt daarom voor, den Rus-
sischen ambassadeur op de noodzakelijk
heid te wijzen, dat praotische voorstellen
moeten worden gedaan, indien men de
onderhandelingen een bevredigend ver
loop wil doen nemen.
De staking In Noord-Frankrijk.
In het begin van deze week zijn weder
om vele arbeiders in het textielgebied
van Noord-Frankrijk aan den arbeid ge
gaan. Alleen te Roubaix en Tourcoing
gingen Maandag weer tienduizend arbei
ders aan het werk, die voor het eerst se
dert het begin van de staking weer naar
de fabrieken zijn teruggekeerd. Het aan
tal stakers bedraagt echter nog steeds
bijna negentigduizend.
Korte berichten.
De treinen naar het buitenland die
gisteren uit Berlijn vertrokken, waren
bijna leeg. De reizigers die er nog in za
ten waren bovendien voornamelijk r.-tem-
delingen, die de 100 mark belasting toch
niet moeten betalen.
Medegedeeld wordt, dat per 15 Juli
bij de arbeidsbeurzen in Duitschland on
geveer 3.956.000 werkloozen waren inge
schreven. Dit is ongeveer evenveel als per
uit. Juni.
Een a.gent van politie te Dortmund
heeft gisternacht in zelfverdediging twee
commühisten doodgeschoten. In de nabij
heid van het station waren een aantal
communisten en nationaal-socialisten
handgemeen geworden. Een agent, die
tusschenbeiden kwam, werd door de com
munisten mishandeld en neergeslagen.
Hij trok daarop zijn revolver en vuurde
zes schoten op zijn tegenstanders met het
gemelde gevolg.
Burgemeesters.
De heer F. C. C. baron Van Tuyll van
Serooskerken heeft tegen 1 October a.s.
ontslag aangevraagd als burgemeester van
de gemeente Zuilen.
Uitvoering Tarwewet.
Het regeeringsbureau voor de uitvoe
ring van de Tarwewet vestigt er nog
maals ernstig de aandacht op, dat het
vervoeren en opslaan van ongemengd
tarwemeel of tarwebloem (zoogenaamd
tarwemeel of tarwebloem B) is verboden,
doch dat in bepaalde gevallen en onder
bepaalde voorwaarden vergunning tot
vervoer en opslag kan worden verleend,
waarvoor belanghebbenden zich zullen
moeten wenden tot de Vereeniging Neder-
landsche Meelcentrale, voorloopig geves
tigd Trompstraat 73, Den Haag.
Vervoer of opslag zonder vergunning
kan ernstige bestraffing ten gevolge heb
ben.
Handelaren in tarwemeel of tarwebloem
B mogen dus van de bij hen aanwezige
voorraden niet afleveren zonder vooraf
verkregen vergunning van de Meelcen
trale.
Zij moeten er op rekenen, dat vergun
ning tot aflevering van tarwemeel of tar
webloem B in geen geval wordt verleend
voor aflevering aan bakkers en banket
bakkers, die nog van dat meel of bloem
in voorraad hebben.
Het is dus noodzakelijk, dat handela
ren, die vergunning wenschen tot het ver
voer van dat meel of die bloem naar af
nemers, bij hun aanvraag om die vergun
ning opgeven, voor wie de te leveren tar
wemeel of tarwebloem B bestemd is.
Ten slotte wordt er nog op gewezen,
dat zij, die geen lid zijn van een organisa
tie, zich zullen moeten aansluiten bij de
Meeloentrale.
Binnenland.
De financieele toestand van Neder-
landsch-Indië.
Dreigende staking der Drentsche land
arbeiders.
Gemeenteraad van Middelburg.
De alg. vergadering der Z.L.M.
Onze kolen in Frankrijk. Een besluit der
Fransche regeering.
Buitenland.
De financieele toestand in Duitschland.
De Londensche conferentie gesloten.
Uitvoering van de Ziektewet.
De beer Van den Heuvel heeft aan den
minister van arbeid, handel en nijverheid
de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister kennis genomen
van de opvatting van sommige besturen
van raden van arbeid en van de uit
spraak van den raad van beroep te 's Her
togenbosch, gedaan 9 Februari 1931,
waarbij werd beslist of bekrachtigd, dat
de verplichting tot het uitkeeren van zie
kengeld voor een raad van arbeid of be-
drijfsvereeniging eindigt op het tijdstip,
waarop de werkgever ophoudt verzekerd
te zijn bij den betrokken raad van arbeid
of bedrijfsvereniging, althans in het ge
val van overgang van een werkgever naar
een ander lichaam, ongeacht de al of niet
genezing van den zieken arbeider?
2. Is de minister niet van oordeel, dat
deze opvatting in strijd is met de circu
laires van het college van toezicht, be
doeld bij artikel 119 der Ziektewet, van
11 April en 26 Juli 1930, waarin den be-
drijfsvereenigingen wordt voorgeschreven
ten laste van elk boekjaar te brengen niet
alleen de in dat jaar gedane uitgaven,
maar ook de in het volgende jaar noodige
uitkeeringen voor ziektegevallen in het
vorig jaar aangevangen?
3. Is het naar het oordeel van den mi
nister voor de verzekerde arbeiders niet
een gevaarlijk standpunt om bij het ein
digen van 't lidmaatschapder bedrijfsver
eeniging of 't niet langer verzekerd zijn bij
den raad van arbeid bedoelde lichamen
niet langer aansprakelijk te doen zijn
voor ziekengelduitkeerin'gen, daar zulks
er toe leidt, dat arbeiders in dienst van
iemand, die zijn bedrijf beëindigt, niet
langer uitkeering krijgen dan tot op bet
oogenblik als het verzekerd zijn van den
werkgever voortduurt?
4. Is het den minister bekend, dat bij de
meeste raden van arbeid en besturen van
bedrijfsvereenigingen de opvatting gehul
digd wordt dat uitkeeringen van zieken
geld, gedurende de geheele periode waar
in de arbeider aanspraak heeft op zieken
geld ten laste behooren te komen van het
lichaam waarbij de werkgever verzekerd
was op het oogenblik dat de aanspraak
op ziekengeld een aanvang nam?
5. Is de minister niet van oordeel, dat
in een zaak als deze over het geheele
land uniformiteit noodzakelijk is?
6. Waar deze uniformiteit niet verkre
gen kan worden door uitspraak van den
centralen raad van beroep is de minister
met het oog hierop bereid door een wij
ziging van art. 115 der Ziektewet eiken
twijfel buiten te sluiten omtrent de aan
sprakelijkheid voor uitkeering bij over
gang van den werkgever tijdens den uit-
keeringsduur van ziekengeld naar een
ander lichaam ter uitvoering van de Ziek
tewet?
7. Is de minister niet van oordeel, dat
deze wijziging zoo urgent is, dat hier
mede niet gewacht kan worden tot de di
verse andere technische wijzigingen in de
Ziektewet aan de orde zullen komen en
dus op korten termijn een voorstel tot wij
ziging noodig is?
Nieuwe wegen en het landbouwbelang.
De Chr. Boeren- en Tuindersbond heeft
in samenwerking met de andere land
bouworganisaties het volgende verzoek
gericht tot den Minister van Waterstaat:
Herhaaldelijk bereiken, onze organisa-
