Onderwijs.
Rechtzaken
Land- en Tuinbouw
L, M. Kleiaepipr, va» ^ij'k A no. M r.aar
VHfialnyon.
Arnuinuirien, hen dezer 'lagen reden
een (tochteitie en een zoontje van J, Hago
per 'iota over urn weg naar Nieuwland.
Hu zoonje zat van echter op de duo van
de fiets mei twee mandjes aardbeien b\j
zich Onderweg passeerden z|ij vier jon
gens, /ekere J. de N., D. M., J. M. en
M. Deze vilden zich tegoed doen aan
de aardbeien die het zoontje bij zich
had. Dit had tot gevolg, dat genoemde
kinderen met de fiets onver vielen en zich
beidon bloedend verwondden, zoodat zij
genoodzaakt waren zich onder genees
kundige behandeling te stellen. De Rijks-
en gemeentepolitie hebben van deze bal
dadigheid proces-verbaal opgemaakt.
Goes. Mulo-examen, 18 Juli. Ge
slaagd voor diploma A: J. L. v. d. Kreeke,
Zierikzee; A. J. Verwest, Scharendijke;
D. La Brujeere, P. van As, P. J. Fran
cois en S. M. Hoencamp, allen te Mid
delburg; H. van Damme, Heinkenszand;
S. L. van Splunter, Kamperland; L. J. v.
Nieuwenhuijzen, N. en St. Joosland;J. P.
Willems, Vlissingen; voor diploma B: J.
S. Steendam, Zierikzee; A. G. L. van Dale,
St. Jansteen.
Geëxamineerd 12 cand. Geslaagd 12.
Vlissingen. Geslaagd voor het eindexa
men van don tweejarigen cursus voor ma
chinist ten dienste van de Java-Ghina-
Japanlijn aan de „De Ruyterscbool" al
hier:
J. Daniëls, A. Dekker, P. de Heer, G. J.
Jens, I. L. de Jong, Jy> B. W. Jutte, A.
Meijer, J. van Nood, R. J. Oostendorp,
A. Post, F. C. Reevers, B. G. Sorgedrager,
P. S. Spuybroek en J. Verkerk.
Afgewezen geen.
Bevorderd tot bet tweede cursusjaar: I.
Bakker, J. P. de Bois, C. J. van dien
Bout, W. G. L. Evers, F. W. Hendriks,
J. Heijboer, H. I. Jansen, L. W. Jansen,
J. J. van Laatum, L. Meijer, P. F. A.
Perrels, H. Reinders en L. J. Willemse.
Afgewezen drie.
Geslaagd voor het eindexamen van den
tweejarigen cursus voor stuurman, vol
gens programma B: J. B. van den Blink,
A, J, Borrie, A. G. van den Broeke, J.
Bruyn, L, J. van Burken, P. A. Cornells,
en A. Schalk.
Afgewezen geen.
Bevorderd tot het tweede cursusjaar:
J. C. Eist, G. van Eijk, J. Lous, A. W. L.
van Megen, J. A. Pieters, L. Poldervaart
en A. W. F. Wijbenga.
Niet bevorderd één.
Aan den heer P. A, Cornells werd, van
wege de vereeniging ter bevordering van
bet Zeevaartonderwijs als prijs een boek
werk uitgereikt.
Voor het eindexamen aan de R.H.
B. S. te Bergen op Zoom zijn geslaagd:
Afdeeling B. De dames A. A. Ameling, te
Steenbergen, D. M. Hartog te Bergen op
Zoom, en A. C. Okker te Bergen op Zoom,
en de beeren W. A. Bierens, Tholen, J. L.
Blok te Rilland, M. P. Bruijnzeel te Ril
land, J. A. Goedegebuure te St„ Annaland,
J. J. Gelok te Oud-Vossemeer, W. M. Rijn
berg te Oud-Vossemeer, H. P, Jager, te
Soherpenisse, en J. G. J. Vermeulen te
Bergen op Zoom. Afgewezen 2.
Aan de Middelbaar Tecbn. School te
Dordrecht zijn geslaagd voor het diploma
werktuigbouwkundige de beeren J. W.
Dorleijn te Middelburg, en A. Jas-
perse en G. J. Stroosnijder te Vlissin
gen.
ZEEUWSCHE POLDER- EN
WATERSCHAPSBQND,
Zaterdag vergaderde in bet Schutters
hof te Goes bovengenoemde hond, onder
voorzitterschap van den beer mr P. Die-
Ie m a n, 'die speciaal welkom heette den
Commissaris der Koningin de leden van
Ged. Staten van Dusseidorp, Stieger en.
van Bommel van Vloten, den griffier der
Staten en andere leden van bet Prov. be
stuur. Verder den waarn. burgemeester
van Goes, den heer Van Melle en den ge
meente-secretaris, den ingenieur van den
Rijkswaterstaat, den heer van Spanje;
(de hoofdingenieur was verhinderd), de
technische ambtenaren van den Prov. wa
terstaat, van welken dienst ook de hoofd
ingenieur verhinderd was.
Welkom heette spr. ook de beide spre
kers, de leden en ook de niet-leden, die
gaarne de vergadering wenschten bij te
wonen.
De secretaris, de beer mr H. van der
Beke Callenfels, bracht daarna het
jaarverslag uit, waarin vermeld staat, dat
aan verschillende leden een tiental advie
zen werd uitgebracht.
Met den Rijkslandbouwconsulent pleeg
de het bestuur overleg, over de mogelijk
heid van herschatting der in de calami-
teuze polders gelegen gronden, alsmede
over het uitvoeren van werken door pol
ders in samenwerking met den Dienst
der werkloosheidsvoorziening.
Als van de polders en waterschappen
de gegevens over de tertiaire wegen zijn
ontvangen, en verwerkt, zal het bestuur
van de Unie van Waterschapsbonden in
samenwerking met de Vereeniging van
Nederlandsche gemeenten en met het
Kon. Ned. Landh. comité bij de regeering
stappen doen om te bereiken, dat de on
derhoudsplichtigen van de tertiaire we
gen mede zullen doelen in de baten van
het Wegenfonds.
Inzake de ambtenarenreglementen be
sloot het bestuur de voorstellen van Ged.
Staten aan de Prov. Staten af te wach
ten. De werkzaamheden der door den
Bond in het leven geroepen Commissie
voor de -'flUe vegen h*4den gekegeld,
voori miv nieuwe loden treden toe de
Meloc etc. i.' n de West-Kr ieyoripolder,
benevens 10 persoonlijke k ien. De Bond
telt thans 37 leden en 103 buitengewone
leden.
De eveneens door den heer Callenfels
uitgebrachte rekening wijst In ontvang
aan f 2120.64, en in uitgaaf f 1832.64,
alzoo een goed slot van f 288. Verslag en
rexening werden goedgekeurd.
De voorzitter deelde mede, dat uit
de Commissie voor de tertiaire wegen in
de verschillende deelen der provincie dis
trictscommissies zijn benoemd. De meeste
daarvan zijn druk aan het werk. Men
tracht een ligger te krijgen met allerlei
gegevens over de tertiaire wegen. Spr.
hoopt, dat alle commissies dit jaar ge
reed zullen komen. Bij Ged. Staten zijn
een vijftal aanvragen in behandeling en
nog een, die buiten de commissies valt.
Uit Tholen kwamen verzoeken, ombe
paalde tertiaire wegen tot secundaire ver
klaard te krijgen en een om dit met alle
tertiaire wegen te bereiken. Voor sommige
wegen achtte de voorzitter dit wellicht
bereikbaar, doch voor alle is het finan-
ciëel zeker niet mogelijk te maken.
De heeren mr P. Dieleman en mr H. F.
Lantsbeer, beiden te Middelburg, werden
bij acclamatie tot bestuursleden herkozen.
„De strijd over klei of beton voor
zeedijksverhooging."
Hierna verkreeg jhr ir R. R. L. de
M u r a 11 te Den Haag het woord tol, Let
houden van een voordracht over bovenge
noemd onderwerp. In een uitvoerig be
toog heeft deze bekende spreker zich ver
dedigd tegen de aanvallen, die den laat-
sten tijd plaats hebben op het door hem
ontworpen systeem van beton voor dijks-
verhoo'ging.
Spr. zeide, dat hij dit slechts noode doet,
omdat het niet prettig is om eigen werk
te moeten aanbevelen, en omdat goede
wijn geen krans behoeft.
Maar het is hem gebleken, dat door an
deren gegeven inlichtingen niet in over
eenstemming zijn met de werkelijkheid,
Spr. heeft daarom reeds een maand
celeden ir Rulkens, ingenieur van den
Prov. waterstaat in Noord-Brabant, uit-
genoodigd, aanwezig te zijn, en het spijt
hem, 'dat deze, en ook de hoofdingenieur
van den Provincialen Waterstaat van
Zeeland niet aanwezig zijn. Hij zal trach
ten, hen nu tot een debat te krijgen in
liet Kon. Instituut van Ingenieurs. Reeds
25 of 30 jaa.r geleden is spreker met proe-,
\en begonnen, en daarna ondanks waar
schuwingen van prof. Beerends ertegen,
in grootere uitvoering. Hij kreeg uit bin
nen- en buitenland veel belangstelling, en
als lid van den Zuiderzeeraad, kan spr.
mededeelen, dat daar voor millioenen
aan ceinentbeton voor oeververdediging
wordt verwerkt.
Aan de hand van teekeningen toonde
spr. aan, dat als de binnenberm van een
dijk door het water lijdt, dit niet is door
dat het door den dijk is heengedrongen,
maar doordat het over den dijk is heen
geslagen en daarom moet men dan ook
eerst de hoogte van den dijk verzorgen,
en eerst als er dan nog geld voor is, den
binnenberm verzwaren. Als een dijk trilt,
dan zal er in het midden een scheur ont
staan, maar deze zal zich later weer slui
ten als de dijk niet te laag is en er water
in de scheur loopt, waardoor het achter
talud vermoddert en groote kans voor een
doorbraak ontstaat.
Na den stormvloed van 1906 heeft spr.
ook de dijken op Schouwen natuurlijk ver
hoogd, maar volgens zijn systeem met be
tonnen muren. Nu zegt ir Rulkens, dat 't
gebrekkige van het systeem reeds geble
ken is, maar dit b e w ij s t hij niet.
De hoofdingenieur van Zeeland zegt, dat
het later wel zal blijken, dat het slecht
i s, al zal hij het wellich t niet meer bele
ven. Spr. deelt in dit verbr mede, dat
iemand hem zeide, dat na 100 jaar de
muurtjes (I) het niet zouden houden.. Dit
heeft spr. maar aanvaard, niemand van
thans zal dit controleeren. Ei is in Zee
land ongeveer 120 K.M. muur gezet,
waarvan tot nu toe 10 M. is omgevallen,
maar door een technische fout. De muur
viel naar voren omdat hij op zand was
gebouwd.
Sc*, meent, dat er evengoed ingenieurs
zijn, die geen technici zijn als meesters
in de rechten, die geen jurist zijn.
Als de heer Ir van Leeuwen zegt, dat
Ged. Staten voor de Calamiteuze polders
geen betonmuren zullen aanbevelen, dan
zegt spr., dat er wel eens een slecht sy
steem ten deze ia toegepast, dat later door
systeem-de Muralt moest worden vervan
gen. Het niet vragen van inlichtingen
kostte f8000 tot f9000.
De Prov. Waterstaat zegt, dat de groote
dikte het later verhoogen niet mogelijk
maakt, en anderen debiteeren de grootste
enormiteit door te zeggen, dat de muren
bij verhooging weder moeten worden af
gebroken. Spr. zegt en toont aan, dat de
muren juist zeer goed zijn te verhoogen,
wat juist een groot voordeel is, en wat
geen groote onkosten medebrengt.
Een groot voordeel der muren is ook,
dat men een weg op de kruin kan behou
den, terwijl de kosten f 10 bedragen tegen
anders f 45 per strekkenden meter.
Ir Rulkens schrijft over „ondeugdelijk
werk"; spr. verzet zich met klem tegen
deze uitdrukking, al moet hij erkennen,
dat ook zijn werk, evenals welk ander
ook, niet volmaakt is.
Bij 'de gehouden enquete onder hen, die
het systeem toepasten, kwamen 35 ant
woorden binnen, die bijna alle luiden:
goed, beter, best. Een schreef een bezwaar,
dat echter niets met de zeewaardigheid
had uit te staan. Spr. zou wel eens willen
weten, door wien ingenieur Rulkens is in
gelicht.
Spr waarschuwde tri 1906 het '*estimr
ven de Batbpo'doro vo"T nog mem* ko
mende dijkbreuken Men luisterde niet
naar hem en in J9U kwam weer een
dijkbreuk, Het systeem is goed en goed
koop. De 120 K.M. dijksverhooging in Zee
land kostte 1.5 millioen en door toepas
sing van dit systeem werd 1.8 millioen
bespaard.
Van de provinciale hoofdingenieurs ant
woordde die van Noord-Holland, dat hij
geen ervaring van het systeem heeft, maar
dat de muren niet kunnen worden ver
hoogd,, die van Friesland geen ervaring,
maar staat er gereserveerd tegenover, die
van Groningen geen ervaring, die van Z,-
Holland heeft geen ervaring en geeft geen
adviezen buiten zijn ressort. Aan dien in
Utrecht, die het systeem wel toepaste,
vroeg men zijn meening niet.
Komende tot de glooiing zegt spreker,
dat in Zeeland op 212.000 vlerk. M, f 370
duizend is bespaard door zijn systeem en
slechts 5000 vierk. M. of 2.5 pet is mis
lukt, doch dat betrof proefstukken, waar
bij te weinig cement was gebruikt, of an
dere fouten waren gemaakt. Spr. waar
schuwt tegen te goedkoop willen werken
en zegt, dat de kosten van beton de helft
zijn van die van andere verhooging.
Spr. raadt ten sterkste aan het ont
werp van een muur door deskundigen
inzake gewapend beton te laten nazien.
Verder om voldoende ijzer (geen me
taalgaas), vloeiijzer staven te gebruiken
en prima cement, b.v. van de N. V. Ver-
eenigde Cement-fabrieken, waardoor de
Nederlandsche industrie bevorderd wordt
Nadat dhr de Muralt onder warm ap
plaus zijn interessante beschouwingen ge
ëindigd had, wees Ir A. J. 11 c k e n, in
genieur van het Waterschap Schouwen
er op, dat aan de zuidelijke zijde van het
waterschap door toepassing van het sy
steem f 181.000 en aan de noordzijde
f 174.000 is bespaard. De glooiing, die
wel eens wat te goedkoop is aangelegd,
laat spr. om de twee jaar met teer bewer
ken, wat de last, van het indringen van
water belangrijk vermindert.
Dhr P. A. G. van D ij k, ontvanger
griffier van den Dreischor-polder diende
namens den dijkgraaf, dhr J. Doeleman
Jz., die verhinderd was, een motie in,
waarin wordt uitgesproken, dat een dijks
verhooging met beton, de voorkeur ver
dient boven een met klei, gezien de resul
taten van 1915 tot 1931 daarmede be
reikt en waarin aanbevolen wordt dit
systeem toe te passen.
Ir 11 c k e n wil daaraan itpevoegen,
mits onder deskundige leiding.
De voorzitter acht het niet ge-
wenscht, dat de vergadering zich zoo be
slist uitspreekt. Men dient ieder geval op
zichzelf te bekijken en moet niet in een
bepaalde richting dringen.
Jhrlr de Muralt zegt, dat dit in
het algemeen juist is, maar anderen drin
gen toch ook in een bepaalde richting.
De voorzitter amendeert de motie
zoo, dat daarin wordt gezegd, dat de van
1915 tot 1931 aangelegde werken volgens
het systeem de Muralt, op enkele onbe-
teekenende uitzonderingen na, volkomen
aan do gestelde eischen hebben voldaan
en de vergadering daarom als haar mee
ning uitspreekt, dat in de toekomst ern
stig aan dijksverhooging volgens genoemd
systeem de aandacht zal worden gewijd.
De motie werd bij acclamatie aange
nomen.
De Commissaris der Konin
gin zeide, dat hij en de leden van Ged.
Staten wenschen geacht te worden als
leden van het Provinciaal bestuur niet
te hebben medegestemd, maar spr. brengt
toch gaarne dank voor de belangrijke en
leerrijke rede, die zeker grooten indruk
heeft gemaakt.
De voorzitter hoopt, dat Jhr de
Muralt nog uü jaren in het belang
van het ÏTjuericudsche volk za! mogen
werkzaam zijn. Dank brengt spr. aan den
Commissaris der Koningin, die de mid
dagvergadering niet kon b'wonen, voor
zijn aanwezigheid.
De maaltijd.
Hierna volgde in een andere zaal de
gemeenschappelijke maaltijd, tijdens wel
ke de v o o r z i 11 e r eerst een dronk aan
Jhr Ir de Muralt wijdde, omdat het juist
25 jaar geleden was, dat deze een con
cent op zijn systeem verkreeg. Later wijd
de spr. een dronk aan ds leden van Ged.
Staten, en vertrouwde, dat deze zeer ern
stig met het systeem-de Muralt rekening
zullen houden.
De heer Mr R. M. van Dusseidorp
bracht nog eens dank voor de interessan
te lezing, doch ook de nog te hooren ver
handeling over de verharding der wegen
zal interessant zijn. Al zijn de' tijden
slecht, toch mag men het hoofd niet la
ten hangen. Er moet iets worden gedaan.
De middagvergadering.
In de des middags voortgezette ver
gadering stelde de heer S. J. Gast voor
dat de Bond aan Ged. Staten verzoekt te
vragen om voor de polders voor het ver
beteren der tertiaire wegen een som van
het Rijkswegenfonds vast te leggen. Een
ieder profiteert ook van die wegen.
De voorzitter meende, dat de Bond
beter rechtstreeks kan vragen en dan
steun verzoeken aan Ged. Staten. Deze
zaak zal nader in het bestuur worden
overwogen.
De heer G. M. P. W. H a n s s e n s
meent, dat een renteloos voorschot voor
30 jaar niets beteekent en vraagt, waar
om de wegen op Tholen geen secundaire
wegen zijn, al heeft hij gehoord, dat dit
met die van St Annaland naar Oud-Vos
semeer wellicht het geval zal worden.
Betere steun Is r.ood'g, went de onder-
hr»ud?p!tehti®ep Lebb-m j" a belang bij
het snelverkeer en het wegnemen va,n. de
bochten,
De voorzitter zet de algemeens
regelen voor steunverleeniug uiteen en
zegt, dat het zeer gevaarlijk is vaste re
gelingen ten deze te treffen.
Het verharden van wegen.
Hierna was het woord aan Ir A. d o
Jong, adjunct-dlreotour van publieke
werken te Tilburg, voor oen voordraent
over bovengenoemd onderwerp.
Spr. zeido'o.a., dat er voel meer voer
tuigen op de wegen zijn dan vroeger en
daarom de wegen veel meer aan slijtage
onderhevig zijn, vooral als er sprake is
van zwaar vorkeer. Vooral bij los wegs-
materiaal, krijgt men gaten en bulten en
dus slechte wegen, omdat die wegen wei
nig weerstand hebben. Dit voelen vooral
de beheerders van groote wegencom
plexen. De kosten spelen bij wegenaan
leg echter een groote rol.
Men moet niet alleen kijken naar den
prijs van bet materiaal, maar ook naar
den tijd van aflossing in verband niet
dien, gedurende het wegdek het kan uit
houden. Ook moet bij de keuze rekening
worden gehouden met den aard van het
verkeer. In de eerste plaats moet wor
den gezorgd voor een deugdelijken onder
grond voor den weg, de fundeering mag
niet te licht zijn, want beter kan men een
keer meer het wegdek vernieuwen
Het beste is een laag ingewalste puin De
deklaag dient zoo goed mogelijk water
dicht te zijn.
Een voordeel van de klinkerbestrating
is, dat zij geheel uit binneulandscb mate
riaal bestaat. Ook do grootere klinkers,
die thans in den handel zijn, kunnen uit
stekend worden aangewend. Als men de
klinkerwegen gaat aangieten worden zij
duurder en wordt de concurrentie met 't
gesloten wegdek moeilijker.
De keibestrating heeft tot voordeel, dat
zij vaster in den weg ligt en een grooter
weerstand heeft.
Steenslagwegen zijn niet geheel dicht
te walsen en daarom moet bindraateriaal
worden toegepast. Dan zijn er zeker zeer
goede wegen mee te maken. Zij moeten
echter geregeld onderhouden worden en
het groote herstel dient in den natten
tijd te geschielen, om goede vaste wegen
te verkrijgen.
Bij teer- of premexwegen is geen zand-
materiaal noodig en daardoor komen zij
vast te liggen. Teerwegen zijn vooral goed
als het materiaal vooraf met teer wordt
behandeld. Asphaltwegen hebben het
voordeel van vastheid, maar ook beton
wegen hebben reeds hun goede eigen
schappen bewezen, en zijn minder glad.
Spr. eindigde onder applaus.
Op een desbetreffende vraag van den
heer De Vries zeide spr., dat de vraag
of men in het najaar of in het voorjaar
de steens]agwegen behandelt, technisch
van geen beteekenis is, al meent spr., dat
voorjaarsbehandeling beter is, om in den
zomer goede wegen te hebben.
Ir 11 c k e n meent, dat het er veel van
afhangt, welke soort landbouw er bij be
trokken is. Als men veel bietenvervoer
heeft, is herstel daarna zeker goed. Spr
vraagt, of de heer de Jong de voorkeur
geeft aan teer boven asphalt.
De heer de Jong zegt, dat hij voor
stadswegen asphalt prefereert, maar voor
wandel- en villaparkwegen ook teer goed
acht. Voor buitenwegen heeft spr. geen
voorkeur.
Ir van Spanje vindt een nadeel
van teer, het loslaten bij warm weer; hij
acht ook goed eerst een laagje teer en
later asphalt er op.
De voorzitter brengt hartelijk dank
aan Ir do Tong voor zijn belangwekken
de inleiding.
Rondvraag.
Dö heer Foley vraagt of er mot aan
gewerkt kan worden de grondbelasting
verminderd te krijgen, vooral voor de
polders, die toch reeds zwaar belast zijn.
De voorzitter zegt, dat dit punt
ook bij de drie centrale landbouworga
nisaties behandeld wordt en wil dit af
wachten.
De heer v. d, H e ij d e n wijst er op,
dat de gemeenten 75 pet van de grond
belasting krijgen en men dan toch weer
op een andere wijze zal moeten betalen.
De voorzitter zegt, dat ook de pro
vincies minder zouden krijgen en deelt
nog mede in antwoord op een andere
vraag, dat inzake het meer laten bijdra
gen van bebouwde eigendommen, n.l. ook
in de gewone uitgaven, nog niet alle ant
woorden binnen zijn.
De voorzitter sluit daarop de z.i.
zeer leerrijke vergaderiing.
Kantongerecht te Middelburg.
De Kantonrechter te Middelburg heeft
in de terechtzitting van 15 Juli veroor
deeld wegens;
Als bestuurder van een rijwiel buiten
noodzaak de linkerzijde van den weg hou
den; P. P. te Oostkapelle, f 3 b. of 3 d.h.
Als bestuurder van een motorrijtuig
daarmede over een weg rijden zonder da.t
het rijtuig is voorzien van één of meer
platen, waarop voorkomen de fabriek,
het fabrieksnummer enz. van het rijtuig:
P. M. M. B. te Wiik aan Duin f 1 b. of
1 dag hechtenis.
Fietsen zonder licht: ■W. A. E. S., te
Gent (B.) f 5 b. of 5 d.h.
Zich in kennelijken staat van dronken
schap op den openbaren weg bevinden: A.
M. te Middelburg, f 15 b. of 15 d.h.
Uit een tramrijtuig gaan terwijl de trein
in beweging is: G, van H., te Vlissingen,
Geen straf toegepast in verband met de
geringe betoeterds van bet. feit on d? om
standigheden waaronder hot Is begaan
Diphtherie. Zelf enten of niet?
Ik hoop, dat uit mijn vorige artikelen
gebleken is, dat men met coccidiosis. op
moet passen. Het is een zeer besmette
lijke ziekte, die zich onder de raarste
verschijnselen voor kan doen. Ga er dus
niet meo kwakzal veren, wacht geen dag
met deskundig onderzoek in te roepen
en bestrijdt al naar de omstandigheden,
in overleg met den dierenarts, met karne
melk, gaasbodem of jodiumnielk.
Jammer, dat er tegenwoordig door de
genen, die het hardst mee moesten wer
ken om de pluimveehouderij in stand te
houden, zooveel gedaan wordt om de
boel den verkeerden kant uit te sturen.
Ik bedoel de campagne, die in sommige
pluimveebladen gevoerd wordt voor het
zelfenten tegen diphtherie. Zoo kreeg
ik heden uit Roosendaal een brief, die als
volgt luidt: Aangezien er verschil in se
rum aanwezig is, mag ik U bij dezen
verzoeken om nadere beschrijving, welke
de beste serum is voor inenting bij hoen
ders tegen pokken en diphtherie. En hoe
lang de levensduur en welk het beste
adres voor inkoop, aangezien ik gaarne
mijn 500 a 600 hoenders tegen half Juli
in wil enten.
Mij dunkt, de lezers weten nu voldoen
de hoe ik over ziektebestrijding denk. Als
mijn horloge stuk is ga ik er niet mee
naar een kruidenier of die er misschien
wat op weet en als een kip ziek is ga
er dan niet mee naar een kwakzalver.
Maar zal men zeggen: hier gaat het toch
heelemaal niet om zieke dieren, maar wii
ik juist voorkomen, dat de dieren ziek
worden.
Die entstof, die in den handel is moet
goed zijn en om de kippen in te enten
is gemakkelijk genoeg. Laten we beginnen
met te zoggen, dat ook al zou de entstof
goed zijn, wat lang niet zeker is, het zelf
enten groote bezwaren heeft. Ten eerste
worden er bij hot uitplukken der veeren
of bij het krassen der huidjes wondjes
gemaakt en als men nu niet uiterst zorg
vuldig met de entstof omspringt kan er
meer kwaad dan goed mee gedaan wor
den. Maar laten we nu al weer aannemen,
dat de entstof goed was (waarvan men
lang geen zekerheid heeft) en dat ze goed
aangebracht is, wat dan? Dan hebben we
dus de kans, dat de kippen niet ziek wor
den aan diphtherie, maar er zijn nog heel
wat meer ziekten, die don pluimveestapel
bedreigen. Schakelen we nu in het eene
geval (len deskundige uit dan bestaat, de
neiging om dat in meer gevallen te doeri
en loopen we ongetwijfeld op don duur
vast.
Do pluimveestapel wordt door allerlei
ziekten bedreigd en alleen deskundige
hulp kan baten om de gevaren af te
wenden. Waar dus het contact tusschen
pluimveehouder en deskundige verbro
ken wordt, daar doen we voor de toe
komst groote schade en is het de vraag
of de deskundige, die op het eene punt
uitgeschakeld werd, hard zal loopen om
ons op het andere punt. te helpen.
Hoewel dus het. zelf inenten schijnbaar
gemakkelijker en goedkooper is, is dat
in werkelijkheid hoogst gevaarlijk en
schadelijk voor onzen pluimveestapel.
Pluimveeziekten en trouwens ook andere
ziekten kunnen alleen bestreden worden
door voortdurend contact tusschen des
kundige en pluimvee- of veehouder en
alle factoren, die dat contact trachten
losser te maken of te verbreken zullen
op den duur noodlottig werken. Ik ben
heelemaal geen verdediger van het
systeem om bij elke kip, die een zuur
gezicht trekt een dierenarts te halen. De
beste geneesheer in zulke gevallen is de
soeppot, maar zoodra, het geldt besmette
lijke ziekten te bestrijden wordt het heel
wat anders. Daar beschikt de deskun
dige over een heel arsenaal van midde
len, die zijn wetenschap en ervaring hem
geven eri daar staat de leek-inenter zoo
gebrekkig tegenover als een jongen met
een proppenschieter tegen een bende in
brekers met revolvers gewapend.
Dat pluimveebladen ter wille hunner
adverteerders wat doen, ook in het re-
dactioneele gedeelte kan geen kwaad. De
adverteerders maken het blad bestaan
baar en zorgen dus indirect er voor, dat
de lezers ook goede artikelen te lezen
krijgen. De afhankelijkheid van de re
dactie ten opzichte van de adverteerders
mag echter mijns inziens nooit zoover
gaan, dat zij artikelen gaat lanceeren,
die een gevaar beduiden voor het bezit
der lezers.
Men heeft mij naar aanleiding van mijn
anti-zelf-inenting-campagne ook al ge
vraagd: Maar andere landen dan,
daar doen soms de pluimveehouders het
ook zelf? Dit is een argument waar wij
in ons land niets aan hebben. Ons land
is een der dichtst bevolkte op pluimvee-
gebied, beschikt over een voldoende aan
tal bekwame dierenartsen en heeft, juist
dank zij de snelle en doelmatige des
kundige hulp van seruminrichting en
deskundigen, altijd bovenaan gestaan in
ziektebestrijding. Wat in een dunbevolkt
pluimveeland mogelijk is kan bij ons ge
vaarlijk zijn en is bij ons gevaarlijk en
zonder twijfel zou ik in het belang van
de gezondheid van onzen pluimveestapel
een ernstig voorstander ztjn van het ver
bod van leeken-entingen.
Dr TE IIENNEPE.
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door onze lezers worden gezonden
aan Dr te Hennepe, Diergaardesingel 96a
te Botterdam. Postzegel voor antwoord
insluiten en blad vermelden.
