No. 243 Zaterdag 18 Juli 1931 45e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland HEVEA ping Hendrikse Co's SankN.V. Goes EERSTE BLAD. ws enlngs- houden. ladpers. 4> Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Calvinisme en Kunst. //ch t/oopend. i/zersferA: Buitenland. De financieële crisis in Duitschland. VADERLANDSCHE BANK metjaarlüksche uilloting Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Agentschap Ass.-Mij „De Nederlanden van 1845" „Fatum" „Labor" Kerknieuws. «isten van Ao pr.Hn volir met voor de zee- and mede, dat Dultsoho vang- jevreead. Deze aar aanleiding dat Doenscha rg hadden ge- ders dan tegen sn al te staan. e tuinbouw. ancieele crisis de handel ook zeer nadeelig iet veilingsge- smeer de vol plakt: loplieden gele- iroducten voor te koopen te- Langezien door >open in twee kking kunnen ie koopen van geacht worden e munt, waar- sal worden ge- lopers zal even- irden verlangd, inderdaad voor a naar Duitsch- inden. ïen in guldens marken wordt product aange- den kooper." e tuinders. heerscht onder van de aard- ind. Er werd 0.000 aan tuin- hoofdzakelijk Bchaffing van geheele aard- pet dit geld als d. Reeds is een nister. aad voorstellen dsomstandighe- niet te doen id is wordt ten d door het feit is overgegaan, en ter verkrij- akelijke levens- lag 18 Juli. O.-uitzending. pfoon. 12-1.30 Gramofoon. 5- onder leiding 5. Vervolg con- Salon-orkest 'tWoud met ilie Hoffmann. rt 12 Politiebe- RA-iSeptet. 2.15 Het belang van 3.15 Orgelspel. van uit den 4.15 en 5 Gra- ssenbroek: Rei- ramofoon. 0.80 A. M. de Jong. Politieberichten, .je. 8.15 VARA- 1-orkest. 10 Vaz ert. 10.30 Voor- ,en. 12.20 Concert. Gramofoonpla- 7.05 Pianospel. Operettemuziek. £631. ER. 8 Juli 1931 v.in, n.m. 4.43 5.0 L 4.23 4.41 4.08 4.20 5.03 5.21 5.23 5.41 4.33 4.51 4.58 5.16 5.53 6.1 L 5.58 0.10 6.18 6.36 5.13 5.31 naam der der naties ministratie ig op de Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse r jjn.iiars J0 05 Prijs der Aaverte a t i B n: 1—i regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. BIJ abonnement belangrijke korting. In een vrijzinnig orgaan werd eenigen tijd geleden een van onze voormannen besproken en daarbij zoo terloops de op merking gemaakt dat hij als fanatiek Calvinist natuurlijk alle kunst uit den booze vindt. Calvinisme en kunst vormen dus vol gens dezen schrijver, die in zijn opvatting volstrekt niet alleen staat, een tegenstel ling. Wie een voorname plaats in de wereld der kunst inneemt kan niet de Calvinis tische wereldbeschouwing deelen en om gekeerd moet, wie zich Calvinist noemt en met Calvijn buigt voor de opperhoog heid Gods en dus ook in alle§ de eere des Heeren wenscht te zoeken, vijandig staan tegenover de kunst en alle kunst uit den booze achten. Bij het lezen van dergelijke theorieën, beter gezegd fantasiën, denkt men van zelf aan wat Dr Kuyper in zijn bekende Stone-lezingen over dit onderwerp zegt. Speciaal wordt daarin de vraag aan de orde gesteld, wat uit het Calvinistisch beginsel voor het wezen van de kunst voortvloeit, m.a.w. of er in de levens- en wereldbeschouwing van het Calvinisme voor de kunst plaats is, en zoo ja, welke plaats. En dan luidt het antwoord, een ant woord dat met een reeks van voorbeel- beelden nader wordt toegelicht, dat Cal vijn de kunst in al hare vertakkingen eerde als een gave Gods; dat hij de mach tige uitwerking van de kunst op het ge moedsleven tenvolle begreep en dat hij als haar bestemming zag het verheer lijken van God die ze ons schonk, in de veredeling des levens, in het ons schen ken van hooger genot. Bij het bespreken van het eerste op treden van de kunst in Jubals tent wijst Calvijn er op, dat hier gehandeld wordt van treffende gaven van den Heiligen Geest en dat deze kunstvindingen schitte rende blijken waren van Goddelijke goed gunstigheid. En in zijn commentaar op Exodus verklaart hij, dat alle kunsten uit God vloeien en te eeren zijn als god delijke uitvindingen. Wie zoo de dingen ziet, wie God erkent als den oppersten kunstenaar en bouw meester van Wien alle gaven afdalen, die kan tegenover de kunst niet vijandig staan. „Is en blijft aldus Dr Kuyper Gods souvereiniteit het uitgangspunt van geheel de richting van het Calvinisme, dan kan kunst niet uit den booze zijn, want Satan schept niet; al wat hij vermag is de goede gaven Gods misbruiken. En ook kan dan de kunst niet uit den mensch zelf zijn, want als creatuur kan de mensch niet anders werken dan met de krachten en gaven die God hem ver leent. Is en blijft God Souverein, dan kan de kunst niet anders tooveren dan naar de ordinantiën door God haar gesteld, toen Hij zelf, de Opperste Kunstenaar, deze wereld tot aanzijn riep. Dat het kunnen, het kunstvermogen in de menschelijke natuur bestaan kan, danken we aan onze schepping naar den beelde Gods. God is en blijft de Opperste Kunste naar. Hij als God is alleen de oorspron kelijke en wij zijn niets dan dragers van zijn beeld. Neen, het Calvinisme, niet te verwar ren met velen die zich met dezen naam ten onrechte sieren, staat niet vijandig tegenover de kunst. Omgekeerd: het ver heft en veredelt de kunst en geeft haar een eigen, een schoone taak. Want en we citeeren weer Dr Kuy per i erkent ge dat de wereld eens schoon was, nu door den vloek ontred derd wierd, maar eens door de eindcata- strophe in een heerlijkheid zal ingaan die nog hooger staat dan het oorspron kelijke paradijsschoon, dan heeft de kunst de mystieke taak om door het heimwee naar het verloren schoon tot de vooruitgenieting der komende heerlijk heid op te klimmen. En dit laatste is metterdaad de Cal vinistische belijdenis. Op haar stand punt, bij haar diep besef van zonde en ge nade en verlossing door Christus Jezus, kan de kunst niet anders zijn dan een gave van den Heiligen Geest aan ons geslacht, om ons in en achter het inge zonken leven een rijken, heerlijken ach tergrond te doen ontdekken, die heen- wijst naar een realiteit waarin eens alle gevolg van zonde en vloek zal overwon nen zijn. Het Calvinisme stelt zich tegen alle misbruik van de kunst. Het veroordeelt de uitwassen. En het doet niet mee aan een ziekelijk dweepen met en vereeren van de kunst, omdat het de kunst ziet als een gave Gods, die niet aan haar doel beantwoordt wanneer ze niet op wekt tot lof en glorie van God, den Schep per van hemel en aarde. Maar het Calvinisme staat tegenover de kunst niet vijandig. En het is alleen omdat men met het wezen van het Calvinisme ten eenenmale onbekend is, wanneer gezegd wordt dat iemand als Calvinist alle kunst uit den booze vindt. Brüning en Curtius naar Parijs. De rijkskanselier en de rijksminister van buitenlandsche zaken zijn gister avond met de overige leden der Duitsche delegatie naar Parijs vertrokken. Op het station waren de ambassadeurs van En geland en Frankrijk en staatssecretaris dr Punder aanwezig. Er waren veel nieuwsgierigen, die de staatslieden, toen zij gefotografeerd wer den, hartelijk toejuichten. De verklaring van Dr Brüning. Rijkskanselier dr Brüning, heeft kort voor zijn vertrek naar Parijs aan den hoofdredacteur van Wolff's telegraaf - agentschap de volgende verklaring afge geven: Sedert de rijksregeering de noodige maatregelen getroffen heeft, om de geva ren het hoofd te bieden, die uit de zware schokken van het Duitsche geld- en cre- dietstelsel dreigen, is mij nu de mogelijk heid gegeven den door mij in mijn laatste radio-rede geuiten wensch van een per soonlijke gedachtenwisseling met de Fran- sche staatslieden te verwerkelijken. De minister van buitenlandsche zaken en ik gaan naar Parijs met den vasten wil, in een openlijke, wederzijdsche gedachten- wisseling te treden, waarvan het resul taat, haar ik hoop, den weg voor een vertrouwelijke samenwerking zal openen. De a.s. gedachtenwisseling kan des te vruchtbaarder zijn, daar we tegelijkertijd gelegenheid zullen hebben ook met den Engelschen en Amerikaanschen minister van buitenlandsche zaken samen te ko men. Van Parijs zullen we op uitnoodi- ging van de Engelsche regeering naar Londen doorreizen om de begonnen ge dachtenwisseling daar voort te zetten. Ik hoop, dat deze persoonlijke aanraking tot opheldering van den toestand zal bijdra gen en een vruchtbaar bewijs van inter nationale solidariteit zal geven. DE INTERNATIONALE STEUN. Frankrijks voorstel voor Amerika en Engeland niet aannemelijk? Het departement van Staat te Was hington deelt naar uit Londen gemeld wordt mede, dat het Fransche voorstel een leening van 100 millioen door de voornaamste mogendheden aan Duitsch land te verstrekken voor de Vereenigde Staten onaannemelijk is. De onderstaatssecretaris van Buiten landsche Zaken, Gastle, verklaart dat de Amerikaansche bankiers een eigen plan zullen opstellen. Verder wordt nog uit Londen geseind: Het aanbod, dat Frankrijk zou hebben gedaan om deel te nemen aan een lee ning van honderd millioen pond sterling (1 miljard 200 millioen gulden), onder voorwaarde van een soort controle over de Duitsche douane, lokte heden veel commentaar uit in politieke kringen te Londen. Men gelooft te weten, dat het voorstel met eenige beduchtheid wordt beschouwd, Men veronderstelt zelfs, dat het in den tegenwoordigen vorm weinig waarschijnlijk is, dat het door de Brit- sche regeering zal worden aanvaard. Eenige ontspanning in Duitschland. Uit Berlijn wordt aan het „Hbld." ge meld, dat de groote Duitsche banken het voornemen koesteren Maandag a.s. het giro-verkeer de vrije beschikking over de helft van het tegoed, ten hoogste echter 50.000 Mark, te herstellen. Teneinde te verhinderen, dat daardoor verschuivin gen van het tegoed ten koste van enkele banken zouden ontstaan, voeren ongeveer 20 groote banken, volgens de „Frkf. Ztg." onderhandelingen, die een gemeenschap pelijke aansprakelijkheid beoogen. Zij zouden zich wederzijdsch verplichten 't saldo tegoed niet op te vragen, maar te laten staan. De B. B. C. meent, dat het hoogst on waarschijnlijk is, dat nog in Juli de han del in effeqten aan de Duitsche beurzen weer zal opgenomen worden. De groote en de kleine banken en ook de makelaars zijn blijkbaar echter van oordeel, dat het niet geraden is den effectenhandel te her stellen, zoolang de financiëele economi sche toestanden niet geregeld zijn. Men wil dan de koersen van Zaterdag li Juli j.l., den laatsten dag1, dat de beurs in Ber lijn nog geopend was., als basis voor de liquidatiekoersen aanvaarden. Hittegolf In Joego-Slavië. Op heel den Balkan heerschte de laat ste dagen een buitengewone hitte. Te Belgrado werd een temperatuur van 40 graden in de schaduw geregistreerd. In verscheiden deelen van Joego-Slavië heeft de hitte groote schade aangericht. Op verschillende punten ontstonden er dorpsbranden en boschbranden, die we gens het gebrek aan water moeilijk be dwongen konden worden. Vele boeren zagen hun bezittingen in vlammen opgaan, terwijl ook uitgestrek te boschgebieden een prooi der vlammen werden. Ernstige onlusten in Britsch-lndië. Gisteren heeft een duizendkoppige me nigte de gevangenis bestormd in de Br.- Indische stad Pudukotah. Alle gevange nen werden in vrijheid gesteld. Nadat de menigte de plaatselijke politie had overweldigd, viel zij de openbare ge bouwen aan, o.a. het paleis van den be- stuurspresident. Verscheidene andere gebouwen werden in brand gestoken. Deze onlusten zijn het gevolg van voornemens tot verhooging der belastingen op bezittingen. Zware aardbeving in Ecuador. Uit Quito wordt gemeld, dat Midden- Ecuador geteisterd is door een ernstige aardbeving. De hoofdstad van de provin cie Léon, Latacunga, die ten Zuiden van Quito ligt en 10,000 inwoners telt, zou er het ergst aan toe zijn. Een deel der stad heet totaal vernield. Het aantal dooden is nog niet bekend. De president van Ecuador en de minister van binnenland- sche zaken hebben zich terstond naax de plaats des onheils begeven. Groeiend tekort in Pruisen. Van welingelichte zijde wordt meege deeld, dat de Pruisische minister van fi nanciën aan de verschillende ressorten een circulaire heeft gezonden, waarin staat, dat de gewone begrooting van Prui sen over het begrootingsjaar 1930 ver moedelijk zal sluiten met een tekort van 121 millioen mark. Het tekort over 1931 wordt geschat op 227 millioen mark, zoo dat het totale tekort in 1932 ongeveer 348 millioen mark zal bedragen. Er is een kastekort van 511 millioen mark, dat slechts verlicht zou kunnen worden door het opnemen van een leening, waartoe men echter bij den huidigen stand van de geldmarkt niet licht zal overgaan. Een nieuwe Zeppelin in aanbouw. Te Friedrichshafen is men begonnen met den bouw van een nieuw luchtschip de L. Z. 128, dat echter niet voor het einde van 1932 gereed zal zijn. De chef- ingenieur van de Zeppelinwerkplaatsen, Durr, heeft eenige bijzonderheden omtrent het nieuwe luchtschip medegedeeld. Het zal een inhoud van 200.000 ku bieke meter hebben en 100 passagiers kunnen vervoeren, zonder de bemanning, de mail en de goederen mede te tellen. De benzinemotoren, welke tot dusver werden gebruikt, zullen, vervangen wor den door met zware olie gestookte mo toren, welke een capaciteit van 3400 k 3600 P.K. hebben. voor belaste waarden,'s-GRAVENHAGE 6q i tegen beurskoers 0 OBLIGATIËN Korte berichten. Volgens berichten uit Konstantino- pel is gisteren een volle autobus in de ri vier de Gediz gestort. Van. de vijftien men- schen in den wagen gelukte het slechts aan drie uit den gesloten wagen te komen om zich te redden. De overige twaalf ver dronken. Tijdens de rondvlucht boven Italië is een Italiaansch vliegtuig bij Kaap St. Alessie in de buui-t van Napels in zee gevallen. De bestuurder Garera en zijn be geleider zijn daarbij om het leven geko men. Belga, meldt uit Madrid, dat de daden van sabotage op de telefoonlijnen toene men, ondanks het scherpe toezicht. Te Hannover is een lid van de rijks- barder Donderdagavond door een troep nationaal socialisten aangevallen en zoo ernstig mishandeld, dat hij kort na aan komst in het ziekenhuis overleed. De vereeniging van kunstzijde-fa brieken in Tsjecho-Slowakije heeft beslo ten, de binnenlandsche prijzen voor kunst zijde in aanpassing aan de wereldmarkt prijzen met ongeveer 5 pet. te verhoogen. De Zuiderzeewerken. De N.V. Maatschappij tot uitvoering van Zuiderzeewerken heeft besloten, 'dit jaar ook nog een van de beide thans nog be staande sluitgaten in den afsluitdijk, na melijk dat in de z.g. Middelgronden, te dichten. Oorspronkelijk was het de bedoe ling, 'dit gedeelte, ongeveer 2 K.M. lang, evenals het sluitgat in De Vlieter, in 1932 uit- te voeren, doch in verband met het voorspoedig verloop van het werk, heeft men gemeend, dat dit dijkvak nog wel in het loopende jaar kan worden voltooid. Met de uitvoering is reeds een begin ge maakt. Voor het volgende jaar blijft dan alleen nog over het ongeveer 2% K.M. lange sluitgat in De Vlieter. Niet tot den Raad toegelaten. De gemeenteraad van Voorst heeft be sloten tot niet-toelating van den heer Ph. Meilink (v.d.) tot den Raad, op grond van de nieuwe gemeentewet. De echtgenoote van den heer Meilink is n.l. gemeentelijk verloskundige. Naar men meldt zal de heer Meilink van dit besluit bij Gedep. Staten van Gelderland in beroep gaan, daar hij meent, dat aan de wet een ver keerde uitlegging is gegeven. Uit de metaalindustrie. Eenigen tijd geleden zijn onderhande lingen gevoerd tusschen den Metaalhond en de arbeidersorganisaties in de metaal industrie over een eventueele verlenging van het collectieve arbeidscontract, dat gisteren afliep. De patroons hadden wij zigingen voorgesteld welke o.a. inhielden een loonsverlaging van ongeveer 5 pet., zulks wegens den economischen toestand. De arbeiders wilden die verlaging niet aanvaarden. De onderhandelingen leid den niet tot een resultaat. Wel zegden de vertegenwoordigers der arbeidersorgani saties toe de aangelegenheden in eigen kring te bespreken en van het resultaat dier besprekingen aan den Metaalbond kennis te geven. De besprekingen in eigen kring zijn in derdaad gehouden, maar zij hebben niet tot gevolg gehad dat een tegenvoorstel van arbeiderszijde werd gedaan. De Metaalbond ontving geen nader be richt. Conferenties tusschen partijen zijn dan ook verder niet meer gehouden, zoo dat het oude contract afliep, zonder dat er overeenstemming was over een nieuwe overeenkomst. Gisteren heeft nu de Metaalbond te Utrecht vergaderd om den toestand on der de oogen te zien. Er waren echter niet voldoende leden aanwezig om een bin dend besluit te nemen. Over een paax weken zal de Metaalbond opnieuw ver gaderen. Voorloopig loopt het oude con tract stilzwijgend door. Binnenland. Onze kolenuitvoer naar Frankrijk. Buitenland. De financieele crisis in Duitschland. Hittegolf in Joego-Slavië. Aardbeving in Ecuador. ■WBWMWMMW—8—— ONZE KOLEN IN FRANKRIJK. Men meldt uit Heerlen aan de „N. Rott. Crt.": Na het bekend' worden der beslissing v.an de Fransche regeering omtrent den steenkoleninvoer heeft het Limburgseh Dagblad te Heerlen, bij afwezigheid van d'en directeur-voorzitter der staatsmijnen, 'mr dr Frowein, een onderhoud gehad met een zijner hoofdambtenaren. Deze deelde mede, dat de staatsmijnen bekend' waren met de maatregelen van d'e Fransche regeering. Hot gevolg van die maatregelen zal zijn, indien zij van kracht worden, dat de Limburgsche mij nen met hun productie geen weg weten. Overwogen dient daarom te worden, op welke wijze de productie tot het nieuwe peil kan worden teruggebracht. De zegsman van het blad' noemt den toestand zeer kritiek, daar de maatregelen voor onze Ned'erlandsche mijnstreek groote gevolgen kunnen hebben, want men begrijpt, d'at vermindering der pro ductie vermindering van het aantal ar beidskrachten met zich brengen moet. Waar d'e vooruitzichten al niet zoo roos kleurig waren, kan d'e toekomst een ern stige crisis brengen. In welke richting een oplossing gezocht moet worden is nog niet bekend'. Naar men weet hebben d'e gezamenlijke mijndirecties de kwestie in handen der regeering gesteld. Maat regelen dienen dus v.an de regeering uit te gaan. Zelf kunnen d'e mijnen uit den aard' der zaak geen maatregelen nemen. Het eenige wat d'e mijnen te doen heb ben is, zich aan te passen aan d'e nieuwe situatie. Volgens d'e berichten zou de regeling op 20 Juli van kracht worden voor den invoer per spoor, voor d'en invoer te wa ter op 27 Juli. Het zou in d'e bedoeling liggen om een eventueele inkrimping der Limburgsche kolenproductie na onderling overleg van staats- en particuliere mij nen te regelen. Naar wij alsnog vernemen, zal d'e con tactcommissie voor het mijnbedrijf Maan dag 20 Juli a.s. in vergadering bijeen komen ter bespreking van verschillend'© mijnaangelegerihed'en. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Hurwenen, D. B. Kage- naar te Vuren en Dalen. Te Hierden, A. H. J. G. van Voorthuizen te Lage Vuur- sche. Te Beetgum, Dr W. Swart te Sy- brandaburen. Bedankt voor IJIst, O. S. Cazemier te Stavoren. Voor Zwartsluis (toez.), J. H. Ch. Israël te Vleuten. Geref. Kerken. Aangenomen naar Nijmegen (als hulppr. voor Evangelisatie), J. A. Tie- mens, cand. te Arnhem. Bedankt voor Marum, A. Adema te Opende. Chr. Geref. Kerk. Beroepen te Soestdijk, J. W. v. Ree te Barendrecht. Te Harderwijk, N. de Jong, cand. te Vlaardingen. Te Opperdoes, L. S. den Boer, cand. te Apeldoorn. Alg. Synode der Ned. Herv Kerk. De Synode heeft gister, op voor stel van haar president, de volgende m o- tie aangenomen: De Algemeene Synode der Nederland sche Hervormde Kerk, kennis genomen hebbende van een adros van de Neder- landf-nhs afdee'aug v-'-n dsn W«5«5?,8boöd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1931 | | pagina 1