No. 242
Vrijdag 17 Juli 1931
45e Jaargang
iano's.
wapening
I
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HendriksB Co's Bank N.V. Goes
DELBURG.
EERSTE BLAD.
T GOES
EURS OP
»IE-BASIS
terneuzen
zierikzee
breskens
:n
r verkoop
i M.
twapenings-
te houden.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
De financieële crisis in
Duitschland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap Ass.-Mij
„De Nederlanden van 1845"
„Fatum" „Labor"
Binnenland.
de van
verkrijg-
xnnia-
:it wol;
j, in naam der
ring der naties
Administratie
elding op de
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange "Vorststraat 70, does.
Tel.: Redactie en Administratie No. li.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Aboan©*no*,*ripHJp:
Per 3 sna8Q.de*.. tr- uoo p**
L»«<5 snmwer*
Prijs der AdverlentlSn:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Over dit onderwerp schrijft de „Stan
daard":
De vorige week schreven we: ieder weet
wel, dat het in Duitschland slecht staat.
Maar „ieder" weet niet hoe erg het is.
Nog spoediger dan wijzelf eigenlijk ver
wacht hadden, is de waarheid nu voor
aller oog gebleken.
Wijzelf hadden nog eenige hoop ge
koesterd, dat Hoovers aanbod de adem
pauze zou hebben gebracht, die noodig
was om de vereisebte zuivering tot stand
te brengen. Dit beeft niet zoo mogen zijn.
De catastrophe is tóch gekomen.
De fout, waarvan Duitschland vroeg of
laat de ernstige gevolgen moest ondervin
den, lag in de omstandigheid, dat bet in
sterke mate werkte met in het buitenland
geleend geld.
Onze hoofdredacteur heeft, naast vele
anderen, reeds ten vorigen jare daar
tegen in een Duitsch maandschrift zijn
waarschuwende stem doen hooren.
Maar de afhankelijkheid bleef en is
sindsdien nog eer toe- dan afgenomen.
Nu valt toe te geven, dat de zaak moei
lijk was. De zware schuldverplichtingen
aan de buitenlandsche schuldeischers
vormden een ernstige belemmering voor
binnenlandsche kapitaalvorming, terwijl
het liquide geldkapitaal in Duitschland,
door de inflatie in het begin der jaren
twintig, grootendeels was vernietigd. Dat
men zich hielp met geleend geld uit het
buitenland is dus hegrijpelijk. Ook niet af
te keuren. Echter had men tijdig dienen
te zorgen, dat men dit geld op langen ter
mijn gekregen had.
Nu was het meest z.g. „kort geld", d.i.
geld, dat op korten termijn weer terugge
vorderd kon worden. En natuurlijk terug
gevorderd werd, toen de eerste teekenen
zichtbaar werden, dat er iets haperde
Zóó kwam de wagen vast te zitten. En
het is nu maar te hopen, dat er en
spoedig eenige hulp wordt verleend.
Vóór men in Duitschland, uit wanhoop,
tot maatregelen overgaat, die van den wal
in de sloot zouden helpen.
Inmiddels is ook reeds de waarheid ge
bleken van wat we voor een paar dagen
schreven: een ontredderd Centraal-Euro-
pa is voor ons werelddeel, wat een dood
ziek hart is voor het menschelijk orga
nisme.
Immers een Duitschland, dat niet koo-
pen kan, beteekent, dat er andere landen
zijn, die niet verkoopen.
Reeds begint men dan ook in ons land
al de gevolgen te ondervinden van de
stagnatie bij onze Oostelijke buren. En
als er niet spoedig verbetering komt,
wordt dat nog heel wat erger.
Wanneer zal men toch eens werkelijk
inzien, dat de welvaart van de landen af
hankelijk is van aller welvaart? Dat we
niet meer leven in den tijd, waarin buur
man arm kon zijn, terwijl het onszelf toch
goed kon gaan?
Er bestaan geen gesloten nationale
huishoudingen meer. We hangen allen
van elkaar af.
V Conservatief en reacflonnair.
Toen op 5 April 1566 de Edelen zich
naar de Landvoogdes begaven om het be
kende smeekschrift te overhandigen sprak
Barlaymont om haar gerust te stellen:
Ge ne sont que des Geux. Het zijn maar
bedelaars.
Deze naam als een scheldnaam bedoeld
is voor velen tot een eerenaam geworden.
Geuzen wilden ze zijn en blijven en nog
tot in dezen tijd wordt met trots gewaagd
van het Geuzenbloed.
In onze dagen is het gewoonte gewor
den om hen die trachten het leven in al
zijn verhoudingen in overeenstemming te
brengen met Gods Woord te betitelen als
conservatief of reactionnair.
Wie niet meezingt in het koor der z.g.
democraten, wordt al spoedig met het
etiquet conservatief versierd of als reac
tionnair gebrandmerkt.
Nu kan met deze woorden inderdaad
een verkeerd standpunt en verkeerde nei
gingen worden aangeduid.
Er zijn menschen die slechts één ant
woord hebben op de vele vragen van den
dag: alles bij bet oude laten, terug naar L
vroegere toestanden. Alles wat nieuw is
zonder meer veroordeelen.
Daartoe behooren niet zij, die met hun
Christendom ernst maken en die heel het
leven met de Christelijke beginselen zoe
ken te doordringen.
En wanneer dezulken zooals dat re
gel geworden is als conservatief en
reactionnair worden betiteld, welnu, dan
zullen ze deze scheldnamen als eeretitels
hebben te aanvaarden.
Conservatief; vasthoudend aan
het oude, aan de oude belijdenis, aan een
als verouderd aangemerkte levensmoraal,
aan het oude gezins- en huwelijksleven,
aan de oude soberheid en eenvoud.
Bovenal wandelend op de oude paden,
uitgestippeld in het oude Boek, hetwelk,
omdat het een levend Woord is, ons
kan behoeden voor een conservatisme in
den verkeerden zin.
Conservatief en reactionnair.
Reageeerend tegen alles, wat ons
van Gods Woord afvoert tegen de nieu
were, in vele opzichten heidensche mo
raal, die voor ons volk verderfelijk dreigt
te worden, tegen valsche voorspiegelingen
als zou het, door allerlei maatregelen te
nemen mogelijk zijn, een hemel op aarde
te brengen.
Wanneer men ons op dergelijke gron
den van conservatisme beschuldigd en
als reactionnairen nawijst, dan moet ons
dat een eer zijn.
Wij moeten den moed hebben conser
vatief te zijn als het moet; reactionnair
als de omstandigheden dat eischen.
Opluchting te Berlijn. Brttnlng
en Curtius gaan naar Parijs.
Als het meest belangrijke nieuws wordt
op dit oogenhlik beschouwd, dat de Duit-
sche ministers Brüning en Curtius mor
gen naar Parijs gaan om met de Fransche
regeering te confereeren.
Men verwacht, dat te Parijs een zekere
toenadering en overeenstemming tusschen
Frankrijk en Duitschland tot stand zal
komen, aangezien men niet kan aanne
men, dat de Duitsche staatslieden de reis
zouden ondernemen, indien zij geen grond
hadden te veronderstellen, dat Frankrijk
tot tegemoetkomingen bereid is.
In het feit, dat de Duitsche rijkskanse
lier Brüning en de rijks-minister van bui
tenlandsche zaken, Curtius, op uitnoodl-
ging der Fransche regeering zich naar
Parijs zullen begeven, ziet 't Havas-agent-
schap een bewijs, dat het gevoel van inter
nationale solidariteit voortdurend sterker
wordt.
Men verwacht dat Brüning en Cur
tius Zaterdag te Parijs zullen arrivee-
ren. De besprekingen kunnen dan een
zeer positief karakter hebben. In verband
met de dringende crisis zullen ze zonder
onderbreking worden voortgezet, in de
hoop, dat men tot een principieele over
eenstemming zal geraken. Zoodra het re
sultaat bereikt is, zullen de onderhande
lingen, overeenkomstig den wensch der
Engelsche regeering, te Londen worden
voortgezet.
Uit Berlijn wordt hieromtrent nog na
der gemeld:
„Door dezen loop van zaken heeft de
de internationale situatie voor Duitsch
land een geheel ander en een veel beter
aanzien gekregen. Dit kan men zeggen
zonder op de resultaten van de Parijsche
en Londensche besprekingen vooruit te
loopen.
De groote moeilijkheid voor de Duitsche
regeering was immers om den weg naar
Parijs vrij te maken. Dit scheen in de
laatste dagen alleen te kunnen gebeuren
door een initiatief van haar zelf, hetwelk
op de een of andere wijze als geruststelling
voor de Franschen kon worden uitgelegd
als een betuiging van den wil tot vrede
en internationale samenwerking. Maar dit
gebaar in deze richting zou door de zich
noemende nationale partijen worden uit
gelegd als een opofferen van de nationale
eer en waardigheid, als een doorgaan on
der het Caudijnsche juk. Zoodra echter
een dergelijke uitlegging in het binnen
land mogelijk is, zou het effect van de
FransohDuitsche (toenadering van te
voren reeds zijn bedorven, d. w. z. er was
op deze wijze wel een grondslag voor de
onderhandelingen te leggen, maar tege
lijkertijd zou der regeering in het binnen
land de grond onder die voeten zijn. weg
gezakt.
De eenige manier om aan dit dilemma
te ontkomen, was zonder verdere omwe
gen en zonder voorafgaande verklaringen
in het openbaar, rechtstreeks met de on
derhandelingen te beginnen. Daardoor
geeft immers geen van beide partijen bij
voorbaat iets van zijn standpunt prijs. De
terugslag van de Berlijnsche moeilijkhe
den op de internationale beurzen en de
verstandige raadgevingen der Engelschen,
daaraan schrijft men hier de wending toe.
Zeker, de Duitsche staatslieden zullen ook
te Parijs nog sterk gebonden zijn door de
binnenlandsche constellatie in Duitsch
land, waarvoor men in Frankrijk zoo wei
nig waardeering koestert en het heele
werk, dat tot een uiteindelijk gunstig resul
taat zal moeten voeren, moet nog begin
nen.
Maar het k a n nu beginnen en de groot
ste zorg van de laatste dagen is daardoor
weggenomen, de zorg óf het wel mogelijk
zou zijn binnen afzienbaren tijd tot een
beginte komen.
De stemming te Londen merkbaar
verbeterd.
Uit Londen wordt gemeld:
In den loop van den dag is de stem
ming in de City merkbaar verbeterd.
Het bericht, dat Rijkskanselier dr Brü
ning en Dr Curtius naar Parijs zullen
gaan, wordt hier als een nieuw teeken
beschouwd, voor de opklaring van de
politieke atmosfeer. Ook het uitblijven
eener discontoverhooging door de Bank
van Engeland miste zijn gunstige uitwer
king niet. Het wordt hier als een bewijs
van vertrouwen opgevat.
Het duidelijkst kwam gelukkig
het grootere vertrouwen in het herstel van
den Markenkoers tot uitdrukking. Deze
is zuiver het gevolg van stemmingsfac
toren. Handel in Marken heeft niet plaats.
Op 't laatst noteerde de Mark tusschen
20.50 en 21. Voorts valt een zeer krach
tige koersverbetering van de Duitsche
fondsen te noemen. Vergeleken bij den
slotkoers van gisteren is de Young-leening
vandaag acht punten tot 60, de Dawes-
leening vijf pnt. tot 86 en de Kali-leening
eveneens met vijf pnt tot 90 gestegen.
Frankrijk in beginsel bereid tot hulp.
Volgens te Londen binnengekomen be
richten zal de toestand, dien de Duitsche
ministers bij hun aankomst te Parijs zul
len aantreffen, er ongeveer als volgt uit
zien: Men zal beginnen met hen uiteen
te zetten, dat zij thans een unieke gele
genheid hebben, Duitschland van een
bankroet te redden, de Fransch-Duitsche
betrekkingen te verbeteren, en de zwaar
geladen atmosfeer van Europa te ontla
den. Men zal een beroep op hen doen,
financiëele en politieke garanties te ge
ven, doch er hierbij tevens op wijzen,
dat men niet uit is op vernedering van
Duitschland.
Te Londen is men van meening, dat de
overeenstemming te Parijs reeds zoover
is gevorderd, dat de Duitsche ministers
als het ware voor „faits accomplis" zul
len worden gesteld.
Een leening van 500 millioen dollar?
Volgens particuliere inlichtingen, die
New-Yorksche bankiers uit Parijs ont
vangen hebben, zou het plan tot finan-
ciëelen steun aan Duitschland, dat heden
aan den Franschen ministerraad is voor
gelegd, een leening van 500 millioen dol
lar voorzien, gegarandeerd door de Duit
sche douane-inkomsten.
Het leven te Berlijn weer normaal?
Uit Berlijn werd gisteravond aan de
„N. R. Crt" gemeld:
In alle gedeelten van Berlijn heerscht
volledige rust, de politieke strijd schijnt
verstomd. De arbeiders, de bedienden, de
werkloozen en de rentetrekkers zijn vol
daan, daar ze thans de groep burgers in
den staat vormen, die zich niet bezorgd
dienen te maken. Ze weten dat hun loo-
nen, salarissen, renten en ondersteunin
gen stipt op tijd worden betaald en dat
ze er beter aan toe zijn, dan diegenen,
die niet tot de loontrekkers of onder
steunden behooren of geld op de bank
hebben, waar ze toch niet aan kunnen
komen.
Het leven was vandaag weder vrijwel
geheel normaal te Berlijn. In de winkels
en op de markten werd gekocht en in
de hotels en restaurants gingen en kwa
men de bezoekers. Er bestaat voor de
vreemdelingen, die van plan waren naar
Duitschland te reizen, ook geen enkele
reden om dit plan niet ten uitvoer te
brongen. In alle reisbureaus en hotels
worden travellers cheques en buitenland
sche bankbiljetten in betaling genomen.
Deze bankbiljetten moeten daarna natuur
lijk ter beschikking van de rijksbank
worden gesteld.
Het drukst was het eigenlijk voor en
in de filialen van de spaarbanken. Voor
de meeste filialen stond reeds in de vroe
ge ochtenduren een dichte drom men
schen, wachtend op het openen der lo
ketten. Bedragen tot honderd mark wer
den meestal terstond uitgekeerd, de noo-
dige kasgelden stonden voorts ook hier
ter beschikking.
De levensmiddelenvoorziening van Ber
lijn laat in geen enkel opzicht te wenschen
over. Opmerkelijk is, dat de prijzen gee
nerlei verandering hebben ondergaan. Ook
heden zijn nog ondanks de moeilijkheden
met het betalen in vreemd geld, nog zen
dingen fruit en groenten aangekomen.
Alle treinen, die Borlijn heden verlieten,
hadden een normaal aantal reizigers. De
treinen, die uit het Oostzeegebied kwa
men, waren tamelijk vol, daar het slech
te weer menigeen naar huis toe dreef.
Geen bijeenroeping van clen Rijksdag.
In de vergadering, die het Senioren
convent van den Rijksdag vandaag zal
houden, zal het voorstel tot het bijeen
roepen van het Huis worden verworpen,
daar thans ook de sociaal-democraten
officiéél besloten hebben tegen te stem
men.
Een dezer dagen zullen de sinds ge-
ruimen tijd aangekondigde besprekingen
over de wijziging van de noodverordening
van 6 Juni beginnen. In parlementaire
kringen is men er van overtuigd, dat
regeering en partijen het hierbij eens
zullen worden.
België's bewapening.
Overeenkomstig het verzoek dier Bel
gische regeering heeft het Volkenbonds
secretariaat België's opgaven over dien
stand' der bewapening gepubliceerd.
België verklaart, de meening der Brit-
sche regeering te deelen, dat de opgaven
zoo overzichtig mogelijk moeten zij;: en
daarom is gebruik gemaakt van de ta
bellen, die aan het ontwerp-ontwape-
ningsconventie verbonden zijn.
Spanning tusschen China en Japan.
Uit Nanking wordt gemeld, dat het
antwoord van Japan op de Chineesche
nota in verband met de gebeurtenissen
op Korea onbevredigend wordt geacht,
omdat Japan wel zijn leedwezen uit
spreekt, doch de verantwoordelijkheid en
volledige schadevergoeding afwijst, en
slechts een financieelen steun aan de be
nadeelden wil verstrekken.
Een tweede Chineesche nota wordt
voorbereid, waarin deugdelijke voorzorgs
maatregelen en volledige schadevergoe
ding van door Chineezen geleden verlie
zen en voorts bestraffing van de verant
woordelijke personen worden geëischt.
Volgens bericht uit Shangai wordt daar
een actie ondernomen, om een boycot van
Japansche koopwaren in het leven te roe
pen, naar gezegd wordt, als represaille
voor de onlusten op Korea.
Sprinkhanenplaag In Transjordanië.
Uit Jeruzalem wordt gemeld: Wolken
van sprinkhanen zijn neergestreken in
het zuiden van Transjordanië en daar
de plantengroei onvoldoende was, heb
ben zij zelfs troepen schapen aangeval
len. Blijkbaar heeft de regeering niet de
noodige maatregelen tegen die invasie
genomen, met het gevolg, dat de oogst
grootendeels vernield werd.
Niet terug naar het paradijs.
In een onderhoud met journalisten
heeft de gewezen leider van de Sowj et-
Russische handelsdelegatie te Warschau,
ir. Woelkowitsj, die eenige dagen geleden
geweigerd heeft naar Moskou terug te
keeren, meegedeeld, dat hij in de naaste
toekomst een groot aantal documenten
zal publiceeren, welke onthullingen over
de werkzaamheden van de Gepeoe in Po
len behelzen.
De commu tójten en de kerk.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de cen
trale controlecommissie van de Commu
nistische Partij er de aandacht op heeft
gevestigd, dat den laatsten tijd is gecon
stateerd, dat leden der Communistische
Partij in de dorpen, ondanks hun lid
maatschap van ae partij, nog tot een
kerkgenootschap behooren, in vele geval
len zelfs de functie van ouderling ver
vullen. Aangezien, naar de meening van
de centrale controle-commissie, een com
munist niet tot een kerkelijke gemeente
kan behooren, heeft zij bevolen, dat deze
Binnenland.
De opbrengst der Rijksmiddelen.
Do verhouding België-Nederland.
Onze koleninvoer in Frankrijk sterk ver
minderd.
Buitenland.
De financieele crisis in Duitschland.
Teleurstelling met bet Albert-kanaal.
communisten direct uit de partij moeten
worden gestooten en streng moeten wor
den gestraft.
Communisten trachten onlusten uit
te lokken.
Gisteravond is het naar aanleiding van
den communistischen werkloozendag te
Dresden tot groote samenscholingen geko
men. Twee po'litie-agenten. werden door de
menigte overvallen. Een hunner werd
daarbij ernstig gewond. De agent schoot
en verwondde een man en een vrouw. De
vrouw moest naar het ziekenhuis worden
gebracht. -Zeven personen werden gearres
teerd.
Te Darmstadt kwam het eveneens eenige
malen tot samenscholingen van werk
loozen.
Er werden 20 personen gearresteerd.
De -demonstranten vielen de politie-agen-
ten met metalen staven aan.
In de avonduren werden in de Altstadt
verscheidene groote samenscholingen uit
eengedreven, waarbij van politiezijde vele
schoten werden gelost. Een demonstrant
werd door een slag met een gummiknup
pel zwaar gewond.
Te Schwerte bij Dortmund ontstond een
botsing met de politie, waarbij de politie
tenslotte van -haar vuurwapenen gebruik
moest maken. Een der demonstranten
werd gedood en een zwaar gewond.
Te Frankfurt moest de politie eenige
malen demonstraties van werkloozen uit
een drijven. Daarbij werden meer dan
honderd personen gearresteerd.
Ook te Gelsen'kirchen en te Karlsruhe
hebben communistische opstootjes plaats
gehad.
Korte berichten.
Het wetsontwerp inzake de werk
loosheidsverzekering in Engeland is door
de commissie, belast met de bestudeering,
na een zitting van 19 uur aangenomen.
Uit Toechou wordt gemeld, dat de
Amerikaansche zendelinge, die eenige da
gen geleden door bandieten gevangen ge
nomen is, weer op vrije voeten gesteld is.
De Nationale Raad van Oostenrijk
heeft in zijn Woensdag gehouden zitting
het Handelsverdrag met Hongarije aan
genomen met de, stemmen der sociaal de
mocraten tegen.
Aan de St. Ladislaustraat te Boeda
pest is gister door onbekende oorzaak een
nieuw gebouw van vier verdiepingen in
gestort. Reeds zijn een doode en elf gewon
den onder het puin gevonden, maar men
vermoedt dat er nog meer slachtoffers zijn.
- Op 10 Juli is niet ver van de grens
van Oeganda en Soedan een vliegtuig voor
landopmetingen in den Boven-Nijl geval
len. Van de drie inzittenden zijn er twee
verdronken.
Sir Isaac Isaacs, de gouverneur-
generaal van Australië, heeft zich bereid
verklaard zijn jaarlijksch salaris met 1100
pd. te doen verminderen.
Kleinhandelsprijzen van eenige
verbruiksartikelen.
Door den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid werden de hoogleeraren,
Prof. Dr. N. J. Polak te Rotterdam en
Prof. H. A. Kaag te Tilburg uitgenoodigd
van advies te willen dienen inzake de
vraag door welke oorzaken en in welke
mate de kleinhandelsprijzen van tal van
veriumiksarti keleu (of van de P^ondstof-
