NTA"
ste Afbraak,
No. 241
Donderdag 16 Jnli 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
THE
>RTING
idding
aakveiling.
EVELAND.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap Ass.-Mij
„De Nederlanden van 1845"
„Fatum" „Labor"
Uit de Provincie
lats in een kuil
was dit aantal
oppen gestegen,
rijsdruk en vin
der de h on der
ingen heerschte
temming, welke
uur werkt, zoo-
vroeg opstaan,
aar de veiling
tuiniers hun
an. Om 10 uur
.V.V. zoo groot,
uur werd ge
in de beide vei-
igen. Besloten
it de veilingbe-
m niet geheel te
en 50 cent zou-
daarvan geheel
lelp eenigszins,
groot, dat, of-
ins stegen, toch
baar bleef naar
ïische berichten
zoek van Duit-
.uidend vermin-
racht voor hun
Handelsaffaires
ken.
1GUSTUS
(1- EN VERF-
tN ZIJOEN
JAPONNEN
(om gemaakt,
als room, maar
)m.
pTERSTRAND-
leldinge, maakt
als strandgoed
litsche vlieger,
ïerkt I.P.D.
zonder merken,
met 2 riemen
ider merken.
B.E.H.B./M.R.P.,
t, lang 30 M.
jrecht te hebben
goederen, kun-
|n ter Secretarie,
van 912 uur
|e Goes, zal t.o.v.
IOER, op
17 JULI,
jr (o.t.), aan de
|ten verzoeke van
pen
enhout,
t pand, alwaar
ie 'kantoren van
t te Goes, w.o.:
[•balken, lichte en
l Balken, Palen,
Solder- en Sdhot-
iRamen, Latten,
benevens 1400
ve pannen.
IJBOER te Kort-
boeke van dhrn
IN,
18 JULI 1931,
ipes:
iven, 9 uur des
iepslading
|>rp), 12 uur des
1CHTEN
uur des mid-
1CHTEN
E AFBRAAK,
Balkhout, w.o.
voor schuren
partij Dak-,
Schotdelen, Dam-
.atten, Schroten,
partij 2X3 Dilt-
50 Ramen, ver-
;ef.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No, 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Aboaaer«.5'???p?!jp;
Per 3 meenden ps>r ra?st,
Lotso dnmsnei'8 fo ns
Prijs der Adverienttën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
BI] abonnement belangrijke korting.
V Hoe kan dat?
Hoe kan dat, vraagt een van onze
lezers,
„De Zeeuw" heeft steeds gewaarschuwd
tegen de propaganda voor ontwapening
en nu komt er een opwekking om de ont-
wapenings-adresbeweging van de Dag
bladpers te steunen. Hoe kan dat nu?
Het antwoord is niet moeilijk te geven.
Ons blad heeft inderdaad voortdurend
gewaarschuwd tegen de misleidende en
gevaarlijke propaganda voor eenzijdige
nationale ontwapening.
Maar daarom gaat het hier niet.
Het volgend voorjaar wordt te Genève
een internationale conferentie gehouden,
die ten doel heeft middelen te zoeken die
kunnen leiden tot beperking van
de bewapening.
Het doel van deze conferentie is pogin
gen te doen om de internationale samen
leving op zoodanigen voet te regelen dat
niet de macht maar het recht beslist, dat
er tusschen de volkeren betere verhoudin
gen worden verkregen.
En nu is 'twaar dat we van al die
dingen niet te 'hooge verwachtingen mo
gen koesteren, en is 't ook waar, dat de
oorlog niet zal verdwijnen omdat de w o r-
t e 1 van den oorlog, de zonde, niet wordt
weggenomen, maar dit verandert niet onze
roeping om naar vermogen tot het ver
krijgen van betere verhoudingen en de
vermindering van het oorlogsgevaar mee
te werken.
In het program van actie voor de stem
bus van 1929 werd dan ook o.m. ge
vraagd:
„Krachtige medewerking aan alle maat
regelen, die de heerschappij van het recht
in het leven der volkeren helpen bevor
deren en mitsdien bijdragen tot beteuge
ling van den oorlog, zoomede aan de po
gingen ondernomen om te geraken tot ge
lijktijdige en wederzijdsche vermindering
van bewapening."
In de toelichting van dit programpunt
heette het o.m.:
Deze paragraaf vraagt om medewer
king aan maatregelen die de heer
schappij van hetrecht kun
nen bevorderen. Geen passieve mede
werking in den zin van aanvaarden wat
er op dit gebied tot stand komt, maax
krachtige, d.i. actieve medewerking; be
vordering van alles wat op dit gebied on
dernomen wordt; in het eerste
gelid staan.
De menschheid is een organisch geheel,
waarvan elk volk een levend lid is, en de
betrekkingen tusschen de leden van dit
organisme kunnen alleen op recht wor
den gevestigd, moeten door het recht wor
den beheerscht.
Waar de heerschappij van het recht
ontbreekt of op te zwakke wijze tot uiting
komt, daar komt de macht aan het woord,
daar dringt het geweld naar voren. Be
vestiging van het recht beteekent dus be
teugeling van den oorlog.
Natuurlijk verstaan we dat niet zoo,
alsof de mensch in staat zou zijn den oor
log voor goed uit de wereld te helpen.
Gods Woord leert anders.
Maar daaruit volgt niet, dat we ons
zouden mogen onthouden van pogingen
om het wapengeweld in het leven der vol
keren naar den achtergrond te dringen.
De zonde zal in deze bedeeling niet uitge
roeid worden, maar toch moeten we haar
blijven bestrijden. En niet anders staat
het op het terrein van de verhouding tus
schen de volkeren.
Daarom meedoen, goed mee
doen, onbeschroomd mee
doen aan alles wat het recht in het le
ven der volkeren kan helpen bevorde
ren."
Welnu dit is ook het doel van de z.g.
Ontwapeningsconferentie, terwijl zooals
gezegd het dagbladpetitionnement bedoelt
den arbeid te steunen.
Toegegeven kan worden dat de redactie
duidelijker had kunnen zijn evenals het
waar is, dat deze adresbeweging wordt
aanbevolen met artikelen die wij niet
gaarne voor onze rekening zouden nemen.
Wanneer we echter in 't oog houden
het karakter van de te houden Conferen
tie, dan kan er o.i. geen bezwaar zijn deze
actie te steunen.
DE FINANCIEELE CRISIS IN
DUITSCHLAND.
Een radio-rede van minister Dietrich.
Minister Dietrich heeft gisteravond in
een radio-rede een verklaring van den
toestand en de nieuwe noodverordening
gegeven. De minister zeide, dat het Rijk
alles gedaan had wat in zijn vermogen
was om de catastrofe te verhoeden, maar
dat het opvragen door het buitenland
van de credieten op korten termijn, die
die ongeveer 7.5 tot 8 milliard bedroegen
tot de plotselinge ontwikkeling van de
crisis had gevoerd.
Ware het voorstel-Hoover onmiddelijk
aangenomen, dan zou er waarschijnlijk
nog niets gebeurd zijn, maar de strijd van
14 dagen, die men er in Frankrijk om
had moeten voeren, had ten zeerste tot
versterking der algemeene onrust bijge
dragen.
Een groote schuld trof ook die Duit-
schers, die onze toestanden altijd zwar
ter afschilderen dan zij in werkelijkheid
waren en de gewetenioozen, die hun geld
naar het buitenland hadden gebracht. De
geruchten, die hierover liepen, waren
echter sterk overdreven, reeds om de
eenvoudige reden, dat er maar weinig
Duitschers meer zijn, die hun geld niet
hard noodig hebben tot financiering van
den handel en de industrie in het bin
nenland.
De spaarkassen ha'dden 12 milliard
mark aan inleggelden en deze waren ab
soluut veilig mits niet iedereen al zijn
geld ervan terug haalde. Om dat te voor
komen waren zij ook drie dagen geslo
ten geweest, maar de nieuwe noodveror
dening die vannacht tot stand is geko
men, bepaalt, dat vandaag (Donderdag)
zoowel banken als spaarkassen in be
perkte mate heropend zullen worden
voor de uitbetaling van loonen, verzeke
ringen, belastingschulden maar niet voor
de spaarders, die geen bedrijf of beroep
uitoefenen dat kapitaal vereischt.
De Rijksbank heeft 300 millioen uit de
ontvangsten der post beschikbaar gesteld
en spr. verwachtte, dat reeds vandaag de
uitbetalingen in hoofdzaak zonder moei
lijkheden zouden kunnen geschieden.
Het gepraat over nieuwe inflatie door
vermeerdering van de bankbiljetten-cir
culatie was eveneens pure onzin of kwaad
willigheid. Voor den oorlog was 33 pet
van den bankbiljetten omloop door goud
gedekt, thans 40 pet. De Rijksbank zou
ongetwijfeld biljetten moeten drukken,
maar zóó, dat de dekking niet onder de
35 pet. zou komen, dus in elk geval nog
boven het percentage van 1914.
Ook de rentemark, zoover die nog
in omloop is, blijft absoluut veilig en
vertrouwd en door een gezamenlijke hy
potheek op alle grondstukken gewaar
borgd. Men kan dus evengoed rentemark-
biljetten accepteeren als rijksmark biljet
ten.
De verordening over de deviezen.
Spr. deelde daarop mede, dat de ter-
mijnhandel en handel in buitenlandsche
betalingsmiddelen verboden blijven, met
dien verstande, dat alle aankoopen van
buitenlandsche deviezen slechts door mid
del van de Rijksbank en hare filialen zul
len mogen geschieden. Alleen de officiëele
Berlijnsche noteeringen zullen als in het
binnenland geldende koersen voor bui
tenlandsche deviezen gelden.
Cheques van de eene bank op de an
dere kunnen afgegeven worden tot de
helft van het bedrag, dat de trekker bij
zijn bank tegoed beeft. Opdat er geen
Duitsch geld naar het buitenland zal
kunnen „abgeschoten" worden, zijn ge
vangenisstraffen en boeten tot het tien
voudige van het desbetreffende bedrag
bepaald voor hen, die deze deviezen-ver
ordening zouden trachten te overtreden.
De minister waarschuwde ten slotte
met grooten nadruk tegen de verspreiding
van berichten over noodgeld of po
gingen om noodgeld uit te geven. Het
publiek moest goed begrijpen dat alleen
het wettige Duitsche geld betaalmiddel
was en bleef en dat ieder, die noodgeld
zou acoepteeren, later zou ondervinden,
dat het absoluut geen waarde had en
dus niet inwisselbaar wa®.
Spr. vertrouwde, dat zijn uiteenzetting
die bij door zijn volle gezag als rijks
minister wenschte te dekken, er vandaag
toe zou bijdragen, dat niemand zijn geld
zou verbergen maar iedereen zou trach
ten door zijn dagelijksche behoeften te
betalen, het geld in circulatie te houden.
Het eenige gevaar was het „hamsteren"
van geld.
Verhooging van rentetarieven.
De Duitsche Rijksbank heeft besloten,
met ingang van 16 Juli het wisseldisconto
van 7 pet. tot 10 pet. te verhoogen en
de beleeningsrente van 8 tot 15 pet.
De Algemeene Raad heeft goedgekeurd
de bij de wet vastgestelde dekkingsgren-
zen te verlagen.
Dit besluit, zegt het „Hbld.", draagt
uiteraard het kenmerk uit den nood,
waarin Duitschland zich bevindt, te zijn
geboren. Een verhooging van het dis
conto met 3 pet. en van de beleenings
rente met 7 pet. zal wel in de geschiede
nis der bankpolitiek nog niet zijn voor
gekomen.
Blijkbaar houdt het besluit verband
met de heropening der particuliere ban
ken op heden en wil de Rijksbank gewa
pend zijn tegen al te sterke eischen, die
zij vreest. Credietbeperking acht de Rijks
bank blijkbaar niet voldoende en daarom
neemt zij het middel te baat van een
zeer sterke verhooging van disconto en
rentevoet voor beleeningen.
Dat zij desondanks er rekening mede
houdt, dat een krachtig beroep op haar
zal worden gedaan blijkt uit het tevens
genomen besluit, het dekkingspercentage
te verlagen, dat tot innerlijke verzwak
king van de Duitsche munteenheid moet
leiden.
Het ligt voor de hand, dat de verhoo
ging van den officieelen rentevoet, de
lasten ook van het Duitsche bedrijfsleven
die reeds zwaar zijn en in dezen tijd moei
lijk te dragen, nog versterkt.
Het voorstel van Hoover.
De Italiaansche en Fransche regeerin
gen hebben, aldus een Wolff-bericht uit
Berlijn, medegedeeld, dat zij. de 15 Juli
vervallen herstelbetalingen niet verwach
ten.
De Tsjechoslowaaksche gezant te Was
hington heeft gisteren aan onderstaats
secretaris Castle medegedeeld, dat de Tsje
choslowaaksche regeering het voorstel van
Hoover onvoorwaardelijk aanvaardt.
Het ontwapeningsvraagstuk.
Mussolini heeft in een onderhoud met
een vertegenwoordiger van een Ameri-
kaansch nieuwsagentschap over het ont
wapeningsvraagstuk gesproken, waarbij
hij o.a. verklaarde, dat de beste waarborg
voor het slagen van de conferentie de
deelneming van de Vereenigde Staten zal
zijn.
Door de ontwapening zouden de groote
mogendheden verlichting vinden, aan
gezien de uitgaven voor de bewapening
al te zeer op de begrootingen van de ver
schillende landen drukken.
De storm van de vorige week.
Uit Stockholm wordt gemeld;
Er komen hier nog telkens berichten
binnen over den hevigen storm die vo
rige week Woensdag en Donderdag in
Zuid-Zweden woedde. Vrijwel overal zijn
de telefoon- en telegraafdraden weer ge
maakt en ook de electrische geleidingen
zijn hersteld. Verschillende plaatsen heb
ben tot Zaterdag zonder electrischen
stroom gezeten. Het blijkt, dat Donder
dagavond alle telefoonverbindingen tus
schen Zuid-Zweden en Duitschland op
één na defect waren.
Op verschillende plaatsen langs de
Oostkust zoowel als langs de Westkust
zijn windsnelheden van over de dertig
meter per seconde geregistreerd. Te
Ystad is tusschen Woensdagavond 7 uur
en donderdagavond 7 uur 117,5 m.M.
neerslag gevallen, waarvan 18,2 m.M.
voor Woensdagavond 12 uur. De normale
neerslag gedurende Juli is te Ystad iets
meer dan 100 m.M.
In het Zuidelijkste deel van Skane zijn
enkele huizen en schuren in elkaar ge
waaid, terwijl van een fabriek en een stuk
of tien boerderijen het dak weg woei.
In de aanplantingen langs de kust bij
Ystad zijn ongeveer 1300 boomen ont
worteld. In de Zuidelijke districten van
de provincie Kalmar lan zijn volgens een
officieele opgave ongeveer een millioen
boomen of ontworteld of zoo ernstig be
schadigd, dat zij gekapt moeten worden.
De schade bedraagt 2Yi millioen kronen,
een deel daarvan wordt echter vergoed,
doordat het hout verkocht kan worden.
Aan de te velde staande gewassen is,
vooral in Skane, maar ook in enkele
Noordelijker gelegen provincies, groote
schade aangericht. Vooral de rogge heeft
veel te lijden gehad.
In de jachthaven te Saltsjöbaden, vlak
bij Stockholm, zijn 22 groote zeiljachten
en motorbooten meer of minder ernstig
beschadigd, doordat ze van de trossen
sloegen en tegen elkaar of tegen de rot
sen dreven.
Alpentoeristen verongelukt.
In de Fransche Alpen hebben verschil
lende ernstige ongelukken plaats gehad.
In het gebied van den Mont-Blanc is een
Fransche student in een afgrond van 800
M. diepte gestort, waar hij' geheel ver
pletterd bleef liggen.
Bijna op dezelfde plek verongelukten
drie personen van een gezelschap toeris
ten, die in een afgrond van eenige hon
derden meters diepte vielen en ook slechts
als lijken geborgen konden worden.
Vliegtuigongeluk,
Tengevolge van slecht uitzicht is een
vliegtuig met vier mannequins van een
groot modehuis te Parijs ten Zuiden van
Grenoble omgeslagen doordat een vleugel
iu aanraking kwam met een bergrug bij
Groix Haute. Twee mannequins en de be
stuurder zijn gedood, de beide andere
meisjes zijn zwaar gewond.
Auto door een trein gegrepen.
Bij Oberndorf in de buurt van Wetzlar
is gisteravond een auto, waarin een geheel
gezin was gezeten, door een trein gegrepen
en ongeveer 150 M. medegesleurd.De wa
gen werd geheel verpletterd, de bestuur
der, zijn vrouw en twee dochters werden
op slag gedood, een derde dochter kreeg
zulke ernstige verwondingen, dat voor
haar leven wordt gevreesd.
Ongelukken in de Fransche Alpen.
In het Fransche Alpengebied hebben
gisteren verscheidene ernstige ongeluk
ken plaats gehad. In het gebied van den
Mont Blanc is een student van een hoog
te van 800 M. naar beneden gestort. Zijn
lijk werd geheel verpletterd teruggevon
den. Op dezelfde plaats is eveneens een
uit drie personen bestaand gezelschap
omgekomen. Van een hoogte van verschei
dene honderden meters zijn zij neerge
stort en omgekomen.
Nobile te Moskou.
Uit Moskou wordt gemeld, dat Nobile
aldaar is aangekomen, om deel te nemen
aan de expeditie, welke door Rusland
wordt uitgerust, om een onderzoek in het
Poolgebied in te stellen.
Nobile verklaarde, dat hij de plek wil
de weerzien, waar hij indertijd veronge
lukt is. Ook wilde hij medehelpen bij het
zoeken naar de sporen van de zes leden
der bemanning van de „Italia", van
wie men sedert niets meer heeft gehoord.
Evenzoo wil hij zijn medewerking ver-
leenen bij het zoeken naar sporen van
Amundsen, die, gelijk bekend, op zijn
hulpexpeditie voor de redding van de
bemanning van de „Italia" verdwenen is.
Korte berichten.
In de stad Eriwan (Sovjet-Armenië)
is de communist Jamachides door een
onbekende op straat doodgeschoten. De
neergeschoten communist behoorde tot de
leiders van de collectiveeringsbeweging in
Armenië.
In twee groote steden van het Rijn
land zijn werkplaatsen van valsche mun
ters ontdekt, waar valsche stukken van 2,
3 en 5 Mk. gevonden werden. De politie
heeft 6 personen in hechtenis genomen.
Staatsraad A. W. F. Idenburg.
Naar wij vernemen, is staatsraad A.
W. F. Idenburg, oud-Gouverneur-Gene
raal van Ned.-Indië gisteravond voor ge-
ruimen tijd naar Zwiterland vertrokken.
De heer Idenburg heeft zich hierdoor
onttrokken aan alle huldiging in ver
band met zijn 7Chten verjaardag op 23
Juli a.s.
Wijziging L.O.-wet.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging van art. 191, eerste lid en van
art. 193, vijfde lid, der Lager Onder
wijswet 1920, strekkende om den termijn,
binnen welken kweekelingen ir de school
worden toegelaten, welke termijn op 31
December van dit jaar afloopt, met een
jaar te verlengen, en voorts om met één
jaar te verlengen den termijn, geduren
de welken de in eenzelfde gebouw geves
tigde scholen voor gewoon en voor uit-
Binnenland.
Stukken van den Gemeenteraad te Goes.
Wijziging van de L.O.-wet.
Buitenland.
De financieele crisis in Duitschland.
De storm van de vorige week.
I—ap—
gebreid lager onderwijs een gemeen
schappelijk hoofd mogen hebben, ook als
beide scholen tezamen meer dan 350
doch niet meer dan 500 leerlingen tellen.
Ondiscipllnair S. D. A. P -er.
Bij de jongste Raadsverkiezingen werd
te Dordrecht de sociaal-democraat Kruyt,
gepensionneerd onderwijzer, als laafete
der candidatenlijst, met voorkeurstemmen
gekozen.
De af deeling der S. D. A.P. heeft
over deze kwestie drie ledenvergaderin
gen gehouden. Thans is met 153 stemmen
vóór, 90 tegen en 14 blanco een motie
aangenomen, waarin scherpe afkeuring
wordt uitgesproken over het ondiscipli
nair en onorganisatorisch optreden van
dezen partijgenoot en het oordeel uitge
sproken, dat Kruyt zijn mandaat als
raadslid ter beschikking moet stellen.
Inmiddels heeft deze in de vorige week
zijn benoeming aangenomen sn denkt hij
er niet aan, zoo men verneemt, zijn zetel
ter beschikking te stellen.
Onverantwoordelijke berichtgeving^
De Haagsche berichtgever van d'e „Voss.
Zeitung" seinde aan zijfa. blad, dat de
Amsterdamsche Bank aanleiding zou heb
ben gevonden om met da Nederlandsche
Bank besprekingen te voeren, waarbij
door deze laatste zou zijn verklaard, dat
zij bereid en in staat was iedere Ne
derlandsche bankinstelling staande te
houden.
Waar dit bericht aanleiding heeft gege
ven tot allerlei ongegronde geruchten,
d'eedt het Handelsblad mede, dat er gee-
nerlei onderhandelingen met de Neder
landsche Bank hebben plaats gehad en
dat de desbetreffende geruchten volko
men uit de lucht zijn gegrepen.
Staking in den Wlerlngermeerpolder.
De arbeidsvoorwaarden voor de land
arbeiders in den Wieringermeerpolder
geven den arbeiders om de acht weken
recht op verlof van des Vrijdagmiddags
tot 's Maandagsavonds, met vrij reiskosten
en een verlofvergoeding.. De Drentsche
arbeiders, gehuisvest iu het arbeiders
kamp te Kolhorn, wenschten echter reeds
Donderdagavond met verlof te vertrekken,
hetgeen de directie hen niet heeft toege
staan. Een negentig arbeiders hebben
daarop gistermorgen het werk neergelegd
en zijn naar hun woonplaatsen in Drenthe
vertrokken.
A.s. Maandag zullen hun plaatsen in het
kamp door nieuwe arbeiders worden inge
nomen.
DE FIRMA VAN HEEL Co.
Gistermiddag kwam de rechtbank te
Middelburg in raadkamer bijeen ten ein
de de aanvraag der firma Van Heel
Co te Goes om surséance van betaling
te behandelen. Voor deze zitting waren
ook de crediteuren der firma tot een aan
tal van ongeveer 1400 opgeroepen. Ver
schenen waren naar schatting een 400-
tal personen, terwijl vele anderen zich bij
volmacht deden vertegenwoordigen. De
zitting had plaats in de groote gehoorzaal,
waar anders de strafzitting plaats heeft.
Maatregelen waren genomen om bij nog
grooteren toeloop naar het Schuttershof
te gaan, doch men bleef nu op het Hof
plein, al moesten velen zich ook met een
staanplaats tevreden stellen.
Uit het rapport van de beheerders en
de accountants kwam naar voren, dat de
voornaamste oorzaken van de mneüiikhe-
