No. 228
Woensdag 1 Juli 1831
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
LBURG.
iciq
icht
Hendrikse Go's BankN.V. Goes
ANB00.
Koe,
EERSTE BLAD.
Overheid en Werkloosheid
COUPONS EN LOSSINGEN
1st.
koop,
huur:
eerenhuis
e koop:
(inning.
goes.
Idiende,
Uit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JULI vervallende
worden verzilverd door
■incessen z.
27, Groene
Doperwten
LG.
3rs 3-9, al-
>p.
0 stuks,
n.m. Aard-
Moutot 13,
Maastrichte-
bezocht en
rkocht toen
2 gebruikers
wel de Heer
n koloniale
int verklaar-
dén doosje
uizen finaal
n pakhuizen,
opgeslagen,
onbereken-
niet langer
elen, - koop
is Rodent 4
ios 90 ct.
antrekkings-
ren. - Imp.:
Haag E 37
uitsluitend
AGS wordt
Men kleine
:ns 5 regels
>elaling
Spek 50, Ge-
ladreuzel 50,
Rundlappen
VERHAGE,
S-
>r
BOEKJES
ÏUIJ,
Middelburg.
nen, wegens
enrijwiel en
Lambrecht-
ïorte Noord-
uw vleesch
tndvl. 60 c. p.
Boterham-
Reuzel 30 c.
Middelburg.
line, Weeg
en koperen
bevragen bij
pelle.
AAGD:
pgaaf agent-
and-Bath.
talf.
Grijpskerke.
ingeschreven
iwd en mak.
kerke.
te bevragen
R, Bellamy-
Vlissingen.
lletmotor, te-
C. GELEIN,
EENHOUTS,
iet machine
een Tuin-
neden de 16
ng en nader
Brieven No.
Goes.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs?
Per 3 maanden.- frnnne post, !3.—
Losse nummers ic.gs
Prijs der AdvertentlBn:
1—4 regale 11.20, elke regel meer 30 ot.
BIJ abonnement belangrijke korting.
te
1 Augustus
werkende
DE,
MPER, Korte
rg.
't Is wel 'n ongewoon en zeker ver van
gunstig verschijnsel, dat thans, terwijl
het bedrijfsleven in vollen gang is en als
regel in dezen tijd van het jaar de vraag
naar arbeidskrachten het aanbad over
treft, het vraagstuk der werkloosheid nog
steeds de aandacht trekt.
Wel een bewijs, dat we leven in zeer
bijzondere omstandigheden.
Regel is, dat de werkverschaffingen in
het voorjaar gesloten worden en dat niet
voor het najaar naar middelen behoeft
te worden uitgezien, om door al dan niet
productieven arbeid de werkloosheid te
bestrijden. Maar nu, midden in den zo
mer, wordt er geklaagd over gebrek aan
arbeid. En alles wijst er op, dat over
enkele maanden het probleem der werk
loosheid weer tot de brandende vraag
stukken zal worden gerekend.
Vanzelf komt hierbij ook de vraag aan
de orde, of de Overheid hier een taak
heeft, en zoo ja, op welke wijze zij heeft
mee te werken om dit euvel, zooal niet
weg te nemen, dan toch te verminderen en
de droeve gevolgen van langdurige werk
loosheid te temperen.
Dat de Overheid, waar het hier een
algemeen volksbelang betreft, niet een on
verschillige houding kan aannemen en
maar niet lijdelijk kan toezien op den nood
der getroffenen, wordt van alle zijden
toegegeven.
Omtrent de wijze, waarop zij hier heeft
op te treden en de vraag, hoever zij hier
bij heeft te gaan, bestaat verschil van
meening, mede als gevolg van den ver
schillenden kijk die men heeft op de
taak en de roeping der Overheid.
Het vraagstuk, dat reeds hier en daar
de aandacht vraagt en straks waarschijn
lijk weer in vollen omvang aan de orde
zal worden gesteld, is van genoegzaam
belang om er enkele artikelen aan te wij
den en te trachten eenige helderheid te
krijgen.
Naar Antirevolutionaire opvatting is
het noodig, hierbij rekening te houden
met den aard en den omvang der werk
loosheid.
Al dadelijk kan dit worden gezegd, dat
niet alle werkloosheid valt onder de bij
zondere zorg van de Overheid.
Ook in normale tijden is er altijd een
percentage werklieden, dat door omstan
digheden van persoonlijken aard,
er niet in slaagt werk, althans geregeld
werk, te krijgen.
Hierbij kan worden gedacht aan de ge-
brekkigen, de zwakken, de bejaarden, aan
menschen, die niet kunnen arbeiden of
die, omdat ze absoluut onbekwaam zijn of
onwillig, er niet in slagen, geregeld werk
te vinden.
Wanneer hier hulp noodig is, dan ligt
dit op den weg van de particuliere, de
kerkelijke of de burgerlijke of gemeente
lijke liefdadigheid en kan niet worden
gezegd, dat het op den weg der Overheid
als zoodanig ligt bier helpend op te tre
den.
Dit laatste geldt ook van de seizoen- of
periodieke werkloosheid, zooals die in be
paalde vakken regelmatig voorkomt,
meestal in vakken, waar de loonen er
eenigermate op berekend zijn. Transport-'
arbeiders b.v. verdienen vaak een veel
hooger loon dan de landarbeiders, zonder
dat ze geregeld werk verrichten.
Deze werkloosheid behoort tot de nor
male verschijnselen, die ook op normale
wijze bestreden kunnen worden en waar
bij, wat de seizoenwerkloosheid betreft,
de werkloosheidsverzekering, zooals die
thans geregeld is, in de meeste gevallen
afdoende hulp kan bieden.
Voor bijzondere maatregelen van de
zijde der Overheid bestaat hier geen aan
leiding, of het moest zijn in dezen vorm,
dat zij, door de werkloozenkassen te
steunen, regelmatige functionneering van
deze instellingen mogelijk maakt.
Hier ligt in de eerste plaats een taak
voor het bedrijfsleven zelf. Werkloos
heidsverzekering, mogelijk gemaakt door
samenwerking van werkgevers en werk
nemers, patroons en arbeiders, zoo noo
dig met eenigen steun van de Overheid,
zou hier het ideaal zijn.
Ook kunnen maatregelen genomen wor
den om de werkloosheid te verminderen,
b.v. door arbeidsbemiddeling en ook door
subsidieering van of credietverleening aan
bepaalde takken van bedrijf, zooals dat
gedaan werd door het crediet voor de
aardappelmeel-industrie en door het Sui
kerbieten- en het Tarwewetje.
Men heeft deze maatregelen wel op één
lijn gesteld met directe steunverleening
aan werkloozen, maar dat is een verge
lijking, die in alle opzichten mank gaat.
Ingevolge genoemde maatregelen wor
den niet aan de belanghebbenden uitkee-
ringen verstrekt uit de publieke kassen,
maar wordt alleen getracht door steun
verleening het b e d r ij f in stand te hou
den, niet alleen ten bate van de werkge
vers, maar in niet mindere mate van de
arbeiders.
Wanneer men 't dan ook voorstelt, als
of dergelijke maatregelen met directen
steun op één lijn liggen, dan is dat op
pervlakkig gepraat zonder kracht van
argumentatie.
DE ONDERHANDELINGEN OVER HET
PLAN-HOOVER.
Volgens officieele berichten is tusschen
Frankrijk en Amerika inzake de volgende
drie punten nog geen overeenstemming
bereikt.
1. Frankrijk wenscht, dat de gelden,
waarvan de betaling wordt opgeschort,
door Duitschland aan zijn crediteuren zul
len worden terugbetaald binnen vijf jaar,
te rekenen vanaf den datum, waarop het
plan Young wederom in werking wordt
gesteld, en dit zoowel wat het kapitaal
als wat den interest betreft, (de Vereenig-
de Staten stellen zich, zooals men weet,
tevreden met over 25 jaar verdeelde terug
betaling en matige rente).
2. Frankrijk eiseht nadrukkelijk, dat
Duitschland zich zal verplichten, na af
loop van het éénjarige Hoover-morato
rium, voor den tijd van de vijf jaren,
waarin de opgeschorte betalingen moeten
worden gedaan, het door het plan-Young
voorziene recht van uitstel der betalingen
niet voor zich te zullen opedschen en dat
Frankrijk, in geval van een moratorium,
niet het garantiefonds van 500 millioen bij
de Bank voor Internationale Betalingen
zal moeten storten gelijk dit in het. plan-
Young is vastgesteld.
3. Frankrijk wenscht, dat de door
Duitschland aan de Bank van Internatio
nale Betalingen in het tijdvak 1931/1932
over te maken gelden niet slechts ten
gunste van Duitschland zullen worden
aangewend, dooh tevens ten gunste van de
staten in Midden- en Oost-Europa, voor
wie uit het uitstellen der Duitsche beta
lingen nadeelen zouden kunnen voort
vloeien.
Terwijl inzake de punten één en drie
een verzoening van het Fransche met het
Amerikaansche standpunt waarschijnlijk
lijkt, moet de Fransche ministerraad be
sloten hebben, inzake punt twee een on
verzoenlijke houding aan te nemen.
In den Franschen senaat.
De senaat heeft gisteren het voorstel
van president Hoover behandeld en ten
slotte met 17 tegen 5 stemmen een motie
aangenomen, waarin verklaard wordt, dat
de senaat de eerbiediging van de verdra
gen en internationale overeenkomsten als
den eenigen grondslag voor de internatio
nale betrekkingen beschouwt.
De motie herinnert aan de offers en
concessies van verschillende aard, die
Frankrijk sedert 13 jaar voor de handha
ving van den wereldvrede, het herstel van
de eendracht en voor het economische
leven van Europa heeft gebracht. De motie
verklaart dat de senaat de uiteenzettingen
van de regeering goedkeurt en tot de orde
van den dag overgaat.
Hoover confereert.
Volgens te Washington loopende ge
ruchten, zal Hoover niet toegeven, maar
ook Duitschland niet in den steek laten.
Hij zou met officieele en parlementaire
medewerkers overleg plegen, hoe men
Duitschland, indien dit noodig mocht blij
ken, zonder Frankrijk zou kunnen helpen.
In gezaghebbende kringen noemt men
den toestand, die door het verloop der
Fransch-Amerikaansche onderhandelin
gen is geschapen, ernstig. Men voegt er
echter aan toe, dat de regeering der Ver-
eenigde Staten niet moedeloos is en nog
steeds hoopt, dat overeenstemming zal
worden bereikt.
Hoover zet in elk geval door.
Daar de Fransch-Amerikaansche be-
sprekingen dreigen te mislukken of in
ieder geval voor morgen, 1 Juli, niet tot
een goed einde zullen worden gebracht,
heeft de Amerikaansche president de ver
schillende regeeringen, ook die van
Duitschland doen weten, dat, wat er ook
gebeujt, hij van plan is door middel van
zijn voorstel Europa te helpen.
Morgen komen de Fransche regeering
en Mellon voor de laatste maal bijeen.
Men denkt, dat beide partijen op hun
standpunt zullen blijven staan. Tenzij de
nacht raad brengt.
Snowden over het plan-Hoover.
In het Engelsche lagerhuis legde Snow
den in antwoord op hem gestelde vragen
een verklaring af over de financieele ge
volgen Van de voorstellen van Hoover
voor het loopende begrootingsjaar.
Snowden zeide, dat 't dit jaar aan de
Vereenigde Staten verschuldigde bedrag
32.864.000 pond groot was terwijl op de
begrooting 15.800.000 pond gebracht wa
ren als ontvangsten uit de reparatiebeta
lingen en 17.750.000 pond als ontvang
sten uit.de oorlogsleeningen aan de ge
allieerden.
Verder waren op de begrooting nog
ontvangsten geplaatst ten bedrage van
rond 10 millioen pond, welke door de
voorstellen van Hoover eveneens komen
te vervallen.
Engeland had reeds 13 millioen pond
ontvangen van de 43 millioen, die het te
vorderen had en 13 M millioen betaald
van de bijna 33 millioen pond, die het
verschuldigd was aan de Vereenigde Sta
ten.
De brand in hef Nederlandsche
paviljoen te Parijs.
Frankrijk biedt drie millioen francs aan.
Gistermorgen heeft de Fransche Minis
ter van Koloniën onzen gezant opgeheld,
om hem mede te deelen, dat de Fransche
regeering besloten had, aan het Neder-
landsch uitvoerend comité een bedrag van
drie millioen francs aan te bieden voor
den wederopbouw van een Nederlandsch
paviljoen.
De heer Loudon heeft dit voorstel on
middellijk overgebracht aan de leden van
het comité, die nog hier waren.
Namens hen heeft de voorzitter, de heer
Fock, reeds voorloopig verklaard, dat het
comité diep getroffen 'door dit zeer edel
moedige aanbod, daarvoor de Fransoüe
regeering haar zeer bijzonderen 'dank be
tuigt, maar van meening is, dat nu de
verzekeringssom het in staat stelt zelf den
herbouw te bekostigen, die herbouw beter
zonder vreemde hulp verzekerd kan wor
den.
Men mag verwachten, dat dit genereuse
aanbod, door Frankrijk gedaan op een
oogenbiik, waarop de financieele moeilijk
heden zeker niet gering zijn, in ons land
de groote waardeering zal vinden, die
het verdient.
In den nood, zegt het Hdbl., leert men
<;ijn vrienden kennen. Na de aanbiedingen
door de Belgische en de Fransche regee
ringen gedaan, mogen wij met vreugde
constateeren, dat het ons aan vrienden in
de wereld nog niet ontbreekt.
De bouw van 'n nieuw paviljoen.
Het comité voor het Nederlandsche pa
viljoen op de koloniale tentoonstelling te
Parijs is gisteren naar Holland vertrok
ken.
De secretaris-generaal vati het comité,
Jr. van der Waals, bleef nog te Parijs,
waar hij met den heer Moojen de voor-
ioopige plannen opmaaikt voor het nieuwe
paviljoen, en keert eerst Donderdag naar
Den Haag terug.
Vrijdag a.s. zal dan een vergadering
1 an het comité plaats vinden.
Nader wordt nog uit Den Haag gemeld'
Met den Pullmantirein van 6-04 in Dins
dagavond de commissaris-generaal aan de
Ned. afdeeling van de intern, koloniale
entoonstelling, mr. D. Fock, hier ter
stede teruggekeerd.
In een kort onderhoud, deelde hij mede,
Jat het in de bedoeling van het comité
ligt, 'het nieuwe Nederlandsche paviljoen,
zoo spoedig in gereedheid te brengen, dat
het in Augustus kan worden geopend.
Reeds ontving het comité van een oud-
'andgenoot den heer Hartog, oud-directeur
van de Unilever, een gift van vier hon
derd duizend francs.
De vergadering van het Ned. comité,
waarin de plannen zullen worden bespro
ken, zal Vrijdagmiddag aan het departe
ment \an koloniën worden gehouden.
Aan den jaarlijkschen maaltijd van ko
loniale bestuurders in het permanente ko
loniale museum, die voorgezeten werd
door den president der republiek, heeft
Paul Reynaud, de minister van koloniën,
nogmaals den brand van bet Nederland
sche paviljoen herdacht en het prachtige
voorbeeld van energie geroemd, dat Ne
derland heeft gegeven door te besluiten,
een nieuw paviljoen op de plaats van het
oude te bouwen. De meest ontroerende
van alle inwijdingen, aldus Reynaud, zal
die van het nieuwe paviljoen van Neder-
landsch-Indië zijn.
De leden \an het Nederlandsche comité,
het commissariaat-generaal en deskundi
gen hebben zich naar het terrein van den
brand begeven. Werklieden pogen tever
geefs tusscben de overblijfselen te zoeken
naar de vermiste schalen, die groote
waarde vertegenwoordigen.
Van Nederlandsche zijde wordt beves
tigd dat de plannen ter reconstructie van
het Nederlandsche paviljoen goede vorde
ringen maken.
Vastgesteld is dat het vuur om 4 uur
moet zijn uitgebroken. Morgen zal men
overgaan tot opening van het transfor
matorhuisje; hierbij hoopt men aanwijzin
gen te vinden omtrent de oorzaak van den
brand.
De oorzaak van den brand.
Het bericht, volgens hetwelk de oor
zaak van den brand in het Hollandsche
paviljoen niet te wijten kon zijn aan
kortsluiting, is thans bevestigd. Nadat
de ingenieurs van de Parijsche electrici-
teitsmaatschappij hadden vastgesteld, dat
de hypothese van kortsluiting giet op
ging, hebben gisteren ook de politie-des-
kundigen geconstateerd, dat in het trans
formatiehuisje van het Hollandsche pa^-
viljoen geen enkele zekering is doorgesla
gen, hetgeen onvermijdelijk had, moeten
gebeuren, als zich kortsluiting had voor
gedaan.
Er blijven dus twee mogelijkheden: óf
de brand is veroorzaakt door onvoorzich
tigheid, óf hij is aangestoken. Het onder
zoek zal beden in deze richting worden
voortgezet.
De heer Moojen heeft aan een ver
slaggever van de „Intransigeant" ver
klaard, dat binnen twee weken de puin-
hoopen volledig verdwenen moeten zijn.
In een klein gebouwtje hoopt men enkele
schatten uit Nederlandsche musea en par
ticuliere collecties te kunnen onderbren
gen.
De „Graf Zeppelin" boven Engeland.
De „Graf Zeppelin" verscheen naar uit
Londen gemeld wordt, gistermiddag aan
de Engelsche kust boven Promer. Het
luchtschip voer op een hoogte van 100 M.,
zoodat de badgasten goed gelegenheid
hadden den luchtreus te bewonderen. Om
4 uur 22 werd Filey gepasseerd en kort
daarna Scarborough, van waar het lucht
schip in Noordoostelijke richting naar
Whiteby koers zette.
Paniek In twee kerken.
Op het Eucharistisch Congres te Schau-
len ontstond Zondag tengevolge van een
onopgehelderd incident onder de deelne
mers aan den dienst in de katholieke
kerk een paniek.
Gedurende de mis werd plotseling ge
roepen: „vlucht, de kerk stort in". Het
toeval wilde, dat op het oogenblik een
vliegtuig laag in de nabijheid van de kerk
vloog. Door het geronk der motoren werd
de paniek nog verergerd Aan den uit
gang van de kerk drong de menigte op
en trachtte naar buiten te komen. Hier
bij werden 50 personen gewond, van wie
elf ernstig. Twee vrouwen zouden reeds
aan de gevolgen zijn overleden. Het con
gres werd voor dien dag geschorst.
Maandag, ter gelegenheid van het Pe
trus- en Paulusfeest heeft een dergelijk
incident tot een paniek geleid. Tijdens een
processie in de Petrus- en Pauluskerk
klonk plotseling het brandalarm. De deel
nemers aan de processie, nog onder den
indruk van de gebeurtenissen van den
vorigen dag, drongen naar de uitgangen.
Een aantal personen werd gewond.
De autoriteiten hebben een onderzoek
geopend.
De loonen In de Engelsche mijnen.
Vertegenwoordigers van de eigenaars
en de federatie van mijnwerkers hebben
gisteren ieder afzonderlijk ongeveer an
derhalf uur geconfereerd met leden van
de Regeering over den toestand, die m
Binnenland.
Stukken voor de Prov. Staten.
De kruisbessenteelt bedreigd?
Zeeuwsch-Vlaamsche Jaarbeurs te Bres-
kens.
Onze kolenuitvoer bedreigd?
Installatie burgemeester van Ritthsm
(vervolg.)
Buitenland.
Ernstige onlusten te SaJoniki.
De onderhandelingen over het plan-
Hoover.
8 Juli zal ontstaan als de overeenkomst
over den spread-over en den terugkeer
tot den werkdag van 7 Vi uur aan de orde
zullen komen. Beide partijen trachten een
schikking te verkrijgen, maar het is moei
lijk hen tot elkaar te brengen.
De Schotsche bond van eigenaars heeft
gisteren mededeelingen doen aanplakken
dat zij in geval de delvers den spread-
over zouden weigeren en terugkeer tot den
werkdag van 7 uur zouden eischen, een
bepaalde loonberekening moeten inkrim
pen van 110 op 90 procent.
Winkels geplunderd.
Communistische werkloozen te Breslau
hebben eenige winkels geplunderd. De
winkeliers zagen zich genoodzaakt le
vensmiddelen te hunner beschikking te
stellen. Toen de politie verscheen, waren
de werkloozen reeds verdwenen. Thans is
een groote politiemacht in de binnenstad
geconcentreerd om verdere excessen te
gen te gaan.
Autobus door een sneltrein gegrepen.
Nabij het station Nogosaia is de snel
trein Boekarest-Gonstanza in botsing ge
komen met een volle autobus, die juist de
rails zou oversteken, doordat de afsluit-
boomen niet gesloten waren. De autobus
werd door den trein gegrepen en onderst
boven geworpen. Tengevolge van een ont
ploffing in den motor raakte de wagen in
brand met het gevolg, dat vijf inzittenden
werden gedood en achttien zwaai' ge
wond. Ook de chauffeur van de bus be
hoort tot de slachtoffers. Zijn lijk is on
herkenbaar verbrand.
Het Belgische kabinet.
In politieke kringen is men van oordeel,
dat Renkin niet langer als minister-pre
sident zou aan het bewind blijven, dan tot
November, dus tot de periode dat het par
lementair reces, dat over een drietal we
ken begint, zal geëindigd zijn.
Van den beginne af aan hebben wij,
aldus de „Msb.", medegedeeld, dat Ren
kin, die 71 jaar oud is, den indruk maakt
van een vermoeid iemand. Hij heeft ech
ter zijn politieke carrière niet willen
voorbijgaan, zonder deze af te sluiten met
het presidentschap van den ministerraad.
Als Renkin aftreedt, zou dit geschie
den samen met baron Houtart, minister
van financiën, die stilaan van dat baantje
genoeg krijgt en er moet aan gaan denken
eindelijk het mandaat te gaan vervullen
van president der Banque de Bruxelles,
dat sedert het ontslag van Despret nog
altijd voor hem openstaat.
Het zou de bedoeling zijn van Renkin,
den tegenwoordigen minister van kolo
niën, mr. Grockaert, als zijn opvolger
voor te stellen.
Ernstige onlusten te Saloniki.
Nadat in de laatste dagen reeds te Sa
loniki verschillende botsingen tusschen
Grieken en Joden hebben plaats gevon
den, hebben de incidenten Maandagavond
in de geheele stad een zeer ernstigen om
vang aangenomen.
Groepen vluchtelingen uit Klein-Azië
trokken de Jodenwijk in en overvielen op
verschillende plaatsen de Joden.
Een officier van de vlieger-manschap
pen, die zich bij de nationalisten had
aangesloten, werd door de Joden tijdens
een gevecht ernstig mishandeld.
De nationalisten legden twee groote
houtvuren aan, waardoor een aantal
woonhuizen en de synagoge in de asch
werden gelegd.
