No. 227
Dinsdag 30 Juni 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's BankN.V. Boes
he via eemsm
Buitenland.
Belangrijkste Nieuw
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland.
ijzersterk
y/ichtloopend
s.
ALLE
per 1 JULI vervallende
worden verzilverd door
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
AbonnemsEtrpriJs;
Per 3 maanden. ïre^.ce aar aast-
Losse nummers
Prijs der Advertentien:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Sij abonnement belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Diepere eenheid.
Het bloed kruipt toch altijd waar het
niet gaan kan.
Met name in verkiezingsdagen ziet men
dat.
In meerdere plaatsen, waar dat om
iets te bereiken wenschelijk was, hebben
de rechtsche partijen broederlijk samen
gewerkt.
En ook aan de linkerzijde werd de die
pere eenheid gevoeld.
Toen de „Middelb. Crt." aan den voor
avond van de verkiezingen met een laat
ste advies kwam, werd daarin eerst tegen
rood gewaarschuwd, maar om dan met
nog meer kracht op het van rechts drei
gende gevaar de aandacht te vestigen.
Om dit goed te laten uitkomen werden
aan de eene zijde alle rechtsche, maar
aan den anderen kant ook alle linksche
leden van den Middelburgschen raad,
w.o. ook de sociaal-democraten, bij elkaar
geteld.
En toen de stemming achter den rug
was, werd niet als het voornaamste feit
gezien dat in deze eertijds liberale burcht,
de liberalen nog slechts één zetel bezet
ten, maar het feit, dat Middelburg een
rechtsche meerderheid bespaard bleef.
Wel is er nu de bezuiniger op de wip,
maar in beginselzaken behoort hij dan
toch tot de linkerzijde waar de S.D.A.P.
ver in de meerderheid is.
Aan de linkerzijde die als alles bij
elkaar wordt geharkt uit 9 leden bestaat,
zit nog slechts één liberaal lid.
Maar er is dan toch een „meerder
heid". En zulk een meerderheid wordt in
een liberaal orgaan met zekere blijdschap
begroet.
Eenzelfde verschijnsel ziet men in Zaan
dam. Van de 23 leden behooren er 11 tot
de S.D.A.P., terwijl ook de communist
werd herkozen.
Gewoonlijk staan socialisten en com
munisten scherp tegenover elkaar.
Maar hier jubelt „Het Volk": „11 par-
tijgenooten en 1 communist: de Raad is
om!"
Spontaan wordt ook hier de diepere
eenheid erkend.
DE BRAND IN HET NEDERLANDSCH
PAVILJOEN TE PARIJS.
Het bezoek van Prinses Juliana.
De „Msb." vertelt nog het volgende
over het bezoek van Prinses Juliana op
de plaats van de ramp:
Even elf uur werd bericht ontvangen,
dat Prinses Juliana op komat WB3. Ds
Prinses had de tijding van aen brand, van
het paviljoen ontvangen en was er zeer
door aangegrepen.
Even half twaalf arriveerde Hare Ko
ninklijke Hoogheid per auto voor de
„Gespleten Poort", vergezeld door de
freules Van Tetz en Bentinck en baron
Baud.
De aanblik van de gruwelijke leegte,
waar zij gisteren nog ons prachtig pa.-
viljoen had gezien, ontroerde haar zeer.
Op de brandplek starend, trad zij op on
zen gezant en den commissaris Swart
toe, haar woorden inhoudend.
Op enkele meters van den auto af, zag
zij den heer Moojen en mevrouw Moojen
aankomen; ze trad hen onmiddellijk te
gemoet, drukte beiden lang en sprakeloos
de hand en haar ontroering beheerschend
betuigde zij op treffend hartelijke wijze
haar deelneming aan de getroffenen.
Vervolgens wendde zij zich tot de ove
rige beeren om te zeggen, hoezeer de
ramp haar trof.
Men gegaf zich op haar verzoek, on
middellijk naar het Balische dorp, waar
H, K. H. zich wilde vergewissen van
de zorgen, voor de Balineezen genomen.
Ze sprak langen tijd met den heer Soe-
kawati en begaf zich weer naar het Ba
lische plein, om de plaats van den ramp
te aanschouwen en zich omstandig om
trent het gebeurde te doen inlichten.
„Het is wel ontzettend, al die schatten
weg; gisteren was ik nog zoo blij, dat
alles te kunnen bewonderen!" zei Hare
Koninklijke Hoogheid.
Inderdaad had de Prinses nog Zater
dag opnieuw een intiem bezoek aan het
hoofdpaviljoen gebracht en zich over de
voornaamste kunstobjecten door de be
voegde leiders laten inlichten.
De Prinses vertrok om half één.
Wal gebeurl er verder?
Het uitvoerend comité voor de Neder-
landsche deelneming aan de internatio
nale koloniale tentoonstelling te Parijs
heeft zich, terstond na ontvangst van het
bericht van den brand van het Neder-
landsche paviljoen, naar Parijs begeven
en is onmiddellijk begonnen met de noo-
dige voorbereidende besprekingen voorde
verkrijging van de schadevergoeding van
de Fransche assurantie-maatschappijen,
bij welke, krachtens het tentoonstellings
reglement de inzendingen en het gebouw
tegen brand zijn verzekerd.
Het comité heeft terzake als gemach
tigde aangewezen de firma R. Mees
Zoonen, makelaars in assurantiën.
Het comité is ten zeerste getroffen door
de deelneming, welke van alle zijden is
betuigd met het verlies1 van het schoone
gebouw en zijn kostbaren inhoud en in
het bijzonder is het comité dank verschul
digd aan de Nederlanders, die zich spon
taan bij het comité hebben aangemeld
voor het verleenen van hulp, zoowel per
soonlijk als financiëel.
Onze landgenoot, de heer A. Hartogh
te Parijs, stelde aanstonds een zeer aan
zienlijk bedrag ter beschikking van het
comité.
De heer de Hartogh, die de groote gift
heeft gedaan, welke de hoop op doorzet
ting van onze deelneming heeft doen ver
levendigen, is oud-lid van den raad van
bestuur van de Unilever.
Het comité heeft terstond de moge
lijkheid in overweging genomen, om het
paviljoen weer op te bouwen.
De wederopbouw van het paviljoen in
den vorm en in den omvang van het ver
brande, moet echter geheel onmogelijk
worden geacht, omdat de tijd daartoe
veel te kort is.
Het comité is echter van oordeel, dat
het Nederlandsche terrein in het Bois de
Vincennes gedurende de vier volgende
tentoonstellingsmaanden niet een aan
blik mag blijven opleveren van verlaten
heid en dat de nationale eer eischt, dat
de verwoesting zoo spoedig mogelijk her
steld wordt.
Het comité heeft daarom unaniem be
sloten om, ingeval de assurantie-maat
schappijen zich van haar plicht tot uit
betaling kwijten, om met kracht de her
inrichting van de Nederlandsche deel
neming, zij het dan op bescheiden schaal,
aan te vatten.
Dit besluit heeft te Parijs een enormen
indruk gemaakt.
Zelfs uit Indië reeds zijn getuigenissen
van groote medewerking gekomen en be
langrijke collectionneurs boden zendin
gen van expositiemateriaal aan.
Het bestuur is letterlijk met aanbiedin
gen van financieele en andere hulp over
stroomd.
Toen hét besluit genomen was, onze
deelneming voort te zetten en onmiddel
lijk het bouwen van een paviljoen te on
dernemen, heeft de heer Moojen zijn me
dewerkers last gegeven, een vlaggestok te
plaatsen, om onze driekleur op het terrein
te handhaven.
Het personeel, dat op het terrein aan
wezig was schaarde zich rondom den
vlaggenstok, terwijl het de vlag openge
vouwen aan den voet liet liggen, waarna
men den heer Moojen en de verdere com
missarissen ging halen.
Den heer Moojen werd verzocht, de
vlaghijsching te verrichten. Deze greep
met vaste hand het koord en deed de vlag
uitwaaien.
Het was een prachtig moment, dat
door geenerlei ceremonie overtroffen had
kunnen worden. De heer Moojen en zijn
medewerkers gingen daarop onmiddellijk
aan het werk.
Een vriendelijk aanbod van België.
De Belgische Minister van Buitenland-"
sche Zeiken zond aan den Belgischen ge
zant in Den Haag een telegram, waarin
gezegd wordt, dat de Regeering op voor
stel van den Minister van Koloniën beslo
ten heeft aan de Nederlandsche regeering
haar volledige medewerking aan te bie
den.
De Belgische regeering stelt lokalen in
het Belgische paviljoen te Vincennes ter
beschikking, teneinde een Nederlandsche
inzending opnieuw in te richten.
De heer Moojen verklaarde te hopen,
dat men nog een klein gebouw op de ko-
JOHN VAN BRUCK
komt naar Vlissingen.
loniale tentoonstelling zal kunnen stich
ten, waar een aantal mooie stukken uit
Nederlandsche Musea en particuliere col
lecties zouden kunnen worden vereenigd.
De Koningin seinde uit den Elzas aan
mr Fock: „Smartelijk bewogen door het
onheil dat ons paviljoen zooeven getrof
fen heeft, hecht ik er aan IJ, evenals Uw
medewerkers, mijn levendigste sympathie
te betuigen. Ik ben blij van mijn dochter
te vernemen, dat het Balineesche dorp,
evenals zijn bewoners, gespaard gebleven
zijn.
WILHELMINA."
De oorzaak.
De overtuiging, dat kortsluiting de oor
zaak is geweest, heeft haar stelligheid
verloren.
Het gemetselde transformatorenhuisje
bleek niet alleen onaangetast, doch zelfs
de zekeringen waren niet doorgebrand.
De ingenieurs van de stad en van de
tentoonstelling met de controle der elec-
trische installaties belast, deelden mede,
dat zij Vrijdag nog opnieuw geheel de
Hollandsche installatie hadden onder
zocht, haar hadden bewonderd en een
rapport hadden uitgebracht vol lof over
de Hollandsche installatie, die daarin een
model werd genoemd.
In elk geval ligt de oorzaak weer geheel
in het duister.
Onze koleninvoer In Frankrijk.
Naar „Het Volk" verneemt, zal de be
perking van invoer van buitenlandsche
kolen in Frankrijk worden geregeld op
anderen voet, dan volgens het aanvanke
lijke plan en is het thans niet uitgesloten,
dat de invoer uit de verschillende landen
zal worden verminderd tot een voor alle
landen gelijk percentage van den gemid
delden invoer over een zeker aantal jaren.
De bedoeling is dan, Nederland niet
te discrimineeren, d. w. z. den Neder-
landschen invoer niet met een grooter
percentage te verminderen dan de invoe
ren van andere landen.
Aanvankelijk werd bericht, dat de Ne
derlandsche invoer gehalveerd zou wor
den en de import uit andere landen met
geringere percentages zou worden ver
minderd.
De Fransch-Amerikaansche besprekingen
vastgeloopen?
Gisterochtend hebben de Fransche en
Amerikaansche ministers hun besprekin
gen over het voorstel van Hoover voort
gezet.
Ze zouden om 21.30 uur hervat wor
den.
Omtrent het verloop der besprekingen
kon verder niets worden medegedeeld,
doch uit het late uur van de hervatting
der onderhandelingen en de bijeenkomst
van den ministerraad, die er aan vooraf
gaat, leidt men af, dat er nog geen over
eenstemming tusschen de Franschen en
Amerikanen en waarschijnlijk ook niet in
het Fransche kabinet zeif, is bereikt.
Naar bericht wordt, ziet het er uit,
of Washington het Fransche voorstel in
zake de aanwending der door Duitsch-
land te verrichten betaling van het onbe
schermde deel der Young-annuïteiten,
niet aangenomen heeft. Daarom zou de
ministerraad bijeenkomen om den nieu
wen toestand te bespreken.
De beraadslagingen van den Franschen
ministerraad over het plan-Hoover,
duurden twee uren.
Volgens een gisteravond om half elf te
Parijs uitgegeven communiqué, schijnen
de onderhandelingen der Fransche minis
ters met staatssecretaris Mellon vrijwel
vastgeloopen te zijn. Er heerscht in Fran
sche kringen, naar aanleiding van dit be
richt, ernstige ongerustheid. Men vreest,
dat aan het door Hoover vastgestelde tijd
stip voor de in werking treding van het
plan, niet meer zal kunnen worden vast
gehouden.
Volgens Havas is de reden van de mis
lukking der onderhandelingen de beslist
heid der weigering van Amerika om op
essentieele punten verandering te bren
gen in het voorstel van President Hoo-
I ver. De Amerikanen b.v. willen de beta
lingen tot het inhalen van het bescherm
de deel der annuïteiten, die onder 't mo
ratorium vallen, over 37 jaar en van het
onbeschermde deel over 25 jaar versprei
den, terwijl de Franschen alle achterstal
lige betalingen dadelijk willen invorderen.
Ook de terugbetaling der leening aan
Duitschland wil Amerika over 25 jaar
uitstrekken, een voorstel waarop Frank
rijk weigert in te gaan.
België en het plan-Hoover.
De Belgische ministerraad heeft den
tekst goedgekeurd van het antwoord van
België op het voorstel van Hoover.
De Belgische nota betuigt in beginsel
instemming met het Amerikaansche voor
stel. De Belgische regeering spreekt de
hoop uit, dat het voorstel er op doeltref
fende wijze toe zal bijdragen de huidige
groote moeilijkheden te boven te komen.
De nadruk wordt gelegd op de speciale
positie die België steeds op het gebied
der schadevergoedingen heeft ingenomen
en de hoop wordt geuit; dat daarmede
rekening zal worden gehouden bij de toe
passing der wijze van uitvoering van het
Amerikaansche voorstel.
De Spaansche verkiezingen.
Steeds meer en meer blijkt, dat de re-
publikeinsch-socialistische coalitie bij de
verkiezingen voor de constitueerende cor-
tes een volkomen overwnning heeft be
haald.
Alle ministers van de voorloopige re
geering zijn gekozen.
De minister van buitenlandsche zaken,
Lerroux, zou in niet minder dan zeven
kiesdistricten gekozen zijn.
De socialistische partij zal verreweg de
sterkste partij zijn. Dan volgt de partij
van den Minister van buitenlandsche za
ken, Lerroux, terwijl in de derde plaats
de republikeinsche partij komt, waartoe
Maura zelf behoort.
Dreigende spoorwegstaking in
Britsch-Indië.
Reuter meldt uit Simla, dat er tegen 1
Augustus in Britsch-Indië een spoorweg
staking dreigt ten gevolge van de talrijke
ontslagen van spoorwegpersoneel om be
zuinigingsredenen. De vakvereeni'ging van
spoorwegpersoneel is van oordeel, dat er
voor de spoorwegen wel andere middelen
van bezuiniging bestaan dan ontslag van
personeel.
De Al-Indische vereeniging van spoor
wegpersoneel, die 700.0 0 leden telt, heeft
zich voor de staking uitgesproken.
De buitengewone warmte
De warmte in de Vereen. Staten is thans
zoo groot, dat er hier en daar vee sterft
i en dat de zonnebrand de oogst vernielt. De
boeren kunnen het in de hitte des daags
niet uithouden en werken, bij maanlicht.
Er zijn vorige week 90 menschen van
de warmte omgekomen.
Een later bericht spreekt van 145 doo-
den waarvan 75 rechtstreeks 'door de
hitte zijn omgekomen en de overigen door
verdrinken bij zwemmen en andere onge
lukken, die een onmiddellijk gevolg van
de warmte zijn.
Korte berichten.
Om meer profijt te kunnen trek
ken van de betrekkelijk weinige gecombi
neerde oogstmachines, waarover de sovet-
unie dit jaar nog eerst de beschikking
heeft, zal men in den oogsttijd, evenals in
den zaaitijd het geval geweest is, op som
mige plaatsen ook in den landbouw nacht
arbeid invoeren. De electro-technische fa
briek Elektrozawod heeft in dit verband
de opdracht gekregen voor 1 Juli 80.000
electrische lampen te leveren.
Zondag was het de eerste dag van
de Hongaarsche verkiezingen. Uit het re
sultaat blijkt, dat de regeeringspartij ook
ditmaal weer van een flinke meerderheid
verzekerd kan zijn.
De politie heeft te Sevilla op het
militaire vliegterrein 600 bommen in be
slag genomen, die majoor Franco enkele
dagen geleden van lonten had doen voor
zien, hetgeen bewijst, hos groot bet gebaar
Binnenland.
Alg. Vergadering van het Ghr. Nat. Vak
verbond.
Te Amsterdam twee menschen verbrand.
De Zeppelin boven Nederland.
Overleden Jhr L. v. Citters, burgemeester
van Haamstede.
Buitenland.
De brand te Parijs.
Dreigende spoorwegstaking in Britsch-
Indië.
De hitte in Amerika.
De Fransch-Amerikaansche besprekingen
vastgeloopen?
in Andalusië is geweest, indien generaal
Sanjurjo niet onmiddellijk had ingegre
pen.
De Koninklijke Familie.
Naar Havas uit Kolmar meldt, was
Koningin "Wilhelmina zeer getroffen,toen
baar het nieuws v^n de ramp te Vin
cennes ter oore kwam.
Gedurende Haar verblijf in Trois Epis
bezocht de Koningin talrijke landelijke
plekjes in de Vogezen.
Prinses Juliana bracht den nacht in
Chalons door. Hedenmiddag zal zij per
auto naar Trois Epis vertrekken, waar zij
tegen vier uur hoopt aan te komen.
Achterstelling van inlandsch hout.
Op initiatief van de groep „Inlandsche
Houthandel" van den Nederlandschen
Houtbond werd dezer dagen te Arnhem
een bespreking gehouden waaraan, behal
ve vertegenwoordigers van een 7-tal voor
aanstaande houtfirma's en zagerijen ook
deelnamen vertegenwoordigers van het
Staatsboschbeheer, de Koninklijke Hout
vesterij 't Loo, de Nederlandsche Vereeni
ging van Rentmeesters, de Vereen. „Het
Grondbezit" en de Nederlandsche Heide
maatschappij.
Aanleiding tot deze bespreking was de
noodtoestand in den inlandschen houthan
del, doordat het inlandsche hout bij het
buitenlandsche wordt achtergesteld.
Er werd een commissie ingesteld om
het vraagstuk in studie te nemen en stap
pen te heramen om in het belang van de
gemeenschap het gebruik van inlandsch
hout te bevorderen.
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Het Chr. Nat. Vakverbond ving giste
ren zijn vijftiende afgemeene vergadering
te Utrecht aan onder voorzitterschap van
den heer K. Kruithof. In zijn openings
woord wees Spr. op den groei van het
Verbond. Bedroeg op 1 April 1929 het
ledental van het G. N. V. 60.934, op 1
April van dit jaar was het ledental
86.346, aldus een toename in twee jaar
tijds met 25.412.
Het R. K. Werkliedenverbond en het
N. V. V. hebben ook belangrijke winst
cijfers te boeken, maar de twee Ghr. vak
organisaties zijn nog niet zoo sterk als
het N. V. V. Toch moet het dien kant uit;
het is volkomen overbodig, dat het N.
V. V. meer leden telt dan het G. N. V.
en R. K. W. V. samen. Tienduizendtallen
arbeiders zijn nog ongeorganiseerd; tien
duizendtallen arbeiders zijn verkeerd ge
organiseerd. De Christelijke arbeiders be
hooren bij onze organisaties aangesloten
te zijn.
Daarop besprak Spr. de wijze, waarop
de candidaatstelling had plaats gevonden
bij de laatstgehouden Kamerverkiezingen.
Hij wees er op, dat het G. N. V. aao de
besturen van de A. R. partij en de G H.
Unie gevraagd had bij de voorloopige
candidaatstelling er rekening mee te wil
len houden, dat althans één van de A. R.
resp. G. H. georganiseerde voormannen
van het Verbond een kansbiedende plaats
zou worden gegeven, maar dat daarop
van geen van de twee partijbesturen een
antwoord werd ontvangen. De A. R: par-
