No. 224
Vrijdag 26 Juni 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
Iieuws.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Ondanks de crisis geen
roode springvloed.
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 JULI vervallende
worden verzilverd door
|an zullen plaats
aangenomen.
tt vernieuwing
kwam er voor-
en W. verleden
lestand en niets
e, dat men tus-
jgelijk met nieu-
if de Spijkerbrug
|an worden,
d e r d ij k onge-
Rond vraag.
jede, dat de heer
aansluiting voor
aan de water-
enz. geregeld is
ling gaven.
nog mede, dat
tal bewoners van
|d is ingekomen
Lit is naar Ged.
^stemming,
nog eens wijzen
it door het niet
[en van het riool-
irug.
fich bij de klacht
Ide, dat het nu
lvkelen is met dat
Ir een deskundige
joeg naar de be-
aastiaanstraat en
I de Kortedelft en
Is hij op het soms
|>p de verhoogde
dat Penning-
lat en omgeving
dinkers uit den
'eg.
irschijnlijk bij de
orde.
Iragen inzake rlo-
|ar voren, waarna
lat een aanvrage
ïaand op inwilll-
et nagaan, maar
reeds gekregen.
r deed mededee-
Iging der rechter-
lad nog het amb-
liomen te krijgen,
lel werd den leden
|l in de volgende
vorden.
It de voorzitter de
ring is een eisch
|er dagen in Apo-
doos of tube Pu-
laarbij zoolang de
een nuttig boekje
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
tnd geraakt,
imici", liggend in
laastricht, wilde
|ppersvrouw M. L.
Zij kwam hier-
eren in aanraking
kn. een oogwenk m
jtige brandwonden
Ulukkige overge-
Inhuis. Haar toe-
vreezen.
id te Waspik.
ik is gisteren te
ban in de oude
den heer Samuel
ad ontdekt werd,
bds aan alle zijden
eer, die assistentie
luit uit "Waalwijk,
langrijpen, hadden
1de nieuwe fabriek
Igende vonken de
lg van de wed, B.
he beide fabrieken,
|t. De boerderij van
leeds brandde, wist
Ie behouden.
Ischat op f 250.000
hor verzekering ge
le s onder zand
inner gedood.
If zes waren drie
filie Roelfsema te
adgroeve nabij de
jielen. Plotseling is
zand omlaag ge
ne kinderen bedol-
Jtje wist zichzelf te
laar huis om zijn
en. Inmiddels was
alp komen opdagen
pnderen konden be
ige Jan R. bleek
jterwijl zijn 4-jarig
|eide beenen was ge-
het ziekenhuis te
L.
Irsenboom ge-
Joor het breken van
Iplukker D.W. uit
fen gevallen, Met een
ling en een bekken-
Jauto van 'het Roode
nhuis overgebracht,
is opgenomen. Zijn
2nd,
Bureau: Lange Vcrsistraat 70, Does.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden- franco pee post, t Z.-~
Losse nummers 13.65
Prije der Advertentiën:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
in deze maand verschijnende nummers
gratis.
V Lest best.
De afloop van de Gemeenteraadsver
kiezingen is voor de Antirevolutionaire
partij in Zeeland niet onbevredigend.
Tegenover enkele plaatsen waar een
zetel verloren werd staan meerdere plaat
sen waar winst te boeken viel. Er was
over 't geheel een niet onbeduidende
vooruitgang.
Ook hier kan gezegd worden: lest best.
De laatste uitslagen die gepubliceerd
werden waren al zeer gunstig.
Zoowel Grijpskerke als Zierikzee ga
ven winst.
Te Grijpskerke kregen nu de Antirevo
lutionairen' het aantal zetels waarop zij
krachtens hunne sterkte recht hebben.
Wij spreken de hoop uit, dat hier voor
de laatste maal met een vrije lijst aan de
verkiezingen is deelgenomen en dat het
door onderlinge samenspreking gelukken
zal het geschilpunt dat tot verwijdering
aanleiding gaf uit den weg te ruimen.
Ook bij deze raadsverkiezingen is weer
gebleken hoe onjuist de opvatting is, dat
het er bij het nieuwe kiesstelsel op een
stem meer of minder niet aankomt.
Wij hebben daarop bij vorige uitsla
gen reeds gewezen.
Te Zierikzee is 't weer opnieuw aan het
licht gekomen.
Had onze lijst hier één stem minder
gekregen, de derde zetel zou niet gewon
nen zijn. Doordat een kiezeres die naar
Goes verhuisde de moeite deed haar stem
in Zierikzee uit te brengen, werd een ze
tel gewonnen.
Te Oudelande gebeurde het omge
keerde.
Juist op het moment dat de stembus
gesloten werd, kwam hier een A.R, kie
zer met zijn echtgenoote stemmen. Zij
waren enkele minuten .telaat.
Voor de A.R. lijst beteekende dit een
verlies van twee stemmen. En toen de
uitslag bekend gemaakt werd, bleek, dat
met één stem meer een zetel gewonnen
had kunnen worden. Door het telaat ko
men van twee kiezers, was al de moeite
en arbeid van de laatste weken onge
daan gemaakt.
Over 't geheel genomen kan de A.R.
partij in Zeeland met voldoening op de
gehouden verkiezingen terug zien.
We krijgen nu enkele maanden van
rust.
Maar dan ook weer met nieuwe kracht
aan het werk voor de versterking van
de partij, in 't belang van land en volk,
voor de doorwerking van de beginselen
die zijn naar het Woord Gods.
Wethoudersverkiezingen.
De Raadsverkiezingen zijn nu vrijwel
achter den rug.
Thans is het de verkiezing van wet
houders, die de aandacht begiut te vragen.
Verschillende vragen komen hierbij aan
de orde.
Voor we daarover enkele opmerkingen
maken laten we hier volgen een advies
van het gemeenteraadscollege der A.-R.
partij, d.d. Juni 1918 over deze zaak uit
gebracht:
1. Een partij, die er toe medewerkt, om
de minderheden stelselmatig van een be
stuurscollege uit te sluiten, verraadt zwak
heid in het geloof aan de kracht van
de eigen beginselen.
2. Indien de stembus heeft uitgemaakt,
dat de rechtsche partijen de meerderheid
hebben, volgt daaruit, dat ook het college
van Burgemeester en Wethouders „rechts"
moet zijn.
3. In overeenstemming met het begin
sel van evenredige vertegenwoordiging be
hoort het college van Burgemeester en
Wethouders zooveel mogelijk een afspiege-
geli'ng te zijn van den Gemeenteraad, ook
opdat de burgerij in haar geheel vertrou
wen kan stellen in het Dagelijksch Bestuur
der Gemeente.
4. De antirevolutionaire partij die zich
steeds verzet heeft tegen uitsluiting van
beteekenende minderheden uit bestuurs
colleges, kan geen bezwaar hebben er toe
mede te werken, dat een sociaal-demo
craat tot Wethouder worde benoemd.
5. Het beginsel door Groen van Prins-
terer beleden, en door de anti-revolutio
naire partij steeds voorgestaan, dat de
minderheden recht hebben vertegenwoor
dig te zijn in een bestuurscollege, mag
niet op zij geschoven worden, op grond
dat de een of andere minderheid nu en
dan de consequentie van haar beginsel
bloot legt, gelijk met de socialisten het
geval was in 1903 en sterker nog in No
vember 1918.
6. Wordt als voorwaarde voor medewer
king bij het benoemen van een Wethou
der uit een minderheid niet gelet op de
beginselen van die minderheid, die mede
werking mag ook niet afhankelijk gesteld
worden van den persoon van 'den candi-
daat, vermits de minderheid, naar aloude
gewoonte, haar eigen vertegenwoordiger
heeft aan te wijzen, en daarvoor verant
woordelijk is.
7. Er worde niet medegewerkt aan de
vorming van 'n burgerlijk blok, met de be
doeling om door het weren van een soci
aal-democraat uit het college van Bur
gemeester en Wethouders anti-socialisti
sche gemeente-politiek in exclusieven zin
te voeren.
8. Voor de benoeming van een Wet
houder uit een sociaal-democratische
minderheid in den Gemeenteraad worde
niet aanvaard een sociaal-democratisch
program en evenmin samenwerking voor
dat doel gezocht op een gemeenschappe
lijk program.
9. Tegen een meerderheid van links
trede de anti-revolutionaire raadsfractie
zelfstandig op, met het doel haar invloed
aan te wenden voor het erkennen van het
recht der minderheden zoo voor zichzelve
als voor anderen om in het college van
Burgemeester en Wethouders vertegen
woordigd te zijn.
HET PLAN VAN HOOVER.
President Hoover heeft gisterenavond
met staatssecretaris Stimson en. den
waarnemenden secretaris van de schat
kist, Mills besprekingen gevoerd, die on
geveer drie uren duurden en omtrent
welker inhoud en verloop het diepste
stilzwijgen wordt bewaard.
Naar van welingelichte zijde echter
wordt gemeld, werden verschillende ant-
woord-nota's ontworpen, speciaal het
antwoord op de Fransche tegenvoorstel
len.
Na afloop dier besprekingen verklaarde
Stimson aan de pers:
„Wij staan midden in de onderhande
lingen en besprekingen, die nog eenigen
tijd kunnen duren. Ik ben zeer optimis
tisch!"
Blijkens de uit Washington ontvan
gen telegrammen is men in Amerikaan-
sche regeeringskringen van meening, dat
een verzachting van de bepalingen van
het Young-plan, aan Duitschland niet de
dringend noodige hulp zou verschaffen,
die het noodig heeft.
Ten aanzien van het antwoord van
Frankrijk is men er van overtuigd, dat
de Fransche regeering spoedig haar hou
ding zal wijzigen.
Men rekent er op, nog binnen 8 a 10
dagen tot overeenstemming te zullen
komen en wel op de basis van het voor
stel van president Hoover.
Stimson's besluit om aan zijn vacan-
tiereis vast te houden spruit dan ook
voort uit de gunstige berichten, welke
van den Amerikaanschen ambassadeur
uit Parijs zijn ontvangen. Stimson zal
zich eerst naar Napels begeven, zich kor
ten tijd te Rome ophouden en van daar
ongeveer op 17 Juli naar Parijs verder
reizen. Te Berlijn zal hij omstreeks
21 Juli aankomen. Van Berlijn zal hij
zich naar Londen begeven en na een
langdurig vacantieverblijf in Schotland
naar Amerika terugkeeren.
Van nu ai aan zal, wat de komende
weken betreft, het zwaartepunt van den
diplomatieken arbeid in Europa liggen.
Gisteren heeft de Italiaansche regee
ring de regeeringen van Groot-Brittan-
nië, Frankrijk en Duitschland officieel
in kennis gesteld van de aanvaarding van
Hoover's voorstel door Italië.
De fronter, Ward Hermans, verzocht
in de Belgische kamer, den minister van
buitenlandsche zaken te mogen interpel-
leeren over de plannen betreffende het
antwoord, dat door België op het voor
stel van Hoover zal worden gegeven.
De voorzitter van de kamer verklaar
de, dat men den minister niet interpel-
leert over de plannen der regeering.
Hermans antwoordde hierop: „Ik zou
wel eens willen weten, met welk land
Hijmans onderhandelt, voordat hij de
Amerikaansche regeering een antwoord
zendt".
Hijmans zeide daarop, dat het geen
gewoonte is, in het openbaar mede te dea
len, met welk land de regeering onder
handelt.
In de wandelgangen der Fransche ka
mer werd vernomen, dat Briand aan de
Duitsche ministers Brüning en Gurtius
heeft doen weten, dat de Fransche regee
ring met voldoening hun bezoek aan Pa
rijs zou zien.
Deze tijding, die uit gezaghebbende
bron kwam, wekte in Fransche parle
mentaire kringen een groote voldoening.
Het noodweer in Beieren.
In Opper-Beieren, waar gelijk gemeld,
een hevig onweer heeft gewoed, is op
vele plaatsen groote schade aangericht
De Noordelijke oever van het Chiem-
meer werd door zware hagelbuien geteis
terd en acht dorpjes liepen belangrijke
schade op.
Bijna de helft van den oogst is vernield
en de meeste velden werden onder water
gezet. Door den storm werden talrijke
boomen ontworteld.
Boven Gross-Holzhausen, Wiechs en
Litzldorf, aan den voet van den Wendel-
stein, werd de geheele koren- en ooft-
oogst vernield. Op sommige akkers bleef
geen halm overeind staan.
's Avonds, nadat de ergste buien wa
ren overgedreven, brak tegen acht uur
opnieuw het noodweer los, waardoor het
vernielingswerk werd voltooid.
Ook aan gebouwen en vensterruiten is
schade aangericht.
Vermiste Oceaanvllegers terecht.
Naar door de vlieghaven Krefeld wordt
bericht, hebben gistermiddag om 5.30 uur
de twee Deensche vliegers, die gisteren
om 7.30 uur uit New-York gestart zijn,
bij Krefeld een noodlanding gemaakt. Ze
verklaarden zich in de route te hebben
vergist en over Spanje en Frankrijk 'e
zijn gevlogen.
Eenige minuten later zijn ze naar Ko
penhagen doorgevlogen.
De intern, industrieele kartellen.
De economische deskundigencommis
sie onder voorzitterschap van dr Trip,
heeft te Genève de kwestie van de inter
nationale industrieele voorstellen bespro
ken.
Het Fransche lid van de commissie,
de heer Molio, bracht rapport uit namens
de volkenbondscommissie, die bet kartel-
vraagstuk bestudeerd had.
Hij verklaarde, dat die deskundigen
commissie eenstemmig van oordeel was
geweest, dat het kartelwezen belangrijke
voordeelen voor de productie van goede
ren biedt.
De risico's van de verschillende onder
nemingen worden daardoor verminderd,
de prijzen worden gestabiliseerd en de
voortbrengingskosten worden geringer.
De deskundigen-commissie voor het
kartelwezen is van oordeel, dat de vrees
ongegrond is, dat tegenover deze voor
deelen, op 'tpunt van de productie ern
stige nadeelen zouden staan voor de ver
bruikers en voor de arbeidersklasse.
De deskundigen-commissie meent, dat
de verbruikers niet behoeven te vreezen
voor een overdreven verhooging van de
prijzen, daar, indien dit het geval zou
zijn, er ongetwijfeld een concurreerend
kartel zou worden opgericht.
Met betrekking tot de arbeidsvoor
waarden der arbeiders in de deskundi
gencommissie van oordeel, dat de arbei
ders door de invoering van kartellen
grootere stabiliteit van werk verkrijgen
en ook een beter loon.
De deskundigen-commissie is dus tot
de slotsom gekomen, dat dë kartellen zeer
wezenlijk diensten kunnen bewijzen door
een betere organisaie van het economi
sche leven.
Hef oproer in Belgisch Congo.
Volgens de jongste berichten uit de
Congo-kolonie zou het oproer in het
Kwango-district zich over het door den
stam der Bapindi bewoonde gebied uit
strekken. Deze stam, die ongeveer 15.000
leden telt, verblijft op het plateau van
Kibo en kon, tot dusver, nog niet geheel
aan het gezag der Belgische koloniale
autoriteiten worden onderworpen. Slechts
sedert enkele maanden heeft zich een
ambtenaar, met twee soldaten, bij de Ba
pindi gevestigd. Deze laatsten werden
door enkele fanatieke geestenbezweerders
aangezet den blanken ambtenaar te doo-
den. Deze werd door duizend met lansen
en messen gewapende negers omsingeld,
maar slaagde er toch in te ontkomen.
Later kwam het tot een treffen met een
klein militair detachement, waarbij een
der geestenbezweerders en verscheidene
negers den dood vonden.
Een compagnie der Congoleesche weer
macht, 150 man sterk, is uit Léopold-
ville vertrokken met bestemming naar
het oproerige gebied. In officieele kringen
verwacht men, dat de orde zeer spoedig
weer geheel zal zijn hersteld.
Verduistering van geheime documenten.
Naar het „Journal" mededeelt, heeft
men aan het ministerie van buitenland
sche zaken te Parijs de onaangename ont
dekking gedaan, dat een van de ambtena
ren, speciaal belast met de ontvangst en
ontcijfering van telegrammen, den inhoud
van geheime stukken aan anderen mede
deelde. Men had gemerkt, dat zekere din
gen uitlekten en dat met name de inhoud
van cijfertelegrammen bekend was gewor
den. Een zorgvuldigee bewaking werd in
gesteld, en deze leidde tot het betrappen
van den schuldige, op het oogenblik, waar
op hij aan een derde vertrouwelijke docu
menten overgaf. Twee medeplichtigen zijn
eveneens in hechtenis genomen. De aard
van de meegedeelde berichten doet den
ken, dat men met een spionnage-zaak te
doen heeft.
Bij het verhoor bekende de betrokkene,
dat hij zich reeds geruimen tijd aan deze
handeling had schuldig gemaakt, en aan
degenen, met wie hij in verbinding stond,
een belangrijke en uitvoerige documenta
tie bezorgd had.
Nader wordt bericht, dat deze onthul
lingen niet bestemd waren om aan een
vreemde mogendheid te worden medege
deeld, maar om er speculaties op de beurs
op te baseeren, waarvan de betrokken
ambtenaar profiteerde.
Huiszoekingen, die bij de gearresteerde
personen zijn geschied, leidden tot de ont
dekking van een aantal telegrammen en
berichten uit het ministerie afkomstig.
Korte berichten.
Het stadje Fontrevault l'Abbaye (Fr.)
werd Woensdagmiddag door een hevig
onweer, gepaard gaande met slagregens,
geteisterd, 's Middags kwam een water
hoos over de stad. Alle straten en plei
nen stonden weldra blank, sommige tot
op een hoogte van 3 M.
Zeven huizen werden door het water
verwoest, terwijl talrijke andere door de
bewoners moesten worden ontruimd.
Men vreest, dat eenige personen om het
leven zijn gekomen.
Het „Journal" meldt, dat een amb
tenaar van 't Fransche ministerie van
buitenlandsche zaken en twee andere per
sonen zijn gearresteerd. De ambtenaar
had geheime documenten aan de beide
anderen overhandigd. De zaak wordt
met de meeste geheimhouding behandeld.
De landdag van Mecklenburg-Strelitz
behandelde een regeeringsvoorstel inzake
aansluiting bij' Pruisen.
Uit de redevoeringen bleek reeds, dat
er kans is op een twee-derde meerderheid
vóór het voorstel.
Het aantal huwelijken in de Prui
sische groote steden in de eerste 3 maan
den van 1931, is verder gedaald, evenals
het aantal geboorten, vooral in Berlijn,
terwijl de sterfte weder is toegenomen.
Binnenland.
Te Dordrecht twee meisjes verdronken.
De salarisverlaging der Indische ambte
naren.
De uitvoering der tarwewet.
Buitenland.
Oproer in Belgisch Congo.
Het plan van Hoover.
De verkiezingen hebben in zeker op
zicht niet aan de verwachtingen beant
woord.
Er scheen reden te zij'n een roode
springvloed te verwachten.
De crisis was door de Soc. Dem. propa
gandisten behoorlijk (of onbehoorlijk) uit
gebuit en verwacht werd dat de resul
taten daarvan gezien zouden worden in
een zeer sterke stijging van het aantal
roode stemmen.
En nu ia er wel vooruitgang bij de S. D.
A. P. maar de verwachte „sprong" is
uitgebleven, zooals uit een staatje in het
Soc. Dem. hoofdorgaan blijkt.
„Het Volk" beeft uitgerekend dat in
elf plaatsen van 50.000 tot 100.000 in
woners het totaal aantal gemeenteraads
zetels van 343 in 1927 op 369 in 1931
steeg. De S. D. A. P. bezette in 1927
daarvan 85 zetels, in 1931 zal ziji er
91 bezetten. In percentages uitgedrukt,
bezette de S. D. A. P. in 1927 24.7 pet.
van het totaal aantal zetels, in 1931 24.6
pet. Weinig of geen verandering dus in
deze klasse.
In 29 plaatsen van 20.000 tot 50.000 in
woners steeg het totaal aantal zetels van
615 in 1927 op 675 in 1931. De S. D. A.
P. bezette In 1927 daarvan 145 zetels
in 1931 krijgt zij er 164. In percentages
uitgedrukt, bezette de S.D.A.P. in 1927
23.5 pet., in 1931 24.2 pet. Vooruitgang
dus van nog geen vol percent.
In 686 plaatsen met een inwonerstal
tot 20.000 steeg het totaal aantal zetels
van 5834 in 1927 op 6016 in 1931. Het
aantal zetels door de S. D. A. P. bezet
steeg van 803 in 1927 op 981 in 1931.
In percentages uitgedrukt, had de S.D.A.P.
dus 13.8 pet. in 1927, in 1931 16.3 pet.
van het totaal aantal zetels. Hier valt de
grootste winst, van 2.5 pet.
In vijf plaatsen boven de 100.000 inwo
ners steeg het totaal aantal zetels van 211
in 1927 op 213 in 1931. De S. D. A. P.
bezette daarvan in 1927 er 68, in 1931 68.
In percentages uitgedrukt bezette de 'S. D.
A. P er dus 32.2 pet. resp. 31.9 pet.
Verlies 0.3 pet.
In totaal steeg dus in 631 plaatsen het
aantal zetels van 7003 in 1927 op 7270 in
1931. De S.D.A.P. bezette daarvan resp.
1101 en 1304. Het percentage steeg dus
van 15.7 pet. op 17.9 pot.
Dat is gegeven de verscheidenheid van
plaatselijke omstandigheden niet van
groote beteekenis.
„Het Volk" wijst daarop, trouwens
zelf wanneer het in een commentaar
schrijft:
„Wellicht zijn er geweest, die zich nog
meer resultaat van deze verkiezing had
den voorgesteld. De ongeëvenaard geest
driftige actie, die onze partij in deze
weken gevoerd heeft, had niet onmogelijk
sommiger verwachtingen te hoog doen
stijgen. Wij voor ons gevoelden geen re
den tot zoo overweldigend optimismo.
Men bedenke, dat wij leven te midden
van de hevigste economische crisis, die
de wereld ooit geteisterd heeft. Duizen
den en duizenden werkloozen moeten
sinds maanden, sinds jaren van den
steun leven. De vooruitzichten op spoe
dige verbetering van den industrieelen
toestand zijn niet gunstig. Zoo ooit, dan
is het thans een tijd, waarop zich van
breede bevolkingslagen die wanhoop-
stemming zou kunnen meester maken, die
naar geen rede luistert, die de ooren
sluit voor een verstandige politiek en
