OP
;tie.
No. 222
Woensdag 24 Juni 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ui is gestaakt.
Hendrikse Go's Bank N.V. Boes
a 99
EERSTE BLAD.
Verhuurt Loketten
Bid.
n f100.
N AANBOD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De beteekenis van Hoovers
voorstel.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
in haar Brand- en Inbraakvrije
LIPS' KLUISINRICHTING
DE DIRECTIE.
ek die uitsluitend
VRIJDAGS wordt
in opgenomen kleine
n hoogstens 5 regels
vooruitbetaling
ORDELS,
dkoopst bij
N BOVEN,
Middelburg.
EN KERKBOEKJES
jrdeeligst naar het
inde adres: Firma
Burg B 10, Middel-
voorraad strekt:
25, Mager gez. Spek
imolten Reuzel 45,
1: 50 ct., alles p. kilo.
Eigenh.str., M'burg.
gd: 2e h. zw. Recht-
chine (moet prima
H m. opg. Trommel
tevens uiterste prijs.
iNOY, Middelburg.
extra zwaar Spek,
Ed, Vet Rundvleesch
3EN, Korte Noord-
nrg.
«trek te koop:
ESLOTEN AUTO,
prima staat.
K", Vlissingen.
KOOP:
ARD, mak'en ver
uit en BRUIN
IN, bij K. WIELE-
oudekerke.
Eierkolen, Stuk-
et, Turf, Briketten,
lage prijzen.
RGE, Beenhouwers-
ïrg.
KOOP:
HANDWAGEN,
3AREN, Wagenma-
ce.
KOOP:
EN KOOLRAAP-
en ƒ1 per 1000.
aven, Krabbendijke.
KOOP:
N JACHT,
teel beweegerd, Ha-
ielburg.
UBLE BRIL,
randen ƒ3.50.
N BOVEN,
Middelburg.
KNECHT,
met boerenwerk en
ven onder letter P,
UIJ, Middelburg.
9. £1^(1
tSLEERLING OF
jFWAS.
R, Slager, Wisse-
E GEVRAAGD,
en nacht, zelfstan-
'erken. Adres Mevr.
ulevard De Ruyter
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstsiraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg,
rirma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco p.ee p.uf, 13.
Losse nummers Ï0.05
Prijs der AavertentlSn:
1—4 rogels f 1.20, elke regel meer 39 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
in deze maand verschijnende nummers
gratis.
Aan een beschouwing in „De Stan-
daad" over de beteekenis van den voorslag
van president Hoover, is het volgende
ontleend:
Om de beteekenis daarvan te begrijpen,
herinneren we eerst nog eens, hoe de
toestand onder het Young-plan is.
Duitschland heeft twee soorten van be
talingen te doen. Een vast bedrag van
660 millioen Mark p e r j a a r (een kleine
400 millioen gulden), die onder alle om
standigheden aan de vroegere Geallieer
den moeten worden opgebracht, en een
bedrag, dat bestemd is om door de schuld-
eischers (Frankrijk, Engeland etc.), te
worden doorgegeven aan Amerika, te-
voldoening van de schulden, die deze
landen in de Vereenigde Staten hebben
aangegaan.
Dit laatste bedrag is niet ieder jaar
hetzelfde, maar bedraagt voor 1 Juli 1931/
1932 ongeveer 500 millioen gulden.
Wij hebben onzerzijds nimmer ver
heeld, dat dit bedrag, dat in een bepaal
de periode zelfs nog met een 500 millioen
gulden p e r j a a r boven de reeds genoei ti
de sommen zou stijgen, nimmer kon wor
den opgebracht zonder in Europa een
onhoudbaren toestand in het leven te
roepen. Immers, al vertegenwoordigde
het cijfer der betalingen aan Amerika
nominaal een schuldverplichting van
geheel Europa, het geld moest in feite
door één enkel land worden opgebracht
Dat eene land Duitschland is eco
nomisch het belangrijkste van heel ons
werelddeel, en zoo daar de toestanden
ontwricht zijn, oefent dit zijn invloed
uit op alle andere Europeesche landen.
Doch al zou men hierover onder nor
male omstandigheden ook anders den
ken, zeker is het, dat, bij de huidige
toestanden, door de internationale schul-
dcnregeling op Duitschland een last ge
legd werd, die niet te dragen was.
De toestand in Duitschland werd sinds
begin 1930 dan ook zienderoogen slechter,
en de terugslag ervan werd overal onder
vonden.
Buitenlandsche credieten, aan Duitsch
land verleend, werden opgevraagd, bin-
nenlandsch kapitaal nam de vlucht naar
het buitenland, en dit alles was oorzaak,
dat, naar bericht wordt, de Duitsche Re
geering zelfs niet meer beschikte over
de noodige sommen om einde Juni de sa
larissen der Rijksambtenaren uit te be
talen.
Tenzij... tenzij men weer de toevlucht
nam tot de methode der eerste na-oor
logsjaren. N.l. om de drukpersen maar
weer te laten werken, nieuwe voorraden
bankpapier in het leven te roepen en dus
andermaal het. land te zegenen met in
flatie.
Zoover heeft Amerika het toch niet la
ten komen. Toen de wijzer van de klok.
op 5 minuten voor middernacht stond,
heeft Hoover zijn telegram de wereld in
gezonden, waarin hij verklaarde, dat
Amerika bereid was om voor den duur
van één jaar de betaling van alle schul
den, zoowel renteschulden als oorlogs-
en herstelschulden, van Regeeringen aan
andere Regeeringen op te schorten.
Van Regeeringen aan andere Regeerin
gen. Dus zijn de verplichtingen van Re
geeringen aan particulieren daarin niet
begrepen. D.w.z., om maar eens iets te
noemen, de rentebetaling op Dawes- en
Young-leening gaat door.
Natuurlijk lost Hoovers daad de moei
lijkheden niet op. Uitstel is geen kwijt
schelding. En bovendien, de komende
jaren blijven ook nog moeilijk. Toch is
het> besluit van vérstrekkende beteekenis.
Omdat het een pauze schept, waarin men
zich kan beraden over wat ten finale be
hoort te geschieden. Als men een schulde
naar heelemaal afslacht, heeft het spre
ken over middelen om hem op de been
te houden in het geheel geen nut meer.
Wil men dit laatste bereiken, dan moet
worden ingegrepen vóór de klok twaalf
heeft geslagen. Dat heeft Hoover nu ge
daan en daardoor heeft hij de gelegen
heid gegeven om den toestand rustig na
te gaan.
Ook nog om een andere reden is zijn
stap toe te juichen. De zenuwachtigheid
van Europa zal nu wel iets tot bedaren
komen. Ook die nerveusiteit van ons
werelddeel draagt voor een deel schuld
aan de buitengemeene scherpte van den
crisistoestand.
Om het maar eens op een eenvoudige
wijze te zeggen, de toestand is 25
procent erger dan hij eigenlijk
behoefdetezijn. Het algemeen gemis
aan vertrouwen leidde tot onberaden stap
pen, die niet noodig geweest waren als
men zijn zenuwen beter in bedwang had
gehouden. B.v. is de val van de koersen
van sommige fondsen op de beurs nóch
gerechtvaardigd door de innerlijke waar
de der aandeelen, nóch door de oogenblik-
kelijke rentabiliteit. Hij trad alleen in,
doordat velen het hoofd kwijt raakten
en in een paniekstemming kwamen te
verkeeren. Aan die stemming zal nu mis
schien een einde komen, doordat er weer
eenig vertrouwen terugkeert.
Waar men echter nu misschien weer
tegen zal moeten waarschuwen is, dat
men geen al te hooge verwachtingen gaat
koesteren. Alsof er iets gebeurd ware, dat
een eind aan de crisis zal maken.
Niets van dien aard greep plaats. Het
eenige wat geschiedde is, dat de patiënt
voor het' oogenblik buiten gevaar is van
dadelijk te sterven. De doktoren hebben
nu een spanne tijds gekregen, om zich
opnieuw te beraden. En ziende hoever
hel reeds gekomen was, mag men aan
nemen, dat er tevens een sterkere prikkel
aanwezig zal zijn om wat voort te maken.
Evenwel, zonder Amerika is de finale
genezing niet te verwachten. Men zal het
heele vraagstuk der internationale schul
den opnieuw onder de oogen moeten zien
en, vóór het moratorium verstreken is,
tot een definitieve regeling gekomen moe
ten zijn. Zoolang deze wonde open blijft,
komt de algeheele genezing niet. Wat na
tuurlijk niet wil zeggen, dat, als deze
wonde maar gesloten is, de genezing dan
reeds perfect zal zijn. Ook daarna valt
er nog veel te veranderen eer men zal
kunnen gewagen van een voorbijge-
gane crisis.
Europa zelf zal er intusschen veel toe
kunnen bijdragen om Amerika welwi-
lend te stemmen. Wij hebben onlangs
ocns herinnerd aan een gesprek, dat wij
hadden met -een hooggeplaatst Ameri
kaan. Deze legde toen een nauw verband
tusschen de kwijtschelding der schulden,
en de kcsten der Europeesche bewape
ningen.
Hetzelfde deed nu Hoover officiëel.
Immers zijn verklaring houdt ook het
volgende in:
„Al heeft deze daad in directen zin niets
te maken met de conferentie voor de
ontwapening te land, die in Februari a.s.
zal worden gehouden, ik durf niettemin
beweren, dat de lasten der met elkaar
wedij verende bewapeningen hebben bij ge
dragen tot de depressie, zoodat wij tevens
mogen hopen, dat dit bewijs van onzen
wil om te helpen moge bijdragen tot den
goeden wil, die voor de oplossing van
dit nog belangrijker probleem zoo drin
gend noodzakelijk is."
De dusgenaamde Ontwapeningsconfe
rentie komt in Februari 1932 bijeen. Zij
kan dus metterdaad een invloed ten goede
oefenen op de geneigdheid van Amerika
om tot een mildere regeling dan die van
het Youngplan mede te werken.
Als Europa dien wenk nu maar ver
staat!
Doch hoe het verder verloop nu ook
moge zijn, dit dient in elk geval met dank
baarheid te worden vermeld: Amerika
kwam eindelijk met een daad, terwijl
Europa in moedeloosheid en radeloosheid
daartoe nog niet gekomen was.
Voor die daad past dankbaarheid, want
ware Duitschland ineengestort, de uitwer
king daarvan op Europa zou kortweg ge
weldig zijn geweest
Voorkeurstemmen.
Van een onzer lezers ontvingen wij een
schrijven met de vraag of bij verkiezin
gen aan de voorkeurstemmen niet te wei
nig waarde wordt toegekend.
„Is het aantal voorkeurstemmen, zoo
schrijft hij, niet groot genoeg om den
kiesdeeler te halen, dan komen zij weer
op nummer 1 en de dan daarop volgende
terug. Met de meening van verscheidene
kiezers wordt dus geen voldoende reke
ning gehouden.
Nemen wij b.v. een gemeente, die de
zer dagen in „De Zeeuw" stond vermeld.
Op de G.H. lijst verkreeg no. 1 13 st.,
no. 2 45 st. en no. 4 19 st. De nummers
1 en 2 zijn gekozen verklaard, ofschoon
no. 4 6 stemmen meer dan no. 1 had ge
kregen. Is dat nu juist en billijk? Volgens
de Kieswet zal het wel goed zijn, maar
dient no. 1 hier niet uit eigen beweging
te bedanken, omdat no. 4 6 st. meer kreeg
en dus meer gewild bleek?
Zeker, de kiesvereeniging stelde die
nummering vast, maar de toen aanwezi
gen vertegenwoordigen maar een klein ge
deelte van de op die lijst uitgebrachte
stemmen. Bovendien speelt bet laten zit
ten dat zit, ook wel eens een voorname
rol.
Het is bij velen ook niet bekend, dat
voorkeurstemmen, indien die voorkeur
niet groot genoeg is om een zetel te halen,
toch weer op nummer 1 terugvallen, zoo
dat uit die oorzaak op no. 1 is gestemd,
terwijl zij toch liever dit op een volgend
nummer hadden gedaan."
Daar wat hier gevraagd wordt waar
schijnlijk ook anderen interesseert, willen
wij er gaarne iets van zeggen.
Onze Kieswet huldigt gelijk bekend in
hoofdzaak het lijstenstelsel hoewel aan
de persoonlijke stemmen een zekere waar
de wordt toegekend.
De volgorde waarop de candidaten op
de lijst voorkomen is in de meeste ge
vallen beslissend. En dat is maar goed
ook. Het is wel waar dat de lijsten vaak
door betrekkelijk weinig personen worden
vastgesteld, doch dat is dan meestal een
gevolg hiervan, dat vele leden het niet de
moeite waard achten, de vergadering van
de K. V. bij te wonen. Maar dan is het
toch ook niet in den haak als later een
onbeteekenend groepje de gelegenheid
heeft de volgorde radicaal te wijzigen.
Bovendien, wanneer er een vrij belang
rijk percentage is dat zich met de volg
orde niet kan vereenigen, dan heeft zij het
in haar hand daarin verandering te bren
gen.
Dat blijkt duidelijk uit het aangehaalde
voorbeeld.
Had No. 4 slechts één stem meer ge
kregen, dan zouden niet 1 en 2, maar 2
en 4 gekozen zijn geweest.
Het schijnt ons niet gewenscht aan de
voorkeurstemmen meer waarde toe te ken
nen, maar wel verdient het aanbeveling
dat er bij de candidaatstelling in de Kies
vereeniging meer belangstelling wordt ge
toond.
HET MORATORIUM-PLAN VAN
HOOVER.
Wat zal Frankrijk doen?
Het moratorium-plan van president
Hoover is nu een paar dagen in de pers
en in allerlei kringen besproken. Het komt
nu op 'de d a a d aan. Vooral naar Het be
sluit, dat Frankrijk zal nemen, is de be
langstelling groot.
Men zit met 'het voorstel in Frankrijk
wel wat moeilijk.
Volgens Het Young-plan ontvangt Enge
land jaarlijks een annuiteit uit de Duit-
scHe Herstelbetalingen, welke tezamen met
de scHuldenbetalingen van Frankrijk en
Italië de jaarlijkscHe oorlogsschuldbeta
ling van Engeland aan de Vereenigde Sta
ten dekt- Bovendien ontvangt Engeland
gedurende 37 jaar een annuiteit van
1.400.000 pond sterling uit de bedragen,
welke Frankrijk, Italië en België krijgen,
ter compensatie voor Het opgeven der per
centages van Spa. Engeland ontvangt dus
hij een algemeen moratorium gedurende
de uitstel-periode van één jaar een bedrag
van bijna 17 millioen gulden minder dan
bij voortzetting van alle betalingen.
Frankrijk staat er in dit opzicht veel
minder gunstig voor. Het moet in het jaar
19311932 uit de Duitsche Herstelbeta
lingen ruim 490 millioen gulden ontvan
gen. Daarvan moet het een kleine 260 mil-
loen aan Engeland en de Vereenigde Sta
ten betalen, zoodat Het voor Het Herstel
van het verwoeste gebied een bedrag van
234.000.000 gulden overhoudt. Daar nu
het voorstel van Hoover zoowel de voor
waardelijke als onvoorwaardelijke betalin
gen van Duitschland opvat en slechts de
betalingen voor den Dawes- en Young-
leenings'dienst staande Houdt, zal Frank
rijk dit gebeele bedrag moeten derven. Ook
Italië en België zullen een klein, Hoewel
voor deze landen niet onaanzienlijk offer
moeten brengen.
Wat de twee andere, meest betrokken
landen: Amerika en Duitschland betreft,
eerstgenoemd land is geheel schuld-
eischersstaat, en zou door Het jaar mora
torium een som, welke op ongeveer
580.000.000 gulden geschat wordt, prijs
geven, terwijl de groote schuldenaar
Duitschland vrijgesteld zou worden van
de betaling van 1.618.900.000 rijksmark.
In Frankrijk gevoelt men vooral zwaar,
dat Hoover's edelmoedigheid Het Fransche
volk nieuwe lasten Heeft opgelegd, zonder
dat Frankrijk te voren werd geraadpleegd
en ook zonder 'dat van Duitschland voor
de verlichting, welke Het krijgt, op ander
terrein eenige tegenprestatie wordt ge-
ëisc'ht-
Gisteren zei ihet Kamerlid Marin in de
Fransche Kamer, te begrijpen, dat Ame
rika wel een dozijn milliarden wil offeren,
om eenige Honderden milüarden francs,
in Duitschland geplaatst, te redden en dat
Engeland, waarvan geen groot offer wordt
gevraagd, Amerika een pleizier wil doen,
maar Italië, België en Frankrijk, in wier
bégrooting zulk een groot gat wordt ge
slagen, Hebben eerst te overwegen, wat
voor hen de gevolgen zullen zijn.
Bovendien gaat Het niet enkel om de
milliarden, die men verliest, maar om de
eerbiediging der diplomatieke overeen
komsten, want Hij vreest, dat spoedig zal
blijken, dat aan Het plan Young de ge
nadeslag is toegebracht en dat de Amjeri-
kaansche interventie ook effect zal Heb
ben bij de ontwapeningsconferentie, de
douane-politiek en een andere goudver-
deeling.
Hij kon zich niet voorstellen, dat de
Fransche diplomatie niet van begin Juni
af aan op de Hoogte zou zijn geweest van
den ontzaglijken omkeer van de Ameri-
kaansche politiek, die werd voorbereid.
Op buitengewoon felle wijze sprak Hij
zijn wantrouwen uit jegens d:- politiek van
Briand, die een slechte profeet is geble
ken en voortdurend mistast.
Harde noten worden gekraakt over de
gezanten te Washington, Berlijn en Lon
den en over den quai d'Orsay zelf. Die
critiek komt zoowel van links als van
rechts.
Volgens mededeelingen welke de Intran-
sigeant uit regeeringskringen zou Hebben
ontvangen, zouden de besprekingen der
ministers geleid hebben tot principieele
aanvaarding der voorstellen van Hoover.
De minister van financiën zoekt echter
naar een oplossing, waardoor Het de
Fransche regeering mogelijk zal zijn, toe
te stemmen in Het plan van Hoover, zon
der den Franschen belastingbetalers
nieuwe lasten ten bedrage van totaal 5
milliard fr. op te leggen.
Het verluidt, dat reeds thans onderhan
delingen plaats hebben, welke zullen lei
den tot het Sluiten van een interna
tionale leening. Aan deze leening
zou worden deelgenomen door alle bij de
schuldregelingskwestie betrokken landen.
Met behulp van deze leening zou het mo
gelijk worden de begrootingen der Staten
die door het voorstel Van Hoover beïn
vloed zouden worden, weer sluitend te
maken.
Het Fransche kabinet heeft de beslis
sing over het antwoord aan president
Hoover uitgesteld tot vandaag.
Volgens een officieus bericht, heeft het
Fransche departement van buitenlandsche
zaken zich met Rome en Brussel in Ver
binding gesteld om van gedachte te wis
selen over het voorstel van president Hoo
ver. De Fransche regeering wenscht zoo
veel mogelijk in overleg met Italië en
België haar standpunt te bepalen.
De Belgische Young-gedelegeerde Gut-
tenstcin, is Dinsdag in opdracht van de
Belgische regeering, naar Parijs vertrok
ken om met Fransche personaliteiten over
Hoover's voorstel te confereeren.
Officieel zal de houding van België naar
alle waarschijnlijkheid eerst dan bepaald
worden, als de Fransche regeering haar
standpunt zal hebben doen kennen.
Bij het debat over de regeeringsverkla-
ring in den Belgischen Senaat, heeft de
minister van Staat, Sogers, sprekende
over het plan van Hoover, gezogd, dat het
Amerikaansche voorstel moedig is. Het
kan gunstige gevolgen hebben voor de we
reldpolitiek en zou ook 'het einde der
crisis kunnen brengen, maar het is vooral
zeer edelmoedig voor Duitschland en kan
noodlottig zijn voor België. Laat men
voorzichtig zijn! Indien men aan Duitsch
land de voordeelen van een moratorium
verleent, dan moeten de andere landen
van de gelegenheid gebruik ma'ken om po
litieke waarborgen te eischen, eerbied
voor de verdragen en het, einde van het
stelsel van chantage. Duitschland ver
armt zich opzettelijk door zijp, financiën
Binnenland.
Vragen van Statenleden over de werkloos
heid in Zeeland.
De bevolking van Zeeland.
Onze koleninvoer in Frankrijk.
Voorstellen voor de Prov. Saten van Zee
land (vermindering bijdrage krankzin
nigenverpleging.)
Buitenland.
Het plan van president Hoover.
Ontploffing in Engelsche munitiefabriek.
slecht te beheeren. Het aan Duitschland to
verleenen moratorium mag aan ons land
niet het minste nadeel berokkenen. Men
mag de betaling der schulden door
Duitschland slechts schorsen voorzoover
de Belgische betalingen aan de Ver. Sta
ten er door gedekt worden. Zoo niet dn.n
zouden wij de dupe worden.
Einde van New-York's hitte golf.
In de afgeloopen dagen beeft in New-
York en omgeving weder een hittegolf
een groot aantal slachtoffers gemaakt.
In totaal zijn 26 personen aan de ge
volgen van hitte overleden.
Gisteren is echter wat wind komen
opzetten, waardoor de invloed van de
warmte gebroken werd en gisteren viel
boven de stad een malsche regenbui.
Werktijdverkorting-ontwerp in
Duitschland.
Naar de Gewerkschaftlicbe Pressedienst
mededeelt had Maandag op het rijksde
partement van arbeid de reeds aange
kondigde bespreking plaats tusschen de
hoofdorganisaties der werkgevers en
werknemers over de uit te vaardigen ver
ordening in verband met de machtiging
der rijksregeering tot een verkorting van
den arbeidsduur.
Het ontwerp voorziet een verlaging
van de loonen en salarissen, die even
redig is aan de verkorting van den ar
beidsduur.
Daarentegen bevat bet ontwerp geener
lei bepaling, volgens welke de werkgevers
verplicht zijn, om nieuwe personen aan
te nemen.
Over de loonsverlaging kwam het tot
heftige debatten. De vakvereenigingen
zijn van meening, dat de werknemers
buiten de lasten, die bun reeds werden
opgelegd, geen andere meer kunnen dra
gen.
Ramp in munitie-fabriek.
Een noodoltige ontploffing heeft plaats
gehad in de munitiefabriek der marine te
Holtougb Heath (Eng.). Tien personen
zijn daarbij om het leven gekomen, ter
wijl er 19 gewond werden.
De oorzaak is waarschijnlijk zelfont
branding van rookloos buskruit.
De kracht der ontploffing was zoo
hevig, dat in een omtrek van 35 K.M.
alle vensters gesprongen zijn.
Boven de plaats van het ongeluk hing
een dikke rookwolk.
Het terrein werd wegens het gevaar
terstond afgezet.
Na de eersto ontploffing vloog een
tank, waarin zwavelzuur werd bewaard,
uit elkaar. Het zwavelzuur vloeide in
het reeds brandende gedeelte, zoodat het
een wonder genoemd mag worden, dat
niet meer menschenlevens te betreuren
zijn.
Goede vooruitzichten voor den
champagne-oogst.
Uit Reims wordt gemeld, dat de voor
uitzichten voor den champagne-oogst 1931
zeer gunstig zijn. Zoowel de hoeveelheid,
die zeer groot belooft te worden, als do
kwaliteit van dten nieuwen wijn, doen bet
beste voor den oogst verwachten en wan
neer geen onverwachte hagelbuien in de
volgende twee maanden schade aanrich
ten, is een zeer gunstig jaar voor de wijn
verbouwers in champagne te wachten.
Weigering tot houtlossing
Te Sydney staakten de havenarbeiders
plotseling de verder® lossing vjjjj tim-
