Uit de Provincie.
Uitslag Gemeenteraads
verkiezingen.
Kerknieuws.
Onderwijs
Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw
De Eerste Kamer.
Het ligt in het voornemen van den
voorzitter van de Eerste Kamer der Sta-
ten-Generaal de Kamer weder bijeen te
roepen tegen Dinsdagavond 30 Juni.
Steun aan den veenkolonialen landbouw.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
van den Heu-, el
1. Is de regeering, met het oog op den
bijzonderen ernstigen toestand op land
bouwgebied in de veenkoloniën, bereid,
voorzieningen ca treffen, buiten die, wel
ke reeds getroffen zijn voor de financie
ring van suijplus voorraden?
2. Kan, indien het antwoord bevredi
gend luidt, de indiening van voorstellen
spoedig worden verwacht?
heeft de minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord:
1. Een regeling is in voorbereiding,
strekkende om ook ten aanzien van den
oogst 1931 aan den veenkolonialen land
bouw van overheidswege steun te verlee-
nen.
2. De voorbereiding van de regeling is
reeds zoover gevorderd, dat indiening
■■:an de desbetreffende voorstellen binnen
korten tijd mag worden tegemoet gezien.
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Wij ontvinger, het veertiende verslag
van. het Christelijk Nationaal Vakverbond
in Nederland 1 Januari 1929 tot 31
December 1930 een boekdeel van 440
bladzijden, keurig gebonden en voorzien
van een aantal illustraties.
Uit dit verslag blijkt, dat het ledental
van de aangesloten organisaties op 1 Ja--
nuari 1929 bedroeg 58.564, welk getal
op 1 Januari van dit jaar was gestegen
tot 82.155. Het aantal vrouwelijke aange
sloten leden bedroeg op laatstgenoemden
datum 3822 of 4.65 pCt. van het totaal.
De in dit verslag opgenomen cijfers
toon-en aan, dat het percentage van de
Chr. georganiseerden steeds grootar wordt
Op 1 Januari 1921 bedroeg het percen
tage der Chr. georganiseerden (Chr. vak
beweging en R.K.) 37.99 en dat der ove
rige vakorganisaties 62.01. Op Januari
1931 was de verhouding 46.02 en 53.98.
Het aantal georganiseerden in bet (roode)
N.V.V bedroeg toen 275.796, dat van het
R.K.Y. 152.949 en dat van het C.N.V.
82.155.
Een belangrijke vooruitgang. Maar toch
is het percentage Chr. georganiseerden
nog veel te klem. Het prot. Christelijk
volksdeel ornaat zoo ongeveer 28 pet. der
Nederlandse b e bevolking. Dat van het
totaal aantt; prot. Christelijk georgani
seerden slechts 13 pet. Er is dus nog wel
wat te doen.
Dit geldt ook van het orgaa~ van het
C.N.V. dat slechts even 1000 abonné's
telt. Een veel te klein getal ook al houdt
men er rekening mee, dat iedere aange
sloten organisatie een eigen orgaan
heeft.
Aan contributiën werd door de aange
sloten organisaties in 1930 ontvangen
f 1.469.910.67, en aan contributiën voor
werkloosheidsverzekering f 652.652.09.
De uitkeering uit de werkloosheidskas-
sen bedroeg f 1.276.256.68.
Dat de uitkeeringen gedurende de laat
ste jaren zeer sterk zijn gestegen is ze
ker geen gunstig verschijnsel.
Het vermogen der organisatiën is ge
stegen tot f 3.899.265.32H.
Dit met veel zorg samengestelde verslag
bevat voorts allerlei bijzonderheden om
trent de positie van de diverse organisa
ties. Het is voor het terrein der Chr. vak
beweging een waardevolle gids.
HET FASCISME.
In verband met het conflict tusschen
Mussolini en den Paus, schreef de Stan
daard
Italië duldt feitelijk slechts één rich
ting: de fascistische.
Rome bevordert ook in Italië de Ka
tholieke actie in den vorm van allerlei
vereenigingen van mannen, vrouwen,
studenten, zoomede algemeene jeugdver-
eenigingen.
Als we goed zien, gaat het vooral om
deze laatste, waarvan het fascistisch Ita
lië de ontbinding eischt, terwijl de Ka
tholieke geestelijkheid, met het oog op de
geestelijke vorming der jeugd, hare in
standhouding vordert en bevordert.
Dit conflict bevreemdt ons niet
Reeds vroeger hebben we opgemerkt,
dat de toenadering tot het Katholicisme
van de zijde van het fascistisch Italië,
allerminst gezien mocht worden als een
aanleuning aan de religie; dat het roe
pen om vrijheid nog niet beteekende
waardeering ook van geestelijke
vrijheid.
Het fascisme is in zijn wezen verwant
aan de leer van Macchiavelli, den theo
reticus van den nationaien machtsstaat,
die feitelijk de ondergeschiktheid
eischt van de Moraal aan de Staatkunde.
Moraal, Religie zijn te waardeeren.
Zeer zeker. Maar alleen zoolang zij mid
delen zijn ter bereiking van het Staats
doel. Macchiavelli, en op zijn voetspoor
het fascisme, zien deze geestelijke krach
ten alleen als zuiver dienende elemen
ten in den Staat. Ze willen er zich wel
naar overbuigen, maar niet om hun
woord te beluisteren. Alleen maar om ze
te gebruiken voor hun Staatsdoel.
De grenzen van Recht en Moraal lig
gen precies daar waar de grenzen van
het Staatsdoel liggen. Dat zij recht heb
ben op eigen leven, recht zelfs om den
Staat normen voor te houden, waar
naar ook hij zich te gedragen heeft, wil
er niet in. Aan den Staat zij al het
andere ondergeschikt!
In dien gedachtengang wordt het ver
klaarbaar, dat Mussolini geen andere
dan fascistische factoren op de jeugd wil
laten inwerken. Maar minstens even ver
klaarbaar, dat Rome, en met haar elke
positief-Christelij ke levensbeschouwing,
tegen die opvatting in verzet komt; op
komt voor recht en plicht der Chris
telijke Kerk.
Dat het, ondanks het Vaticaansch trac-
taat, eenmaal hierop moest uitloopen,
stond van te voren vast voor ieder, die
zich het woord herinnerde door Musso
lini zelf op 3 April 1921 te Bologna ge-
proken:
„Het fascisme is de grootste van alle
„ketterijen, die ooit aan de kerkdeuren
„klopten. Den priesters, die meer of min-
„der klagende oude vrouwen zijn, worde
„het duidelijk: weg van deze tempels, die
„met vernietiging bedreigd worden; onze
„triomfeerende ketterij is bestemd licht
„in alle hersens te ontsteken."
Die uitval gold Rome, maar men
meene niet, dat de houding
tegenover een geloovig Pro
testantisme een andere zijn
zou. Immers vloeit die houding conse
quent voort uit de overmatige waardee
ring van de autoriteit van den mensch,
uit de volkomen miskenning van de sou-
vereiniteit Gods.
En Psalm 2 vers 24 geeft het ant
woord.
RAADSVERKIEZING MIDDELBURG.
De Antirevolutionaire candidaten voor
de Gemeenteraadsverkiezing zijn:
1. Mr A. A. de Veer.
2. W. A. den Hollander.
3. Mr L. van Andel.
4. J. F. Heemskerk.
5. A. D. Liitooy.
6. Chr. de Bruijn.
7. K. E. Helder.
8. J. W. Kögeler.
9. J. S. Hoek.
10. P. I. Roth.
STEMT NO. 1 VAN LUST 2.
Goes. Mevrouw De Wilde alhier behaal
de op de Intern. Hondententoonstelling
te Helmond met haar inzending honden
drie eerste prijzen en een speciale prijs.
Vlissingen. Vrijdag a.s. zal door de har
monie „Ons 'Genoegen" aan de gemeente
een concert worden aangeboden, omdat
de directeur, dhr C. G. Govaarts het feit
herdenkt, dat hij voor 20 jaar als direc
teur werd benoemd. Het concert zal plaats
hebben in het Bellamypark, des avonds.
N.- en St Joosland. Dat er Maandag
iets bijzonders in deze gemeente te doen
was, bleek uit het wapperen, van de driei-
ikleur van de openbare gebouwen en van
de vele particuliere woningen. De reden
daarvan was, dat de burgemeester dezer
gemeente terugkwam van zijn huwelijks
reis en 'dus met zijn echtgenoote zijn
intrede deed in de gemeente.
De raad meende, dat feit niet onopgct-
merkt voorbij te moeten laten gaan en
had daarom besloten hun een cadeau aan
te bieden uit naam van alle ingezetenen.
Raadsleden en secretaris wachtten hen
daarom des avonds op het raadhuis op,
waarvoor de raadzaal heel aardig was
versierd met bloemen.
Nadat het echtpaar te haifnegen was
gearriveerd werd dit aan den ingang van
het gemeentehuis verwelkomd door den
secretaris en naar de voor hen en hun
familieleden bestemde zetels geleid. De
waarnemend burgemeester, dhr Wattel,
sprak hun daar toe.
Hartelijk heeten wij U welkom in onze
gemeente, aldus Spr. Wij zijn thans ver
heugd Uw gade aan Uw zijde te zien en
roepen haar in het bijzonder het welkom
toe in Nieuw- en Sint-Joosland.
U vindt hier mevrouw een mooi land
met prachtige akkers, bouw en tuinbouw,
met weelderige weiden en rijke boomgaar
den; Nieuw- en Sint-Joosland is dan ook
ingedijkt in de zoogenaamde gouden
eeuw, in de 17e eeuw. Sedert 1650 bestaat
ons dorp. Tevoren voeren hier de trotsche
koopvaardijschepen naar de oude koop
stad Middelburg.
Hartelijk hopen wij, dat zeer veel zon
nige dagen Uw deel mogen zijn. Het zijn
zeer moeilijke tijden inzonderheid voor
een hoofzakelijk akkerbouwende gemeen
te als de onze. Veel wijs beleid en voor
zichtigheid zal noodig zijn, ook in de lei
ding van het gemeentelijk en maatschap
pelijk leven.
Wij scharen ons rondom U met liefde
en zullen U steunen in Uw nobel streven
voor de bevordering der welvaart en de
behartiging van het algemeen belang.
Spr. bood hen hierna ;ian een staande
electrische schemerlamp en een elektri
sche ganglantaarn. Toen dit gebeurd was
deed het fanfarekorps zich hooren.
De voorzitter van het Muziekgezelschap
wenschte den burgemeester en zijn echt
genoote hartelijk geluk met hun huwe
lijk, en hoopte dat hun een lang en ge
lukkig huwelijksleven mag ten deel vallen.
Namens het gezelschap bood het doch
tertje van den voorzitter aan Mevrouw
een bouquet aan.
Hierna bleef men nog een poos ge
zellig samen onder het genot van een
kopje thee.
De burgemeester betuigde ook namens
zijn echtgenoote hartelijk dank aan dhr
Wattel voor de tot hem gerichte woorden,
voor de geschonken cadeaux en voor de
hartelijke ontvangst.. Ook betuigde hij den
heer Roozemond, voorzitter van het Fan
farekorps, hartelijk dank voor de gespro
ken woorden en geuitte wenschem en
voor hetgeen de muzikanten gepresteerd
hebben.
Op de tribune waren eenige ingezetenen
van hier en Middelburg van een en ander
getuige, terwijl op straat velen van hun
belangstelling blijk gaven.
Heinkenszand. Bij de gisteren alhier
gehouden stemming voor leden van den
Gemeenteraad werden uitgebracht van de
915 kiezers 873 stemmen, waarvan 839
geldig en 40 van onwaarde.
Lijst 1 R. K.): A. Simonse 271; H. Ver-
mue Jr 46; M. Raas Cz. 11; A. Bos 58;
J. Janse 5; J. Vermue Jr. 25, A. Ver-
mue Jz. 2; M. Rijk Mz. 0; totaal 398 st.
Lijst 2 (A. R.): J. Steketee 100; J. v.
Damme Hz. 8; F. Dominicus 3; G. Loker-
se Az. 2; G. A. van Damme 1; Totaal 114.
Lijst 3 (Gemeentebelang); G. Nijsse Gz.
133; J. de Mol 29; G. I'. Beaufort 140;
J. I. Wisse 14: J. Karelse 9; L. Meulblok
0; J. de Hamer 1; P. G. Schipper 1; to
taal 327 stemmen.
Gekozen zijn: A. Simonse (aftr.); H.
Vermue Jz.; M- Raas Cz. (aftr.); J. Ste
ketee (aftr.); C. Nijsse Gz. (aftr.); J. de
Mol (aftr.) en G. P. Beaufort.
De partij-groepeering is niet gewijzigd.
Hcedekenskerke. Uitslag Raadsverkie
zing.
Aantal kiezers: 727.
District I: 375, onw. 7, geldig 368 st.
District II: 328, onw. 7, geldig 321 st.
Lijst 1 (R. K.): distr. I 303, distr. II
40, totaal 343 stemmen.
Lijst 2 (Prot.): distr. I 328, distr. II
18, totaal 346 stemmen.
Gekozen op lijst 1: G. Chamuleau en
M. Steijn Jr, beiden aftr. en Jac. Beulens.
Op lijst 2: Jobs Boone, L. Lous en J.
Louise, aftr., en P. J. Hoek van Dijke.
De partijverhouding blijft onveranderd.
Westkapelle. - uitslag van de Maan
dag gehouden stemming voor den Ge
meenteraad is:
Lijst 1 (Vrijz. P.): B. Louwerse 96; K.
Minderhoud Jz. 150; H. Verhulst 14;
Jaks. Minderhoud Jaksz. 8; J. Lous
Levsz. 0; G. M. Bolier 11; B. Postma 9;
totaal 312 stemmen.
Lijst 2 (Stk. Geref. P.): H. Cijsouw Lz.
160; P. Roelse Jsz. 12; W. de Witte Lsz.
3; J. Houmes Wz. 0; P. Lievense Kz. 2;
totaal 177 stemmen.
Lijst 3 (A. R.): L. Dekker Pz. 72; J.
van der Wal 6; K. Gabriëlse Stefz. 3; to
taal 81 stemmen.
Lijst 4 (Arb. P.): W. Huibregtse 222;
Korns. Cijsouw 47; A. Brasser 13; Korns.
Huibregtse 1; S. Hengst Jz. 3; W. Wes-
terbeke 1; W. Verhulst 2; totaal 289 st.
Lijst 5 (G. H.): L. Minderhoud Jz.
107; P. Westerbeeke 44; R. Boogaard 35;
Andr. Roelse 4; L. van Sluijs 1; totaal
191 stemmen.
Gekozen verklaard zijn de heeren: B.
Louwerse en K. Minderhoud (Vrijz.); H.
Cijsouw (Stk. Geref.); W. Huibregtse en
K. Cijsouw (Arb. P.) en L. Minderhoud
(Chr. Hist.).
Over de toewijzing van een zevende
zetel beslist het Hoofdstembureau Woens
dag a.s. Er zal dan beslist worden of de
ze zetel zal toegekend worden aan dhr
H. Verhulst (Vrijz., lijst 1) of dhr P.
Westerbeeke (Ghr. Hist., lijst 5). Eerst
na deze beslissing zal de partijverhou
ding in den Nieuwen Raad bekend zijn.
(Als de cijfers hierboven genoemd juist
zijn, dan is de uitslag: Vrijz. partij 3; St.
Geref. 1; Arb. partij 2; Ghr. Hist. 1. Red.
„Zeeuw").
GEMEENTERAADSVERKIEZING
GOES.
De Antirevolutionaire candidaten voor
den Gemeenteraad zijn:
1. Mr J. W. Goedbloed.
2. G. Eckhardt.
3. A. de Lange.
4. Q. Trimpe.
5. J. Laport.
6. W. L. B. J. Dekker.
7. F. C. van Dijke.
8. Mr M. R. Krans.
9. M. de Jonge.
10. J. Donner.
STEMT NO. 1 VAN LIJST 3.
Ned. Herv. Kerk.
Drietal te Amsterdam (vacature dr De
Hartog), A. Altena te Rijnsburg, J. P. G.
Eerhard te Workum en W. G. G. Beere-
kamp te Nunspeet.
Beroepen te 's Grevelduin-Capelle, W.
Rijnsburger te Polsbroek.
Geref. Kerken.
Beroepen te Diever, J. W. de Jager,
oand. te Putten.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar Lisse, A. Ponstein
te Steenwijk.
Vrouwelijke ambtsdragers.
In den kerkeraad der Ned. Herv. Gem.
te Haarlem is de vraag ter sprake geko
men, of het wenscbelijk zou zijn, er bij
de Synode op aan te dringen, dat het ook
voor vrouwelijke lidmaten mogelijk zou
worden gemaakt ouderling en diaken te
worden. Deze zaak is aangehouden met
het oog op het agendapunt der classi-
cale vergadering.
D r G. J. W e y 1 a n d, de bekende
voorzitter van de Alg. Synode der Ned.
Herv. Kerk, hoopt Zaterdag 20 Juni a.s.
te gedenken, dat hij voor 45 jaar in het
ambt werd bevestigd. De jubilaris werd
27 April 1860 te Groningen geboren. Hij
bezocht in zijn geboortestad het gymna
sium en de Universiteit. In 1885 werd hij
candidaat in Noord-Brabant, terwijl hij 20
Juni 1886 in Austerlitz als zijn eerste
Gemeente werd bevestigd. Gedurende zijn
verblijf aldaar promoveerde hij 7 Nov.
1888 aan de Groningsche Universiteit op
een proefschrift over „Omwerkings- en
compilatie-hypothesen, toegepast op de
Apocalypse van Johannes". Deze promotie
geschiedde cum laude.
Hij bleef in zijn eerste Gemeente tot
hij 31 Dec. 1893 eervol werd ontslagen,
wegens zijn benoeming tot directeur van
het Ned. Zendelinggenootschap te Rot
terdam. Als zoodanig was hij werkzaam
tot bij 27 Sept. 1896 zich verbond aan de
Ned. Herv. Gemeente te Veere, welke hij
sindsdien steeds heeft mogen dienen.
Ds Weyland heeft in de kerkelijke be
sturen een vooraanstaande plaats inge
nomen en is nog steeds daarin een op
den voorgrond tredende figuur.
Zonder tusschenpoozen was hij voorts
vanaf 1905 lid van de Alg. Synode. Reeds
lang heeft hij als afgevaardigde vanwege
de Alg. Synode zitting in het algemeen
college van toezicht op het beheer der
kerkelijke goederen en fondsen van de
Herv. Gemeenten in Nederland.
Ononderbroken is hij voorts sinds 1917
jaar op jaar gekozen tot President van
de Alg. Synode en van de Alg. Synodale
Commissie, in welke functies hij aan de
totstandkoming van verschillende belang
rijke besluiten en aan gewichtige werk
zaamheden heeft deelgenomen.
Benoemd tot hoofd der openbare
school te Noordwelle dhr M. J. v. 't Hof
te Kats.
Geslaagd aan de Universiteit te Am
sterdam voor het doctoraal examen rech
ten dhr M. I. de Groot te Middelburg.
De aanslag te Alblasser-
daai' De persoon, verdacht van den aan
slag te Alblasserdam, is in 'de woning van
een zijner familieleden, waarheen hij zich
had begeven, door de politie gearresteerd.
Hij heeft een volledige bekentenis afge
legd. De toestand van den verwonden
winkelier Groenendijk is bevredigend.
Incident aan boord van de
„Prins Hendrik". Zaterdagmiddag
werd even voordat H. K. H. Prinses
Juliana zich aan boord zou begeven van
het Instructievaartuig „Prins Hendrik" te
Groningen, aan boord van dit schip
iemand opgemerkt, die zich daarop niet
mocht bevinden. Bij onderzoek bleek het
een inwoner van De Punt te zijn, een
zenuwpatiënt, die op onverklaarbare wijze
kans had gezien aan boord te komen. Bij
fouilleering bleek de man in het bezit te
zijn van 'n groote^ brief, gericht aan H.
M. de Koningin, dien hij aan de Prinses
wilde overhandigen met het verzoek dezen
aan de Koningin over te geven. De man is
door een politie-beamhte, zonder dat dit
door de andere aanwezigen werd bemerkt,
van het schip verwijderd en overgebracht
naar het Hoofdbureau van Politie. Hij is
later weer op vrije voeten gesteld, daar
geen enkele kwade bedoeling bij den man
voorzat.
Ongeluk na een processie.
Te Margraten bij Maastricht werden Zon
dag ter gelegenheid van de processie, naar
oud-Limburgsch gebruik, zgn. kamers af
geschoten. Deze kamers bestaan uit meta
len hulzen, 'die met buskruit zijn gevuld,
■bijna geheel in den grond worden gegra
ven en dan met een lont of een fakkel wor
den aangestoken, waardoor het kruit er
uit vliegt- Noo'dlotti'gerwijze vloog bij- het
afschieten van een van deze kamers de
metalen huls uit elkaar. De 50-jarige E.
Janssen werd door het wegvliegend me
taal geraakt en was op slag dood. De me
taalsplinters vlogen 20 meter ver weg,
waardoor een aantaJl andere personen
licht werd gewond.
Incidenten met verkie
zing s-propagan disten. In den
nacht van Zaterdag op Zondag hebben er
te Amsterdam incidenten plaats gevonden
met propagandisten van de verschillende
politieke partijen, die bezig waren met
schilderen of plakken. Het begon reeds
Zaterdagavond, toen mannen bezig waren,
met roode verf den naam van een candi
daat te schilderen op het trottoir van een
modemagazijn Spui hoek Kalverstraat. De
roode vloeistof, die nog nat was werd door
bezoekers van 'het magazijn naar binnen
geloopen en ook dames kregen ze aan hun
schoenen. De eigenaar van het magazijn
liet door zijn personeel 't trottoir schoon
maken, toen dit gebeurd was kwamen de
propagandisten terug om opnieuw met
schilderen te beginnen. De politie greep
echter in en verwijderde de mannen.
Op het Van Beuningplein ontstond een
vechtpartij' tusschen propagandisten on
derling; een van hen kreeg een klap met
een hamer en moest aan een politiebureau
verbonden worden.
De fascisten pasten een zeer merkwaar
dige methode toe; gedurende den nacht
reden ze met een snorders-auto door de
stad, voorzien met flesschen en emmers,
waarin een zwarte vloeistof; zag men nu
den naam van een candidaat, welke hun
niet aanstond, dan werd de zwarte vloei
stof hierover uitgegoten. Een en ander gaf
aanleiding tot kloppartijen en in den mor
gen werd de wagen door 'de politie aan
gehouden.
Een propagandist, die niet alleen de
straat, doch ook zijn k'leeren besmeurd
had, wilde deze reinigen in een garage; hij
deed dit met 'benzine. Toen de man klaar
was, stak hij een sigaar op, doch.vloog
zelf ook in brand. Eenige menscben scho
ten toe en rolden hem in een deken. Met
brandwonden is hij per auto naar zijn
woning vervoerd.
In de Jordaan, op het Haarlemmerplein
en in de omgeving van de Nassaukade
zijn tal van verkiezingsborden vernield of
onleesbaar geimiaakt- Ook in deze buurt
ontstond herhaaldelijk tusschen propa
gandisten van verschillende partijen ruzie
en enkelen werden zelfs min of meer ern
stig mishandeld. Op tal van plaatsen heeft
de politie moeten ingrijpen.
Dagblad „De Tijd". Hoewel de
geruchten, als zou de opheffing van „De
Tijd" nog niet zeker zijn, voortgaan, is
Zaterdag, nadat reeds den meesten re
dacteuren en administratiekrachten ont
slag was aangezegd, aan een twintigtal
zetters en drukkers de dienst opgezegd.
Prijzen voor hooiland in Friesland.
Het is in Friesland met de hooiland
verhuringen wel zeer treurig gesteld,
schrijft de „Tel.". De pachtprijzen zijn 50
pet. en meer lager dan het vorig jaar en
sommige stukken zijn bepaald waarde
loos. Op meerdere plaatsen worden de
perceelen dan ook ingehouden. Dezer da
gen werd nog een stuk best hooiland,
groot 4 H. A. verhuurd voor f 1 of te wel
f 0,25 per H.A.
Een landeigenaar in de Bovenknijpe
verhuurde geregeld 25 pondemaat best
grasland, die in dure tijden ongeveer
f 1000 opbrachten. Dit jaar nog had hij
er voor f 200 kunstmest op gebracht en
bij de eerste verhuring werd het land we
gens te laag bod ingehouden. Hoewel het
gewas er zeer goed voor staat, kwam bij
een volgende verhuring er in het geheel
geen bod op. Tenslotte trachtte de eige
naar een veehouder te vinden, die het
gratis wilde maaien. Dit gelukte eerst
ook nog niet, maar thans heeft hij een
veehouder bereid gevonden, die het la^ïd
gratis aanvaardde.
Over het gevaar van vrije vetzuren.
Naar aanleiding van mijn artikelen
over levertraan krijg is massa's brieven
om nadere inlichtingen omtrent het ge
halte aan vrije vetzuren. Ik wil daarom
nog eenige nadere inlichtingen geven.
Al naar den aard der grondstoffen,
versche of oude levers en de bereiding
van de traan, krijgt men verschillende
soorten levertraan. De kleur verschilt van
af lichtgeel tot grijsbruin of donkerbruin
toe en de helderheid van glashelder tot
vies-troebel. Door de ontleding der vet
ten in oude levers en oude traan ontstaan
z.g. vrije vetzuren, die gebleken zijn voor
pluimvee schadelijk te zijn. Pluimvee ver
teert over het algemeen vetten slecht en
als het voer vetgijk is wordt daardoor al
leen reeds de verteerbaarheid van ande
re stoffen belemmerd. Als echter dit vet
nog in ontbinding is als bet ware, dan
blijkt bet schadelijk te werken. Dit nu is
het geval in het vet van minderwaardige
levertraan en komt ook bij sommige soor
ten diermeel voor, zoodat we dergelijke
traan en diermeel, waarvan het vet een
hoog vetzuur gehalte bevat, niet voor bet
pluimvee moeten gebruiken. Of dergelijke
traan en diermeelsoorten voor varkens
geschikt zijn durf ik niet te beoordeelen
en uitvoerige proeven daaromtrent zouden
evenals voor pluimvee zeer gewenscht
zijn.
Nu schrijven sommige lezers, dat hot
Rijkslandbouw proefstation te Wagenin-
gen monsters levertraan met een tamelijk
hoog gehalte aan vrije vetzuren toch had
goedgekeurd. Dat kan ook al licht, want
le. zijn de onderzoekingen omtrent de
schadelijkheid der vrije vetzuren voor
pluimvee nog geheel nieuw en ten tweede
is levertraan met een flink gehalte aan
vrije vetzuren toch wel degelijk echte le
vertraan.
Zoo schrijft een lezer uit Putten;
Ik heb levertraan welke verleden jaar
onderzocht is in Wageningen. Dat wilde
ik gedaan hebben omdat er steeds te veel
kuikens dood gingen. Ik kreeg toen be
richt terug, dat de traan goed was, alleen
wat hoog vetzuurgehalte, n.l. 18.2 pet.,
maar men kan niet vermoeden, dat dit
schadelijk kon zijn voor kuikens. Toen
was ik weer gerust en ben weer van die
traan blijven gebruiken. Maar dit jaar
gaan er al weer teveel kuikens dood. En
voor twee jaar gingen er geen kuikens
dood met hetzelfde mengsel, maar toen
deed ik er een ander preparaat door dat
levertraan bevat, maar dat kwam duur
der. Ik voeg 2 pet. levertraan toe, is dat
goed?
Een ander lezer uit Nijkerk schrijft:
Sommige firma's garandeeren 36 pet.
vrij vetzuurgehalte, anderen daarentegen
0.3 tot 0.6 pet. Is zoo'n laag gehalte aan
vetzuren wel mogelijk. Hoe kan er zoo'n
groot verschil zijn? H schrijft dat 6 pet.
al schadelijk kan zijn, doch Wageningen
geeft aan dat het gebruik wel tot 10 pet.
kan gaan.
