No. 205
Donderdag 4 Juni 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's BankN.V. Goes
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JUNI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie
Direoteur-Boofdredaotears
H. ZUÏDEMA,
Burenui Ls»0# Vozututrast 70, Oom.
TaUi Badaetie ea Admtetstïalio Ne, 21.
Postrekening No. H45B.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHU1J, L. Bnrg. TeL No. 250.
VERSCJKJN7 SUSBK WSRKSAS,
Per J maauflen. trance ?/8i do«»r
Losse nummers - r r M&
Prijs der Advertentiëni
1—4 regels £1.20, elke regel meer 36 ot.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Naar moorderalle?
Het spreekt vanzelf, dat de pogingen
om op onderwijsgebied de pacificatie
plaats te doen maken voor moderatie op
den meest beslisten tegenstand zullen
stuiten van allen die de Christelijke school
in eere willen houden en die de vrijheid
van het Christelijk onderwijs ongerept
wenschen te bewaren.
Is het waar?
Spreekt dit zoo vanzelf?
Maar dan zal dat ook bij de komende
gemeenteraads v e r k i e z i n-
g e n moeten blijken.
Het verschijnsel doet zich voor, dat onze
Anti-revolutionaire candidaten bij de
raadsverkiezingen vaak veel minder stem
men halen dan bij de verkiezingen voor
Kamer of Staten.
Op sommige plaatsen is het verschil al
heel groot.
Bij de Gemeenteraadsverkiezingen komt
het er, naar meerderen meenen, niet zoo
precies op aan.
Dan behoeft de principieele lijn niet
zoo sterk te worden doorgetrokken en ziet
men er soms geen bezwaar in zijn stem
op een liberaal of een sociaal-democraat
uit te Lrengen.
Maar dat doende, dit worde goed
verstaanl steunt men de vrijzinnige
onderwijspolitiek.
Werkt men er toe mee dat de pacifi
catie plaats moet maken voor moderatie
en dat misschien voor moorderatie de weg
wordt gebaand.
Wil men dat niet, wenscht men aan
het beginsel der financieel© gelijkstelling
niet getornd te zien, wil men de vrijheid
van de Christelijke- school hooghouden,
dan dat ook bij de Gemeenteraadsverkie
zingen getoond.
Dan straks, evengoed als bij de Kamer-
en Statenverkiezingen, ook bij de Raads
verkiezing gestemd op de Antirevo
lutionaire candidaten.
Ernstig spoorwegongeluk In Polen.
Gistermorgen is op het spoorwegstation
Gawrolin-Pilawa in de nabijheid van
Demblin, een zeer ernstig spoorwegonge
luk gebeurd. Een goederentrein is in volle
vaart op een uit de tegenovergestelde
richting komende locomotief gereden.
Beide locomotieven werden geheel ver
nield; tien rijtuigen ontspoorden en wer
den ernstig beschadigd. Er werden vier
personen gedood; zes anderen liepen
zulke zware verwondingen op, dat zij
naar het ziekenhuis moesten worden ver
voerd. Drie personen werden licht ge
wond.
De stand der vlootonderbandelingen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Hen
derson op een vraag aangaande de
Fransch-ItaJiaansch-Engelsche vlootbe-
sprekingen geantwoord;
„Tijdens mijn verblijf te Genève heb ik
officieus deze kwestie kunnen aanroeren
bij de besprekingen met mijn Fransche en
Italiaansche collega's, maar ik kan op dit
oogenblik daarover geen enkele nieuwe
verklaring afleggen."
Een ander afgevaardigde vroeg: „Denkt
gij niet, dat het tijd wordt, onze positie
aan een herziening te onderwerpen, we
gens het feit, dat deze overeenkomsten
niet in werking schijnen te zullen tre
den?"
Henderson antwoordde; „Ik geloof niet
dat het hopelooze geval zich reeds voor
doet. Wij zullen tot een accoord komen."
De Influenza in Engeland.
Uit de Engelsche bevolkingsstatistiek
over het eerste kwartaal van dit jaar,
blijkt dat in die periode van 1931 ruim
162,000 menschen in Engeland gestorven
zijn, terwijl in de eerste drie maanden
van 1930 het aantal dooden nog niet ten
volle 116,000 bedroeg. De kindersterfte
was 94 per duizend levende geboorten,
wat 2 meer was dan het gemiddelde der
10 vorige kwartalen.
De Times verklaart het hooge sterfte
cijfer uit het heerschen van influenza-
epidemie „van den tweeden graad" in het
eerste kwartaal van dit jaar, terwijl er
een jaar te voren geen influenza was in
Engeland.
De verkiezingen in Roemenifl.
De definitieve resultaten der parle
mentsverkiezingen zijn nog steeds niet be
kend.
Naar schatting zijn 70 pet. der kiezers
niet opgekomen. Van de overigen hebben
iets meer dan de helft voor de regeering
gestemd. De regeering heeft ongeveer 52
pet. van het aantal uitgebrachte stemmen
op zich vereenigd. De regeering heeft dus
de vereischte meerderheid, doch is prac-
tisch in de minderheid gebleven.
Het nieuwe Belgische kabinet.
In politieke tóngen wordt de volgende
samenstelling van. 'het nieuwe ministerie
waarschijnlijk geacht;
Minister-president en binnen]andsche
zaken; Renkin; buitenlanldsche zaken:
Hymans; justitie: Janson; nationale ver
dediging: Crockaert; koloniën: Tschoffen;
financiën: Houtart; openbare werken: Van
Gaemegem; landbouw: De Kerchove
Exaerde; transport: Dens; arbeid: Key-
man; kunsten en wetenschappen: Petit-
jean; posterijen: 'Bovesse.
Sedert 1920 was de thans negen en zes
tig jaar oude staatsman Renkin niet meer
op den voorgrond getreden. Hij maakte op
dat tijdstip deel uit van ihet kabinet-
Delacroix, dat enkele dagen na den wa
penstilstand was gevormd, eerst als mi
nister van spoorwegen en posterijen, daar
na als minister van binnenlanldsche zaken.
Zijin oneenigiheid met Delacroix noopte
hem zijn ontslag te nemen.
Renkin heeft een langdurige parlemen
taire loopbaan achter zich. Sedert 1896
heeft hij zitting in de Kamer, in 1907
reeds trad hij op als minister van justitie.
Ten tijde der Kongo-politiek was hij een
krachtige steun voor Leopold H, vooral
toen 'hij met de portefeuille van koloniën
werd belast. In den wereldoorlog was hij
de stuwkracht tot het doen deelnemen van
Belgische troepen aan den strijd tegen
'Duitschlanid in Afrika, waardoor hij be
reikte dat bij het sluiten van den vrede de
Belgische Kongo-kolonie met twee voor
malige Duitsche gebieden, Oeganda en
Oeroendi, werd verrijkt.
In December 1930, toen oud-minister
Van de Vijver e aftrad als voorzitter der
katholieke Kamerfractie, nam Renkin zijn
plaats in.
Renkin is Brusselaar van geboorte,
stamt uit een verfranscht milieu, doch
heeft zich steeds gematigd Vlaamech-ge-
zind getoond.
Van Nederland is Renkin in het ver
leden echter geen vriend, gebleken. Korten
tijd behoorde hij tot de beruchte Annexio-
nistisdhe groep van het „Comité der Poli
tique Nationale", en hij was het, die zich
vooral keerde tegen de politieke clausules
van het met ons land toentertijd in voor
bereiding zijhde verdrag.
Het valt te voorzien, dat alle liberale
Kamerleden en Senatoren het kabinet-
Renkin zullen steunen; ook van een aan
tal katholieke conservatieven zou Renkin
zeker zijn, maar van verscheidene katho
lieke Vlamingen kan niet hetzelfde gezegd
worden. De katholieke democratische af
gevaardigde voor Antwerpen, Marcx, ver
klaarde Woensdagmiddag reeds aan jour
nalisten, dat hij vast besloten is het amen
dement tot vermindering der buitenge
wone militaire uitgaven voor 1931 van 220
millioen op 175 millioen francs nogmaals
in te dienen. Dit mag al reeds als 'n veeg
teeken voor het kafoinet-Renkin worden
beschouwd, daar de 'liberalen van de 220
millioen niets willen afdoen en het kabi
net Jaspar, naar men weet, op ditzelfde
amendement ia gevallen. De katholieke
Vlaamsche Kamerleden zijn eveneens niet
goed te spreken over de Vlaamsche pun
ten van het programma van Renkin.
Eén der Vlaamsche leiders zeide, na
kennis genomen te hebben van Renkin's
programma: „Ik begin werkelijk te geloo-
ven, dat de Belgische politici met blind
heid zijn geslagen."
De indruk van katholieke Vlaamsche en
mn socialistische zijde is, dat het kabinet
Renkin, zoo niet onmiddellijk, dan zeker
na goedkeuring der gewone begrooting
van 1931 en regeling der financieel© moei
lijkheden, zal vallen en ontbinding van
het parlement tegen het najaar moet wor
den verwacht.
Hangbrug In alkaar gezakt.
Uit Bordeaux wordt gemeld, dat de
nieuwe hangbrug bij 'St. Denis de Pile,
gistermorgen toen zij officieel beproefd
werd, in elkaar is gezakt, op het oogen
blik dat met zand beladen vrachtauto's er
overgingen. De auto's vielen met de men
schen, die er op zaten in het water.
Bij het ongeluk hebhen twaalf men
schen het leven Verloren. Negentien per
sonen werden gewond.
Korte berichten.
Men overweegt speciale filmvoorstel
lingen voor de buitenlandsche vaklui en
arbeiders, die in de industrie te Moscou
werkzaam zijn. Voor elke voorstelling
zullen inleidingen in vreemde talen wor
den gegeven. De programma's zullen in de
Duitsche, Engelsche en Noorsche taal
gedrukt worden.
Ter voorkoming van een abnormale
stijging der levensmiddelenprijzen heeft
de Spaansche regeering voor bepaalde le
vensmiddelen een uitvoerverbod uitge
vaardigd. Hieronder vallen met name
aardappelen, rijst, groenten, vee en versch
vleesch.
Uit Metz wondt gemeld, dat door het
neerstorten van een militair bombarde
mentsvliegtuig de uit vier leden, bestaande
bemanning werd gedood.
Uit bevoegde bron wordt gemeld, dat
een Sovjet-Russische delegatie van des
kundigen in de komende dagen te Parijs
zal arriveeren om de dezer dagen hervatte
Fransch-Russisohe onderhandelingen in
zake een handelsverdrag voort te zetten.
Gistermiddag hebben op verschil
lende plaatsen te Berlijn groepen men
schen winkels, waar levensmiddelen ver
kocht worden, overvallen en geplunderd.
In een zaak in zuivelproducten drongen
twaalf jongelui binnen en verdwenen met
een voorraad levensmiddelen ter waarde
van tweehonderd mark. Uit een vleesch-
warenwinkel werd een groote hoeveel
heid vleesch en worstgestolen en ook
elders werden worsten en andere levens
middelen door een bende indringers Weg
genomen. In het eerste geval kon een der
daders gearresteerd worden, doch in de
beide andere gevallen niet.
Prins Hendrik te Praag.
Onder dagteekening van 29 Mei schrijft
men uit Praag, dat Prins Hendrik dien
dag uit Karlsbad een bezoek heeft ge
bracht aan Praag en daar het noenmaal
heeft gebruikt bij den Ned. gezant dr
Hendrik Muller. Aanwezig waren o.a. de
minister van buitenl. zaken dr Benesj en
de Duitsche gezant dr Koch met hun
echtgenooten.
Vervolgens heeft de Prins met den ge
zant en jhr Van Loon een kort bezoek ge
bracht aan president Masaryk, waarna de
Prins weder naar Karlsbad is vertrokken.
Overdracht van landelijke eigendommen.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
de motie van orde van den heer Floris
Vos waarbij indiening van een wetsont
werp tot vrijstelling van registratierecht
van acten van overdracht van landelijke
eigendommen aan pachters verzocht
wordt, met 48 tegen 25 stemmen aange
nomen.
Nederlandsche arbeiders in België.
Het lid der Tweede Kamer de heer
Lockefeer heeft aan den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw de
volgende vragen gesteld:
1. Kan Zijn Excellentie de Minister mee-
deelen of de verspreide berichten omtrent
de uitwijzing op groote schaal van Ne
derlandsche arbeiders, die in België wer
ken zonder de aldaar verlangde arbeids
vergunning, op waarheid berusten?
2. Indien deze berichten juist blijken te
zijn, acht de minister dan het oogenblik
nog niet gekomen, om alleen onder be
perkende bepalingen en met arbeidsver
gunning buitenlandsche arbeiders verlof
te geven in ons land te werken, ten einde
daardoor de onrust op te heffen, die naar
aanleiding der buitenlandsche bekende
maatregelen heerscht onder groepen Ne
derlandsche werklooze arbeiders?
Groentenvervoer per spoor.
De gegeven reductie beëin-
digtdenstrijdniet.
In aansluiting aan het bericht over de
resultaten der onderhandelingen tusschen
de spoorwegen en de exporteurs van
Westlandsche groenten en fruit waarbij
een reductie van 15 procent op het vracht
tarief werd aangeboden, schrijft men na
der aan de „Maasb.", dat deze reductie
wordt toegestaan, als de exporteurs sa
men een contract sluiten voor een bepaald
aantal wagons, dit jaar uit het Westland
te verzenden. De reductie zal ook worden
uitbetaald van de sedert 1 Mei verzonden
wagons, zoodat die ook onder een even
tueel contract vallen.
Dit is een rechtstreeksch verweer tegen
het steeds toenemend vervoer van groen
ten en fruit per vrachtauto.
Het is echter geen verlaging van het
algemeen vrachttarief en als zoodanig
voor geen beteekenis voor land- en tuin
bouw, want deze reductie heeft geen in
vloed op den te besteden prijs, wel 'n verla
ging, die direct bij de verzending van
iederen wagon gevoeld wordt. De commis
sie de Vries heeft reductie als zijnde van
geen belang voor land- en tuinbouw dan
ook uitgeschakeld en onderzoekt alleen de
mogelijkheid van verlaging.
Dat de spoorwegen nu toch een reduc
tie voorgesteld hebben voor een bepaalde
streek, waar de concurrentie zeer groot
is, levert geen bewijs van een sterke po
sitie en zal niet nalaten het verzet tegen
het spoorwegbeleid aan te moedigen.
Mogelijk dat een groot aantal expor
teurs het voorstel zal aanvaarden, maax
er zijn er ook, die van.de voordeelen van
het autovervoer geen afstand willen doen
en dit door zullen zetten. De strijd wordt
met dit voorstel niet beëindigd, maar eer
der verscherpt.
Uitvoering der Tarwewet.
Het regeeringsbeureau voor de uitvoe
ring der Tarwewet heeft aan de bakkers
organisaties het volgende doen weten:
„Het ligt in de bedoeling, de controle
bij de bakkers op de bij hen aanwezige
voorraden onvermengde bloem te doen
aanvangen op 1 Aug. a.s. Tot dien dag
kunnen de bakkers vrijelijk van den bij
hen aanwezigen voorraad van die bloem
gebruik maken. Blijkt uit de bovenbedoel
de controle, dat dan nog voorraden aan
wezig zijn, dan zijn de betrokken bak
kers alleen door het voorhanden hebben
van die voorraden reeds in overtreding
en zullen zij moeten zorgen, dat de bij hen
aanwezige onvermengde bloem in over
eenstemming wordt gebracht met de voor
schriften ten aanzien van de samenstel
ling van bloem gegeven, willen zij zich
niet blootstellen aan een vervolging
krachtens de Tarwewet 1931.
Het ligt voorts in de bedoeling, aan de
bakkers, indien zulks door hen mocht
worden gewenscht, voor bijzondere doel
einden de beschikking te geven over een
hoeveelheid onvermengde bloem, welke in
verhouding staat tot hun totaal bloem-
verhruik. Uit den aard der zaak zullen
bakkers, die niet medewerken tot een ge
regeld verloop van deze regeling, van
deze gunst worden uitgesloten. Het is dus
in het belang van iederen bakker, er voor
te zorgen, dat hij niet overgaat tot het
vormen van een abnormalen voorraad
onvermengde bloem."
TWEEDE KAMER.
Regeling Geldschietersbedrijf.
De Tweede Kamer heeft gisteren de be
handeling van het initiatiefontwerp-Van
den Bergh voortgezet.
Er is, dank zij mede de knappe verde
diging door den voorsteller wel eenige
kans dat het ontwerp zal worden aange
nomen.
Maax of het stel dat ook de Eerste
Kamer het goedkeurt ooit u i t g e -
v o e r d zal worden, is een andore vraag.
De hoofdzaak waarom het hier gaat,
waar de woeker begint, wordt in het
ontwerp niet beantwoord. De aanvanke
lijke opzet was een rente-maximum van
12 pet.
De voorsteller zelf moest echter toege
ven, dat dit maximum b.v. bij riskante
leeningen op korten termijn veel te laag
is en dat daarbij, althans bij kleinere be
dragen, de administratiekosten niet be
taald worden.
Om aan de moeilijkheid te ontkomen is
nu het maximum-percentage geschrapt en
aan de Regeering overgelaten hier nadere
regelen te treffen. Een verplaatsing van
de moeilijkheid dus. Die tot gevolg kan
hebben, dat de Regeering voor de eer be
dankt en niet meehelpt om het ontwerp
in het Staatsblad te brengen.
Zoover is het echter nog niet.
Als vandaag de Tweede Kamer het
voorstel goedkeurt, dan is er ook nog de
Eerste Kamer.
En die staat, gelijk bekend, over 't ge
heel weinig sympathiek tegenover initia
tief-ontwerpen.
Binnenland.
Grove oplichterij te Beek en Donk.
Groentevervoer per spoor of auto.
Vergiftiging in het militaire hospitaal te
Den Haag.
Vergadering van de Coöp. Suikerfahriek
Zevenbergen.
Buitenland.
Groote petroleumbrand in Roemenië.
Het nieuwe Belgische kabinet.
Spoorwegongeluk in Polen.
Ds motorveerboot voor de lijn
H answeert-W alzoord en.
Zooals men zich zal herinnoren, besloe
ten de Staten van Zeeland in hun verga
dering van 16 Juli 1930 met algemeene
stemmen op voorstel van Ged. Staten
om niet alleen een tweede motorveerboot
te doen bouwen voor de lijn Vlisingen-
Breskens, maar ook zulk 'n boot voor de
lijn Hansweert-Walzoorden en wel volgens
het grootste van de drie plannen door
het bureau Gornelissen te Amsterdam
ontworpen, wat neerkomt op een ferry-
boot met vóór- en achtereinden van sy-
metrischen vorm en elk voorzien van een
schroef en Oertz-roer en van de volgende
hoofdafmetingen: lengte over alles 47 M.;
lengte op de waterlijn 42 M.; breedte op
de waterlijn 8.50 M.; breedte op spanten
aan dek 9.40 M.; breedte op dek 12.25
M.; breedte rijdek tusschen zijdekhuizen
7 M.; holte in de zijde 4.30 M.; diepgang
uit o.k. kiel met 30 ton brandstof 2.65 M.;
(kiel 0.13 M.). De motor zaJ zijn een
compressorlooze Diesel (Deutz) van 600
E.P.K. en de snelheid op den proeftocht
zal 11.25 E.Z.M per uur moeten bedra
gen.
De eerste klasse kajuiten zullen vol
gens het voorstel van verleden jaar in de
zijdek-huizen worden ondergebracht,
voorzien van hardhouten betimmering.
De tweede klasse zal een kajuit onder
deks hebben met toegangen vanuit de
zijdekhuizen, waaromheen een kleine dek-
kajuit zal worden gebouwd. In elk der
zijden zijn 2 dubbele deuren voor zijla
ding ontworpen.
Een promonade- of sloependek, hoogte
3.90 M. is over 26 M. lengte gedacht met
trappen aan vóór- en achterzijde.
De dekvormen op de einden zijn pas
send genomen op de stootblokken der
landingsbruggen te Vlissingen en Bres-
kens, zware deuren van sluisdeur-con
structie sluiten het rijdek af op de ein
den.
De bouwsom raamden Ged. Staten ver
leden jaar op f 305.000. Zij verkregen
voor dezen bouw een crediet van 315.000
gulden.
Thans vernemen wij, dat de bouw van
deze boot is opgedragen aan de N. Y.
Kon. Mij. „De Schelde" te Vlissingen.
Dit werk blijft dus in de provincie en
kan althans eenigszins de werkloosheid
bestrijden.
Het te Westkapelle aan
gespoelde lijk. In. verband met het
aanspoelen van een lijk te Westkapelle
heeft een correspondent van de „Tel." 'n
onderhoud gehad met den burgemeester
dezer gemeente. Naar zijn meening is het
lijk afkomstig van een der schepen, die
van Antwerpen op Engeland vaxen. Het
kan hoogstens drie uur in het water ge
legen hebhen en maakt den indruk, dat
het te water is gegooid. Er zijn snij- en
steekwonden geconstateerd. Daar het is
aangespoeld tusschen de steenglooiing,
zijn er ook schaafwonden ontstaan.
Eigenaardig is, dat het lijk wel kousen,
doch geen schoenen aan had. Het signa
lement is reeds door Hilversum per radio
doorgegeven. Alles wijst er op, dat er
misdrijf in het spel is. Daar er ook jach
ten m is Insert sijn pveest, i$ kei aki
