No. 200
Vrijdag 29 Mei 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
•Vgafc'
Kendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE. BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
RIJWIEL I
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
KOOP EEM
ALLE
per t JUNI vervallende
worden verzilverd door
Per 3 maasden,- franco par po«t, f 1
Losse nummers !0
Prfla dar Ad verten 13 a:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
BI] abonnement belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44450.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
V Godsdienst en godsbestrljdlng.
De S. D. A. P. heeft meer dan eena de
godsdienst verklaard tot een zaak van
ieders persoonlijke overtuiging.
Waarmee bedoeld werd, dat de partij
als zoodanig zich daarmee niet inlaat.
Wil een partijlid zich tevens1 voor den
godsdienst interesseeren, dat moet hij
weten, mits hij 't maar niet in zijn hoofd
haalt met zijn godsdienstige beginselen
de partij lastig te vallen.
Men wil het hen, die godsdienstig zijn
in de partij niet al te moeilijk makken,
mits zij niet lastig zijn voor de partij en
niet trachten hun beginselen tot toepas^
sing te brengen.
Om den godsdienst bekommert de par
tij als zoodanig zich niet. Want de gods
dienst is privaatzaak. Een persoonlijke
liefhebberij.
Wèl echter bekommert de S. D. A. P.
zich over de bestrijding van den
godsdienst. Daar heeft zij wèl belang bij.
Als b.v. getracht wordt aan de publie
ke ontheiliging van den Zondag een einde
te maken, dan komt zij in actie en wordt
de groote trom geroerd.
Ais getracht wordt ons volksleven van
zijn Christelijk karakter te berooven, door
het houden van optochten en wedstrijden
op Zondag enz., dat hindert niet. Maar
wee degene, die pogingen doet, beperken
de bepalingen in te voeren.
En zoo is bet nu, ook met het ontwerp
Donner inzake de Godslastering, waar
tegen een verwoede campagne wordt ge
voerd. V
Het betreft hier een zaak, die tot op
zekere hoogte buiten de gemeentepolitiek
staat.
Maar de beginselen, die hierbij tot
uiting komen, hebben toch ook hun be-
teekenis voor de gemeentepolitiek.
Laten de kiezers, die straks geroepen
worden mee te werken aan de verkiezing
van Raadsleden, dit niet uit het oog ver
liezen.
V °P één IQn.
Er zijn menscben, die, hoewel be
lijders van den "Christus, meenen dat
men toch wel uit practische overwegingen
kan stemmen b.v. op Soc.-Democraten.
En dit temeer, omdat ze toch ook vanuit
het roode kamp weieens religieuze klan
ken hebben beluisterd.
Dezulken vooral moeten aandacht
schenken aan de wijze waarop het ont-
werp-Donner inzake de strafbaarstelling
van hoonende godslastering, in de Socia
listische pers bestreden wordt.
Door het hoofdorgaan van de S. D.
A. P. wordt niet meer of minder betoogd,
dan dat de uitingen van bitteren haat te
gen God en zijn dienst, de smedende gods
lastering, op een lijn staat met de open
lijke erkenning van de wet Gods.
Als het eene strafbaar moet zijn, al
dus dit blad, dan het andere ook.
Het lasteren van God, wordt wat dit
betreft op één lijn gesteld met het belij
den van den Naam des Heeren.
„Wij hebben opgemerkt, dat men niet
„voor godsdienstige gevoelens krenkende
uitingen" behoort te straffen zonder te
gelijk voor ongodsdienstige of antigods
dienstige gevoelens krenkende uitingen
ook te straffen, nog verstandiger echter
ze allebei maar betijen laat.
Sommige bladen hebben ons getart aan
te toonen, wanneer ooit voor ongods
dienstige gevoelens krenkende uitingen
gevallen zijn.
Welnu, de minister van oorlog heeft
onlangs in bet reglement op de krijgs
tucht een nieuw artikel opgenomen, dat
begint met de verklaring, dat „de Gods
dienst de bron is van alle geluk, deugd
en waren moed". Voor ongodsdienstigen
is dit een diep grievende uiting. Als on
godsdienstigen of anti-godsdienstigen
zouden schrijven, dat de ongodsdienstig
heid de bron is van alle geluk, deugd en
waren moed, of dat de godsdienst de bron
is van alle ongeluk, ondeugd en lafheid,
zou men ben voor den strafrechter slee
pen. Het tegendeel mag echter ongestraft
geschreven worden, nog wel door een mi
nister."
Tot zoover „Het Volk".
Wij laten nu rusten het feit, dat hier
van de bedoeling van het oatwerp-Dosner
een geheel verkeerde uitleg wordt gege
ven.
Wat van belang is in dit verband is
dit, dat hier de bestrijding van God en
zijn dienst op één lijn gesteld wordt, met
de erkenning van de groote waarde van
den godsdienst voor heel het leven.
Het is wel diep treurig, dat in een
christelijk land in het orgaan van een
partij die er voortdurend op uit is, ook
uit christelijke kringen kiezers te lokken,
dergelijke dingen kunnen worden ge
schreven.
Aan den anderen kant echter past ons
dankbaarheid voor zóó groote openhar
tigheid.
De kiezers weten dan althans waaraan
zij zich te houden hebben.
Een overwinning van Briand.
De Fransche Kamer heeft haar werk
zaamheden hervat.
In zijn rede verklaarde Franklin Bouil
lon, dat hij zijn interpellatie ingediend
heeft, omdat het1 communiqué over den
jongsten Ministerraad zeide, dat de Raad
van Ministers den minister van Buiten-
landsche Zaken eenparig met het resul
taat van Genève gelukgewenscht had. In
werkelijkheid heeft Frankrijk niets be
reikt.
Hierna kreeg Briand het woord, om
Franklin Bouillon van repliek te dienen.
In het eerste deel van zijn redevoering
verdedigde Briand zijn houding te Ge
nève.
De organisatie van den vrede, aldus
vervolgde Briand, hangt af van zekere
internationale verplichtingen, zooals het
pact van Kellogg. Deze verplichtingen
werden in haar geheel door het Fran
sche parlement erkend.
De gebeurtenissen te Genève hebben
aangetoond, dat de door mij, aldus
Briand, gevolgde politiek van Europee-
sche toenadering, zich mag verheugen in
algemeenen bijval.
Na de rede van Briand diende afge
vaardigde Drouot een resolutie in, waar
in de Kamer baar vertrouwen uitspreekt
in de door de regeering tot nu toe ge
volgde vredes-politiek, en uitgenoodigd
wordt deze politiek voort te zetten.
De motie van afkeuring der radicaal-
socialisten werd verworpen met 318 tegen
261 stemmen; zoodat de regeering dus
een meerderheid beeft verkregen van 57
stemmen.
Fransch militair vliegtuig te Trier
geland.
Op het vliegveld te Trier heeft een
Fransch militair vliegtuig van het 31e
luchtvaartregiment, dat uit Parijs kwam,
en met 2 sergeanten bemand was, een
noodlanding ondernomen. De vliegers
verklaarden, dat zij zich op weg naar
Diedenhofen bevonden, doch de richting
kwijt geraakt waren. Zij hebben daarop
te Trier een oriënteerihgs- en noodlan
ding ondernomen.
De politie van Trier heeft het vlieg
tuig in beslag genomen en een onder
zoek ingesteld. De beide vliegers zijn voor-
loopig geïnterneerd.
Het tekort van de Amerikaansche
schatkist.
De Amerikaansche schatkist heeft thans
een tekort van 1 milliard 792.430 dollar
en het is onwaarschijnlijk, dat het tekort
geringer zal worden vóór het eind van
het belastingjaar op 30 Juni. De hoo-
gere ambtenaren laten doorschemeren,
dat de regeering denkt over een aanzien
lijke uitgifte van schatkistbons op langen
termijn in de naaste toekomst.
Korte berichten.
De Engelsche liberalen hebben een
oproep ten gunste van den vrijhandel
gepubliceerd en zullen van midden Juni
tot midden Juli in het geheele land een
campagne organiseeren, waarbij Lloyd
George in verschillende steden het woord
zal voeren.
Uit Kaïro wordt gemeld, dat de
Egyptische regeering besloten heeft tot
het organiseeren van een militair vlieg-
wezen.
De verhooging van de gemeente
lijke bierbelasting te Berlijn, door het ge
meentebestuur voorgesteld, doch in den
raad verworpen, is thans bij beschikking
van den opperpresident van Brandenburg
toch ingevoerd. Zoowel de brouwerijen
als de bierverkoopers hebben tegen de
invoering geprotesteerd.
De Fransche begrooting voor 1930
1931 sluit met een tekort van meer dan
2 milliard frs. De beursbelasting, de om
zetbelasting en de douane-inkomsten zijn
beneden de verwachtingen gebleven. Se
dert in 1928 de franc is gestabiliseerd,
heeft de begrooting geen tekort aange
wezen.
Te Berlijn was de temperatuur Don
derdagmiddag in de schaduw 33 gr.,
hiermede werd het warmterecord van
den vorigen dag nog aanmerkelijk gesla
gen.
DE UITVOERING DER TARWEWET.
Bloemprijs en tarweteelt.
Het Nederl. correspondentiebureau in
Den Haag meldt:
Naar wij vernemen zal de rijksaccoun
tant M. de Bloeme worden belast met de
controle in verband met de uitvoering
van de Tarwewet 1931.
Naar aanleiding van de in enkele bla
den verschenen berichten omtrent een te
verwachten bloemprijsverhooging met f 6
per 100 kg. in verband met een aan de
importeurs van tarwebloem te verleenen
tegemoetkoming, welke ongev. f3,600,000
per jaar zou eischen, vernemen wij, dat
deze cijfers volkomen uit de lucht zijn
gegrepen en de daardoor zoowel bij de
verbruikers als bij de industrie verwekte
ongerustheid op geen enkele reëele basis
berust. De plannen omtrent de tegenover
de bedoelde importeurs aan te nemen
houding zijn nog niet vastgesteld en alle
berichten daaromtrent zijn dus praema-
tuur. Maar vast staat, dat niemand ter
verantwoordelijke plaatse aan een der
gelijke verhooging, als waarvan deze be
richten gewagen, denkt.
Naar ons ter oore kwam heeft de uit
breiding van de tarweteelt hier te lande
niet die proporties aangenomen, welke
door sommigen van de invoering der
Tarwewet 1931 werden tegemoet gezien.
Terwijl volgens de statistiek van de di
rectie van den landbouw van 1921 tot
1930 gemiddeld 'n oppervlakte van 57.500
H.A. met tarwe was bebouwd, en ook in
Mei 1930 deze oppervlakte voor de tar
weteelt was bestemd, blijkt uit de inge
komen voorloopige opgaven omtrent de
thans bebouwde oppervlakte, dat deze in
1931 nog geen 70.000 H.A. zal bedragen,
hetgeen een uitbreiding beteekent van
ongeveer 20 pet., vergeleken bij de het
vorige jaar opgegeven cijfers.
De ambtenaarssalarissen.
Op een vraag van het Tweede Kamer
lid Braat;
Is de minister bereid mede te deelen,
of door hem reeds maatregelen genomen
worden om de salarissen van de ambte
naren hier te lande in overeenstemming
te brengen met de algemeene conjunc-
tuursdaling en de daaruit voortvloeiende
daling der prijzen van de levensmiddelen?
heeft de minister van financiën geant
woord;
De ondergeteekende is tot de verzochte
mededeeling bereid. De gestelde vraag
wordt in ontkennenden zin beantwoord.
„Maasbode" en „Do Tijd".
Naar de „N. R. Crt" verneemt, zal
binnen zeer kort het dagblad „De Tijd"
door „De Maasbode" worden opgenomen.
„Het Landstormblad".
Het jongste nummer van bet Land-
slormblad bevat een hoofdartikel van de
hand van Mr L. A. Kesper, Commies-
Griffier van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, waarin hij een objectief
overzicht geeft van 't ontstaan, den grond
slag en de organisatie van het Instituut
van den Bijzonder Yrijwilligen Landstorm
Voorts zet de heer W. F. Sillevis, luit.-
kolonel van den Generalen Staf, zijn arti
kelenreeks voort over „Luchtbescher
mingsdienst", waarbij hij ditmaal han
delt over de maatregelen, die gemeente
lijk genomen dienen te worden, en die
daartoe ook voorbereid moeten zijn, wan
neer de Luchtwachtdienst door middel van
de radio alarmeerende berichten door
geeft.
Christ. Boeren- en Tuindersbond.
Te Arnhem is Woensdag de jaarlijksche
vergadering van den Christ. Boeren- en
Tuindersbond gehouden, onder voorzit
terschap van Prof. Dr P. A. Diepenhorst.
Na de gebruikelijke opening heette de
"NV. UMlOttl RIJWIELFABRIEK.
IDEM HULST AAM DE
DEDEMbVAART
voorzitter o.a. welkom den vertegenwoor
diger van den minister van binnenland-
sche zaken en landbouw, den heer Kake-
beeke, Baron van Voorst tot Voorst, voor
zitter van den R.-K. aarts-dioc. Boeren-
en Tuindersbond; de heeren van Andel
en Scheeres, vertegenwoordigers van den
Chr. Middenstandsbond; den heer Lonk-
huyzen, vertegenwoordiger van den Chr.
Werkgeversbond en Mr dr Beumer, lid
der Tweede Kamer, die de A.-R. Kamer
fractie vertegenwoordigde.
De voorzitter hield daarna een uitvoe
rige openingsrede, waarin hij zeide, dat
de tegenwoordige crisis, die de landbouw
doormaakt, althans dit voordeel heeft
gehad, dat deze scherp heeft doen uit
komen het groote belang van den land
bouw als bron van onze welvaart. Hij
herinnerde daarbij aan de uitspraken van
Prof. Tinbergen en Bongers, die van
oordeel, waren, dat het platteland wordt
uitgebuit ten voordeele van de stad. Een
van de eerste gevolgen van de crisis is,
dat men een anderen kijk op den land
bouw heeft gekregen, en er ontstonden
betere betrekkingen tusschen platteland
en stad.
De overheid bood reeds haar hulp door
verschillende maatregelen als de Tarwe
wet en het Suikerbietenwetje.
Een ander gevolg van de crisis is een
betere band tusschen den landbouwstand
en de politieke partijen in het algemeen;
de band tusschen den Chr. Boeren- en
Tuindersbond en de Christ politieke par
tijen werd versterkt.
Dat er ook klachten zijn over de re-
geeringsmaatregelen valt niet te ontken
nen, doch deze kan men hier niet beoor-
deelen.
Een ander gevolg van de crisis is, dat
de geheele georganiseerde landbouw par
tij koos voor een urgentieprogram voor
een actieve handelspolitiek.
Spr. zegt verder, dat men het oog niet
mag sluiten voor het fiasco van Genève,
waar oud-minister Colijn alles gedaan
heeft om te redden wat mogelijk was.
Een vraag van groot belang is, of door
de crisis het geloof versterkt is. Is dit
zoo, dan is het voordeel groot.
Bij de behandeling van het jaarverslag
werd namens de afdeelingen Overijssel
en Drente voorgesteld een telegram te
zenden aan den minister van binnen-
landsche zaken en landbouw, waarin ge
sproken wordt van den dringenden nood,
waarin de landbouw in de veenkoloniën
verkeert.
Dit voorstel werd ter afdoening in han
den van het hoofdbestuur gesteld.
Dhr Kakebeeke, vertegenwoordiger
van den minister van binnenlandsche
zaken en landbouw, zeide, dat de land
bouworganisaties in dezen moeilijken tijd
zeer mooi werk verrichten; hij sprak
woorden van lof over de samenwerking
tusschen de organisaties, waarvan de
Chr. Boeren- en Tuindersbond, hoewel de
kleinste door zijn uitstekende vertegen
woordigers geenszins de minst belang
rijke is.
Verder spraken nog de heeren Schee
res, namens den Chr. Middenstandsbond
en Baron van Voorst tot Voorst namens
den R.-K. aarts-dioc. Boeren- en Tuinders
bond.
In de middagvergadering hield Prof.
Dr J. R. Slotemaker de Bruïne
een rede over crisis-wee, waarin hij o.m.
zeide, dat men goed zal doen zich voor
te bereiden op nog eenige zorgelijke ja
ren. Voor alles moét de organisatie wor
den versterkt, ook al omdat men niet alles
van den staat mag verwachten.
De boerenstand zal moeten begrijpen,
dat men niet alle moeilijkheden agrarisch
zien mag, maar uit een nationaal oogpunt
moet beschouwen. Het economische leven
is een eenheid, waarbij naast den Isnd-
Binnenland.
De Eerste Kamer over de benoeming van
den Gouverneur-Generaal.
Jaarvergadering der Ned. Chr. Radio-
vereeniging.
De bakkers en de tarwewet.
Alg. vergadering der Centrale Raiffei-
senbank.
Buitenland.
Een overwinning van Briand.
bouw, ook handel en industrie aandacht
vragen. Vooral moet gewaakt worden
tegen verbittering, soms begrijpelijk, doch
gevaarlijk, omdat daardoor de energie
verslapt, en de werkkracht wordt gedoofd.
Na een gemeenschappelijken maaltijd
kwam men des avonds in Sectievergade
ringen bijeen. In Sectie A werd onder
voorzitterschap van den heer Chr. van
den Heuvel gesproken over „Zaai-
zadenkeuring en uitvoering der Tarwe
wet".
Onder leiding van Mr J. W. Goed-
bloed kwam sectie B bijeen, waarin
gehandeld werd over het Landbouw-
huishoudonderwijs en de vraag bespro
ken of een Christelijke boerinnenorgani-
satie mogelijk en gewenscht is.
Nederlandsche Chr. Radio-Vereeniging.
Jaarvergadering te U t r e c h t
In hotel de l'Europe te Utrecht werd
hedenmorgen de jaarvergadering der
Ned. Chr. Radio-Ver. gehouden onder
presidium van den heer Mr A. van der
Deure te Bennekom.
Na het openingswoord en vaststelling
der notulen was het woord aan den secre
taris-penningmeester, den heer G. A. Keu-
ning te Wageningen, voor zijn jaarver
slag.
De secretaris herinnerde er aan, dat het
jaar 1930 wellicht het belangrijkste jaar
geweest is, dat de omroep in Nederland
en dat ook de N.G.R.V. heeft beleefd.
Het zendtijdenbesluit van 15 Mei 1930
veranderde buitengewoon weinig aan de
uiterlijke omstandigheden van onze ver-
eeniging, maar houdt in een officieele
erkenning vem haar goed recht en een
stellige ontkenning, dat de N.G.R.V. sec-
tarisch van karakter zou zijn. De uit
spraak van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, naar aanleiding van de
motie-Boon, heeft de waarde van dat be
sluit nog verhoogd. De hetze, daarna te
gen onze vereeniging ontketend, is een
vuurproef geweest, waaruit zij gelouterd
en sterk is te voorschijn getreden.
Verder werd herinnerd aan de instelling
en werkzaamheid van de Radio-Controle-
Commissie en de Algemeen Programma-
Commissie als uitvloeisel van het Radio-
reglement.
Het interne leven van onze vereeniging
heeft zich voorspoedig ontwikkeld, tegen
de verwachting in van de tegenstanders
der N.C.R.V., die hoopten en voorspel
den, dat vele leden zich van haar zou
den afwenden. Slechts zeer enkelen lie
ten zich door de kunstmatig opgewekte
agitatie meeslepen. Daartegenover staat
een groot aantal personen, die, wakker
geschud door het alarm, zich bewust
werden, waar zij thuis hooren en zich
als lid aanmeldden. Het aantal georgani-
seerden steeg tot flink over de honderd
duizend.
De reorganisatie der N.C.R.V. kreeg in
1930 haar beslag. Op de vergadering van
den Vereenigingsraad, gehouden 24 Sep
tember 1930., werd een nieuw Algemeen
Bestuur gekozen, bestaande uit 25 leden.
Een der gekozenen bedankte voor de be
noeming, zoodat er één vacature bleef.
Ook had de verkiezing van het Dag.
Bestuur plaats. Als regel komt het D. B.
eenmaal per maand te Utrecht bijeen. De
meeste Provinciale Vergaderingen had
den in het voorjaar plaats, waar de le
den van de Provinciale Commissies en
van den Vereenigingsraad werden geko
zen. Als tweede voorzitter werd benoemd
Ds L- -J. vac Lsevwss is Haag.
