No. 109
Donderdag 28 Mei 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
HEVEA FIETSBANDEN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
cht/oopend- //zersferA
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Verzekert U tegen brandschade
bij de Ass. Mij
„de Nederlanden van 1845"
Agentschap
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstatraat 70, Ooe».
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. «<55.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT SLSEN WERKDAG.
Abonn.f?ni5iS.ïE^E^R:
Per 3 maanden. ïranco «ei iaost, S3.—
Losse nummers ïfi.QS
Prijs dorAdvortcntiën:
1—4 regels fi.20, elke /«gel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Gemeentefinanciën.
De nieuwe wet op de financieels ver
houding tussehen Rijk en Gemeenten, die
nu voor het eerst zal worden toegepast,
zal niet het gevolg hebben dat velen
daarvan hebben verwacht.
De bedoeling van de herziening van
de financieele verhouding was wel niet
te komen tot nivelleering der gemeente
belastingen, maar dan toch wel, om de
zeer groote verschillen, die er in. den
druk van de gemeentebelastingen in de
verschillende gemeenten over ons land
bestonden, te temperen.
De gemeentefondsbelasting 1 zoo
heette het in de toelichting van het ont-
werp bedoelt 'te zijn een unificatie der
vroegere plaatselijke heffingen, een rede
lijke belasting van allen, om aan de on
redelijke belasting van velen een eind te
maken.
Nu heeft de nieuwe wet ongetwijfeld
het gevolg, dat in tal van gemeenten de
belastingdruk wordt verlaagd, terwijl er
andere, tot nu toe bijzonder bevoorrechte
gemeenten zijn, waar de druk wordt ver
zwaard.
Dit neemt niet weg, dat er nog vrij
groote verschillen blijven.
Zoo werd b.v. door den Gemeenteraad
van Rotterdam besloten tot de heffing
van 60 opcenten op de gemeentefondsbe
lasting, terwijl in de Residentie slechts
6 opcenten op dezelfde belasting worden
geheven.
Een belangrijk verschil.
Dat er waarschijnlijk toe zal meewer
ken, dat meerderen die niet genoodzaakt
zijn in Rotterdam te wonen, zich Den
Haag als woonplaats kiezen, temeer nu
de forensenbelasting een minder bezwa
rend karakter heeft gekregen.
Voor velen zal dit resultaat waar
schijnlijk een teleurstelling zijn, en voor
zoover hier omstandigheden in het spel
zijn waarop niemand eenige invloed kan
uitoefenen, b.v. meerdere gegoedheid van
de ingezetenen, meerdere of mindere
werkloosheid enz., kan er misschien aan
leiding zijn om pogingen te doen hier
in te voorzien.
Aan den anderen kant is het echter
ook weer goed, dat wie de uitgaven doet,
de rekening thuiskrijgt.
Bekend is, dat men er in Rotterdam,
ondanks de ernstige waarschuwingen van
mannen als Schouten, maar op los heeft
geleefd, de laatste tien jaren.
Het financieel beleid liet veel te wen-
schen over.
"Welnu, het is gezond, dat men de ge
volgen daarvan aan den lijve ondervindt.
Het toch soms al sterk verzwakte ver
antwoordelijkheidsbesef zou geheel ver
loren gaan, als er een wet was die alge
heels nivelleering kon bewerkstelligen.
Bij de komende Gemeenteraadsverkie
zingen mag dit niet uit het oog worden
verloren.
Het is niet onverschillig hoe de Ge
meenteraden worden samengesteld.
Gewenscht is dat gekozen worden man
nen, met een sterk ontwikkeld verant
woordelijkheidsbesef, ook wat betreft de
financiën, dat wil dus zeggen, de
belastingen.
De laatste jaren hebben onze Antire
volutionaire voormannen meermalen de
eer gehad om op dit gebied orde op za
ken te mogen stellen.
Beter is echter, te voorkomen dlat het
zoover komt en dus het Antirevolutio
naire element in de Gemeenteraden zoo
sterk mogelijk te maken.
Een voorzichtig financieel beleid
wat niét identiek is met star conservatis
me en een altijd remmend optreden op
sociaal gebied is eisch van bet Antire
volutionair beginsel, en onverschillig
waar men woont, in 't belang der Ge
meente.
Middelburg.
De rechterzijde in het algemeen en de
Antirevolutionaire partij in 't bijzonder,
heeft te Middelburg bij de onlangs ge
houden Statenverkiezingen een goed fi
guur gemaakt.
Op grond van den verkregen uitslag
kon zelfs worden gezinspeeld op de moge
lijkheid, dat de Raad „om" zal gaan en
dat de rechterzijde de meerderheid zal
verkrijgen.
Nu heeft de ervaring geleerd, dat een
Statenverkiezing nooit maatgevend is
voor een Raadsverkiezing waarbij het
persoonlijk element véél meer op deu
voorgrond treedt en waarbij allerlei fac
toren werken die bij de Statenverkiezin
gen gemist worden.
Dit neemt niet weg, dat er met name
in de hoofdstad van ons gewest ditmaal
bijzondere aanleiding is alle krachten in
te spannen.
Dat onze Antirevolutionaire Kiesver-
eenigipg daarvan ten volle overtuigd
ia, blijkt uit een ons toegezonden verkie
zingsblaadje, waarvan het eersite nummer
verschenen is, en waarvan de kop ver
kondigt, dat alle gemeentenaren wel zul
len varen bij het voeren van Anti-re
volutionaire beginaelpoli-
t i e k.
Van harte hopen wij, dat de hier ont
wikkelde actie aan het doel zal beant
woorden en dat ook de uitslag van de
raadsverkiezing reden mag geven tot
blijdschap en dankbaarheid
De ministerieels crisis In België.
Koning Albert heeft minister van staat.
Renkin, den voorzitter van de katholieke
Kamerfractie, verzocht het nieuwe kabi
net samen te stellen. Renkin bleef een
uur in gesprek met den Koning en zeide
bij het verlaten van het paleis de op
dracht hem door den vorst aangeboden
in beginsel te hebben aanvaard. Hij zal
echter eerst definitief antwoord kunnen
geven na de leiders der diverse katho
lieke en liberale groepen te hebben ge
raadpleegd.
De broodprijs In Duitschland.
De rijkskanselier had gistermorgen
de aangekondigde bespreking met de lei
ders der sociaal-democraten over den
politieken toestand en het vraagstuk van
de broodprijzen.
Van sociaal-democratische zijde werd
vastgehouden aan den eisch, dat onmid
dellijk maatregelen door de regeering
moeten worden getroffen, om een verdere
stijging van den broodprijs te verhinde
ren en zoo mogelijk tot een verlaging te
geraken, waarvoor een verlaging van het
invoerrecht het beste middel werd geacht.
De loonen zijn aanzienlijk verminderd,
doch een overeenkomstige daling van de
prijzen, een energieke verschaffing van
werkgelegenheid, zijn echter uitgebleven.
Rijkskanselier Brüning deed vervolgens
mededeelingen over den feitelijken finan-
cieelen toestand, die er, ten gévolge der
economische crisis, ernstiger uitziet, dan
men bet vorige jaar verwacht had.
Tot nog toe heeft het Rijkskabinet nog
geen besluiten genomen. Er zijn slechts
besprekingen gehouden van een commis
sie van het Kabinet en deze besprekin
gen zijn nog niet afgeloopen.
Wat den broodprijs aangaat, acht de
regeering verlaging binnen den kortst
mogelijken tijd volstrekt noodzakelijk.
Indien de tegenwoordige maatregelen
niet afdoende mochten blijken, dan zou
men moeten overgaan tot een verlaging
der tarieven.
Een Russische duikboot niet meer
bovengekomen.
De Russische duikboot no. 9 van de
Oostzeevloot is op 22 Mei bij oefeningen
in de Finsche Golf ondergedoken maar
niet meer bovengekomen.
Twee vliegtuigen, die waren uitgezon
den om een onderzoek in te stellen, ont
dekten een laagje olie op de plaats van
het gebeurde.
Maatregelen zijn genomen om het
vaartuig te lichten, hetgeen evenwel zeer
moeilijk is, gezien de diepte ter plaatse.
Hitte te Berlijn.
De hitte is op het oogenblik te Berlijn
van dien aard, dat Woensdag vermoe
delijk 700.000 kub. M. water door de ste
delijke waterleiding zouden worden ver
werkt. Dinsdag bedroeg deze hoeveelheid
ruim 600.000 kub. M., terwijl ze in nor
male tijden ongeveer 400.000 kub. M.
groot is. Het record werd verleden jaar
Juni bereikt met een productie van
82.000 kub. M. Gebrek aan water zal er
niet ontstaan, want de gemeentelijke be
drijven kunnen tot 1 millioen kub. M.
per dag produceeren.
Berlijn bezit tien ijsfabrieken, die sa
men op het oogenblik ongeveer 25 a 30
duizend centenaar kunnen produceeren,
terwijl ze bovendien beschikken over een
reserve van ongeveer 250.000 centenaar,
zoodat ten allen tijde in de navraag kan
voorzien worden. De ijssalons schieten te
Berlijn als paddestoelen uit den grond.
In vrijwel eiken leegen winkel wordt er
een ondergebracht; het aantal wordt op
10.000 geschat.
Het spreekt vanzelf, dat de 400 sproei
wagens, die de stad Berlijn bezit, dag en
nacht onderweg zijn.
Hevig onweder.
Een buitengewoon onweder, dat Woens
dagochtend vroeg gedurende een paar
uren boven Brussel en een groot deel van
België treeft gewoed, blijkt op sommige
plaatsen veel schade te hebben aange
richt. Te Haine St Paul in de provincie
Henegouwen sloeg de bliksem in bet buis
van een alleenwonend grijsaard. Het per
ceel ging geheel in vlammen op, maar
de bewoner kon gelukkig nog tijdig wor
den gered. In een ander dorp zijn drie
paarden in de weide gedood. Tengevolge
van den zwaren regenval spoelde de
spoorbaan van den buurttramweg Bous-
su-Dour grootendeels weg. Het verkeer
zal pas over enkele dagen kunnen wor
den hersteld.
De salarlsvermlnderlng ln Japan.
De agitatie, verwekt door de voorgeno
men verlaging der salarissen van de
ambtenaren in Japan, schijnt plotseling
bedaard te zijn en de stakingsdreiging
der spoorwegmannen schijnt te zijn afge
wend.
Bij e a zonder uitzondering hebben de
beambten der verschillende regeerings-
departementen het plan opgegeven om
ontslag te nemen.
Zij hebben hun excuus gemaakt voor
de noodelooze opwinding, die zij veroor
zaakt hebben.
Dank zij het snelle optreden der po
litie, die 34 verwekkers van onlusten ar
resteerde, is het plan om een staking te
beginnen van de spoorwegmannen ver
ijdeld en is thans alle vrees dienaangaan
de verdwenen.
Korte berichten.
De financiëele crisis, waardoor Chi
cago wordt bedreigd, begint steeds scher
per te worden. Circa drieduizend huis- en
grondeigenaren hebben bij de rechtbank
beroep aangeteekend tegen de beslissing
de gemeentelijke belastingen uit 1929
thans te heffen van hun tienduizend
terreinen en huizen, welker waarde ge
schat wordt op 400 millioen dollar.
Het aantal werkloozen in de week
geëindigd 18 Mei bedroeg in Engeland
2.506.937 of 25.574 minder dan in vooraf
gaande week en 747.477 meer dan een
jaar geleden.
De landbouwconferentie der Balkan-
staten is geopend. De Bulgaarsche gede
legeerde Sakisof hield de openingsrede.
Op grond van een nationaal-socialis-
tisch voorstel heeft de Landdag van Thü-
ringen de ministersalarissen van 16.000
tot 12.000 Mark verlaagd.
Gistermorgen hebben zich in de stra
ten van San Sebastian samenscholingen
gevormd van stakende arbeiders, naar
beweerd wordt communisten, welke ten
doel hadden te voorkomen, dat de werk
willigen zich aan den arbeid zouden be
geven. Het tramverkeer stond stil en
geleidelijk werd het geheele verkeer in
de stad stopgezet. De staat van beleg is
afgekondigd. Om 11 uur 's morgens kwam
het tot een botsing tussehen soldaten en
stakers, waarbij verscheiden personen
werden gewond.
Uitvoering van de Tarwewet 1931.
De open markt bedreigd?
De Landelijke federatie van organisa
ties van handelaren in akkerbouwpro
ducten (L.F.O.) heeft een adres gericht
tot den minister van Binnenlandsche Zar
ken en Landbouw en verdere autoriteiten
inzake de uitvoering van de Tarwe-wet.
Als algemeené gedragslijn ten aanzien
van in- en verkoop, levering en ontvangst
van inlandsche tarwe, meent adressante
in bet algemeen belang, van de bij de
inlandsche tarwe betrokken personen te
moeten aanbevelen oen zoo weinig mo
gelijk verstoren van de tot hiertoe be
staande wijze van doen. Dit was: dat de
tarweverbouwer zijn product op de open
markt verkocht en het product behoor
lijk gereinigd, verzorgd en geëxpedieerd
langs een eeuwenoud commercieel ka
naal, zijn bestemming deed bereiken.
Is adressante goed ingelicht, dan
wordt overwogen een wijze van uitvoe
ring, waarbij de open markt dreigt te
worden gesloten om door een kunstmatig
distributiesysteem te worden vervangen.
Dit zou er volgens adressante toe lei
den, dat de tarwe op kostbare en kunst
matige wijze tot eenheidskwaliteit moet
worden gebracht, een nivolleering, welke
het persoonlijk initiatief zoowel van den
kooper als van den verkooper, doodt.
Adressante verzoekt het daarheen te
leiden, dat
a. met inachtneming van de bedoeling
der Tarwewet en onder controle van de
organisaties die onder leiding van den
regeerings-tarwecommissaris reeds zijn
tot stand gekomen, de tarwe onvermengd
koopbaar blijve op de open markt;
b. dat bij de uitvoering der wet niet
verder regelend wordt ingegrepen dan
tot het verkrijgen van een voor alle in
landsche tarwe gelijke prijsverhooging
wordt vereisebt.
De brug bij Keizersveer.
Naar wij vernemen zal de derde en
laatste overspanning voor de brug bij
Keizersveer Zondag 14 Juni omstreeks
vier uur van de werf der fa. Ponn en
Bauduin te Dordrecht vertrekken en door
vier sleepbooten naar de plaats van be
stemming worden gesleept. Maandag
morgen 15 Juni, tegen 4.30 zal deze
overspanning het draaibare gedeelte van
de Moerdijkbrug passeeren.
Vermoedelijk Dinsdag den 16en, des
morgens te 5 uur, zal de brug op hare
plaats gelegd worden.
Werkstaking bij het Twente-Rijnkanaal.
Naar het Deventer Dagblad verneemt,
is gistermorgen de staking begonnen aan
de werken van het TwenteRijnkanaal.
De verschillende bouwvakarbeidersbooaden
n.l. de moderne, de Christelijke, de R.-K.
en de Federatie, hebben overal geëischt
het loon van de grondwerkers met 6 cent
per uur te verhoogen en te brengen op
51 ct. en aan de timmerlieden en vlechters
vacantrebonnen te geven. Het eerst is het
conflict tot een feit geworden bij; den brüg-
bouw te Eefde, waar 35 man, personeel
van de fa. Stulemeyer uit Breda, het werk
hebben neergelegd. Nader zal worden be
slist of ook op andere gedeelten van de
werken zal worden gestaakt.
Christelijke metaalbewerkers.
De Chr. Metaalbewerkersbond is on
der voorzitterschap van den heer F. Ei
kerbout uit Leiden te Nijmegen in alge-
meene vergadering bijeen gekomen.
Uit het verslag van den secretaris-pen
ningmeester, den heer J. B. G. Grotenhuis
bleek dat gedurende de beide laatste jaren
2175 nieuwe leden gewonnen werden,
waardoor hun aantal tot 8056 steeg. Het
aantal afdeelingen steeg van 77 tot 90.
Over '29 werd een bedrag van f 60.421.13
en over 1930 een bedrag van f 190.333.80
uit de werkloozenkas uitgekeerd. Op 31
Dec. 1930 was in deze kas een bedrag van
f 234.285.61 aanwezig.
De verslagen werden na breede discus
sie goedgekeurd.
De begrooting voor 1930 werd vastge
steld op een bedrag van f 291.136 in ont
vangst en uitgaaf. De geraamde winst
bedraagt f90.917.
Daarna werden de voorstellen uit de
afdeelingen behandeld. Verworpen werd
een voorstel van de aid. Gorinchem om de
bondscontributie met 10 pet. te verlagen.
Aangenomen werd een voorstel van bet
hoofdbestuur inzake reorganisatie van de
districten, tengevolge waarvan 'de be
stuurder, de beer G. Post van Utrecht
naar Groningen zal worden overgeplaatst.
Guldens van voor 1920 buiten de
cjrculatle.
Wij herinneren er aan, dat met ingang
van 1 Juni a.s. buiten omloop zullen
worden gesteld de guldens, welke een
vroeger jaartal dragen dan 1920.
Van 1 Juni af zal niemand gehouden
zijn deze munten in betaling aan te
nemen.
De guldens kunnen ter inwisseling
worden aangeboden bij alle postkanto
ren, bijpostkantoren, hulppostkantoren en
poststations en worden ook na 31 Mei
nog gednrende drie maanden dus tot
en mat 3A Augustus aaa desdide kan-
Binnenland.
Het onweer van gisteren.
Herinnering aan de inwisseling van
guldens.
Het bieten wet je door da Eersta Kamer
aangenomen.
Buitenland.
Prof. Piccard opgestegen en weer ge
daald.
De minister-crisis in België.
toren ter inwisseling aangenomen.
Van 1 Juni af zijn alleen nog gang
baar de guldens, welke een later jaartal
dragen dan 1920.
Men denke er aan, dat deze inwisseling
op de rijksdaalders en de halve guldens
geen betrekking beeft.
Sabotage op een oorlogsbodem.
Naar „De Avondpost" verneemt heb
ben zich aan boord van den oorlogsbo
dem „Jacob van Heemskerck" eenige ge
vallen van sabotage („beschadiging van
's lands goederen") voorgedaan. Van
eenige sloepen zijn de takels doorgesne
den.
Gelukkig werd bet feit nog tijdig ont
dekt, zoodat er geen ongelukken uit zijn
voortgekomen, wat bij oefening moge
lijk zou zijn geweest.
De daders zijn nog niet ontdekt.
De „Jacob van Heemskerck" ligt op
bet oogenblik te Nieuwediep en ia juist
van een oefeningsreis terug.
De nood In de Veenkoloniën.
De Geref. predikanten G. Kerssies te
Wildervank, N. Postema te Veendam, J.
G. Haartson te Nieuwe Pekela, J. D.
Heersink te Oude Pekela., A. Schouten Jr.
te Stadskanaal (Pekelderweg), D. J. Vel-
sink te Musselkanaal, I. de Wolff te Mus
sel, J. Dijk te Sellingen, J. H. Beume te 2e
Exloërmond, W. Oosterheert te Ter Apel
en H. Drost te Nieuw-Buinen, hebben het
volgende adres aan de A. R. Tweede Kar
merfractie gezonden:
Ondergeteekenden, predikanten van
Geref. Kerken in de Veenkoloniën en om
geving voor de provincie Groningen en
Drente;
door hunne ambtelijke werkzaamheden
van nabij bekend met den noodtoestand,
die in genoemde Veenkoloniën beersebt,
waardoor tal van nijvere gezinnen, met
volslagen ondergang worden bedreigd;
dringen beleefd en tevens met grooten
ernst er op aan, een krachtig pleidooi te
voeren, dat zoo spoedig mogelijk meer af
doende regeeringsmaatregelen worden ge
nomen voor hulp en steun van de bevol
king in de Veenkoloniën.
Een gelijkluidend schrijven wordt tege
lijk aan Zijne Excellentie den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
gezonden.
Wettelijke Ziekteverzekering.
Wegens bet opzeggen van loopende
contracten met verzekeringsmaatschap
pijen wordt de aandacht gevestigd op het
K. B. van 28 Januari 1931, tengevolge
waarvan met ingang van 1 Juli a.s. ver
schillende groepen van personen, die tot
dusver niet verplicht verzekerd waren,
onder de bepalingen der Ziektewet komen
te vallen.
Zooals bekend is heeft genoemd besluit
in bet bijzonder betrekking op personen
in loondienst van inrichtingen, instellin
gen en vereenigingen en van advocaten,
doktoren, architecten en anderen, die een
vrij beroep uitoefenen.
Ontslagen bij de petroleum-Industrie.
Het lid van den Indischen Volksraad,
v. Lonkhuyzen, beeft naar aanleiding van
de critiek van de „Java-Bode" op de be
handeling van Nederlandsche employé's
door de Nederlandsche Koloniale Petro-
leum-Mij. een schriftelijke vraag tot de
regeering gericht. Volgens die critiek zou
genoemde maatschappij vele employé's
hebben ontslagen zonder den usantieelen
opzegtermijn met onmiddellijke verwij-
cteisg «sa de feat hospitaal ran
