iNDEL
No. 194
Donderdag 21 Mei 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
;n partijen.
Hendrikse Go's BankN.V. Goes
isten
iels,
etten
EERSTE BLAD.
en.
JELBURG.
turwijnen
FRÈRES
oops Wijnen.
!•-
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Verzekert U tegen brandschade
bij de Ass. Mij
„de Nederlanden van 1845"
Agentschap:
nkel middel,
kwakte, van
ïelpt dan de
|rdt doot de
op, maakt
veerkracht,
Den Haag.
ktelt in
.le aangeboden
[dan liever een
stelt prijs op
lan in den van
ïandel der
Likeurstokers,
fGE DELFT.
ƒ!•-
1-25
1-25
[jn„1.25
1-25
125
1-25
ijn der
zeer fijn) 1.30
2-
1.50 en 2.—
per 1. 2.80
13.-
ber 1,2.80
JTL— en „1.25
ïever p. 1. „2.90
naak „1.95
2.85 en 3.15
|iale korting,
glaswerk.
Directeur-Hoofdredacteur:
B. ZUIDE2SA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455,
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELZEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, iranco per post, 3.
Losse nummersïü.05
Prijs dor Advertentien:
1i regels 11.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
V Autoriteit of majoriteit.
We staan weer voor de Gemeenteraads
verkiezingen.
Niet minder dan bij de verkiezing voor
de Prov. Staten is het noodig, dat het
aantal stemmen op de Antirevolutionaire
candidaten zoo hoog mogelijk wordt opge
voerd en dat al het mogelijke wordt ge
daan opdat de invloed van de Antirevo
lutionaire beginselen zooveel mogelijk
wordt bevorderd.
Een enkele maal wordt tegen het voe
ren van een stevige verkiezingscampagne
bezwaar gemaakt. Het komt voor, dat zij,
die ijveren voor de vermeerdering van het
aantal stemmen op de A.-R. lijsten, wor
den teruggewezen met de opmerking, dat
het in de staatkunde en ook in de ge
meentepolitiek niet in de eerste plaats
moet te doen zijn om majoriteit maar
om autoriteit.
En men meent daarbij steun te vinden
in het program van de Ghr.-Hist. Unie,
waar het heet: „Het is dus niet zoozeer
te doen om majoriteit (de meerderheid
der kiesgerechtigden) als wel om autori
teit (gezag van het Woord Gods); niet
om het succes van de partij, maar om de
macht van het beginsel."
Het behoeft wel geen betoog, dat wat
hier gezegd wordt op zichzelf volkomen
juist is.
Als we het zoover konden brengen, dat
in alle belangrijke colleges de meerder
heid van de zetels bezet werd door Anti
revolutionaire personen en het beginsel
werd door hen losgelaten, dan hadden we
minder dan niets bereikt.
Dat is een punt waarmee vooral bij de
candidaatstelling moet worden gerekend.
Het is van groot belang als men met
candidaten kan komen die stemmen kun
nen trekken, maar nooit mag hierbij de
begeerte naar majoriteit er toe leiden van
den rechten, principieelen weg af te
wijken.
Doch met het ijveren voor het verkrij
gen van de meerderheid of althans van
een zoo groot mogelijk aantal zetels, heeft
dit niets te maken.
Volkomen juist is dan ook wat de heer
C. E. van Koetsveld indertijd in verband
met de bovenaangehaalde zinsnede op
merkte:
„Het is ongetwijfeld waar, dat de be
ginselen boven alles moeten gaan, en dus
moet heel ons streven zeer zeker gericht
zijn op het doen erkennen van de auto
riteit der beginselen, die wij de ware ach
ten. Dat spreekt zóó vanzelf, dat het
eigenlijk niet gezegd behoeft te worden.
Maar ook spreekt het vanzelf, dat waar
wij een partij vormen en die steeds ster
ker trachten te maken, wij dit met geen
ander doel doen, dan om een leger te krij
gen, dat in verband met anderen strijdt
ter bereiking van de majoriteit op zich-
zelve, niet uit bloote machtsbegeerte,
maar terwille van de doorvoering onzer
beginselen."
Zoo is het.
Als wij met kracht aan het werk gaan
in verband met de komende Raadsverkie
zingen, dan is dat niet, omdat in Antire
volutionairen kring majoriteit gesteld
wordt boven autoriteit.
Maar de autoriteit van de A.-R. begin
selen kan zoo niet alleen dan toch in
hoofdzaak slechts verkregen worden, door
te streven naar majoriteit.
Daarom niet: autoriteit of majoriteit;
maar: majoriteit om te komen tot
autoriteit, tot versterking van den invloed
der A.R. beginselen ook in de gemeente
politiek.
Verwacht mag dan ook, dat alle mee
levende Antirevolutionairen gaarne zul
len meewerken om den uitslag van de ko
mende verkiezing aan dit doel te doen
beantwoorden.
Naar beperking van de graanproduetle
In de wereld?
Gisteren zijn de besprekingen in de
graanconferentie te Londen voortgezet.
MacKelvie, lid van den federalen land
bouwraad der Ver. Staten zeide: Wij zien
geen mogelijkheid om het wereldprobleem
van het graan op bevredigende wijze op
te lossen, tenzij door, als een der voor
naamste elementen dier oplossing, daarin
op te nemen een beperking d o r
productie in de uitvoerende lan
den individueel en over het algemeen, tot
er een behoorlijke aanpassing van de
productie aan de behoeften kan worden
bereikt en vervolgens een nieuwe beper
king der uitbreiding van de productie.
Voor den landbouw als voor de industrie
zal alleen een aanpassing van de produc
tie de opgekomen moeilijkheden kunnen
bezweren.
Alle gedelegeerden zeiden, dat het een
goede oplossing zijn zou, indien de op
pervlakte van den graanbouw beperkt
kan worden.
De Australiërs hebben voorgesteld een
internationaal verkoopsorganisatie te vor
men, bestaande u:t vertegenwoordigers
van de graan-uitvoerende landen, voor
de controle van al het graan, dat bij den
export te koop wordt aangeboden.
De Europeesche conferentie en de kwestie
der agrarische credieten.
In de Europeesche commissie kwam
het gistermiddag bij de bespreking der
kwestie van de landbouwcredieten tot een
levendig debat.
De Turksche minister van Buitenland-
sche Zaken protesteerde tegen de uitslui
ting der Europeesche niet-leden van den
Volkenbond van het voorgenomen stel
sel van agrarische credieten en eischte,
met het oog op het karakter van Tur
kije als uitgesproken landhouwland een
verandering- der bepalingen, die ook toe
treding van Turkije en daardoor voor de
Turksche boeren het verkrijgen van hy
pothecaire credieten onder dragelijke
voorwaarden mogelijk zou maken.
De Russische volkscommissaris Litwi-
nof viel de grondgedachte aan van het
voorgestelde plan, volgens welke agrari
sche credieten slechts tegen hypotheek
verleend kunnen worden.
Briand verklaarde ironisch, dat er een
middel bestaat om den Turkschen wensch
in vervulling te laten gaan en dat hij
het aan de scherpzinnigheid van den
Turkschen minister van Buitenlandsche
Zaken overliet om dit middel te vinden.
Briand verklaarde verder, dat de Fran-
sche regeering voorstelde de Internatio
nale landbouwcredietbank te Genève te
vestigen.
Henderson juichte het nieuwe instituut
toe, maar wees er op, dat er van En-
gelsch standpunt uit, zekere moeilijk
heden bestaan.
Curtius sprak de verwachting uit, dat
het ontworpen agrarische bankinstituut
verlichting zal brengen voor den nood
lijdenden landbouw. Duitschland ver-
we cht bovendien dat het instituut een
algemeen Europeesch karakter zal heb
ben. Zonder de onderteekening door be
paalde landen als voorwaarde te willen
stellen voor de eigen onderteekening,
moest hij verklaren, dat Duitschland zijn
ratificatie van de onderteekening niet al
leen door Frankrijk, Italië en België, die
verzekerd schijnt afhankelijk maakt,
maar ook Van de onderteekening door
Zwitserland, Nederland en Zweden.
Uit de verklaringen van den Neder-
landschen en den Zweedschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken, bleek dat.
de regeeringen dezer landen nog zekere
voorbehouden tegenover de overeenkomst
maken.
Ten slotte werden de ingediende voor
stellen ter voorlegging aan den Volken
bondsraad met de in het debat aange
brachte amendementen aangenomen.
Genève werd definitief aangewezen als
zetel der Bank.
Een ernstig loonconfllct in de Saksische
metaalindustrie.
De patroons in de Saksische metaal
industrie hebben de loonovereenkomsten
opgezegd. De patroons vragen een loons
verlaging van 20 pet. Een gedachtenwis-
seling was onmogelijk, daar de vertegen
woordigers der patroons weigerden te
discussieeren over een mindere loons
verlaging.
Het aantal metaalarbeiders in Saksen
bedraagt ongeveer 200.000. Hiervan zijn
op het oogenblik 120.000 aan het werk,
de overige 80.000 zijn werkloos. Van de
120.000 werken er echter ongeveer 25 pet.
met verkorten arbeidstijd. Het grootste
gedeelte van deze categorie werkt gemid
deld slechts 24 uur per week, vaak echter
nog minder. Slechts een zeer gering per
centage der Saksische metaalarbeiders
verdient het door de Saksische regee
ring erkende minimumloon van 74.38
Mark per maand.
De loonen in de Saksische metaalin
dustrie zijn pas op 2 Januari verlaagd
met 4 a 5 pet. De patroons willen thans,
dat de zoogenaamde loonarbeidrs in de
toekomst 68 pfennig per uur (tegenwoor
dig 78 pfennig) zullen verdienen. Tevens
wenschen ze de loonen der stukwerk-
arbeiders verlaagd te zien van 77 tot 66
pfennig per uur. Bij de Saksische mij
nen zou het minimumloon slechts 50
pfennig per uur bedragen, ook in de gie
terijen zou het loon aanzienlijk worden
verlaagd.
De arbeiders wijzen op het verschil
tusschen de loonen, die thans en welke
voor den oorlog betaald werden.
Aardschokken In Portugal.
Naar uit Lissabon wordt gemeld, werd
gisternacht een hevige aardschok waar
genomen, kort daarna door een tweeden
gevolgd. Beide schokken duurden onge
veer 10 seconden. In panischen angst
verlieten de bewoners de huizen.
In de muren van eenige buizen ont
stonden groote scheuren. Vele venster
ruiten werden vernield. De materieele
schade is evenwel gering.
De schokken werden eveneens in an
dere deelen van bet land waargenomen.
Op het eiland Madeira duurde de aard
schok ongeveer 23 seconden. Ook daar
was de materieele schade betrekkelijk
gering.
Naar het schijnt zijn de aardschokken
het gevolg van een ernstige zeebeving.
Nog een aardbeving geregistreerd.
Te Karlsruhe heeft de seismograaf van
het observatorium gisternacht tegen half
vier een hevige aardbeving geregistreerd.
De schokken waren zoo sterk, dat de wij
zers doorsloegen.
Tegen 5 uur kwamen de toestellen weer
in rust.
De haard der aardbeving moet onge
veer 2200 K.M. verwijderd liggen en be
vindt zich waarschijnlijk in Klein-Azië
of in den Krim.
De aardbeving moet zeer hevig zijn ge
weest en heeft waarschijnlijk een ramp
veroorzaakt.
De Japansche regeering gaat bezuinigen.
De Japansche regeering is voornemens
een algemeene verlaging in te voeren van
de ambtenaarssalarissen.
Bij de laagste ambtenaren zal een ver
laging van 2 pet. en bij da hoogsten een
verlaging van 10 pet. worden ingevoerd,
terwijl ook de salarissen der ministers
verlaagd zullen worden.
Verder zullen in verband met de voor
genomen bezuinigingsmaatregelen onge
veer 12.000 ambtenaren worden ontsla
gen.
Dit optreden der Japansche regeering
heeft in verscheidene kringen der be
volking veel tegenkanting ontmoet.
De Bond van Spoorwegpersoneel en die
der spoorwegarbeiders dreigen reeds met
een proteststaking voor het geval dat de
plannen der regeering worden uitgevoerd.
De Engelsche conservatieven en de
rondetafelconferentie.
De politieke medewerker van de „Eve
ning News" zegt, dat het zeer wel mo
gelijk is, dat de conservatieve partij niet
meer deelnemen zal aan een volgende
Rondetafelconferentie over den toekom-
stigen status van Indië.
De reden, welke daarvoor wordt opge
geven, is dat de boycot van Britsehe goe
deren voortduurt ondanks de tusschen
Lord Irwin en Gandhi gesloten overeen
komst.
Korte berichten.
De drie Fransche marine-vliegers,
die dezer dagen bij Schweinfurt geland
zijn, zijn door de rechtbank wegens over
treding der pasvoorschriften en van de
verordening betreffende 't luchtverkeer
tot boeten van 250, 100 en 100 mark ver
oordeeld.
De interneering is opgeheven en de
drie vliegers zijn in gezelschap van den
Franschen consul te Neurenberg reeds
op reis naar hun vaderland gegaan.
In een kiezelgroeve aan het Seddi-
nermeer tusschen Wernsdorf en Gosen
ten Noorden van Berlijn zijn Woensdag
ochtend vijf arbeiders bedolven onder
vallend gesteente. Het duurde ruim een
uur, voor ze konden worden bevrijd. Twee
bleken reeds te zijn gestikt, een derde
overleed kort daarop, de twee anderen
waren zoo ernstig gewond, dat ze zich
in levensgevaar bevinden.
„Zeeuwsche" mosselen uit de Zuiderzee.
Op de vragen van den heer Kersten
betreffende het nemen van maatregelen
tegen het uitzaaien van consumptiemos
selen van de Zuiderzee op Zeeuwsche
gronden, heeft minister De Geer geant
woord, dat de aanvoer geschiedt op gron
den, die aan anderen dan den Staat toe-
behooren en dus niet op de gronden, die
door den Staat voor de mosselcultuur
zijn verpacht.
De consumptiemosselen kunnen niet
worden aangevoerd in hoeveelheden, wel
ke bij gelijke qualiteit, voor de Zeeuw
sche mosselen een gevaar zouden opleve
ren. Vooreerst is het vrije terrein in de
Waddenzee sterk ingekrompen, maar bo
vendien moeten de Zeeuwsche visschers
die daar mosselen gaan visschen, een
reis van twee of drie dagen maken.
Het uitzaaien van, van elders afkom
stige, voor de consumptie geschikte mos
selen is, op de door den Staat voor de
mosselcultuur verpachte perceelen ver
boden. Op de handhaving hiervan wordt
nauwlettend toegezien. Een dergelijke
maatregel voor andere dan de Staats-
visscherij perceelen kan door den minis
ter niet worden genomen.
Bestrijding der veenbranden.
Ter doelmatige bestrijding der Drent-
sche veenbranden, welke dikwijls ieder
jaar terugkeeren, heeft men verschillen
de groote motorspuiten aangeschaft. Ook
het veenschap te Emmererfscheidenveen,
heeft besloten een dergelijke machine te
koopen. Men beschikt thans over een ge
zamenlijke capaciteit van ruim 12.000 li
ter water per minuut bij 700 meter op-
voerhoogte, met ca. 350 P.K.
De spuiten, welke speciaal voor do ve
nen gebouwd zijn, zijn vervaardigd in de
brandspuitenfabriek te Heiligerlee.
Ned. Chr. Grafische Bond.
In de voortgezette algemeene vergade
ring van den Ned. Ghr. Grafischen Bond
werd een voorstel-Groningen om de con
tributie te verlagen verworpen, evenals
bet voorstel-Utrecbt om het lidmaatschap
van bet tuberculosefonds Draagt Elkan
ders Lasten verplichtend te stellen.
Besloten werd tot aanstelling van een
vierden gesalarieerden bestuurder, die
zich voornamelijk zal hebben bezig te
houden met den arbeid onder de jeugd.
Ook werd besloten tot instelling van
een fonds voor bijzondere doeleinden,
waarvan het kapitaal voorloopig op
f 50,000 bepaald werd. Door jaarlijksche
stortingen uit de bondsmiddelen zal dit
bedrag tot f 100,000 worden uitgebreid.
Van de rente van dit kapitaal zullen uit-
keeringen gedaan worden aan leden, die
door ziekte of anderszins inkomsten moe
ten derven.
Als bestuursleden zijn herkozen de
heeren F. Licht, P. L. Poorter en W. J.
L. Ruppert, Amsterdam, A. Fok, Rotter
dam, P. Jukes, Haarlem en L. W. Cal-
jouw, Zwolle.
Ameland in rep en roer.
Bij het inleveren der candidaatlijsten
op 12 Mei, werd de vrijzinnige lijst van
candidaten voor de a.s. gemeenteraads
verkiezingen in de gemeente Ameland,
om klokslag 4 uur ingediend.
Het bleek evenwel, dat degene, die de
lijst had ingeleverd, ze niet had onder
teekend.
Het hoofdstembureau vergaderde gis
teren, teneinde over de geldigheid der in
geleverde lijsten te beslissen.
De bewuste lijst werd hierbij niet in
behandeling genomen.
De Voorzitter van het hoofdstembureau,
Burgemeester Bolomeij, verklaarde des
gevraagd, dat dit ook niet zou geschie
den, daar de lijst niet binnen den wette
lijk daarvoor gestelden tijd was ingele
verd.
Eén der leden van het stembureau wei
gerde hierna het proces-verbaal te teeke
nen. Bij de zitting van het stembureau
was zeer veel publiek aanwezig. Tegen
de beslissing van bet hoofdstembureau
zal beroep bij Ged. Staten worden aange-
teekend.
De lijsten der R.K. Staatspartij, Anti-
Rev., Chr.-Hist. en der vrije kiezersgroep,
werden door bet stembureau allen geldig
verklaard.
De meerderheid der Amelander kie
zers bestaat uit vrijzinnigen.
Men kan zich voorstellen, dat het ge-
heele eiland over dit voorval in rep en
roer is.
Binnenland.
Vergadering van het Zeeuwsch School
museum.
De uitspraak in bet landbouwconflict in
West-Brabant.
De Tweede Kamer over de verlof-gele
genheden.
Buitenland.
Aardschokken in Portugal.
Ernstig loonconflict in Saksen.
De internationale landbouwcredietbank.
Overeenkomst tusschen Spanje en Sovjet-
Rusland.
Christ. Ambtenaarsbonrf.
Gisteren werd de algemeene vergader
ring van den Algemeenen Nederland-
schen Christelijken Ambtenaarsbond te
's Gravenhage voortgezet.
De afdeeling Rotterdam had een voor
stel ingediend, strekkende om de wen-
schelijkheid uit te spreken, dat de Pen
sioenwet in dezen zin wordt gewijzigd,
dat een ambtenaar, die veertig jaren in
dienst is, gerechtigd is dezen dienst met
genot van vol pensioen te verlaten, met
dien verstande, dat hij zich het recht kan
voorbehouden tot zijn 65ste levensjaar
zijn betrekking te blijven bekleeden, zon
der verplichte pensioenbijdrage.
Het hoofdbestuur had afwijzend prae-
advies uitgebracht.
Na uitvoerige bespreking werd het
Rotterdamsche voorstel verworpen.
In 1932 zal de algemeene vergadering
te Hilversum worden gehouden en in
1933 te Middelburg.
De bondspenningmeester, de heer L. H.
Kurpershoek, hield daarna een referaat
over „onze houding ten opzichte van het
salarisvraagstuk".
De bezoldigingsregelingen zijn nog ge
brekkig, zeide spr., terwijl de onderlinge
verhoudingen in 't ambtenarencorps zien
daarin niet op juiste wijze afspiegelen.
Mede daarom moet een algemeene ver
laging van salarisnormen in procenten-
vorm in de meeste gevallen onbillijk en
daarom verwerpelijk worden geacht. Spr.
betoogde tenslotte, dat tot wijziging van
den rechtstoestand en de salarieering van
overheidspersoneel niet dient te worden
overgegaan dan na reëel en goed geor
ganiseerd overleg.
Nederlandsche Christen Vrouwenbond.
De Nederl. Christen Vrouwenbond heeft
gisteren zijn 12e jaarlijksche vergadering
te Rotterdam gehouden. De ochtendverga-
dering was gewijd aan besprekingen van
huishoudelijken aard.
Te ruim half twee heeft de presidente,
mevrouw H a v e 1 a a rV an B e e c k
G a 1 k o e n, de zeer druk bezochte
vergadering heropend. Spreekster bracht
de afdeelingen Groot-Rotterdam en Rot
terdam-Zuid dank voor de ontvangst van
het congres. Een bijzonder woord van
welkom richtte spr. tot mevrouw Diepen
horst, oprichtster van de vereeniging.
Uit het jaarverslag van de secretaresse
mevrouw Rauw sD e w a 1 d bleek, dat
er in 1930 zijn gevormd 9 nieuwe afdee
lingen; er zijn nu 49 afdeelingen. Het
aantal leden steeg van 5966 tot 7279.
Mevrouw A n e m aG e r z u m gaf
vervolgens een overzicht van bet verhan
delde in de ochtenvergadering. Deze ver
gadering was bezocht door 86 stemge
rechtigde leden. Er zijn telegrammen ge
zonden aan de Koningin, de Koningin-
Moeder en Prinses Juliana. De Bond
heeft besloten, zich aan te sluiten bij de
Vereeniging voor Volkenbond en Vrede.
Een commissie zal zich beraden over
voorstellen tot bet goedkooper maken van
de uitgave van bet orgaan. Besloten is
tot een geringe contributieverhooging.
De beer D. Noordam, directeur van
Valkenheide, heeft vervolgens een rede
gehouden over: „Alcohol en de misdadige
en verwaarloosde jeugd. Spr. gaf in zijn
rede o.m. de volgende cijfers: In Amster
dam werden in 1929 opgemaakt 371 pro
cessen-verbaal tegen strafrechtelijke min
derjarigen, ju 192? bzif&g dat «w&tal
