No. 191
Haandag 18 Hei 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
«li.
ondervoedinc
ovomaltine
egrafie
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Verzekert U tegen brandschade
bij de Ass. MIJ
„de Nederlanden van 1845"
Agentschap
Kerknieuws.
w dar ffl.V.
in Aandeelen
eken word!
voorgesteld.
rndsche Bank
ingang van
d:
ct.
ct.
ct.
ct
ct.
(2*4 Pet.)
(3 pet.)
(3 pet.)
(3 pet.)
(3 pet.)
mocht ver-
kderlandsche
sbruikelijk ge-
iou overgaan,
aren een nor
dat de drie
ew-York, Lon-
tegelijkertijd
rgaan. Het is
overleg en de
leiders der
de uniforme
tregel van Mr
en ook de ge
kend zijn. De
j evenals haar
aken, dat het
in ons econo-
;eld is.
■gafwaarts en
1 lage niveau
intreden.
het disconto
,g van de ver-
de open geld-
teruggaan om
2 pet. te ont-
toont dan ook
rp de huidige
gebied zich af-
lfs iy2 pet be-
at postkantoor
pril 1931.
toren werd in
paarLankboek-
terugbetaalid
ingelegd dan
geven spaar
der kantoren
sschuldboekjes
.250 en afge-
afgeschreven
jgeven staats-
re brieven en
afzenders on-
le helft der
n; J. de Jong,
:t Co., Amster-
R.
Mei 1931.
53
13
38
38
33
13
23
48
43
48
08
03
n.m.
2.54
2.34
2.19
2.19
3.14
8.34
2.44
3.09
4.04
4.09
4.29
3.24
Mei 1931.
m.
07
47
32
32
27
47
57
22
17
22
42
37
n.m.
3.29
3.09
2.54
2.54
8.49
4.09
3.19
3.44
4.39
4.44
5.04
3.59
•gen 10 uur:
Dlraotaur-HoofdredaoUuri
H. ZUïDEHA.
Bureau: Lange Voratatraat 70, Goes.
TeLi Radaotla an Administratie No. 11.
Postrekening No. 44408.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VSRSSBWNT smm WBRI»A<*.
A&eaEssneaïsns^ss
Per 3 mttend6Rt 'raneo ue» noat, Ï3«—
Lfiïss atissmess t s 20.06
PsSjs des Advertentie»:
1—4 regel» S 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
i 3 uur: 757.
etaerei
De taalkwestie in België.
Minister-president Jaspar heeft een re-
geeringsvoorstel ingediend voor het rege
len van de taalkwestie op administratie!
gebied.
Als algemeen principe wordt voorop ge
zet: Vlaamsch in het Vlaaznsche land en
Fransch in Wallonië.
Voor Brussel en voorsteden wil Jaspar
de gemeentebesturen laten uitmaken, of
zij een Fransch, of een Vlaamsch regime
willen. De Waal Jaspar weet wel, dat al
de gemeentebesturen van Brussel en voor
steden het Fransch regime zullen kiezen.
In hun briefwisseling met andere ge
meenten, zullen zij de taal moeten gebrui
ken, waarin zij aangeschreven zijn.
Jaspar wil klaarblijkelijk met dit sys
teem al de in Groot-Brussel wonende Vla
mingen een uitsluitend Fransche admini
stratie opdringen.
BrusselAntwerpen In 32 minuten.
Een ingenieur van de Belgische spoor
wegen heeft een plan ingediend, om de
lijn BrusselAntwerpen te electrificee-
ren, waardoor het mogelijk zou worden,
den afstand tusschen beide steden af te
leggen in 32 minuten. Per uur zouden
drie treinen uit de beide richtingen ver
trekken.
Het is al lang, dat men hier over de
electrificatie der spoorwegen spreekt, doch
het is ons bekend, dat men daar in regee-
rings- en ook in militaire kringen weinig
voor gevoelt, omdat men wel weet, dat in
tijd van oorlog het kinderspel zou zijn de
electrische centrales door vijandelijke
vliegtuigen te doen vernielen, waardoor
meteen het transport per spoor zou lam
geslagen worden en de mobilisatie totaal
ontredderd.
De stakingsonlusten in Noord-Zweden.
In het Zweedsche parlement kwamen
de stakingsonlusten in het Noord-Zweed-
sche zagerijgebied ter sprake.
Tijdens het debat kwam het tot zoo he
vige incidenten dat verscheidene commu
nistische afgevaardigden moesten worden
geschorst.
Ten slotte werd de zitting verdaagd.
Uit het stakingsgebied wordt gemeld,
dat de districtscommandant besloten heeft
de troepen terug te trekken, nadat de ar
beidersbonden hem de verzekering had
den gegeven, dat orde en rust niet zullen
worden verstoord.
Loonsverlaging In Amerika.
Eenige groote industrieels ondernemin
gen in de Vereenigde Staten hebben een
loonsverlaging aangekondigd van 5 tot 20
procent.
Zooals te begrijpen is kunnen de ar
beiders zich hier niet mee vereenigen,
hetgeen dan ook tot uiting komt in een
onderhoud, dat de leider der Amerikaan-
sche werkliedenbonden met een vertegen
woordiger van de pers had en waarin hij
zeide, dat de arbeiders met alle hun ten
dienste staande middelen tegen deze
loonsverlagingen zouden strijden en zelfs
niet zouden aarzelen tot een staking over
te gaan.
De Europa-commissie.
De Europa-commissie te Genève begon
Zaterdagmorgen met de algemeens eco
nomische beraadslagingen.
De vergadering werd geopend door
Briand, die in het bijzonder de vertegen-
woordigers van Rusland, Turkije en IJs
land begroette, welke landen, hoewel geen
lid van den volkenbond, toch de uitnoodi-
ging tot deelneming aan de besprekingen
hebben aanvaard.
Dr Curtius, de Duitsche minister van
buitenlandsche zaken, wees in een rede
op de verdeeling van Europa, in verschil
lende economische gebieden, welke door
den oorlog in de hand is gewerkt, inplaats
van dat men tot een algemeen gebied ge
raakte.
Aan de hand van een omvangrijk feiten
materiaal wees hij op het geringe succes,
dat tot nu toe op de economische confe
renties is bereikt.
Het is daarom gewenscht, met het werk
van den wederopbouw van onder af te be
ginnen door regionale overeenkomsten.
Bij de voortzetting van de discussie!
over de economisohe crisis van Europa,
werden drie groote redevoeringen gehou
den, n.l. door Grandi, Francois Poncet
en Schober.
Uit de rede van Grandi was zeer op
vallend zijn categorische van-de-hand
wijzing van de tol-unieplannen.
Grandi betoogde, dat een tol-unie eco-
misch in het geheel geen belangrijke ver
betering voor de twee betrokken staten
brengt, of een verandering juist in het na
deel van den zwakkeren staat.
Bovendien hebben tolunies in politiek
opzicht dikwijls het nadeel, het vertrou
wen tusschen de volkeren te verstoren.
Veel positiever waren de Fransche
voorstellen, die Poncet uiteenzette.
Zooals men weet, wil Frankrijk in de
eerste plaats voorkeurrechten voor de
Oost-Europeesohe landbouwstaten, ten
tweede bijzondere handelsvoordeelen voor
Oostenrijk, opdat Oostenrijk zijn economi
sche onafhankelijkheid zal handhaven,
ten derde de bevordering van internatio
nale industrieele kartellen en ten vierde
de uitbreiding van internationale credie-
ten onder auspiciën van den volkenbond.
Na Poncet sprak Schober, die een uit
eenzetting gaf van de lijdensgeschiedenis
van de economische bemoeiingen van den
volkenbond en van de vergeefsche pogin
gen van Oostenrijk om hulp te vinden op
economisch gebied bij de meeste zijner
naburen.
Tenslotte heeft Oostenrijk geen ander
middel gezien dan een tol-unie met
Duitschland.
Oostenrijk moet de economische hulp
aannemen, van welke zijde het die ook
geboden werd.
De toestand van Oostenrijk was ondra
gelijk. Oostenrijk is echter bereid, ook tot
andere plannen dan een tol-unie, zijn toe
stemming te geven, indien de geboden
hulp snel en zeker zal zijn.
Met beloften van latere conferenties,
die, zooals de ervaring leert, meestal
mislukken, zal Oostenrijk niet langer te
vreden zijn.
Zes millioen werkloozen In de Vereen.
Staten.
President Hoover zal door het Ameri-
kaansche legioen worden gevraagd een
conferentie bijeen te roepen van vertegen
woordigers der arbeiders, van de indus
trie, financiën, landbouw en andere la
gen van het nationale volksleven, om, bui
ten de politiek om, de oorzaken van de
economische depressie weg te nemen.
Uit een onderzoek van de 10.000 bu
reaux van het legioen is gebleken, dat er
meer dan zes millioen werkloozen in de
Ver. Staten zijn, o.w. 750.000 oud-gedien-
den uit den wereldoorlog.
125.000 textielarbeiders in staking.
Het consortium van werkgevers in de
textielindustrie van Rouhaix-Tourcoing,
heeft een nota gepubliceerd, waarin wordt
gezegd, dat het geen andere concessies
kan doen dan die reeds bekend zijn gei-
maakt, n.l. geen loonsverlaging, maar af
schaffing van de extra-premie van 4 pCt.
Na kennis te hebben genomen van deze
nieuwe voorstellen, hebben de modern-
georganiseerde textielarbeiders, die in ver
gaderingen bijeen waren, met algemeene
stemmen geweigerd in te gaan op de
voorstellen van het consortium. De star
king werd met ingang van heden geproc
lameerd. Er zqn ruim 125.000 arbeiders
in dit conflict betrokken.
Korie berichten.
De politie heeft aan de haven te Ant
werpen beslag gelegd op vier kisten, welke
aangegeven waren als gedroogde vruchten
en bij opening gevuld bleken met opium.
Uit een eerste onderzoek heeft men kun
nen opmaken, dat deze kisten uit Stam
boel naar Rotterdam waren verzonden en
van daar in België waren geïmporteerd.
De in beslag genomen partij opium, welke
in blikken doozen was verpakt, weegt on
geveer 800 KG.
Opnieuw heeft een groote brand in
Japan gewoed, de vijfde in één week.
Thans zijn te Matsue Housju in Z.W. Ja
pan zevenhonderd huizen in de asch ge
legd, waaronder vele hotels. De schade
wordt op verscheiden millioen yen ge
schat.
In de nabijheid van Toulouse ïs een
personentrein gederailleerd. De beide lo
comotieven zijn van een helling afgestort.
De machinist van een der machines werd
gedood. Verscheidene reizigers bekwamen
deels ernstige verwondingen.
De Zweedsche Kogellagermaat-
schappij te Gothenburg maakt bekend, dat
de fabriek te Gothenburg weer zes da
gen per week zal gaan werken. Gedurende
den winter werd slechts 4 dagen per week
gewerkt, Dit wordt als een hoopvol teeken
voor de verbetering in den economischen
toestand beschouwd.
De Koningin naar Parijs?
De correspondent van de „N. R. Grt."
te Parijs meldde:
Een bericht van de Matin, volgens het
welk de aangewezen President van de
Republiek met den chef van het protocol
de details van een bezoek zou hebben ge
regeld, door Koningin Wilhelmina aan
Parijs te brengen, berust blijkbaar op een
misverstand. In elk geval is het in hooge
mate voorbarig. Te bevoegder plaatse al
thans is daarvan niets bekend.
Het spreekt voor het overige vanzelf,
dat een dergelijk bezoek ter gelegenheid
van de koloniale tentoonstelling en de
eereplaats, die Nederland daar inneemt,
op den hoogsten prijs zou worden gesteld
en allerwegen diepen indruk zou maken.
Men kan zelfs zeggen, dat daarmee de
wensch zou worden vervuld van allen, die
zich metterdaad voor de totstandkoming
van het Nederlandsche paviljoen geïnte
resseerd hebben. Een bezoek van een lid
van het Koninklijk Huis zou een nieuw
bewijs zijn van het saamhoorigheidsgevoel
van Groot-Nederland en van de banden,
die het Vorstelijke Huis aan de overzee-
sche gewesten binden.
Bewegingsvrijheid op- Zondag.
De minister van Defensie heeft de vol
gende schikking getroffen:
Bewegingsvrijheid op Zon- en Feestda
gen en op andere dagen, waarop dienst
als op Zondag wordt verricht, wordt, op
verzoek van de betrokkenen verleend aan
alle militairen, die niet zijn gestraft en
niet bij de op die dagen te verrichten on
vermijdelijke diensten zijn betrokken.
Nochtans mogen de belangen van den
dienst zich ook uit anderen hoofde (oefe
ningen in grooter verband buiten het gar
nizoen; tijdperk van spanning e.d.) niet
tegen hun afwezigheid verzetten. Aan min
derjarigen wordt slechts bewegingsvrij
heid verleend, nadat de ouders of voog
den der betrokken militairen verklaard
hebben daarmede voor een bepaald geval
of bij voortduring in te stemmen.
De herziening der Gemeentewei
Het lid der Eerste Kamer, de heer
Mr De Veer, heeft den minister van
Staat, minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw gevraagd:
Is de minister bereid mede te deelen,
of, en zoo ja, welke bijzondere aanleiding
er is geweest om te bevorderen, dat de
wet tot herziening der Gemeentewet in
werking trad vóórdat de gemeentebestu
ren konden weten, dat zulks geschied
was?
Zoo er geen bzondere aanleiding is ge
weest, is de minister dan bereid voor het
vervolg, wanneer de bepaling der inwer
kingtreding van een wet wordt overgela
ten aan de Kroon, te bevorderen, dat deze
inwerkingtreding niet plaats heeft vóór
er voldoende tijd is gelaten aan hen, die
met de wet moeten werken, om de noo-
dige voorbereidende maatregelen te ne
men?
Kan de minister, in verband met de voor
de gemeenten noodzakelijke tijdige voor
bereiding der begrooting en de bepaling
van art. 238 der Gemeentewet, mededee-
len, wanneer uiterlijk de voorschriften,
bedoeld in art 241, kunnen verwacht wor
den?
Werktijd der winkelbedienden in de
vacantles.
Naar door de hoofdbesturen van den
Algemeenen, Christelijken en R.-K. Bond
van Handels- en Kantoorbedienden wordt
medegedeeld, heeft de Directeur-generaal
van den Arbeid het voornemen, om den
werkgevers toe te staan in den vacantie-
tyd af te wijken van de verplichting tot
het geven van een halven vrijen dag aan
het winkelpersoneel.
Deze afwijking kan tot hoogstens over
8 weken voor groote bedrijven, die 14
dagen vacantie geven, worden toegestaan.
De drie, ten deze samenwerkende be
dienden-organisaties, hebben den direc
teur-generaal doen weten, den voorge
stelden maatregel onnoodig en onge-
wenscht te achten. Zij ontkennen, dat er
bijzondere omstandigheden óf opeenhoo-
ping van werk in den vacanitietijd aan
wezig is, hebben bezwaar tegen verleiv
Is dikwijls oorzaak
van nervositeit.
niet m^r, maar
beter voedsel hebt
u noodLg. dit betere
vindt U ln
eiken dag een kop ovomaltine
versterkt ook n
ging van den arbeidsduur tot 681/2 uur
per week en constateeren dat het verlan
gen naar opheffing is terug te brengen
tot het drijven van een zeer kleine min
derheid der winkeliers.
Den directeur-generaal wordt dus ver
zocht aan dezen ongemotiveerden aan
drang van enkele ondernemers geen ge
volg te geven.
De Zeeuwsche Arie 1-m o-
t 0 r c 1 u b verreed op Zaterdag 16 de
zer haar klimkampioenschapsrit in de
duinen bij Zoutelande.
Eerste werd in de 500 c.c.-klasse J.
Maasdam te Souburg die den wisselbe
ker in die klasse won.
Eerste in de 250 c.c.-klasse werd G. de
Looze te Kruiningen, die eveneens in het
bezit van een wisselbeker kwam.
De wedstrijden werden georganiseerd
met medewerking van de M. G. „Schelde-
gouwen en hadden een schitterend ver
loop.
Middelburg. Hedenmorgen had in de
Langedelft dicht bij de Markt een aanrij
ding plaats tusschen een auto-bodewa
gen en een met een paard bespannen
melkkar. Het paard sprong de stoep op
van het magazijn van de firma Vroom en
Dreesman, doordat het lemoen van den
wagen brak en de auto van genoemde fir
ma het dier in den weg stond. Een agent
van politie bracht het dier tot staan en
voorkwam doordoor erger. De melkwagen
kantelde om, en een groote hoeveelheid
taptemelk ging verloren.
Goes. De in Mei 1930 opgerichte ring
Zeeland van den Ned. Bond van Chr.
Prat. Post, Telegraaf en Telefoonperso
neel „Door Plicht tot Recht" hield op
Hemelvaartsdag in de melksalon Bustraan
alhier, onder leiding van zijn voorzitter,
den heer P. W. Suurmond uit Vlissint-
gen zijn eerste ledenvergadering, die flink
bezocht was.
De vergadering werd geopend met ge
bed en lezing van een SchriftgedeeJta
In zijn openingswoord memoreerde de
voorzitter het ontstaan van dezen ring.
De groote opkomst is ongetwijfeld het
beste bewijs, dat de behoefte aan een
dusdanige federatie van onderscheidene
afdeelingen door allen wordt gevoeld.
Spr. hoopt, dat in toekomst deze Ring
nog veel vruchtbaar en gezegend werk
zal mogen verrichten, tot opbouwing en
versterking van het Chr. beginsel en tot
bloei onzer organisatie.
Door den heer P. Dourlijn uit Koudd-
kerke, werd bij afwezigheid van den se
cretaris, dhr C. Brik uit Middelburg, ver
slag uitgebracht van de oprichtingsver
gadering op 8 Mei 1930 te Goes ge
houden.
Vervolgens werd na eenige bespreking
over de te kiezen werkwijze van den
Ring, een inleiding gehouden door den
heer D. J. H. van Wijk uit Rotterdam,
hoofdbestuurslid van den bond, met als
onderwerp: Onze strijd in het verleden,
heden en toekomst.
Op zeer duidelijke wijze werd door
spreker naar voren gebracht de veelom
vattende taak van een Bondsbestuur om
de vele uiteenloopende belangen der
leden naar behooren te behartigen.
Toch is de strijd niet te vergelijken bij
dien van het begin der oprichting van
den bond b.v. Toen werden allerwege
de voorvechters der Chr. organisaties ver
acht en bespot en behoorde er een ont
zaglijke moed toe, om zich te organi-
seeren in een bond, waar hun levens
overtuiging meer tot hun recht kwam.
Maar Gode zij dank, deze met 11 man
opgerichte Bond, destijds bespot, is ge
worden tot een Bond van bijna 1800 leden
Op deze met vuur uitgesproken rede
volgde een geanimeerde bespreking.
Door den heer Van Wijk werd deze
goed geslaagde vergadering met dankzeg
ging gesloten,
Binnenland.
Memorie van Antwoord op het Bieten
wetje.
Jubileumrede van dr J. H. Gunning.
Buitenland.
Loonsverlaging en werkloosheid in Ame
rika.
Staking van textiel-arbeiders in Noord-
Frankrijk.
De taalkwestie in België.
De Europa-conferentie te Genève.
Het Centraal Stembureau zal
Woensdagmorgen 10 uur zitting houden
in het gemeentehuis, .teneinde de lijsten
van candidaten voor den Gemeenteraad
te nummeren in de volgorde door het lot
aangewezen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Valburg en Homoet, W. J.
Roscam Abbing te Amstelveen. Te Korten-
hoef, W. H. Wal vaart te Zevenhoven. Te'
Hoogezand, J. Oldeman te Utrecht.
Bedankt voor Puttershoek, B. Batelaan
te Barneveld. Voor Burgwerd, O. S. Caze-
mier te Stavoren. Voor Breda, Jac. Poort
ta Beverwijk.
Doopsgezinde Kerk.
Tweetal te Kampen, O. T. Hylkema. te
Almelo en L. D. G. Knipscheer te Oude
Biltzijl.
VIJFTIGJARIG AMBTSJUBILEUM VA^
DR. J. H. GUNNING J. HZN.
Het is voor den bekenden en in breede
kringen geliefden Dr J. H. Gunning, eme
ritus-predikant te Bilthoven en redacteur
van „Pniël", wel een zeer bijzonder jaar.
Hij mag straks zijn vijftigjarig ambts
jubileum vieren en tevens herdenken het
vijftigjarig bestaan van zijn blaadje
„Pniël".
De Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeen
te te Wilhelminadorp, de eerste gemeen
te van Dr Gunning, had de vriendelijke
attentie hem uit te noodigen gisteren
(Zondag)morgen voor te gaan in de be
diening des Woords en dan tevens een
gedachtenisrede uit te spreken. Dr Gun
ning, die zich nog in een goede gezond
heid mag verheugen, was nog in staat
aan dit vereerend verzoek te voldoen.
Zoo was gistermorgen de gemeente van
Wilhelminadorp, maar waren ook velen
van buiten deze gemeente, vooral uit
Goes, in het eenvoudige dorpskerkje sa
mengekomen om naar het gedachtenis-
woord van den sympathieken, grijzen
Evangeliedienaar te luisteren. Had het
weer wat meer medegewerkt, dan zou
ongetwijfeld het aantal belangstellenden
nog veel grooter geweest zijn. Toch wees
ook nu het groot aantal auto's, dat langs
den weg stond er op, dat er op dezen
stillen Zondagmorgen iets bijzonders in
Wilhelminadorp te doen was.
Te tien uur beklom Dr Gunning, na
binnen geleid te zijn door Ds de Vries,
predikant der Ned. Herv. Gemeente te
Goes-Wilhelminadorp, den kansel.
Nadat gezongen was Gezang 1561,
las Dr Gunning den hoofdinhoud der Wet
en daarna de Apostolische Geloofsbelij
denis en ging vervolgens voor in gebed.
Daarna las Zijn Eerw. Psalm 23, den
zelfden Psalm, aldus Dr Gunning, dien
mijn vader 50 jaar geleden heeft voor
gelezen, toen hij mij hier bevestigde.
Nadat gezongen was Psalm 25 2 en 3,
las Dr Gunning den tekst, waarover hij
een enkel woord zou zeggen, n.l. Open
baring 1 7, deze woorden: „Zie, Hij
komt op de wolken en alle oog zal Hem
zien".
Vooraf wilde Zijn Eerw. echter een
persoonlijk woord spreken, waaraan wij
het volgende ontleenen:
Er zijn er niet velen meer, die zich
mijn komst in deze gemeente, nu 50 jaar
geleden, nog zulkn hermreren. Ik ben
