No. 183
Donderdag 7 Mei 1931
45e Jaargang
IEME,
Dagblad voor de Provincie Zeeland
torrijwiel
ionhuis
Hendrikse Cos Bank H.V. Goes
ICK
»te
lage.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
N Jz.,
toopen
lei 1931,
tilair,
kast,
ichines,
IROEN
)OL
llichtingen
iBEDRIJF.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De Gedeputeerde Staten.
/ire>r<ïff*r/r
i/zersfer/c
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 MEI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
ei
Di
1—1929.
idljke.
Curatoren
N.V. DE
IBANK is de
voornemens
uur, aan
•minister,
|t, Gravures,
ten op den
,n 10—12Va
je Pilaren
I G
bij elke
tELBURG
tSINGEN
in zaken
Boekhandel
Kruideniers-
welke be-
winkel met
js f2000,
Nat. Kas-
en factuurs
inbegrepen.
iu Haagsche
ELBURG:
zien en voor
Koopsom
jemakkelijke
Aanvaarden
a, s. Adres
Dlrecteor-Hoofdredacteor:
R. ZUIBEMA.
Bureau: Lange Vorstetraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. M455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 239.
VERSCHIJNT ELKEN WEHKJOAO.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franoo per poet, 13^=
Loses nummers10.03
F rijs der AdvertentlBn:
11 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het „Prot. Zuiden" komt terug op wat
wij in ons nummer van 25 April schre
ven over de verkiezing van Ged. Staten.
Vóór de Statenverkiezingen achtten
wij het voorbarig over deze kwestie te
schrijven en nu de verkiezingen achter
den rug zijn en er in de situatie zoo goed
als niets veranderde is er eveneens wei
nig aanleiding hieraan breede beschou
wingen te wijden.
Hit neemt niet weg, dat wij gaarne
aan het verzoek van het Prot. Zuiden
voldoen en nog even aandacht schenken
aan wat door dit orgaan geschreven
werd.
„Wij meenen goed te doen, aldus het
P. Z., „De Zeeuw" eenige historische ge
gevens in herinnering te brengen. Wel
licht wil dit blad dan enkele uitdrukkin
gen nader verduidelijken, en zijn le
zers met den gang van zaken ook op de
hoogte brengen, opdat er wederzijds geen
misverstand besta.
In het eind van Januari bracht de
heer d. L. te K. de samenstelling van
het Ged. college ter sprake, naar aanlei
ding van het debat, dat over dit vraag
stuk gehouden was in de jaarvergadering
van de Ver. van Chr. Hist. Overheids
personen in Zeeland. De vraag was daar
algemeen gesteld; de toepassing op Zee
land was ter sprake gekomen. Daarbij
was, evenmin als in het stuk van den
heer de L. sprake van een ver
mindering van het aan
tal zetels der A. R. p a r t jj'. Men
ging uit van de gedachte, dat, hoe ook,
deze zetels vast waren.
Als „De Zeeuw" dan ook spreekt dat
Metelles de rechten van de A. R. P.
moest verdedigen, dan kan dit onmo
gelijk slaan op een aanval onzerzijds,
aangezien deze niet geschied was. Toch
wekt het blad den schijn, ongetwijfeld
onwillekeurig, alsof dit van uit het Prot.
Zuiden geschiedde.
Na dit artikel, kwam de Middelb. brief
schrijver, zich beroepende op een artikel
in „De Standaard", met een geheel an
der betoog dan d. L. in ons blad, w'aar-
in hij fel bestreed: het bezetten van een
tweeden zetel door de G.-H. zelfs als deze
8 zetels verkregen.
Er was dus, hoewel het P. Z. geen
aanvaldeedop deze t e 1 s d e r
A. R. P., een volledige afwijzing en dus
aanval op de eventueele rechten der
G.-H. En deze aanval gaf aan den heer
de L. een tweede schrijven in de pen,
waarin hij zocht naar de oplossing van
dit raadsel. Immers hoewel zich het ver
schijnsel voordoet, dat de leidende perso
nen van de A.R. en G.-H. trachten toe
nadering te bewerken, w'ordt in „De
Zeeuw" scherp opgetreden tegen een mo
gelijke vermeerdering van het aantal C.H.
leden van Ged. Staten, als in de Staten
beide partijen over een gelijk aantal ze
tels zouden beschikken, zonder dat de A.
R. hierdoor schade zouden leiden. Toen
kwam d. L. op de gedachte, dat er wellicht
angst voor het toch nog verliezen van
een zetel in Ged. Staten bij de A.R. zou
kunnen zijn, daar er bij de beide laatste
verkiezingen een regelmatige daling was
te constateeren.
Nu de G.-H. niet vooruit is gegaan,
is het beter om over dit te zwijgen.
(Waarmede wij natuurlijk niet aan an
dere mederedacteuren het zwijgen op
kunnen leggen). Ook over de vraag of
de 1ste zetel aan de S. D. A. P. of «un de
JB- gegeven moet worden, ofschoon
daardoor geen evenredige vertegenwoor
diging ontstaat, zal door ons natuurlijk
niet geschreven worden. M^ar wel zal het
ons aangenaam zijn, zoo „De Zeeuw"
deze uiteenzetting aan zijn lezers
zou willen mededeelen. Want het
blijft, ook naar onze meening, een
noodzakelijkheid dat er tusschen de A.R.
en C.H., onnoodige geschillen (bedoeld
zal zijn geen onnoodige geschillen, Red.
Z.) worden opgeworpen.
Wij hebben hieraan niet veel toe te
voegen.
Slechts een paar opmerkingen.
In het „Prot. Zuiden" van 23 Januari
werd betoogd, dat nu de heer v. d.
Weijde bedankt heeft, de rechtsche par
tijen alle zetels in het college van Ged.
Staten moeten bezetten of als links op
nieuw in het college wordt opgenomen,
IIPIIP A /ScA f/oojoenci
niet één maar twee zetels aan de lin
kerzijde moeten afstaan. (In verband
hiermede werd op de vorming van een
geheel rechtsch college aangedrongen).
Hieraan werd nog toegevoegd, dat als de
toestand in de Staten zou worden: 8
R.K., 8 A.R. en 8 G.H., de C.H. zeker
niet tevreden zou zijn met een zetel, zoo
dat dus als althans niet de linker
zijde zonder meer werd uitgesloten
een der andere rechtsche partijen een
zetel zou moeten afstaan.
Welke partij? Dit werd niet gezegd.
Maar aangezien er toen aanwijzingen
waren niet alleen dat de Ghr.-Histori-
schen een zetel zouden winnen, maar dat
de Antirevolutionairen een zetel zouden
verliezen, lag de conclusie wel eenigs-
zins voor de hand.
Maar gezegd werd het niet. Althans
toen nog niet.
In het nummer van 17 April werd een
stapje verder gegaan.
Immers toen heette het:
„Ons standpunt is, dat, wanneer de
verhouding rechts-links vrijwel ongewij
zigd blijft, en men het beginsel der even
redige vertegenwoordiging ook tot het
College van Gedeputeerde Staten wil door
voeren, links dan recht heeft op twee
zetels. Wil men dat niet, dan alle zetels
aan rechts.
Wij willen er nu wel bijvoe-
gen, dat, voor het geval links
inderdaad twee zetels kreeg,
de A. R. zeer waarschijnlijk het
loodje zou moeten leggen. (De
spat. van ons. Red. Zeeuw). Immers
zien we het aantal op de Anti Revolutio
naire partij uitgebrachte stemmen bijv.
over de laatste drie verkiezingen: 1925,
1927 en 1929, dan is dit respectievelijk:
20401, 18944 en 17788; terwijl de R. K.
respectievelijk verkregen: 18814, 19052,
en 20706. Aangezien de laatste reeks 'n
regelmatige stijging vertoont, daalt de
eerste. Deze daling zou dus medebrengen
een zelfde verschijnsel bij het College van
Gedeputeerde Staten".
Hier is, dit blijkt uit het heele verband
niet een zoeken naar de oplossing van
een raadsel, zooals het P. Z. meent, maar
een stellig betoog: óf de linkerzijde zon
der meer uitsluiten óf waarschijnlijk ver
lies van-één de A. R. zetels.
Vandaar dat wij in ons nummer van
25 April schreven: „Als het stemmen-
cijfer hier gewicht in de schaal legt, dan
kunnen wij tevreden zijn".
Wij gaan hierop thans niet verder in.
Alleen nog dit.
De vraag door het P. Z. aan de orde
gesteld: de vertegenwoordiging van de
verschillende partijen in het college van
Ged. Staten is in 't algemeen van genoeg
zaam belang om daarbij stil te staan.
De fout door het P. Z. gemaakt is
echter deze, dat deze kwestie in direct
verband werd gebracht met de verkie
zingen, die nog gehouden moesten wor
den, en dat een alternatief werd gesteld
dat gezien de gememoreerde verkie-
zingscijfers er toe moest meewerken,
dat de kwestie werd vertroebeld.
En dat is jammer. Want wat we noo-
dig hebben is niet, dat tusschen A. R. en
G. H. onnoodige geschilpunten worden
opgeworpen, maar dat zooveel mogelijk
een hartelijke samenwerking van beide
partijen wordt bevorderd.
En het is vooral daarom, dat wij het
diep betreuren, dat in het P. Z. van 1
Mei, wel met eenige aanteekeningen,
maar toch zonder protest, een schrijven
werd Opgenomen, dat volkomen onjuist is
en voor de A. R. partij diep krenkend.
De mogelijkheid bestaat echter, dat in
het volgend nummer van het P. Z. deze
zaak wordt recht gezet. Vandaar, dat wij
er thans niet op ingaan.
De Belgische defensieplannen.
In de Belgische Kamer heeft Minister
De Broqueville gisteren zijn rede voort
gezet ten gunste van de buitengewone
credieten voor de inrichting der natio
nale verdediging. Hij zeide, dat de ver
dedigingswerken van Antwerpen en Gent
een inval moeten voorkomen uit Noorde
lijke richting over Luik en Nederlandsch
Limburg.
De verdedigingslinie zal buitengewoon
sterk zijn.
De minister wees op de diensten door
de Belgische forten bewezen in 1914. Het
is noodzakelijk, dat België voor zijn ver
dediging zorgt.
Wij kunnen met ons leger geen al te
uitgebreid gebied verdedigen. Antwer
pen en Gent zullen ons toestaan in ver
binding te blijven met de legers, die ons
ter hulp komen.
Het verdedigingsstelsel, dat de Belgi
sche regeering wil oprichten is tegen
niemand gericht. Het wil enkel de ver
dediging van het land verzekeren tegen
alle aanvallen.
De aanwezigheid van forten om ze
kere steden zal de gevaren voor haar
bevolking niet verhoogen. De uitgaven
zullen strekken tot beperking der werk
loosheid.
De Broqueville oefende vervolgens kri
tiek uit op de houding der socialisten,
die tegen de gevraagde credieten zullen
stemmen. Hij vraagt hun, hoe zij de ver
dediging van het land willen inrichten?
Aan hen die zeggen, dat de bewape
ningen legen Nederland gerichi zijn, ant
woordt hij, dat de Nederlandsche bladen
aan België het recht toekennen, zijn ver
dediging in te richten naar goeddunken.
Tal van uittreksels uit de „Maasbode",
de „N. R. Ct." en nit „De Gids" werden
in Fransche vertaling door den minister
voorgelezen. Woordelijk zei hij: Een Ne
derlandsche publicatie, de Dietsche Stem
men, heeft zich veroorloofd te zeggen,
dat België het eenig land is, waarmee
Nederland gaarne een oorlog zou aan
gaan. Op deze leugen antwoord ik heel
eenvoudig het volgende: Voor Nederland
hebben wij niets anders dan waardee
ring en vriendschap. Een oorlog tus
schen Nederland en België zou in België
als een monsterachtigheid worden be
schouwd. Moest, wat onmogelijk is, een
dergelijke monsterachtigheid toch opge
legd worden, dan zouden wij ze met den
dood in het hart ondergaan.
De gevraagde credieten bedragen 600
millioen. 350 millioen zullen worden be
steed aan de inrichting van het brugge-
hoofd van Gent en het herstel der forten
van Luik. De overige 250 millioen zullen
dienen om de zware artillerie op peil te
brengen.
De fabrieksspionnage in Duitschland.
Naar aanleiding van de bekende spion-
nage-affaire bij de „I. G. Farben" in
Aken en op andere fabrieken, deelt de
„Frankfurter Generalanzeiger" mede, van
welingelichte zijde vernomen te hebbën,
dat thans ook de meesterknecht van een
groote chemische fabriek te Frankfurt is
gearresteerd.
De procureur-generaal heeft de poli
tieke politie thans opdracht gegeven, te
onderzoeken, in hoeverre de onder lei
ding van den gearresteerden communist,
Erich Steffen, staande Berlijnsche spion-
nagecentrale met de Russische handels
delegatie in Berlijn in relatie staat.
Uit in beslag genomen vragenlijsten,
die Steffen, resp. zijn vertrouwensman
nen, aan arbeiders en employé's ter invul
ling hebben voorgelegd, kan geconclu
deerd worden, dat de Berlijnsche han
delsvertegenwoordiging der sovjet-unie
ongetwijfeld van deze economische spion-
nage geweten heeft.
Het alcoholverbod In Finland.
Een delegatie van Finsche vrouwen
heeft den Finschen staatspresident eon
door 118.000 vrouwen onderteekend
adres aangeboden, waarin om opheffing
van het alcoholverbod wordt verzocht.
De woordvoerdster der delegatie sprak
bij de overhandiging van het adres de
hoop uit, dat Finland spoedig bevrijd
zal worden van de ellende, waarin het
land door het alcoholverbod is geraakt.
Trotzkl voorlooplg niet naar Spanje.
Zooals dezer dagen gemeld, heeft de
Spaansche minister van buitenlandsche
zaken verklaard, geen bezwaar te hebben
tegen de komst van Trotzki naar Spanje,
mits deze zich van bolschewistische pro
paganda onthoudt.
De Russische banneling heeft daarop
te Madrid een verzoek om toelating in
gediend.
Een telegram uit Madrid meldt echter
thans, dat het verzoek van Trotzki, om
zich in Madrid te mogen vestigen, later
zal worden behandeld, daar de voorloo-
pige regeering zich niet bevoegd acht,
hierin te beslissen.
Dreigende regeerlngscrlsls in Noorwegen
In Noorwegen dreigt een kabinetscri
sis. Het kabinet Mowinckel, dat thans 3
jaar aan het bewind is, heeft n.l. bij het
parlement een wetsontwerp ingediend,
om de deelneming van buitenlandsch ka
pitaal aan de Noorsche industrie te re
gelen, welk wetsontwerp in het parle
ment veel tegenstand ondervindt.
De minister-president heeft vandaag
verklaard, dat de regeering gedwongen
zal zijn af te treden, als het wetsontwerp
geen meederheid in het parlement mocht
vinden.
Werkloozenrelletjes In Duisburg.
Nadat 't reeds meermalen tot botsingen
was gekomen tusschen communistische
en Nationaal-Socialistische steuntrekkers,
trokken gisteren 300 personen langs het
Raadhuis te Duisburg en drongen het
steunbureau binnen, waar veel tumult
werd gemaakt en de ruiten werden ver
brijzeld. De politie dreef de indringers
naar buiten, doch dezen begonnen toen
voor het Raadhuis te demonstreeren.
Eerst na herhaalde charges kon de straat
vrij gemaakt worden. Er werden zes
personen gearresteerd.
Korte berichten.
De nieuwe Roemeensche min.-pres.
Jorga heeft verklaard, dat hij het als de
voornaamste taak van het nieuwe kabinet
beschouwt, het politieke leven van Roe
menië te zuiveren. De bestaande wetten
zijn daarvoor voldoende, doch moeten
ernstig toegepast worden om aan de
wantoestanden in het politieke leven een
einde te maken.
Volgens de „Daily Tel." zou Snow-
den, de kanselier van de Engelsche schat
kist, 't voornemen hebben, om tegen het
einde van 't jaar, om gezondheidsredenen
af te treden.
De handelsconventie van Genève is
door Frankrijk geratificeerd. Ze was voor
1 April van dit jaar geratificeerd door de
volgende twaalf staten: België, Denemar
ken, Engeland, Finland, Griekenland, Ita
lië, Letland, Luxemburg, Nederland,
Noorwegen, Zweden en Zwitserland.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der Sta-
ten-Generaal zijn ter vergadering bijeen
geroepen tegen Dinsdag 12 Mei, des
avonds te 9 uur.
De voorzitter is voornemens om in de
op Woensdag des voormiddags elf uur
te houden openbare vergadering te be
handelen: aanvulling leeningwet 1914;
heffing opcenten tabaksaccijns op siga
retten; onteigening voor boschaanleg
door de gemeente Amsterdam en eenige
andere kleine ontwerpen.
Rijksbegrooting en ambtenaarssalarissen
Het Nederlandsche Correspondentie
bureau in Den Hang meldt:
Op onze vraag aan den minister van
financiën of het gerucht juist is, dat bij
de voorbereiding van de Rijksbegrooting
voor 1932 een tekort van f 50 millioen
geconstateerd is en dat dit tot bijzondere
maatregelen heeft doen besluiten, ant
woordde Z. Exc., dat al, wat te dien aan
zien dezer dagen gepubliceerd is, voors
hands op fantasie berust.
Er is weinig risico aan verbonden
zeide de minister thans een bericht
te plaatsen, dat het opmaken van de be
grooting moeilijkheden geeft; het is ook
vrij gemakkelijk, daarbij met gebruikma
king van eenige vage gegevens een tekort-
cijfer te construeeren, en het eenvoudig
ste is wel, maatregelen, waarvan de één
aan den ander zegt, dat ze in den tegen-
woordigen tijd wel eens zouden kunnen
worden genomen, met den nimbus van
een „loopend gerucht" te omgeven. Prac-
tisch heeft dit alles echter geen waarde.
De moeilijkheden zijn bekend ook zonder
dat ze in de krant staan. Van het ramen
van een bepaald tekortcijfer voor 1932
kan op dit oogenblik nog van verre geen
sprake zijn. En van de overige geruch
ten ligt de basis meer in „ingezonden
stukken", of misschien ook in wat elders
geschiedt, dan in ministerieele overwe
gingen of besluiten.
De Indische postvluchten.
Het 15e retourvliegtuig bemanning
Beekman, Blaak, Grosveld en Pronk, is
gisteren te 2.55 v.m. uit Rutban vertrok
ken, te 8.10 te Cairo geland en te 9.30
van daar weer opgestegen, te 12 uur ts
Binnenland.
Memorie van Antwoord inzake de opcen
ten op sigaretten-accijns.
De rijksbegrooting en de ambtenaars-sa
larissen.
Buitenland.
De Belgische defensieplannen.
Dreigende kabinetscrisis in Noorwegen.
Mersamatruh opnieuw geland en te 12.30
weder verder gevlogen en te 17.55 te Athe
ne aangekomen.
Vandaag wordt het vliegtuig te 18.30
op Schiphol verwacht. De post zal, wan
neer het vliegtuig inderdaad op dien tijd
op Schiphol aankomt, dan binnen een
week tijd ('t vertrek uit Batavia had
j.l. Vrijidag plaats) van Batavia naar Am
sterdam zijn overgebracht.
Het 17e postvliegtuig vertrok gisteren
om 5.10 uit Jodhpur en arriveerde na een
tusschenlanding van 10.02 tot 10.35 in
Alahabad, om 15.18 uur te Calcutta.
Notariaat.
Te Enschede is notaris J. Alberts van
Haaksbergen plotseling dood achter het
stuur van zijn auto gebleven. Zijn vrouw
wist door nog tijdig remmen den wagen
tot stilstand te brengen.
Tegen het dansgevaar.
Het Tweede Kamerlid mej. Meyer heeft
een amendement voorgesteld op het
wetsontwerp houdende bepalingen tot re
geling van den kleinhandel in alcohol
houdende dranken, welk amendement
strekt om aan art. 53, eerste lid, toe te
voegen: „Wij bepalen bij algemeenen
maatregel van bestuur onder welke voor
waarden de toestemming tot het gelegen
heid geven tot dansen door den burge
meester mag worden verleend."
In de toelichting zegt mej. Meijer:
j,Het dansen in openbare gelegenhe
den en het daaraan vooral voor de jeugd
verbonden gevaar heeft een zoodanigen
omvang in 't volksleven aangenomen, dat
naar de meening van de voorstelster
de landsregeering zich daartegenover niet
passief kan houden, maar dat de wetge
ver de gelegenheid moet openen voor de
Regeering om regelend op te treden, re
den waarom in aansluiting aan de bepa
ling in art. 53, le lid deze aanvulling
wordt voorgesteld, waardoor voor het
centraal gezag de mogelijkheid wordt ge
opend om ook voor dit belangrijk onder
werp regelen te stellen."
DE ZOMERTIJD.
Wij herinneren er aan, dat de Zomer
tijd 15 Mei a.s. des nachts te 2 uur aan
vangt.
Men zal dus Donderdagavond 14 Mei,
alvorens naar bed te gaan, de klokken
een uur vooruit moeten zetten.
Dien nacht dus een uur korter nacht
rust.
Sport. De Woensdag gehouden
loting voor de serie-wedstrijden, die de
V. V. Volharding voor Hemelvaartsdag
uitschrijft brengt in de eerste ronde Vol
harding I tegen Goesche Boys I en Zee-
landia I te Hansweert tegen Ajax I te
Ierseke.
Goes. Gisteravond hield de Geref. Kna-
penvereeniging „Samuël" haar 37ste jaar
vergadering, die druk bezocht was, en
een prettig verloop had.
Er werden verschillende opstellen ge
leverd en voordrachten, meest van lui-
migen aard, gehouden. Een paar samen
spraken werkten mee om de gezelligheid
te verhoogen, evenals het Wassenbeelden
spel en het Schellenlied. Ook het muzi
kale gedeelte ontbrak niet. Een der leden
breekt oj! im dcc? dé la, GoMeofemadiag
