No. 178
Vrijdag 1 Mei 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het Geweten van RogerTrehern.
Nederlandsche Staatsleeng
Hendrikse Cs's Bank N.V. Goes
■rijwiel
Buitenland
olif
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
FEUILLETON
KOOP EEN
1931
4% Obligatiën ad 99% pCt,
groot f lOOO, f 500, f 100.
Inschrijvingen worden aangenomen
tot Maandag 4 Mei door
liet in het
iweest. Ook
•keerde za-
[aarom, dat
ion hebben
|we bestuur,
zou wor-
aanleiding
kde bestuur
tot er een
hij voorts
ftreden van
gade ring te
jlenvergade-
jrgen, ver-
[ployé's der
wijze een
Ird, onmid-
|n de eerst-
te zullen
|.lle kleinig-
oen achter-
gebeurd is
fperatie in
Hij wilde
jen evenwel
•eerst werd
leuwe alge-
lestuursver-
Men wilde
linste nog
Iben m het
lm noemen.
Verzekering,
werk zou
Joo spoedig
fabriek te
voorzitter
raar waar
heide hij, in
dat, nu de
voorwaar-
Ifabriek ten
ligeving der
lorheen. Er
}ering meer
zal trach-
|d staande
ïen.
ts in over-
Jng aange-
gedaan te
jlo vergade-
achter-
rechtbank
de zaak
Besteller H.
Ie jaren in
pijn woning
den 8den
borgekomen
(.nk op ver-
Eldering,
aten instel-
iDr Sillevis
It de post-
p, doch dat
I zijn
kwam uit
Iwone slor-
al getuigen
kt de nieu-
|ht had ge
en en ern-
den eisch
lén jaar en
ling, dat de
|e wel erg
zelfs den
per. Omdat
beft hij den
leiter vroeg
sum We-
btond voor
Iterecht de
le het hem
[honger en
verdachte
Vecht staat,
lerspannig-
[eurig jubi-
ioop opge-
th zal ver-
ien gevan-
|ei 1981,
N.C.R.V.
ia. 8—8,15
bfoonplaten
112 gramo-
12.30—2
jramofoon-
raan, alt,
jisch strijk-
llaten. 6.80
IJ. Herwig;
ltula". 7.45
Concert
declama-
II g concert.
lend VARA
terkdlenst,
en alt).
1.60 gramo-
j uur Viool-
iolijko mu-
Directeur-Hoofdredacteur:
H. 2UIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie Net 11.
Postrekening No. «455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 250.
VERSCHIJNT ELB.EN WÜHHJJA&.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, i 'i.
Losse nummers10.05
Prijs fier Ad"ertenti8n:
1i regels fl.20, "Ik» regel meer 30 ct
BI] abonnement belangrijke korting.
V Religieus Socialisme.
Door de Sociaal-Democraten wordt de
grootst mogelijke moeite gedaan om ook
de Christelijke arbeiders onder het roode
vaandel te vereenigen.
Dit is verklaarbaar.
Het is voor hen een levenskwestie
Met de meest uiteenloopende middelen
wordt daarom getracht de Christelijke
arbeiders te lokken.
Nu eens heet het, dat het alleen een
kwestie is van belang, dat men de
godsdienst hier gerust buiten spel kan
laten, omdat dit een zaak is van ieders
persoonlijke overtuiging. Ieder moet zelf
maar weten wat bij gelooft. Daarmee be
moeit de S. D. A. P. zich niet. Als men
maar lid wordt van de S. D. A. P. en
stemt op de roode candidaten en op die
manier meehelpt om de revolutionaire, te
gen Gods Woord indruischende beginselen
tot toepassing te brengen, dan vindt men 't
allang goed.
Een andere keer echter tapt men uit
een ander vaatje. Dan heet het, dat de
S. D. A. P. volstrekt niet afkeerig is van
religie. Dan wijst men op een aantal
mannen, die predikant zijn en tevens
ijveren voor de S. D. A. P. Dan vergeet
men niet er aan te herinneren, dat er
zelfs een groep religieus-socialisten be
staat, een groep, die, hoe religieus ook,
toch geen bezwaar heeft de Sociaal-De
mocratische beginselen te propagaeeren.
Men verzuimt dan echter meestal na
der aan te geven, met wat voor religie
men hier te doen heeft en er de aandacht
op te vestigen, dat het een religie is, die
niet de minste overeenkomst vertoont met
den godsdienst, zooals ons die in den
Bijbel geleerd wordt.
Om dit laatste duidelijk te maken, kan
het goed zijn even te luisteren naar wat
op het Zaterdag en Zondag te Amster
dam gehouden religieus socialistisch
weekeinde door een der sprekers werd
betoogd.
In die religieus socialistische bijeen
komst, onder leiding van Ds Bakker, werd
o.m. gehandeld over het onderwerp:
„Vrijdenken en religie".
Inleider was Dr Snethlage uit Oyen.
Aan een verslag in „Het Volk" van de
door hem gegeven uiteenzetting ontleenen
wij het volgende:
Na er op gewezen te hebben, dat er in
de moderne cultuur een strekking is om
de zelfstandigheid van elk cultuurgebied
te erkennen, vervolgde spreker:
„Tegenover de methodische eensgezind
heid en samenwerking van de wetenschap
slaat de religie, met haar onderlinge ver
deeldheid, op het eerste gezicht een poo-
ver figuur.
Evenwel, hoe de hedendaagsche mensch
ook, gezien de religieuze verdeeldheid,
moge twijfelen aan elke religie, er is een
treffende eenheid in alle godsdiensten,
in Christendom, Islam, Confucianisme,
Buddhisme etc. te onderkennen.
De eenheid van alle religie wordt ge
vonden in de huivering voor het mysterie,
die ook geldt voor hen, die den gods
dienst vaak heftig bestrijden.
door EVELYN EVERETT—GREEN.
96)
(Vrij naar het Engelsch.)
„Mijn zuster?"
„Ja, juffrouw Philippa, zooals we haar
hier noemen. Wist u niet, dat ze bij juf
frouw Rivers gelogeerd heeft? Ze kwam
kort na het huwelijk van haar broer
den officier, die zijn eene been verloren
heeft".
„Ik ben zoover weg geweest", zei Ro
ger. „Er was geen tijd om me dat alles
te schrijven. Ze wisten, dat ik spoedig
thuis zou komen. Vandaar, dat het me
niet bekenid was, dat ik mijn zuster op
Easter Holt zou vinden".
„Ja mijnheer, ze is hier, en de bis
schop en mevrouw Grey ook. Ze zijn nog
hier, ofschoon alle anderen gisteren na
de begrafenis vertrokken zijn. Er waren
zoo min mogelijk menschen uitgenoodigd
uit angst voor besmetting.
Maar ze zeggen, dat de bisschop hier nu
heer en meester is. Hij is de erfgenaam
van juffrouw Rivers. Alles behoort hem
nu toe".
De bisschop I
Hij herinnerde zich weer die laatste
Aan wat de religie voor sommige hel
den der menschheid, al3 Florence Nigh
tingale, de generaals Gordon en Booth,
Schweitzer, en Rathenau beteekende, ver
duidelijkte Dr Snethlage haar grooten in
vloed.
Wellicht moeten wij zelfs in iemand
als Lenin, die God als zijn persoonlijken
vijand beschouwde, meer geloof erkennen
dan bij de officieele Christenen, die zoo
schelden op het goddelooze communisme.
Er zit meer religie bij communisten als
Lenin en Stalin, die het absolute op aar
de willen verwerkelijken, dan bij hen, die
het absolute veilig naar den hemel ver
leggen en op aarde conservatief en re-
actionnair zijn.
Krachtens deze hier betoogde eenheid
kan men het wagen vrijdenken en religie
in één adem te noemen".
Dat is tenminste duidelijke taal.
Men kan Gods Woord verwerpen, Gods
Wet verachten, den Heere God als zijn
persoonlijken vijand beschouwen, als een
Lenin, openlijk den strijd tegen den Heere
en Zijnen Gezalfde aanbinden en tóch
religieus zijn.
Maar men verstaat niet of w i 1 het niet
verstaan, dat het is de eeredienst van den
duivel.
Tegen de verderfelijke revolutionaire
leer van het Socialisme moet gewaar
schuwd.
Niet het minst tegen de leeringen van
wat genoemd wordt het religieus-socia-
lisme.
Ontploffing bij Rio de Janeiro. 50 dooden
en 100 gewonden.
Nictheroy, gelegen aan de Rio-baai,
vlak tegenover de hoofdstad der Brazi-
liaansche republiek, Rio de Janeiro, is
gisteren het tooneel geweest van een ont
zettende explosieramp. In het zich al
daar bevindende maxine-laboratorium
heeft een ontploffing plaats gehad, waar
bij nagenoeg de helft van het uit 400 le
den bestaande personeel zou zijn gedood
of gewond. De definitieve cijfers zijn nog
niet hekend. Vast staat echter, dat er een
vijftig personen zijn gedood en circa hon
derd gewond, van wie verscheidene zeer
ernstig.
De explosie had zulk een ontzettende
kracht, dat niet alleen het gebouw, waar
in de ramp plaats had, maar ook een in
de nabijheid staand huis van drie ver
diepingen geheel werd verwoest. Boven
dien liepen andere gebouwen ernstige
schade op.
Onmiddellijk werd een aanvang ge-
maait met de reddingswerkzaamheden.
Het ziekenhuis van Nictheroy bleek spoe
dig te klein te zijn om allen slachtoffers
onderdak te verleenen, zoodat een groot
aantal gekwetsten, voor wie het vervoer
nog geen direct gevaar opleverde, naar
Rio de Janeiro werd gebracht om daar
in de ziekenhuizen te worden opgenomen.
Op welke wijze de ontploffing heeft
plaats gehad, is nog niet bekend.
belofte, die hij Helen Rivers gedaan had
voor hij zijn geboorteland verliet. Hiertoe
had hij zichzelf verplicht rechtstreeks
naar Easter Holt te komen en daar den
bisschop te ontmoeten. Wel, hier was hij
en de bisschop was er schijnbaar ook. Hij
kon zijn belofte dus letterlijk vervullen,
maar o, hoe anders had hij het zich voor-
gesteldl De sterke man kreunde luid, een
golf van bitterheid kwam over hem en de
kamer, waarin hij zat, scheen duister te
worden.
Verschrikt over zijn doodsbleek gezicht
ging zijn gastvrouw naar buiten om met
haar man te beraadslagen en even later
kwam ze terug met een geurige kop tbee,
dien bij moest uitdrinken of hij wilde of
niet. Hij bemerkte, dat hij een branden
den dorst had en de opwekkende drank
deed hem weer wat opfleuren. Hij besef
te nog niet ten volle den omvang van zijn
verlies; maar hij wist, dat een verschrik
kelijke Slag hem had getroffen, iets on
denkbaars, afschuwelijks; en zijn ziel
kwam in opstand. Als het moest gebeuren
waarom dan juist nu? Eén maand
meer één enkel onnoozel maandje en
dan zou hij haar tenminste weer gezien
hebben, haar hand aangeraakt, hij zou
weer hebben gekeken naar dat kalme,
lieve gelaat, haar melodieuze stem nog
eens gehoord hebben. Hij bad haar zoo
veel kunnen vertellen, zijn hart kunnen
bevrijden van een last, die zich nu scheen
De verhoogde Duitsche tarieven.
Het Duitsche kabinet heeft de volgen
de beslissing met betrekking tot de ver
hooging van invoerrechten getroffen:
De rechten op levende varkens worden
tot 1 November a.s. bepaald op 40 R.Mk.
per 100 K.G. Voor de daaropvolgende pe
riode zal het kabinet opnieuw een beslis
sing nemen, waarbij de verdere ontwikke
ling van de situatie op de varkensmarkt
als maatstaf zal worden genomen.
Voor haver wordt het recht tot 16 Mk.
per 100 K.G. verhoogd, voor erwten tot
8 Mk., voor ongereinigde linzen tot 6 Mk.,
voor gereinigde linzen tot 8 Mk.
Voor ganzen zal in het tijdvak 16 Octo
ber31 Maart a.s. het recht verhoogd
worden op 2,10 Mk. per stuk, 36 Mk. per
100 K.G.
De tusschen-rechten op spek en reuzel
werden opgeheven. Het tijdstip voor de
inwerkingtreding dezer maatregelen zal
nog nader worden bekend gemaakt.
Al het mogelijke zal gedaan worden om
een ongemotiveerde stijging van den
broodprijs te beletten of te onderdrukken.
Er is een reeks maatregelen aanhangig
gemaakt, waardoor het mogelijk zal zijn
den meelprijs zoodanig te beïnvloeden,
dat hij een juiste grondslag vormt vooi
de berekening van den broodprijs. Tevens
wordt overwogen de bepalingen van de
Broodwet op te heffen, waardoor de be
wegingsvrijheid van malerijen en bak-
kerijbedrijven ten nadeele van den brood
prijs beperkt werd.
Krachtige actie voor ontwapening in
Engeland.
Op 11 Juli a.s. zal in Engeland een
groote actie voor ontwapening worden in
geluid, met een groote ontwapenings
meeting in Albert Hall te Londen, waar
het woord zal worden gevoerd door minis
ter-president Mac Donald, Lloyd George
en Baldwin, die van één podium zullen
spreken voor de ontwapening.
De „Daily Herald" noemt deze actie
voor ontwapening een scherpe tegenstel
ling met de rede van den Belgischen
minister van oorlog, die uitbreiding van
de 'Belgische verdedigingswerken en steun
voor het Belgische leger verlangde en ont
wapening van België onredelijk noemde.
Parfum in plaats van jenever.
De Fransohe Maden brengen de mede-
deeling, dat de belastingen op sommige
parfums belangrijk verhoogd zullen wor
den.
Interessant is de reden dezer verhoo
ging. Het alcoholverbruik had n.i. bij de
bewoners van Senagal zoodanige vormen
aangenomen, dat de gouverneur van de
Fransche kolonie zich al 'geruimen tijd
genoodzaakt zag, een hooge belasting te
heffen op alcohol van een zeker gehalte.
Het igevolg was echter dat de inboor
lingen nu parfums, als drank gingen ge
bruiken.
De industrie die dit spoedig in de gaten
'kreeg, 'ging daarop parfums vervaardigen
die een hoog percentage alcohol en een
geringe hoeveelheid welriekend essence
bevatten.
te verzwaren ver boven de grenzen van
het menschelijk uithoudingsvermogen.
Die vreeselijke honger naar het weder
zien van een geliefd wezen, dat niet tot
ons terug kan keeren, knaagde aan zijn
hart.
Hij was alleen in het stille spreekka
mertje, dat uitzag op een ouderwetschen
tuin. De schemer viel in. Hij haid een ge
voel, of de zon voor altijd uit zijn leven
verdwenen was, of hij daar gezeten had,
worstelend met zijn leed, dagen en weken
achtereen. De herinnering aan die gou
den morgenuren, van vreugde en hoop
scheen tot een ander leven te behooren
geschreven in een levensboek, dat reeds
laag voor hem gesloten was.
Hij zat aan tafel, het hoofd in de han
den verborgen, doof en blind voor alle
indrukken van buiten, zoodat hij het
zachte openen van de deur niet hoorde,
evenmin als de nadering van lichte voet
stappen. Het eerste, waarvan hij zich
bewust werd, was, dat er twee armen om
zijn hals werden geslagen en dat een
lieve, bekende stem hem in de ooren
klonk.
„O Roger mijn eigen Rogerl We
moeten elkaar helpen het te dragen. Er
is geen andere weg op!"
De tranen vloeiden Philippa over de
wangen, terwijl ze sprak. Ze hielden el
kaar vast omarmd. Die menschelijke aan
raking, de menschelijke sympathie deden
mm
~n.v. uruor-i, ruwielfabriek
/DEn hulst aam de
DEDEC1SVAART
De nieuwe belasting zal hieraan nu
paal en perk moeten stellen.
Mijnongeluk in Henegouwen.
In een mijnschacht in Henegouwen
heeft zich op 907 meter diepte biji het
graven van een nieuwe gaanderij een
grondverzakking voorgedaan. Zes arbei
ders (vijf Belgen en een Pool) zijn onder
de steen- en aardmassa bedolven.
Den geheelen dag is men aan het werk
'geweest om de bedolvenen te bereiken.
Men is er in geslaagd verbinding met hen
te krijgen; het bleek dat zij' nog in leven
waren. Een monteur, die aan een machine
werkte op 690 meter en die op het oogen-
blik van de instorting in een nis gevlucht
was, is gered.
Het reddingswerk is zeer moeilijk. Men
vreest niet voor morgen de bedolvenen te
zullen kunnen 'bevrijden.
De toestand in Portugal.
De „Staatscourant" publiceert een de
creet, waarbij de burgerlijke en militaire
ambtenaren, die betrokken zijn bij de
revolutionaire beweging op de Azoren en
Madeira, ontslagen worden.
Een ander decreet behelst het besluit
tot opheffing van enkele garnizoenen te
Horta.
Volgens een bericht uit Lissabon zijn
door de Portugeesche regeering drie re
gimenten infanterie en drie batterijen
ontbonden en 32 officieren uit den dienst
ontslagen, een en ander in verband met
de opstandige beweging op Madeira.
Korte berichten.
De Belgische Kamer heeft met 92
tegen 75 stemmen en 4 onthoudingen het
wetsvoorstel verworpen om de parlemen
taire vergoedingen met 10 pet te vermin
deren.
De Spaansche regeering heeft den
eersten Mei alleen echter voor dit jaar
tot nationalen feestdag verklaard om
de overwinning der republiek te vieren.
Prinses Juliana naar Londen?
Naar de „Evening News" verneemt, is
Prinses Juliana voornemens de volgende
het ijs om Rogers hart smelten. Enkele
droge snikken ontsnapten hem snik
ken, die een sterk man schijnen te ver
scheurenToen verschenen er lang
zaam een paar tranen en daarmee de eer
ste verzachting voor zijn gewond hart.
Philippa trok hem naar den divan,
waar ze samen konden zitten, haar arm
door den zijnen, hun handen in elkaar.
„O, Roger, w© moeten haar niet terug-
wenschen. Dat heb ik mezelf al maar
voorgehouden. We mogen haar die heer
lijke rust en vrede, waarnaar haar ziel
zoo vaak smachtte, niet misgunnen. O, ik
weet het ik was immers zooveel met
haar samen. Ze was een engel, die tijde
lijk op aarde was nedergedaald. Hier had
ze haar werk en hoe nobel kweet ze zich
er van! Maar ik geloof, dat ze bier niet
thuishoorde, haar hart was elders. Ik be
loofde, dat ik niet te veel over haar zou
rouwen. En heusch, werkelijk ik heb
het geprobeerd, probeer het nog steeds.
Voor me zelf heb ik dat beloofd, Roger
en ook voor jou".
„Voor mij?"
„Ja, voor jou. Je vindt bet toch niet
akelig, Roger, dat ik het weet ze heeft
zooveel aan je gedacht, die laatste, don
kere dagen".
„Vertel me!" fluisterde hij heesch.
„Een week voor haar ziekte kreeg ze
je brief. Maar ik wist het niet tot heel
kort voor het eind".
Binnenland.
Jhr Mr Quarles van Ufford tien jaar
Commissaris der Koningin in Zeeland.
Prinses Juliana naar Londen?
Buitenland.
De verhoogde Duitsche tarieven.
Ontploffing bij Rio de Janeiro. Vele
dooden.
maand een bezoek aan Londen te brengen.
Het Engelsche blad acht het waarschijn
lijk, dat Prinses Juliana tijdens haar ver
blijf in Engelands hoofdstad de gast zal
zijn van den graaf en de gravin van
Athlone, die, zooals bekend is, geparen
teerd zijn aan onze koninklijke familie.
Lord en lady Athlone en him dochter May
Cambridge zijn heden uit Constantinopel
vertrokken en worden in het begin van
de volgende week te Londen verwacht.
Hei loonconflict in West-Brabant.
Men schrijft uit Roosendaal aan de
N. R. Crt.:
Na de afwijzing van prof. mr. dx. Ghr.
Raaymakers van zijn benoeming tot
scheidsrechter in het loonconflict in den
landbouw van West-Brabant zijn de daar
in betrokken partijen overeengekomen
oud-minister mr. P. J. Aalberse uit te
noodigen voor de benoeming van een ar
biter een keuze te doen uit een viertal
candidaten. Als nummer één hebben beide
partijen op de voordracht geplaatst dr. van
Beurden te Heeswijk.
De vertegenwoordigers van de organi
saties, voornamelijk 'die van de werkne
mers, stelden er voorts prijs op, dat van
weerskanten nog zes verdedigers aan de
arbitrage-commissie zijn toegevoegd.
De werkgevers hunnerzijds hebben hier
voor de volgende personen aangewezen:
Ir Koensraadt, Maasheus, Keucheunius,
Bergen op Zoon; A. J. Bom, Dinteloord,
M. van Nieuwenhuyzen, Fijaart; Jac.
Mathyssen, Steenbergen en M. v. d. Mor
tel, Halsteren.
Het Koninklijk Paleis te Amsterdam.
In verband met de plannen tot aankoop
van het paleis op den Dam hebben de
raadsleden van de hoofdstad Maandag
een bezoek gebracht aan dat gebouw.
Naar het Handelsbl. verneemt, heerscht
bij de raadsleden algemeen groote veront
waardiging over den schandelijken staat
van verwaarloozing, waarin dit 17de-
Hij sprak geen woord. Hij staarde in
het snelvallend duister. Zijn hart bonsde
met doffe slagen. Zijn greep om Philip-
pa's vingers deed haar pijn, maar ze let
te er niet op.
„Ik had het geraden, Roger, voor je
wegging. En ik was er zoo blij om. Ik
hield zooveel van haar. Ze scheen een
deel van mijn leven; en toch kon ik me
nooit voorstellen, dat ze net als andere
vrouwen zou zijn!"
„Ik weet het. Ik heb hetzelfde gevoeld.
Ik was een verwaande dwaas!"
„Neen, neen, dat mag je niet zeggen.
Zij zelf zou niet gewild hebben, dat je
zoo iets dacht".
„Maar had ik ooit iets mogen hopen?"
„Ik kan het je niet zeggen", antwoord
de Philippa. „Ik zal je alles vertellen,
wat ik weet.
Het was op den laatsten avond. Ik was
alleen met haar. Er viel niets te doen. Ze
had weinig pijn, alleen die verschrikke
lijke uitputting het gevoel, dat ze ons
ontsnapte dat we haar niet vast kon
den houden. Maar ze was volkomen bij
haar bewustzijn. Ze wist alles. Ze had
God nooit gebeden haar weg te nemen,
maar ze was tevreden, dat ze nu naar
Hem toeging".
„Zonder mij te hebben weergezien!"
Het werd slechts gefluisterd, maar Phi
lippa verstond het.
(Wordt vervolgd.)
