No. 176
Woensdag 29 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
If
r
Nederlandsche Staafsleenino
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
m mam-"
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
1931
4% Obligation ad 99% pCt,
groot HOOO, f500, f 100.
Inschrijvingen worden aangenomen
tot Maandag 4 Mei door
Jan moet
ijn geweeat,
is, daar B.
n 0., vrelke
in gelijken
zich nog
zijn plaats
opmerken,
nd! Get. V.
Is riep PI,:
idt. Get. V.:
de Kanton-
op, dat hij
3 door verd.
schijnt te
■dediger.
ambtenaar
ich van f 15
hij een en
ad bewezen
die geen
nam, werd
tsdag 5 Mei
Haagsch
gedaan in
M., J. S.,
an K., den
chocolade
ken zijn ge-
welke op
11 April j.l.
Het betreft
den opslag
)alen witge-
rortelsuiker,
de schepen
„Adma"
achte B. M.
elk van 100
ooete; J. H.
ten elk van
87 geldboe-
ng, dat deze
door een
aanzien van
aanzien van
de schepen
geheeten,
bel voor de
veroordeeld
n van f 300;
geldboeten
in f 311,850
f 300, res-
9 maal 10
jchtenis.
Ie vordering
■erd. M., be
trachte St.
02.000, alles
ïof het aan
en K. ten
sprak bei-
9 April 1931
NCRV-uit-
9.15—9.30
idienst. 11
12.15—12.80
Viool, cello,
-2.30 Gra-
ühr. lectuur,
isch Vocaal
)foon. 56
'ilon: „Stik-
nd". 0.30—7
Selms: „Be-
8—8.50 Con-
eeniging en
lenburg: Het
ssie-Hutgers.
2 VARA. 12
.30—2 Half-
concert nieu-
-vereeniging.
uw-van Rees
i—4 Vervolg
.35 Morgen-
.05 Orgelspel
voor scho-
)5 Orgelspel,
t. Piano en
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
"""VÊRSGKIJNÏ Bï,KEW WSRJUJA©,
Abonnsangntssslje:
Per 3 maan&en, francs per post, ï3.-~
I-osse nummers 10.03
P r der Advftiptent!ani!
14 repels f t.20, elke moei meer 30 ei.
Bij abonnement belangrijke korting.
mam.
PK 111 -
pii
r if. Or
i 1
p I fitpv,
H. K. H. Prinses Juliana hoopt mor
gen, 30 April, haar 22sten verjaardag te
vieren.
Moge God onze Prinses nog lange jaren
sparen; worde de band tusschen Oranje
en Nederland steeds nauwer toegehaald.
Ruime stof tot dank.
„Ons volk, zegt de N. Pr. Gr. Crt. te
recht, wordt wel rijk gezegend. Vooral als
wij de verhoudingen ten onzent vergelij
ken inet die in andere landen.
Ook de stemmingen voor de Provinciale
Staten hebben weer duidelijk getoond, dat
ons volk in zijn meerderheid kiest voor de
Christelijke beginselen. Voor de positief
Christelijke beginselen. Voor de gelding
van die beginselen ook op staatkundig ge
bied.
De cijfers wijzen het uit.
In ronde getallen genomen kan gezegd,
dat de partijen ter linkerzijde, liberalen,
vrijz.-democraten, soc.-democraten, com
munisten, plattelanders, rev. socialisten,
xniddenstandspartij alles te zamen ge
nomen behaalden een millioen één hon
derd veertig duizend stemmen.
Op de drie groote Christelijke partijen
werden uitgebracht een millioen zeven
honderdzestig duizend stemmen. Een ver
houding van veertien tot zeventien en een
half.
Telt men nu 'hierbij de stemmen van die
groepen,^ die wel de hoofdwaarheden van
het Christelijk geloof aanvaarden, maar
zidh tegenover de samenwerking der
Christelijke partijen plaatsen: de Staat
kundig Gereformeerden, de Herv. Geref.
staatspartij: en de R.-Kat'holieke Volks
partij, dan komt men voor de Christelijke
groepen tot een getal van bijna twee mil
lioen stemmen. En wordt de verhouding
van links tot rechts: iV» tot 2,
Waarmee duidelijk is aangegeven, dat
ons volk in zijn groote meerderheid blijft
kiezen voor de Christelijke beginselen
tegen de revolutie.
,En deze gunstige verhouding wordt niet
minder maar beter.
Wij 'hebben dus ruime stof tot dank."
Hieraan kan nog worden toegevoegd,
dat er ook speciaal reden tot dankbaar
heid is als wij letten op het door de A.R.
partij verkregen stemmencijfer.
Terwijl hare felste tegenstanders, de
Soc.-Democraten en de Staatk. Gerefor
meerden wonderlijke combinatie! in
vergelij'king met 1929 resp. met plm.
öö.OOO en 1500 stemmen achteruit liepen,
mag de A.R. partij wijzen op een vooruit-
gang van plm. 22.000 stemmen.
Inderdaad, er is ruime stof tot da-nV
Oók jammer.
i en traotor-
van sloten,
Onze „Rotterdammer" vestigt mede de
aandacht op wat de „Nederlander"
schreef (zie ons nummer van Maandag)
over het in geding brengen van de Kerk
bij den politieken strijd, en maakt daarbij
ae volgende opmerkingen:
Wij hopen met het blad, dat zulks
voortaan vermeden kan en zal worden;
vooral ook op grond van het argument,
dat de „Nederlander" aanvoert, n.l.
dat christelijk-historischen en anti-revo
lutionairen behooren te pogen elkaar
steeds beter te verstaan. En we zijn blij',
dat het blad zijn critiek geeft op de
meest zachtmoedige wijze door er slechts
boven te schrijven: Hoe jammer!
Doch nu zij ons veroorloofd ook de
vraag te stellen: „Kan zulks voortaan niet
vermeden worden". Immers, onder de
vele verkiezingskrantjes troffen we er
één aan, waarin bijna alle Christelijk-
historische candidaten werden aanbevolen
met te wijzen op de vooraanstaande
plaats welke, de candidaat in de Her
vormde Kerk inneemt.
Zóó werd dus de Kerk in 't geding ge
bracht. Terwijl o.i. de Kerk geheel buiten
den verkiezingsstrijd gehouden moet wor
den; behoudens dan in de formuleering,
welke de Nederlander zich kan
denken.
Ook jammer! zouden wij van derge
lijke aanbevelingen willen zeggen; doch
met minstens even welwillende tonatie,
als waarop de Nederlander zijn oor
deel gaf."
Wij kunnen dit van harte onderschrij
ven.
Electricitieitsiarieven.
In de bladen circuleert het volgende be
richt:
„De Prov. Utrechtsche Electriciteits
Maatschappij heeft besloten verschillende
electriciteitstarieven in haar verzorgings
gebied belangrijk te verlagen, nu de uit
komsten van het bedrijf in het afgeloopen
jaar gunstig voor het bedrijf zijn geble
ken. In de meeste gemeenten der provin
cie zijn de lichttarieven verlaagd, veelal
met niet minder dan 5 ct. per kw h, ter
wijl de vastrechtverbruikers enkele ge
meenten daargelaten den kw h prijs
boven het vastrechtbedrag vastgesteld
zien op 5 ct. per kw h. Ook de tarieven
voor klein-kracht gebruikers zijn gedaald,
evenals voor den nachtstroom, die, zooals
bekend is, dienstig wordt gemaakt voor
de heetwatervoorziening in badkamer en
keuken. Deze nachtstroomprijs is van 3
op 2 ct. per kw h teruggebracht."
Zou dit voorbeeld in Zeeland niet kun
nen worden gevolgd?
De prijzen die hier worden gevraagd
zijn van dien aard, dat velen daarvan te
rugschrikken en dat bij het gebruik vaak
de uiterste zuingheid wordt betracht.
Een belangrijke verlaging der tarieven
zou de afname bevorderen, het bedrijf ten
goede komen en het mogelijk maken dat
de electriciteitsvoorziening veel meer dan
thans, aan het doel beantwoordt.
STEUN AAN SUIKERBIETEN
VERBOUWERS.
Voorl. Verslag Eerste Kamer.
Verschenen is het voorloopig verslag
der Eerste Kamer over het wetsontwerp
tot wijiziging van hoofdstuk V der Rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1931 (uit-
keeringen ten behoeve van verbouwers van
suikerbieten).
Verscheidene leden achtten dezen nieu
wen maatregel, ten behoeve van de ver
bouwers van suikerbieten gerecht
vaardigd, na den geweldigen val, 'dien
de prijizen van de suiker sedert bet in
treden van de groote landbouwcrisis op
de wereldmarkt opnieuw 'hebben onder
gaan. Dat de geboden 'hulp van zeer tijde-
lij'ken aard behoort te zijn, kwam bun
juist gezien voor en zij konden zich even
eens uitstekend vereenigen met den geko
zen vorm van de z.g. sliding scale, terwijl
zij, wat de hoogte van de garantie be
treft, van meening waren, dat de regee
ring den gulden middenweg heeft gekozen.
Zij vroegen welke invloed van het z.g.
plan-Ghadbourne mag worden verwacht
op de prijsvorming van bietsuiker in
Europa. Kan de regeering iets doen om
de voortzetting van de onderhandelingen
te bevorderen?
Voorts rees bij deize zoowel als bij an
dere leden de vraag of. op den duur de
suikerbietencultuur, ook indien men erin
mocht slagen den kostprijs van de biet
suiker te verlagen, zal zijn te 'handhaven
tegenover de met lagen kostprijs werken
de tropische rietsuikerproductie. Te dien
aanzien zouden zij gaarne de meening der
regeering vernemen.
De thans door den staat te geven steun
kan, volgens hen, slechts dienen om den
overgang van den bietenbouw naar an
dere cultures wat dragelijker te maken.
Deze leden vroegen ook of de regeering
'bereid is stappen te doen cxm een samen
werking van suikerproduceerende landen,
gelijk 'die indertijd door de Brusselsohe
conventie werd verkregen, mogelijk te
maken.
Andere leden waren van oordeel, dat
volstrekt nog niet is gebleken, dat bij nor
male omstandigheden de suikerbieten-
productie ten onzent de concurrentie met
die der rietsuiker niet zou kunnen vol
houden. Zij zagen in de beschermende
maatregelen, in bijna alle landen geno
men, de oorzaak van de crisis op de sui
kermarkt en hoopten, dat de regeering
alles zon doen om door internationale
regelingen verbetering van den toestand te
krijgen en pogingen daartoe te steunen.
Verschillende leden uitten de vrees, dat
de steun zal blijken niet voldoende te zijn,
daar voor de steunregeling als uitgangs
punt is genomen de suikerprijs van 1929,
het jaar waarin de crisis zich al sterk
deed gevoelen, inplaats van 1928.
Gevraagd werd of de verbouwers van
suikerbieten, die hun afzet van bieten
hoofdzakelijk in België vinden, nu de uit
voer daarheen onmogelijk wordt gemaakt,
ook door 'dit voorstel verlichting zullen
'krijgen.
Sommigen leden was het niet duidelijk,
hoe 'het met de goede regelen van comp
tabel beheer is overeen te brengen, dat te
dezen slechts een memoriepost is uitge
trokken.
Eenige leden -vroegen of de regeering
maatregelen zal treffen ter voorkoming
van den invoer van bieten of suiker, welke
den aan de suikerbietenteelt te verleenen
steun gedeeltelijk illusoir zou maken.
VERKIEZINGEN PROV. STATEN.
Gewijzigde uitslag in N.-Brabant.
De vorige week werd de uitslag van de
verkiezingen voor de Prov. Staten van
Noord-Brabant, zooals deze officieus was
vastgesteld, van officieele zijde bevestigd.
Thans deelt men officieel mede, dat bij'
het opmaken van den uitslag der verkie
zingen van leden van Prov. Staten in
Noord-Brabant een vergissing is gemaakt.
Bij de toewijzing der zetels krachten het
bepaalde in bet eerste lid van art. 100 der
Kieswet (deeling van den kiesdeeler op
de stemmencijfers der lijstengroepen, de
stellen gelijkluidende lijsten en op zich
zelf staande lijsten) werden toegekend 55
plaatsen, zoodat nog te verdoelen hieven
negen plaatsen. Deze negen plaatsen 'zijn
toegewezen overeenkomstig het bepaalde
in art. 100 2e lid (grootste overschotten).
Nu bevat echter het derde lid van artikel
100 van genoemde wet een uitzondering
op de toewijzing van de z.g.n. overschot
zetels, indien het aantal dier zetels meer
dan acht bedraagt.
In dit geval moet de verdeeling plaats
hebben naar de 'grootste gemiddelden.
Deze laatste bepaling is bij het opmaken
van den uitslag over 'het 'hoofd gezien.
Het gevolg hiervan is, dat ten onrechte
een zetel is toegekend aan de lijsten Arts
(R.-K. Volkspartij), de lijsten der S. D.
A. P. en aan de lijsten-De Broekert (Vrijz.
Dem. Bond).
In de plaats hiervan behoorden te zijn
toegewezen een zetel aan lijst 3 van kies
kring I, aan 'lijst 3 van kieskring V en
aan lijst 2 van kieskring VII.
De hoeren Van den Bergh, Walder en
De Broekert zijn derhalve ten onrechte be
noemd verklaard tot leden der Prov. Sta
ten, terwijl benoemd hadden moeten zijn
de heeren G. J. M. "Wagenaar te Hees-
wijk, F. C. van Lith to Veghel en A. van
der Poel te Ginneken (R.-K. Staatspartij).
Het Centraal stembureau zal Donderdag
a.s. den uitslag met inachtneming der bo
vengenoemde wijzigingen opnieuw vast
stellen en in openbare zitting bekend ma
ken.
Het gevolg van deze wijziging is, dat
de R.-K. Staatspartij niet 50 doch 53
zetels krijgt, dat de S.D.A.P. slechts één
inplaats van twee zetels wint, dat de R.K.
Volkspartij geen winst behaalt en dat de
Vrijz. Dem. Bond den zetel kwijtraakt.
Mijnongeluk In Engeland.
In de kolenmijn van Irley bij Nuneatan
in de Midlands stortte gistermorgen een
gaanderij in, juist toen de nachtploeg bet
werk verliet. Zeven arbeiders werden on-
Aan den luitenant-kolonel der mariniers
H. Baron van Hemert tot Dingsbof is op
zijn verzoek met ingang van 1 Mei eervol
ontslag uit den zeedienst verleend.
der het puin bedolven. Reddingsploegen
slaagden er in drie mannen zonder onge
lukken naar boven te brengen, doch toen
men bij de andere vier kwam, waren de
slachtoffers reeds gestikt. Voortdurend
gevaar van nieuwe instortingen maakte
het reddingswerk moeilijk. Niets liet de
instorting voorzien, daar op de plaats
van het ongeluk de mijn goed geschoord
was met sterk hout.
Dreigende onlusten in Spanje.
Talrijke werkeloozen kwamen voor het
stadhuis te Sevïlla werk en voedingsmid
delen eischen. 'Zij werden door den ge-
xneente-seretari3 ontvangen en trokken
daarna door de straten om eten te vragen.
Daar 'hun houding dreigend scheen, lie
ten talrijke winkels de luiken neer. Andere
winkeliers deelden levensmiddelen en
geld uit.
De minister van Binnenlandsehe Zaken
verklaarde, dat het vraagstuk, dat hem
het meest bezighield, de werkeloosheid
was. Hij ontving een delegatie van werke
loozen, die een dreigende houding aan
nam. De minister verklaarde hun, dat zij
een andere houding moesten aannemen en
op hun hoede moesten zijn voor agents
provocateurs.
Maura zeide nog, dat enkele landeige
naren in de omgeving van Sevilla troebe
len vreazen in de zaaiperiode en dat hun
daarom 25 burgerwaehts op motorfietsen
zullen worden gezonden als bescherming.
Het dreigende groote arbeidsconflict in
Denemarken vermeden.
Na de verdubbelde inspanning der laat
ste dagen, is men er in geslaagd een over
eenkomst tusschen de werkgevers en de
vakbonden in Denemarken tot stand te
brengen. De groote uitsluiting, die gister
avond voor 50.000 arbeiders zou intreden,
is dus voorkomen. Slechts de arbeiders
in de schoenindustrie, die de voorstellen
van den regeeringsarbiter verworpen
hebben, zullen, 2500 in getal, uitgeslo
ten worden.
Tumuli in den Saksischen Landdag.
In den Saksischen Landdag is het tot
stormachtige tooneelen gekomen bij de be
handeling van het sociaal-democratisch
voorstel tot opheffing van het betoogings-
verbod. Toen een nationaal-socialistisch
spreker de politie tegen de sociaal-demo
craten in bescherming nam, hetgeen met
beleedigende opmerkingen gepaard ging
wierpen enkele communisten zich op den
heer Nazi, dien zij bij de keel grepen en
mishandelden. Er ontstond een algemeene
vechtpartij, waaraan ook de publieke tri
bune deelnam. De voorzitter maakte een
einde aan de vertooning door de zitting
te sluiten en de tribune te ontruimen.
Naar de gevangenis.
De vroegere Spaansche minister-presi
dent, generaal Berenguer, is gearresteerd
en naar de gevangenis overgebracht. Hij
zal zich te verantwoorden hebben wegens
de executie van de 2 officieren van Jaca,
die aan den December-opstand hadden
deelgenomen, welke executie op uitdruk-
kelijken last van Berenguer moet zijn ge
schied.
Binnenland.
De Eerste Kamer over den steun aan de
Suikerindustrie.
Interpellatie Kortenhorst over onze han
delspolitiek.
Buitenland.
België's militaire plannen.
De economische crisis in Japan.
Dreigende onlusten in Spanje.
Berenguer heeft tot zijn verdediger ge
kozen generaal Franco, een broeder van
den bekenden vlieger majoor Franco.
België's militaire plannen.
De laatste dagen heeft de koning twee
vergaderingen bijgewoond van den hoo-
gen oorlogsraad. Over de besprekingen
werd niets aan de pers medegedeeld, doch
men meent te weten, dat bet bekende
plan van den chef van den generalen
staf, generaal Galet, in zooverre geamen
deerd is geworden, dat nu ook sterke ver
dedigingswerken op den rechter Maas
oever worden voorzien.
In verband biermede zou een eerste
verdedigingslinie zijn ontworpen op een
I vrij grooten afstand ten Oosten van bet
bruggenhoofd van Luik.
Ook de provincie Luxemburg zal ver
dedigd worden; men wil hierbij vooral
voordeel trekken uit de natuurlijke verde
digingslijn van de Valleien van de Ourthe,
de Amblève en de Salm. Reeds zouden
officieren van den staf dit vraagstuk ter
plaatse bestudeerd hebben. (Msb.)
De economische crisis in Japan.
De nieuwe Japansche minister-presi
dent heeft volgens een bericht uit Tokio
met de gouverneurs der provinciën be
raadslaagd over den economischen toe
stand van bet land.
De minister-president verklaarde, dat
de voornaamste zorg der regeering moet
zijn, strenge bezuinigingsmaatregelen in
te voeren en het streven tot rationalisee
ring van de industrie te steunen. Dit zijn
de eenige middelen, om de moeilijke cri
sis te overwinnen, waarin Japan zich te
genwoordig evenals andere groote landen
bevindt.
Het Duitsche Kabinet en de land-
feouwkwesties.
Het Duitsche kabinet heeft in zijn zit
ting van gisteren onder voorzitterschap
van den Rijkskanselier en in aanwezig
heid van den President van de Rijksbank
uitvoerig gesproken over den toestand
in den landbouw.
De beslissing van het Kabinet kan bin
nenkort verwacht worden.
Van welingelichte zijde wordt vernomen
dat de definitieve beslissingen van de
Rijksregeering inzake de agrarische rech
ten Woensdag a.s. of uiterlijk Donderdag
zullen worden genomen. Men verwacht
dat het Kabinet zich voor het meeren-
deel zal aansluiten bij de zienswijze van
den Rijksminister van Voedselvoorziening
aangaande de meeste douanekwesties.
Echter neemt men aan, dat de door
den Rijksminister van Voedselvoorzie
ning geëischte verhooging van de
rechten op boter geen meerder
heid zal vinden. Voorts moet reke
ning worden gehouden met de mogelijk
heid, dat het Kabinet in de komende
dagen voor een bepaald contingent tot
een vermindering van de rechten op het
broodkoren zal besluiten. Voor het oogen-
blik valt nog niets met zekerheid te
zeggen omtrent de grootte van dit con
tingent, aangezien omtrent de dienaan
gaande bestaande behoefte tot op het
oogenblik van den nieuwen oogst de
meeningen zullen uiteenloopen.
Korte berichten.
De „Daily Herald" meldt, dat de
ylootonderhaedsHsgea wse? voor enkele
