No. 175
Dinsdag 28 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Nederlandsche Staatsleening
Hendrikse Co's Bank H.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Walchersche Boerenhoeden i 6.75
Vlokpetten f 1.50
AMERIKAAN"
VERKOOPHUIS
1931
4% Obligatiën ad 99% pCt,
groot flOOO, f500, f 100.
Inschrijvingen worden aangenomen
tot Maandag 4 Mei door
4
haar W11-
ren, dat al-
zee gren-
uit de zand-
halen eu hij
n den heer
o,a, op, dat
)lijft, vooral
dat in het
wordt ge-
aoeten laten
Duraon Tak
ens ernstig
;ien.
iommige in
naai te veel
en er geen
p, dat dit te
dossing van
ar het plat-
Lde ook wel
en gehoord,
voldoende
L, zeide, dat
sschen den
litte een be-1
iel van den
aaal.
it er thans
Iet is daar
westen van
ende dat de
helpen en
ok.
10 jaar aan
een onhoud-
Deze spre-
ing van den
it de Polder
eft.
de vergade-
llen werden
Direoteur-Hoofdredactear;
R. ZUïDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma P. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSGHrJiM: EÏ.RERf WESRBACL
Pe? f. w.sasiSsS} tstm* me?
I-O?*® waassMse a
!<WS
Pr Sis der Advertentie n:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijke korting.
V Strafbaarstelling van Godslaste
ring.
Door Minister Donner is een wetsont
werp ingediend, om uitingen in het open
baar die den vorm dragen van een recht
streeks smalen van God, strafbaar te
stellen.
Het vloeken is bij dit ontwerp buiten
beschouwing gelaten met de speciale be
doeling den „lageren wetgever" de gele
genheid te laten, waar noodig strafbe
palingen tegen het vloeken vast te stellen.
Er zou in het algemeen reden zijn om
te verwachten, dat een ontwerp als dit,
zoo ongeveer van alle kanten met instem
ming zou worden begroet.
Immers Nederland is nog altijd offi
cieel een Christelijk land.
En verreweg de meeste partijen laten
niet na er telkens weer de aandacht op
te vestigen, dat zij de hooge waarde van
den godsdienst erkennen.
Daarbij komt, dat, zooals het in de toe
lichting van het ingediende ontwerp heet,
de strijd tegen het Godsgeloof meermalen
een vorm aanneemt van het openlijk hoo-
nen of smalen van God.
Toch, hoe onduldbaar dergelijke Gods
lastering ook moet worden geacht, zal
het aan bestrijding van het ontwerp wel
niet ontbreken.
Enkele weken geleden kon men in een
vrijzinnig orgaan, de „Groene Amster
dammer" zelfs een openlijke verheerlij
king van het vloeken aantreffen.
Het was de heer Frans Goenen die zich
aldus tegen een vloekverbod keerde:
„Dan mogen we niet meer vloeken en
dat zal een hevig gemis zijn, want de ge
middelde Hollander vloekt altijd, bij alles,
in vreugd of smart, in vroolijkheid of in
woede. Waarom? Simpel omdat hij 't niet
laten kan. Hij bedoelt geen kwaad er mee,
hij weet amper wat hij zegt. Het zijn
maar woorden, altijd dezelfde, die ge
makshalve voor hem ongeveer alle emo
ties vertolken. Want zijn geest is niet rijk
en zijn taal evenmin, en zoo behelpt hij
zich met wat ieder begrijpt en niemand
aanstoot geeft. Behalve dan de Christe
nen, die veinzen te meenen dat het zoo
echt en zuiver Nederlandsch (vloek) ook
nog eenigen zin heeft. Terwijl het toch
inderdaad niet meer beteekent dan de
aanmoedigingskreet van de „supporters"
bij een wedstrijd, of de herinnering aan
zijn manlijkheid bij gevaar of schrik. Ja,
daar was eens een tijd, dat de Hollander
rijk en gevrieerd vloekte. In de dagen
onzer Gouden Eeuw wist koen en robuust
Oud-Holland zijn ontroeringen te uiten in
een schitterende, ruige en beeldrijke vloe-
kentaal, vooral aan den Bijbel ontleend.
Maar die schoone dagen keeren niet we
der en de Hollandsche Jan Salie stamelt
een slap (vloek). Helaas, waartoe zijn wij
gezonken! Het stemt bitter, dat zelfs een
Christelijke Regeering niet inziet hoe
haar taak, in stede van het vloeken te
verbieden, moest bestaan in het aanmoe
digen van zulk een manlijk krachtige,
rijk-geschakeerde Vloektaal, als waarmee
de Geuzen onze gewetensvrijheid hebben
veroverd."
Het spreekt vanzelf, dat wie zoo tegen
een vloekverbod ageert, ook van een ont
werp als thans werd ingediend, niets zal
willen weten.
Nu zal dit optreden van den heer Coe-
nen in vrijzinnige kringen geen alge-
meene instemming vinden.
Wel echter zal het ontwerp worden be
streden met een beroep op de vrijheid.
Een bezwaar dat reeds bij voorbaat
in de toelichting wordt bestreden als het
heet:
„Juist mede ter bescherming van die
geestelijke vrijheid als een van onze hoog
ste nationale goederen moet hier worden
opgetreden. Waar de bestaande vrijheid
voert tot bandeloosheid, worde deze in
bet belang van devrijheid
zei f met kracht tegengegaan."
De vlootbespreklngen mislukt?
De Britsche regeering heeft, zooals
reeds gemeld, de Fransche voorstellen tot
wijziging van het Engelsch-Fransch-Ita-
üaansch vlootaccoord afgewezen.
In de officieele nota wordt verklaard,
dat de nieuwe voorstellen in hun tegen
woordige redactie onaanvaardbaar zijn.
Een dergelijke nota werd ook den Ita-
liaanschen ambassadeur ter hand gesteld.
Het is te vreezen, dat hiermede de ver
hoopte en zelfs reeds als feit beschouwde
beperking van de vloten in de Middel-
landsche Zee mislukt is en dat de be
wapeningswedstrijd zal worden hervat.
Besluiten van den Spaanschen
ministerraad.
Volgens berichten uit Madrid heeft de
Spaansche ministerraad besloten, de sa
larissen der ministers te verlagen van
45.000 peseta's op 30.000 peseta's per
jaar.
Voorts is een verbod uitgevaardigd tot
verkoop van koninklijke eigendommen
zoolang de kwestie van de schadevergoe
ding en de bestemming der koninklijke
goederen nog niet definitief geregeld is.
Het gaat er voornamelijk om, welke goe
deren als persoonlijk eigendom van den
koning en welke als kroondomein be
schouwd moeten worden.
De monarchistische pers wijst erop, dat
de regeering de paleizen, die den koning
zijn geschonken te Santander en te Bar
celona wederrechtelijk in beslag heeft ge
nomen.
De typografenstaking te Brussel.
De staking der typografen, te Brussel,
is aan het doodbloeden. Overal hebben
zich de laatste paar dagen stakers aan
gemeld, om het werk te mogen hervatten.
De meeste bladen verschijnen dan ook
weer in hun normale gedaante. Alleen de
financieele dagbladen, die een week lang
niet verschenen zijn, zijn er nog niet bo
venop gekomen, doch men verwacht, dat
ook hier in den loop der week verbete
ring zal intreden.
De Engelsche financiën.
De Engelsche minister Snowden heeft
zijn begrooting ingediend, die met groote
belangstelling werd tegemoet gezien.
Het lagerhuis was dicht gevuld en ook
op de publieke tribune bestond groote
belangstelling.
Bijna alle afgevaardigden waren aan
wezig, zelfs op de trappen zaten de leden.
Snowden hield slechts een korte rede,
die echter in politieke kringen als bijzon
der goed wordt beschouwd.
Snowden gaf eerst een overzicht over
het afgeloopen jaar en stelde vervolgens
vast, dat voor het nieuwe begrootings-
jaar een bedrag van 37 millioen aan
nieuwe uitgaven moet worden gedekt.
Een bedrag van 20 millioen zal ge
vonden worden uit het reservefonds voor
de schuldbetalingen aan Amerika, wat
volgens Snowden zonder gevaar kan ge
schieden.
Voorts zal 10 millioen gevonden wor
den door de inkomstenbelasting niet na
afloop, doch bij bet begin van het kwar
taal te doen betalen.
Het overige bedrag zal gevonden wor
den uit een verhooging van de belasting
op benzine.
Voorts kondigde Snowden een wetsont
werp aan tot herziening van de taxatie
der waarde van het grondbezit. Volgens
deze herziene taxatie zal dan de grond
belasting worden geheven.
Snowden verklaarde van de heffing
van invoerrechten af te zien, daar dit een
verouderde methode is.
Duitschland en onze boter.
Over de besprekingen inzake de nieuwe
tarieven, die gisteren in het Duitsche ka
binet zijn gehouden, kan worden gemeld,
dat bij deze gelegenheid is gewezen op
de onvriendelijke wijze, waarop de nieuwe
tariefplannen van minister Schiele zijn
ontvangen in de Oostzeelanden en in N e-
derland. Behalve deze bezwaren van
buitenlandschen politieken aard, treden
ook bezwaren van binnenlandschen poli
tieken aard aan den dag. De geruchten
over het dreigende ontslag van minister
Stegerwald willen niet verstommen. Deze
geruchten zijn wel overdreven, maar het
is een feit, dat de rijksminister van ar
beid en ook andere leden van het kabinet
de plannen van Schiele krachtig bestrij
den.
In landbouwkringen werd verzekerd,
dat minister Schiele ontslag zou nemen,
indien het botertarief niet tot 80 mark
wordt verhoogd.
Meer en meer blijkt, dat Schiele voor
zijn tegenwoordige eischen geen meerder
heid zal kunnen vinden. Zijn voornaam
ste tegenstander is Stegerwald, de rijks
minister van arbeid. Deze laat zich bij
zijn verzet niet alleen leiden door protes
ten van werknemers, die stijging van de
prijzen van talrijke levensmiddelen ver
wachten van de verhooging der tarieven.
Ook het rijksverbond van de Duitsche in
dustrie en talrijke organisaties van betee-
kenis vreezen eveneens, dat een dergelijke
stijging het onvermijdelijke gevolg van de
stijging van de tarieven en van de voort
zetting van de tot nu toe door Schiele
gevolgde graanpolitiek zal moeten wor
den.
Nu de broodprijzen reeds zijn gestegen
wordt nog een verhooging van het tarief
voor haver van 12 op 16 mark gevraagd.
Dit is nog niet alles. Gevraagd wordt om
het tarief voor erwten, dat onlangs nog
varieerde van 1,50 tot 4 mark, te verhoo-
gen van 15 op 20 mark, het tarief voor
boonen en linzen van 4 op 8 mark, hét ta
rief voor varkens van 27 op 50 mark.
Voor versch vleesch wordt een verhoo
ging van gemiddeld 60 pet. gevraagd.
Daarbij komt tenslotte de verhooging van
het botertarief van 50 tot 80 of 100 mark.
Deze laatste verhooging zal zeker aan
leiding geven tot moeilijkheden met N e-
derland en de Scandinavische landen.
De opstand op Madeira.
Naar uit Londen wordt gemeld, heeft
Lord Ullswater, die daar uit Madeira is
aangekomen, verklaard, dat de opstande
lingen op Madeira uitgebreide voorzorgs
maatregelen nemen in afwachting van de
miniatuur-vloot die uit Portugal te hun
ner bestrijding is uitgezonden.
Hij vertelde, dat er loopgraven gemaakt
zijn, die alle in telefonische verbinding
staan met het hoofdkwartier. Onder alle
bruggen zijn mijnen gelegd, zoodat deze
in geval van nood kunnen worden opge
blazen. Men beeft verder zware artillerie
en machine-geweren opgesteld en de troe
pen der opstandelingen zijn voorzien van
stalen helmen. Door de straten der steden
marcheeren troepen en er trokken vracht
auto's met soldaten voorbij. Maar verder
gaat het leven op het eiland zijn gewo
nen gang. Het ergste is, dat er groote
werkloosheid begint te beerschen.
Volgens een bericht uit Londen zijn gis
teren op Madeira Portugeesohe regeerings-
troepen geland. De opstandelingen poog
den tevergeefs met machinegeweervuur de
landing te verhinderen. Volgens Engel
sche berichten vernielden de regeerings-
troepen het radiostation van de opstan
delingen en keerden zij daarna aan boord
van de oorlogsschepen terug. Verdere bij
zonderheden zijn nog niet bekend.
Malaise in den Britschen scheepsbouw.
De „Telegraaf" verneemt uit Londen,
dat op een bijeenkomst van de federa
tie van scheepsbouwers met vertegen
woordigers der vakvereeaiigingen, de werk
gevers een uiteenzetting hebben gegeven
van den ernstigen toestand in den
scheepsbouw. De vergadering werd ver
daagd ten einde de vakvereenigingen in
staat te stellen, de medegedeelde gege
vens nader te bestudeeren. Wanneer bei
de partijen weer bijeen komen zullen de
werkgevers uiteen zetten, welke maat
regelen zij noodzakelijk achten voor het
verlagen der kosten.
De voorzitter der federatie van werk
gevers liet zich zeer pessimistisch uit
over de vooruitzichten der industrie. Hij
deelde mede, dat de aanbouw van nieuwe
schepen in het eerste kwartaal van dit
jaar slechts 32.685 ton vertegenwoordigt,
een punt zoo laag, als sinds met den
bouw van stalen schepen werd begonnen
niet bereikt is. Deze hoeveelheid is
slechts een dertiende van de tonnage,
welke in het eerste 'kwartaal van het
vorig jaar op stapel werd gezet.
Vijf en twintig werven hebben het werk
moeten stopzetten, als gevolg van het
feit, dat er niet voldoende werk is, ter-
wijl andere dit voorbeeld zullen moeten
volgen.
Korte Berichten.
In Engeland is een algemeene volks
telling gehouden. Tien jaar geleden be
droeg de bevolking van Engeland bijna
38 millioen zielen. In 1926 werd de be
volking op 39 millioen geraamd en thans
verwacht men, dat zij tot 40 millioen zal
zijn gestegen.
In Portugal schijnt opnieuw een re
volutionaire beweging zich te ontwikke
len. De minister van oorlog verklaarde
in een onderhoud met een journalist, dat
op alle belangrijke strategische punten in
Portugal troepen samengetrokken zijn,
teneinde eventueele onlusten te onder
drukken.
NOORDSTRAAT -
MIDDELBURG
Fred Bnrke, één van de bendelei
ders van Chicago, bekend als „de ge
vaarlijkste man ter wereld", is tot levens
langen dwangarbeid veroordeeld, wegens
het vermoorden van een politie-agent.
Daar in Michigan de doodstraf niet be
staat, was dit de zwaarste straf die op
gelegd kon worden.
Gisteravond heeft in het ondergrond-
sche station Bastille te Parijs een bot
sing plaats gehad tusschen een stilstaan-
den en een aankomenden trein. Er moeten
ongeveer 80 reizigers gewond zijn, van
wie 7 naar een ziekenhuis overgebracht
moesten worden. Er zijn geen dooden te
betreuren.
Conflict in de Veenstreken.
De waarnemend rijksbemiddelaar in
het 1ste district mr S. de Vries Czn.,
heeft de partijen, betrokken bij de sta
king in het veenbedrijf te Bargercompas-
cum en omstreken, opgeroepen tot een
bespreking op Donderdag a.s. ten gemeen
tehuize van Zwolle.
Weer een passagier voor Indië.
Met de Fokker van de K. L. M., die a.s.
Donderdag zal vertrekken, o.a. met post
voor Australië aan boord, zal naar Indië
reizen jhr van Lennep, van de Java-
China-Japan-Lijn. De heer van Lennep
maakt de reis voor zaken.
Luchtreizigers voor Indië krijgen thans,
dank zij de goede zorgen van den heer
Hans Martin, langs den weg geregelde ac
commodatie. Met alle hotels langs den
weg zijn overeenkomsten gesloten voor
huisvesting en voeding van de reizigers.
Zij hebben zich bereid verklaard bons
van de K.L.M. in betaling te nemen. De
reizigbr krijgt nu een boekje mee, dat uit
kaarten in verschillende kleuren is sa
mengesteld. De eene kleur is voor den
luch, de andere voor het diner, de derde
voor logies en de laatste voor een heelen
dag pension.
De reiziger betaalt nu f2200 reis- en
verblijfkosten en is dan van alle soeza
af. Zelfs de fooi is in den bon begTepen.
Voorloopige cijfers der Volkstelling.
Er zijn reeds enkele, zij het zeer voor
loopige en onofficieele cijfers over de
jongste volkstelling bekend. Het maand
schrift van het Centraal Bureau voor de
Statistiek geeft n.l. iedere maaud een
overzicht der geboorten, sterfte enz. in
verschillende provincies en plaatsen; in
zijn jongste nummer heeft het die gege
vens over Januari 1.1. gepubliceerd. Daar
bij heeft het bureau de voorloopige cij
fers der volkstelling die destijds bekend
waren als grondslag genomen. Men dient
daarbij in het oog te houden, dat er van
in alle opzichten zeer voorloopige cijfers
sprake is, die nog geenerlei houvast
bieden,, daar thans nog niet alle gegevens
binnen zijn en meer betrouwbare cijfers
eerst in den loop der maand Mei zullen
volgen. Hieronder volgen eenige der
voorloopige cijfers:
Het aantal inwoners van Nederland
bedroeg op 31 Dec. 1930 bijna acht mil
lioen, n.l. 7.920.464. Het op de gewone
wijze verkregen cijfer van December 1930
dus niet het cijfer van de volkstelling,
was 7.938.162 dus hóóger.
De cijfers die de volkstelling geeft van
de provincies laten wij hieronder volgen.
Tusschen haakjes zijn de op andere wijze
verkregen cijfers over December 1930
toegevoegd. Noord-Brabant 897.820
(899.279), Gelderland 829.182 (828.097),
Zuid-Holland 1.951.170 (1.960.305), N.-
Holland 1.503.356 (1.508.787), Zeeland
247.531 (248.269), Utrecht 405.820
(405.937), Friesland 399.541 (400.277),
Overijsel 520.822 (519.748), Groningen
392.148 (392.343), Drenthe 222.405
(222.287), Limburg 550.669 (552.833).
Zooals men ziet loopen de volkstelling-
cijfers en de andere cijfers niet ver uit
een. Daar beide groepen echter voorloo
pige cijfers betreffen is eenigerlei con
clusie niet te trekken.
Binnenland.
Een wetsontwerp tot strafbaarstelling van
Godslastering.
De normaliseering van het Hellegat.
Buitenland.
Geen vlootaccoord?
De toestand op Madeira.
Russische spionnage te Aken.
i
Christ. Bond van Belastingambtenaren.
Heden kwam bovenstaande Bond te
Utrecht in 27ste algemeene vergadering
bijeen onder voorzitterschap van dhr W.
Kooiman uit Delft.
Deze opende te ruim 11 uur de bijeen
komst door te laten zingen Psalm 105 1
waarna hij 2 Thess. 2 las en in gebed
voorging.
In zijn openingsrede heette hij de tal
rijk opgekomen afgevaardigden der afdee-
lingen welkom en herinnerde aan de ten
vorigen jare te Amsterdam gehouden ju
bileumvergadering.
De economische omstandigheden, waar
onder wij thans bijeenkomen, aldus spr.,
zijn niet gunstig. De toestand, zoowel in
als buiten ons land, is niet. rooskleurig.
Vooral de groote werkloosheid is een ver
schijnsel, dat ons met vrees vervult. Wil
len werken en geen werk te kunnen vin
den, werkt deprimeerend en moet zeker
bij ieder weldenkend mensch medegevoel
opwekken. Moge de vakbeweging in
bet algemeen en de Christelijke vak
beweging in het bijzonder krachtige hulp
en steun bieden aan die minstbedeelden,
en mogen er wegen gevonden worden om
tot herstel van normale verhoudingen te
geraken.
Als personeel in overheidsdienst treft
ons niet in de eerste plaats de boven om
schreven toestand, doch de onderlinge
solidariteit eischt van ons, dat wij mede
gevoelen, wat bovendien in overeenstem
ming is met bet gebod Gods onzen naas
te lief te hebben als onszelven.
Zijdelings worden wij ook door de cri
sis getroffen, waar allerlei wenschen on
zerzijds op vervulling wachten.
Het verloopen jaar ging voor onze or
ganisatie zonder groote schokken voorbij.
In de Pensioenwet kwam geen noemens
waardige wijziging en de verbeteringen,
welke wij op dat gebied wenschen, zullen
op een nadere toekomst moeten wachten.
Moge het een niet te verre toekomst zijn.
Spr. herinnerde vervolgens aan de tot
standkoming van de ambtenarenwet 1929
tengevolge waarvan een nieuw organisa^-
tiebesluit tot stand zal moeten komen.
De salarieering onderging het verloo
pen jaar weinig verandering. De tot
stand! gekomen twee groepen-regeling,
assistenten en kommiezen, hoewel op
zichzelf beschouwd een vervulling van
lang gekoesterdo wenschen, bracht niet
de oplossing, die rechtens verwacht mocht
worden. Ook de hoop, die bij zekere groe
pen bestond op een meer bevredigende
regeling inzake de uitvoering van den
dienst is niet vervuld.
Hierna waren aan de orde de jaarver
slagen van secretaris en penningmeester
alsmede het beleid van het bestuur en de
redactie van het bondsorgaan.
Na bespreking werden de beide jaar
verslagen goedgekeurd.
De aftredende hoofdbestuursleden, de
heeren J. Kooiman en C. Marees werden
met algemeene stemmen als zoodanig her
kozen. Eveneens werden herkozen do le
den der Commissie van geschillen.
Woningbouw mei Rijkssteun.
Aan het Verslag van den Directeur-
Generaal, Hoofd van de af deeling Volks
gezondheid, aan den Minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid, over het jaar
1930, betreffende de financieele controle
van Womngboöwsjfesde