No. 174
Maandag 27 April 1931 45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Nederlandsche Staaisleening
Hendrikse Co's Bank It.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
1931
4% Obiigatiën ad 9934 pCt.
groot f 1000, f500, f 100.
Inschrijvingen worden aangenomen
tot Maandag 4 Mei door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDSMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie N& 11.
Postrekening No. lUU.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. TeL No. 259.
Per iftsanden, feafiec pwL
LOSbffl - i i 3 0,03
P H n derAdrertentiën:
1-4 regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bi] abonnement belangrijke korting.
V Hoe jammer.
Wij meenden, schrijft de „Nederlan
der", dat anti-revolutionairen en christe-
lijk-historischen elkaar wat beter gingen
verstaan.
Niet met het oog op een naderende
fusie! Maar eenvoudig zoo, dat veelszins
verwante groepen ontdekken gingen, dat
om den ernst der tijden zij behooren te
staan naast en niet tegen elkander.
Daar wordt ons echter een strooibiljet
uit Hoogeveen toegezonden, aldaar ver
spreid om stemmen te winnen voor den
anti-revolutionairen candidaat, dat ons
weer een eind achteruit zet.
Deze stemmen worden namelijk ge
vraagd met het oog op dit onderwerp:
Begeert gij in de kerk de prediking van
den vollen Raad Gods?
De kerk is, blijkens de onderteekening
door twee predikanten, de Ned. Herv.
kerk. En de volle Raad Gods wordt vol
gens een bekend spraakgebruik alleen ver
kondigd door de predikanten, die lid zijn
van den Gereformeerden Bond.
'Hier wordt dus niet alleen de kerk
maar zelfs de richting in geding gebracht
bij een politieke verkiezing.
Reeds bij de kerk kan dit bedenkelijk
zijn; al kunnen wij ons een formule den
ken, die geen 'bezwaar behoeft te wekken.
Maar dit strooibiljet gaat veel verder.
Het noemt kerkelijke en politieke rich
ting in één adem. Het kiest partij tus
schen richtingen binnen één kerk.
Politiek schijnt ons dat een ernstige-
fout.
Kan zij voortaan niet vermeden wor
den?
Tot zoover de „Nederlander", die toen
zij dit schreef, waarschijnlijk niet bekend
was met een circulaire, die dezer dagen
door de dhr. Hist. Kiesvereeniging te
Tholen verspreid werd en waarin o.m.
gezegd wordt:
„De Christelijk Historische Kiesver
eeniging bestaat na hare reorganisatie
uitsluitend uit leden der Ned. Herv.
keik en is dus als 't ware eene
vereeniging van haar uit
gaande.
Tegenover verschillende andere Kies-
vereenigingen, die het stempel hunner
kerk dragen, mag de inderdaad belang
rijke Hervormde Kerk ook wel, door
middel harer Kiesvereeniging, bijv. in
den Gemeenteraad, mannen afvaardi
gen, die hare beginselen met hart en
ziel zijn toegedaan.
Hier wordt dus 't gebeurde vlak
voor de Statenverkiezingen de indruk
gewekt, dat de Ghr. Hist. Unie uitgaat
van de Ned. Herv. Kerk, met de blijkbare
bedoeling op die manier uit den Anti-
Revolutionairen hoek stemmen te winnen.
Met de „Nederlander" zeggen wij: hoe
j a m m e r 1
En met het Ghr. Hist, hoofdorgaan vra-
gen wij: kunnen dergelijke dingen, die
vertroebelend moeten werken, voortaan
niet vermeden worden I
DE STATENVERKIEZINGEN.
Onder het opschrift „Tevreden" lezen
wij in de „Standaard":
Op een andere plaats in ons blad druk
ken we, voor zooveel onze partij betreft,
een overzicht ai van den uitslag der Sta
tenverkiezingen.
Daaruit blijkt, dat er alleszins reden
is tot tevredenheid. Niet zoozeer omdat
we in Friesland, Drente en Utrecht 3 ze
tels wisten te winnen, waartegenover geen
zetelverlies te boeken valt (de verloren
zetel in Overijsel bleef toch behouden),
doch omdat het percentage van de uitge
brachte stemmen over het geheele land,
met uitzondering van Friesland waar het
gelijk bleef, gestegen is.
Dat waren we niet meer gewoon. Van
1922 af is dat percentage tot en met de
Kamerverkiezingen van 1929 geleidelijk
gedaald van ongeveer 13.5 pet. in 1922
tot 11.6 pet. in 1929. Vrijwel overeenko
mend met een correspondeerende stijging
van het door de S.G.P. behaalde stem-
mencijfer.
Van dien achteruitgang in het percen-
Etage hebben we nu de helft weer inge
haald, want ons aandeel in het totaal
stemmencijfer kwam nu op ongeveer 12.7
pet. en ia dos een goed procent hooger
dan in 1929 en een half procent hooger
dan bij de Statenverkiezing van 1927.
Hieruit mag men, gelooven we, aflei
den dat de grenslijn tusschen ons en de
S.G.P. zoowat vast is komen te liggen.
Weliswaar had deze groep, als men re
kening houdt met het feit, dat ze niet in
alle districten lijsten ingediend had, ook
nog eenigen vooruitgang te boeken, maar
dat is allemaal blijkbaar niet van ons af
gegaan. Vermoedelijk, want alleen nauw
keurig onderzoek kan dit met eenige ze
kerheid uitwijzen, heeft de Kerstengroep
op sommige plaatsen aan de H.G.S. stem
men ontnomen en elders - in sommige
deelen van het platteland aan den
Plattelandersbond schade gedaan. Men
verlieze toch niet uit het oog, dat de oor
spronkelijke aanhang van Ds Kersten,
meer uit den liberalen hoek kwam dan
uit den onzen. D.w.z. gevormd werd door
kiezers, die van ouds gewoon waren op
liberale candidaten te stemmen. Eerst
na 1922 hebben wij contingent aan Ds
Kersten moeten afstaan. Indien deze ver
kiezing als maatstaf mag gelden, dan zou
men mogen aannemen, dat deze verschui
ving thans wel in hoofdzaak tot staan is
gekomen.
Hoe dit ook zij, wij zijn weer in de
klimmende lijn. En dat is vooral bemoe
digend voor onze werkers. Naar wij hoo-
ren, is er in vele plaatsen, zonder veel op
hef, hard gewerkt. Ntatuurlijk blijft het
werken ook bij tegenslag plicht. Maar
bet geeft toch meer bevrediging wanneer
gunstige uitkomst het werk kroont, en het
bemoedigt voor de toekomst.
In het nu verkregene schuilt dan ook
een belofte. Mits men het versta, dat met
ongebroken ijver moet worden voortge-
arbeid. JDe fout is zoo dikwerf, dat men
zijn actie beperkt tot de laatste maanden
en weken aan de verkiezing voorafgaand.
Dat de inspanning dan wat toeneemt is
begrijpelijk, maar in den tijd tusschen
twee verkiezingen mag het werk toch
nooit geheel stilliggen. En ook moet men
niet alles aan een paar werkers overla
ten. Ieder moet daartoe het zijne bijdra
gen, hetzij in geld, hetzij in persoonlijke
toewijding.
Terugwinning van wat we verloren, is,
de ervaring heeft het thans getoond, mo
gelijk. Zij dit vooruitzicht dan de extra
aanmoediging voor de gemeentelijke stem
bus eerst, voor de over twee jaar weer
komende Kamerverkiezing daarna.
Storm boven het kanaal.
Een hevige storm woedde Zaterdag
boven het Kanaal, waardoor de scheep
vaart groote belemmeringen ondervond.
Vele schepen moesten naar de havens te-
rugkeeren.
De passagiersschepen van Folkestone
naar Boulogne en van Dover naar Galais
hebben hun dienst gehandhaafd, doch
hadden groote vertraging. Ook de vlieg
tuigen hadden zwaar werk, om tegen den
storm op te tornen.
Moordpartij te Formosa.
Naar uit Taipeh op Formosa wordt ge
meld, zijn aldaar tusschen de onderwor
pen stammen en de leden van den Musha-
stam, die zich onder bescherming der po
litie in een concentratie-kamp bevinden,
ernstige onlusten uitgebroken.
Honderd vier en tachtig leden van den
Musha-stam werden door hun tegenstan
ders onthoofd, dertien anderen zwaar
gewond; een drietal pleegde zelfmoord,
terwijl 104 leden van den stain worden
vermist. Ongeveer tachtig hunner wonin
gen werden in de asch gelegd.
Geen algemeene mobilisatie In Portugal.
Naar uit Lissabon gemeld wordt, heeft
de Portugeesche minister van oorlog ver
klaard, dat ongeveer 10.000 soldaten op
verschillende punten van het land gecon
centreerd zijn, om de orde en rust te
handhaven.
Van een algemeene mobilisatie is in
het geheel geen sprake. Er zullen slechts
2000 man onder de wapens geroepen wor
den, ter vervanging van de naar Madeira
gezonden strijdkrachten.
Het vlootaccoprd.
De Engelsche regeering heeft Zaterdag
aan de Fransche ambassade te Londen
het antwoord doen toekomen op de jong
ste Fransche vlootvoorstellen. Tevens
werd een afschrift aan de Italiaansche
ambassade gezonden.
Over den inhoud van de Engelsche nota
wordt nog een absoluut stilzwijgen in acht
genomen. Naar verluidt, bevat zij echter
een compromisvoorstel. V
Geen communistisch gevaar In Spanje?
De minister van Arbeid Caballero ver
klaarde, dat van een communistisch ge
vaar in Spanje geen sprake is. Dit blijkt
wel duidelijk uit het feit, dat van de
80.000 gemeenteraadsleden in Spanje
slechts 23 communisten zijn. De republi-
keinsche regeering zal trachten door het
voeren van een verstandige sociale poli
tiek het toenemen der communistische be
weging in Spanje te verhinderen. Een der
eerste maatregelen zal zijn het invoeren
van een werkloosheidsverzekering, terwijl
ook scheidsgerechten zullen worden inge
steld voor het beslechten van arbeidsge
schillen.
Duitschland en onze boter.
Het Duitsohe kabinet heeft Zaterdag in
tegenwoordigheid van den president der
Rijksbank zijn beraadslagingen over de op
agrarisch gebied te nemen maatregelen
voortgezet.
Zooals werd verwacht, is er nog geen
beslissing omtrent de verhooging der in
voerrechten genomen. De besprekingen
zullen morgen worden voortgezet, heden
behandelde 't kabinet slechts principieele
quaes ties.
Het voornaamste punt der discussie
vormde natuurlijk het invoerrecht op
boter, waartegen ernstige bezwaren
werden ingebracht, speciaal in verhand
met Duitschlands op de handelsverdrag-
gen gebaseerde betrekkingen, den uitvoer
van fahrieksgoederen en de daling der
loonen.
In welingelichte kringen acht men het
met het oog op deze moeilijkheden on
waarschijnlijk, dat morgen zal worden be
sloten het invoerrecht op 'boter te verhoo-
gen.
Verwacht wordt, dat men zich voor-
loopig met een diepgaand onderzoek van
het vraagstuk zal bezighouden.
Electrificatie Engelsche spoorwegen.
De door den minister voor het verkeers
wezen benoemde commissie ter bestu
deering van het vraagstuk der electrifi
catie van de spoorwegen raamt de kosten
voor de electrificatie van alle Engelsche
spoorwegen op 261 millioen.
Daarbij komen dan nog 80 millioen,
die door de overheid beschikbaar moeten
worden gesteld, benevens 45 millioen
voor de electrificatie van de Londensche
lokaalspoorwegen.
Begrootingstekori.
Uit het verslag door den Katholiek-
democratischen senator Van Overbergh,
als rapporteur van de Belgische begroo
ting van Financiën uitgebracht, blijkt dat
het tekort, over 1931, nog eenigszins aan
zienlijker zal zijn dan eerst werd ver
wacht en waarschijnlijk 2% milliard
francs zal bedragen.
Teneinde dit tekort te dekken stelt se
nator Van Overbergh voor op de begroo
tingen der verschillende departementen
nog 500 millioen francs te bezuinigen, de
bestaande belastingen met 1 milliard te
verhoogen en, voor de rest, een of twee
leeningen aan te gaan.
Korte berichten.
Te Thayetmyo (in Burma) zijn op
nieuw onlusten uitgebroken. Het kwam
tot botsingen tusschen opstandelingen en
de Engelsche politie, die ondersteund
werd door Indische Pendsjabtroepen.
Veertig rebellen werden gedood.
Het Duitsche departement van ver
keerswezen wil maatregelen treffen tegen
de veel te hooge bezoldigingen van de
hoofdambtenaren bij de rijksspoorwegen,
die ook na de vermindering nog ongeveer
tweemaal zoo hoog zijn als de salarissen
van andere rijksambtenaren. Het depar
tement wenscht op deze salarissen 1 'A
miljoen mark te bezuinigen en zal in ge
val van nood aandringen op wijziging
van de spoorwegwet.
Het hoofdbestuur van den Stahlhelm
deelt mede, dat reeds thans het aantal
handteekeningen voor het Volksbegehren
tot ontbinding van den Pruisischen land
dag, ruim 5.83 millioen bedraagt, terwijl
nog enkele cijfers ontbreiken. Dit aantal
beteekent ruim een half millioen hand
teekeningen meer dan de wet eischt.
De overstroomingen in de omgeving
van Wilna hebben een grooten omvang
aangenomen. Zeven nieuwe dorpen en een
gedeelte van Wilna staan onder water.
De oudste Bolsjewistische courant
de „Bakinski Raboischi" (De werkman
van Baku) bestaat dezer dagen vijf en
twintig jaar. Het blad, dat vroeger in 't ge
heim gedrukt moest worden, zal thans op
grootsche wijze gehuldigd worden. Er is
zelfs een verzoek bij het Kremlin inge
diend, om den 'hoofdredacteur de Lenin-
orde toe te kennen.
De politie te München heeft de door
de communistische partij en haar hulp
troepen aangekondigde betoogingen en
meetings op 1 Mei a.s. alsook alle voor
dien dag aangekondigde vergaderingen
verboden.
Centrale Landbouw-Onderlinge.
Te Amsterdam is Vrijdag onder leiding
van den heer P. Hiemstra uit Utrecht
de algemeene ledenvergadering gehouden
van de Centrale Landbouw-Onderlinge,
bedrijfsvereeniging als bedoeld in artikel
1 der Land- en Tuinbouwongevallenwet
De balans en rekening en verantwoor
ding over het met 31 October 1930 ge-
eindigde boekjaar werden onveranderd
goedgekeurd.
Aan het ter vergadering behandelde
jaarverslag ontleenen wij het volgende:
In het verslagjaar dat loopt van 1
November 1929 tot en met 31 October
1930 onderging het aantal aangesloten
landbouwers geen groote verandering. De
organisatie telde op 31 October j.l. 34.709
leden. Het over het verslagjaar verzeker
de loon, met inbegrip van het bedrag,
waarvoor patroons en inwonende en in
het bedrijf medewerkende kinderen vrij
willig vrezekerd werden, bedroeg bijna
65 millioen gulden.
Van de gelegenheid om zichzelf tegen
ongevallen te verzekeren werd door 3189
landbouwers gebruik gemaakt, terwijl op
31 October 1930 voorts 1649 leden hun
inwonende kinderen in de verzekering
hadden opgenomen.
Het aantal deelnemers aan de vrijwil
lige ziekteregeling voor inwonend perso
neel breidde zich weer uit.
In het verslagjaar werden aangegeven
9008 ongevallen, in welk cijfer de met
bedrijfsongevallen gelijkgestelde bedrijfs-
ziekten zijn begrepen. Van deze 9008 ge
vallen werden er 565 niet als ongeval of
als bedrijfsziekte erkend.
Van de 7504 ongevallen in den zin der
wet liepen er 6980 binnen zes weken af,
hadden er 21 een doodelijken afloop en
werd aan 2 getroffenen een blijvende uit-
keering toegekend. De overige 501 getrof
fenen waren niet binnen zes weken her
steld, zoodat zij in aanmerking kwamen
voor een schadeloosstelling na bedoelden
termijn.
Van de 939 krachtens de vrijwillige
regelingen behandelde gevallen liepen er
872 af binnen zes weken en hadden er
3 een doodelijken afloop. Aan de overige
64 getroffenen moest een voorloopige ren
te worden toegekend.
De uitkomsten zijn, niettegenstaande
het aantal ongevallen hooger was dan
in eenig vorig jaar (in het boekjaar
1923/24 bedroeg dit aantal 91 per 1 mil
lioen loon, in het afgeloopen boekjaar
140 per 1 millioen loon) belangrijk gun
stiger dan zij in het vorige verslagjaar
waren.
In het verslagjaar werden 205 onge
valspatiënten voor rekening der vereeni
ging in een ziekeninrichting opgenomen;
in 148 gevallen betrof dit een opneming
binnen 6 weken na. het ongeval, in 57
gevallen na 6 weken. Röntgen-foto's wer
den binnen den termijn van. 6 weken in
249 gevallen genomen, terwijl van pa
tiënten, die langer dan 6 weken inva
lide waren, nog in 97 gevallen door onzen
medischen dienst een Röntgen-opneming
werd gevraagd.
Het totaal der ongevallen-, administra
tie- en andere kosten van de Centrale
Landbouw-Onderlinge heeft bedragen
over het verslagjaar f 490.577.731/2-
De onkosten der Centrale Landbouw-
Onderlinge bedragen over het verslag
jaar per f100, loon fO.75%.
Behalve bovenvermelde kosten van de
Centrale Landbouw-Onderlinge moeten
door de leden bovendien nog worden op
gebracht de kosten der ongevallen, die
korter duurden dan zes weken. De totaal-
kosten door elk lid alzoo per f 100 loon
op te brengen, loopen uiteen al naar
gelang van de afdeeling, bij welke het
lid is aangesloten. Gemiddeld bedragen
deze totale kosten per f100 loon thans:
f 1.38.
In de vacatures ontstaan door perio
dieke aftreding van den heer G. W.
Binnenland.
Vergadering van den Polder Walcheren.
De officieele uitslag der Statenverkiezin
gen.
Buitenland.
De vlootbesprekingen.
Storm boven het Kanaal.
Stroink en door bedanken van den heer
J. Wuite Jzn werd de heer Stroink her
benoemd en de heer C. S. van Beuningen
te Maarsbergen benoemd. Tot plaatsver
vangende commissarissen werden be
noemd de heeren J. M. van Bommel van
Vloten te Goes en G. Nijenhuis te Gieten.
Textielconflict beëindigd?
Naar gemeld wordt is bij db bespre
king die de vorige week met de bij bet
conflict in Twente betrokken partijen
plaats vond, overeengekomen, dat .de be
trokken vakbonden aan hun ledenverga
deringen bet volgende voorstel zouden
voorleggen:
le. Handhaving van de wachtgeldrege
ling, zooals deze voorheen bestond.
2e. De premiebasis van f23 op f 24 te
te brengen.
3e Een instantie te scheppen, die voor
de andere bestaande grieven zal trach
ten een oplossing te vinden.
Dit voorstel is in de stakersvergade
ring aangenomen.
Het resultaat is aan den rijksbemidde
laar meegedeeld, die aan de werkgevers
bericht zal zenden.
Ontwerp-Ziekenfondswet.
De Algemeene Raad ter Bevordering
van het ziekenfondswezen, bestaande uit
vertegenwoordigers van de Landelijke Fe
deratie ter behartiging van bet Zieken
fondswezen, van bet Ned. Verbond van
Vakvereenigingen en van het Christ. Na
tionaal Vakverbond, heeft een adres ge
richt tot de Tweede Kamer over bet ont-
werp-Ziekenfondswet, waarin betreurd
wordt, dat ingevolge dit ontwerp de zie
kenverzorging van ziekenfondsleden on
voldoende zal blijven, doordat deze geen
volledige specialistische hulp en geen zie-
kenhuisverpleging zal omvatten.
Verder wordt aangevoerd, dat de regee
ring ten onrechte voorloopig geen subsi
die aan de ziekenfondsen wil verleenen,
nu bet ontwerp de verplichting op de zie
kenfondsen legt om ook voor gewone en
buitengewone verloskundige hulp te gaan
zorgen. Naar schatting zal de zorg voor
de gewone verloskundige hulp de zie
kenfondsen reeds 1 Vi millioen gulden per
jaar meer kosten.
Adressant zou verder een nauwer ver
band tusschen de Ziekenfondswet en de
Ziektewet willen leggen. De Ziektewet be
paalt n.l., dat een arbeider alleen dan zie
kengeld ontvangt, indien hij lid is van
een erkend ziekenfonds. Hierop wordt
echter de uitzondering gemaakt, dat de
arbeider dat geld, ook zonder zieken
fondslid te zijn, kan ontvangen, indien
bij aantoont, dat bij geneeskundige hulp
kan krijgen. Daarom stelt de Raad voor,
dat plaatselijke Commissies zullen beoor-
deelen, welke arbeiders vrijgesteld zullen
worden van het lidmaatschap van een
ziekenfonds. Daarmee staat dan vast, dat
alle anderen, op verbeurte van ziekengeld,
verplicht zijn toe te treden.
Het streven van adressant is te zor
gen, dat de verzekerden zelf de meerder
heid van het bestuur der fondsen uitma
ken. Hij verzoekt dezen eisch in de wet
te willen vastleggen.
Het ontwerp houdt er ook geen reke
ning mee, zeggen adressanten, dat fond
sen, dokters en apothekers in vaste dienst
betrekking hebben. De Raad verzoekt de
mogelijkheid te laten bestaan, dat ook op
deze wijze in de ziekenverzorging wordt
voorzien.