Vrijdag 24 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
s
EERSTE BLAD.
DE UITSLAG.
i
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland
Binnenland.
Winst en verlies bij de Statenverkiezingen.
8
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
B. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstatraat 70, Does.
Tel: Redactie en Administratie Na 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma P. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
VERSCHIJNT RLKEN WS5SM&
P«s S jassadsa» Srauos sos«. ISy=>
1-CS» MSSffltB - - - i s Ü0.08
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
De verkiezingen voor de Provinciale
Staten behooren weer tot het verleden.
Behoudens enkele zetels waaromtrent
nog eenig verschil bestaat is het resul
taat van de gehouden verkiezing thans
volledig bekend.
Wij kunnen nu het terrein overzien.
En dan, het ligt eenigszins voor de
hand, letten wij in de eerste plaats op
de Antirevolutionaire part ij,
die als altijd fel bestreden, ongehavend
uit den strijd te voorschijn kwam.
Haar aantal stemmen liep sinds de vo
rige Statenverkiezing met 54.000 voor
uit, het percentage van het aantal stem
men klom van 12.23 tot 12.66 en het
aantal zetels vermeerderde met 2. Van
78, kwamen we op 80 zetels. Een feit dat
tot dankbaarheid kan stemmen.
De Christelijk-Histori-
scheUnie was iets minder geluk
kig. Het is niet zeker of zij 2 zetels ver
loor, dan wel of het verlies tot één beperkt
blijft, de officieele uitslag in Zeeland
dient te worden afgewacht maan in
elk geval is er verlies, zij 'tdan ook een
zeer gering verlies. Dit blijkt ook uit het
stemmingspercentage dat van 11.65 daal
de tot 11,11.
De Staatkundig Gerefor
meerde partij had nog eenige
winst te boeken. Haar stemmingspercen
tage klom van 1.98 tot 2.30, terwijl één
zetel gewonnen werd. Met de groote
sprongen van deze partij is het blijkbaar
gedaan. Zij kan misschien nog eenige
winst behalen, door nieuw terrein te ont
ginnen en in streken waar dit tot nu toe
niet of zeer weinig gedaan werd, de A.H.
partij trachten afbreuk te doen, maar
overigens zal het ook voor haar zaak
worden om te strijden voor het behoud
van wat verkregen werd.
In „De Banier" tracht men wel de vol
gelingen te suggeireeren, dat wonderveel
bereikt is en dat groote dingen tot stand
werden gebracht, maar uit het feit, dat de
R. K. Staatspartij haar groot
ste vijand zich volkomen wist te hand
haven en dat de A.R. partij die dag
aan dag bestookt wordt, zelfs nog winst
mocht boeken, blijkt wel, dat er hier van
met sprongen vooruit gaan geen sprake
meer is.
Intusschen, de S. G. P. heeft langza
merhand een aardig stemmental bereikt
waarbij ze echter, en zoo komen we aan
de uiterste linkerzijde, nog door dat der
Communisten overtroffen werd.
Deze partij, die het rechtstreeks op den
ondergang van ons land gemunt heeft,
verkreeg niet minder dan 10 zetels, waar
bij dan nog komt dat ook door de Revo
lutionair Socialisten twee zetels verkre
gen werden.
Houdt men hierbij rekening met het
feit, dat de linkervleugel van de S.D.A.P.
zooals het jongste congres leerde, steeds
in macht toeneemt, dan is 'twel duide
lijk, dat er geen reden is om het revolu
tionaire gevaar te onderschatten.
En des te meer verbaasd het, dat de
J' no® maar steeds voortgaat met
in de eerste plaats de A. R, partij te be
strijden, wat tenslotte op versterking van
den invloed der revolutionaire groepen
moet uitloopen.
De S. D. A. P. is nog steeds aan de
winnende hand. Dit verwondert niet. Het
zaad der ontevredenheid dat met volle
handen gestrooid wordt, vindt in deze
voor velen moeilijke dagen, een vruchtba
ren bodem.
Daarbij komt dat de V r ij z. Demo
craten met het propageeren van de een
zijdige nationale ontwapening en hun
steeds meer overbuigen naar de Sociaal
democraten zonder het te willen den
weg naar de S. D. A. P. vrijmaken.
Massa's kiezers, daarvoor in den loop
der tijden rijp gemaakt, zijn naar de cij
fers uitwijzen, naar 'de S. D. A. P. over-
geloopen. Vandaar dat het stemmings
percentage van den Vrijz. Dem. Bond te-
tugliep van 6.13 op 3.72 en dat hij van zijn
42 tot nu toe bezette zetels er niet min
der dan 6 kwijt raakte
De Vrijheidsbond, waarvan som
migen zoo groote verwachtingen koester
den en voor wie, naar politieke profeten
voorspelden, een soort reveil op handen
was, hebben mede niet gelukkig geboerd.
Het stemmingspercentage van deze eens
zoo machtige groep liep opnieuw törug,
terwijl het getal van zijn zetels daalde
van 62 op 58.
Een merkwaardig verschijnsel is, dat de
Plattelandersbo n d harde klap
per) kreeg.
Men zou het, oppervlakkig bezien, in
deze dagen van crisis, anders hebben ver
wacht. Immers, wat ligt meer voor de
hand, dan dat nu het platteland in nood
verkeert, de Plattelandersbond daarvan
zou profiteeren. Het tegendeel is echter 't
geval geweest.
De kiezers hebben terecht begrepen, dat
van dergelijke belangenpartijtjes niets te
verwachten is, waarom ze de Bratiaansche
firma dan ook beslist den rug hebben toe
gekeerd.
Overzien we het geheel, dan blijkt, dat
de drie groote rechtsche partijlen, A.R.
partij, Chr.-Hist. Unie en R. K. Staats
partij, gezamenlijk een zeer sterke posi
tie innemen, en dat, ook als we de
kleinere partijen over en weer meerekenen
in ons land de wind nog beslist uit den
rechtschen hoek waait.
Bij eensgezinde samenwerking, dat heb
ben ook deze Statenverkiezingen weer
geleerd, kunnen de rechtsche partijen
de leiding hebben.
Hierover zou zeker nog wel een en an
der te zeggen zijn.
Wij doen dit thans niet.
Terwijl wij uiting geven aan onze
blijdschap en dankbaarheid over dezen
uitslag, al is er voor voldaanheid aller
minst reden, spreken wij tevens de hoop
uit, dat de verantwoordelijkheid die ook
in de Staten op de rechtsche groepen rust,
steeds diep mag worden gevoeld, opdat
deze verkiezing rijke vruchten mag dra
gen.
Republikeinsch Spanje.
Nu alle groote mogendheden het nieuwe
regime hebben erkend, zullen de Spaan-
sche ministers een bespreking wijden
aan de benoeming der politieke vertegen
woordigers van Spanje in het buitenland.
De voorloopige regeering blijft bij haar
plan, om de constitueerende cortes in de
maand Juni bijeen te roepen. Zij schijnt
echter af te zien van de vorming van
nieuwe ministeries.
In het Engelsche lagerhuis is de vraag
gesteld of de regeering den vroegeren
Spaanschen koning het asylrecht zal
verleenen, d.w.z. of hem voor altijd ver
blijf in Engeland zal worden toegestaan.
De minister van binnenlandsche za
ken antwoordde daarop, dat deze kwes
tie tot nu toe niet accuut is geweest.
Verscheidene afgevaardigden van de
arbeiderspartij wezen er bij het debat door
hun interrupties op, dat de vroegere con
servatieve regeering ook aan Trotzki het
asylrecht heeft geweigerd.
Industrieels spionnage.
Eenige weken geleden is te Aken de
ingenieur Pesch aangehouden wegens in
dustrieels spionnage bij de Neutex Si-
cherheitsglas G. m. b. H. aldaar, bij wel
ke bij in betrekking was. De arrestatie
was tot dusver geheim gehouden.
Pesch zou fabrieksgeheimen betreffen
de de vervaardiging van het z.g. pantser
glas aan Rusland hebben verraden en een
hoeveelheid van dat materiaal daarheen
hebben gezonden.
Het bedoelde glas, dat ondoordringbaar
is voor kogels, is een specialiteit der fir
ma, die er de eenige fabrikant© van is.
Communistische woelingen in
Griekenland
De communistische beweging in Grie
kenland neemt den laatsten tijd een be
denkelijk karakter aan. In het bijzonder
in de Noordelijke provincies zijn een groot
aantal commissarissen en agenten aan
het werk, die stelselmatig communistische
cellen in de steden en op het platteland
organiseeren. Deze cellen worden op het
platteland ook gewapend. In de laatste
weken kwam het tusschen boeren en gen
darmerie herhaaldelijk tot bloedige onge
regeldheden, waarbij de boeren dan van
deze wapens gebruik maakten. Op deze
wijze kwam men de communistische be
weging op het spoor. Behalve propagan
da onder het volk, wordt ook onder de
veiligheids- en bewakingsorganen woel-
arbeid verricht. Het is den communisten
b.v. gelukt, het bewakingspersoneel van de
staatsgevangenis van Ingor om te koopen
waardoor eenige communistische arres
tanten uit de gevangenis konden ontsnap
pen. De regeering is thans een groote
zuiveringsactie begonnen, waarbij talrijke
buitenlandsche agenten in hechtenis ge
nomen zijn en zullen worden uitgewezen.
De communisten hebben ook in het ge-
heele land een zoogenaamden strijddag
aangekondigd. De overheid kwam deze
plannen echter te rechter tijd op het
spoor en verijdelde ze.
Finnenvervolging in Ingermanland.
Naar de „Osservatore" uit Helsingfors
verneemt, publiceeren alle Finsche bla
den uitvoerige berichten over massa-ar-
restaties, die door de gepoe werden ver
richt onder de Finsche bevolking van In
germanland.
Den tweeden dag van het Paaschfeest
werden in de dorpen, Keltt en Raapi, on
geveer duizend boeren gearresteerd, die
onder geleide van een sterk escorte van
agenten der gepoe met hun gezinnen naar
het naastbijzijnde spoorstation werden
vervoerd. Daar werden zij in beestenwa
gens opgesloten en volgens nader ontvan
gen berichten vervoerd naar de bosschen
van Moermansk, waar men hen zal dwin
gen dwangarbeid te verrichten.
In het dorp Mylluaia en in tal van
andere dorpen werden ongeveer twee hon
derd boeren gearresteerd. Volgens offici
eele berichten uit Helsingfors bedraagt
het totale aantal gearresteerde boeren
ongeveer zeven duizend.
De massa-arrestatie heeft op de Fin
sche bevolking van Ingermanland en van
Karelié een diepen indruk gemaakt, te
meer, daar de Sovjetregeering groote de
tachementen gepoe-agenten naar Inger
manland heeft gedirigeerd. De bezittin
gen van de gearresteerden zijn onmiddel
lijk geconfiskeerd en overgegaan in eigen
dom van de collectieve boerenbedrijven
van die streek.
In alle kerken van Finland werden
godsdienstoefeningen gehouden, om Gods
hulp voor de veroordeelden in te roepen.
Volgens de meening van politieke krin
gen te Helsingfors zijn deze arrestaties
bedoeld alls antwoord van de sovjetregee
ring aan de Finsche regeering op de an-
ti-sovjet-propaganda, die door deze in
den laatsten tijd openlijk wordt gevoerd.
DE STATENVERKIEZINGEN.
Friesland.
De voorloopige uitslag in Friesland
(omtrent Gaasterland bestaat eenige twij
fel) is als volgt:
Voorloopige uitslag, want de cijfers van
Gaasterland zijn onjuist.
S.D.A.P. 13 (12), Anti-Rev. Partij 12 (11),
Christ. Hist. Unie 10 (10), Vrijz. Dem.
ond 6 (5), Vrijh. Bond 4 (5), R.-K Staats
partij 4 (4), Communisten 1 (1), Platte
landersbond 0 (2).
De mogelijkheid bestaat, dat de S.D.A.P.
1 zetel meer, de A.-R. 1 zetel minder
krijgt.
De S.D.A.P., de Anti-Revolutionairen
en de Vrijz. Dem. Bond winnen ieder één
zetel, de Vrijheidsbond verliest één zetel,
de Plattelandersbond zijn beide zetels.
Zaid-Holiand.
In de provincie Zuid-Holland zijn geko
zen:
S.D.A.P. 21 (21), R.-K; Staatspartij 16
(16), Anti-Rev. Partij 13 (13), Vrijheids
bond 11 (10), Chr. Hist. Unie 10 (10),
Staatk. Geref. Partij 4 (4), Vrijz. Dem.
Bond 3 (3), Communisten 2 (2), Rev. Soc.
partij 1 (0), Herv. Geref. Staatspartij 1 (2).
Vrijheidsbond en Rev. Soc. Partij win
nen elk een zetel ten koste van Platte
landersbond en Herv. Geref. Staatspartij
die elk een zetel verliezen.
Daar Zuid-Holland zich steeds in een
'bijzondere belangstelling mag verheugen,
geven wij (hier ook de stemcijfers:
1927 1931 St.zetels
Staten Staten '27 '31
Stk. Geref. Partij 30647 39737 4 4
Anti-Rev. Partij 112526 130600 13 13
Comm. Partij 22638 19840 2 2
Herv. Geref. Staatsp. 19977 13797 2 1
Vrijheidsbond 83855 103626 10 11
Chr. Hist Unie 87502 93461 10 10
R.-K. Staatspartij 139123 158475 16 16
Dem. Partij en
R.-K. Volkspartij 4816 2662
Vrijz. Dem. Bond 24979 30872 3 3
Plattelandersbond 7856 7145 1 0
S. D. A. P: 180638 210581 21 21
Rev. Soc. Partij 8744 0 1
Kleine Groepen 7184 11739
Totaal 721771 831279 82 82
Utrecht.
In de provincie Utrecht zijn gekozen:
R.-K. Staatspartij 11 (11), A.-R. 8 (7),
S.D.A.P. 8 (8), C.-H. Unie 6 (6), Vrijheids
bond 4 (5), Vrijz. Dem. Bond 2 (2),
Staatk. Geref. Partij 2 (2).
De A.-R. partij wint één zetel ten koste
van den Vrijheidsbond.
Siemmingspercentages in de 11 provinciën
gezamenlijk.
De door de voornaamste partijen bij de
Statenverkiezingen van 15, 22 en 23 April
verkregen stem-percentages in de 11 pro
vinciën gezamenlijk zijn, naar de N. R.
Crt. meldt, in vergelijking met die van de
vorige Statenverkiezingen van 1927:
1927 1931
R.-K. Staatspartij 29.36 30.46
S. D. A. P20.67 22.90
Anti-Rev. Partij 12.23 12.66
Chr.-Hist Unie 11.65 11.11
Vrijheidsbond 10.07 10.06
Vrijz. Dem. Bond 6.13 5.72
Comm. Partij (en) 2.38 2.35
Staatk. Geref. Partij 1.98 2.30
Plattelandersbond 1.22 0.71
Herv. Geref. Staatspartij 1.01 0.82
R.-K. Volkspartij 0.60 0.66
Middenst. partij (Weiss) 0.43 0.63
Rev. Socialisten 0.66
Vergelïjikingscijfers van 1927, 1929
en 1931.
Hieronder volgt een overzicht van de
stemcijfers der in de Staten vertegenwoor
digde partijen en groepen, enkele een
lingen uitgezonderd, bij de Statenverkie
zing van 1927, de Kamerverkiezing van
1929 en de nu gehouden Statenverkiezing:
R.-K. Staatsp865.889 1001.589 996.540
S. D. A. P609.690 804.714 749.095
A.-R. Partij 360.586 391.832 414.150
C.-H. Unie 343.616 354.548 363.667
Vrijheidsbond 297.121 249.105 329.345
Vrijz. Dem. Bond 180.831 208.979 187.241
Comm. Partij(en) 70.248 67.541 76.887
Stk. Geref. Partij 58.498 76.709 75.240
Herv. Geref. Staatsp. 29.921 35.931 26.681
R.-K. Volkspartij 17.793 23.804 21.713
Plattelandersbond 36.124 34.805 23.466
De N. R. Crt. geeft de volgende winst- en verliesrekening omtrent de gehouden
Statenverkiezing:
Vrijheidsbond
R.-K. Staatspartij
C.-H. Unie
A.-R. Partij
V.-D. Bond
S. D. A. P
Comm. Partij
Dem. Partij
Plattelandersbond
Dissid. R.-K
R.-K. Volkspartij
Stk. Geref. Partij
*o
j-4 «rt
5 9
H
W *3
N
J? w
fc N
1
1
-1—1
1-2
I
1
1
1
1
1
3
- I
I
2
- 1
l
1
Friesland
Utrecht
.•73
w
1
1
4
2
1
1
2
1
6
1
+10
3
2
2
8
3
1
1
In Zeeland won ook de lijst van Dalsum 1 zetel.
In Noord-Holland wonnen ook de Middenstandspartij (Weiss) en de Rev. Soc.
Partij; elk 1 zetel, terwijl de onaf bank. liberaal de 'Hartogh uit de Staten ver
dwijnt.
In Zuid-Hoïland verloor de Herv. Geref. Staatspartij een zetel, terwijl de Rev.
Soc. Partij ook hier één zetel veroverd heeft.
Binnenland.
Wijziging van de Leeplichtwet.
De uitslag van de Statenverkiezingen.
Gewestelijke Tarweorganisatie in Zeeland.
Vergadering Breede Watering bewesten
Yerseke.
Buitenland.
Finnenvervolging in Rusland.
Communistische woelingen in Grieken
land.
De heer L. v. d. Vleugel, die te Wanroy
tengevolge van verbranding om het leven
is gekomen. Het onderzoek wijst in de
richting van misdaad.
DE EVENTUEELE SAMENSTELLING
VAN DE EERSTE KAMER.
Aan de hand van de officieus vastge
stelde uitslagen der Staten-verkiezingen
heeft de verkiezingsdienst van het Persbu
reau Vaz Dias berekend of bij de verkie
zing in 1932 van 25 leden der Eerste Kal
mer wijziging in de samenstelling van den
Senaat mogelijkerwijs zal kunnen ont
staan. De conclusie van deze berekening
is, dat, wanneer in de noordelijke provin
ciën (Groningen, Overijsel, Drente en Gel
derland) de in deze Staten vertegenwoor
digde politieke partijen hun stem uitbren
gen op hun eigen candidaten, de thans
bestaande verhouding behandhaafd blijft,
d.w.z. dat wederom gekozen worden in
de Eerste Kamer 3 R.K., 3 S.D.A.P., 2
C.H., 2 A.R., 2 V.B. en 1 V.D.
Wanneer hetzelfde geschiedt in de Sta
ten van Zuid-Holland en dus de Staten
leden uitsluitend stemmen op candidaten
van hun eigen partijen zal het vrijzinnig-
democratische Eerste Kamerlid plaats
moeten maken voor een vertegenwoordiger
van de Staatk. Geref. Partij. Hieruit blijkt,
mede in aanmerking nemend, dat door
combinaties tusschen verschillende partij
en ook een ander resultaat kan worden
verkregen, dat door de thans plaats gehad
hebbende verkiezing van de Provinciale
Staten het volgende jaar slechts een gerin
ge wijziging in de samenstelling van de
Eerste Kamer zal kunnen ontstaan. De
Staten van Zuid-Holland hebben thans
naar de Eerste Kamer afgevaardigd: 3
S.D.A.P., 2 R.K., 2 C.H., 2 A.R., 2 V.B
en 1 V.D. De laatste zou dus eventueel door
een lid van de Staatk. Geref. Partij ver
vangen worden.
Het resultaat van enkele stemmen.
Zoowel in de provincie Zeeland als in
de provincie Drenthe, zegt de N. R. Crt.,
is bijzonder waar te nemen geweest, welk
een waarde enkele stemmen ook in bet
stelsel van de evenredige vertegenwoor
diging kunnen hebben. Het blijkt
immers, dat, wat Zeeland betreft, de R.K.
Staatspartij, indien zij 19 stemmen min
der had verkregen, een zetel aan de Chr.
Historisehen had moeten afstaan. (Hier
bij is gerekend, dat de G. H. geen zetel
wint. Blijkt dat niet het geval, dan spreekt
toch evengoed het kleine stemmenver-
schil. Red. „Zeeuw".)
Hetzelfde is het geval in Drenthe, waar
tusschen de overschotten rm den Vrijz.
