No. 168
Maandag 20 April 1931
45e Jaargang
1 1
z
k:
zim
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendriksë Co's Bank N.V. Goes
!|f
|s.
81
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Uitgifte van 4 Obligatiën
§"P
fi
Uit nummer bestaat uit 2 bladen.
No. 1 van lijst 2.
ROTTERDAM 1931.
52 si Pj s tg
5 I .H s S-
hj a
'8 p
P GQ
3
O
P
£-
gl
f-ü
Ë- P
S 1 8*
-cr:
p ^e. B
p <J c.
- .j vT" tzi a
p f
®V (D O
Q
I.CS S-
si
O
8
3, SR
<3"
>-1 p>
I' O
P
I CD
3
CD
CD
P
j» P- 3
P-e:>ö
tr
Pi:
r p-
2
j.s p^
^(5
L £J* CD
r c
ë-f
B B 8
O
~&g
g"tw
to
^"s I "i
p 2- P
m (D g p P ffi
hl P P ts
eLë g-g
S' e- B B
p> 3.<§ S, 5'
O H
O B
O
8
B a> CD
i** fr
ig
3
B
f o* S I
CD I
3.
r* O"P'
B c§ rtIS.
B O
8>BS|
Cë p B
m'p Ktr
o
||:p^
Tb® o
I -° p. O 8
J CD
-P f3
O
|w
CD
>1
B-
«-+-
c4-
O
P-
(D
CD
CD
P
p cro
eiü
B-S
B
5* N 2
o 2 p=
C 5. B
H 5. B- B 8
C a P-„ a
O
Cf
p
p
o'
offiDe«
P-Orq P
H-
5 M
B Oq
CD
s
O CD
O CD >j.
<J W&jl p
-* E s
w
O
CD
B.a
„ai
srp
O K
ra®
cjwN°
'b Eg HP
»g
WB'B
|ga^
sl
8
H> O
'3 S g
o? r* p*
(z. CO P
CD P P-i
O -a
p- P
03
O
P CD
l> K*
CD P
w g
O P
crq ö-
*-*■ CD
SP
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Buroau: Lanue vorst stro at 70, Goos.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. M4S5.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Ab®nji6«.saf sprifs;
Per 3. ssiaeuslML, ïraxtas ??- jjes®. <3w->
Los!*® nnameTS 30.05
Pr Ijs der Advertenfiflxi:
1—4 rogels 11.20, elke regel meer 30 et
BIJ abonnement belangrijke korting.
Waar ze te vinden zijnl
We hebben 'tal meer gezegd, maar we
willen het nogeens herhalen: men vindt
de A.-R. lijst geheel vooraan op het stem
biljet.
Althans in de kieskringen Middelburg,
Vlissingen, Goes, Tholen en Zierikzee.
De eerste lijst op het biljet is hier die
van de A.-R. partij.
Voor deze kringen geldt dus: de aller
eerste candidaat op het biljet gestemd.
Het eerste blokje voor den naam van den
eersten candidaat rood gemaakt.
In Sluis en Hulst neemt de A.-R. lijst
de tweede plaats in.
Hier is het dus de eerste naam van
de tweede lijst
En voor allo kringen, van geheel Zee
land geldt want de lijsten hebben
overal hetzelfde nummer:
Geen staatsalvermogen.
In de rede waarmede Dr Schokking de
jaarvergadering van de Chr.-Historische
Unie opende, werd met instemming gewe
zen op wat door de Regeering wordt ge
daan om aan de moeilijkheden waarmee
het bedrijfsleven en waarmee inzonder
heid land- en tuinbouw te kampen heb
ben, het hoofd te bieden.
Tegelijkertijd werd er echter op gewe
zen hoe noodig het is, dat ook hierbij de
goede beginselen in het oog worden ge
houden.
Verweer moet worden geboden, aldus
de heer Schokking, tegen het dreigend ge
vaar om de bijzondere omstandigheden
tot gewone te stempelen, of om ze met de
Sociaal-Democratie zonder meer als ge
volg van het kapitalistisch stelsel te zien,
en een toestand in het leven te roepen,
waarvoor ongemerkt de regeering voor
den gang van het bedrijfsleven verant
woordelijk zou gesteld worden, m.a.w. dat
zij dit, en dan naar allen kant, in handen
zou nemen.
Vandaar, dat het noodig is niet alleen
het karakter van de bijzondere omstan
digheden goed te onderkennen, maar bij
de voorzieningen, welke getroffen wor
den, toe te zien, dat wij niet onder de
hand in een ongewenschte rich
ting, in strijd met onze opvattingen
gedrongen worden.
Het betreft hierbij waarlijk niet een
punt van enkel theoretische beteekenis,
maar van het grootste practische belang:
de ontwikkeling van ons staatkundig,
maatschappelijk leven.
Moet dit laatste, al meer door den staat
worden omvat, beheerscht en daaraan ten
volle ondergeschikt gemaakt of zal dit de
betrekking zijn, dat het ook in het maat
schappelijk leven naar recht toega, dat,
voor zooveel noodig, door wettelijke voor
zieningen misstanden worden tegenge
gaan, het zwakke worde gesteund en ge
holpen, maar overigens de waarborg
wordt geschapen, dat er voor de vrije ont
wikkeling van alle krachten de ruimste
gelegenheid blijft?
Indien het antwoord in laatstgemelden
zin zal gegeven worden, dan mag er op
dit punt ook geen verzwakking, laat staan
onverschilligheid komen
Dan vindt hier de waarschuwing, om
in verband ook met de crisis het spoor
niet bijster te worden, zijn rechtvaardi
ging.
Want het raakt hierbij een deel van
den hoofdstrijd, wij kunnen niet anders
oordeelen tegen het alvermogen
van den Staat."
Deze waarschuwing is zeker niet mis
plaatst.
Er wordt van alle kanten geroepen om
hulp van de Overheid.
Industriën vragen hulp en steun even
als land- en tuinbouw en ook de arbei
ders heffen vragend de handen op naar
„Vadertje Staat", of naar de gemeente
besturen.
Dat is zeer verklaarbaar. En als het
er om gaat te helpen een crisis te door
staan, dan is er voor ingrijpen van de
Overheid ook wel aanleiding.
Hier past echter voorzichtigheid.
Zoo gemakkelijk worden de goede be
ginselen uit het oog verloren en vindt de
gedachte van den autonomen staat, die
zijn wil op alle gebied kan doorzetten met
gevolg dat de vrijheid van de afzon
derlijke kringen verstikt wordt, ingang.
Wij willen, in 's lands belang, geen
staatsalvermogen.
Dat moge ook worden bedacht bij de
verkiezingen op a.s. Woensdag
Aan die gedachte worde uiting gegeven
door te stemmen op de Antirevolutionaire
candidaten de eerste (in de kringen Sluis
en Hulst de tweede) lijst op het stem
biljet.
Het nieuwe Spanje.
Het staat van beleg te Seviila is opgehe
ven. Het leven begint langzamerhand
weer zijn normalen gang te gaan.
De Spaansche regeering wil trachten,
de uitvoering van het plan tot proclama
tie van een zelfstandige Baskische repu
bliek met vredelievende middelen te ver
hinderen.
De Baskische nationalistische paitij
handhaaft echter haar wensch om een
eigen republiek binnen het kader van een
confederatie van Spaansche landen te
vormen.
Ook is het plan, om gemeenschappelijk
met Portugal een Iherischen statenbond
te vormen, weer opgedoken.
Naar uit Hendaye wordt geseind, zijn
bij de hertogin van Alba, toen zij bij Irun
de Spaansche grens wilde passeeren,
650.000 pesetas in beslag genomen. Er
werd haar evenwel toegestaan, haar geld
op een Spaansche bank te deponeeren.
De douane-ambtenaren verklaarden be
vel te hebben ontvangen, den leden van de
koningsgetrouwe Spaansche aristocratie
niet te mogen toestaan, met groote bedra
gen in Spaansch geld uit te wijken.
Een ander lid der hooge aristocratie zou
bij het passeeren der grens ongeveer een
millioen peseta's bij zich hebben gehad.
Ook dit geld is in beslag genomen.
De mijnramp te Eschweiler.
Zooals bekend, had op 21 Februari in
de mijn Eschweiler-reserve, kolengebied
Aken, een mijngasontploffing plaats, die
aan 32 mijnwerkers het leven kostte.
Nabij den haard der ontploffing wer
den dynamiet-patronen gevonden, die uit
sluitend gebezigd worden voor het vernie
len van het gesteente, niet voor het stuk
schieten van steenkool. Deze vreemde
vondst van dynamiet die gestolen moest
zijn, wierp al aanstonds een eigenaardig
licht op het jammerlijk gebeuren.
Vóór en na de mijnramp op 21 Fe
bruari werden op verschillende dagen op
de 600 Meter verdieping dynamiet-patro
nen gevonden.
De justitie te Aken is van gevoelen, dat
de ontploffing op 21 Februari moet toe
geschreven worden aan een misdaad, en
dat het vinden van de dynamiet-patronen
op andere data er op wijst, dat er boos
opzet in het spel is.
Oncorrect optreden van Fransche
officieren.
Fransche officieren hebben in Oost-
Pruisen fotografische opnamen in kazer
nes en elders gemaakt.
De fotografische opnamen zijn in be
slag genomen en zullen ontwikkeld wor
den.
Het geldt hier een gezelschap officie
ren, waarbij zich ook een officier bevond,
die aan de Fransche legatie te Berlijn
verbonden is, dat verlof had aangevraagd
voor een reis door Oost-Pruisen om de
slagvelden van Tannenberg en Gumbin-
nen te bezoeken.
Het optreden der officieren wordt als
niet correct beschouwd en het Duitsche
departement van buitenlandsche zaken
heeft zich daarom tot het Fransche ge
zantschap. te Berlijn gewend.
Internationaal Arbeidsbureau.
De raad van beheer van het Interna
tionaal Arbeidsbureau heeft Zaterdag
zijn voorjaarszitting, de 52ste, geopend.
Begonnen werd met de bespreking van
het rapport van de commissie voor het
handels-, kantoor- en winkelpersoneel,
terwijl daarna waarschijnlijk aan de orde
zal komen het rapport van Albert Tho
mas over de bestrijding van de werkloos
heid in Europa. De raad van beheer had
in Januari aan Thomas opdracht gege
ven een rapport op te stellen, waarin hij
met preciese denkbeelden zou moeten ko
men, die aan de Europeesche commissie
van den Volkenbond zouden moeten wor
den overgelegd over de wijze, waarop de
Europeesche staten door samenwerking de
werkloosheid in Europa zou kunnen be
strijden.
Het rapport van Albert Thomas doet
thans twee belangrijke denkbeelden aan
j de hand. In de eerste plaats dringt hij aan
op de schepping van een internationale
I arbeidsbeurs voor werkloozen in den zin
van een Europeesch clearing-house. In de
tweede plaats geeft hij in overweging de
uitvoering van eenige belangrijke interna
tionale werken van openbaar nut, name
lijk den aanleg van een Europeeschen
autoweg en de uitvoering van het denk
beeld van automatische koppeling van
spoorwegwagens. Indien dit denkbeeld
wordt uitgevoerd, zullen niet alleen vele
werkloozen aan arbeid kunnen worden
geholpen, doch bovendien het gevaar voor
ongelukken op de stations belangrijk wor
den verminderd. Thomas heeft in zijn rap
port te kennen gegeven, dat, indien deze
twee denkbeelden met kracht worden aan
gepakt, gedurende vijf jaren 600.000 werk
loozen bestendig aan arbeid te helpen zijn
De opstand op de Azoren.
Portugeesche oorlogsschepen met lan
dingstroepen aan boord zijn op het eiland
Fayal van de Azoren aangekomen. Er zal
een begin worden gemaakt met de expe
ditie tegen de opstandelingen op de Azo-
reneilanden Terceira en San Miguel.
Vliegtuigen hebben vlugschriften boven
Terceira omlaag geworpen, waarin van
garnizoen en bevolking loyaliteit jegens
de regeering te Lissabon geëischt wordt.
Op Madeira.
Volgens berichten uit Funchal op Ma
deira is het lossen der schepen in de ha
ven aldaar geheel stopgezet, doch tot nu
toe kan men niet van een ernstig gebrek
aan levensmiddelen spreken. Daarentegen
bestaat er gebrek aan brandstoffen. Over
het algemeen verscherpt de toestand zich.
Men rekent zelfs op een contra-revolutie.
Cocalne-smokkelaars In BelglB
aangehouden.
De politie heeft te Yperen, Moeskroen
en Maldeghem een vijftal personen aan
gehouden, die een uitgebreiden groothan
del in cocaïne dreven. De verkoop vond
voornamelijk plaats te Brussel, Antwer
pen, Gent, Luik en de kustplaatsen.
Volgens mededeeling van het parket to
Yperen, kwaim de cocaine uit Nederland.
De smokkelaars, die in verbinding blg1-
)cen te staan met internationale hande
laars in verdoovende middelen, brachten
de narcotica voor 70.000 francs per K.G.
aan den man, terwijl de groothandels-
prijs gemiddeld 16.000 francs bedraagt.
De werkloosheid in Amerika.
De bezorgdheid van de Amerikaansche
regeering over de groote werkloosheid
er zouden niet minder dan zeven millioen
werkloozen zijn! moge blijken uit het
feit, dat de staatssecretaris voor Arbeid
thans een volledige reorganisatie van den
werkverschaffingsdienst aankondigt Er
zullen niet minder dan 48 rigionale bu
reau's worden ingericht, ieder met zeven
afdeelingen voor de voornaamste bedrijfs
takken.
Korte Berichten.
De zomertijtd is in Engeland offi
cieel ingegaan op gister (Zondag) och
tend 2 uur.
Naar de „Osservatore" uit Stamboel
verneemt, is aldaar uit Tasjkent bericht
ontvangen, dat de gepoe dertig leden heeft
gearresteerd van het hoogste gerechtshof
van Oesbekstan, die beschuldigd worden
van contra-revolutionaire propaganda.
Onder de gearresteerden bevindt zich ook
de president van de rechtbank en de pro
cureur-generaal.
Aan het langdurig verzet tegen de
vestiging van Joden te Nazareth is thans
een einde gekomen. De christelijke en mo-
hammedaansche overheden hebben een
oproep gepubliceerd, waarin de Joden
worden uitgenoodigd, zich te Nazareth
te vestigen, teneinde er toe bij te dragen
dat de algemeene economische crisis wor
de opgeheven.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen te
gen Dinsdag 28 April, des middags te I
uur. Aan de orde is dan het trekken van
de afdeelingen en de regeling van werk
zaamheden.
De voorzitter zal daarbij voorstellen in
deze vergadering een aanvang te maken
met de behandeling van o.m. de volgende
onderwerpen:
Interpellatie van den heer Kortenhorat
over het standpunt der regeering ten aan
zien van het niet in werking treden der
handelsconventie en van de te verwach
ten wijzigingen in de internationale eco
nomische politiek en omtrent de gevolgen
daarvan voor de Nederlandsche belan
gen.
Wetsontwerp aanvulling van hoofdstuk
I van de Wegenbelastingwet,
j Conclusie van het verslag der commis-
i sie voor de Rijksuitgaven omtrent den
brief van de Algemeene Rekenkamer ten
geleide van een afschrift van de door
haar gevoerde correspondentie met den
minister van waterstaat inzake de uitvoe
ring van de Zuiderzeesteunwet.
Wetsontwerp nadere wijziging van de
Visscherijwet.
Wetsontwerp regeling van den klein
handel in alcoholhoudende dranken.
Voorstel van wet van den heer van den
Bergh c.s. betreffende wettelijke regeling
van het geldschietersbedrijf.
De toestand in den Groninger landbouw.
In de vergadering van de commissie van
de samenwerkende werkgevers- en werk
nemersbonden in het landbouwbedrijf in
de provincie Groningen is namens de
werkgeversbonden medegedeeld, dat hun
leden in de districten Oostelijk Groningen,
Hoogeland, de Marne en Noordelijk Wes-
terkwaitier, niettegenstaande den zeer
onbevredigenden bedrijfstoestand, vooral
met het oog op verdere samenwerking tot
verbetering daarvan, hadden besloten, de
thans geldende collectieve contracten niet
op te zeggen, waardoor deze ongewijzigd
zijn verlengd tot 1 en 12 Mei 1932. Voor
het district Fivelingo, waar plaatselijke
contracten bestaan, zal op grondslag van
de Hoogelandster overeenkomst een uni
form-contract worden getroffen. De leden
der Veenkoloniale werkgeversbonden wa
ren niet bereid, het bestaande collectieve
contract te continueeren. Voor dit district
volgt nu arbitrage en getracht zal wor
den, door gezamenlijke actie bevredigen
den steun voor de Veenkoloniën te ver
krijgen.
Winkelsluitingswet.
Naar wij vernemen, is binnenkort een
Kon. besluit te verwachten, waarin zal
worden bekend gemaakt, dat de Rijkswin
kelsluitingswet op 1 Juli in werking zal
treden.
Belastlngverhooglng te Rotterdam.
Uit een uitvoerig voorstel van B. en W.
van Rotterdam blijkt, dat naar hun oor
deel een aanmerkelijke verhooging der
belasting niet te vermijden zal zijn. Het
college stelt voor, het aantal van 30 op
centen op de gemeentefondsbelasting tot
60 te verhoogen.
Voorts achten B. en W. de instelling
van een crisisdienst in verband met de
hooge uitgaven, voortvloeiende uit de
werkloosheid, gewenscht.
Invoering Tarwewet.
Naar we vernemen, zal de inwerking
treding van de nieuwe Tarwewet worden
bepaald op 15 Mei a.s.
De Nederlandsche iijd.
Zondagnacht zegt de „Maasbode" is in
Groot-Brittannië, België en Frankrijk de
zomertijd begonnen. Wij hebben daarmee
nog den tijd tot half Mei, maar het ge
volg hiervan is, dat we thans als een
eenzaam tijd-eiland tusschen de ons om
ringende mogendheden inzitten,, die nu
allen denzelfden tijd hebben; Duitschland
heeft n.l. den Midden-Europeeschen tijd,
die thans gelijk is aan dien van de lan
den met zomertijd. Z.e zijn ons namelijk
allen veertig minuten voor.
Middelburg. Zaterdagmiddag hield Prof.
Dr J. R. Slotemaker de Bruine voor den
Kamerkieskring Zeeland der C.-H. Unie
een rede over: „Rondom het parlemen
taire stelsel".
Met 't oog op de a.s. Staten- en Ge
meenteraadsverkiezingen stelt de spreker
zich de vraag of het wel geoorloofd of
verstandig is over het parlementaire stel
sel te spreken, daar z.i. de evenredige ver
tegenwoordiging niet toe te juichen is
voor Staten of Gemeenteraad. Hierdoor
toch worden vaak bekwame mannen aan
den dijk gezet.
De Prov. Staten en de Gemeenteraden
rijn overheden, die besturen. Alleen heb'
Binnenland.
De inwerkingtreding van tarwewet en
winkelsluitingswet.
De suikerbietenuitvoer naar België.
Buitenland.
De toestand op de Azoren en op Madeira.
Het nieuwe Spanje.
97l/5 /g.
Inschrijvingen worden gaarne aan
genomen tot Donderdag 23 April 1931
ben de Staten nog een politiek karakter,
daar zij ook een kiescollege vormen (ver
kiezing leden Eerste Kamer).
Het parlementaire stelsel beoogt den
rechtmatigen invloed van 'tvolk op den
gang van 's lands zaken. Wie geen abso
lute koninklijke macht of dictatuur
wenscht, moet het parlementaire stelsel
steunen.
De Tweede Kamer is niet de overheid,
maar de vertegenwoordiging van het volk.
De regeering is de overheid. Die regeert
en de volksvertegenwoordiging contro
leert. Natuurlijk dient er eenige overeen
stemming te zijn tusschen regeering en
volksvertegenwoordiging.
Als de politieke partijen verantwoorde
lijk gesteld worden tegenover de kiezers
voor 'tgeen de regeering doet of laat, is
dit geen gezonde toestand. Daarom moe
ten de politieke partijen bij de verkiezin
gen niet loven of bieden. Dan wordt de
geheele politiek omlaag gehaald.
De volksvertegenwoordigers moeten geen
zetbaas zijn van de kiezersl evenmin als
de regeering van de volksvertegenwoor
diging.
Het zou een meer gezonde toestand zijn
als één politieke partij de meerderheid
had. Sinds lang bestaat die toestand in
ons land niet. Daarom dienen verwante
partijen tot samenwerking te komen en
gezamenlijk een program opmaken.
Thans vindt men in alle partijen aan
hangers van 't conservatisme en van de
democratie. Deze verscheidenheid is het
minst bij de Antirevolutionairen en de
Christelijk-Historischen. Deze twee par
tijen zijn nauw aan elkaar verbonden.
Spr. onderscheidt in de wereld de vijf
volgende geestesstroomingen: 1. Het Bols
jewisme; 2. de Sociaal-Democratie; 3. het
Roomsch-Katholicisme; 4. de secularisa
tie; 5. het positieve Protestantisme.
De eerste 3 groepen hebben niet veel
toelichting noodig.
Onder groep 4 (de secularisatie, zooals
spreker die wil noemen) verstaat hij al
len, die streven tot ontwikkeling zonder
religieuse basis. Daarom volgt hij met be
langstelling de godsdienstige bewegingen
in de liberale kringen.
Groep 5 staat tegenover de 4 voor
gaande. De politieke partijen, die daarbij
behooren, moeten elkaar niet bestrijden,
maar elkaar zooveel mogelijk zoeken.
Dan alleen kan er kracht van haar uit
gaan.
Het positieve Protestantisme erkent,
dat alle gezag uit God is. In Gods open
baring ligt de grondslag van de volks
ontwikkeling. Zijn vrijheid is alleen ge
bonden aan God. (Die van de R. Katho
lieken aan de Kerk).
Alle ontwikkeling wordt daarom alleen
van God verwacht. (Het socialisme zoekt
die uitsluitend in 't werken van den
mensch).
Spr. wil de verschillen dier partijen
niet naar voren brengen, maar wil liever
aandringen tot toenadering.
Wat de A. R. heeren Colijn en Heems
kerk over die noodzakelijke toenadering
in den laatsten tijd geschreven hebben,
is vroeger ook reeds door de Chr. Hist,
betoogd.
Het verblijdt den spr., dat het nu meer
algemeen gevoeld wordt.
De voorzitter, Ds J. de Visser, die den
spreker had ingeleid, dankte dezen voor
zijn gehouden rede en sprak den wensch
uit, dat bij de a.s. verkiezing ieder waar
lijk protestant zijn plicht moge vervullen.
In de daarop volgende huishoudelijke
vergadering werdse ds® peaaiae»
