No. 163
Dinsdag 14 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Oo's Bank N.V. Goes
BUSTARD
EERSTE BLAD.
HEVEA FIETSBANDEN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
V Het Antirevolutionaire standpunt.
f/c/i t/oopend-'j/zërsterA.
Buitenland
de fijne custard
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 APRIL vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
•a a? wat moeit
i aaide hij een
fdkusuon van
tij daarmee de
ils. Op het gegil
andere dienst
op straat sur-
opmerkzaam
sur de. Inmiddels
vluchten, doch
egrepen.
werd in beslag
v a n f 05.000.
diende van een
keizersgracht te
an f 65.000 ver-
ild gekregen om
een cliënt een
Hij deed dit ech-
geld voor zich-
in patroon geen
en valsche kwi-
ngeduldig begon
rzoek instelde,
te zijn.
een van de ge-
dam zou behoo-
irag opgemaakt,
den te betalen
ild terug, zoodat
t een faillisse-
ia is door deze
ik geworden en
'unctie waar te
de politie gsar-
rechtercommis-
binnen afz.enba-
dezer zaak door
wachten.
NO.
gaat de commu-
p de meest grove
in woord en
tegen godsdienst
em.
sdde ter gelegen-
t Kerstfeest,
ns ook weer ge-
den vooravond
ichfeest.
welke zich aan
te buiten gaat,
ent rum, geeft
ut enkel blijk van
inde mentaliteit,
niet minder van
gemis aan psy-
historisch besef,
mn door is het
bestreden en
alle eeuwen door
>r zijn bestrijders
gezegevierd,
onveranderlijk
d uit op de be-
,n hen, die hem
'ermoed ondema-
mistische leiders
machtig wanen
■en dan zij heb-
•istendom en de
neer te slaan,
veldigste, althans
idigste middelen
ten dienste ston-
nooit gelukt.
,en niets anders,
■bereiding, of de
in hun eigen on-
oor de personen
evenzeer voor de
le stolsels.
.lisme heeft zijn
ioral aan zijn on-
anti-clericaal
wijten.
■democratie stuit
itrijd tegen Kerk
eveneens op een
onoverwinnelijk,
onoverwinnelijk
daar in die par-
opengaan voor
ijke en verkeerde
—itrijd.
unisme zal dezelf-
opdoen.
igen het christen
tijd een verloren
tijd een verloren
l1 altijd een ver-
lijven.
;er bijna dan de
dit wanstaltig
daarom de ver-
iijn over het feit,
Jrijke lessen der
verdwazing zich
herhaalt.
ige contrasten.
lid, dat geen raad
looper, die zitten
erkruiper, die er
nt.
wachter, die niet
ig komt,
dschje, dat niet
i is.
iw, die heel wat
m, die zijn schaap-
droge heeft,
ïoofdlge, die met
In z'n haar zit,
miste, die op haar
irdt gezet,
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Buroau: Lan^c Corststrnnt 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No- <4455.
Bijkantoor te Middelburg,
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 250.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Pst 8 maanden, franco ne? »o»L f
Losse nummers .10.05
Pr ij a der Advertentlën:
1regels 11.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Ook in deze verkiezingsdagen kan men
weer de beschuldiging hooren, dat de
A.R. partij is een militaristische partij,
die een welgevallen heeft in den oorlog.
Niets is. minder waar.
Het Antirevolutionaire standpunt is in
dertijd door Prof. Anema zeer duidelijk
aangegeven toen hij in de Eerste Kamer
(17 Mei 1922) o.m. het volgende op
merkte:
„Wij antirevolutionairen zijn geen pa
cifisten, wij gelooven niet in verbetering
van den mensch als zoodanig, in uit
eindelijke komst van een vrederijk der
algemeene humaniteit; daarvoor kennen
wij onzen Bijbel en de geschiedenis te
goed. Maar wel achten wij het onzen plicht
om met al onze kracht den strijd aan te
binden tegen alles wat niet is conform
onze Christelijke rechtsbeginselen.
Als menschelijke hoogmoed en zelfover
schatting gaan streven naar een huma-
nistisch-paeifistisch wereldrijk, dan zeg
gen wij, dat naar de Heilige Schrift de
splitsing der menschheid in natiën en
volken juist ten doel heeft, om tegen zulk
een streven in te gaan en het te verijde
len. Aan zulk een internationalisme doen
wij niet mede.
Maar als diezelfde menschelijke hoog
moed en machtsbegeerte zich kleeden in
den vorm van nationalisme en van na-
tionalistischen oorlogszucht, van moed
willige verzaking van recht en gerechtig
heid, die men zelf bij overeenkomst heeft
erkend en bevestigd, dan kanten wij ons
daartegen met niet minder beslistheid."
Dit komt geheel overeen met wat ge
zegd wordt in het program van actie voor
de verkiezingen in 1929:
„Handhaving van de zelfstandige po
sitie, welke het Koninkrijk der Neder
landen, onder Gods bestel, in langdurige
historische ontwikkeling verkregen heeft."
Maar daarnaast:
„Krachtige medewerking aan alle maat
regelen, die de heerschappij van het
recht in het leven der volkeren helpen
bevorderen en mitsdien bijdragen tot be
teugeling van den oorlog, zoo mede aan
de pogingen ondernomen om te geraken
tot gelijktijdige en wederzijdsche vermin
dering van bewapening."
Liberale reclame.
Velen hebben ongeloovig het hoofd ge
schud toen onlangs het liberale orgaan in
Zeeland, een geweldige opbloei van het
liberalisme ook in dit gewest voorspelde.
Zij wisten toen echter nog niet, wat
waarschijnlijk aan den liberalen reveil-
profeet wel bekend was, met welke groot-
sche middelen getracht zou worden den
kiezersstroom in liberale bedding te
leiden.
De liberale partij waarvan het vol
gens Mr Boon een eer is er toe te behoo-
ren, werkt n.l. althans in Zeeland, met
ongeteekende advertentiën.
Deze advertentiën hebben dit voor, dat
men er a 11 e s in kan zeggen en dat toch
niemand die de eer te beurt viel een lei
dende positie in te nemen, er voor ver
antwoordelijk kan worden gesteld.
Zoo kon men Zaterdag in verschillende
bladen een advertentie lezen waarvan de
aanhef aldus luidde: „Hoopt gij op een
tijd van welvaart na de malaise van de
laatste jaren? Helpt dan ook mede den
Vrijheidsbond te versterken. Geen andere
partij deed zooveel voor de welvaart als
de liberale staatspartij."
Zulke advertentiën moeten wel in
slaan.
kst is dan ook volkomen begrijpe
lijk hoe het liberale Middelburgsche or
gaan, vooral toen te Veere een paar libe
rale kiezers zich organiseerden, zulke
grootsche verwachtingen kon koesteren.
Intusschen, de liberale profeten heb
ben één factor over het hoofd gezien.
Deze n.l. dat men zelfs de bevolking
van Zeeland niet alles kan wijsmaken.
Het gebeurde met het Tarwewetje b.v.
is zeker nog niet vergeten.
NOG GEEN 25 JAAR EN TOCH NAAR
DE STEMBUS.
Het „Maandblad voor gemeente-admi
nistratie" vestigt de aandacht op een bij
zonder geval.
Iemand kan geen kiezer zijn, als hij
den leeftijd van 25 jaar niet heeft be
reikt.
Artikel 2 der Wet zegt het duidelijk:
„Onder hen, die den leeftijd van 25 ja
ren hebben bereikt, verstaat deze wet
hen, die den leeftijd hebben bereikt vóór
of op den 25sten Mei".
En toch komen er straks bij de Staten-
tenverkiezing menschen ter stembus, die
aan het vereischte in art. 2 gesteld, niet
voldoen en die toch krachtens de Kies
wet kiezer zijn.
Immers:
Ingevolge art. 10 der wet stelt het ge
meentebestuur telken jare op den 22sten
Februari de kiezerslijst opnieuw vast,
welke lijst volgens art. 15 van kracht
wordt op 1 April. Hierop komen dus zij
te staan, die per 15 Mei den leeftijd van
25 jaren hebben bereikt.
Art. 5 der provinciale wet zegt, dat de
gewone tijd der candidaatstelling voor de
verkiezing van de leden der staten is de
tweede Dinsdag van Maart. Alsdan, zoo
vervolgt dat artikel, worden candidaten
gesteld ter vervulling van de plaatsen
der leden, die met den volgenden eersten
Dinsdag van Juli moeten aftreden.
Gedeputeerde Staten van alle provin
ciën nu hebben den dag der stemming
bepaald op een dag in de maand April.
Die stemming gaat dus volgens de nieu
we kiezerslijst. De vraag is echter: wel
ken leeftijd hebben zij, die eerst na den
dag der stemming 25 jaren worden, ten
tijde van de uitoefening van hun kies
recht?
Nu mag worden aangevoerd, dat bij de
openbare behandeling van het ontwerp
hieraan aandacht is geschonken en de
Grondwet den 23-jarigen leeftijd als grens
stelt, het neemt niet weg, dat in de prak
tijk straks inbreuk wordt gemaakt op de
positieve bepaling inzake den 25-jarigen
leeftijd in de kieswet gesteld als een der
vereischten om het kiesrecht deelachtig
te worden".
Deze zaak verdient do aandacht, wij
hebben er reeds eerder op gewezen, om
dat de mogelijkheid bestaat, dat sommige
24-jarigen, die tot stemmen bevoegd zijn,
en verplicht, van deze bevoegdheid geen
gebruik zouden maken.
Ons is een geval bekend, dat iemand,
toen hij hoorde, dat hij op de kiezers
lijst was geplaatst, toch als zijn voorne
men te kennen gaf niet te stemmen, om
dat hier wel een vergissing in het spel
zou zijn.
Dat is echter niet het geval.
De wetgever heeft het mogelijk ge
maakt, dat ook sommigen, die nog geen
25 jaar zijn, kunnen gaan stemmen.
En nu geldt ook voor hen: stem recht
is stem plicht.
Ook zij stemmen
NO. 1 VAN LIJST 2.
De republikeinsche overwinning in
Spanje.
De nieuwe toestand.
Te Madrid hebben de candidaten der
linkergroepen 30, die der monarchisten 20
zetels behaald. De overwinning der repu
blikeinen is volkomen.
Te Barcelona is de definitieve uitslag: 12
monarchisten, 13 radicale republikeinen
en 25 candidaten van de Katalaansche
republikeinsche linkerzijde.
Cadix heeft een geheel monarchisti-
schen gemeenteraad gekozen. Te Avilla,
Burgos en Pampeluna zal de meerder
heid monarchistisch zijn, maar in alle
andere hoofdsteden zijn de monarchisten
in de minderheid.
De regeering wordt als demissionair
beschouwd.
Een later bericht zegt, dat de minis
terraad gedurende 4 uur vergaderd heeft,
zonder tot een beslissing te kunnen ko
men, omdat de opvattingen van de libe
ralen en de conservatieven vlak tegen
over elkaar stonden.
In Madrid heerscht volkomen rust. De
republikeinen en socialisten nemen, naar
ook van regeeringszijde erkend wordt, een
volkomen loyale houding aan.
Naar Havas uit Madrid bericht zouden
de berichten der buitenlandsche corres
pondenten, die bijzonderheden bevatten
over de gebeurtenissen in Spanje, door
de autoriteiten opgehouden zijn. Men
vraagt zich af, of de censuur weer inge
voerd is. Te Madrid waren de meest ver
schillende berichten in omloop.
Het Revolutionnair Comité verklaart
aan de pers, dat de verkiezingsresultaten
het verlangen van Spanje naar een Re
publiek uitdrukken. Indien de Kroon
hiervan de consequenties ni,et aanvaardt,
dan dient de Republiek met geweld te
worden ingesteld.
De Premier Romanones heeft in een
persgesprek verklaard, dat de verkiezin
gen van gisteren geen politiek karakter
hadden, alleen in een aantal steden heeft
men er deze meening op na gehouden.
Voor den koning bestaat er geen moge
lijkheid uit deze verkiezingen bepaalde
consequenties te trekken. Eerst moeten
nog de verkiezingen voor de nationale
vergadering en de andere parlements
verkiezingen worden gehouden. Dit betee-
kent, aldus de correspondent van het
Tageblatt: Romanones is met den koning
overeengekomen niet te wijken.
Het resultaat van de verkiezingen heeft
intusschen een catastrophalen indruk op
de beurs uitgeoefend. Het pond steeg met
4 pesetas en noteert nu 48.
De Spaansche Koning zou tegenover
den minister van Buitenlandsche Zaken
verklaard hebben, dat hij Spanje niet in
een burgeroorlog wil storten. Hij begrijpt
volkomen wat zijn plicht is. Hij hoopt
een oplossing te vinden op grond van
vreedzame overeenkomsten.
Volgens geruchten zou de koning dade
lijk naar het buitenland, Parijs of Lon
den, vertrekken. Een bevestiging van deze
geruchten is echter niet ontvangen.
De positie der Engelsche regeering.
Het lot van de Engelsche regeering
hangt af van de stemming over de con
servatieve motie, inzake de werkloosheid,
Donderdag a.s. Men verwacht echter, dat
de liberalen, na de ministers gehoord te
hebben, zullen besluiten de regeering te
steunen in voldoende aantal om een ne
derlaag der regeering te voorkomen, die
haar ontslag en het uitschrijven van
nieuwe verkiezingen zou beteekenen.
Groot alcoholsyndicaat ontdekt in de
Ver. Staten.
Volgens bericht uit New-York hebben
ambtenaren der prohibitie te New-Or-
leans een uitgebreide smokkelorganisatie
ontdekt. Deze had snelvarende schepen en
vliegtuigen tot haar beschikking en zelfs
in een der voorsteden van New-Orleans
een eigen radiostation, waardoor men
zich voortdurend op de hoogte hield van
de bewegingen der kustwachtschepen en
ook met de talrijke agenten in het ge-
heele land verkeerde.
Vijftien personen zijn reeds gearres
teerd doch men verwacht, dat nog enkele
honderden arrestaties zullen plaats heb
ben.
Opnieuw opstand in Nicaragua.
De vrijheidsbeweging in Nicaragua
manifesteert zich wederom in sterke
mate. Bijzonder kritiek is de toestand in
de havenplaats Puerto Cabecos, waar de
opstandelingen de gebouwen van de Stan
dard Company verwoestten en verschei
dene leden van het personeel om het le
ven brachten.
Volgens de laatste berichten werden er
bij de nieuwe onlusten 25 zeesoldaten en
10 employé's van de Fruit Company ge
dood.
De opstandelingen staken verscheidene
gebouwen in brand en verwoestten het
radiostation.
De haat der bols chew iki.
Naar het Poolsche blad „Dobry Wyec-
zor", dat te Warschau verschijnt, uit Mos
kou verneemt, werden aldaar op Goeden
Vrijdag en Paaschzaterdag op bevel van
de sovjet-autoriteiten vele kerken, die tot
nog toe getolereerd werden, gesloten.
Voor alle kerken werd een verbod uit
gevaardigd, om met Pascheri de klokken
te luiden.
In de theologische faculteit te Leningrad
werd een inval gedaan door de gepoe.
De rector werd in de gevangenis gewor
pen, daar hij er van beschuldigd wordt,
zijn studenten het gebed te hebben laten
mei vur\ lokje
LJPJr VANILLESUIKER
irv ieder pak./
INGFABR:j^v7jPflMUEGR0NINGEN
bidden, dat door den Paus voor de Rus
sische kerkvervolging werd aanbevolen.
Ook hebben de sovjetautoriteiten in
structies uitgevaardigd, om te zorgen,
dat nog dit jaar minstens 70 pet van
alle kerken zullen gesloten zijn.
Buitenlanders uit de Vereen. Staten.
Zeven-en-veertig Spanjaarden en Por-
tugeezen zijn te Dansbury, in den staat
Connecticutt, gearresteerd. Zij hadden
geen papieren om hun aanwezigheid
in de Vereen. Staten te wettigen. Zij wor
den naar Boston overgebracht, om daar
per scheepsgelegenheid uit de Unie te
worden verwijderd.
Dit geschiedt ingevolge de wetgevende
maatregelen van het vorige Congres.
In de industriëele centra der Unie wor
den nog meer dergelijke arrestaties ver
wacht.
Korte Berichten.
Nabij Thurn op de lijn AkenDüren
is een autobus, waarin kinderen zaten
die voor de eerste maal ter communie
gingen, omgeslagen. 12 zijn zwaar, velen
licht gewond, terwijl de toestand van een
vrouw en een kind hopeloos is.
De proteststaking van twee dagen
aan de openbare scholen te Brunswijk,
"Wolfenbüttel en Schoeningen is afgeloo-
pen. Gisteren zijn de kinderen weer allen
naar school gegaan en het onderwijs is op
de gewone wijze hervat. Tegen de ouders
en de posters is de zaak echter nog niet
afgeloopen.
De volgende week zal de krijgsraad
van het tweede Roemeensche legercorps
de grootste militaire knoeierij van de
laatste jaren te behandelenen krijgen. De
leden van de wapencommissie van het
Roemeensche leger worden er n.l. van
beschuldigd, in overeenstemming met de
munitiefabriek der Ferro-Chimica den
staat in den loop van eenige jaren een
schade van 18 milliard lei te hebben be
zorgd.
De revolutionaire beweging in Vene
zuela is zoo goed als vernietigd door de
regeeri.'igstroepen in een gevecht te Oro-
pita. Een revolutionaire generaal is ge
wond en gevangen genomen met talrijke
manschappen. Een andere generaal heeft
den terugtocht aanvaard met 250 man,
die op den voet gevolgd worden door 1500
Federalen.
Lloyd George is voornemens dit jaar
een reis naar Rusland te maken, tenein
de het vijfjarenplan en de uitvoering
daarvan te bestudeeren.
De definitieve beslissing of hij de reis
zal ondernemen hangt af van de ontwik
keling van den binnenlandschen politie-
ken toestand.
Uitvoering der Tarwewet.
Het Hdbl. verneemt, dat de uitvoerders
van de Tarwewet Zaterdag j.l. aan de
meelimporteurs hier te lande het verzoek
hebbes gedaan om.... vóór Woensdag
Binnenland.
De Statendam weer vlot.
Buitenland.
Einde der monarchie in Spanje?
Opnieuw opstand in Nicaragua.
a.s. op te geven hoeveel bloem zij in voor
raad hebben, waar de partijen liggen op
geslagen, hoeveel de voorkoopen bedragen,
die zij vóór 1 April hebben afgesloten, en
'hoeveel meel zij gedurende de laatste vijf
jaren hebben omgezet.
Aan de meelfabrikanten zijn overeen
komstige vragen gesteld.
De molenaars hebben reeds twee weken
geleden moeten 'opgeven hoeveel tarwe zij
gedurende de laatste drie jaren hébben
verwerkt.
Prijsvraag over tuchteloosheid.
Het algemeen bestuur van de Tucht-
Unie schrijft een prijsvraag uit over het
onderwerp: Onderzoek naar de oorzaken
van de tuchteloosheid.
De antwoorden zullen wonden beoor
deeld door een jury, bestaande uit de
dames J. van Asperen van de Velde, di
rectrice van „Ons Huis" te Amsterdam,
Anna Polak, directrice van het Natio
naal Bureau voor Vrouwenarbeid, Den
Haag; en de heeren prof. dr J. H. Gun
ning te Hilversum; prof. dr F. M, J. A.
Roels te Utrecht; prof. dr J. Waterink te
Amsterdam.
De jury zal de voorkeur verleenen aan
die antwoorden, welke het vraagstuk be
handelen ten aanzien van het Nederland-
sche volk.
Voor de beste antwoorden werden 3
prijzen beschikbaar gesteld, n.l. een van
f 500, een van f 250 en een van f 100.
DE S.D.A.P. EN HET DEFENSIE-
VRAAGSTUK.
De „Maasbode", melding makende van
de kronkelresolutie inzake de landsver
dediging door 't congres van de S.D.A.P.,
schrijft o.m.:
Wie in dit stuk proza één forsche lei
dende gedachte weet te ontdekken en er
iets anders in kan vindén dan een poging
om de elkaar 'bestrijdende inzichten bin
nen de partij onder één 'hoedje te vangen,
moet het maar zeggen. Niet dat er geen
zinsneden in zijn aan te wijzen, die op
zich aan duidelijkheid niets te wenschen
laten en bovendien op de instemming van
alle vrede-liovenden aanspraak mogen
maken; maar in haar „samenhang" is
deze resolutie toch eigenlijk het toppunt
van in- en uitpraterij en dat nog een
graadje erger dan de vorige, waarvan zij
de „bevestiging" wordt geroemd.
Zij dikt inderdaad de eens begane fout
extra aan door te persisteeren bij' de een
zijdige ontwapening, zonder pardon; doch
blijft daarnaast toch ook wederom een
mobilisatie van beperkten omvang tet de
mogelijke onvermijdelijkheden rekenen. Of
men nu een dergelijke 'beperkte mobilisatie
den naam van „veiligheidswacht" geeft of
ze met mr .Marchant een „vredes-insti-
tuut" noemt, als zij ook maar iets te be
teekenen heeft en niet louter dient om bij
het eerste symptoom van onveiligheid op
de vlucht te slaan gelijk de vrijz. lei
der het zich voorstelt, wiens uitleg van de
bedoelingen der roode vrienden wij in
tusschen nog met geen woord bevestigd
vonden wij herhalen, als zulk een mo
bilisatie ook maar eenigen zin 'hebben wil,
staat zij' gelijk met: bewapening. Daaraan
ontkomt men niet.
De partij der ontwapening houdt dus
de achterdeur open voor bewapening.
Voor de kameraden, die dit hinken op
twee gedachten doorzien, bevat de reso
lutie inmiddels nog een paar zoethouders.
Vooreerst de fiere verklaring, 'dat de partij
niet haar medewerking zal verleenen tot
een mobilisatie, „indien het bevel daartoe
&1# een drijven naar oorlog sou moetan of
