No. 162
Maandag 13 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N,V. Soes
hi
EERSTE BLAD.
•a
PT*
rs i 2-
II g-
1 i
r e,°
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
In den Kieskring
Middelburg: J. W. VAN 'T HOFF.
Vlissingen: G. VAN DE PUTTE.
Zierikzee: W. DEN BOER.
Tholen: C. J. SONKE.
Goes: C. P. VOGELAAR.
Sluis: H. VAN MAZIJK.
Hulst: P. DIELEMAN.
Stemt No. 1 van lijst No. 2.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 APRIL vervallendo
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
ÜM
I*8*!
|g
P 3 B fcr
N w
e-£
S s
-3
CD
u
P,
CD
P
g
00
e+
K*
P
tj* t—
.8. S
p
o
(0
Hi
g
<j CD
o.
g
CD
V
CS3
Oi
«E:
K*
ISJ
CD
CD
S
CO
O
CD
-*T
CD
CD
ID P
H 5
Tn T*
Ng-8.
o m o
P V
.trR&l
ET
IB p"oi s.o
I <D cd i—i Er 2
i B P p. w
I P <t>
tr pr P" JL p
s p.§
f g
hi R Pi g P- P-
g S g- a w
p w p.§
w
•P P"1115 H.
H P <0 <t> CD 2
^sp p P
I® B •- H- K
Is 5 p
w
«S p
e-f a --CD
m ÏS
p 0 8 g p a p.
crq
££;F
p
CD
CD
CD
CD
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZXJIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goos.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
DeZeeu
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Ab9Bne^eat»»?iU8?
Per 3 maande*. tra»co nes goet. *3.—
Losse nummers .19.05
Prijs der Advertentien:
14 regels i 1.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijke korting.
y Lijst No. 2.
Het kost niet veel moeite de Antirevo
lutionaire candidaten op het stembiljet te
vinden.
Ze staan met uitzondering van de
kieskringen Hulst en Sluis waar ze de
tweede plaats innemen geheel voor
aan, onder nummer 2.
Dus niet de tweede lijst.
Dat is in Hulst en Sluis het geval.
Maar de candidatenlijst die daar onder
no. 1 vermeld staat, ontbreekt op de ove
rige biljetten.
In de kringen Middelburg, Vlissingen,
Zierikzee, Tholen en Goes begint het
stembiljet met no. 2, de lijst van de Anti
revolutionaire candidaten.
Op deze lijsten zijn als No 1 geplaatst:
Het Antirevolutionaire parool is dus:
Naar Middelburg!
Het belooft een belangrijke vergade
ring te worden, die a.s. Donderdag in het
Schui irsbof te Middelburg vanwege bet
Prov. Comité van A.R. Kiesvereenigingen
wordt gehouden.
Niemand minder dan Prof. Mr P. A.
Diepenhorst hoopt daar bet woord te
voeren.
Het is altijd een genot naar dezen be
gaafden spreker te luisteren.
En dat zal inzonderheid thans het ge
val zijn.
Het gaat bij deze verkiezingen wel niet
in de eerste plaats om de landbouwcrisis
en de vraagstukken die daarmede sa
menhangen, maar ze zijn 1och ook niet
los te maken van de algemeene politiek.
Welnu speciaal wat deze vraagstukken
betreft is Prof. Diepenhorst een der mee3t
deskundigen.
Hij js de groote kampioen voor de be
langen van boeren en tuinders. En hij
verstaat de kunst zoo te spreken, dat een
ieder hem gemakkelijk kan volgen.
Wij wekken dan ook gaarne onze le
zers op deze vergadering te bezoeken.
Naar Middelburg, a.s. Donder
dag!
De toestand op Madeira.
Een te Londen van Madeira terugge
keerde Engelschman verklaarde, dat de
revolutionaire beweging op Madeira de
zelfstandigheid van bet eiland beoogt.
De militaire dictatuur beeft een mani
fest uitgevaardigd, waarin gezegd wordt,
dat de volledige autonomie van het eiland
de eenige mogelijke oplossing der moei
lijkheden is.
De reyolutionnairen hebben de telefoon
verbindingen verbroken en een strenge
censuur ingesteld. De uitvarende schepen
worden streng door ben gecontroleerd; bet
geheele motorboot-verkeer langs de kust
is in hun handen.
Wanneer de Portugeesche regeerings-
troepen arriveeren, zal men allereerst
trachten in onderhandeling met hen te
treden. Wanneer de troepen een poging
doen om te landen, zouden de revolution-
nairen trachten dit met geweld te verhin
deren. Alle regeeringsgetrouwe ambtena
ren en officieren zijn gearresteerd.
De toestand in Portugal zelf is, ondanks
alle verzekeringen van het tegendeel door
de regeering, tamelijk critiek. Generaal
■Norton Matos, die 'bij het slagen van een
omwenteling waarschijnlijk president van
de Portugeesoba republiek zou worden,
zou in het militaire hospitaal te Lissabon
in arrest worden gehouden.
De gemeenteraadsverkiezingen in Spanje.
Vroeg in den morgen reeds was giste
ren de bevolking van Madrid op de heen,
om voor bet eerst na acht jaar, na den
staatsgreep van Primo de Rivera, deel te
nemen aan de verkiezingen en wel aan
de verkiezingen voor de gemeenteraden.
Hier en daar ging het levendig toe. Te
Sarragossa, Valencia, Bilbao en Barce
lona hebben zich ongeregeldheden voor
gedaan.
Uit alle deelen van het land komen be
richten over successen van de republi-
keinsche coalitie. Voor geheel Madrid
wordt verwacht, dat alle republikeinsohe
candidaten zullen worden gekozen. Ook
in den gemeenteraad van Barcelona zul
len de anti-monarchisten over een groote
meerderheid beschikken. In tal van Cata-
laansche steden hebben de republikeinen
de overwinning behaald.
In Oviedo, Segovia en Sevilla hebben
de republikeinen de meerderheid.
Vandaag komt het kabinet bijeen om
over den toestand te beraadslagen.
Hoe machtig Rusland gewapend is.
Naar de „Observatore" uit Riga ver
neemt, heeft de raad van -volkscommis
sarissen dezer dagen speciale instructies
gegeven aan alle bolsjewistische vakver-
eenigingen betreffende de voorbereiding
van de feestelijkheden, die op 1 Mei a.s.
zullen plaats hebben.
Met bijzonderen nadruk wordt de in
zameling aanbevolen van gelden onder de
arbeiders voor de bewapening van het
Russische leger.
De manifestaties op 1 Mei moeten een
uitgesproken militair karakter dragen,
daar Sovjet-Rusland, volgens de meening
der Russische regeering, nu er gevaar
bestaat voor een gewapende interventie
der kapitalistische staten tegen de sovjets,
aan de wereld eens duidelijk moet laten
zien, hoe groot de macht is van 't proleta
riaat en hoe goed de sovjets op een eventu-
eelen oorlog zijn voorbereid.
Industrieels spionnage door een
communistisch leider.
Naar de „Voss. Ztg." uit Frankfort a. d.
Main meldt, is de leider der communisten
te Höchst, Diestbach genaamd, lid van
den Bedrijfs- en Arbeidersraad der I. G.
Farbenindustrie, lid van den gemeente
raad, den districtsraad en den landdag,
wegens industrieele spionnage gearres
teerd.
Uit de bij hem in beslag genomen cor
respondentie blijkt, dat hij fabrieksgehei
men van de I. G. Farben aan de Russi
sche handelsdelegatie te Berlijn had ge
leverd, en dat hij daarvoor groote sommen
gelds bad ontvangen.
In de fabriek zou hij handlangers heb
ben gehad, die bij met Russisch geld be
taalde.
Tot dusver zijn ongeveer 12 communisti
sche arbeiders der I. G. Farben aange
houden.
Korte Berichten.
In het Reuzengebergte heeft het op
nieuw hevig gesneeuwd. In het gebergte
vroor het 10 graden, terwijl in de dalen
de temperatuur 5 graden onder nul was.
In den vrijstaat Lubeck wordt de
werktijd hij de openbare bedrijven ver
kort tot 44 uur per week. De uurloonen
blijven gelijk. Op elke 11 arbeiders zal een
arbeider extra worden aangesteld.
De politie te Brüx is een dieven- en
smokkelaarsbende op het spoor gekomen,
die in Duitsche steden diefstallen pleegde,
het gestolene naar Tsjecho-Slowakije
smokkelde en daar verkocht. Drie vrou
wen, die bij de politie als winkeldieveg
gen bekend stonden, zijn reeds aangehou
den.
In het noorden van Griekenland zijn
groote overstroomingen voorgekomen,
waardoor honderden menschen dakloos
zijn geworden. De spoorwegverbindingen
zijn voor een groot gedeelte onderbroken.
De stad Smyrna is door een hevig
noodweer geteisterd. Vijf personen werden
door den bliksem gedood, terwijl 5 andere
verdronken. De aangerichte schade is zeer
groot.
In Rusland zullen voortaan uit
vinders met den dood worden gestraft,
indien zij patentrechten aan het buiten
land verkoopen. Deze maatregel geldt voor
uitvindingen, die de Russische regeering
als belangrijk beschouwt voor de beveili
ging des lands, of om bepaalde redenen
geheim wil houden.
Dreigend conflict in de textiel-industrie.
In de Zaterdag gehouden vergaderingen
van do textielarbeidersorganisaties de
Eendracht, Unitas en St. Lambertus met
de bij het dreigende conflict van de fa
N. ter Kuile en Zoon, te Enschedé, werk
zame personeel, is besloten het aanbod
van den rijksbemiddelaar, hetwelk door
de fabrikanten was aanvaard, niet te ac
cepteeren. Een verzoek van den rijksbe-
middeLaar om het ultimatum nog een
week uit te stellen is afgewezen, zoodat
Maandag de staking ingaat.
Inzake dit conflict kan worden mede
gedeeld, dat de Fabrikantenvereeniging
te Enschede een bemiddelingsvoorstel van
den rijksbemiddelaar heeft aanvaard. Dit
voorstel, dat ook door de besturen der
arbeidersorganisaties werd voorgestaan,
hebben de arbeiders echter verworpen.
De Fabrikantenvereeniging heeft beslo
ten geen stap verder te gaan. Z\j zal
tenyolle achter de firma staan.
Nu de fabrikantenvereeniging ten volle
achter de firma staat, houdt dit tevens
in een uitsluiting voor alle Enschede-
sche textielfabrieken.
Nader wordt nog gemeld: „Duidelijk is
bij dit conflict gebleken, dat de arbeiders
veel verder willen gaan dan de besturen,
hetgeen ook in de gehouden vergaderin
gen tot uiting is gekomen, waar zelfs een
verzoek om uitstel van een week werd
afgestemd.
Thans zullen dus de wevers der firma
Nico ter Kuile een kleine tweehonderd
in getal het werk neerleggen. Daar
door zal de geheele fabriek, waar circa
zeshonderd personen werken, worden stil
gelegd.
Het conflict zal echter vermoedelijk veel
ernstiger afmetingen aannemen.
De salariskorting in IndiS.
In verband met de toen nog komende
protest-vergadering der ambtenaren te Ba
tavia schreef het „Bat. Nieuwsblad" o.a.:
„Op gevaar af, ons het ongenoegen van
het V. V. L.-bestuur op den hals te
halen, moeten wij verklaren, het nut van
deze Paasch-demonstratie niet te kunnen
inzien. Wat men betoogen wil, is genoeg
zaam bekend bij de menschen, die het
weten moeten. Omtrent het principe van
de salarisverlaging sprak de regeering
zich reeds uit en de Volksraad eveneens.
Men heeft het als uiterste middel gekwa
lificeerd. Doch behalve de soc.-dem., is
er geen enkele groep, welke der regee
ring haar medewerking heeft ontzegd, als
het tot korting op de salarissen moet
komen.
Daarin kan geen verandering worden
gebracht.
Wat wil men dan met deze demon
stratie bereiken? Ons is het niet duidelijk.
Wij lazen ergens, dat een deputatie van
het N. V. V. tijdig uit Nederland zal arri
veeren, om hier een vakvereenigingsactie
te zien, zooals er in langen tijd geen is
geweest. Dat zal wel waar zijn. Maar bij
alles, wat deze heeren uit Holland het
bestuur van het V. V. L. zullen vertel
len, zal o.a. de mededeeling zijn, dat zij
nooit vechten voor een verloren zaak.
Vakvereenigingstactiek is een kunst."
Ned. Chr. Landarbeidersbond.
Steeg het ledental dezer organisatie
over 1930 met 1231 leden en klom daar
door tot 9903 leden, na 1 Januari 1931
is die groei enorm toegenomen en het
ledental gestegen tot 11000.
Zeven en zestig nieuwe afdeelingen
zijn in drie maanden tijds opgericht, wat
zeker wel een bewijs is dat de landar
beiders gaan inzien dat organisatie noo-
dig is.
In de provincie Zeeland, waar tot dus
ver het aantal afdeelingen nog gering
was, is dat aantal met 18 vermeerderd. In
Friesland werden 20 nieuwe afdeelingen
opgericht, Groningen 15, Overijssel 6, N.
Holland 4 en in Z.-Holland 3 nieuwe
afdeelingen.
Het aantal afdeelingen van den bond
bedraagt thans 385.
Het .bewijst zeker wel dat de platte-
landsche arbeiders zich sterk voelen aan
getrokken tot genoemde organisatie.
Maar tevens wel een bewijs, dat de
Christenarbeider voelt voor organisato
risch werken onder eigen banier.
Burgemeester van Goudswaard.
Naar „Het Volk" verneemt zal de heer
Kersten, te Rotterdam, een broer van Ds
Kersten, waarschijnlijk benoemd worden
tot burgemeester van de gemeente Gouds
waard en Fiershil.
Nieuw Beierland in rep en roer.
In de rumoerige gemeentevergadering
van den raad van Nieuw-Beierland op 1
April j.l. is den burgemeester ter behan
deling een motie van een 4-tal raadsleden
ter hand gesteld; de voorzitter heeft even
wel toen de behandeling geweigerd; door
de meerderheid van den gemeenteraad is
op Donderdag 2 April j.l. een spoed-
eischende vergadering aangevraagd, welke
tot 'heden nog niet gehouden is.
De bedoelde meerderheid heeft nu een
adres aan den minister van Binnenland-
sche zaken en den commissaris der Ko
ningin verzonden, waarin zij o.m. mede
deelt, dat de burgemeester de behandeling
geweigerd heeft; dat hij op eigenmachtige
wijze de gemeentezaken behandelt; dat er
op die bewuste vergadering geen voldoen
de rondvraag heeft plaats gehad; dat hij
de vergadering sloot en zich oogenblik-
kelijk met den bode, den gemeenteveld
wachter naar Numansdorp begaf, zoodat
het toen onmogelijk was og een spoed-
eischende vergadering aan te vragen en
dat zij de weigering van den burgemeester
ten zeerste betreurt en verzoekt, haar in
deze recht te doen.
De Staatsmijnen in Limburg.
Het verslag over 1930 bevat o.m. de vol
gende mededeelingen:
De kolenproductie van het Staatsmijn-
bedrijf in 1930 bedroeg 6.959.387 t.
'(6.811.864). Hoewel de toestand op de
kolenmarkt in den loop van 1930 allengs
ongunstiger en de afzet moeilijker werd,
kon mede in verband met reeds eerder
afgesloten contracten een 'bevredigend re
sultaat verkreg enwoiden. Het laat zich
aanzien, dat de daling in de prijzen en de
algemeene depressie in zaken haren in
vloed in het jaar 1931 in sterkere mate
zullen doen gevoelen.
De opbrengst per ton bedroeg in 1930
gemiddeld f 9.96 (f 9.88). De kostprijs met
inbegrip van de afschrijvingen en de rente
op de obligatieleeningen beliep per ton in
1930 f9.64 (f9.57).
Na aftrek van de rente ad f 1.704.809
op de 5 pet. en de Wt pet. leeningen, be
loopt het bruto-overschot f 12.163.940.
Hierop komt in mindering voor afschrij
vingen f9.961.931 en voor storting in de
reserves f 52.009, zoodat voor winstuit-
keering beschikbaar blijft f 2.150.000 of 5
pet. van bet kapitaal.
Het peil der uitbetaalde loonen onder
ging in 1930 nog geen verlaging.
Christelijke voedings- en genotmiddelen
arbeiders.
De negende tweejaarlijksche Algemee
ne vergadering van den Nederlandschen
Centralen Bond van Christelijke arbei
derspers) in de bedrijven van Voedings-
en genotmiddelen, wordt 19 en 20 Mei
a.s. te Nijmegen gehouden.
De agenda vermeldt naast behandeling
der verslagen, huishoudelijke aangelegen
heden enz. een rede over het onderwerp:
„Rationalisatie", door dhr Mr Dr A. A.
van Rhijn, van 's-Gravenhage.
Eén der agendapunten is gewijd aan
het vraagstuk inzake het aanvangsuur in
het bakkersbedrijf.
Door het hoofdbestuur worden o.m. wij
zigingen voorgesteld inzake verhooging
der bedragen voor ziekteuitkeering en ver
lenging van den duur der werkloozenuit-
keeringen tot maximaal 90 dagen, en uit-
keeringen aan bondsleden op 70-jarigen
leeftijd.
Verschillende voorstellen door de af
deelingen van dezen bond ingediend, ver
wijzen eveneens naar deze punten. Ter
wijl eveneens verschillende voorstellen zijn
ingediend inzake vrijstellingen van con-
t nbutieregelingen, uitkeering bij staking,
subsidie aan vakcursussen, uitgaande van
de afdeelingen, propaganda in de Noor
delijke provinciën, kadervorming, contro
le- en handhaving van de Arbeidswet, uit
breiding hoofdbestuur en collectieve abon
nementen voor de afd. bestuurders op
„De Gids", orgaan van het Christelijk
Nationaal Vakverbond.
Staatsgarantie dividend Nederlandsche
Spoorwegen.
De directies der Maatschappij tot Ex
ploitatie van Staatsspoorwegen en der
Hollandsche IJzeren Spoorweg-Mij stellen
aan aandeelhouders voor een wijziging
der overeenkomsten 1920 S. S. en H. S.
met den Staat, waarbij de garantie van
den Staat van het dividend van 5 pet.
wordt verlaagd tot 4 pet.
In verband daarmede zullen de aandee-
len worden omgewisseld in 4 pot. obli
gaties.
De regeering heeft zich bereids met
d«se wijziging v$re«aigd.
Binnenland.
Auto-ongeluk te Hoogersmilde. Vier doo-
den.
De heer Plesman over de HollandIndië-
vluchten.
Brutale inbraak te Baarlanc
Buitenland.
De verkiezingen in Spanje.
Revolutionaire actie te Madeira.
HET REVOLUTIONAIRE DREIGEMENT
Het was te verwachten, zegt de „N.
Pr. Gr. Crt.", dat de leider der S.D.A.P.,
om de heetgebakerde gemoederen wat
rustig te stemmen, op het congres te Arn
hem ook enkele revolutionaire dreige
menten zou gebruiken. Maar de beteeke-
nis daarvan was niet heel duidelijk.
Hij deelde mede, dat de S.D.A.P. een
voorstel bij de staten-generaal zal indie
nen tot grondwetswijziging. Een wijziging
van dezen inhoud, dat voor een mobili
satie noodig zal zijn de toestemming van
de staten-generaal. En daarvan zeide hij,
over het congres heen tot de regeering
en de burgerlijke partijen do waarschu
wing te richten, dat, als zij hun goed
keuring onthouden aan deze voorstellen,
zij zelf de schuld dragen, als het volk
naar andere middelen dan de parlemen
taire grijpt.
Dat is dus de „waarschuwing" van Mr
Marchant.
In de tweede plaats heeft de heer Al-
barda gezegd, dat, als in de dagen van
de mobilisatie, de socialistische bladen
met een witte pagina uitkomen en de an
dere bladen zullen melden, dat hij en de
heer Kupers gevangen zijn gezet, geen
parool voor de partij meer noodig is.
Men moet waarlijk den heer Albarda
beklagen, dat hij dergelijke dingen noo
dig had, om zijn positie op het congres
te redden.
Dat zulke praatjes echter noodig wa
ren, bewijst opnieuw hoe gevaarlijk de
sociaal-democratie blijft. Niet om haar
kracht, maar om haar deerlijke zwak
heid. Wie op haar bouwt tegenover het
communisme komt- bedrogen uit.
'nLustrum. Tot de vereen, op Wal-v
cheren, die recht hebben op steun en
sympathie van duizenden behoort zeker
de Vereeniging „Rijwielpad Walcheren".
Hoe groote verbetering voor de wielrij-
denden heeft zij niet gebracht door aan
leg van het Rijwielpad van Vlissingen
onderlangs Walcheren's onvolprezen dui
nenreeks naar Zoutelande. De tallooze
landgenooten en vreemdelingen, die van
dit pad gebruik maken, doen dit voor een
groot deel zonder zich af te vragen hoe
het pad er gekomen is, wie het onder
houden en hoe men aan het gelid komt.
Wel hoort men de nurksen beweren, dat
het geen pad is; het is veel te smal, enz.
Het bestuur weet óók, dat verbreeding
noodig is, maar vraagt zich of: hoe ko
men wij aan het geld. Een co 'té uit de
leden wist het beter en pakte in verband
met het eerste lustrum de koe bij de
horens. Het begon een actie, die tot eer
ste resultaat had een aanwinst te Vlis
singen alleen van 300 nieuwe leden en
den verkoop van 1000 loten. Daar bleef
het niet bij. Het lustrum de vereeniging
is opgericht 6 Februari 1926 moest
ook feestelijk worden herdacht. Eerst
door het houden van een propagandatocht
Daartoe trokken Zaterdag, begunstigd
door goed lenteweder, een 200-tal leden
van het Rijwielpad van Vlissingen uit
naar Koudekerke en Middelburg. Vooraf
ging een door de firma Smits aangeboden
autocar, waarin het muziekgezelschap
van de marine-opleiding had plaats ge
nomen. Op het Beursplein werd verza
meld en na een groot deel der stad te
hebben doorgereden, ging het naar Kou
dekerke, waar het muziekgezelschap
„Voorwaart#" d« psppagaa&aetoet met