No. 160 Vrijdag 10 April 1931 45e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Co's Bank N.V. Goes EERSTE BLAD. leuws. [en Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Dr H. C0LIJN OVER SAMENWERKING MET ANDERE PARTIJEN. Buitenland room Binnenland. Uit de Provincie Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 APRIL vervallende COUPONS EN LOSSINGEN worden verzilverd door op kosten |nte Soest is door [eel onnoodig op Hij eischte n.l., |hem een kiezers- inige aanwezige en werd niet af- oner nam hier- endde zich tot andsche Zaken, ibestuur bericht, |n eisch heeft te ,e gemeente hem aal f 5.Het ,eker f 1500.— aantal schrijvers e lijst voor f 400 wat te doen ie ex. vraagt, of |de eisch stelt. n t s n a p t. De Indhoven, die in [de, reed, terwijl [elschep Overweg |n een boom van Ld kwam hij bin ten tot stilstand trein in volle tussch enruimte trein gepasseerd de auto gehaald lu overgebracht Lg. .nger s van |iwer Jensema te j.l. aan de ar- Ehine voor iedere werd, een pre- Isultaat was ver tot de onderste Ide dorschmachi1- 1 heeren op jacht, jichtig op zij ge- zich een rat ver- er in een mini- der dooden. In |Lerd ratten neer- paar honderd, werden gedood, ar werd bereikt, het een aardig n een bana- tsteravond werd pt gebouwencom- |de N.V. Gronin- Inon Comp. Eeit lie pakhuizen op, [die spoedig ter lite had om den eren. groote hoeveel- bpelen en ander (al bedorven zijn vuur te beper- lebouwen zijn op lor f 25000, de lis voor f 35.000. is niet bekend, lonk van een si- loeveelhei'd hout- |wordt ingesteld. e r v. Kerlc te |s ingebroken in Ter Aar. Waar- Iders zich laten |een enkel spoor de consistorie- Irs hun krachten 1st, die aan de |id werd. Hierin van f 40, dat welke wijze de lebben verlaten, len Sloedam. (hof deed giste ler beroep-zaak, journalist te leroorzaken van (4 Augustus van met een auto d. B. tot zes veroordeeld en lad bevestiging Jigde het vonnis een informali- Idoende, veroor- |te tot dezelfde gevangenisstraf. |ils, Jonkers. Blaupot ten b, Van Dijke, Cth, I Struve. larst, li'p, Beth, Imeub., De Kok JLoeff. I. d, Harst, |v, d. Harst, Loeff, Jat th Ijs. L De Groot en Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Corststraat 70, Goes, tel: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. AbOSB9Bi9ntSip?iJS3 Por 3 msandon, fiasco oe? soit, fiL— Losso nummers 19.03 PrIJs der Advertentifin: 14 regels 11.20, elke regel meer 30 cl BI] abonnement belangrijke korting. Bh de bespreking van den toestand op politiek terrein heeft Dr Golijn in zijne gisteren gehouden Deputatenrede gewe zen op den onvoldoenden invloed van de Staten-Generaal bij de Regeering en op het kiesrecht, dat door zijn aanmoediging van de vorming van allerlei kleine dis sidente groepen, de in Nederland toch reeds ontwikkelde zucht tot verdeeldheid sterk in de hand werkt. De vraag moet gesteld of de verdeeld heid over de geheele linie onafwendbare noodzaak is. Of elke gedachte aan con centratie, tegenover voortgaande verbrok keling, van te voren reeds als niet te ver wezenlijken van de hand moet worden gewezen. Natuurlijk moet bij elke concentratie gedachte vooropgesteld worden, dat ze nimmer mag leiden tot prijsgeven van de cardinale beginselen, die het wezen der partij uitmaken. Dat juist maakt de ge- dachtenwisseling zoo moeilijk met ben, die naar het uiterlijke vaak overeenkomst met ons vertoonen, in elk geval voor een goed deel uit onze gelederen voortgeko men, nochtans hoe langer hoe meer zich afwenden van de meest principieele ge dachten, die ons politiek optreden be- heerschen. Spr. doelt hier op de Staatkundig Ge reformeerde Partij, die in Utrecht, veer tien dagen geleden, haar jaarvergadering hield. Het was bij die gelegenheid, dat. ook haar woordvoerder zich over eenheid uitte. Een eenheid door hem, naar zijn zeggen, herhaaldelijk gezocht. Gezocht echter op voorwaarden, die de verlooche ning zouden beteekenen van bijna een eeuw van Anti-revolutionairen strijd- Of, wat dunkt u van bet oordeel, dat de vrij heid van overtuiging, door A. R. voorge staan, een gruwel zijn zou? Rome is, vol gens de A. R. vrij; niet slechts om te ge- looven wat het wil, maar ook om dat ge loof openlijk te belijden. Spr. heeft op die omschrijving van het A. R. standpunt geen aanmerking, maar indien de afkeuring van dit standpunt iets betegkenen zal, dan houdt zij tevens in, dat de Staatkundig Gereformeerden aan Rome de vrijheid om hun geloof te be lijden ontzeggen. De A. R. vrijheid zoo betoogde Ds Kersten zet de, deuren (van Neder land) open voor Rome's Gode tergende beeldendienst. Alweer, zal dit afkeurend oordeel iets beteekenen, dan houdt het in, dat de Staatkundig Geref. aan Rome verbieden willen hunnen eeredienst in te richten zooals zij doen. Ds Kersten schetst ook de practijk der vaderen inzake de school. Hij juicht toe, dat geen schoolmeester mocht worden toegelaten, tenzij hij lid was der Gerefor meerde kerk. Hij verheugt zich in het feit, dat, naar de opvatting der Dordtsche Synode, de magistraat geen scholen dul den mocht, waarop geen onderwijs in de Geref. religie gegeven werd. En hij voegt eraan toe: Naar die practijk (der vade ren) staan wij. Het standpunt der A. R., dat de school aan de ouders behoort, vindt bij hem een scherpe veroordeeling. Wij treden nu niet in beschouwingen over de vraag, hoe de practijk der vade ren metterdaad was, evenmin wijden we uit over het diepgaande sociologische en politieke verschil tusschen de 17e en de 20e eeuw. Want wat Ds Kersten in dezen tijd wil, is, dat niet de ouders over de godsdienstig-zedelijke richting der school zullen beslissen; dat er integendeel slechts een overheidsschool zal zijn, waarbij de Overheid de bevoegdheid der (Gerefor meerde) kerk erkennen zal om te bepalen wat inzake de religie op school moet ge leerd worden. Wat Ds Kersten nu wil, is, dat aan Rome, zooal geen gewetensvrijheid, dan toch het recht tot openbaar belijden van haar religie, behoort te worden ontzegd. Dat alles behoort tot de practijk der va deren, waarnaar door de St. Geref. wordt gestaan. En als men voorts nog verneemt, dat de A. R. en C. H., het volk. dat zich om de oude waarheid schaart, nog ge vaarlijker achten dan de communisten, had Spr. dan ongelijk, toen hij zeide, dat de Kerstongroep ten deele uit onze eigen gelederen gerecruteerd, hoe langer hoe meer zich afwendt van de principieele gedachten, die ons politieke optreden be- heerschen? Wij veroordeelen een dergelijke politiek omdat zij in strijd is met de beste begin selen der Reformatie. Wij kunnen zulk een staatkunde niet aanvaarden, omdat wij haar niet in overeenstemming achten met de beginselen, die ons in Gods Woord geopenbaard zijn. Zulke diepgaande verschillen bestaan er tusschen de Christelijk-Historischen en ons niet. Er moge in formuleering van gedachten hier en daar op eenig verschil te wijzen zijn, zoodra het op de praktijk der staatkunde aankomt, vervagen de te genstellingen, die er zijn, nagenoeg ge heel en zijn althans niet grooter dan bij elke politieke partij van eenigen omvang onvermijdelijk plegen voor te komen. En stellig zijn ze niet zoo groot, dat ze een blijvende scheiding in uitermate moeilij ke omstandigheden zouden kunnen recht vaardigen. Het behoud van den Protes- tantsch-Ghristelijken invloed op ons volks leven is van meerdere concentratie afhan kelijk. Een concentratie, die geenszins al leen in versmelting tot uitdrukking be hoeft te komen waartoe de tijd nog in geen enkel opzicht gekomen schijnt, maar die haar uitdrukking ook kan vinden in welberaamd overleg, zoowel vóór als nè. de stembus. Een overleg, dat op den duur misschien zou kunnen leiden tot heeling der breuk in 1894. Intusschen, al ging deze wensch in ver vulling, dan was daarmee de gezondma king van ons parlementaire systeem nog niet verkregen. Samenwerken met ande ren bleef dan nog altijd noodig om stabi liteit van regeeren, gepaard aan gezonde uitoefening van volksinvloed, te verzeke ren. En men behoeft de verschillen tusschen de Protestantsche Christenheid en Rome niet te verdoezelen om met Groen, Kuy- per en Lohman te blijven erkennen, dat Katholieken en Protestanten als Chris tenen grondstellingen gemeen hebben, die ook als grondslagen van den staat moe ten worden aanvaard. Opstand in Venezuela. Naar uit Bogota wordt gemeld hebben opstandelingen in Venezuela groote suc cessen behaald. De geheele bevolking van den Venezuelaansche staat Apure heeft zich bij de revolutionnairen aangesloten. De beweging breidt zich thans ook tot de nabuurstaten uit. De leider der opstande lingen, generaal Gedeno, is voornemens op de 'kust aan te rukken, zoodra de ver wachte munitiezendingen zullen zijn aan gekomen. De gevechten hebben aan beide zijden vele slachtoffers gekost. Gisteren zijn in verschillende streken van het land hevige gevechten gevoerd, waarbij aan beide kanten groote verlie zen zijn geleden. De steden San Vizento en Rincon-Honda zijn door de opstan- digen bezet. De opstand op Madeira. Het Portugeesche staatsblad bevat een decreet, dat alle havens van Madeira en omliggende eilanden voor de scheepvaart en den handel gesloten verklaart en het contact van haar bewoners met de buiten wereld verbiedt. Volgens berichten uit Madeira, zijn de troepen die Maandag uit Portugal naar Madeira zijn gezonden, ter onderdrukking van den opstand naar de opstandelingen overgeloopen. De twee Portugeesche transportsche pen en den kruiser, die reeds naar Ma deira vertrokken zouden zijn, liggen nog steeds op de Taag, daar de regeering klaarblijkelijk aan de betrouwbaarheid van de bevelhebbers twijfelt. Naar opnieuw verluidt, moeten de op standelingen met partijgangers in Portu gal in verbinding staan. De censuur in Portugal wordt streng gehandhaafd. De toestand in Portugal zelf schijnt niet geheel rustig te zijn. Er zijn verscheidene militaire personen ge arresteerd. Sovjef-Paschen. Volgens den „Osservatore" vormde zich te Leningrad eenigen tijd vóór Paschen een bataljon van 800 actieve godlooche naars, om den strijd tegen het Paasch- feest te leiden. Te Moskou werden op Paaschzaterdag tal van propagandistische vergaderingen gehouden, waaraan alle arbeiders der fa brieken moesten deelnemen. Op deze vergaderingen werd een bood schap voorgelezen van Jaroslawski, geti teld „Het Vaticaan aan het hoofd van een gewapende interventie tegen de sovjets". Deze boodschap werd eveneens uitge zonden door de radio in verschillende ta len. Ook werd een resolutie aangenomen, volgens welke de definitieve sluiting wordt geëischt van alle kerken, opdat voortaan in Rusland alle sporen van het Paasch- feest verdwijnen. Loonsverlaging In de Fransche textiel industrie. De bond van textielfabrikanten in de streek van Roubaix en Tourcoing deelde aan de vakvereenigingen mede, dat de fa brikanten zich gedwongen zien, binnen kort de loonen te verlagen. Bij deze loonsverlaging zijn 120.000 ar beiders betrokken. De bond van textielfabrikanten noodigt de vakvereenigingen uit tot een bespre king over deze kwestie. Korte Berichten. Volgens mededeeling van de direc tie der stedelijke spaarkas te Berlijn zijn in het afgeloopen jaar in totaal 15 mil- lioen mark op de spaarbank ingelegd. De inleggelden zijn voor het meerendeel geringe bedragen, een bewijs, dat bij den i kleinen Berlijner de drang tot sparen is teiuggekeerd. Te Lubeck is de 76ste met het pre paraat van dr Calmette behandelde zui geling, overleden. Verscheidene kinderen bevinden .zich nog in levensgevaar. Deze tragedie duurt thans bijna een jaar. Op ,14 Mei 1930 werden namelijk de eerste sterfgevallen bekend. Reuter meldt, dat Gandhi koorts gekregen heeft en zijn spreekbeurten een paar dagen afgelast zijn. De toestand is niet ernstig. Examens bij de belastingen. Er is in 1931 geen vergelijkend exa men voor surnumerair der directe belas tingen, invoerrechten en accijnzen. In September a.s. zal te 's Gravenhage worden afgenomen het vergelijkend exa men voor surnumerair der registratie en domeinen voor tien plaatsen. Tot dit exa men worden toegelaten ongehuwde man nelijke Nederlanders, die op 1 Januari 1931 den ouderdom van 25 jaar niet had den overschreden. S. J. Seefat. f Te Berg en Dal is in den ouderdom van ruim 85 jaren overleden Simon Johannes Seefat, een der stichters van de „Vrije Universiteit" te Amsterdam. De heer Seefat wa3 van de oprichting der vereeniging, 1879 af, tot het jaar 1905 mededirecteur. De nieuwe Gouverneur-Generaal. De „Java-Bode" van 9 Maart bevat op haar voorpagina, vet gedrukt over twee kolom, het volgende bericht: „Naar wij uit zeer goede bron verna men, is de heer Colijn voor den aandrang, op hem uitgeoefend, om de Landvoogdij, na het aftreden van Jhr Mr De Graeff, te aanvaarden in zooverre gezwicht, dat hij zich voor een korteren termijn, vermoe delijk twee a twee-en-een-half jaar, heeft beschikbaar gesteld. Zijn benoeming is vrijwel verzekerd." Na ingewonnen informaties hebben we, zegt de „Maasbode" goeden grond om aan te nemen, dat op het oogenblik nie mand voor de functie van gouverneur- generaal is aangezocht of zelfs maar ge polst, zoodat we het bericht van de „Java-Bode" als louter fantasie moeten beschouwen. Bovendien werd van een zijde, welke het kan weten, een benoeming voor den tijd van 2M jaar als iets onmogelijks ge- qualificeerd. "n.v. umoril rijwielfabrieK jdeh hulst aat1 de dedehsvaart Proefritten met electrische treinen. Gisteren werd het baanvak Uitgeest Alkmaar van de Ned. Spoorwegen om 10 uur onder stroom gezet voor een proefrit met een electrischen trein in verband met de electrificatie van de spoorlijn Amster damAlkmaar. Er werden verschillende ritten ge maakt, o.a. met een sneltrein. Half Mei zal het geheele traject Alk maarAmsterdam geëlectrificeerd zijn, zeer ten gerieve van het reizende publiek, daar een groote tijdwinst wordt verkre gen en men voortaan elk uur van Amster dam naar Alkmaar kan vertrekken. De afstand van Uitgeest naar Alkmaar wordt door den electrischen trein in 12 minuten afgelegd, tot dusver door den stoomtrein in 16 minuten. Voor de boemeltreinen is de rijtijd resp. 17 en tot dusver 24 minuten. "Wat het traject AmsterdamAlkmaar betreft, dit wordt door electrische snel- en boemel- treinen afgelegd in resp. 29 en 41 min.; door een stoomtram tot dusver in respec tievelijk 44 en 71, waarbij op zeven tus- schen-stations gestopt wordt. HERZIENING VAN „ONS PROGRAM". Dr Golijn heeft er in de gisteren ge houden Deputatenvergadering op gewe zen, dat ons program van beginselen her ziening en aanvulling behoeft. Natuurlijk niet op de meest cardinale punten. Waar het betrekking heeft op den diepsten grondslag van ons partijleveh, is het in wezen onveranderlijk; even on veranderlijk als de eeuwige beginselen, ons in Gods Woord geopenbaard, waar op het rust. Maar het Program zwijgt bijv. geheel over de buitenlandsche politiek. Ook is niet te ontkennen, dat er menige uitspraak in voorkomt, die men eerder verwachten zou op een Program van Actie dan in een beginselprogram. Eindelijk, en dat is van niet minder beteekenis, is de toelichting op het Program, door Dr Kuyper in 1878 ge geven, op meer dan een punt niet meer in overeenstemming met de behoeften van onzen tijd, terwijl het tweedeelige werk „A.-R. Staatkunde" ver uitgaat boven een populaire toelichting. Spr. hoopt echter weldra den tijd te kunnen vrijmaken om in een rij van hoofdartikelen in „De Standaard", juist zooals Kuyper 53 jaar geleden deed, het beginselprogram toe te lichten naar den eisch van dezen tijd en daarbij dan te vens wenschelijk geoordeelde wijzigingen of aanvullingen ter sprake te brengen. Een en ander als voorbereiding voor een eventueel voor te stellen herziening. Aan den hulpbesteller 'bij den post en telegraafdienst, ,P. Bolderman, te Vrouwenpolder is op verzoek eervol ont slag verleend en is in diens plaats als zoodanig aangewezen J. Polderman, aldaar. Vlissingen. Gisteravond had voor den Chr. Besturenbond de laatste lezing plaats door ds H. A. Wiersinga over „De arbei dende jeugd". Na opening door den voorzitter, den heer J. Marijs, die met genoegen consta teerde, dat de belangstelling voor deze lezingen bevredigend was geweest, begon de spreker zijn lezing met een citaat uit het boek van dr Piechowski, over het ar beidersleven in Berlijn, die in donkere kleuren schildert hoe de breede arbeiders massa van het religieuse leven is ver vreemd. Binnenland. Fusie tusschen Kosmos en de Nederlan den van 1845. Buitenland. Opstand in Venezuela. De toestand op Madeira. Tot voor 20 jaar was dat anders en was er nog een band aan kerk en gods dienst. Van Rusland uit wordt in dezen tijd de haat tegen het Christendom weliswaar met alle kracht gepropageerd, maar er is volgens spreker een nog ernstiger gevaar, vooral in Berlijn, n.l. de volkomen gods dienstloosheid van een breede massa. Er bestaat een absolute onverschilligheid: God is zelfs geen vraag meer. Spreker behandelde nu in zijn laatste lezing de verschillende antwoorden door 2400 jongens en meisjes aan pastr. Dehn gegeven op de vraag hoe men denkt over God. Hieruit blijkt, dat het overgroote deel het persoonlijk geloof aan God verloren heeft. Voor het grootste deel is deze jeugd van 1410 jaar puur pantheïstisch of heidensch geworden.. De natuur is God en in die natuurdienst gaat men op. Aan de menschwording van Christus gelooft men niet. Zij meenen, dat de religie alleen goed is voor armen of voor hen die in nood verkeeren. Eigenaardig is echter, dat ve len nog wel God. willen erkennen in tijd van nood, maar hieraan mag men geen waarde hechten. De gedachte aan den dood wekt vooral bij de jongens haast geen enkele religi euze gedachte meer op. Bij de meisjes is er nog meermalen vrees voor het ontzetten de ien gruwzame van den dood. Bij de jongens is er echter een kalm aanvaarden van het feit van den dood. Ve len beschouwen de dood als een verlos sing, waaruit wel de 'diepe armoede blijkt. Zij gelooven nog wel aan een voortbe staan na den dood, maar dan op verschil lende manier. Spr. wees er op, dat deze enquête van pastr. Dehn geldt de jeugd, die nog onder beademing van het Evangelie is geweest en ging de oorzaken na, welke er toe ge leid hebben dat deze jeugd zoo snel is af geweken. Het materialisme heeft in deze jeugdige harten 'de overhand gekregen. De wereld beschouwing is geheel stoffelijk geworden. Dit ernstige verschijnsel beperkt zich niet enkel tot Berlijn. Een Zwitsersch pre dikant had aan zijn catechisanten de zelfde vragen voorgelegd en de antwoor den waren evenzeer ontstellend. Het is een wereldverschijnsel en spre ker zag nu onder het oog, of deze ver schijnselen ook onder ons worden waar genomen en hoe wij zelf als ouders daar tegenover moeten staan. Wij moeten met onze kinderen spreken over de teekenen van dezen tijd en van ons gezin een jeugdvereeniging maken. Naast de kerk is voor de Chr. vakbewe ging in dit opzicht een groote taak weg gelegd. De jeugd moet bij haar staan in het centrum der belangstelling. Zij moet de jongeren den weg wijzen en bescher men tegen het opgaan in puur materia lisme. jOok op dit referaat volgde nog een drukke bespreking. De voorzitter was de tolk van alle aan wezigen met ds Wiersinga dank te zeg-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1931 | | pagina 1