No. 158
Woensdag 8 April 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het Geweten van RogerTrehern.
FONGERS
Hendrikse Go's Bank H.V. Soes
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 APRIL vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Aankoop van een
fongers maakt rijken
(Wordt vervolgd.)
Oirecteur-Hoofdredactour
R. ZUID EM A.
Bureau: Lanar© forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 250.
VERSCHIJNT ELF.EN WERKDAG.
AbonasmsatsprSJs:
Per 3 maanden, franco »e? post, 13.—
Losse usannore £8.05
Prijs der Advertentien:
1regels 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
V S. D. A. P. en ontwapening.
Een der belangrijkste punten op het
Paaschcongres van de S. D. A. P. was
dat, hetwelk betrekking had op het ont-
wapeningsvraagstuk.
En wat daarvan gezegd werd, is van
genoegzame beteekenis, om daaraan bij
zondere aandacht te schenken.
Als men de resolutie die werd aange
nomen en de toelichting, die daarbij ge
geven werd, leest, dan begint men zich
toch ai te vragen wat de S. D. A. P.
nu eigenlijk bedoelt als de leuze van de
eenzijdige nationale ontwapening wordt
aangeheven.
In de resolutie wordt o.m. gezegd, dat
de partij rekening blijft houden met de
mogelijkheid, dat onder bepaalde om
standigheden een mobilisatie van beperk
ten omvang op den voet van een veilig
heidswacht, ook door de Partij onver
mijdelijk kan worden geacht ter be
scherming tegen gevaren, waar
aan een oorlog buiten onze grenzen, de
bevolking van ons land blootstelt, of ter
voldoening aan volkenbondsverplichtin
gen.
En in zijne toelichting verklaarde de
heer Albarda, sprekende namens het par
tijbestuur o.m.:
„Een algemeene mobilisatie verwerpen
allen, evenals een gedeeltelijke mobilisa
tie, die moet dienen om anderen te hel
pen. Maar is een gedeeltelijke mobilisatie
altijd te verwerpen? Spr. meent van niet.
Integendeel, er zijn gevallen, waarin het
nalaten van militaire maatregelen het
oorlogsgevaar in het land kan brengen.
Laten wij vreemde troepen over onze
grenzen komen, of laten wij toe, dat
oorlogsmaatregelen binnen onze grenzen
worden begonnen door oorlogvoerenden,
dan begaan wij reeds een oorlogsdaad, die
direct door tegenmaatrgelen zou gevolgd
worden, en ontwikelt zich een strijd of
krijgen wij strijd van anderen op ons ge
bied met alle gevolgen daaraan verbon
den. Ook als wij smokkelarij toelaten, dan
benadeelen wij niet alleen onze eigen be
volking, maar stellen wij ook ons bloot
aan maatregelen van oorlogvoerenden,
die b t op deze wijze steunen van de
tegenpartij niet kunnen toestaan.
Wil men nu dit soort van gevaren
overlaten aan Limburgscbe, Brabantscbe,
en Geldersche veldwachters? Wie durft
dart op zijn verantwoording nemen? Daar
voor is noodig een uitvoeriger grensbe
waking, door oproeping van militairen,
doch niet van onze volledige weermacht.
Slechts een gedeeltelijke mobilisatie op
den voet van een veiligheidswacht is
dan noodig.
Zou men zich verantwoord achten,
wanneer de bevolking van Brabant en
Limburg zonder hulp werd gelaten, wan
neer vreemde troepen in het land kwa
men?
De S.D.A.P. ia dus niet'tegen mobili
satie, integendeel, een gedeeltelijke mobili
satie wordt in bepaalde omstandigheden
in 't belang van den vrede noodzakelijk
geacht.
Een principieel verschil met de andere
partijen is hier dus niet.
Hoogstens een verschil in graad.
FEUILLETON.
door EVELYN EVERETT—GREEN.
81.)
(Vrij naar het Engelsch.)
Nugent hield veel van deze sport. Hij
was een uitstekend ruiter en zijn vader
had hem een kostbaar nieuw jachtpaard
cadeau gedaan uit een van de beste stal
len van het koninkrijk.
Dit paard zou zijn ongeluk worden.
Op een goeden morgen in het begin van
Februari reed hij al vroeg uit. Hij wuif
de Elinor, die naar buiten was gekomen
om hom te zien uitrijden, een vroolijk
vaarwel toe en vroeg haar, of ze mis
schien lust had hem tegen duister tege
moet te komen.
Ze stond, hem lang na te kijken, zoo
als hij daar weg reed in de volle bloei
van zijn jeugd; het groote paard, dat on
der hem scheen te dansen en al zijn rij
kunst vereischte, die door kenners zoo ge
prezen werd.
Elinor was zich bewust van een tikje
trots, toen ze hem zoo na stond te kijken.
Nugent was wel aanmerkelijk vooruit ge
gaan. Hij was niet een militair, die er
alleen maar goed uitsag, flink gebouwd
Want hoever moet een gedeeltelijke
mobilisatie gaan?
Dat zal afhangen van de omstandig
heden.
Wanneer, als in 1914, heel de wereld
rondom ons in brand staat, zoodat de ge-
heele grens beveiligd moet worden, dan
spreekt het vanzelf, dat een geheele mo
bilisatie ook volgens de partijleiding van
de S.D.A.P. noodzakelijk is.
Maar om te mobiliseeren moet er een
leger zijn.
Een ontwapend volk kan zijn grenzen
niet beschermen en trekt dus zie bo
ven de rede van den heer Albarda den
oorlog aan.
Daaruit volgt dus, dat naar het eigen
getuigenis van de Soc.-Democraten, een
zijdige ontwapening, onzinnig is en lands-
gevaarlijk.
Als men dat nu maar goed in het oog
houdt, dan kan het congres van de S. D.
A. P. nog goede vruchten afwerpen.
Uitsluiting van 50.000 arbeiders in
Denemarken.
Na maandenlange vruchtelooze onder
handelingen tusschen de Vereeniging van
Werkgevers en de vakvereenigingen heb
ben gisteren de werkgevers verklaard, dal
zij genoodzaakt zijn over te gaan tot uit
sluiting van 50.000 arbeiders. De rijksbe
middelaar heeft gisteren nog een voorstel
gedaan, dat de werkgevers wel wilden
aanvaarden, maar waartegen zich ver
schillende groote arbeidersorganisaties
verzetten.
Indien niet op het laatste oogenblik een
oplossing gevonden wordt, treedt op 10
dezer de uitsluiting in werking.
Nieuwe aardschok te Managua.
Uit Managua wordt gemeld: Een nieuwe
aardschok van gemiddelde kracht veroor
zaakte gistermiddag het instorten van
eenige der weinige nog overeind staande
gebouwen. Menschelijke slachtoffers zijn
niet te betreuren.
De correspondent van de New York Ti
mes schat het aantal reeds begraven
slachtoffers op 975. Toch worden er on
der de puinhoopen nog steeds slachtoffers
gevonden.
Gisteren zijn twee knaapjes onder het
puin gevonden, die nog leefden. Men
vreest, dat zij krankzinnig zijn geworden.
De opstand op Madeira.
Het Portugeesche oorlogsschip „Pedro
Gomez" is gisteren naar Madeira vertrok
ken, om de regeeringstroepen aldaar te
versterken met een bataljon jagers en een
mitrailleur-afdeeling. In totaal bevinden
zich 870 man versterking aan boord.
Indien de onlusten niet eindigen zal de
regeering een tweeden kruiser en een tor
pedojager naar Funchal zenden. Ook een
eskader vliegtuigen wordt gereed gehou
den voor transport.
De Portugeesche regeering heeft den
opperbevelhebber der troepen op Madeira
bevel gegeven, Funchal te bombardeeren,
indien de opstandelingen zich niet zouden
overgeven.
was, en aan niets anders dacht dan aan
sport en plezier. Hij hield er wel veel
van zooals men trouwens van een man
van zijn stand en opvoeding niet anders
verwachten kon, maar hij stelde ook in
hoogere dingen belang. Hij ging vooruit,
zijn geest ontwikkelde zich, zijn gedach
ten gingen dieper. Tegen den tijd, dat hij
geroepen zou zijn om het bestuur over
Transome Peveril op zich te nemen, zou
hij wel bewezen hebben een man te zijn,
die zijn positie waardig was en hij zou dan
een loopbaan voor zich hebben waarin hij
zeer velen tot nut kon zijn.
Dien middag kwam Elinor om twee
uur bij de kerk. Ze was er heen gegaan
uit de behoefte om een stil gebed voor
Nugent op te zenden tot God. Zulk eau
opwelling had zij wel vaker en ze gaf er
altijd gevolg aan. Na het gebed was zij
aan den arbeid getogen, bezig het koper
van het altaar een beurt te geven, toen de
werkvrouw, die altijd het ruwe werk in
de kerk verrichtte, plotseling met een
van ontsteltenis doodsbleek gelaat binnen
kwam loopen en Elinor ziende, haastig op
haar toetrad.
„0, juffrouw hebt u 't nog met ge
hoord? Ze zullen u thuis noodig hebben.
Arme juffrouw Philippa! hoe zal zij
het kunnen dragen! Ze zullen hem nu
juist binnenbrengen!"
Elinor werd bleek tot op de lippen.
In de Portugeesche pers wordt weinig
of niets omtrent den toestand op Madeira
gemeld, aangezien een strenge perscen-
suur is ingesteld.
Nog geen rust in Britsch-lndië.
Men is ernstig ongerust over de poging
om de Dehli-expres te laten ontsporen in
de nabijheid van Larae, welke aanslag
moet zijn gepleegd in verband met de ge
wone jaarlijksche overplaatsing van de
regeering tijdens het warme seizoen naar
Simla. Een aantal rails waren los ge
maakt en hoewel de machinist onmiddel
lijk remde, sloeg toch de locomotief om
en ontspoorden er zes wagons.
Eenige passagiers werden licht gewond.
De besprekingen van Gandhi met de
vertegenwoordigers der Mohammedanen
over de kwestie van de vertegenwoordi
ging der minderheden in de toekomstige
Indische regeering zijn zonder resultaat
gebleven. De Mohammedanen hebben
Gandhi's voorstellen verworpen.
Korte Berichten.
Bij St. Etienne is een volbezette
autobus in botsing gekomen met een tram.
28 inzittenden van de bus werden ge
wond, gedeeltelijk ernstig.
Een automobiel met vijf jonge men-
schen is door Turijn-expres gegrepen in
de nabijheid van Montignoso. Alle inzit
tenden zijn gedood.
Het dorp Bohnenburg aan de Elba
in de provincie Hannover is door een
grooten brand geteisterd. Tien met stroo
bedekte woonhuizen zijn met de daarbij
behoorende schuren en stallen afge
brand. Groote oogstvoorraden zijn verlo
ren gegaan.
Te Brunswijk heeft de politie meer
dere malen moeten ingrijpen bij tegen het
verbod der politie gehouden vergaderin-
geh en optochten van communisten en
atheïsten. Ongeveer 350 personen werden
gearresteerd.
Tijdens de Paaschdagen hebben te
Berlijn de communisten, ondanks het ver
bod van de politie, toch getracht demon
straties te houden. In het geheel zijn 187
personen gearresteerd. Op sommige pun
ten kwam het tot botsingen tusschen de
communisten en de politie, waarbij enkele
agenten gewond werden.
Reuter meent te weten, dat de En-
gelsch-Fransch-Italiaansche besprekin
gen over het vlootprobleem bij het begin
der volgende week in het Foreign Office
hervat zullen worden.
Speciale transcontinentale treinen
brengen maandelijks alle vreemdelingen,
die zich onwettig in de Vereenigde Staten
bevinden, naar Ellis-eiland terug, om uit
het land gezet te worden. Men hoopt daar
door de werkloosheid te verzachten. Se
dert 14 Januari zijn alleen te New York
1127 vreemdelingen aangehouden.
Te Suchum werd de leider der com
munistische organisatie van de Zuid-Rus-
sischen Communistische Partij, Patsjoe-
lia, in den rug aangevallen en neerge
schoten. De daders wisten te ontkomen.
De G.P.Oe heeft in verband hiermede
achttien verdachte personen gearresteerd.
„Over wie heb je 't? Ik heb niels ge
hoord. Wat is er gebeurd?"
„O, juffrouw 't is de kapitein "t Is
door het paard gekomen. De grond wa3
zoo los en glad, zeggen ze. Na vorst heb
je dat zoo 'dikwijls. Hij moet een prachti-
gen sprong genomen hebben, maar bij "t
neerkomen is het paard uitgegleden en
viel bovenop hem: ze zagen het gebeuren.
Ze zeggen dat zijn been totaal versplin
terd is. Maar dat hoeft nog niet alles te
zijn. Ze hebben hem het dorp door ge
dragen en ze zullen zachtjes aan wel aan
't Huis gekomen zijn."
Elinor zeide niets; maar ze vloog naar
huis of ze vleugels had. Het was of de
angst haar keel toesnoerde. Ze dacht aan
den vader zijn oogappel, zijn trots; ze
moest aan Philippa denken, en haar hart
bloedde. En toch, in haar onderbewustzijn
wist ze dat 'n schrik, een ontzetting haar
bevangen had, waarbij al het andere in
het niet verzonk. 'tWas, of de wind
selen van haar eigen leven op wreede
wijze werden vaneen gescheurd.
Ze wilde er niet bij stilstaan; maar 't
was of ze door een demoon werd vastge
houden, aan wiens greep zij niet kon ont
komen. Nog geen maand geleden be
schouwde zij Nugent als een prettigen
metgezel, een neef, met wien ze het goed
kon vinden; een belangrijke plaats had
hij echter nooit in haar leven ingenomen.
Bloemprijs en Tarwewet.
Naar het „Hbld." verneemt zijn er tus
schen de meelfabrieken besprekingen ge
voerd over de vaststelling van den prijs
van tarwebloem na het in werking treden
der trawewet.
Indien, zooals te verwachten is, de ge
heele meel-industrie zal meegaan met
hetgeen in beginsel overeengekomen werd
zal de prijs van tarwebloem voor ieder
procent inlandsche tarwe dat in het meel
moet worden verwerkt, worden verhoogd
met 10 cent per 100 kg.
Indien bijvoorbeeld 25 pet. inlandsche
tarwe dit is het wettelijk maximum
zou moeten worden bijgevoegd (naar men
weet is het mengingspercentage nog niet
vastgesteld) zou de prijs met f 2.50 per
100 kg. moeten worden verhoogd.
Op basis van den tegenwoordig gelden
den prijs van f 10 a f 11 per 100 kg. zou
dit een aanzienlijke verhooging kunnen
zijn indien het bij te mengen quantum in-
landsch een vierde of een vijfde van het
totaal gaat uitmaken. Het valt nog niet te
voorspellen of deze verhooging ook in den
prijs van brood en meelproducten tot uit
drukking zal komen. De broodprijs is hier
te lande niet gedaald in verhouding tot
den meelprijs, zoodat een verhooging van
den bloemprijs niet onmiddellijk in den
prijs van het brood tot uitdrukking be
hoeft te komen.
Postvluchten op Indië.
Het uitgaande vliegtuig de PH-A.F.R.,
gezagvoerder Beekman (van Amsterdam
2 April) is gisteren 6.30 uit Djask ver
trokken en 13.50 te Karatsji aangekomen.
De PH-A.F.L., gezagvoerder Duimelaar
(van Batavia 3 April) vertrok gisteren
om 5 uur uit Allahabad, kwam 10.25 in
Jodhpoer aan, vertrok vandaar 11.26 en
landde 14.39 eveneens te Karatsji.
Uitkeering werkloozenkas.
Naar in „De Transportarbeider", het
orgaan van den Centralen Bond van
Transportarbeiders wordt meegedeeld, is
een nieuwe verlenging van den uitkee-
ringsduur der werkloozenkas van dien
bond door den minister afgewezen.
De dam in het Hellegat.
Het lid der Prov. Staten van Zuid-Hol
land, de heer G. Warnaer, heeft de vol
gende schriftelijke vragen aan Ged. Stap
ten gesteld:
1. Is het Ged. Staten bekend, dat bij
den Rijkswaterstaat plannen bestaan om
den ontworpen dam in het Hellegat te
verleggen tot aan den vasten wal bij Oolt-
gensplaat en dezen dienstbaar te maken
aan een veerverbinding Ooltgensplaat
WillemstadNumansdorp?
2. Als daarmede vervalt het plan in het
rapport van de Commissie-van Rijckevor-
sel en daarmede verband houdende toe
zeggingen van de localiteit op Goedereede
en Overflakkee, zijn Gedeputeerden dan
bereid dienovereenkomstig andere voor
stellen te doen?
3. Indien vraag 1 en 2 ontkennend moe
ten worden beantwoord, wanneer kan dan
Hoe kwam het 'dan, dat zijn beeld zich
met zóó onweerstaanbare kracht aan haar
opdrong dat het was of haar een
zwaard door de ziel ging, of zijn ongeluk
haar persoonlijk meer scheen te treffen
dan dat zij leed om haar familie? Adem
loos snelde ze voorwaarts. Reeds bij het
naderen van het huis zag ze aan allerlei
teekenen dat er iets gebeurd moest zijn.
De menschen stonden in groepjes aan hun
deuren, tuinlui en staljongens liepen er
heen en weer, als in afwachting of men
hen nog noodig kon hebben. Elinor sprak
er. een aan zonder haar schreden te ver
tragen en de man stapte op zij om haar
door te laten.
„Ze hebben hem juist naar binnen ge
bracht. We dachten dat men ons mis
schien nog noodig kon hebben, om hem
de trap op te dragen."
„Hij is niet dood, juffrouw," zei een
ander, die waarnam, hoe doodelijk ont
steld ze was, „alleen maar ernstig ge
wond. Dr. Thring, die op tournee was,
bevond zich juist in de buurt toen het
gebeurde, en die heeft hem thuisgebracht;
en meneer Gill schijnt het ook gauw ge
hoord te hebben, want die kwam al aan,
toen ze hem naar binnen brachten. Meer
weten we niet voor 't oogenblik."
De-laatste spreker was met haar mee-
geloopen en Elinor dankte hem met een
hoofdknik, en zo zette haar weg voort met
Binnenland.
Bloemprijs en tarwemeel.
Tienjarig bestaan „Eigen Erf".
Het „Wikuna"-drama.
Buitenland.
Onrust in Britsch-lndië.
Groote uitsluiting in Denem. eken.
Nieuwe aardschok te Menag i.
van het college een voorstel aan de Staten
worden verwacht, als door de commissie
uit uw College in da op 27 December
1930 gehouden vergadering te Middelhar-
nis aan de localiteit is toegevoegd?
"B—S
Bond van Chr. Zangverenigingen.
Op de Maandag en Dinsdag te Zwolle
gehouden Bondsvergadering werd o.m.
het voorstel van de Chr. Zangvereenigin-
gen te Goes, Ierseke, Heinkenszand en
Kattendijke, om in 1932 de Bondsverga
dering in Goes te houden, aange
nomen.
Op 24 April zal in Zeeuwsch-Vlaan
deren een groote oefening van het Land
stormkorps Motordienst met medewer
king van vliegtuigen van de Luchtvaart
af deeling uit Soesterberg en Vaartuigen-
dienst worden gehouden.
De oefening staat onder leiding van
den len luitenant Persant Snoep.
Benoeming notaris. Bij Kon.
besluit is benoemd tot notaris te Axel,
J. Fanov, candidaat-notaris te Sluis.
Goes. 3p 2den Paaschdag werd van
wege de Provinciale Commissie voor Zee
land van het Ned. Jongel. Verbond al
hier de jaarlijksche Bondsdag gehouden,
's Morgens was het huishoudelijke ver
gadering, waar aan de orde kwamen de
jaarverslagen van secretaris en penning
meester en besproken werd de te houden
Zomerdag, die weer in Walcheren, en
dezen keer op een Zaterdag, zal worden
gehouden.. De opkomst was goed, plm.
250 leden waren tegenwoordig.
droge lippen en een pijnlijk hart. Ze meed
den hoofdingang, maar sloop door een
zijdeur binnen, waarna ze op haar teenen
heur weg zocht naar de groote hall.
Daar aangekomen zag ze met een oog
opslag, dat de patiënt er niet was. De
ladder waarop men hem had binnenge
dragen stond rechtop tegen den nluur
en een van de groote witte kussens ont
brak. Enkele grondbezitters en pachters
uit den omtrek, in bemodderd rijcostuum,
stonden om den grooten haard en onder
hielden zich op zachten toor onzeker,
wat ze zouden doen. De oude butler
voorzag hen van ververschingen, die zij
haastig gebruikten, waarna zij aarzelend
den uitgang zochten. Er was niemand
aanwezig om de honneurs waar te ne
men, tot dat Philippa plotseling, met blee-
ke gelaatstrekken, op den drempel ver-'
scheen, die toen zij het groepje menschen
zag, met droeven glimlach tot hen zeide:
„Wij zijn u heel dankbaar voor uw be
langstelling. Mijn broer is op het oogen
blik nog niet bij kennis; maar men zegt
dat er alle reden is om aan te nemen, dat
zijn gebroken been het ergste kwetsuur is.
Het was heel vriendelijk van u om zoo
ver te komen om hem te helpen thuis
brengen. Mijn vader is u zeer dankbaar."'