DE ZEEUW
A. C. VAN DER REST
c
c
w
a
w
d
i
DERDE BLAD
Lange Kerkstraat 42 - GOES
I
m
Berlijnsche Brieven
Uit de Provincie.
Gemengd Nieuws.
r*
p
cd
p-
O
„cd <d <-».
p
p
csj
p
4
m-
S E» l|
Toilet- en Zieken-
Verplegingsartikelen enz.
waterstaatsbegrooting voor
1931.
K CO
CP
C <3:
I 3-a
Pa
p mi:
S' P
q c 2
2.
B "5
a
i a
•I
<D
a
.8
O
po
O
H
po
Oq
sr
o
p-
MüNÏ»
p jeg
P
W 2 P.
|g cd g-
'"S.P
tr"- g
CD
O
5' H
er
<t>
PJ
gfS-
2
p s p
P." Pi
2
p p
'S p p
B
w
et-
t*
a>
o
P
p"
O
•O
ltd
(-'•
N
c+
p
a.
3-
O-
O
O
K
03
Cfl
M
tr<
ca
CD
l—K
NJ
CD
CD
c/>
O
CD
3
B
CD
CD
BJ» ff
"gf&ga'
■5 o H-p
a St {D
O B Q S-
p j d;^
SS-- K<w
.er p <t>
s e.
s p#
TP|PÏ
Ig'g.&S-
8 «"8
e-aS s|
13 ss p*-.
•2.P-
p-p
-au P s*
1 tv
ie*SS??
9S
ir
VAN
ZATERDAG 21 MAART 1931. Nr. 145.
De „Internationale der goddeloozen"
In de Pharus-zalen der Müllerstrasse
werd dezer dagen een expositie geopend,
welke sterk aan de Ifa van een half jaar
geleden herinnerde.
In het midden van de zaal stond een
Lenin-buste en hieromheen lagen allerlei
propagandistische brochures, welke een
uitgesproken opruiënd karakter hadden.
Onder het opschrift „Kampf der Encykli-
ka" zag men een crucifix, niet den Ver
losser der wereld, maar een collecte-kast
dragende. Hieronder had men geschre
ven: Auch du helfe!
Met een gevoel van walging las ik het
Lied der Goddeloozen, waarvan 't refrein
luidt:
'Raus Profeten, 'raus
Aus dem Gotteshaus,
Schmeisst die Opiumfabrikanten,
Schmeisst die Pfaffen 'rausl
Men zag er voorts een priester afge
beeld, die bommen en granaten op de
volksmenigte gooit en hieronder had men
neergeschreven: „Die Ausgiessung des
Heiligen Geistes!"
Van de vroegere tentoonstelling kende
ik nog een transparant, dat alle evan
gelische en katholieke kerken van Berlijn
toont met de vraag: Weet gij, hoeveel
kerken er in het roode Spree-Athene (ge
meend wordt hiermede Berlijn) staan?
Daarnaast triumfeert men met 't feit, dat
in Rusland de kerken gesloten en de
priesters verjaagd zijn.
Het valt heusch mee, dat de Pruisische
regeering deze uitdagende brutaliteit niet
langer duldde en dat de justitie op het
appel verscheen, om de tentoonstelling te
sluiten en meerdere voorwerpen als be
wijsmateriaal tegen Moskou in beslag heeit
genomen. Het hoofdorgaan der Berlijn
sche communisten, de „Rote Fahne" en
het zusterorgaan, de „Welt am Abend"
gaan hiertegen natuurlijk geweldig te
keer, beschimpen de republiek, die in de
rechten van andersdenkenden ingrijpt, en
hitsen de arbeiders tegen den staat op.
Deze tweede poging, om door een ten
toonstelling te Berlijn de campagne tegen
de kerk en het geloof ook in Duitschland
te beginnen, herinnert ons aan de „Inter
nationale der Goddeloozen", waarvan we
enkele weken geleden vernamen, dat haar
centrale naar Berlijn verlegd zou worden.
Officieele tegenspraak ten spijt, hoorden
we voortdurend weer over dezen „Bond
van Goddeloozen" reppen en het dunkt
mij onder die omstandigheden ook voor
ons van ingrijpend belang, dat wij er
onze aandacht op gevestigd houden.
Artikel 135 van de Duitsche Grondwet
garandeert ongestoorde godsdienstoefe
ningen en stelt deze onder bescherming
van den staat. Zich op deze paragraaf
beroepende, richtte de Duitsche Evange
lische Vrouwenbond in Jaunari 1931 aan
minister Severing het dringend verzoek,
de verplaatsing van de „Internationale
der Goddeloozen" naar Berlijn niet toe te
staan. In dezelfde lijn ligt het protest,
door het presidium van den Evangeli-
schen Bond bij Pruisen's minister van
binnen! zaken ingediend.
Ook de katholieken letten op dé gevaar
lijke actie van Moskou. Reeds in Septem
ber 1930 kwam het thema op den Duil-
schen katholiekendag in Munster ter
sprake. In de groote katholieke organen
„Germania", „Markische Volkszeitung"
e.a. wordt de bolsjewistische ideaalstaat
den laatsten tijd systematisch besproken
en ontmaskerd.
Hoe staat het nu eigenlijk met dezen
„Bond van Goddeloozen"?
Nauwelijks was het bolsjewisme in Rus
land aan het bewind gekomen, of de
scheiding tusschen kerk en staat werd
het gebeurde 23 Januari 1918 wette
lijk voltrokken. Scheiding tusschen kerk
en staat is op zichzelf niets nieuws en
ook niet speciaal bolsjewistisch. Teeke
nend was echter de scherpte, waarmede
deze scheiding tusschen kerk en staat
door het Al-Russische Centraal-Executief-
Comité en den raad der volkscommissa
rissen werd voltrokken, een scheiding zoo
radicaal, als ze in geen land der wereld
ooit voorkwam. Deze scheiding wordt dan
nog systematisch verscherpt door de anti-
religieuse propaganda, welke verschillen
de groepen met medeweten en deels ook
met behulp van de regeering ondernemen.
Tot deze kringen behoort de „Bond der
bolsjewiki", de „Bond der goddeloozen"
welke in 1925 ontstond en sedert Juni
1929 tot naam draagt „Verband der
strijdende goddeloozen".
Het aantal leden dezer organisatie be
droeg in 1926 10.000, in 1928 reeds
500.000 en einde 1929 twee millioenl
Thans moet men al dicht bij drie mil-
lioen geland zijn. Tot einde 1933 wil men
17 mill toen leden bereikt hebbenl Dit
wordt openlijk gezegd en men is er
trotsch op.
Zulke groote getallen schijnen ons op
het eerste gezicht misschien phantastisch
toe, maar ze kunnen werkelijkheid wor
den, wanneer men ziet, hoe doelbewust en
met hoeveel overleg de propaganda voor
dit onheilige doel wordt ondernomen,
wanneer men voorts 'bedenkt, dat deze
propaganda over de grenzen van het
enorme Rusland ook andere landen bin
nenkomt.
lid van dsn «Hond de? strijdende god
deloozen" kunnen reeds kinderen van 8
jaar worden. Op hun 14e jaar worden zij
als vol aangezien. Het werk gaat uit van
de „Gottlosenzellé", van de plaatselijke af-
deelingen in een dorp, stad, organisatie of
vereeniging. Ook leger en vloot zijn hier
bij betrokken. De meest geschikte propa
gandisten worden in een specialen cirkel
opgeleid en de taaisten onder hen worden
naar Moskou gehaald, waar ze een cur
sus meemaken, welke een jaar duurt.
Langs dien weg hoopt men honderden
redenaars ter beschikking te hebben, die
het gansche land voor hun rekening ne
men. Anti-religieuse tooneelstukken en
films worden hun meegegeven. Het radio
station te Moskou zendt den laatsten tijd
voortdurend voordrachten over anti-reli
gieuse vraagstukken de wereld in en ver
geefs werd hiertegen door andere landen
geprotesteerd. Dit geschiedt in overleg met
den bond der goddeloozen en men kan
hieruit afleiden, dat de regeering te Mos
kou met deze organisatie in enge relatie
staat.
Reeds 1929 stelde de regeering voor
deze onderneming 7.5 millioen goud
roebel ter beschikking en deze som moet
voor 1930 nog grooter geweest zijn. Na
tuurlijk weet niemand precies, waar al
dat geld in het hongerlijdende Rusland
vandaan komt. Vast staat echter, dat de
bijdragen der duizenden goddeloozen
slechts een zeer ondergeschikte rol hier
bij spelen.
De leidende mannen en vrouwen heb
ben in 1929 voeling genomen met gelijk-
denkenden in Duitschland, Frankrijk, Ita
lië en Oostenrijk. Bij deze gelegenheid
werd ook het plan besproken, om een
internationale centrale van het „Ver
band der strijdende goddeloozen" te vor
men, welke het volgende tot taak zou
hebben: samenvoeging der verschillende
anti-religieuse organisaties tot een toon
aangevend orgaan. Organisatie van een
methodischen veldtocht tegen eiken re-
ligieusen cultus. Bevordering van het
uittreden als lid eener kerk onder de
werkloozen en arbeiders. Propaganda
onder de kinderen. Oprichten van anti-
religieuse groepen in de scholen. Voor
drachten en vergaderingen, uitgave van
boeken, brochures e.i films in den zin
van den bond. Verschijnen van weke-
lijksche organen in de Duitsche, Fran-
sche en Engeische taal. Een encyclope
die van het atheïsme in verschillende
talen.
Deze attaque is niet slechts tegen het
protestantsche en katholieke, maar even
zeer tegen het joodsche en mohamme-
daansche geloof gericht. Men heeft zich
de „Internationale der strijdende godde
loozen" als volgt gedacht: De sowjet-or
ganisaties kiezen per 100.000 man een
vertegenwoordiger en zij, die buiten Rus
land wonen per 1000 man. Daar de Rus
sische organisaties in dezen het sterkst
staan, dragen zij de materieele kosten.
Maar zoo vraagt men zich af hoe
komt men er dan toe, om de centrale der
organisatie buiten Rusland te verleggen?
Ook hierover hebben de leidende bolsje
wisten zich geuit. Daar in Moskou reeds
alle communistische internationale orga
nisaties haar zetel hebben, moet de Bond
der strijdende goddeloozen buiten de gren
zen der sowjet-unie liggen, daar anders
de Russische sowjet-unie met de anti-re
ligieuse propaganda..,, te zwaar belast
zou worden I Uit deze overweging heeft
men aan Berlijn gedacht Daar een offi-
ciëele organisatie hier echter op moei
lijkheden stoot, zal men van een indirec-
ten vorm, bij voorbeeld van de een of
andere vereeniging gebruik maken.
Terecht heeft men echter in Duitsch
land nog bijtijds ingezien, dat zulk een
verkapte anti-religieuse organisatie, wel
ke haar bakermat in Moskou heeft, niet
in Berlijn geduld kan worden. Juridische
vraagstukken mogen hier niet den door
slag geven. Het gaat er om, dat de re
geering van rijk en staat met doortas
tendheid verhindert, uit Berlijn een broei
nest van bolsjewistische propaganda te
maken.
Berlijn, 17 Maart 1931.
Middelburg. Dinsdagavond had alhier
de oprichting plaats eener afd. van den
Chr. Jongeren Landbouwers Bond, nadat
een commissie van drie personen voorbe
reidend werk had verricht.
Zestien personen gaven zich als lid op.
De voorloopige voorzitter, dhr Jac. Wat-
tel, werd gekozen ale voorzitter, met 4
andere bestuursleden, die de functies on
derling zullen verdeelen. Van vele zijden
waren sympathiebetuigingen ontvangen
en krachtige propaganda zal worden
gevoerd.
Goes. Vandaag krijgt Goes zijn tweede
apotheek. Tegen den avond wordt ze ge
opend. De plaats van vestiging aan
de Voorstad lijkt ons, vooral in ver
band met de beide bouwplans I en III
zeer gelukkig gekozen.
Naar Mej. doct.a Hombergen, die de
apotheek drijft, ons mededeelde, zal hier
alles, wat tot een complete apotheek be
hoort, verkrijgbaar zijn: allopathische,
zoowel als homoeopathi'sche geneesmid
delen, verpakte geneesmiddelen, verband-
stoffen, enz. De recepten worden op ver
zoek afgehaald. De geneesmiddelen wor
den thuis bezorgd.
De apotheek ziet er in haar nieuw
pakje keurig uit. Achter de apotheek is
een kantoor gevestigd.
AS8. APOTHEKER
TELEFOON 168
HET ADRES VOOR UW
Geneesmiddelen,
Verbandstoffen, Bandages,
Bij contante betaling KORTING bij
wijze van cassa-bons!
Goes. Voor een zeer aandachtig audi
torium heeft Vrijdagavond de heer A.
Ingwersen, architect te Amsterdam, zijn
lezing over het Calvinisme en het huma
nisme in de Kunst gehouden.
De heer Ingwersen had uit zijn rijke
verzameling lantarenplaten weer een
goede greep gedaan en zoo heeft hij op
de hem eigen wijze bij - de even fraaie
als scherpe lichtbeelden weer een alles
zins boeiende causerie gehouden.
Als een andere tegenstelling noemde
hij het ware en het schoone. Hoe deze
beide in den loop der jaren om de eere
plaats kampen, zoowel in de architectuur
als in de andere takken van Kunst
(denk ook aan de kleeding) liet spreker
duidelijk zien, met de afbeeldingen voor
oogen.
Eerst de Gothiek met haar opblooi van
geestelijk leven, en haar vergankel ijk-
heid predikende bouwwerken, die wel
schoon waren, maar te weinig met de
ernstige werkelijkheid rekenden.
Dan komt een man als Galvijn, van
de strakke lijn en sobere waarheid, maar
naast hem is de humanist Erasmus, die
een Luther in den steek laat, en zich in
de botsingen van den bewogen tijd blijft
wijden in de schoone letteren.
Dürer daarentegen' is weer de profeet
der waarheid.
Het leven is bang, maar het is door
Gods genade toch ook schoon. „Gods
vriendelijk aangezicht, geeft vroolijk-
heid en licht
De waarheid brengt tenslotte toch
weer de schoonheid voort. Hoe dat ook
gebeurd is in ons eigen Holland met z'n
gras en z'n appelbloesem-bouwsteenen,
toonde spreker klaar en geestig dikwerf
aan. Achtereenvolgens zien wij de
staaltjes van oud-Hollandsche degelijk
heid in de Kunst, sier en krul van de
barok en de rococo, de renaissance met
al haar gebreken, alles in nauw verband
met de geestelijke gesteldheid van ons
volk.
Neo-Katholicisme en N eo-Cal vinisme
brachten mede het bewustzijn, dat niets
schoon is dan op den wortel der waar
heid. Merkwaardig is ook de ontwikke
ling van een bouwmeester als Berlage,
wiens Amsterdamsche beurs een bewijs
is, dat er weer zin voor waarheid en eer
lijkheid is gekomen.
Als de architectuur de thermometer
van het geestelijk leven is, dan is het
verblijdend te mogen opmerken, dat er
weer tucht wordt toegepast in de kunst.
Alles roept nu om het dynamische, de
vlakke, horizontale lijn. Wat aan dit stre
ven wordt gewijd, 't is niet alleen schoon,
maar het doet der waarheid recht weder
varen. We hebben dat te bezien als de
knop van een bloem, welke straks hope
lijk in volle schoonheid mag ontluiken.
Dan is er weer schoonheid op de zuilen
der waarheid. Als men maar wil zijn
■werktuig in Gods hand, puttend uit de
volheid van Gods genade in Christus.
De heer Bastmeijer onderstreepte als
vice-voorzitter, dit schoone woord en
dankte namens allen den heer Ingwersen
voor zijn belangwekkende causerie.
Arnemuiden Donderdagnamiddag om
streeks 5 uur reed een luxe auto uit de
richting Middelburg bij den Sloedam door
een verkeerde stuurmanoeuvre in de sloot.
De vier inzittenden, waarvan de eigenaar
der auto, een zekere T. uit Bergen op
Zoom, de andere inzittenden leerde chauf-
feeren, kwamen buiten verwachting, be
houdens eenige kleine verwondingen, al
len met den schrik vrij. De auto is nog
denzelfden avond uit de sloot gehaald.
Biggekerke. Dhr J. Poppe, die namens
de Stk. Geref. Partij zitting had in den
Raad dezer gemeente, heeft aan het be
stuur zijner kiesvereeniging bericht, dat
hij bij de a.s. Gemeenteraadsverkiezingen
niet meer als candidaat in aanmerking
wenscht te komen.
Zierikzee. In de gehouden vergadering
van de af deeling Zierikzee van de libe
rale staatspartij „De Vrijheidsbond", is
voor de a.s. verkiezing van leden voor
den Gemeenteraad de candidatenlijst als
volgt vastgesteld: 1. L. Doeleman (aftr.),
2. P. M. Panny (aftr.), 3. dr J. van der
Kwast (aftr.), 4. mr G. J. B. du Croo,
5. ir. H. D. J. Swaters, 6. A. van der
Weijde, lid van Ged. Staten, 7. G. Koop
man, 8. G. van der Vliet, 9. Mevr. Wolf-
son-Reichard, 10. G. A. Gasille.
Kosten van hermeting en
herschatting inzake de grond
belasting. Ged. Staten hebben beslo
ten: le. de aan de deskundigen, die tot
een hermeting of tot het doen van een
herschatting worden benoemd, voor de
-te verrichten werkzaamheden toe te ken
nen belooning in het algemeen te bepa
len op f 10 per to schatten perceel, met
dien verstande evenwel, dat, indien bij
zondere omstandigheden daartoe aanlei
ding geven, de toe te kennen belooning
nader kan worden geregeld;
2e. aan de deskundigen, die zich op
meer dan één uur afstands buiten hun
woonplaats moeten begeven, boven en be
halve de hiervoren genoemde belooning,
vergoeding van reis- en verblijfkosten toe
te kennen, berekend naar de derde klasse
van het tarief, vastgesteld bij het Reis
besluit 1916;
3e. noch voor het doen der eedsafleg
ging noch voor het uit te brengen schrif
telijk verslag een afzonderlijke belooning
toe te kennen.
Aan de Memorie van Antwoord der
Eerste Kamer op het Voorloopig Verslag
over de Waterstaatsbegrooting voor 1931
is het volgende ontleend:
De bevoegdheid van Prov. Staten in
zake inrichting en reglementeering van
waterschappen, steunt op de Grondwet,
zoodat principiëele wijziging niet zonder
grondwetswijziging mogelijk zou zijn.
De minister meent als bekend te mo
gen onderstellen, dat bij het aanbeste
den van werken de Ned. industrie zoo
veel mogelijk de voorkeur geniet.
Zooals men weet, wenscht ook de mi
nister vast te houden aan den ouden
regel „wien water deert, die wa
ter keert"; in het algemeen moeten
dus de kosten van herstel en verbetering
van rivierdijken komen ten laste van de
rechtstreeks belanghebbenden. Hij meent
echter, dat van dezen regel kan worden
afgeweken en dat het rijk in de kosten
van herstelling kan bijdragen, indien
men te doen heeft met een onvoorziene
ramp, gelijk de watersnood van 1925
'26 was. Het onderzoek naar de vragen,
welke instellingen op deze grondslagen
voor steunverleening in aanmerking ko
men, en voor welke werken bijdragen
kunnen worden gegeven, is nog niet ge
heel geëindigd.
Het ligt in de bedoeling de exploitatie
van de haven van Vlissingen
op te dragen aan een N.V., waarin naast
het Rijk, de gemeente Vlissingen, de pro
vincie Zeeland, de Nederlandsche Spoor
wegen, de K. v. K. en Fabr. te Middel
burg, en eenige particuliere maatschap
pijen zullen deelnemen. In verband hier
mede zal de medewerking van den wetge
ver worden gevraagd, waaromtrent nog
T% V tfJi j
Mr F. I. J. Jansen, vice-president van
de arrondissementsrechtbank te
Maastricht, lid der Eerste Kamer, wordt
29 Maart 60 jaar.
Waar de tunnel onder de Scbelde te Antwerpen gebouwd zal worden, Ferrybooten houden nu nog het verkeer over de
ter plaatse ongeveer BOO M. breede Soheldo gaande. Op den achtergrond het panorama der stad.
overleg met de departementen van Finan
ciën en Justitie looplende is.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen stelt de Nederlandsche industrie
steeds in de gelegenheid haar aanbiedin
gen te doen en tracht in den regel ook het
veelal tusschen deze en buitenlandsche
aanbiedingen bestaande prijsverschil te
overbruggen, doch moet uit den aard der
zaak ook met haar eigen financieele en
bedrijfsbelangen rekening houden.
Over de jaren 1929 en 1930 werd aan
rollend spoorwegmaterieel voor een be
drag van f 12.925.935 in Nederland en
voor f 10.738.850 in het buitenland be
steld. Deze verhouding had voor Neder
land nog aanmerkelijk gunstiger kunnen
zijn, indien niet groote buitenlandsche
ondernemingen bij machte waren in te
staan voor kortere leveringstijden.
Moordaanslag in een trein.
Gisteren heeft in den trein tusschen
Oss en 's Hertogenbosch een moordaan
slag plaats gehad door een 37-jarigen
timmerman v. d. E., vroeger woonachtig
te Eindhoven, die juist daags te voren uit
de gevangenis was ontslagen, waar hij een
half jaar wegens rijwieldiefstal had door
gebracht.
v. d. E. heeft een medepassagier met
een mes ernstige verwondingen toege
bracht, o.a. in den hals. De trein is door
gereden naar 's Hertogenbosch waar het
slachtoffer naar het ziekenhuis is ver
voerd.
De ongelukkige kon eenige aanwijzin
gen omtrent den dader geven doch raakte
daarna bewusteloos.
De dader heeft kans gezien over Til
burg naar Eindhoven te reizen. Toen hij
echter het station Boxel passeerde, werd
hij daar herkend door een mede-reiziger
uit den trein Oss's Hertogenbosch, die
van den moordaanslag reeds op de hoogte
was en gezien had, dat v. d. E. met het
slachtoffer aan het station te Oss in ge
sprek was geweest.
De stationschef te Boxel werd gewaar
schuwd, doch daar geen politie op het
perron aanwezig was, kon de man niet
gearresteerd worden. De stationschef
seinde toen naar de politie te Eindhoven
waar intusschen ook reeds verzoek om
aanhouding met opgave van het signale
ment van den dader uit 's Hertogenbosch
was binnengekomen.
Bij aankomst van den trein te Eindho
ven om kwart voor zes werd de dader
door de recherche onmiddellijk herkend
en na fouilleering op het perron gear
resteerd.
De arrestant is naar het politiebureau
overgebracht en is te negen uur op tran
sport gesteld naar 's Hertogenbosch.
Van de politie te 's Hertogenbosch ver
nemen wij nog, dat het slachtoffer J. H
uit Eindhoven onder den invloed van
sterken drank verkeerde, zoodat uit zijn
verklaringen heel weinig positiefs viel op
te maken.
De snede in clen hals bleek, hoewel
ernstig, niet levensgevaarlijk te zijn.
Droevig slot van een
Landstormrede. Te Emmen
werd in hotel M. Groothuis een propa-
ganda-avond gehouden voor den Bijzon
deren Vrijwilligen Landstorm.
De heer de Bruyn, secretaris van den
Gewestelijken Landstorm, ond-hoofd eener
Ghr. School, hield een propaganda-rede.
Aan het slot werd de rede geheel onver
wacht afgebroken, cloordat de spreker
zijn bewustzijn verloor.
De vergadering werd direct gesloten en
in allerijl werd de dokter ontboden. He
laas mocht geneeskundige hulp niet meer
baten. De heer de Bruyn is niet meer
bij gekomen en kort na het in zwijm val
len overleden.
Tragisch. Dezer dagen zou het
echtpaar F. E. BakkerSmids te Schier
monnikoog zijn diamanten (60-jarig) hu
welijksfeest herdenken.
Voorbereidingen voor het feestelijk vie
ren van dit zeldzaam jubileum waren
reeds getroffen.
Vooral op een klein eiland als Schier
monnikoog is een 60-jarige echtvereeni-
