No. 143
Donderdag 19 Maart 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Heudfikse Go's Bank N.V. Soes
Bij Kiespijn
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
Zij, die zich met 1 April a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
de nog in deze maand verschijnende
nummers gratis.
Het begrootingsconflict te
's Gravenpolder.
Buitenland
Mijnhardt's Poeders
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap Ass.-Mij
„De Nederlanden van 1845"
„Fatum" „Labor"
Directour-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lann* fforststrnat 70, Goos.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No- 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, !3.—
Losse nummers 10.05
Priis der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
In het „Weekblad voor Gemeentebelan
gen" schreef Mr P. A. Schwartz een ar
tikel .pver de niet alledaagsche begroo-
tingskwestie te 's Gravenpo.der, waarvan
wij met toestemming van den schrijver
hier de hoofdzaak laten volgen.
De zaak waarom het hier gaat, is onzen
lezers bekend.
De Raad van 's Gravenpolder had op
de begrooting voor jaarwedde van den
veldwachter uitgetrokken een bedrag van
f 1250, maar Gedeputeerde Staten wensch-
ten dit te zien verhoogd tot f 1283.33.
Volgens de nieuwe regeling, opgenomen
door den Commissaris der Koningin in
zijn circulaire van 30 Januari 1930, zou
de jaarwedde vanaf 1 April namelijk moe
ten bedragen f 1300. Eveneens werd door
Gedeputeerde Staten overgenomen het
voorschrift uit dit rondschrijven, dat de
vergoeding voor woninghuur dient gesteld
op minstens f 150, hoewel de Raad voor
dit d >1 f 100 uittrok.
Aan deze beide desiderata weigerden
de vroede vaderen van 's Gravenpolder
te voldoen, zich beroepend op 's Raads
uitsluitende bevoegdheid, de financieele
draagkracht der gemeente en den alge-
meenen maatschappelijken toestand, die
thans geen jaarwedde-verhooging zou ge-
doogen. En ziedaar het conflict gekomen.
De schrijver wijst er verder op, dat
de Commissaris der Koningin door een
regeling der veldwachtersjaarwedden op
te maken, het initiatief nam tot een
handeling, die blijkens het oordeel ook
van de rechtspraak behoort uit te gaan
van den Raad, om dan te vervolgen:
„Merkwaardig is de wijze, waarop de
Raad der Zeeuwsche gemeente, die haar
rechten en bevoegdheden gekrenkt achtte,
acte de presence verleende. Zich spiege
lende aan de ervaringen van andere ge
meenten in min of meer gelijke gevallen
besloten de vroede vaderen van 's Gra
venpolder, niet zonder oolijkheid, af te
zien van toepassing van art. 209 der Ge
meentewet en dus bij de Kroon geen
voorziening te vragen. En van deze op
zettelijke weigering om gebruik te maken
van een door de wet expressis verbis toe
gekend rechtsmiddel, werd zelfs aan Ged.
Staten mededeeling gedaan I
Het is vanzelf sprekend, dat een derge
lijke houding van een Gemeenteraad af
keuring .verdient. Wanneer een college
van Gedeputeerde Staten in een geval als
dit eene beslissing heeft gegeven, staan
voor den Raad twee wegen open: óf men
kan voorziening vragen bij de Kroon,
óf men kan afzien van verder verweer,
maar dan heeft men ook zich naar de
gegeven uitspraak te gedragen. In 's Gra
venpolder deed men echter noch het een,
noch het ander. Een dergelijke gedraging
van een orgaan als den Raad is onder
geen enkele omstandigheid te billijken.
Een college, dat aanspraak maakt op eer
biediging van een rechtsinstituut als de
autonomie mag zelf den wettelijken pro-
cessueelen weg niet miskennen.
Na deze recalcitrante houding van den
Raad begonnen pas recht de moeilijkhe
den. Want wel hadden Gedeputeerde
Staten vóór den aanvang des jaars, toen
zij hun beslissing omtrent de begrooting
verdaagden, aan den Raad machtiging
verleend om over de helft der uitgaaf
posten te beschikken, maar intussclien
schreed het jaar verder. De uitvoering
van verschillende werken begon in het
gedrang te komen. Een verzoek van den
Raad aan Gedeputeerde Staten om mach
tiging te verleenen tot het doen van en
kele uitgaven buiten de begrooting (den
eersten termijn van een bouwsom en kos
ten van bestratingswerken) had geen suc
ces. Gedeputeerden berichtten d.d. li
April terecht, buiten de reeds verleende
machtiging ex art. 211 Gemeentewet (de
helft der uitgaafposten) geen machtiging
te kunnen verleenen tot het doen van uit
gaven.
Intusschen was bet eerste halfjaar
voorbij, en daarmee werd voor verschil
lende uitgaafposten de betalingsgrens be
reikt. En toen tegen het einde van Juli
de ambtenaren der gemeente uitkeering
hunner jaarwedden tegemoetzagen, zet
ten Burgemeester en Wethouders, bij ge
breke aan verdere machtiging, de uitbe
taling stop. Het was voor deze nijpende
casuspositie, dat ten slotte Gedeputeerde
Staten bezweken: bij schrijven van 1
Augustus 1930 berichtten zij ingevolge
art. 213, eerste lid, der Gemeente mafch-
tiging te verleenen tot uitbetaling van
alle jaarwedden, voor zoover daartegen
overigens geen beletsel was. En toen nóg
weer later het ingetreden najaar zijn in
vloed deed gelden en ten gevolge van het
niet-verwarmen der schoollokalen het
schoolbezoek dreigde spaak te loopen,
werd op 31 October eenzelfde machtiging
verleend ten behoeve van uitgaven voor
verwarming der scholen.
De vraag dringt zich op: waaraan ont
leenden Gedeputeerde Staten de bevoegd
heid tot het verstrekken dezer nadere
machtigingen? Het reeds eerder aange
haalde art. 211 der Gemeentewet spreekt
slechts van de helft der posten, en er
is geen enkele bepaling aanwijsbaar, die
de bevoegdheid zou verleenen verder te
gaan. (Slot volgt.)
Het echec te Geneve.
Gisteren is de conferentie-Golijn ge-'
sloten met de aanneming van het proto
col, waarin de mislukking der conferen
tie wordt vastgesteld.
Colijn zeide in zijn sluitingswoord, dat
hij geen lijkrede over de handelsconven
tie wilde uitspreken. Waar datgene wat
hij nog over de conventie zou kunnen
zeggen, echter niet anders dan een lijk
rede zou kunnen zijn, wilde hij maar lie
ver heelemaal hierover zwijgen, hetgeen
in dit geval de beste welsprekendheid
was.
Colijn wilde echter van de conferen
tie geen afscheid nemen, zonder iets in
het algemeen te zeggen over het econo
mische leven van thans bijna vier jaren
Colijn meende dat iedereen zal moeten
erkennen, dat men heelemaal gefaald
heeft in de pogingen om de aanbevelin
gen der economische wereldconferentie
te verwezenlijken.
Wat de toekomst betreft kon Colijn
slechts de hoop uitspreken, dat de lan
den die thans met 1 April de vrijheid
zullen hebben teruggekregen, om han
delsverdragen op te zeggen, van die vrij
heid geen gebruik zullen maken.
Indien de regeeringen, ofschoon zij
niet langer tot de handhaving van de
handelsverdragen verplicht zijn, deze
thans toch vrijwillig handhaven, behoeft
men alle hoop nog niet op te geven, dat
de Europeesche commissie in haar zit
ting van Mei de middelen nog zal vin
den, om het doel te bereiken, waarin
deze conferentie niet is geslaagd.
De Engelsche en Fransche gedelegeer
den hebben hierna de hoop uitgesproken,
dat het woord van afscheid van Colijn
niet beteekende een woord van vaar
wel, doch slechts een tot weerziens.
Colijn heeft de gedelegeerden in vier
jaren tijd zoo gewend aan zijn wijze,
krachtige vertrouwensvolle en geduldige
leiding, dat zij den voorzitter, in wien
allen het grootste vertrouwen stellen,
niet kunnen missen.
Colijn antwoordde, dat niemand zeg
gen kan, wat de naaste toekomst brengen
zal, maar dat de toestand nog belangrijk
zal moeten verbeteren, voordat nieuwe
pogingen ondernomen kunnen worden.
Hierna werd de conferentie gesloten.
De verlaging der ambtenaarssalarissen
in België.
In den loop van het debat in de Bel
gische Kamer over de verlaging van de
ambtenaarssalarissen, zeide de eerste-
minister, dat hij voorgoed een einde
wilde maken aan de stijgingen en dalin
gen. De regeering kan de toepassing van
den maatregel niet uitstellen, omdat zij
verantwoordelijk is voor den toestand van
het land. Zij is niet verantwoordelijk
voor de crisis die het land getroffen heefl
en die de inkomsten uit de belastingen
verminderd heeft.
Zij is van meening, dat zij een beroep
moet doen op alle burgers. De toestand
is ernstig voor de arbeiders in particu
liere bedrijven. Het is rechtvaardig, dat
zij, die veiligheid genieten, en zelfs in tij
den van crisis hun toestand zien verbe
teren toestemmen in een verlaging van
tractementen en salarissen.
Er is een voorstel ingediend om over
te gaan tot de orde van den dag. Jaspar
heeft aanneming van deze resolutie ge-
eischt en de kwestie van vertrouwen ge
steld.
Vanmiddag zal over deze motie ge
stemd worden.
De minister van financiën, Houtart,
deelde mede, na een nieuwe berekening
te kunnen verklaren, dat de kleine be
ambten, die 15.000 frs. per jaar verdie
nen, bij toepassing van den nieuwen
maatregel, die 1 April in werking zal
treden, niets zullen verliezen. Het hoog
ste in België bereikte indexcijfer was
897; nu is het reeds met 52 punten ge
daald en de minister verwacht, dat het
omstreeks 1 April met 90 punten of 10
pGt. zal zijn afgenomen. Een verlaging
der salarissen met 6 pCt. acht hij dus
geenszins overdreven. Deze zienswijze
werd echter in den verderen loop van het
debat niet alleen door de oppositie, maar
ook door den Brusselschen liberaal Mun-
deleer bestreden.
De vergoeding der Belgische Kamer
leden.
De financieele commissie van de Ka
mer heeft met 15 tegen 11 (socialisti
sche) stemmen besloten de vergoeding
der leden van de Kamer, die thans 42.000
frs. bedraagt, met 10 pet. te verlagen.
De vergoeding der Senatoren (28.000 frs.)
blijft onveranderd.
Hevige vechtpartij in het Hambui'gsche
parlement.
Bij de opening van de gistermiddag
gehouden vergadering van het Hamburg-
sche parlement ontstond een bloedige
vechtpartij tusschen communisten en na-
tionaal-socialisten. De communisten, die
op de plaats van hun vermoorden frac
tiegenoot Hennig een grooten krans met
roode bloemen en lange roode linten
badden gelegd, gingen op bet oogenblik
waarop zij in de zaal verschenen, de
aanwezige nationaal-socialisten te lijf
Er werd met zooveel verbittering gevoch
ten, dat de overige afgevaardigden het
niet waagden tusschenbeide te komen.
Een aantal agenten van politie, onder
leiding van een officier, moesten de orde
herstellen. Zeven communisten werden
door den president voor den duur van 1
en 2 maanden van de vergaderingen uit
gesloten.
Nadat de gemoederen tot bedaren wa-
ren gekomen bracht president Leuteritz,
sociaal-democraat, hulde aan de nage
dachtenis van Hennig. Staande luister
den de afgevaardigden naar zijn woor
den. Leuteritz betreurde deze misdaad,
gepleegd op het grondgebied van Ham
burg.
De gebeurtenissen, die zich in de laat
ste dagen te Hamburg hebben afgespeeld
zijn nadeelig voor het prestige, dat
Duitschland als cultureel volk in de we
reld geniet. Spreker hoopte, dat deze
moord, die door politieke onverdraag
zaamheid is veroorzaakt de oogen zal
openen van diegenen, die steeds weer ge
weld in den politieken strijd prediken.
Na de rede van den president bracht een
der communisten een drievoudig Rood
front uit op den vermoorden afgevaar
digde Hennig.
De nationaal-socialisten terug in den
Rijksdag?
In verband met het feit, dat de Mid
denpartijen van den Rijksdag den wensch
te kennen hebben gegeven, dat het Pool-
sche handelsverdrag nog binnen zeer
afzienbaren tijd in het Parlement zal
worden afgehandeld, wordt van de zijde
van de „Nationale Oppositie" vernomen,
dat de mogelijkheid niet is uitgesloten,
dat de 151 afgevaardigden, die uit den
Rijksdag vertrokken zijn, groepsgewijs
zullen terugkeeren en aan de stemming
deelnemen, waarna zij weer het Parle
ment zullen verlaten.
Over de mededeeling der nationaal-
socialisten, dat zij voor de besnreking
van het Duitsch-Poolsche handelsver
drag in den Rijksdag zullen terugkeeren,
is men in parlementaire kringen zeer
verbaasd, daar ook bij de partijen van
het midden, op welke de nationaal-so
cialisten zich beroepen, niets bekend is
van het voornemen, om dit verdrag nog
in den loop van deze zitting af te hand©-
len. De Staatspartij heeft weliswaar de
regeering verzocht, dat dit zou gebeuren
maar het Kabinet heeft geen aanstalten
getroffen, om aan dit verzoek tegemoet
te komen. Ook van een verandering in
de plannen der regeering is hun, die
daarvan op de hoogte zouden moeten
zijn, niets bekend.
Bovendien is een afhandeling van dit
verdrag ook technisch niet meer moge
lijk.
De Duitsche sociaal-democraten en de
pantserkruiser.
De sociaal-democratische Rijksdag
fractie deelt mede, dat zij kennis heeft
genomen van een rapport over de onder
handelingen met de Rijksregeering. Na
een ampele discussie werd met het oog
op den algemeenen toestand besloten tot
stemmenonthouding in de kwestie der
bouwtermijnen van den Pantserkrui
ser B.
Volgens een nader bericht geldt dit
besluit evenzeer voor de tweede als voor
de derde, definitieve, lezing van hel
wetsontwerp.
Gandhi en de fabrikanten te Bombay.
Gandhi en de katoeufabrikanten te
Bombay zijn gisteren tot overeenstem
ming gekomen nopens staking van de
boycot-beweging op voorwaarde van we-
der-uitvoer der aanwezige voorraden. Er
is een maatschappij opgericht met
187.000 kapitaal, die de voorraden
heeft overgenomen en voor den uitvoer
uit Indië zal zorgen. Gandhi en de Con
grespartij zullen het posten staken en
den boycot opheffen, maar de fabrikan
ten zullen tenminste 80 procent in Indies
zelf geweven garens en katoenen halffa
brikaten in hun fabrieken gebruiken.
Loonsverlaging.
Er is een overeenkomst tot stand ge
komen tusschen de directeuren van vier
groote maatschappijen in Engeland en
de ruim 100.000 arbeiders uit de werk
plaatsen, magazijnen en administratie-
afdeelingen. De directeuren hebben hun
eisch van 6^ procent loonsverlaging lei-
ten vallen en genoegen genomen met een
algemeene reductie van 41/s procent, met
dien verstande, dat daardoor geen enkel
loon van een volwassen arbeider onder
de 40 shilling per week zal dalen. De
directeuren zullen niet minder dan vijf
dagen per week laten werken. Dit com
promis beteekent een algemeene gemid
delde verlaging van 10 stuiver in het
pond en is veel voordeeliger voor de ar
beiders dan de directeuren eerst voorge
steld hebben.
Korte Berichten.
De aardmassa in de Alpen van Sa-
voye is thans tot stilstand gekomen, zoo
dat op het oogenblik geen verder gevaar
voor de bevolking bestaat.
Het water, waardoor de aardmassa éér.
groote massa slik was geworden, heeft
een uitweg naar de rivieren gevonden,
zoodat men het grootste gevaar thans ge
weken acht.
In een gemeente in het Zuiden van
Engeland ontstond brand op de slaap
zaal van een tehuis voor kinderen. Het
gelukte de kinderen te redden, doch drie
hunner hadden zulke ernstige brand
wonden gekregen, dat zij spoedig daarop
stierven.
Aan de Noordkust van Noorwegen
is een Noorsch vrachtschip gestrand. Van
de bemanning zijn zes leden verdronken.
en ziek door gevatte koude, alsmede bij
pijnen van velerlei aard, zullen een van
de hieronder genoemde
U spoedig helpen: Mijnhardt's Kiespijn
poeders. Grieppoeders. Hoofdpijn
poeders. Verkoudheidspoeders.
Hoestpoeders. Maagpoeders. Rheu-
matiekpoeders. Op poeders en doos staal,
de naam Mijnhardt. Let bij het koopen
hierop! Prijs per poeder 8 ct. en per doos
45 ct. Verkrijgbaar bij Uw drogist.
Uitkeering hagelschade in N.-Brabant.
Het nationaal comité voor natuurram
pen zal aan den burgemeester van Zeven
bergen alsnog een bedrag van f 22.320 ter
hand stellen, om te worden uitgekeerd aan
slachtoffers v&ii den hagelslag, welke op
Binnenland.
De sigaxetten-opcenten in de Tweede
Kamer.
Goede zaken op de Jaarbeurs.
Zeeland en de uitvoering der Tarwewet.
Buitenland.
Het economisch echèc te Genève.
Loonsverlaging in Engeland en België.
Het optreden van Ghandi.
Vechtpartij in het Hamburgsche parle
ment.
12 Juni 1930 Zevenbergen en omstreken
heeft geteisterd. Deze tweede uitkeering is
bestemd voor de landbouwers onder Ze
venbergen en Klundert, die wel tegen ha
gelslag onderling verzekerd waren, maar
die óf veel te laag waren verzekerd óf de
premie niet konden betalen. Dezen worden
nu met de niet verzekerde slachtoffers
gelijk gesteld, aan welke laatste catego
rie reeds f 70.000 is uitgekeerd.
Uitvoering van de Tarwewet.
Op de volgende vraag van den beer
Braat:
Ls de minister bereid mee te deelen of
'hij maatregelen neemt om alsnog de
tarweverbouwers van het oogstjaar 1930,
zoowel voor de reeds verkochte, alsook
voor de nog niet verkochte tarwe, te sub
sidieeren of te steunen?
heeft de minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord:
Over de vraag of, en, zoo ja, in hoe
ver de tarwe-oogst 1930 in de uitvoering
van de Tarwewet 1931 zal kunnen wór
den opgenomen, wordt overleg gepleegd
met verschillende land'bouworganisates.
Wanneer dit overleg zal zijn beëindigd,
zal de ondergeteekende zijn standpunt ten
deze kunnen bepalen.
Begrafenis oud-Minister De Waal
Malefijt.
Gistermiddag te 2 uur heeft op de be
graafplaats te Katwijk aan den Rijn de
teraardebestelling plaats gehad van het
stoffelijk oversohot van den heer De Waal
Malefijt, oud-minister van Koloniën, oud
lid van de Eerste en Tweede Kamer en
oud- burgemeester van Westbroek en
Achttienhoven en Katwijk.
Een groot aantal vrienden, partijge-
nooten en andere belangstellenden woon
den de begrafenis hij.
Onder de aanwezigen werden opge
merkt: Jhr mr O. E. W. Six, secretaris
generaal van het departement van Kolo
niën, als vertegenwoordiger van den
minister, die door ambtsbezigheden was
verhinderd; mr H. Th 's Jaccb, commis
saris van de Koningin in Utr ht en jhr
E. G. G. Quarles van Ufford, g.-Jfier; jhr
mr H. A. van Karnebeek, commissaris
van de Koningin in Zuid-Holland; mr P.
E. Briët, lid van de Eerste Kamer; den
heer 'Colijn, burgem. van Boskoop en prof.
dr H. H. Kuyper, rector magnificus der
Vrije Universiteit. In den stoet kwamen
voorts mede: de oud-GouverneurGeneraal
van Ned. Indië A. W. F. Idenburg, de
oud-minister van Oorlog J. J. C. van
Dijk; dr J. Schok'kinjg, burgemeester van
Katwijk en alle leden van den gemeente
raad.
Nadat de kist grafwaarts was gedragen
door bestuursleden van de A.R.-kiesver-
eeniging werd het woord gevoerd door ds
H. Meyering, die aan het sterfhuis reeds
een rouwdienst had gehouden. Daarna
sprak de heer Idenburg, cud-Gouverneur-
Generaal van Ned. Indië, namens de Vrije
Universiteit, de A.JR. partij en de A.-R.
Tweede Kamer-fractie, wier leider, oud
minister Heemskerk, zoo 'graag zijn vriend
en collega uit zijn kabinet van 1909 ter
ruste had helpen dragen, maar die
aldus spr. om zijn hoogen ouderdom
daarvan had moeten afzien. Overal waar
hij werkte liet hij1 een lichtend spoor en
wij blijven aan hem denken als een trouw
vriend, een kloek strijder, als een man,
die de nooden van het vol'k op het hart
droeg. Spr. eindigde met een persoonlijk
woord tot de familie.
