Ingezonden stukken
Land- en Tuinbouw
Een rouwdienst, geleld
doorde Koningin. Ten p&leize Het
Loo ia overleden Moj. H. W. Stegeman,
opzichteres van het office der hofhouding
van H. M. de Koningin.
In de kapel in het paleis is een plech
tig samenzijn gehouden ter nagedachtenis
van Mej. Stegeman, welke plechtigheid
onder leiding stond van H. M. de Konin
gin en H. K. H. Prinses Juliana en werd
bijgewoond door leden der Hofhouding,
leden van het personeel van H. M. de
Koningin te Het Loo, Den Haag en Am
sterdam, familie en eenige kennissen van
de thans ontslapene.
Geopend werd met het gezamenlijk zin
gen van een gezangvers. Vervolgens las
de Prinses een toepasselijk gedeelte uit
den Bijbel voor. Weer werd gezongen,
waarop H. M. de Koningin het woord
nam.
Zij gewaagde er van hoe heerlijk het
was, dat Mej. Stegeman was verscheiden
in de hope des Eeuwigen Levens.
Nog werd een lied gezongen, waarop
de Koningin de plechtigheid sloot met
het bidden van het Onze Vader. De lijk
kist, die in de kapel opgebaard stonid, was
bedekt met bloemstukken van de Konink
lijke Familie.
Zaterdagmorgen kwart voor 9 vond 'n
rouwdienst plaats. Op verlangen van de
overledene was het Ds C. M. Luteyn, pre
dikant der Ned. Herv. Gemeente van
Apeldoorn en Het Loo, die de lijkrede
hield.
De beide Vorstinnen waren wederom
tegenwoordig, verder leden der hofhou
ding, personeel, familie en kennissen.
Het lijk werd toen het paleis uitgedra
gen. Per auto is het naar Amsterdam
overgebracht.
Eenrijkekluizenaar.s t e r.
Ella von Wendel, waarschijnlijk de rijk
ste vrouw ter wereld, is te New York
overleden. Zij was 78 jaar en 75 jaar
heeft zij gewoond in het baksteenen hee
renhuis, dat haar grootvader liet bou
wen op de plek, waar nu het drukke ver
keer van New Yorks voornaamste winkel
straat, Fifth Avenue, voorbijraast.
Een half jaar geleden is de zuster van.
miss Ella von Wendel gestorven. De twee
zusters leidden een leven van kluizenaar-
sters. Zij hadden geen telefoon en waren
nooit in een lift geweest.
Miss Ella was de eenige overlevende
van een gezin van zes zusters en éón
broer. Zij erfde enorme onroerende goe
deren van haar familie, waarvan hot
eerste door haar grootvader was gekocht.
Het familiemotto was: steeds koopen en
nimmer verkoopen. Het gevolg hiervan
was, dat de onroerende goederen van de
familie Wondel langzamerhand ruim 100
millioen dollar waard waren geworden.
Zondagochtend vonden de bedienden de
oude vrouw dood in haar bed in de groote
slaapkamer liggen. Het geheele familie
vermogen komt nu aan liefdadige instel
lingen, en eindelijk zal het oude heeren
huis verdwijnen, dat 75 jaar een zonder- I
ling overblijfsel uit vroeger eeuwen
scheen, te midden van de torenhooge win
kelhuizen der Fifth Avenue.
Veel nagemaakt antiek
zilverindenhandelge-
bracht. De politie te Stockholm
heeft een man en een vrouw aangehou
den, die vermoedelijk een groote hoe
veelheid nagemaakt antiek zilver op de
markt hebben gebracht. Zij zouden een
aantal zilveren schalen en lepels als
oude familiestukken aan antiquairs te
Stockholm, Göteborg en Malmö verkocht
hebben, hoewel het vast staat, dat alles
namaak is. Een veel grooter aantal voor
werpen zouden de verdachten bij ver
schillende banken van leening beleend
hebben, ook onder voorwendsel dat het
antiek was. De voorwerpen zijn alle in
Zweedschen rococo-stijl. Ze zijn zeer
goed nagemaakt en slechts doordat de
grootte der keuren niet gelijk was aan
de origineele keur kon men het bedrog
constateeren. Hoeveel valsch antiek zil
ver in den handel is gebracht is nog on
bekend. Het staat vast dat de vrouw
enkele voorwerpen, die een waarde heb
ben van ongeveer 40 kronen per stuk.
verkocht heeft voor 1500 a 1600 kronen.
Volgens deskundigen is al het zoo
genaamd antieke Zweedsche zilver i n
Nederland vervaardigd.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie/.
Mijnheer de Redacteur,
Mag ik naar aanleiding van het raads-
verslag van Biggekerke eenige ruimte vra
gen in uw blad, ter nadere toelichting
van de behandeling der werkverschaffing
Hoewel toch al niet geheel juist weer
gegeven, is het vooral de verbetering on
deraan geplaatst, die mij naar de pen
doet grijpen. Deze verbetering toch geeft
den schijn, als zou ik tegen werkverschaf
fing hebben gestemd. De aandachtige lo
zer heeft echter vroeger kunnen lezen dat
dit niet het geval is.
Daar ik echter van hier en elders over
deze aangelegenheid telkens werd aange
sproken, acht ik het noodzakelijk hierover
nadere verklaring te geven.
De juiste toedracht dezer zaak luid als
volgt:
Punt acht van de agenda: Vaststelling
regeling voor eventueele werkverschaf
fing. De voorzitter geeft toelichting en
deelt mede, wat reeds is gedaan door
werkloozen in gewone gemeentedienst, en
geeft in overweging, een voorstel, om tot
werkverschaffing over te gaan, waarbij
dan zullen worden te werk gesteld de ge
huwde kostwinners.
Ondergeteekende zegt hierop: gezien
van het standpunt der bezuiniging voor
de gemeente is Juist gehandeld, maar niet
in het algemeen belang van de arbeiders.
Bovendien moet ik opmerkzaam maken
op het in dienst stellen van personen die
reeds ouderdomsrente trekken, en mits
dien niet meer volwaardig zijn. Dan zou
ik ook graag de jonge arbeidskrach
ten, zij het in beperkte mate, in de gele
genheid willen stellen. Ook ls er geen ge
noeg bekendheid aan gegeven. Indien bet
aan het plakbord had gestaan, hadden
waarschijnlijk meerderen zich aangemeld.
De voorzitter antwoordde met een deel
van het gesprokene in te stemmen, o.a.
wat de rentetrekkers betreft; maar te wei
nig bekendheid spreekt hij tegen. De an
dere heeren spreken zich allen uit als
groote tegenstanders van ongehuwden in
dienst nemen; de wijze waarop zal ik in
hun belang maar niet noemen. Ik heb hun
daarop geantwoord: de gewijzigde maat
schappij vorm heeft noodzakelijk g aak*
dat de jongelui in andere bed: ijv at-
sing zochten; als zij zich allen aanbo
den als knecht bij een boer, zou er voor
hen geen plaats zijn, en bovendien wat is
er tegen, dat zij, wanneer elders meer is
te verdienen, daar heen gaan, maar nu
door de tijdsomstandigheden de slapte in
andere bedrijv|en ze terugvoert, komen ze
de groep werkloozen hier vergrooten, en
acht ik het noodig ze ook iets te laten
verdienen, vooral daar het meerendeel
toch kostgeld aan hun ouders betalen en
zoodoende de gezinsinkomsten vergrooten.
Het voorstel van B. en W. om a 11 e e n
gehuwden te werk te stellen, komt in
stemming; daar heb ik tegengestemd.
Toen heb ik voorgesteld om dan hen, die
meer dan twee kinderen hebben, (daar
de bedoeling was slechts 5 dagen in de
week te laten werken f 2 per dag) eerst -
genoemden 6 dagen werk te geven, wat
zonder hoofdelijke stemming werd aan
genomen.
Nu moest een commissie werden saam-
gesteld tot uitvoering, ze zou bestaan uit
2 leden aangewezen door het Burg. Arm
bestuur en 2 leden van den Raad met als
voorzitter de Burgemeester.
Nn komt voor mij het kardinale punt,
wat in het verslag is weggelaten, wat
voor mij getuigt van een heel goed inzicht
in het beleid van den voorzitter, waar hij
spreekt: M.H., afwijkend van mijn ge
woonte wil ik dezen keer, bij deze stem
ming adviseenen; waar in ons midden is,
iemand uit de kringen van hen wien het
aangaat, acht ik het gewenscht in de eer-
std plaats uit ons midden in de commis
sie te benoemen dhr P. Janse.
Nu volgen twee vrije stemmingen, daar
na herstemming, waarbij wordt gekozen
dhr Moens, die zijn benoeming aanneemt,
Weer twee vrije stemmingen, dan her
stemming, waarbij met vier stemmen on
dergeteekende gekozen blijkt, waarna ik
op een desbetreffende vraag van den voor
zitter, heb geantwoord: Dank u, mijnheer
de voorzitter, gezien het verloop van deze
stemming, acht ik mij niet geroepen om
die functie waar te nemen. Ik dank u in-
tusschen voor de goede woorden aan mijn
adres gercht. Even roep ik in herinne
ring de woorden door u destijds bij mijn
benoeming in uw felicitatie tot mij ge
richt, wat betreft het voeren van oppo
sitie, ik heb toen gezegd, die niet te zullen
zoeken. Het is op het oogenblik voor mij
de ellendigste gewaarwording, die ik in al
dien tijd hier heb meegemaakt. Mijn 12-
jarigo zittingstijd heeft bewezen, dat ik
de oppositie heb vermeden, maar nu hui
ver ik bij de gedachte aan de houding
van de andere heeren bij deze stemming,
dat zij mij zullen nopen van nu af het
wel te zullen moeten doen.
Mijnheer de Redacteur! Dit is de juiste
weergave.
Ik hoop, dat velen nu mijn houding in
deze beter zullen kunnen beoordeelen. Bij
voorbaat u dankend voor de plaatsing.
Hoogachtend,
P. JANSE Az.
Hoofdbestuur Z. L. M
Maandag hield het hoofdbestuur van
do Z. L. M. een buitengewone vergade-
r: og in de Sociëteit St. Joris te «idel-
barg.
Na opening en vaststelling van de pre
sentielijst was aan de orde
Het wetsontwerp suikerbietensteun.
De v o o r z i 11 e r, de heer Mr P. Diele-
man, zeide, dat men het noodig geoor
deeld heeft deze buitengewone vergade
ring te beleggen, om voeling met de hoofd
bestuursleden te houden en mede te dee-
len wat er gedaan is door de organi
saties. Vooral ook om mededeeling te
doen over de uitvoering der Tarwewet
en het wetsontwerp voor den suikerbie
tensteun. Als er tijd was geweest, had
men voor dit laatste zeker weder een
algemeene, groote vergadering der drie
organisaties belegd. Uit dit wetsontwerp
is weer bij vernieuwing gebleken, dat een
behoorlijke ontwikkeling van het platte
land en vooral van den landbouw moeilijk
toe te vertrouwen is aan een Nederland-
sche regeering, zulks ten gevolge van het
doctrinisme van den handel, van de groote
steden.
Reeds in 1667 deden de Zeeuwsche boe
ren een zwakke poging om erkend te wor
den, doch niemand minder dan Jan de
Wit, die nog zoo knap mag geweest zijn
in wiskunde en staatkunde, bleek niet het
elementaire begrip te hebben van de
belangen van den landbouw en onder den
invloed van de Hollandsche groothande
laars heeft hij Zeeland gedupeerd, Het
vrijhandelssysteem, dat zijn bakermat in
Engeland had, nam steeds vaster vormen
aan, gesteund door scholen, vooral mid
delbare en hoogere en door de groote en
kleine pers. Verschillende staatscommis
sies waren niet tot juiste gedachten to
brengen, zooals die b.v. zich in Frankrijk
ontwikkelden. Toch is het volgens Spr,
geen schande van standpunt te verande
ren.
Vrijhandel is volgens Spr. In Engeland
slechts een exportartikel, want het be
schermt zelf toch ook zijn welvaartsbron
nen. De Commissie-Lovink heeft ernstig
en hard gewerkt en goed werk geleverd.
Doch men stelde haar rapport in handen
van de commissie-Bruins, die feitelijk
voor een heel ander doel was samenge
steld, en toen weer in die van de Com
missie voor de economische voorlichting,
die niets anders deed dan adhaesie betui
gen aan de meening van de Commissie-
Bruins, die geheel afweek van de commis-
sie-Lovink.
De Minister van Binnenlandsche Za-
km en Landbouw luisterde niet naar de
C-iUmissie-Lovimaar wel naar de
beide andere commissies.
Dit wetsontwerp houdt slechts in, dal
men niet meer zal verliezen op suikerbie
ten dan op gerst en dergelijke, met het
doel de arbeiders in de suikerindustrie,
het vervoer enz. werk te verschaffen, doch
men beschermt de productie daarmede
niet. Spr. vraagt of een boer nu heelemaal
gek is geworden, om de moeilijke suiker
bieten te gaan verbouwen met evenveel
verlies als op artikelen, die veel gemakke
lijker te bewerken zijn. Hij zal óf het land
braak laten liggen óf gewassen telen met
minder moeite en zorg. Het eenige is dat
op de suikerbieten een voorschotje zal
worden gegeven als lokmiddel.
Spr. meent, dat men met alle denkbare
argumentatie voor de zooveelste maal aan
de Staten-Generaal moet aantoonen, dat
dit wetsontwerp niet geeft wat men noo
dig heeft en dat het den toestand nog er
ger zal maken. Als dit ontwerp onverbe
terd wet zou worden, kan de regeering
het beter terug trekken of anders een be
hoorlijken steun verzekeren.
De heer Van Bommel van VI o-
t e n zegt zichzelf het gras voor de voeten
te hebben weggemaaid door zijn artikel in
het jongste nummer van het Landbouw
blad, terwijl ook Ir. Koopman 't ontwerp
op de juiste wijze heeft geschetst. De Com
missie-Lovink adviseerde steun te verlee-
nen aan den bietenbouw na overleg met
den bond van coöp. Suikerfabrieken, die
adviseerde een toeslag van f 4.50 per 1000
K.G. bieten en minder als de suikerprijs
mocht stijgen. Dit was wel geen rendabele
bietenprijs, maar men nam er genoegen
mede, als de regeling zoo lang zou be
staan tot de prijs rendeerend werd. Men
meende een suikerprijs van f 14.50 te
moeten hebben, maar het rapport van de
commissie-Lovink gewaagde van f 14. De
oommissie-Bruins vroeg ook weer advies
van den Bond, zette het rapport-Lovink
op zij en kwam met een crediet-verlee-
ning. Toen de commissie voor economi
sche voorlichting de zaak in handen had
gehad, heeft de Bond weer geadviseerd
aan de commissie-Bruins. Het resultaat
was ten slotte een groote teleurstelling en
dit heeft de Bond niet onder stoelen of
banken gestoken. Toch was de bedoeling
van de Commissie-Bruins aanvankelijk
nog minder dan nu in het ontwerp tot
uiting komt. Noch de coöp. fabrieken,
noch de Centrale Suikermaatschappij
wilden de gevraagde risico op zich nemen.
Spr. leest een request voor, dat dezer da
gen door den Bond is verzonden en waar
in algemeene teleurstelling wordt uitge
sproken en de steun te laag wordt ge
noemd.
De vraag is nu, wat de Z. L. M. zal moe
ten doen. Spr. is overtuigd, dat onder
alle omstandigheden de Zeeuwsche boeren
bieten zullen blijven zaaien.
Met moet blijven telen, ook al is niet
gehandeld overeenkomstig het urgentie
program der drie landbouworganisaties.
Stil zetten der fabrieken zal toch niet
kunnen zonder dat de vaste kosten voort- i
duren.
De heer S. Gast zeide, dat men een
jaar geleden reeds vergaderde en een ur
gentie-programma opstelde en de orga
nisaties een duidelijke uitspraak deden.
Fet duurt z°o 1 -ig eer maatregelen tc'
u ivoering komou. Spr. brengt hulde aan
hen, die voor verbetering ook inzake den
suikerbietenteelt ijveren, doch de boeren
zijn bitter gestemd. Spr. las ingezonden
stukken, die zeer goed waren, maar toch
moet men oppassen. Van politieke par
tijen verwacht hij niet veel. Spr. meent,
dat het platteland bijeen hoort, zoowel
arbeiders als landbouwers. Mannen als
Boot, Ir Koopman en anderen hebben het
goed gezegd. De suikerfabrieken moeten
niet trachten elkaar vliegen af te vangen.
Waarom heeft men de leden der suiker
fabrieken niet bijtijds bij elkaar geroepen
om over den toestand te beraadslagen?
Als men geen bieten zaait en ook het land
niet braak wil laten liggen, wat moet er
dan gebeuren? Geheel de georganiseerde
landbouw, voorzoover zij bieten verbouwt,
moest naar Den Haag trekken om te pro
testeeren.
De voorzitter meent, dat men bij
de discussies de politieke partijen moet
uitschakelen, zij, die politiek georgani
seerd zijn, zullen daar wel de landbouw
belangen verdedigen.
De heer Nieuwenhuijzen zegt,
dat, als het ontwerp wordt aangenomen,
de regeering kan zeggen er in geslaagd
te zijn werkverruiming te geven. Maar
per H.A. zal nog een belangrijk verlies
worden geleden en de bietenteelt zal niet
loonend zijn. Spr. acht het jammer, dat
het rapport van de Commissie Lovink
niet is opgevolgd, en het is z.i. plicht
van den landbouw achter deze commissie
te (taan. Men moet nog een* protesteeren
en dan zal de rogeering rich wel wach
ten de suikerindustrie near den kelder
te helpen. Het is jammer, dal waarschijn
lijk velen toch de bieten uit de zaairege-
ling zullen verwijderen. Spr. meent, dat
loonsverlaging niet kan worden ontloo-
pen. Als de arbeidersbonden dit beletten,
dan zal het tot groote extensiveering ko
men. Ook bij het rapport der Commissie
Lovink zou men slechts tot een loonend
bedrijf komen, doch zonder winsten. Alle
voordeel zal aan de arbeiders komen.
Voor loonsverlaging geldt ook nog de ver
laging van den prijs der eerste levensbe
hoeften.
De voorzitter had zich een adres
aan de Staten-Generaal gedacht, waarin
nog eens flink geargumenteerd wordt. Als
men zegt, dat amendeeren niet kan en
hot gaat om aannemen of verwerpen, dan
begrijpt spr. niet waarom. De minister
kin hoogstens zeggen, dat hij het wets-
ontxierp intrekt. Spr. noemt het Voor-
loopig Verslag heel mal, niet, omdat er
geen scherpe woorden in staan, maar om
dat het zoo weinig geargumenteerd is.
Wellicht is de kwestie nog eens met den
bond van suikerfabrikanten te bespreken.
Het is goed ook hier een uitspraak te
hebben en te toonen, dat Symen en Bar
tel zich niet zonder schreeuwen laten
scheren.
Men heeft nu geen ministerie van land
bouw, geen directie van den landbouw en
nu ook geen voldoenden steun. Men steunt
wel den Rotterdamschen Lloyd, die sche
pen als de „Dempo" laat bouwen met 2 Vi
millioen overdreven luxe, maar men
steunt niet den nijveren boerenstand met
enkele millioenen.
De heer Gast vraagt, of er geen con
tact is te verkrijgen met de leiders der
Kamerfracties.
De voorzitter weet niet wat het
K. N. L. C. in deze zal doen.
De heer Ir Siebenga, secretaris
der Z. L. M, wijst er op, dat in de Kamer
mannen zitten als Lovink, v. d. Heuvel,
Loerakker en Hiemstra, die het nog be
ter weten dan de sprekers. Hij wijst op
het gebeurde met het aardappelwetje en
ziet in onderhandelingen geen nut.
De heer v. d. Minne meent, dat de
regeering de kool en de geit wil sparen.
Andere landen verleenen toch ook steun?
Men moet z.i. volhouden tot het te zwaar
wordt. De vlascultuur in Dinteloord kreeg
ook haar zin, toen het te erg werd en
men dreigde met stopzetten, dat grooto
werkloosheid ten gevolge zou hebben ge
had. Spr. ziet niet zooveel belang in het
bewerken van Kamerleden.
De heer van Bommel van VI o -
t e n zegt, dat de commissie Bruins al
leen het oog had op het aan den gang
houden der fabrieken, doch niet keek
naar het belang van den landbouw.
De heer Vogelvanger vraagt, of
andere lichamen ook gaan protesteeren
of alleen de Z. L. M.
De voorzitter zegt, dat dit in het
K. N. L. C. besproken dient te worden.
De heer Siebenga zegt, dat het
wetsontwerp eerst 28 Februari is ver
schenen en nu is het Voorloopig Verslag
reeds uitgebracht, het gaat met razende
snelheid en spr. zal de kwestie in het
K. N. L. C. bespreken, want er moet één
lijn zijn.
De heer Leenhouts deelt mede, dat
Zaterdag in den Kring Oostburg beslo
ten is, dat als er geen groote verbetering
in het wetsontwerp komt, men geen bie
ten moet verbouwen. De vergadering
achtte verwerping beter dan zulk een
regeling.
De heer de Buck acht het wetsont
werp onaannemelijk, ook niet in het al
gemeen belang. Z.i. spreekt de heer van
Bommel van Vloten te veel als ambtenaar
van Dinteloord.
De heer van Bommel van Vlo-
ten zou het betreuren als men de actie
tot verbetering van het ontwerp liet mis-
loopen, door te zeggen, dat men dan niet
verbouwen zal. Men doet dan de coöpe
ratieve boeren schade. Er is 'n goede sa
menwerking tusschen de coöp. fabrieken
onderling.
Do heer Siebenga meent, dat de
Bond van Suikerfabrieken het met zijn
It Ten moot uitmaken en dat men hier te
maken heeft met het algemeen landbouw-
standpunt.
De heer Gast vraagt, of, als men zegt
niet zaaien, het ook gebeuren zal.
De heer H a n k e n durft zijn bedrijf
niet stop zetten. Dan moet de polder zor
gen voor heel het dorp.
Nog verschillende personen voeren het
woord en de discussies worden eenigs-
zins verward, maar ten slotte vereenigt
men zich met een voorstel om een adres
tot regeering en Kamerleden te richten,
waarin nog eens uitvoerig de bezwaren
tegen het wetsontwerp uiteen worden ge
zet en verzocht wordt de regeling van
het rapport Lovink te volgen, zoodat een
loonend bedrijf mogelijk is.
Een voorstel van den voorzitter om er
aan toe te voegen, dat men, als het ont
werp niet verbeterd wordt, er geen prijs
meer op stelt, achten vele leden te ge
vaarlijk voor hen, die bieten moeten
verbouwen. Het wordt dan ook met 15 te
gen 9 stemmen en 2 blanco verworpen.
Na nog enkele mededeelingen van huis-
houdelijken aard komt aan de orde de
uitvoering van de
Tarwewet.
Hierover verstrekt de heer Sieben
ga grootendeels vertrouwelijke mededee
lingen, maar wel bleek, dat de Z. L. M.
bereid is in deze samen te werken met
den R. K. en den Chr. Boerenbond in
Zeeland, cm gezamenlijk t» Vom.en tot 'rt
tarwevoreeniging, die de bepalingen der
wet uitvoeren zal.
Op een desbetreffende vraag zegt spr.,
dat over het uitbetalen van premie voor
den oogst 1930 nog wordt nagedacht.
Klpponhouden binnenshuis.
Ditmaal begin ik zelf met een vraag en
wel een heel vreemde: Wie kan een der
lezers helpen aan veertjes van Andalu-
sische kuikens? Een lezer uit Amsterdam
schrijft mij: de veertjes van Andalusi-
sche kuikens worden gebruikt bij het fo-
rellenvisschen. Een Amerikaansch fami
lielid verzocht hem er in Holland naar te
informeeren. Laat me eerlijk zeggen, dat
ik nog nooit gehoord heb van deze tak
der pluimveehouderij, n.l. veertjes te leve
ren voor forellenvisscherij en dat ik ook
niet begrijp waar ze voor dienen moe
ten. Of er veel fokkers van Andalusiërs
in ons land zijn weet ik ook niet, maar
als men schrijft aan den secretaris der
Kon. Ver. Avicultura, Moucheronstraat
119, Den Haag, dan kan men daar wel
adressen krijgen.
Nu een vraag, die al weer te pas komt
voor het huidige broedseizoen. De vraag
steller heeft een boerderij en broedde tot
nu toe in den kelder. Nu raakt die ruimte
verloren, doordat zij noodig is voor in
maak, slacht en eigen-gebakken brood,
terwijl bovendien de Zondag-melk nog
tot boter verwerkt wordt en is zijn vraag,
of de machines ook boven op een zolder
kamer gebruikt kunnen worden.
Broedmachines zijn wonderbaarlijke
dingen, de een werkt er prachtig mee
en de ander kan er geen levend kuiken
uitkrijgen. Dat komt omdat er verbazend
veel factoren zijn, die het broedproces be-
invloeden en als we nu grove fouten
maken, loopt het mis. In dit geval zal de
grootste zorg besteed moeten worden aau
regeling van de vochtigheid, want dat men
op een kamer of een zolder uitstekend
broeden kan met kippen of machines ia
zeker. Ik heb herhaalde malen op zolder
kamers broedmachines gezien die goede
resultaten gaven en zelf heb ik honderden
eendeneieren uitgebroed onder kippen op
een hooizolder.
In een kelder hebben we echter het
voordeel dat de temperatuur tamelijk ge
lijkmatig is en de lucht meestal vochtiger
dan op een zolder. Een zolderkamer kan
overdag als de zon er op staat flink warm
worden en 's nachts flink afkoelen. Ook
is de lucht daar meestal drooger. Hier
moeten we dus rekening mee houden.
Een goede broedmachine wordt wel zoo
gebouwd, dat haar wanden, bestaande uit
lagen hout met allerlei isolatiemateriaal
afgewisseld, goed isoleeron, maar toch 's
die isolatie nooit voldoende om sterke
temperatuursverschillen goed te verdra
gen. Deze temperatuursverschillen werken
we als het ware bij met de regulateur op
de verwarmingsbron en waar nu de ma
chine aan sterke temperatuurschomme
lingen blootgesteld wordt, daar moet ook
de regulateur er op berekend zijn en zelfs
de warmtebron. Ik heb verschillende ma
chines beproefd, die bij een normale tem
peratuur van 1012 gr. C. aardig goed
reguleerden, maar als het vertrek kouder
werd, dan kon de vlam het niet aan en
zakte de machine beneden don vereischten
temperatuursgraad van 103 gr. F.
Dat moeten we dus om te beginnen in
aanmerking nemen als wo een broedma
chine willen gebruiken. Zorgen voor een
gelijkmatige temperatuur en zorgen dat
de verwarmingsbron zoo sterk is, vooral
bij petroleumbranders, dat zij bij een niet
al te hoog opgedraaide pit toch de ma
chine behoorlijk kunnen verwarmen. Ma
chines die bij mij faalden doordat da
brander niet voldoende capaciteit had,
kon ik door verandering van den brander
direct goed krijgen.
Nu de vocht. In een kelder is de lucht
voor het broeden van kipeieren meestal
vochtig genoeg en behoeven we niet eens
vocht extra toe te voegen. Bij eendeneie
ren sproei ik echter altijd vanaf de eer
ste week de eieren met een bloemenspuit
met lauw water en wel eenmaal per dag,
na het keeren en direct voor ik ze weer
in de machine zet. In de derde en vierde
week sproei ik zeis tweemaal per dag
en tijdens het uitkomen sproei ik ook nog
op den vloer.
Op een zolder waar het vaak veel
droger is, moeten we zorgen, dat de
vochtbakjes in de machine voortdurend
nagekeken worden en weer bijgevuld.
Zelfs kan het noodig zijn op den vloer
nog natte zakken te leggen. Al we dus
zorgen voor een goede regulatie der tem
peratuur en voor voldoende vocht dan
kunnen we op den zolder ook met succes
broeden.
Ms we nu deze beschouwingen com
bineeren met die van de vorige week, dan
zijn we al zoo ver, dat we op een zolder
eieren kunnen uitbroeden en ook wel
kuikens kunnen opfokken. Gaan we nu
verder ook nog op zolder houden, dan
krijgen we op die manier een complete
kippenhouderij binnenshuis. Feitelijk is
dat wel een zeer onnatuurlijk gedoe en
toch hoorde ik onlangs in België iemand
die cp deze manier 5000 kippen binnens
huis houdt, zeggen, dat hij het sommigen
al aangeraden had een flink aantal kip
pen op zolder te houden en daar geld
mee te verdienen. Ik zou het voorloopig
niemand aan durven raden, maar het
is toch wel eens interessant te vernemen
hoe deze groote kippenhouderij binnens
huis werkte. Daarover dus een volgendon
keer.
Dr TE HENNEPE.
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door onze abonnó's worden gezonden
aan Dr Te Hennepe, Diergaardesingel
96a te Rotterdam, Postzegel voor ant
woord insluiten en blad vermelden.
