No. 135
Dinsdag 10 Maart 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
4 H0LL. UZ. SPOOR 1931
Uitgifte ad 98 °/0
Inschrijvingen worden tot Vrijdag 13
Maart 1931 gaarne aangenomen door
Uit de Provincie.
WE
ID
)/e Lippen
ngen Handen
étages uit,
|>uc geborgen
vas, verlieten
gebouw, dat
ïtig verkoold
stortten in-
ich lawaai en
lenden en nog
Ir werden in
|te schade op
pond sterling,
roeden strijd
lent, is men
epöt-brand te
erd zeer be-
bkwolken, die
Ie rubber ont-
omgeving in
gasmaskers
och nog vele
Irdt nader op
braam d.
.d k a m e r s.
Amsterdam
Jen meisje bij
een badkuip
pn gasgeijser
geraakt en
iel raam, met
|jk verbinding
oelc werd het
Lt de bedwel-
polmonoxyde
in stadslicht-
ladkamer had
Jlerzoek werd
|et afvoer op
elegd, werd
dat inder-
brd met ver-
Linke metalen
|ht, door den
de afvoer-
afstand van
weer in do
en.
6n zoodanigo
|pgehoopt, dat
id is geraakt
tewezon wor-
(tioneerde en
Igsgassen op
d.
ris van Poli-
hlgemeen be
iers van bad-
nd als voor-
li, dat bij den
fen bijzondere
_it en vooral
■deze afvoer
lk verwijderd
I andere ope-
|usschen bui-
ssburg wordt
de Oog on-
|e Oude IJsel
de vaart op
lok het ha-
[ïerkelijk last
Te Lemmer
hun bedrijf
- en grondijs
Lnalen komt
is de vaart
an ham.
jalen te Boe
ldagen tot de
in den var-
zijn varkens
I slagerskunst
eide achter
enver-
pn spoor.
4l
aats gehad.
Igens na de
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZUIDEMA,
Bureau: Lange forststraat 70, Goos.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, !3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement bolangrijke korting.
Ons parlementaire stelsel.
De Liberale Staatspartij De Vrijheids
bond heeft te Deventer een algemeene
vergadering gehouden onder leiding van
Mr D. Fock.
De openingsrede van dezen grijzen
staatsman was nu niet bepaald in opge-
wekten toon gesteld.
Profetiën omtrent een te verwachten
opbloei van het liberalisme, als in 1929,
bleven nu achterwege.
"Wel echter bleek dat Mr Pock met
zorg vervuld is omtrent de toekomst van
het parlementaire stelsel.
En dat niet ten onrechte.
In verschillende landen is de invloed
van de Volksvertegenwoordiging ondanks
al het geroep om democratie en ondanks
z.g. democratische overwinningen onmis
kenbaar verzwakt. Het Kabinet Brüning
in Duitschland heeft herhaaldelijk bij
noodverordening geregeerd en het is op
merkelijk dat zelfs de Soc.-Democraten
deze regeering uit vrees voor erger blij
ven steunen.
In ons land, aldus Mr Fock, is de ver
zwakking van de positie van het parle
ment tegenover die van de Regeering in
de eerste maanden van dit zittingsjaar
wei op duidelijke wijze aan den dag is
gekomen. Binnen een tijdsverloop toch
van nog geen 4 weken heeft de Regeering
driemaal de portefeuille-kwestie gesteld
en heeft de Volksvertegenwoordiging zich
onderworpen. In deze gevallen mag men
zeer zeker aannemen, dat de meerder
heid van de Volksvertegenwoordiging van
ander inzicht was dan de Regeering,
doch alleen zwichtte voor het dreigend
optreden van de Regeering.
Ook nog in ander opzicht blijkt de toe
nemende macht van de Regeering en de
achter haar staande ambtenaren tegen
over den volksinvloed. Zoowel de tarwe-
wet als het ontwerp inzake het muziek-
auteursrecht houden zoo goed als geen
bepalingen in, doch laten alles aan den
minister over. Op deze wijze is het niet
meer de Volksvertegenwoordiging, die de
door de Regeering ingediende wetsont
werpen beoordeelt en vaststelt, doch be
paalt de rol van Tweede en Eerste Ka
mer zich tot het geven van een zoo goed
als blanco volmacht aan de Regeering
om in bepaalde zaken naar goedvinden
te handelen. Ook dit is een symptoom van
den verminderden invloed van het par
lement.
Wij kunnen deze verschijnselen niet
anders dan met groote bezorgdheid op
merken, maar daarnaast zijn wij gehou
den om al hetgeen in ons vermogen is te
doen om paal en perk te stellen aan deze
steeds grootere afbrokkeling van de ware
democratie."
Ook al is men niet geneigd, alles wat
door den heer Fock in verband hierme
de werd opgemerkt te onderschrijven,
toegestemd moet worden, dat zijn klacht
over de verzwakking van het parlemen
taire stelsel alleszins gegrond is.
Dit blijkt wel 't best uit het feit, dat we
sinds 1913, toen de liberalen in bond met
de soc.-democraten, het Kabinet-Heems
kerk ten val brachten, slechts een vijftal
jaren een parlementair Kabinet hadden.
De klacht van Mr Fock is volkomen
gegrond.
Het is alleen jammer, dat de liberalen
nooit getoond hebben te begrijpen, welke
gevaren hier dreigen en dat zij telkens
weer het partijbelang gesteld hebben bo
ven het algemeen landsbelang.
Zoo is het gegaan in 1913, toen het
voor een ieder duidelijk was, dat het ten
val brengen van de Regeering met hulp
van de Soc.-Dem. slechts een negatieve
daad was, die tengevolge moest hebben
dat de gezonde werking van het parle
mentaire stelsel verhinderd werd.
Zoo ging het ook in 1925, toen de mo
tie-Kersten door de linkerzijde werd aan
gegrepen om een parlementair Kabinet
onmogelijk te maken, terwijl men vooruit
wist, om met Mr Fock te spreken, dat
daardoor de positie van het parlement
zou worden verzwakt en de rechtmatige
volksinvloed geschaad.
Het was een politiek in kleinen stijl.
Men gaf de voorkeur aan kleine winst
uit groot verlies.
Wij zeggen niet, dat de rechtsche groe
pen hier zonder schuld zijn.
Integendeel. Zij hebben niet beseft hun
groote verantwoordelijkheid.
Maar dit verandert niets aan het feit,
dat de liberalen, om zoo te zeggen, geen
gelegenheid hebben laten voorbijgaan om
het constitutioneel parlementaire stelsel
te ondergraven.
Do kiezerslijsten.
Naar aanleiding van wat wij de vorige
week over dit onderwerp schreven, ont
vingen wij een brief van een voorzitter
van een onzer kiesvereenigingen om na
dere opheldering.
Hij meent," dat wij ons vergist hebben
en dat de nieuwe kiezerslijst niet op 1
April, maar pas op 15 Mei van kracht
wordt.
Dat maakt natuurlijk een groot verschil.
Want in het laatste geval heeft de Sta
tenverkiezing plaats niet volgens de nieu
we, maar volgens de oude lijst.
Zoo is het echter niet.
Enkele jaren geleden is de Kieswet ge
wijzigd, zoodat het in Artikel 15 thans
heet: Van den len April tot den len
April van het volgende jaar blijft de door
't gemeentebestuur vastgestelde lijst, zoo
als die door zijn beslissingen al dan niet
is gewijzigd, van kracht.
Het is van belang hierop goed te let
ten. Vooral ook in verband met de mo
gelijkheid, om te stemmen in een andere
gemeente dan waar men op de kiezers
lijst staat.
De aardbeving op den Balkan.
Uit Grieksch-Macedonië wordt gemeld,
dat aldaar gistermorgen te vijf uur nieu
we aardschokken groote verwoestingen
hebben aangericht. Te Doiran is de kerk
ingestort. Te Kilitscha werden 70 huizen
volkomen verwoest. Het stationsgebouw
op de spoorlijn naar Saloniki werd be
schadigd. Te Saloniki zelf ontstond een
geweldige paniek onder de bevolking. De
aardschokken hebben aldaar evenwel geen
ernstige gevolgen gehad.
In Zuid-Slavië is de dag kalm verloo-
pen. Het aantal gevallen met doodelijken
afloop heeft tot dusverre geen wijziging
ondergaan.
Conflict in Roemenië.
Volgens een bericht uit Boekarest moet
tusschen koning Carol en minister Miro-
nescu verschil van meening bestaan over
de buitenlandsche leening, welke de ko
ning in Engeland, Mironescu in Frank
rijk gesloten wenscht te zien.
Men acht het niet onmogelijk, dat Mi
ronescu zijn ontslag zal nemen, zoo de
koning op zijn standpunt blijft staan.
De gouverneur van de nationale bank
van Roemenië, Boerileanoe, is van zijn
post ontheven. Omtrent de reden voor zijn
ontslag zijn nog geen nadere bijzonderhe
den bekend.
De omgeving van Parij's onder water
Uit Parijs werd gisteravond gemeld:
De Seine en de Marne zijn de laatste 48
uur nog verder gestegen. In bet gebied
van de Saone is 48 uur onophoudelijk
sneeuw gevallen, die thans 20 c.M. hoog
ligt.
Het gevaar voor overstrooming in de
buurt van Parijs is zeer groot. Het stati
on „Des Invalides" moest opnieuw wor
den gesloten. De treinen worden thans
over het station St Lazaire gedirigeerd.
De Seine bereikte bij de brug van Aus-
terlitz een stand van 5.7 M.
In de omgeving van Parijs staan groo
te oppervlakten onder water.
Het vonnis tegen de Mensjewiki.
Na langdurige beraadslagingen, die 25
uur in beslag namen, heeft het Hoog
gerechtshof te Moscou in het Mensjewiki-
proces de navolgende vonnissen geveld:
De beklaagden Soechanof, Ginsburg, Pe-
toenin, Jakoebowitsj, Scher, Groman en
Findjenataiwski werden tot 10 jaar ge
vangenisstraf veroordee'd; de beklaagden
Berlacki, Teifelbaum, Ikof, Sokolowski en
anderen tot gevangenisstraffen van 5 tot 8
jaren.
In het vonnis wordt o.a. overwogen, dat
het Hof als verzachtende omstandigheid
in aanmerking heeft genomen, dat de be
klaagden het schuldige van hun daden
hebben ingezien en zich bereid verklaard
hebben zich in den dienst van het Sov
jet-regiem te stellen. Daar de binnenland-
sche politieke toestand der Sovjet-Unie
zeer stabiel is, heeft het Proletarische
Gerechtshof ervan afgezien doodstraffen
op te leggen.
Sneeuwstormen.
In het centrale Westen van Amerika
en het gebied van de groote meren heb
ben hevige sneeuwstormen gewoed, waar
door 14 personen om het leven zijn geko
men, waarvan alleen te Chicago 11.
In deze stad werd het auto- en spoor
verkeer door de ontzaglijke sneeuwmas
sa's, die gevallen zijn, onmogelijk gemaakt
Ook de kust van New York is door he
vige stormen bezocht, waardoor 8 per
sonen om het leven gekomen en 45 ge
wond zijn.
In Zuid-Baden en Zwitserland is Zon
dag onafgebroken sneeuw gevallen. In 't
Zwarte Woud hebben talrijke postauto-
lijnen hun diensten stop moeten zetten.
Te Vorarlberg is een groote lawine naar
beneden gestort. Ook te Kanisluh stort
te een lawine neer.
In Oost-Pruisen woedden overal hevige
sneeuwstormen.
Nabij Elbing ligt de sneeuw hier en
daar wel vier meter hoog.
Een groot gedeelte van Groot-Brittannië
is met een dikke sneeuwlaag bedekt, waar
door het verkeer sterk belemmerd werd.
In het Noorden van Engeland en in
Schotland zijn tal van wegen door de
sneeuw geblokkeerd.
Te Londen woedde gistermiddag een
sneeuwstorm zóó hevig, als sinds lang
niet meer is voorgekomen.
De scheepvaarL op het Kanaal werd
gestremd door een hevigen sneeuwstorm.
In Engeland heeft de koude twee slacht
offers geëischt. Ook veel vee is omge
komen.
In Schotland heeft het verkeer thans
grootendeels per slede plaats.
Korte Berichten.
Bij een demonstratievlucht te Tokio
zijn honderden toeschouwers gewond. Er
zou n.l. kunstmatige mist worden opge
wekt. Het zuur, dat doorvoor werd ge
bruik, druppelde uit enkele vliegtuigen,
waardoor de toeschouwers ernstige brand
wonden opliepen.
Volgens een bericht uit Shanghai is
een vertegenwoordiger der Sovjetregee-
ring te Nanking aangekomen, om met de
Ghineesche regeering te onderhandelen
over de levering van petroleum en andere
minerale oliën tegen lagere prijzen, dan
waarvoor deze geleverd worden door de
Engelsche en Amerikaansche maat
schappijen.
Deligne, de Fransche minister van
openbare werken, heeft den ministerraad
een decreet ter onderteekening voorge
legd, waarbij de zomertijd, wordt inge
voerd in den nacht van 18 op 19 April en
eindigt in den nacht van 3 op 4 October.
De mijnwerkers van het departement
Gard (Fr.) hebben zich op een congres te
Alais uitgesproken tegen vermindering
van de loonen. Er werden voorts een aan
tal eischen gesteld, zooals 7-urige werk
dag, weder aanstelling van ontslagen ar
beiders en doorbetaling op rustdagen.
Wanneer deze eischen niet ingewilligd
worden, zou op 16 dezer tot staking wor
den overgegaan.
Officieel wordt medegedeeld door
Arcos (de Russische handelsvertegen
woordiging), dat de Sovjetregeering in
Engeland een order zal plaatsen voor
100.000 pond margarine, waarvan de
helft in Manchester.
Het Eerste Kamerlid Westerdijk.
Het lid der Eerste Kamer, de heer J.
Westerdijk ligt, naar gemeld wordt, reeds
geruimen tijd in het R. K. ziekenhuis te
Groningen.
Zaterdagmorgen onderging de lieer
Westerdijk voor den tweeden keer een
operatie. Zijn toestand is redelijk.
Christ. Hist. Unie.
De Christ. Hist. Unie zal op Woeusdag
8 April een algemeene vergadering hou
den in „Bellevue" te Amsterdam.
Op de agenda komt o.m. voor het vol
gende voorstel van Wolfaartsdijk:
„De Algemeene Vergadering der Unie
gezien de onbillijkheid, dat kinderen,
die het 7de leerjaar op 31 Maart achter
den rug hebben, maar op dien datum nog
geen 13 jaar zijn, verplicht worden bijna
tot het einde van hun 14de levensjaar
de school te bezoeken; gelet op het feit,
dat het voorkomt, dat kinderen vóór 31
Maart 13 jaar zijnde, het 7de leerjaar
volbracht hebbend, de school kunnen ver
laten, terwijl die kinderen, die eerst in
April meergenoemden leeftijd bereiken en
eveneens het 7de leerjaar achter zich heb
ben, nog op school moeten blijven, on
danks het ontbreken van een achtste leer
jaar noodigt het hoofdbestuur uit bij
de regeering stappen te doen, opdat deze
regeling in de Leerplichtwet in dien zin
worde gewijzigd, dat kinderen, die het
7de leerjaar met goed gevolg hebben vol
bracht, ongeacht hun leeftijd, de school
mogen verlaten".
De koudste nacht van dezen winter.
Het Kon. Ned. Meteor. Instituut in De
Bilt doet de volgende mededeeling over
de felle koude van Zondagnacht:
Te De Bilt is in den afgeloopen nacht
de temperatuur gedaald tot 9.6 gr. Cel
sius onder nul, wat lager is dan de laag
ste temperatuur in dezen winter voorge
komen, n.l. 9.1 gr. Celsius op 7 Febr. j.I.
Al is dit laat in het seizoen, de afwij
king is nog lang niet de grootste, welke
men ooit heeft geconstateerd. In 1899
daalde de temperatuur op den 24sten
Maart zelfs tot 11.99 gr. Celsius onder
nul.
Ter vergelijking hiervan geven wij van
beide jaren eenige opvolgende minima:
in 1931
in 1899
in 1931
in 1899
in 1931
in 1899
in 1931
in 1899
in 1931
in 1899
5 Maart
21 Maart
6 Maart
22 Maart
7 Maart
23 Maart
8 Maart
24 Maart
9 Maart
25 Maart
4.5 onder nul
10.4 onder nul
4.6 onder nul
4.4 onder nul
7.9 onder nul
3.3 onder nul
6.0 onder nul
11.9 onder nul
9.6 onder nul
9.4 onder nul
Een andere winterperiode vindt men in
1853, toen van 16 tot en met 30 Maart
iedere nacht vorst bracht, op den 19den
8 graden en toen van 23 tot en met 26
Maart zelfs het maximum onder nul gra
den bleef.
De tegenwoordige koude-periode houdt
verband met de groote koude in de bo
venlucht. Op 2 K.M. hoogte vriest het 20
graden, waarmede de grootste, sinds 1911
waargenomen koude is overtroffen. Op 5
K.M. hoogte komt de temperatuur bijna
met de allerlaagste 40 graden vorst over
een.
Liberale Staatspartij „De Vrijheidsbond".
In de algemeene vergadering van de
liberale staatspartij werden tot bestuurs
leden gekozen dhrn Ir. J. A. Kal ff, J.
M. v. Bommel van Vloten, Prof. Mr W.
G. Mees, H. A. Stheeman en Mevr. Schel-
tema-Conradi.
Bij de rondvraag werd gesproken over
de tegenwoordige crisis, speciaal over die
in den landbouw. Er werd nadrukkelijk
vastgesteld, dat de Liberale Staatspartij
„De Vrijheidsbond" in zijn geheel over
tuigd is van den nood in den landbouw
en van de noodzakelijkheid, daarin te
voorzien. Zij is vóór steunmaatregelen,
echter niet onvoorwaardelijk voor eiken
maatregel, wel voor dien, welke voldoet
aan de volgende condities.
Ie. dat bedragen, noodig voor steun aan
den landbouw, gemeenschappelijk wor
den betaald;
2e. dat bedragen, die daarvoor worden
opgebracht, moeten komen in de zakken
van hen, die moeten worden gesteund;
3e. dat steun van den staat niet er toe
mag leiden, dat, door de eene groep te
steunen, aan de andere groepen belang
rijke schade zou worden toegebracht.
De postvluchten naar en van Indië.
Het 11e postvliegtuig is gisteren te 5 u.
40 uit Akyab vertrokken en te 8 u. 53 te
Calcutta geland. Alles was wel aan
boord.
Het 13e postvliegtuig is gisteren om
6 u. 8 uit Bagdad vertrokken, 10 u. 40
te Boesjir aangekomen, 11 u. 30 vaa
daar vertrokken en 16 u. 45 te Djask ge
land.
Woningverbetering ten platielande.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft in een circulaire aan de
gemeentebesturen meegedeeld, dat de
aanschrijving aan die besturen van 7
Juni 1928 betreffende steun voor verbe
tering van woningen ten plattelande als
volgt is aangevuld:
Met inachtneming van de overige be
palingen worden rijksbijdragen verleend
tot een maximum van f 300 per woning,
indien het gaat om de huisvesting van
groote gezinnen, in dier voege, dat slechte
en voor de betrokken gezinnen te kleine
Binnenland.
Slachtoffers van het ijs.
Vergadering van den Kring Oostelijk
Zuid-Beveland der Z. L. M.
Buitenland.
Aardbeving op den Balkan.
Het Mensjewiki-proces in Rusland.
Sneeuwstormen in verschillende landen.
woningen zoodanig worden verbouwd,
dat zij voor hun huisvesting geschikt,
worden. Onder een groot gezin wordt
voor deze regeling verstaan een gezin
met zes en meer kinderen.
Deze bijdrage wordt niet verleend, in
dien een of meer der kinderen geacht
kunnen worden in de kosten van het ge
zin voldoende te kunnen bijdragen, en
als regel niet, wanneer het aantal kin
deren heneden den leeftijd van 16 jaar
minder dan zes bedraagt.
Slapte In den scheepsbouw.
Uit Zaltbommel wordt gemeld:
Het begint er voor de werklieden van
de N.V. v.h. Meijer's Scheepswerf treurig
uit te zien. Zaterdagmiddag werd we
derom aan 22 man personeel ontslag aan
gezegd wegens slapte in het bedrijf. De
laatste schepen zijn ouderhanden en als
er niet spoedig nieuw werk bij komt, zal
het bedrijf weldra geheel stil komen te
liggen. De kleine gemeente Zalt-Bommel
zal dus weldra vele werkloozen te steu
nen krijgen.
Ook het werk aan de brug ligt, door
den hoogen waterstand, weder stil. Een
groote dam, die gemaakt was voor het
vervoer der materialen en waaraan een
3000 kub. M. zand verwerkt was, is door
het water bijna geheel weggespoeld.
Candidaatstelling Prov.
Staten. De stemming op de R.K. gros
lijst in den Statenkieskring „Sluis" had
tot uitslag dat op dhr A. H. de Mil-
liano 205 stemmen en op dhr A. A. M.
Gorthals 204 stemmen als nr 1 waren uit
gebracht.
Nadien is gebleken dat te Groede
vier Belgen aan de stemming hadden
deelgenomen, waarop het bestuur van den
Rijkskieskring „Middelburg" de stem
ming vernietigde en Groede in de gelegen
heid stelde opnieuw te stemmen, onder
toezicht van een lid van het bestuur van
den Rijkskieskring Middelburg.
Deze stemming heeft tot uitslag dat
Milliano 204 en Gorthals 198 stemmen als
nr. 1 heeft.
Candidaatstelling Prov.
Staten. In den kieskring Middelburg
is heden, behalve de reeds vroeger ge
publiceerde carudidatenlijsten der A. R.,
R. K., Christ. Hist., V. D., Geref.,
Vrijheidsbond en S. D. A. P., nog een lijst
ingeleverd door de Communisten, waarop
alleen de naam G. Fondse te Middel
burg voorkomt.
Goes. Tot hedenmiddag drie uur waren
ten Stadhuize ingediend zeven candida-
tenlijsten voor de verkiezing van leden der
Prov. Staten en wel van de A.R., G.H.,
R.K., Vrijz.-Dem., Stk. Geref. partij, Vrij
heidsbond en S.D.A.P.
Wolfaartsdijk. Omtrent het auto-onge
luk bij het Wolfaartsdijksche Veer ver
nemen wij, dat het onderzoek van dien
deskundige heeft uitgemaakt, dat de rem
men van den auto, die gisteren van de
„Walzoorden" in de Zandkreek reed, niet
werkten.
Borsselen. Gisterenavond hield de coöp.
Boerenleenbank alhier een algem. verga
dering. De voorzitter, dhr P. Dekker,
opent de vergadering en wijdt eenige
woorden ter nagedachtenis aan wijlen
Burgemeester Richel. De overledene was
vanaf de oprichting der bank lid van den
raad van toezicht,
