Nu. 134
Maandag 9 Maart 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank K.V. Goes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland
Binnenland.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
4%AM ST E RDA&M931
Inschrijvingen worden gaarne aan
genomen tot Woensdag 11 Maart 1931
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Langn ('orststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT SLKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
V De „Middelb. Crt." en het Tarwe-
wetje.
Het Middelburgsche liberale orgaan is
uitermate ontstemd, omdat wij zonder
meer uit dat blad hebben overgenomen
wat een vrijzinnige boer schreef over de
treurige houding van de liberale Kamer
leden, die zich zoowel in de Tweede-
(met enkele uitzonderingen), als in de
Eerste Kamer tegen het Tarwewetje
verklaarden, zonder melding te maken
van het onderschrift, dat de redactie
daaraan toevoegde.
Op hoogen toon wordt ons blad veroor
deeld wegens eenzijdige en tendentieuze
voorlichting, omdat het de t e g e n-ar-
gumenten verzwijgt en aan de lezers de
gelegenheid ontneemt zich zelfstan
d i g een oordeel te vormen.
Dat is een kwaad ding!
Wij haasten ons dan ook het oordeel
van het Middelburgsche liberale orgaan
hier weer te geven en onze lezers in de
gelegenheid te stellen zelfstandig te be-
ocrdeelen of hier eenig argument
verzwegen werd.
Het gedeelte van 'het onderschrift dat
op de zaak waarom het hier gaat betrek
king heeft, luidt:
„Welnu, wie als wij, de met rustige
maar sterke overtuiging uitgesproken
en goed-geargumenteerde redevoering
van mr Knottenbelt in Goes heeft ge
volgd, die moet wel tot het inzicht ge
komen zijn, dat de liberale Kamerfractie
het bij het rechte eind had, toen zij te
gen de Tarwewet stemde, niet omdat
zij van den nood in de landbouw niet
doordrongen was, niet omdat zij den
landbouwer hulp wilde onthouden, maar
omdat zij een anderen en meer doel-
treffenden vorm van steun wilde,
waarbij het geheele ter beschikking ko
mende geldsbedrag zou komen in de zak
ken van hem dien men steunen wilde,
n.l.van den landbou w.e r
De „Middelb. Crt." is het dus de
liberale boeren in Zeeland zullen het ze
ker wel met genoegen vernemen! vol
komen eens met de Kamerleden die zich
tegen het Tarwewetje verklaarden.
En waarom?
Och het is weer het oude recept.
De liberale Kamerfracties willen wel
den bedreigden landbouw helpen, maar.
op een andere wijze.
We zouden haast zeggen: dat is zoo
de gewoonte bij vele liberalen.
Toen Minister Golijn wilde bezuinigen
waren de liberalen daar ook gloeiend
voor, maar toevallig wilden ze iedere
keer wat anders. En daarom stemden ze
tegen, al maar tegen.
Zoo gaat het nu ook.
De liberalen willen de landbouwende
bevolking wel helpen, maar anders
En omdat 't nu niet precies zoo ging zoo
als zij 't wenschten, stemden ze tegen
het Tarwewetje. Een houding die n.b.
door de „Middelb. Crt." verdedigd wordt.
We zouden hier een punt kunnen zet-
len, ware 't niet dat we nog een woord
van dank hadden te brengen aan het li
berale orgaan voor de wijze waarop het
zich uitlaat over 't gehalte van onze
lezers.
Wij hebben meent het blad een te lage
dunk van hun zelfstandige oordeels
kracht, wat hieruit zou blijken dat wij
de argumenten van de tegenstanders
van het Tarwewetje niet voldoende recht
lieten varen.
En dat zegt het blad, dat het debat
hetwelk op de rede van den heer Knot
tenbelt volgde zorgvuldig wegliet. Op
zettelijk.
Omdat het blijkbaar de zelfstan
dige oordeelskracht van zijn lezers heel
wat minder hoog aanslaat dan die van de
lezers van ons blad.
Een compliment dat we met dank
voor onze lezers incasseeren.
AARDBEVING IN JOEGO-SLAVIE.
Vele dooden en gewonden.
In het Zuiden van Zuid-Slavië heeft
een aardbeving plaats gehad, waardoor
groote schade is aangericht. Een herder
werd met zijn kudde bedolven. Een
spoorlijn en telefoon- en telegraaflijnen
werden vernield.
Uit Saloniki wordt gemeld: Zaterdag
morgen om 2 uur 15 had hier een hevige
aardschok plaats, die twaalf seconden
duurde en een paniek onder de bevolking
veroorzaakte.
De aardschok werd in nog heviger
mate gevoeld te Drama en Comotini, waar
de bevolking van angst in de open lucht
kampeert.
Latere berichten melden
Honderden dooden en ongeveer 800 ge
wonden zijn te betreuren. Duizenden hui
zen zijn verwoest. De telefoon- en tele
graaflijnen zijn verbroken.
Alleen in Zuid-Slavië zijn reeds 150
dooden gemeld.
In het bijzonder heeft het gebied tus-
schen Gjevgelue en Stramitza en het
centrum van Zuid-Slavië van de aardbe
ving te lijden gehad.
Te Saloniki zijn zeer veel huizen inge
stort.
Volgens berichten uit Sofia is ten ge
volge van de aardbeving onberekenbare
schade aangericht in West-Bulgarije.
Honderden personen zijn gedood of ge-
Vond. Nauwkeurige getallen kunnen van
zelfsprekend nog niet worden gegeven.
Volgens de registraties van het seismo-
grafische instituut ligt de haard van de
aardbeving op een afstand van 530 K.M.
ten Zuiden van Belgrado. De schokken
waren zoo krachtig, dat de naalden van
alle apparaten zijn gebroken.
De aardschokken duurden ditmaal ruim
een uur. Volgens de laatste berichten
is de streek ten Zuiden van Skolpje het
zwaarst getroffen, vooral het district van
Demorkapoe. Het dorp Pirava is met den
grond gelijk gemaakt. Tot nu toe heeft
men daar 19 dooden en 22 zwaargewon
den geborgen.
De autoriteiten hebben hulpexpedities
georganiseerd en tenten onder de bevol
king verdeeld. Uit Skolpje zijn talri'ke
geneeskundigen naar het gebied der aard
beving gezonden. De koning en de minis
ter-president Zivkowitsj zijn vertrokken
naar het rampgebied.
Het accoord in Brifsch-lndië.
Uit Poena wordt gemeld, dat een eer
ste groep van vijf en veertig politieke
veroordeelden eergistermorgen op vrije
voeten is' gesteld in verband met de over
eenkomst, welke tusschen Gandhi en den
onderkoning is gesloten.
Intusschen wordt het verzet van den
linkervleugel der Indische nationalisti
sche partij tegen de door Gandhi met
den onderkoning van Indië gesloten
overeenkomst steeds krachtiger.
Er is reeds een executieve commissie
der oppositie gevormd, om den strijd
voor de onafhankelijkheid voort te zet
ten. De leiders der oppositie zijn in
hoofdzaak studenten.
Rusland verbiedt den invoer van gods
dienstige werken.
Naar de „Osservatore" uit Riga ver
neemt, heeft de raad van volkscommis
sarissen op voorstel van den bond van
„actieve godloochenaars" een decreet uit
gevaardigd, volgens hetwelk de invoer
van uitgaven van het Oude en Nieuwe
Testament, alsook van alle werken, die
een godsdienstigen inhoud hebben, ver
boden wordt.
Dit decreet heeft betrekking op de
boeken van alle godsdiensten, maar in
het bijzonder op het Engelsche genoot
schap ter verspreiding van den Bijbel.
Dit genootschap was er in den laatsten
tijd in geslaagd, in de sovjetunie ruim
een millioen exemplaren van de H.
Schrift te verkoopen.
De douanekantoren van de sovjet-unie
hebben opdracht ontvangen, om alle boe
ken, die op godsdienst betrekking hebben,
t6 confiskeeren.
Sterk geslonken arbeidersmeerderheid.
Bij de aanvullingsverkiezing voor het
Engelsche Lagerhuis voor het district
Oost-Sydney, waarvoor groote belang
stelling aan den dag werd gelegd, ver
kreeg Ward (arbeiderspartij) 16.123,
Courtenay (nationalist) 13.640 en Mount-
joy (communist) 481 stemmen. Bij de
jongste algemeene verkiezing had de ar-
beiderscandidaat een meerderheid van
13.000 stemmen.
Overstroomingen.
Tengevolge van den hevigen regenval
ven de laatste twee dagen en het smelten
van de sneeuw, komen op verschillende
plaatsen in den omtrek van Genève
overstroomingen voor, zóó hevig als iti
de laatste 30 jaar niet meer het geval
was. De rivier de Thur heeft haar hoog-
sten stand van 18.76 M. overschreden en
groote oppervlakten rondom Frauenfeld
overstroomdIn Oost-Zwitserland is de
schade op vele plaatsen nog grooter en
zijn spoorwegen en wegen weggespoeld,
waardoor het spoorwegverkeer tus
schen Matt en Elm onmogelijk is gewor
den.
Noodlottige aanvaring op den Donau.
In den nacht zijn op de Donau bij de
brug nabij Belgrado twee Zuid-Slavische
Donaubooten, de „Zagreb" en de „Fran-
chet d'Esperey" met elkaar in aanvaring
gekomen. Laatstgenoemde boot werd ge
ramd; het salon liep dadelijk vol water,
zoodat alle passagiers, die zich daar be
vonden, verdronken. Drie gevangenen
moeten met de manschappen die hen be
geleiden eveneens verdrongen zijn.
De „Gagreb" nam de andere boot op
sleeptouw en bracht haar naar een der
Donau-eilanden waar de overlevenden aan
wal gingen.
In het geheel zou het aantal dooden ne
gen tot zestien bedragen.
Weer een mijnramp bij Aken.
Zaterdagmorgen om vijf uur heeft in
het mijngebied van Aken een nieuwe mijn
ramp plaats gehad.
In de mijn Maria Hauptschacht van
de Eschweiler Mijnbouw-maatschappij te
Mariadorf, is een dynamiet-patroon ge
sprongen, dien blijkbaar de vorige ploeg
gisteravond had laten liggen. Door de
ontploffing werden twee mijnwerkers ge
dood en vijf zwaar gewond. Gelukkig is
de toestand der gewondeB*jiiet van dien
aard, dat voor hun leven moet worden
gevreesd.
Cycloon op Mauritius,
De bladen melden, dat de cycloon op
Mauritius thans bedaard is. Sedert
Woensdag kregen de bewoners brood noch
melk; de water- en electriciteitsvoorzie-
ning was ernstig verstoord. De wegen
staan onder water, de verbindingen zijn
verbroken.
Het plaatselijk observatorium waar
schuwde Woensdagmorgen voor de nade
ring van den cycloon, waarop de bewo
ners hun huizen verlieten, het geen ver
klaart dat er slechts weinig slachtoffers
zijn. De cycloon had een snelheid van 128
K.M. per uur.
De heele suikeroogst van het eiland
is vernield.
Korte Berichten.
In het Zwarte Woud en de Rijn
vlakte sneeuwt het onafgebroken. Sedert
jaren heeft het niet zooveel en zoo aan
houdend gesneeuwd als thans.
Te Buenos Aires heerscht nu al
sinds een week een vochtige warmte van
37 a 38 graden G. Vijf personen zijn aan
verstikking, welke door de warmte ont
stond, bezweken. Vrijdag alleen hebben
70 personen een zonnesteek opgeloopen;
één is overleden.
Vrijdagmiddag kwam het in de
wandelgangen van de Fransche kamer
tot een vechtpartij tusschen den soc. af
gevaardigde Masson en den onderstaats
secretaris van het ministerie van kolo
niën, Diagne. Zaaldienaars moesten de
vechtenden scheiden.
Eerste Kamer.
Het Centraal Stembureau heeft eer
gisteren in de vacature ontstaan door
het niet aannemen van zijn benoeming
van ir Eeber als opvolger van wijlen ba
ron Van Voorst tot Voorst in de Eerste
Kamer tot lid van die Kamer be
noemd verklaard den heer F. L. D. Ni-
vard, wethouder der gemeente Rotter
dam.
Burgemeesters.
Aan den heer J. A. Drijber is op zijn
verzoek met ingang van 1 Mei a.s. eervol
ontslag verleend als burgemeester der
gemeente Sliedrecht met dankbetuiging
voor de diensten door hem als burge
meester bewezen.
Emigratie naar Nieuw-Guinea?
Door een te Rotterdam gevestigd per
soon zijn dezer dagen in verschillende
bladen ingezonden stukken geplaatst,
waarin Nederlandsche land- en tuinbou
wers worden opgewekt om onder leiding
van de Vereeniging Kolonisatie Nieuw-
Guinea naar Nieuw-Guinea te emigree-
ren.
In verband hiermede wordt vanwege
het departement van Koloniën medege
deeld, dat ernstig moet worden ontraden
om aan die opwekking gehoor te geven.
De Europeesche kolonisten zouden op
Nieuw-Guinea zooveel moeilijkheden en
gevaren te duchten hebben, dat misluk
king vrijwel met zekerheid zou zijn te
voorspellen, waarbij de belanghebbenden
niet slechts het verlies van hun middelen
van bestaan, doch wellicht ook dat van
hun gezondheid te betreuren zouden heb
ben. Hierbij komt nog, dat de Indiscne
Regeering zich reeds verleden jaar ge
noopt heeft gezien openlijk te waarschu
wen tegen de daar te lande door de Ver
eeniging Kolonisatie Nieuw-Guinea ge
voerde propaganda, aangezien die Veree
niging in gebreke is gebleven aan te too-
nen, dat haar kolonisatieplannen op
deugdelijken grondslag berusten. Tegen
de met behulp van misleidende voorstel
lingen hier te lande aangevangen propa
ganda moet dan ook met den meesten
nadruk worden gewaarschuwd.
Kapelle. Bij de gehouden eindles van
het eerste leerjaar van den gehouden
tuinbouwcursus onder leiding van de
onderwijzers F. P. de Graaf en W. Glas
waren behalve de commissie van toezicht
op het Land- en Tuinbouwonderwijs, Bur
gemeester Bierens en de Rijkstuinbouw-
consulent Ir A. W. v. d. Plassche tegen
woordig.
12 leerlingen werden toegelaten tot het
tweede leerjaar, 2 leerlingen werden af
gewezen.
Opwekkende woorden werden gespro
ken door den Burgemeester en den Rijks-
tuinbouwconsulent.
Schore. De heer B. C. H. v. d. Borgt
alhier, zal zich voor de nieuwe zittings
periode niet meer beschikbaar stellen als
raadslid. (Aftr. behoort tot de R.K.-
fractie).
Aangesteld tot besteller bij de Pos
terijen met standplaats Scbore, dhr J.
Schop alhier.
Ierseke. De veranderingen, die de
Zeeuwsche visschersvloot speciaal de
laatste 10 jaar heeft ondergaan, zijn wel
opmerkenswaardig. Niet alleen wat groot
te, maar ook wat materiaal aangaat, van
zeilen en motoren nog niet gesproken.
Was voorheen staal een uitzondering, de
nieuwbouw bestaat geheel uit stalen sche
pen. Was voorheen een hoogaarts van
180200 ton een reuzenschip, de nieuwe
klippermodellen (of hoe ze ook gebouwd
zijn), zijn schepen tot en met 350400
ton laadvermogen (mosselt.onnen). En
dan hoe heeft de motor het zeil niet
verdrongen. Waren in 1914 nog slechts
enkele visschersbooten voorzien van mo
torkracht, dit is bijna geheel veranderd.
De uitzondering is bijna regel geworden.
De heer W. P. van IJseldijk alhier,
is benoemd tot klerk aan het gemeente
lijk slachthuis te Rotterdam.
Den 12en Maart hoopt de heer C.
Hartoog den dag te herdenken, dat hij
35 jaren geleden werd benoemd tot lid
van 'tBurg. Armbestuur. Van deze 35
jaar is hij ruim 30 jaren voorzitter ge
weest. Dhr Hartoog is ook reeds jaren
lid van den raad en sinds eenige jaren
wethouder.
De oesterverzending tot einde Febr.
is die van 't vorig seizoen reeds met plm.
2.000.000 overschreden, zoodat zij, die be
weren, dat dit jaar een kleine 10.000.000
oesters meer zullen weggaan dan vorig
jaar, niet meer voor overdreven optimis
ten worden aangezien.
De opgebrachte som geeft echter reden
tot teleurstelling, want de prijzen zijn
door onderlinge concurrentie geweldig
gedaald en we beleven nu den zeer
eigenaardigen toestand, dat dezelfde oes
ters, ja minder kwaliteit, als zaaioesters
5 gulden tot 7 gulden per 1000 meer op
brengen dan als consumptieoesters 1 De
hoeveelheid zaaioesters valt ook tegen,
hetwelk aan den minderen groei en meer
dere sterfte te danken is. Ze bedraagt
wellicht twee derde van het vorig sei
zoen.
Wissenkerke. Omtrent den brand te
Geersdijk meldt men ons nog: Vrijdag
avond half elf uur ontstond er in de
landbouwschuur van den landbouwer J.
J. Verhulst te Geersdijk door onbekende
oorzaak brand. Het vuur greep zeer snel
om zich heen, aangewakkerd door den
Binnenland
Een passagiersvliegtuig te Tubbergen ver
brand.
Auto-ongeval te Wolfaarfódijkscheveer.
Buitenland.
Rusland verbiedt den invoer van gods
dienstige boeken.
Aardbeving op den Balkan en in Japan
Cycloon op Mauritius.
in stukken van f 1000.-, f 500.- en f 100.-
Uitgifte ad 98 °/0
feilen wind, zoodat de schuur met in
houd, bestaande uit 10 Gemeten vlas, een
dorschmaching, een boerenwagen, 16 H.L.
bruine boonen, 3 rijwielen, 100 H.L. steen
kolen en nog andere kleinere landbouw
werktuigen plus de waakhond een prooi
der vlammen werden.
Door den gunstigen wind liep het woon
huis geen gevaar, zoodat de brandweer
weinig diensten behoefde te verrichten.
De varkens in het varkenshok konden
gered worden. De schade wordt door as
surantie gedekt, behalve voor de bruine
boonen, die het eigendom van een klein-
landbouwer waren.
Arnemuiden. Vrijdagavond werd alhier
met de leden der vereeniging Ziekenhuis-
verpleging een vergadering gehouden on
der leiding van den heer J. J. van Doe
selaar.
Het doel dezer vergadering was, het
oprichten van een plaatselijke afdeeling,
waaraan reeds lang de behoefte was ge
voeld.
De heer Onderdijk uit Middelburg, die
mede ter vergadering aanwezig was, gaf
een korte toelichting, betreffende het be
lang eener plaatselijke afdeeling.
Met goedvinden der vergadering werd
overgegaan tot het kiezen van een be
stuur van drie leden en werden gekozen
de heeren J. J. van Doeselaar, voorzitter;
G. v. d. Louw, secretaris; en J. Lange-
beeke, penningmeester, waardoor een af
deeling was opgericht.
Door enkele personen werden nog
eenige vragen, betreffende de ziekenhuis-
verpleging, gesteld, die door den heer
Onderdijk werden beantwoord. Hierna
sluiting. Aanwezig waren -37 personen.
Oostkapelle. Vrijdagavond werd in de
Chr. school de jaarvergadering van de Ge-
ref. Knapenvereeniging „Obadja" en van
de Geref. Meisjesvereen. „Het Mosterd
zaadje" op feestelijke wijze gehouden.
Deze jaarvergadering werd geopend
door den leider der Meisjesvereeniging
den heer P. Cornelisse, bij wien de lei
ding van dezen avond berustte. De jaar
verslagen der beide vereenigingen werden
uitgebracht.
In de verschillende pauzen had de ge
bruikelijke tractatie plaats. Door W. Vreke
werd een opstel Bijb. geschiedenis uit het
Oude Testament ten gehoore gebracht,
door J. Coppoolse een opstel Vaderl. ge
schiedenis, door L. de Kam een opstel
Bijb. geschiedenis uit het Nieuwe Testa
ment, en door B. Dekker een opstel over
Kerkgeschiedenis.
Door een groep jongens werd een me-
morisatie- en een voordrachtwedstrijd ge
houden. Eveneens door een groep meisjes.
Voor beide groepen waren mooie boek
werken als prijzen beschikbaar gesteld.
Een tableau, voorstellende „Ons dage-
lijksch brood" werd vertoond, dat zeer
in den smaak viel. Verschillende afgevaar
digden brachten hun felicitaties over, en
een meisjeskoor zong met orgelbegelei
ding verschillende liederen.
Een der leiders der Knapenvereeniging
sprak een slotwoord, en eindigde met
dankgebed.
Zoufelande. Vrijdagavond werd alhier
de eerste ouderavond gehouden. Uit de
groote opkomst bleek, dat aan zoo'n
avond hier behoefte bestaat. Er waren
plm. 130 personen opgekomen.
Ds van Evert opende op de gebruike
lijke wijze Hierna hield Z.Eerw. een toe
spraak, waarin hij uiteenzette dat de