45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
UNION
Kendrikse Go's Bank N.V. Gces
Nu. 132
RIJWIEL
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
4% AMSTERDAM 1931
Dit nummer bestaat uit 2 blade1.
EERSTE BLAD.
Buitenland
KOOP EEN
I Uit de Provincie.
Inschrijvingen worden gaarne aan
genomen totWoensdag 11 Maart 1931
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lanoe Corststiaat 70, Soos.
Tol.: Redactie cn Administratie No. tl.
Postrekening No- 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Plrma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Por 3 maanden, franco por post, f 3.—
Losse nummers10.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting
V Slappe liberalen?
De goddelooze en meer dan schande
lijke wijze waarop „De Tribune", het
communistische orgaan optreedt, is oor
zaak geweest, dat hier en daar dit blad
uit de openbare leeszalen is verwijderd.
Onder protest evenwel niet alleen van
Soc.-Democratische-, maar soms ook
van liberale zijde. Met een beroep op de
eischen van vrijheid en neutraliteit.
Dit optreden vindt echter in liberalen
kring geen algèmeene instemming.
„De Avondpost" b.v. na met weerzin
eenigo aanhalingen uit het communis
tische blad te hebben gedaan, besluit:
„Welnu, er zijn, waarlijk nog libera
len, kerzegge, liberalen, die al dit schan
delijks in de leeszalen in naam der gees
telijke vrijheid en de neutraliteit willen
toelaten, inplaats van bet er uit te beze
men en te verbranden.
Slappe liberalen, schreven wc
hierboven. Het is veel te zacht. Maar
wij willen niet te onvriendelijk zijn. Wij
onzerzijds wenschen te toonen, dat wij,
juist als liberaal, het beginsel der gees
telijke vrijheid te hoog, te groot, te mooi
achten om als dekmantel te dienen van
dergelijke heiligschennis. Men werpt nu
eenmaal geen paarlen voor de zwijnen."
Met voldoening maken wij van dit
frissche geluid uit het liberale kamp
melding.
Waarbij we echter niet uit het oog
verliezen, dat het zeer de vraag is of de
„Avondpost" hier wel het echt liberale
beginsel verdedigt.
De treurige houding van de z.g.
„slappe liberalen" schijnt ons met het
beginselprogram der liberale staatsparty
niet in strijd.
Hei accoord in Engelsch-lndië.
De stopzetting van de burgerlijke ge-
boorzaamheidsbeweging in Indië en het
opgeven van de actie, welke hiermede
verband houdt, zijn gisteren in een lange
verklaring, welke te Nieuw Delhi is afge
legd en door den minister voor Indië,
Wedgwood Benn, in het Lagerhuis te
Londen is voorgelezen, aangekondigd.
Overeengekomen is, dat de stopzet
ting der civiele ongehoorzaamheid zal
be teekenen de definitieve staking van
den boycot van Britsche goederen als po
litiek wapen, en die van bet posten, be
halve binnen de grenzen, die door de ge
wone wetgeving worden toegestaan.
Gandhi beeft de aandacht gevestigd
van de regeering op de bizondere bewe
ringen ten aanzien van het optreden
der politie en aangedrongen op het in-
stellei van een openbaar onderzoek. On
der de huidige omstandigheden ziet de
regeering hierin een groote moeilijkheid.
Zij voelt dat dit onvermijdelijk moet lei
den tot beschuldigingen en tegenbeschul-
digingen, en aldus een herstel van den
vrede in den weg zal staan. In verband
met deze overwegingen stemde Gandhi er
in toe in dezen den gang van zaken niet
te forceeren.
Zij, die in verband met de beweging ge
vangenisstraffen ondergaan voor belee-
digingen welke niet gepaard zijn gegaan
met geweldpleging, of aansporing tot
geweldpleging zullen in vrijheid wor
den gesteld.
Ten aanzien van een verlichting van
zekere armere bevolkingsgroepen is de
regeering bereid haar administratieve
regelingen uit te breiden volgens in ze
kere plaatsen reeds geldende normen,
ten einde bewoners van dorpen, welke
onmiddellijk grenzen aan streken waar
zout kan worden ingezameld of gewon
nen, in de gelegenheid te stellen zput in
te zamelen voor eigen gebruik of voor
verkoop _n die dorpen, maar niet voor
verkoop aan personen, die daar buiten
verblijf houden.
Naar Keuter uit New Delhi meldt,
heeft Gandhi verklaard, dat de nationa
listen de andere partijen noodig hebben,
evenals de Indische vorsten en de En-
gelschen. De ronde tafelconferentie, zei
hij, heeft ons nog niet verder dan half
weg het te bereiken doel gebracht.
Gandhi roept het heele land op, de
voorloopige overeenkomst met den on
derkoning te steunen, wat aan het na
tionale congres onweerstaanbare kracht
zal verleenen.
De financieele warboel te Berlijn.
De financieele toestand van de stad
Berlijn is thans van dien aard, dat in de
naaste toekomst de loonen en salarissen
van de 40.000 beambten, die in dienst
van de stad zijn, aanmerkelijk zullen moe- 1
ten worden verlaagd. Op het oogenhlik
worden voor dit doel 2 mi'Ilioen mark per
maand uitgegeven. De nieuwe salaris
regeling zal door een buitengewone ver
ordening van den regeeringscommissaris
van Brandenburg worden vastgelegd en
reeds 1 April in werking treden.
Massa-arrestaties in de Oekraine?
Uit Charkof wordt gemeld, dat de
G.P.OE in Sowjet-Oekraine een groote,
nationalistische organisatie zou hebben
ontdekt, die haar vertakkingen vooral
heeft in de Oekrainische regimenten en
zich ten doel stelt het verwekken van een
opstand in- het leger, teneinde te komen
tot een militaire re olutie en een mili
taire dictatuur. Talrijke officieren zouden
zijn gearresteerd.
Groot opzien zou gewekt zijn door het
bericht, dat de commandant der Sowjet-
troepen in het Verre Oosten, generaal
Blucher, zou zijn gearresteerd onder 'be
schuldiging van te 'hebben samengewerkt
met de samenzweerders tegen de Sowjet-
Unie in de 'Oekraine.
Deensche badplaats door springvloed
verwoest.
Naar uit Kopenhagen wordt gemeld, is
de badplaats Juelsminde aan het Katte
gat door een krachtigen springvloed vol
komen geïsoleerd. In de plaats zelf zijn
vreeselijke verwoestingen aangericht.
Schepen, welke in de haven werden los
geslagen liggen in de straten van de stad.
Gedeelten van zomerverblijven werden
ver het land ingespoeld. De bewoners
moesten zich in veiligheid brengen op
de hoogste verdiepingen van hun hui
zen, soms zelfs op de daken, vanwaar zij
later werden bevrijd en met booten weg
gevoerd.
Korte Berichten.
Te Nattavaara (Lapland) is gisteren
de grootste koude van dit jaar gecon
stateerd. De thermometer daalde n.l. tot
48 graden onder nul.
Op de Zwarte Zee heerscht opnieuw
een zware storm, zoodat de schepen ge
dwongen zijn in de havens te blijven.
In verschillende gedeelten van
i Duischland heerscht groote koude. Don-
I derdagochtend werd uit Oost-Pruisen
20 gr. vorst gemeld. In Mecklenburg,
Pommeren en de Beiersche Alpen is het
kwik gezakt tot 10 gr. onder nul. Te Ber
lijn vroor het in den afgeloopen nacht
6 a 7 gr.
n.v. umioh||ruwielfabriek
dem hulst aam de
dedem5vaart
C. J. van Kempen.
Het Tweede Kamerlid de heer G. J.
van Kempen, zal wegens een ade -ontste
king aan een zijner beenen geruimen tijd
rust moeten houden.
Notarissen.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement liel, ter stand-
I plaats de gemeente Zaltbommél: L. Offer-
mans, cand. notaris te Nijmegen.
Arbeid in banketbakkerijen.
De minister van Arbeid, H. 'en N. heef:
een afzonde 'lijke regeling der arbeidstij
den vastgesteld voor banketbakkerijen m
alle gemeenten des Rijks van 30 Maart tot
en met 4 April en van 18 tot en met 23
Mei a.s.
De Indische postvluchten.
Het 13e postvliegtuig is gisïeren te on
geveer 3 uur plaatselijke tijd (plm. 2 uur
Greenwichtijd) in Boedapest geland.
Provinciale Zeeuwsche Verecniging tot
bestrijding der tuberculose.
Donderdagmiddag hield bovengenoem
de vereeniging haar jaarvergadering in
de Sociëteit „St.-Joris" onder voorzitter
schap van den heer C. A. van Woel-
deren, die een woord van welkom sprak
in 't bijzonder tot den inspecteur der
i Volksgezondheid, den heer Dr Veeger.
De Secretaris, Dr C. Orbaan, wees
in zijn jaarverslag op het groote verschil
in opkomst op de jaarvergaderingen van
deze vereeniging en van: het Groene
Kruis, welke laatste altijd vele bezoe
kers trekt. Spr. meent, dat dit niet ge
heel bevredigend is. Met leedwezen heeft
het bestuur dr Putto als inspecteur voor
Zeeland zien heengaan, maar het is toch
ook overtuigd, dat het in Dr Veeger
een opvolger kan begroeten, die het bij
zondere van Zeeland beseft en het twij
felt er niet aan of ook de samenwerking
met dezen inspecteur zal ten volle be
vredigend verloopen.
De subsidieverdeeling heeft een vlot
verloop gehad. De Prov. vereeniging zel
ve heeft dit jaar een groot nadeelig sal
do. Verhooging der inkomsten zal op den
duur wel noodzakelijk zijn, want bezui
niging op de uitgaven lijkt een onmoge
lijke zaak.
Het tweede verslag was dat van D r
A. 3. Hoorweg, den Districts-Tubercu-
lose-arts. Het aantal nieuw ingeschreven
patiënten bedroeg 814 of 92 meer dan in
1929, toen het 90 minder was dan in 1928.
De spreekuren werden op dezelfde plaat
sen gehouden, alleen kwam IJzendijke
er bij. Te Middelburg en Goes kwam
nog geen verbetering in de consultatie-
bureaux, doch spr. meent te mogen ver
wachten, dat dit in dit jaar wel het ge
val zal zijn. Te Terneuzen is een goede
toestand bereikt, doch in Hulst is het
nog niet geheel in orde. Te Vlissingen
is het heel moeilijk de gewenschte ver
betering aan te brengen.
De werkzaamheden strekten zich weer
over 109 gemeenten uit met een bevolking
van 247.910 zielen. Er is nog soms tegen
zin om naar een bureau te komen, doch
ook worden reizen van een heelen dag
gemaakt voor een bezoek, dat juist daar
om niet dikwijls kan worden herhaald.
Toch meent spr., dat een groot deel van
de ernstige vormen van tuberculose in
Zeeland aan hem bekend zijn. In 1930
overleden in Zeeland 128 personen aan
tuberculose, van wie 108 ingeschreven op
de bureaux en van 31 werden Dr Hoor
weg de gegevens verstrekt door huisarts
of' huisbezoekster, totaal 137 of 76 pCt.
van hen, die overleden. Het is echter
niet altijd mogelijk de familieleden, voor
al de kinderen van deze overledenen
later op het bureau te krijgen voor onder
zoek.
Dr Hoorweg betreurt het, dat nog niet
op alle bureaux volledig onderzoek kan
plaats hebben, en meent, dat men daar
op een of andere wijze toch toe zal moe
ten komen.
Van 496 patiënten werden Röntgen
foto's gemaakt d.i. bijna 100 meer dan
het vorig jaar. Dit gaf aanleiding tot hel
ernstig overwegen om een eigen Rönt
gcninstallatie aan te schaffen, doch voor
loopig moest daarvan worden afgezien en
een poging om de tarieven verlaagd te
krijgen heeft ook heel weinig resultaat
gehad. Het sputumonderzoek geschiedde
voor het grootste deel weer in het Cen
traal Laboratorium te Utrecht. Een klein
deel werd in het Gasthuis te Middelburg
verricht. Totaal werd 367 maal onder
zocht, waarvan 115 met een positief re
sultaat.
Met de Raden van Arbeid te Middel
burg en te Goes bleef de samenwerking
goed.
Dr Hoorweg bracht 94 en Dr Smitt 6
rapporten aan deze Raden uit, totaal 100
of 36 minder dan in 1929. Daar niet alle
huisartsen dezelfde regelen volgen inzake
het kennisgeven van gevallen, acht Dr
Hoorweg een uniforme regeling zeer ge-
wenscht.
Uit het verpleegfonds werden 16 pa
tiënten geheel of gedeeltelijk geholpen
met steun van vereenigingen. Ook de
burgerlijke armbesturen in de steden
hielpen, na nauwkeurig onderzoek goed.
De kerkelijke en burgerlijke armbesturen
in de plattelandsgemeenten mogen dit
voorbeeld volgen, al is die opwekking
niet meer voor allen noodig.
De nazorg in Zeeland is nog steeds
niet georganiseerd en dit wordt toch wer
kelijk tijd. Veel is gewerkt om in plaat
sen, waar nog geen huisbezoekster of
wijkverpleegster is deze te krijgen. Met
haar, die er wel zijn, werden t\vee goed
bezochte vergaderingen gehouden. De
huisbezceksters en wijkzusters werken
over het algemeen goed. Zij zijn grooten-
deels afhankelijk van de huisartsen.
Sommige hunner willen absoluut niet
hebben, dat de zusters iets aan de pa
tiënten zeggen of iets voor deze doen,
zonder hem en dit doodt alle initiatief
en energie hij de zuster.
Het derde verslag was van de Provin
ciale Huisbezoekster, mej. C. G. A. dc
Raadt, die 58 verschillende plaatsen,
de meeste meermalen heeft bezocht.
De Emmabloem-collecte werd voor re
kening der Prov. Ver. in 17 plaatsen ge
houden. De cursus 19301931 werd be
gonnen mot 3 candidaten, welk drietal
aangroeide tot een groepje van 6, terwijl
nog twee wijkverpleegsters den cursus
voorloopig volgen.
In het verslag van de Districts-Huis-
bezoekster, Mevr. Verburg, wordt
o.a. medegedeeld, dat zij minder spreek
uren msdemaakte, wat het contact met
de zusters uit die kringen moeilijker deed
zijn, en zij meent dan ook, dat weer
eenigszins naar den ouden weg moet
worden teruggekeerd.
Het huisbezoek werd verricht door 4
specifieke huisbezoeksters en 50 wijkver
pleegsters-huisbezoeksters.
Mevr. Verburg gaf in 1930 aan de zus
ters nog 138 lessen, waarna deze om
beurten naar een consultatiebureau gin
gen. Van de cursisten behaalden 8 een
diploma met insigne.
Al deze verslagen werden goedgekeurd
en dit was ook het geval met dat van
den penningmeester, den heer Mr A. J.
van der Weel. De rekening van de
Vereeniging zelve sluit met een nadeelig
saldo van f 1543; die van het Consultatie
bureau met een voordeelig saldo van
f '1265 en die van het Verpleegfonds met
een kassaldo van f2833.
De voorzitter wees er nog op, dat
de Prov. vereeniging van donateurs ont
vangt f85 en van leden f125 en op de
groote wenschelijkheid, dat dit bedrag
worde verhoogd.
Tot bestuursleden herkoos de vergade
ring mej. E. D. van de Broecke te Oost-
kapelle en den heer J. H. Risseeuw te
Oostburg.
Daarna nam de inspecteur, Dr Vee
ger, het woord, om te verzekeren, dat
hij met genoegen de verschillende ver
slagen heeft gehoord. Spr. hoorde een
kleine klacht over de huisartsen, en hoopt
daarom, dat het Instituut voor preven
tieve geneeskunde ook in Zeeland een
cursus zal houden. Hierna sluiting.
Bij Kon. besluit is toegekend de
bronzen eere-medaille verbonden aan de
Oranje-Nassauorde aan W. Ludikhuvze,
boscbarbeider in dienst van de familie
Lantsheer op „Zeeduin" te Oostkapelle.
Besmettel ij k e ziekten.
Hel aantal aangegeven gevallen over de
week van 22 tot en met 28 Febr. in de
provincie Zeeland bedroeg: Diphtherie'
Goes 1, Grijpskerke 1. Meningitis: Middel
burg 1. Encephalitis: Zonnemaire 1.
Lijk aangespoeld. Te Zierik-
zee is het lijk aangespoeld van een onbe
kenden man, vermoedelijk tusschen 30 en
40 jaar oud, gekleed in blauwe trui, ge
streept boezeroen, lange blauwe kousen,
waarover blauwe wollen sokken, Engelsch
leeren broek en twee wollen hemden.
Middelburg? Woensdagavond gaf da
Chr. Zangvereen. Soli Deo Gloria een
goedgeslaagde uitvoering in de Concert
en Gehoorzaal te Middelburg.
Ds Ringnalda opende de samenkomst
met gebed en sprak daarna eenige wel
komstwoorden.
Het programma bevatte een 17-tal lie
deeren, waaronder enkele voor klein da
meskoor en een tweetal solo's. Naast meer
ernstige, waren er ook enkele luimige
liederen, welke allen, a, capella gezongen,
goed uitgevoerd werden. Zoowel de liede
ren gezongen door het klein-dameskoor,
als de solo's gaven blijk, dat er goede
krachten in de vereeniging zijn.
Deze uitvoering, waarvan het program
ma voor het eerst uitsluitend uit liederen
bestond voor a capella, behoort tot de
beste door deze vereeniging gegeven.
Binnenland
De Justitiebegrooting (Memorie van Ant
woord).
Buitenland
Het accoord in Britsch-Indië.
Massa-arrestaties in Rusland.
Duitschland wenscht geen Russische
rogge.
in stukken van f 1000.-, f500 - en f 100.-
Uitgifte ad 98 °/0
Jammer was, dat de Concertzaal
slechts ruim voor de helft gevuld was. Ds.
Ringnalda sloot met dankgebed.
Gaarne wekken we Christ. jong-Middel -
burg op, lid te worden dezer ereeniging.
Goes. Daartoe uitgenocdig door de
Vereen, voor Alg. Wetenschappelijke Be
langen gaf gisteravond in de Prins van
Oranje het gezelschap Jan van Riems
dijk een voordrachtavond waarop wij een
drukker opkomst hadden verwacht. Do
voorzitter der vereeniging, de burge
meester, verwelkomde de aanwezigen en
wekte de leden op trouw de lezingen enz.
die de vereeniging organiseert bij te wo
nen. Ook nieuwe leden zijn steeds wel
kom.
Het woord was verder aan het ge
zelschap Van Riemsdijk. Enkele liedjes
van meer ernstigen aard (o.a, dat van
de klok, waarbij de pianiste terecht wercl
gehuldigd voor haar schitterend spel)
werden gezongen, maar meerendeeJs
waren het humoristische nummertjes,
die het trio ten gehoore bracht. Het best
slaagden o.i. de Veluwsche hoerenliedjes,
waarbij dhr Van Riemsdijk als Veluwsch
boertje was gekleed. Hij bleek daarb.y
ook een allergezelligst causeur te zijn.
De avond werd besloten met oud-Neder-
landsche liedjes.
Men verzoekt ons de aandacht
van muziekliefhebbers te vestigen op het
solistenconcert der Maatschappij tot be
vordering der Toonkunst op Dinsdag 10
Maart 1931, 's avonds te 8 uur, in „de
Prins van Oranje". Het concert wordt ge
geven door de dames Leny Lintner,
pianiste, Louise Julius, violiste en Bep
Bos Janszen, violoncelliste, daartoe aan
gewezen door eene commissie van de
Maatschappij, waarin zitting hebben de
vooraanstaande musici Ant. Averkamp,
Sam Dresden en Anton T'iery.
Werken van bekende componisten zul
len uitgevoerd worden.
Laten de muziekliefhebbers, door in
grooten getale op te komen, toonen, dat
zij het streven der Maatschappij tot be
vordering der Toonkunst, waardeeren.
Gisteravond gaf de Harmonie „Ho
sanna" een concert in de tooneelzaal van
het Schuttershof alhier. Het programma
werd vlot afgewerkt en de vereeniging
ontving herhaaldelijk een verdiend ap
plaus. Jammer dat de zaal zoo slecht
hezet was. „Hosanna" had een betere op
komst verdiend. De na de pauze uitge
voerde kwartetten vonden veel bijval van
het publiek. Na afwerking van het pro
gramma werd er uit het publiek een
woord van dank gesproken voor het ge
presteerde en gaf de Harmonie nog een
extra marsch.
Krabbendijke. Gisteravond werd in de
Veiling een openbare vergadering gehou
den, uitgaande van het hoofdbestuur van
den Ned. Cbr. Landarbeidersbond. Deze
vergadering stond onder leiding van Ds
J. Heetebrij van Rilland-Bath, die op de
gebruikelijke wijze opende en sprak over
het onderwerp: „Waarom Christelijk ge
organiseerd?", daarbij wijzende op de
noodzakelijkheid van organisatie en van
Christelijke organisatie. Te Krabbendijke
is Cbr. organisatie aangewezen. Hij wekte
op om door middel van de organ'satie
mede te arbeiden aan goede arbeidsver
houdingen tusschen patroon en arbeider.
Daar de tweede spreker, de heer P.
Stokman, lid van het hoofdbestuur, om
onbekende redenen niet verschenen was,
