Staten-Generaal
Uit de Provincie
i a -'if-
s - v
||I I
Zoeklichtjes.
TWEEDE KAMEK.
STEUN AAN DE
AARDAPPELMEEL-INDUSTRIE.
De Minister weigert medewerking voor
rentelooze voorschotten.
Voortgezet wordt de behandeling van
het wetsontwerp: steun aan de aardap-
pelmeelindustrie.
I)e Minister van Binnen 1.
Zaken en Landb. merkt op,
dat door het vastloopen van den voor
raad aardappelmeel ook de credietverlee-
ning is vastgeloopen. De boeren kregen
geen crediet op de onverkochte voorra
den en konden dus geen kunstmest, zaai
en pootgoed aanschaffen. En zoolang dit
niet kan, is het gevaar niet denkbeel
dig, dat de volgende oogst schraal zal
zijn. Daarop volgt dan weer als natuur
lijk gevolg het ontbreken van de middelen
om den volgenden oogst te vergrooten.
Daarom is het geboden, hier hulp te ver-
leenen, omdat de geheele landstreek ach
terop geraakt.
Op welke wijze en vooral in welke mate
moet nu de overheid steunen?
De overheid moet nu de industrie over
het doode punt heen leiden door te trach
ten ,de opgehoopte voorraden te finan
cieren. De voorschotten zullen bedragen
voor den oogst 1929 anderhalf millioen,
voor den oogst 1930 twaalf ton.
De voorgestelde maatregelen zullen zoo
ruim mogelijk worden toegepast.
Practisch beteekent „renteloos" een
steun van f 90.000 per jaar. Zou men
meenen, dat daardoor de streek beter ge
holpen zal worden? Beslist de Kamer ech
ter in dien zin, dan dringt zij de regeering
uitgaven op, die zij niet noodig acht. Bo
vendien is het de vraag, of het billijk zou
zijn tegenover andere bedrijfstakken, die
ook in moeilijkheden verkeeren en wier
bedrijf seven wicht verstoord is.
Het wetsontwerp beoogt niet steun uit
de Staatskas; de opzet is, de financiering
van de voorraden mogelijk te maken. Daar
van kan de regeering niet afwijken.
Zij is zoo ver gegaan als mogelijk is.
Het crediet renteloos maken zou niet zijn
een stapje verder gaan, maar zou het
ontwerp geheel en al denatureeren. Wal
het opruimen der voorraden betreft, met
den heer Bra.at is spr. het eens, dat het
gewenscht zou zijn, als men die radicaal
kon opruimen, maar het is de vraag
of dit kan.
Wat de banken betreft en de regeling
der aflossing, moet spr. opmerken, dat de
banken geen voor- of nadeelen mogen on
dervinden van de credietverleening.
Van de zijde der regeering zal niet wor
den nagelaten om de credietverstrekking
te doen zijn in het belang van de geheele
streek, waarbij de banken niet in slechte
condities zullen komen.
Spr. heeft in de debatten van gisteren
bemerkt, dat men voor de aflos-
singsrege 1 i n g een minder scher
pe omschrijving wenscht.
Spr. is bereid in de richting van den
heer Colijn te gaan.
De Regeering is bereid de aflossing in
dier voege te wijzigen, dat slechts dan de
aflossing per baal f4- zal zijn, als de ver
koopprijs f 10 of meer bedraagt. Bij lage-
ren prijs zal de aflossing naar verhouding
minder worden.
De heer v. d. Heuvel (A. R.) wil
nog een vraag stellen. Het crediet wordt
verleend aan het A.B.B., maar hoe zal
het gaan met de op zichzelf staande aard
appelverbouwers, als die niet in staat zul
len zijn een voorschot terug te betalen?
De heer Kortenhorst (R.K.) dringt
aan op samenwerking met den Minister
van Arbeid bij de toepassing van de maat
regelen.
De heer Colijn (A.R.) heeft niet be
pleit het geven van een voorrang aan de
credietgevende banken. Hij heeft slechts
gevraagd of de Minister overtuigd is van
de uitvoerbaarheid van de maatregelen.
De Minister heeft een bevredigende mede-
deeling gedaan. Spr. wil nog vragen of bij
uitgestelde aflossing van~~het crediet de
rente zal moeten worden doorbetaald.
De heer K e r s t e n (S. G.) is van oor
deel, dat deze maatregelen te incidenteel
worden genomen en slechts schijn geven
in plaats van hulp.
De Minister antwoordt den heer v.
d. Heuvel, dat de gewone aansprakelijk
heid der schuldenaars niet kan worden
uitgeschakeld. De regeeringscommissaris
zal echter naar omstandigheden kunnen
beslissen. Hoe in de practijk een en ander
zal loopen, is vooruit niet te zeggen. In
dien noodig, zal de Minister overleg ple
gen met den Minister van Arbeid. Den
heer Colijn antwoordt spr. dat jaarlijks
de situatie zal worden bezien. Er zal vast
gehouden moeten worden aan het beginsel
dat voorschot en rente moeten worden
opgebracht. Een en ander zal echter
gebeuren op de voor de bedrijven meest
gemakkelijke wijze.
De heer van den Heuvel (A. R.)
licht bij art. 1 een amendement toe om
de rentevergoeding te doen vervallen.
De heer Van der Sluys trekt zijn
amendement in en deelt mede, dat buiten
zijn weten de heer v. d. Heuvel reeds voor
hem een amendement van dezelfde strek
king had ingediend. Spr. verdedigt ver
der het amendement-Van den Heuvel.
De heer Knottenbelt (lib.) zegt,
dat dit amendement een subsidie betee
kent, hetgeen aan het ontwerp een ander
karakter geeft.
De heer G o 1 ij n acht het argument van
den Minister niet heel sterk. Als te eeni-
ger tijd het bedrijf 4 pet. voor een leening
zou moeten betalen, blijft toch de rente,
die de regeering vraagt, 2 pet., zoodat het
dan neerkomt op een subsidie van 2 pet.
Toch acht spr. de opmerking juist, dat als
het gaat om een bedrijf op de been te
houden, een renteloos voorschot ook wel
gegeven kan worden.
Intusschen vraagt spr. nog eens, of, als
het voorschot niet geheel zal zijn terug
betaald, toch nog steeds de rente zal moe
ten worden doorbetaald?
De heer Loerakker (R.K.) vraagt
toezegging, dat bij niet tijdige aflossing
niet maar rente op rente gestapeld zal
worden.
De heer Snoeck H enkemans (G.
H.) meent, dat de Kamer hier voor een
moeilijke beslissing staat. De Minister
heeft gezegd, dat het rentelooze voor
schot het wetsontwerp zal denatureeren.
De Minister van Binnenl. Zaken en
Landbouw wijst er nog eens op, dat het
wetsontwerp hulp en geen steun be
oogt.
Na spr.'s pertinente verklaring in eer
sten termijn, kan hij niet meer doen dan
den voorstellers verzoeken hun amende
ment in te trekken. Want wordt dil
aangenomen, danwordi
het wetsontwerp niet in
stemming gebracht.
Den heer Colijn wil spr. gaarne toege
ven, dat aan het onmogelijke niemand is
te houden. Hij kan gerust zijn en kan dus
met spr. de voorstellers van het amende
ment verzoeken, dit in te trekken.
De heer v. d. Heuvel (A. R.) merkt
op, dat de Minister een nieuwen vorm
koos om een amendement onaannemelijk
te verklaren. Spr. voor zich zou het amen
dement niet willen intrekken, maar zijn
mede-voorstellers zijn van oordeel, dat het
beter is, het in te trekken. Spr. is daartoe
tot zijn groote spijt dus wel genoodzaakt.
Het wetsontwerp wordt aangeno-
m e n met 81 tegen 2 stemmen, die van de
communisten.
Interpellatie-de Visser en v. d. Tempel.
De heer de Visser (C.P.) heeft bij
een vorige bespreking van de werkloos
heid voorspeld, dat de toestand hoe langer
hoe erger zou worden. De huidige crisis
overtreft al haar voorgangsters in omvang
en gevolgen.
Spr. stelt een aantal vragen, o.a.:
Of de Regeering bereid is, een crisis
fonds in te stellen ter verstrekking van
boven de thans door de werkloozenkasser,
gedane uitkeeringen aan alle ongeorgani
seerde en bij hun werkloozenkassen uit
getrokken of nog niet rechthebbende ar
beiders (sters) van tenminste veertien
jaar.
Verder vraagt hij bij het verstrekken
van steunuitkeeringen aan werkloozen
geen aftrek voor gezinsinkomsten meer
te doen plaats hebben, de reglementaire
uitkeeringen met 50 pet te verhoogen, het
verstrekken van een uitkeering van f 100
ineens aan hen die langer dan 3 maan
den werkloos zijn, enz.
Prov. Statenverkiezing.
De candidaten der S. D. A. P. voor de
Prov. Staten zijn:
Kieskring Middelburg: 1. L. Onderdijk,
2. A. C. de Baare, 3. A. M. Overhoff, 4.
A. G. de Pauw, 5. J. Catshoek, 6 Ch.
P? v
SlSVfÖSi.
IHMVppP
Het station Elten, het eerste station in Duitschland op de lijn Zevenaar-Emme-
rich, is door brand totaal verwoest.
Bank, 7. H. J. C. v. d. Snoek, 8. J. P.
an Riel, 9. W. P Cornelisse, 10. L. M. de
Kok.
Kieskring Vlissingen: 1. A. C. de Baa
re, 2. L. Onderdijk, 3. A. M. Overhoff,
4. A. C. de Pauw, 5. J. Catshoek, 6.
J de Priester, 7. J. de Meij, 8. A. Kö-
nig, 9. I. J. Luteijn, 10, A. C. van Hal.
Kieskringen Goes, Tholen en Sluis: 1.
A. M. Overhoff, 2. A. C. de Pauw, 3. L
Onderdijk, 4. A- C. de Baare, 5. J. Cats
hoek, 6. L. M. de Kok, 7. H. v. d. Veen,
8. B. P. Burkink, 9. J Overbeeke, 10, P J.
Notebaart, 11. L. van Ginkel, 12, M.
Scheele.
Kieskring Zierikzee: 1. J. Catshoek, 2
x\. M. Overhof, 3. L. Onderdijk, 4. A. C. de
Pauw, 5. A. C. de Baare, 6. J H Pik,
7 J. A. Hubregtse, 8. J. P. Priem, 9. P.
v. d. Linde, 10. A. Hooze
Kieskring Hulst: 1 A. C. de Pauw, 2. L.
Onderdijk, 3. A. C. de Baare, 4. A. M.
Overhof, 5. J. Catshoek, 6. C. Hamelink,
7. J. N. 't Gilde, 8. J. de Leux.
Oestervijanden. Er is reeds
meermalen op gewezen, dat het hoogst
wenschelijk, ja noodzakelijk is den strijd
aan te binden tegen de Slipper Limped
(met zijn wetenschappelijken naam crepi-
dula fornicata), waarvan men in de oes
terplaatsen in Zeeland aan de scholen
exemplaren heeft uitgereikt, om de kin
deren reeds vroegtijdig er mee bekend te
maken.
Onwillekeurig doet deze verschijning de
vraag rijzen of er dan niet meer vijanden
van oesters dus ook van mossels, kreu
kels, enz. zijn en dan wordt direct de
aandacht er op gevestigd, dat het oester-
etend publiek wel eens oesters onder het
oog heeft gekregen, waarvan de schelp
een vreemd voorkomen heeft, daar er ver
schillende kleine openingen in de schelp-
klep zijn waar te nemen. Deze oesters
noemt de kweeker booroesters, die bij het
sorteeren zooveel mogelijk terzijde worden
gehouden. Een oestervijand heeft dit-ver
oorzaakt. De geduchtste onder deze is de
zoogenaamde perceur (Murex tarentinus)
waarvoor indertijd genoeg is gewaar
schuwd bij den invoer van vreemde oes
ters. Reeds vóór de vette oesterjaren was
men bevreesd, dat deze perceur, van
Fransche afkomst, zich ook in de Schelde
zou vestigen. Deze stekelhoornslak toch
plaatst zich boven op de schelp van de
oesters, boort in betrekkelijk korten tijd
een zuiver rond gat door de schelp en
zuigt zoo de oester met zijn vrij lange
slurf uit; de oester verzwakt er door, be
gint te gapen en valt dan meestal ten
prooi aan de krabben, wel eens aange
duid als de hyena's der Zeeuwsche Stroo
men. Geen wonder, dat men reeds vroeg
tijdig ernstig tegen den perceur waar
schuwde. De schulp toch wordt ook wel
doorboord door een borende spons, de
zoogenaamde Clione celata, zonder dat
daardoor de oester zelf omkomt. Is dus
de Murex tarentinus elders de schrik, ook
de Schelde kan nog spreken van andere
vijanden, al zijn ze niet zoo ernstig. We
noemden straks de krab; deze Carcinus
moenas, benevens de zeester en ook de
snijder of heremietkrab kunnen heel wat
kwaad aanrichten. Daarnaast is val van
mosselzaad op de perceelen een kwaad,
daar de jonge oesters er onder verstikken,
terwijl er ook nog lagere diersoorten, zoo
als Anneliden en verschillende planten
schade aan den oestergroei kunnen be
rokkenen. (N. R. Crt.)
Vr ij willige voldoening
van belasting. De minister van fi
nancien maakt bekend, dat ten behoeve
van 's Rijks schatkist is ontvangen we
gens over vorige jaren te weinig betaalde
belastingen naar inkomen en/of vermo
gen (gewetensgeld) bij den ontvanger der
directe belastingen te St Maartensdijk
f 114,42; Terneuzen f54,25; bij den in
specteur der directe belastingen te Mid
delburg f 310,30, f 288,62 en f 23,81.
De groenteveiling bestaat 25 jaar.
Dinsdag had in besloten kring de her
denking plaats van het 25-jarig bestaan
der groentenvei'ling te Middelburg.
De voorzitter, dhr B. Koole, opende de
vergadering en zeide dat het nu niet de
tijd is voor feestvieren, doch het bestuur
meende dezen dag toch niet geheel on
opgemerkt te mogen laten voorbijgaan.
Er zijn sommigen, die vragen: is een
veiling nog wel noodig? doch de 25 ja
ren van haar bestaan, de groote hoeveel
heid producten en de tijd waarin we le
ven geeft daarop voldoende antwoord. Het
is een noodzakelijkheid geworden. Spr.
uitte de wensch, dat onder Gods zegen
het de veiling wel moge gaan.
Aan dhr C. Matthijsse, die een der op
richters was, overhandigde de voorzit
ter een klein blijk van waardeering na
mens bestuur en directie.
Aanwezig waren o.a. namens de Prov.
Commissie van Veilingen en als voorzitter
der zustervereen. te Goes, de heer H. A.
Hanken en de heer Ir. v. d. Plassche als
vertegenwoordiger van het Centr. Bureau
v. d. Veilingen en als Rijkstuihbouwcon-
sulent.
Verschillende schriftelijke gelukwen-
schen werden voorgelezen.
Verschillende sprekers voerden het
woord: de secretaris gaf een historisch
overzicht, de heer Matthijsse gaf nog en
kele staaltjes uit vroeger tijd, de heer
Louwerse sprak namens het college can
commissarissen en de directeur ook na
mens het personeel.
De voorzitter dankte ten slotte allen
voor hun aanwezigheid en de goede wen-
schenvoor de vereeniging.
Het aantal leden steeg in 25 jaar van
122 tot 484; de omzet van f 21.000 tot
f 350.000
Middelburg. De hevige wind heeft gis
terenavond een schoorsteen van een huis
op de Vlasmarkt geveld. Een deel der
steenen en de mast van de antenne kwa
men naar beneden op straat terecht en
vernielden in hun val nog een der beves-
tigingsdeelen van een electrische lan
taarn die boven de straat hangt.
Vlissingen. Ook gisterenavond liet het
weer niet toe het motorschip „Bempo"
naar buiten te brengen en ligt het nog in
het verbreed kanaal te wachten op daar
voor geschikt weer.
Goes. Gisteravond werd voor de leden
van de bij den Chr. Besturenbond aan
gesloten organisaties in het Slot Ostende
vanwege de Maggi-fabrieken een film
avond gegeven, die ondanks het ongunsti
ge weer door meer dan 200 personen be
zocht werd.
Dhr Kaanders, vertegenwoordiger der
fabrieken, hield vooraf een lezing over
doelmatige voeding, waarbij hij gelegen
heid had te wijzen op de juiste samen
stelling der Maggi-producten. Daarna
werd een tweetal films vertoond over het
land- en tuinbouw en veeteeltbedrijf
der Maggi-fabrieken in Zwitserland,
de enorme fabrieksgebouwen en de
vervaardiging der bekende bouillon
blokjes, soeptabletten en Aroma.
Als toegift werd een film over Zwitsersch
natuurschoon gegeven.
De aanwezigen kregen ook gelegenheid
de Maggi's bouillon (waarbij de fa. Duve-
kot een Verkade's beschuit verstrekte) en
rijst-met-tomalensoep te proeven, wat zich
alles uitstekend liet smaken.
Het was een welgeslaagde avond, die
door den voorzitter gesloten werd met 'n
woord van dank aan de vertegenwoordi
gers der Maggi-fabrieken.
Kapelle. Onder voorzitterschap van
den burgemeester kwam de Gemeenteraad
voltallig bijeen.
Van de mededeeling van den Minister
van Financiën inzake het verleenen van
grond aan de bestaande plaatsjes werd
goed nota genomen. De directeur van de
N. V. Zuid-Beveiandsche Waterleiding-
Mij bericht, dat de bij te dragen garantie
voor aanleg waterleiding aan den Dijk-
welscheweg f 57,69 bedraagt.
Verder wordt bericht vanwege den Mi
nister van Financiën, dat de aanvrage
vanwege de vereeniging „Eigen Erf" ten
behoeve van twee plaatsjes van Johs.
Oele en M. Veerhoek, hoewel de Raad
ten zijnen gunste beschikte, moet worden
afgewezen op grond van te hooge prij
zen en te groot opgezette woningen.
Dhr van der Graaff kan zulks niet be
grijpen, daar toch de gemeente de risico
draagt en niet het Rijk. Dhr van der
Have meent ook: de meerderheid van den
Raad besliste toch voor. Dhr Fraanje
vraagt naar het rapport. De voorz. zegt,
dat dit is meegegaan met de aanvrage
en gegeven zooals besloten werd.
Het schrijven van dhr Rottier werd
voorgelezen, dat een antwoord moest zijn
op de door B. en W. gestelde wijze van
erfscheiding aan de gedempte sloot aan
de hoofdstraat te Biezelinge. B. en W.
en ook de Raad besloten de helft voor
rekening van de gemeente te doen beta
len. Inplaats van antwoord te geven werd
door dhr J. Rottier weder antwoord ge
vraagd.
Besloten werd het planten van de Pla-
tanenboomen te gunnen aan den boom-
kweeker L. Eversdijk te Biezelinge, zijn
de de laagste inschrijver. De maat 12/14
c.M. zal genomen worden. De boomen
zullen ge- en bijgeplant worden aan den
Stationsweg en verdere wegen.
Door verschillende werkloozen te Ka^
pelle wordt verzocht een betere regeling
te treffen voor de werkloozen. Geklaagd
wordt dat Biezelinge den voorrang heeft
en daar meer werkloozen aan het werk
gezet worden dan te Kapelle. De voorz.
leest het lijstje voor, waaruit blijkt, dat
te Biezelinge 15 en te Kapelle 27 men-
schen met steun werken. Voordat tot ver
dere behandeling wordt overgegaan, gaat
de voorzitter over tot beëediging van het
raadslid J. Wisse. De gebruikelijke eed
wordt door dhr Wisse afgelegd, daarna
volgde installatie.
Verkiezing wethouder, vacature wijlen
J. Zegers. Dhr P. Fraanje verkreeg één
stem, dhr H. Slabbekoorn twee stemmen
en dhr J. van Wingen vier stemmen. Ge
kozen aldus dhr J. van Wingen, die zijn
benoeming aanneemt.
Alsnu volgde een drukke bespreking
Uit Indië komen slechte berichten.
In alle takken van het bedrijfsleven
klaagt men steen en been en niet het
minst te Soerabaja, waar de welvaart zoo
nauw samenhangt met den gang van za
ken in handel en cultures.
Het is ook daar malaise.
Maar.uit de onlangs verstrekte op
gaven blijkt, dat in de eerste 11 maanden
van 1930 de opbrengst van de vermake
lijkheidsbelasting te Soerabaja bijna f 29
duizend méér heeft opgebracht dan in
dezelfde periode van 1929.
Eigenaardig verschijnsel.
Maar, is 't in ons land anders?
't Klagen over de slechte tijden is hier
aan de orde van den dag.
We spreken van een crisis.
De malaise is h e t onderwerp.
Maarin verband met de geraam
de opbrengst van de verhoogde sigaret
ten-belasting is uitgerekend, dat in ons
kleine landje in een jaar ongeveer 68
millioen gulden aan sigaretten
wordt uitgegeven.
OPMERKER.
over de werkloosheid. Dhr van der Graaff
adviseerde tot toetreding tot het werk-
loozenbesluit en besprak verder de laat
ste circulaire van den minister. Spr. wil
gaarne medewerken om den nood te le
nigen.
Dhr van der Have sluit zich volkomen
aan bij het door dhr van der Graaff
weergegevene en weet, dat er menscnen
zijn met gezinnen, die in geen 12 weken
meer iets verdienden. Ook zou spr. er
voor zijn, dat, wanneer er kostwinners
zijn, die jonge zonen hebben, dat deze in
de plaats van den vader worden geno
men. Het is niet goed, dat deze niets doen.
Spr. wijst op o.s. toestanden in de ge
meente, die nu opgeknapt kunnen wor
den. Ook weth. Zuidweg is hiervoor te
vinden.
Dhr Fraanje vraagt naar de groep
werkloozen of deze nog vermeerderd is.
Spr. staat er op, al het mogelijke te doen
Na al deze besprekingen wil dhr van
der Have nog even wijzen op den te stich
ten proeftuin, in verband met de sub
sidieaanvrage. Alles wacht er op, wat de
Raad zal besluiten.
Voor Kapelle en omgeving is zulk een
proeftuin van zeer groote beteekenis, ook
de werkloosheid zal verminderen, wan
neer de kassenbouw toeneemt en men
meer aan verwarming in de kassen kan
doen.
De Voorz. zegt, dat alles wachtte op de
aanvulling van B. en W. en dat spoedig
een voorstel aen Raad zal bereiken.
Alvorens met de rondvraag te begin
nen wil de voorz. een woord van nage
dachtenis wijden aan den gemeentewerk
man, S. Beenhakker, pas overleden.
Spr. noemde hem een ijverig en trouw
werkman, welke de gemeente voorbeeldig
meer dan zes en twintig jaren heeft ge
diend. Zijn nagedachtenis zal in dank
bare herinnering voortleven.
De rondvraag leverde niets bijzonders
op.
Verschillende werkloozen hadden de
zitting bijgewoond.
Ritthem. De Vereen, voor Chr. Onder
wijs hield Dinsdagavond haar algemeene
jaarvergadering.
De verslagen van den secretaris en van
het hoofd der school gaven een overzicht
van den loop der zaken in het afgeloopen
jaar.
Het verslag van den penningmeester
getuigde van een gezonden financieelen
toestand der vereeniging.
De aftredende bestuursleden M. Hoo-
gesteger, P. J. de Pagter en H. M. van
de Putte werden met bijna algemeene st.
herkozen.
Dhr B. J. de Meij, hoofd der school,
besprak de voornaamste wijzigingen, die
de staatscommissie Rutgers in de onder
wijswet voorstelt.
De geheele vergadering was het met
den spreker eens, dat naast de enkele
goede voorstellen er bepaald één voor
stel is, dat bij aanneming voor het plat
teland met zijn kleine scholen zeer na-
deelige gevolgen zal hebben, n.l. het voor
stel tot verhooging van de leerlingen-
schaal. De bezuiniging, die hierdoor ver-
Werkloosheid in het land. lederen middag kan men op den Dam te Amsterdam
een lange rij werkzoekenden bij de kiosk zien staan, wachtend op de avondbladen.
Wanneer zij zich van een exemplaar hebben meester gemaakt, worden de ad
vertentiekolommen als 't ware verslonden, en dan gaat het in draf naar moge
lijke nieuwe betrekkingen,
