No. 111 Dinsdag 10 Februari 1831 45e Jaanang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Boes
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
GEMEENTE ROTTERDAM.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Uitgifte van 4 °/0 Obligatiën
VERSCHIJNT ELFJPN WSRIDAO.
Abonnementsprijs:
Per 3 maarden, franco por post, 13.
Losse nummers f o,
Prijs der Advertentiën:
1—r4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
W—11 .1.1.1, .LJIL—.1 I ——IJ UI, MM—«nm^—II I IJ III Hl
Dlrecteur-Hoofdredaoteur:
R. ZUJDEMA.
Bureau: Lange Porststraat 70, Boes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Opcenten tabaksaccijns.
Zooals wij 'gisteren reeds mededeelden
heeft de Minister van Financiën een wets
ontwerp ingediend, tot tijdelijke heffing
van 30 opcenten op den tabaksaccijns op
sigaretten.
De bedoeling is de sinds 1924 afgeslo
ten crisisdienst weder in te stellen en
een deel van bet saldo van dezen dienst
te gel 'uiken om de bijzondere steun
maatregelen door de crisis noodzakelijk
geworden, te financieren. Wanneer ech
ter de crisis lang mocht duren, dan zul
len deze baten onvoldoende blijken en het
is daarom, dat de Ihier boven genoemde
tijdelijke belastingverhooging ten bate van
het ieeningfonds wordt voorgesteld.
Dit voorstel wordt zeer verschillend be
oordeeld.
Het „Handelsblad" b.v. heeft tegen het
opnieuw openen van den crisisdienst wel
eenig bezwaar.
„Wat echter de versterking der mid
delen van het Ieeningfonds betreft, heeft
minister De Geer o.i. een zeer gelukkigen
greep gedaan. De opcenten op den tabaks
accijns op sigaretten, welke naar raming
5 millioen 'gulden zullen opbrengen, zijn
een verteringsbelasting op een artikel,
dat wol van algemeen gebruik is, maar
toch eeni.germate als luxe-artikel be
schouwd mag worden. Tegen een verzwa
ring van een der-directe belastingen zou
den wij ons stelling met de meeste kracht
moeten verzetten.
Nu behoeft mèn ziolh geen illusie te
maken, dat iedereen van dit gevoelen zal
zijn. Maar wij' hopen dat, indien princi
pieel de wenschelijkheid van een crisis
dienst wordt erkend, de regeering niet,zal
wijken en de 'Staten-Generaal niet zuilen
aarzelen hun sanctie te 'geven aan deze
'heffing. Of de uitwerking met name de
navordering geen aanleiding zal geven tot
moeilijkheden, willen wij nu voor het
©ogenblik onbesproken laten."
Geheel anders oordeelt „Het Volk", dat
in dit voorstel weer een „aanslag" ziet
op de arbeiders.
„In ieder 'geval zal voortaan de
werklooze, ais hij een trekje doet, het
besef kunnen hebben, dat hij' zelf mee be
taalt aan zijn bijzondere steunuitkeering,
hoe belabberd die dan ook volgens regee-
ringsvoorschrift is.
Want hierop komt, van alle viezevazen
ontdaan, het wetsvoorstel no. '277 neer,
dat de crisiskosten opgebracht zullen
worden door de verbruikersmassa, ook
door de breede massa der arbeiders.
Sinds tien jaar zijn opeenvolgende
recbtsche regeeringen in verzuim om voor
de werkloosheidsverzekering een crisis-
fonds te stichten. De patroons worden
door deze regeering zorgvuldig van bij
dragen voor die verzekering ontslagen.
Maar de sigarettenrookers zullen nu de
crisiskosten moeten opdokken.
Het is wel een fraai 'bewind, waarmee
de recbtsche arbeiders ons in 1929 weer
opgescheept hebben."
De demagogie ligt er hier wel wat heel
dik op.
Als men dit leest zou men den indruk
krijgen, dat de vijf millioen gulden, die
de Minister op deze wijze 'hoopt binnen
te halen, in hoofdzaak door de breede
massa der arbeiders zullen worden be-
taald, waaruit dus volgt, dat 4e 16
millioen gulden, die thans reeds als siga
retten-belasting betaald wordt, ook in
hoofdzaak door de arbeiders wordt opge
bracht.
En dit lijkt toch wel wat ongelooflijk.
Mocht het intusschen juist zijn, dan
zal men moeten erkennen, dat wie zoo
groote sommen voor luxe kunnen uitge
ven. toch ook wel een weinig in de crisis-
uitgave, bij- mogen dragen.
Merkwaardig intusschen dat hier tegen
Minister De Geer een felle oppositie wordt
gevoerd, terwijl wethouder Wibaut, die
nog veel grootere bijdragen voor gas en
electriciteit binnenhaalt, als een verstan
dig financier wordt geprezen.
Waarom gooit men dezen bewindsman
niet naar het hoofd, dat de werkloozen
te Amsterdam als ze het licht ontsteken,
hetgelukkige besef kunnen hebben, dat
ze 'zelf aan de gemeentelijke steunuitkee
ring bijdragen?
Waarom wordt deze partijgenoot-wet-
hocder, dis van. gas sr, olectridteit in
arbeidersgezinnen todh geen luxe
groote bedragen voor de gemeentelijke
schatkist binnenhaalt, ongemoeid gelaten,
terwijl een Minister die de sigaretten
ongetwijfeld een luxe-artikel belast,
scherp wordt aangevallen?
Waarom, als dergelijke indirecte be
lastingen zóózeer te veroordeelen zijn,
zegt men niet liever, dat het een fraai
bewind is waarmee de roode arbeiders
Amsterdam, hebben opgescheept?
Gemeentelijke bedrijfswinsten.
In een artikel over de landbouwcrisis
roert het Tweede Kamerlid J. H. Scha
per in „Het Volk" terloops de verande
ring van de meeningen der Sociaal-De
mocraten met betrekking tot de gemeen
telijke bedrijfswinsten aan. Hij herinnert
er aan, dat er een tijd is geweest, dat hij
in heftig geschil was met de meerder
heid der leiders in de S.D.A.P. over de
politiek in de gemeentebesturen om
„eenige winst" op de bedrijven te mo
gen maken, voor de verdediging van
welke stelling hij half en half als een af
vallige werd beschouwd. De schrijver
vervolgt dan:
En nu? Meer dan mij lief is hebben
sociaal-democratische wethouders .win
sten van de bedrijven gehaald, en ze doen
het nóg, en een der felste bestrijders van
toen heeft nog niet lang geleden mij in
een vergadering erkend, dat hij het toen
verkeerd inzag! En sedert lang slaat men
over naar den anderen kant.
De juistheid van wat hier gezegd
wordt, kan moeilijk worden ontkend.
In theorie zijn de Soc.-Dem. tegen
winsten uit de gemeentebedrijven.
Men heeft er een afschuw van omdat
het indirecte belastingen zijn, waarin
ook de menschen met heel kleine inko
mens hun aandeel hebben bij te dragen.
Maar o wee, als de heeren zelf de ge
meentelijke financiën moeten beheeren.
Dan denken mannen als Wibaut en
Ter Laan niet aan afschaffing van deze
indirecte belasting maar dan laten ze de
bevolking uit dezen hoofde met plezier
f 10 per hoofd in de gemeentelijke lasten
bijdragen.
Niet alleen de rijken, maar ook de al
lerarmsten.
Het is goed, dat dit nu door een van
de meest vooraanstaande Sociaal-Demo
craten, maar eens met ronde woorden
is gezegd.
De financieele landbouw-deskundigen te
Genève.
De gemengde commissie van financieele
en landbouwdeskundigen, die op uitnoo-
digiüg van de financieele volkenbonds
commissie een plan voor de verwezenlij
king van het internationale landbouw-
crediet zal voorbereiden, is te Genève bij
eengekomen en heeft onzen landgenoot,
den heer G. E. Termeulen, van de bank
Hope, lid van de financieele volkenbonds
commissie, tot voorzitter benoemd.
Avenol, de plaatsvervangende secreta/-
ris-generaal van den Volkenbond, wees op
de dringende noodzakelijkheid, dat aan
zekere landen credieten toegekend wor
den.
Dit is in het belang van geheel Europa,
aangezien, wanneer voor deze kwestie
geen oplossing gevonden wordt, de eco
nomische crisis zich ongetwijfeld nog
verder zal ontwikkelen.
Ernstige werkloosheid in Hongarije.
Aan het buitengewone congres van de
sociaal-democratische vakbonden te Boe
dapest namen 232 afgevaardigden deel.
De leider, Emanuel Buchinger, verklaar
de, dat het de plicht van het congres was
voor de geheele wereld de Hongaarsche
regeering aan te klagen, daar de onver
schilligheid, waarmee zij het vraagstuk
der werkloosheid behandelt voorbeelde
loos is. Afgevaardigde Payer verklaarde,
dat bij de sociaal-democratische vakbon
den reeds de vorige maand 20 pet. van
alle leden als werkloos te boek stonden.
Alleen reeds onder de industrie-arbeiders
bedraagt het aantal werkloozen 150.000.
Onder het landbouwproletariaat is het
aantal minstens dubbel zoo groot, zoodat
heden in Hongarije, de gezinnen meege
rekend, meer dan één millioen personen
geen verdiensten hebben.
In den loop van het congres werd de
stemming meer en meer opgewonden.
Een aantal afgevaardigden verlangde, dat
men opnieuw een eersten September zou
houden en de straat op zoa gaan. Toen
de stemming dreigender begon te wor
den, kwam de politie tusschenbeide. Toen
de voorzitter van het congres, Rotenstein,
de aanwezigen trachtte te kalmeeren, ont
stond een stormachtige oppositie, zoo.dat
hij nauwelijks aan het woord kon komen.
Het congres verlangde eenstemmig, dat
men tot daden zou overgaan. Be arbei
ders moesten door de straten trekken en
een duidelijk bewijs geven van hun kracht.
Zoover is het echter nog niet gekomen.
België's fortenbouw.
Het officieuse persagentschap Belga
zond Vrijdag een bericht van den volgen
den inhoud:
„In de zitting der speciale Kamer
commissie, belast met het onderzoek
der buitengewone begrooting werd heden
mededeeling gedaan van een communi
qué van den minister van' financiën,
meldende dat het crediet van 300 mil
lioen francs bestemd voor de vesting
werken, tot 150 millioen is gereduceerd."
Dit bericht maakte aanvankelijk nogal
sensatie, doch liep spoedig daarna ais
een sisser af, omdat men er dadelijk
achter was, dat van een halveering van
het eerste crediet van 300 millioen
francs voor fortenbouw geen sprake
was, daar de 150 millioen, welke men
thans niet opeischt, dit jaar voor de
uitvoering der werken kon gemist wor
den, doch volgend jaar weer zou opge-
eischt worden. Het was dus maar een
uitstel en heelemaal geen halveering.
Groot was echter de verwondering,
toen hetzelfde officieuze agentschap
Belga enkele uren na zijp. eerste bericht,
een tegenspraak van den minister van
financiën in de wereld zond, luidende-
„In strijd met sommige berichten id
de pers, heeft de minister van finan
ciën geen mededeeling aan de finan
cieele commissie van de kamer gedaan
over gebeurlijke wijzigingen die aan de
buitengewone begrooting zouden toege
bracht worden."
Thans worden deze officieele démen
ti's van de zijde der regeering zelfs de
Belgische pers te machtig.
Onder het hoofdje:: „Een uiterst zon
derlinge logenstraffing", schrijft de
R.K. „Standaard":
„Wij houden er aan, in tegenstrijd
met hoogerstaande bericht, krachtdadig
te bevestigen, dat verschillende leden der
regeering Donderdag en Vrijdag hebben
meegedeeld wat ook werd gezegd door
den heer Houtart in de financieele
commissie der kamer, n.l. dat slechts
150 millioen en niet 300 millioen francs
zullen worden gebruikt voor militaire
uitgaven, van de buitengewone begroo
ting. Wij kunnen er aan toevoegen, dat
de andere 150 millioen voor groote open
bare werken ter bestrijding der werkloos
heid, zouden worden aangewend.
„Wij vragen", aldus de „Stand.": on
der welke omstandigheden wordt de mi
nister van financiën nu verplicht zich
zelf tegen te spreken? Wat is er ge
beurd, dat gisteren de minister van
landsverdediging het met 150 millioen
moest doen en nu vandaag weer 300
millioen behoudt voor de militaire wer
ken van dit jaar?
Ook andere bladen spreken hun ver
ontwaardiging uit over het systeem van
officieele leugens, dat men er op na
houdt.
Von Hindenburg en de ex-Keizer.
Rijkspresident von Hindenburg heeft
aan de „Kreuzzeitung" verzocht, de vol
gende verklaring op te nemen:
„Volgens berichten in de dagbladeD
houdt de gewezen majoor Anker op het
oogenblik lezingen over de oorzaken van
de ineenstorting in November 1918,
waarin hij o.a. ook een onderhoud aan
haalt, dat hij in het jaar 1922 niet mij
te Hannover heeft gehad.
In dit onderhoud zou ik gezegd heb
ben, dat het vertrek van Z.M. den keizer
en koning naar het buitenland zonder
mijn medeweten heeft plaats gehad en
dat ik daarvoor geen verantwoordelijk
heid droeg.
Tegenover deze bewering constateer
ik het volgende:
„Het is juist, dat ik majoor Anker,
die destijds een geheel andere politieke
opvatting huldigde dan thans, als kame
raad persoonlijk ontvangen en met hem
over de gebeurtenissen van den 9en No
vember in het hoofdkwartier gesproken
heb. Onjuist is echter, dat ik de door
hem beweerde mededeelingen heb ge
daan."
„Ik herhaal, dat het besluit van 35.M.
den keizer niet alleen met mijn voorken
nis, maar ook op mijn advies en dat van
andere heeren is genomen en dat iedere
andere voorstelling van zaken onjuist
is."
„Het besluit van den keizer is op aan
drang van mij en anderen na rijp beraad
genomen en uitgevoerd ten einde de
voortzetting van den oorlog of een bur
geroorlog te vermijden en daardoor het
vaderland nood en ellende te besparen."
Verkiezingen te Moskou.
Zondag hadden de Moskouer sovjet
verkiezingen plaats. Ongeveer 25 pro
cent der kiezers kwamen op, tegen 70
procent in 1929.
Er werden 2542 leden en plaatsver
vangende leden gekozen, waarvan 66
procent communisten en de overige par-
tijloozen. De meeste nieuwgekozenen zijn
arbeiders.
Ook zijn vele ingenieurs, artsen, schrij
vers, kunstenaars en wetenschappelijke
personen gekozen.
Als verkiezingsplan gold, de verwezen
lijking van het vijfjarenplan in vier
jaren.
Korte Berichten.
Volgens een bericht" uit Moskou
heerschen op de Zwarte Zee weder
zware stormen, waardoor het scheep
vaartverkeer tusschen Rusland en Tur
kije gestoord is. Verscheidene schepen,
die Vrijdag uit Sebastopol vertrokken,
zijn over tijd, zoodat men vreest, dat zij
vergaan zijn.
Studenten, die zich in het universi
teitsgebouw te Lima hadden verschanst,
wierpen met vitriool en traangas bevat
tende projectielen, zoodat de politie met
geweld moest ingrijpen. Een der stu
denten werd gedood en verscheidene an
dere werden gewond.
Na langdurige onderhandelingen,
die het gevolg waren van het conflict
tusschen de mijneigenaars en de vakbon
den in Zuid-Wales, is een voor drie jaar
geldige overeenkomst door de vertegen
woordigers van beide partijen geteekend.
Naar gemeld wordt, zullen morgen
de fabrieken van eenige groote Engelsche
weverijen, welke 14 dagen geleden wer
den gesloten, heropend worden, teneinde
dringende contracten te kunnen afwerken.
1500 arbeiders vinden in deze fabrieken
werk.
De Sowjetregeering heeft de uitnoo-
diging van de Europeesche commissie
van den Volkenbond, om deel te nemen
aan haar werkzaamheden, aangenomen.
Ook de Turksche regeering heeft deel
neming aan de Europeesche conferentie
toegezegd.
Maandagmiddag werd het publiek
in het groote café op het Brouekère-plein
in het hartje van Brussel opgeschrikt door
een revolverschot. Twee Algerijnen, die
daar zaten, kregen ruzie, om een bedrag
van driéduizend francs. Plotseling trok
een van hen zijn revolver en schoot op
den ander, die zwaargewond ineenzakte.
De dader nam de vlucht, doch werd na
een opwindende jacht in een der aangren
zende straten gegrepen.
De aanhoudende sneeuwval heeft
in de laatste dagen in Tsjecho Slovakije
reeds groote moeilijkheden veroorzaakt
in den treinenloop. Op het traject Jae-
gemdorfOlmutz moest het verkeer ge
heel worden gestaakt, aangezien bij Dit-
tershof een_personentrein is ingesneeuwd.
In de laatste dagen is het in Zuid-
west-Duitschland veel kouder geworden.
Maandagmorgen vroor het te Freiburg en
omstreken 17 graden. Ook in Wurtemberg
was het gisteren de koudste dag van den
winter.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is in openbare ver
gadering bijeengeroepen tegen Dinsdag
avond 17 Februari, 9 uur. Op de agenda
staat: mededeeling van het besluit der
centrale afdeeling.
Hierna is er comité-generaal ter be
handeling van verschillende onderwer
pen.
De voorzitter is voornemens aan de
orde te stellen tegen Woensdag 18 Febr.
11 uur vm., ter behandeling in open
bare vergadering, de ontwerpen: goed
keuring der handelsovereenkomst van
Gwtèf»} wgaigilüg iar sster* öj TijwfeJ-
Binnenland
Crisishulp aan werkloozen. Vragen van
een Kamerlid.
De gebeurtenissen met de Handels- en
Landbouwbank.
Buitenland.
Do Belgische fortenbouw.
Verkiezingen te Moscou.
Ernstige werkloosheid in Hongarije.
in stukken van ftOOO en f500,
a 97%
Inschrijvingen worden gaarne tot
Donderdag 12 Februari 1931
aangenomen.
wet; wijziging en verhooging van hoofd
stuk XI der Rijksbegrooting 1930 (ver
schillende onderwerpen) en het tarwe-
wetje. Voorts is hij voornemens aan do
centrale afdeeling voor te stellen in de
afdeelingen te doen onderzoeken op
Vrijdag 20 Februari, des voormiddags
11 uur, de pachtontwerpen.
Prinses Juliana en het landbouw
onderwijs.
Het is bekend, dat de Koningin zich
in de laatste jaren bijzonder interes
seert voor de belangen der landbou
wende bevolking van Uddel. Ongeveer 20
H.A. grond heeft H. M. voor bebouwing
ter beschikking gesteld, en onder des
kundige leiding van het hoofd der school,
den heer K. W. Boelen, tevens land-
bouwonderwijzer, werd het werk ter
hand genomen en wel met zeer gunstige
resultaten. In de laatste twee jaren legde
men zich ook op het verbouwen van
tuinbouwproducten toe, doch de land
bouw bleef de hoofdzaak. Var. den jaar
kwam bij het bestuur der bui., „vereem-
ging te Uddel het idee naar voren, eau
cursus in het leven te roepen voor land-
bouwhuishoudkunde, en met medewer
king van den heer W. J. Klein Lank-
horst, secretaris van de afdeeling Apel
doorn van de Geldersch-Overijsselsche
Maatschappij van Landbouw, kwam de
cursus tot stand, nadat mej. Schoch, di
rectrice van de particuliere zaken van
de Koningin, door huisbezoek een vol
doend aantal cursisten bijeen bad gekre
gen.
Dezer dagen is die cursus geopend in
tegenwoordigheid van Prinses Juliana.
Nadat dhr Naeff de bijeenkomst had
geopend, waarbij hij dank betuigde voor
de Koninklijke belangstelling en de ver
zekering gaf, dat de tegenwoordigheid
van H. K. H. op zeer hoogen prijs ge
steld werd, nam Prinses Juliana het
woord. Zij sprak er haar groote voldoe
ning over uit, dat nu te Uddel ook wat
gedaan wordt voor de vrouwen van de
landbouwende bevolking. Op landbouw
tentoonstellingen gevoelde zij zicii steeds
aangetrokken tot de afdeeling landbouw-
huishoudkunde.
H. K. H. hoopte, dat deze cursus mede
een steentje zou bijdragen tot opheffing
van den boerenstand te Uddel.
In de bestuurskamer werd daarna de
koffie gebruikt. Op het daartoe haar ge
dane verzoek, verklaarde Prinses Ju
liana zich gaarne bereid, in de commissio
van toezicht op den cursus plaats te ne
men; zij nam zich voor, nu en dan de
practische en theoretische lessen te zul
len bijwonen.
De crisishulp aan werkloozen in
bepaalde bedrijven.
De heer Boon heeft aan den minister
van financiën de volgende vragen ge
steld:
I. Is de Regeering niet van oordeel,
dat de Volksvertegenwoordiging gekend
moet worden in den nieuwen vorm van
extra Rijkshulpverleening, aan de ge
meentebesturen verleend, ten einde hen
in staat te stellen crisishulp te verleenen
aan werkloozen' in bepaalde bedrijven,
en acht de Regeering het juist, dat een
dergelijke steunverleening aan gemeente
besturen in het leven wordt geroepen bij
rirsnl?ire?
