No. 108
Vrijdag 6 Februari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Headrikse Co's BankN.V. Boes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 FEBRUARI vervallende
worden verzilverd door
straat
jazwoek
Ire ver-
lernielen
het in-
|er heeft
stutten
^zweren.
d e
|den fa-
ide aan
te Kou-
^tvangen
bankbil-
kaohe]
andere
an te-
(nog één
1 bescha-
ere ver
een der
tenaars-
vorige
amen
tmmissie
Ipen, om
-V
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT EI-KEN WERKDAG.
A b o n k* e m n t f s >j ie:
Per 3 maanden, froneo per post, J3,~
Losse nummers J0.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Persgepeuter.
Wij hebben er op gewezen boe door
„Het Volk" betoogd werd, dat als de ge
lijkstelling op bet gebied van het L.O.
een onbevredigd gevoel beeft achtergela
ten, dit vooral was omdat met bet ge
meenschapsgeld op onverantwoordelijke
wijze gemorst werd door plaatselijke po
tentaatjes als ruziemakende dominee's en
op eigen eer 'bedachte pastoors.
Daartoe ter verantwoording geroepen,
gevoelt het Soc.-Dem. orgaan, dat het er
maar op los gepraat heeft en komt het
verklaren, dat het geen blaam geworpen
beeft op dominee's en pastoors, dat alleen
sommige dominees en pastoors noode-
looze schoolstichting doordrijven (dit
wordt gezegd, niet bewezen) en dat het in
elk geval niet over groote aantallen scho
len gaat.
Hiermee wordt dus toegegeven, dat de
duurte van het onderwijs niet kan wor
den toegeschreven aan de noodelooze split
sing. Een enkele overbodige school kan op
het bedrag, waarover het hier loopt, toch
niet van invloed zijn.
„Het Volk" dat het niet prettig vindt
zoo in den hoek gedreven te zijn, voegt
hieraan toe, dat de vraag waarom 't hier
gaat deze is, of wettelijke maatregelen
tegen onnoodige splitsing genomen moe
ten worden en dat alle persgepeuter hier
achterwege moet blijven.
Volkomen mee eens.
De zaak of bezuiniging mogelijk is,
moet rustig onder de oogen worden ge
zien.
Maar het prikkelende persgepeuter over
dominees en pastoors kan daarbij gerust
achterwege blijven.
Als de socialistische pers dat verstaat,
dan is er althans iets gewonnen.
Complot tegen Mussolini?
De geruchten, welke Woensdag te
Rome de ronde deden over een" ontdekte
samenzwering tegen het leven van Mus
solini. vonden hun bevestiging in een of
ficieel communiqué
Daarin wordt meegedeeld, dat een ze
kere Micbele Schirru is gearresteerd,
die in bet bezit werd gevonden van twee
zeer ontplofbare bommen.
Bij zijn overbrenging door de politie,
baalde Schirru ploseling een revolver
te voorschijn, waaruit bij 5 schoten loste
op de inspecteurs van politie, die bem be -
waakten en waarvan hij er 3 verwondde.
Daarna deed bij een poging om zich
zelf dood te schieten. Hij werd echter
niet gevaarlijk gewond. Eén der inspec
teurs werd zwaar gewond en stierf aan
zijn kwetsuren.
Op het hoofdbureau van politie wei
gerde Schirru een verklaring af te leg
gen. Op alle hem gestelde vragen be
waarde hij het stilzwijgen. Het is dan
nog niet bekend, wat zijn voornemens
waren.
Echter dient in dit verband opgemerkt
te worden, dat het hotel, waar de gear
resteerde verbleef, gelegen was aan de
Via Venti Settembre, waar Mussolini da
gelijks per auto langs komt, op weg va*1
zijn bureau naar zijn woning en vice-
versa.
Het is dus geenszins onwaarschijnlijk,
dat Schirru een geschikte gelegenheid af
wachtte om de bommen uit zijn venster
naar Mussolini te werpen.
Aangezien hij bij de politie bekend
staat als een gevaarlijk anarchist, wer
den zijn bewegingen scherp nagegaan.
Schirru scheen goed van geld voor
zien en leidde een vroolijk leven.
Turksche gerechtigheid.
Zooals reeds werd aangekondigd, had
Dinsdag 3 Februari j.l., de terechtstel
ling plaats van acht en twintig perso
nen, die beschuldigd werden van mede
plichtigheid in het Turksche godsdien
stige complot. Zij werden te Menemen
opgehangen. Onder hen bevonden zich
Mohammedaansche priesters, derwi -
schen en sjeiks.
Met nog honderd personen werden zij
er van beschuldigd, een samenzwering
te hebben gesmeed. De regeering be
schouwde dit complot als gericht tegen
de republiek.
Op de voorna&mats punten van de stad
waren galgen opgericht. Terwijl het
sneeuwde en stormde, werden de veroor
deelden in de vroege ochtenduren uit de
gevangenis geleid naar de plaatsen,
waar zij zouden worden terechtgesteld.
De lichamen liet men tot zonsonder
gang aan de galgen hangen, om de be
volking in de gelegenheid te stellen, hei
opschrift te lezen, dat boven ieder van
ben was aangebracht: „Zoo is het einde
van hen, die verraad plegen tegen de
Turksche republiek".
Slapende Lagerhuisleden.
De amendementen op de nieuwe land-
bouwwet hebben het Lagerhuis tot diep
in den nacht bezig gehouden. Te één uur
verlangden Lloyd George en Chamber
lain schorsing van de zitting, aangezien,
naar zij verklaarden, ook het menschelijk
uithoudingsvermogen zijn grenzen had.
Hun voorstel werd echter verworpen en
de besprekingen sleepten zich moeizaam
verder. Veto leden sliepen in hun banken
in en slechts enkele ministers schenen
van geen vermoeidheid te weten. Den ge-
heelen nacht duurde de zitting voort, voor
zoo" »r nog van een zitting kon worden
gesproken. In de koffiekamers en in de
gangen zag men het langzamerhand weer
licht worden tot het Chamberlain tegen
halfacht te bar werd en hij opnieuw pro
testeerde. Het motief, dat men in den loop
van den nacht eenige malen had gebruikt
om de zitting te doen voortduren, name
lijk, dat er geen autobussen, treinen of
ondergrond meer liepen, kon men op dit
uur van den morgen toch niet meer vol
houden. Zijn voorstel om dé discussies
te schorsen werd echter opnieuw verwor
pen. Eerst nadat een conservatief amen
dement op de landbouwwet verworpen
was, werden de discussies verdaagd.
Hoe men in Rusland straft.
Het centraal uitvoerend comité der
vereenigde sovjet-republieken heeft ver
klaard, dat iedere verstoring van de orde
of overtreding van de reglementen be
treffende het transportwezen gestraft zal
worden met 10 jaar opsluiting in den po-
litieken isolator.
Deze straf zal worden toegepast op
diegenen, die de verkeersvoorschrifteu
niet opvolgen, de wegen niet goed on-"
derhouden, het spoorwegmateriaal ver-
waarloozen, de baanvakken niet voldoen
de herstellen enz.
Hieronder worden ook begrepen nala
tigheden in den dienst verricht,waardoor
ongelukken, spoorwegrampen, of strem
ming van het transportwezen zou kun
nen ontstaan. In geval mocht blijken, dat
er geen sprake is van nalatigheid of lui
heid, maar dat er opzet in het spel is,
dan moet de hoogste strafmaat, d.i. de
doodstraf, worden toegepast.
Vrouwenkiesrecht in Japan.
De Japansche regeering heeft een
wetsvoorstel ingediend, om aan alle vrou
wen, die den leeftijd van 25 jaar hebben
bereikt, het kiesrecht te verleenen.
Daardoor zal het aantal kiezers met
15 millioen worden uitgebreid.
In politieke kringen in Japan neemt
men aan, dat in het parlement een
meerderheid voor de wet te vinden zal
zijn.
De besprekingen met Duitschland
geëindigd.
De bijeenkomst van de Nederlandsche
en Duitsche gedelegeerden inzake de voor-
loopige besprekingen betreffende tariefs
verlaging van Duitschland is gisteroch
tend te 11.30 uur hervat en was te 12 uur
beëindigd.
Na het vertrek der Duitsche delegaties
bleven de Nederlandsche gedelegeerden
nog eenigen tijd bijeen.
Naar het „Vaderl." ter oore kwam,
hebben de voorloopige besprekingen tus-
schen de Duitsche en Nederlandsche ge
delegeerden, inzake tariefsverlaging van
Duitschland een bevredigend verloop ge
had en is te verwachten, dat deze confe
rentie door een tweede zal worden ge
volgd, waarvan tijd en plaats nader zul
len worden vastgesteld.
De ramp in Nieuw-Zeeland.
De complete desorganisatie van het
verkeer tusschen het gebied van de aard
beving en het Noordelijk deel van het
eiland Nieuw-Zeeland, maakt het nog
steeds onmogelijk het verlies aan men-
schenlevens eenigszins te benaderen. Hef
zal nog wel vele dagen duren voor het
ondersoek near de vermisten onder de
puinhoopen der ingestorte gebouwen
geëindigd zal zijn.
Een groot aantal, thans daklooze, ge
wonden, is reeds onder geneeskundige
behandeling. Ook de levensmiddelenvoor
ziening functionneert weer.
In de streek tusschen Napier en Gis-
horne heeft men een nauwkeurig onder
zoek ingesteld naar de verandering van
de kustlijn. Geen enkele rivier tusschen
Waizoa en Napier heeft haar oorspron
kelijke monding behouden.
Op sommige punten is de kust 40 a
50 voet gestegen. In de omstreken van
Napier is het voorste gedeelte van do
kust in zee gestort.
Volgens een bericht uit Wellington is
de stad Hastings door een nieuwen aard
schok getroffen.
De verscherpte staat van beleg is afge
kondigd, teneinde nieuwe plunderingen
te beletten.
Marine- en politietroepen patrouillee
ren door de straten om plunderingen te
verhinderen, aangezien reeds hier en
daar excessen zijn voorgekomen. Te Na
pier heerscht gebrek aan brood.
Van onder de puinhoopen van Napier
zijn tot dusverre ongeveer 200 lijken te
voorschijn gebracht. Bij den uittocht
der bevolking uit de stad hebben onbe
schrijflijke tooneelen plaats. Het juists
aantal slachtoffers hoopt men over eeni
ge dagen te kunnen vaststellen.
Het reddingswerk werd met kracht
voortgezet en de branden, welke op de
aardschokken zijn gevolgd, zijn spoedig
gebluscht.
De inwoners hebben een opmerkelijke
kalmte en veerkracht betoond bij de
vreeselijke beproeving. Vele heldendaden
zijn verricht.
Bij alle rampen, die Australië reeds
getroffen hebben, is gister een geweldige
overstrooming gekomen in Zuid-Queens-
land en Noordelijk Nieuw Zuid-Wales
Er is in 17 uur 37/4 c.M. regen gevallen
en sommige wegen staan zes meter onder
water. De gouverneur van Brisbane heeft
een oproep tot de bevolking gericht, om
alle uit de overstroomde dorpen gevluch
te bewoners in de hoofdstad huisvesting
te verleenen. Er hebben hier en daar
groote aardverschuivingen plaats ge
had en veel vee is verdronken.
Het crediet voor den Belgischen vesting
bouw gehalveerd.
In de zitting der speciale Kamercom
missie voor de buitengewone begrooting
werd een mededeeling van den minister
van Financiën voorgelezen, welke aan
kondigt, dat het crediet van 300 millioen,
dat bestemd was voor vestingbouw, te
ruggebracht is tot 150 millioen. De an
dere helft wordt besteed voor openbare
werken, uit te voeren door de werk-
loozen.
Het totale bedrag van de buitenge
wone begrooting, die nóg in andere op
zichten veranderd zal worden, ondergaat
geen wijziging.
De commissie heeft in beginsel de wij
zigingen goedgekeurd.
Komt er graangebrek in de Vereenigde
Staten?
De voorzitter van de federale Farm-
board zegt, dat het zeer goed mogelijk
is, dat er gebrek aan graan ontstaat, in
dien de droogte aanhoudt. De opbrengst
van het afgeloopen jaar bedraagt slechts
40 pet. van het normale en de toestand
in het graangebied van het Midden-Wes
ten is over het algemeen ernstig, terwijl
in het Verre Westen, waar de toestand
thans bevredigend is, een gevaar ont
staan is door het uitblijven van sneeuw,
hetgeen zeer schadelijk zou zijn.
Korte Berichten.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat het
aan de GriekschBulgaarsche grens tof
een hevig grensincident kwam, waarbij
tusschen de Grieksche en Bulgaarsche
grenswachten een vuurgevecht ontstond,
dat verscheidene uren duurde. Een
Grieksche grenswacht werd hierbij ge
dood.
De nieuwe kiezerslijsten voor Groot-
Brittaimië en Noord-Ierland bevatten
664.719 namen méér vergeleken met de
lijsten opgesteld voor de verkiezingen van
1929. Er zijn in totaal meer dan 29%
millioen kiezers voor het parlement, er
staan 1.700.000 meer vrouwen dan man
nen op de kiezerslijsten.
Aanstaanden Zondag zal het hon
derd jaar geleden zijn, dat de Belgische
constitutie werd geproclameerd.
Het secretariaat van den volken
bond heeft aan alle Europeesche volken
bondsleden de uitnoodiging gericht, zich
te willen doen vertegenwoordigen op een
conferentie, die op 23 Februari te Parijs
zal worden gehouden om te spreken over
het zoo spoedig mogelijk van de hand
doen van de tegenwoordig bestaande over
schotten van de graanoogsten uit de
Europeesche landbouwstaten.
Gistermorgen is de staat van beleg
ook in het geheele militaire district in
Madrid opgeheven. De data voor de ver
kiezingen zijn thans definitief vastge
legd. Op 1 Maart a.s. vinden de,Kamer
verkiezingen plaats, op 15 Maart de Se-
naats-verkiezingen en op 25 Maart zal
het parlement geopend worden.
De luchtpost naar Indië.
In zijn Memorie van Antwoord over de
begrooting doet de minister van Koloniën
de volgende mededeelingen over de lucht
post naar Indië:
Aan de geregelde luohtverbinding met
Indië worden thans geen moeilijkheden in
den weg gelegd. Dat de lijn sedert eenige
maanden niet meer over Turkije loopt,
wordt door de K.L.M. niet als een ernstig
bezwaar gevoeld. Wanneer andermaal over
Turksc'h grondgebied zal kunnen worden
gevlogen, is niet te voorspellen. Luidens
inlichtingen, bekomen van den minister
van Waterstaat, tot wiens ambtsbemoeie
nis deze aangelegenheid in de eerste plaats
behoort, wensdhen de Turksche autoritei
ten geen vergunning tot overvliegen te ver
leenen, alvorens het vliegwezen in 'hun
land volledig zal zijn georganiseerd. De
Indische postdienst garandeert voor ver
voer van de luchtmail aan de K.L.M. een
bedrag van f 18.750 p. vlucht aan vlucht-
recht werd tot nu toe gemiddeld f 11.750
per vlucht ontvangen. Een veertieadaag-
sc'lie dienst komt Indië dus op rond
f 180.000 per jaar te staan.
Patrimonium.
In verband met zijne werkzaamheden
voor den Amsterdamschen Ohr. Besturen
bond heeft de heer G. Baas ontslag ge
nomen als secretaris van het Ned. Wer'kl.
Verbond „Patrimonium".
In zijn plaats werd gekozen de heer W.
J. Bossenbroek te Amsterdam, die zich
bereid heeft verklaard voorloopig deze
functie te aanvaarden.
De werkloosheid.
De Rijksdienst der Werkloosheidsver
zekering en Arbeidsbemiddeling geeft
reeds nu 'gelegenheid mede te deelen hoe
'het staat met de werkloosheid onder de
439.820 tegen werkloosheid verzekerde
arbeiders op 10 Januari j.l.
Het overzicht naar de verschillende be
drijfstakken geeft, vergeleken met dat op
27 December een beduidende stijging aan.
Dit overzicht 'ziet er als volgt uit:
Aant. 27 Dec. Aant. 10 Jan.
Diamantindustrie
4405
5638
Grafische vakken
698
769
Bouwbedrijf
16379
21019
Schilders
3439
3463
Houtbewerkers
2575
2637
Kledingindustrie
635
666
Lederbewerkers
228
226
Metaalindustrie
8981
10448
Textielindustrie
1493
2446
Voed. en Genotm.
365
447
Sigarenindustrie
1455
1292
Kantoorpersoneel
977
1040
Tech. Werkm.
176
210
Hotelhedrijf
194
192
Land- en Tuinbouw
8598
8909
Mijnbedrijf
49
60
Transportbedrijf
5884
7964
Fabrieksnijverheid
7550
10285
Kappersbed.
56
70
Overige gr.
358
387
Totaal
64495
78188
Binnenland
Strafbaarstelling van Godslas lering.
De onderhandelingen over het Duitsche
tarief.
Buitenland.
Complot tegen Mussolini?
Sneeuwstorm in Engeland.
De ramp in Nieuw-Zeeland.
Graangebrek in de Vereenigde Staten?
Dit beteekent dn 14 dagen tijds een toe
name van tusschen de 13 en 14 duizend
georganiseerde arbeiders.
In de diamantindustrie is 95.1 pet. der
arbeiders werkloos.
Doch ook in het bouwbedrijf, de metaal
industrie, de transportbedrijven, de fa
brieksmatige bedrijven, de textielindustrie,
het land- en tuinbouwbedrijf, is de werk
loosheid toenemend.
De Nederlandsche Industrie gedupeerd
door de Nederlandsche Spoorwegen
„Het lieve vaderland kan rustig zijn",
zegt de „Nederlander", het Duit
se h s vf&l ivsHfess.
Wij hebben gisteren weer eens in de
courant kunnen lezen, hoe het wagen
park van de Nederlandsche Spoorwegen
verrijkt is: 12 stuks eerste-en-tweede
klasse rijtuigen van een fabriek in Keu
len, 20 stuks derde-klasse.rijtuigen van
de Hannoversche Waggonfabrik, 60
stuks Haagsche vuilniswagens dit is een
bestelling voor Haagsche rekening ge
weest) uit de Waggonfabrik te Vierdin
gen. en zoowaar óók nog eenig Ne-
derlandsch fabrikaat: 50 bagagewagens,
van Werkspoor.
Eind vorig jaar heeft minister Reymer,
op vragen van het Kamerlid dr Vos, het
bureaucratisch antwoord van de directie
der Nederlandsche Spoorwegen doorge
geven, „het is voorgekomen,* dat bij he
stellingen van wagens door de N. S. do
„Nederlandsche industrie de levering
„slechts gedeeltelijk verkreeg, omdat zij
„niet in staat bleek, de totaal benoodig-
„de hoeveelheid tijdig te leveren. Bestel
lingen worden om redehen van econo-
„mischen aard eerst gedaan wanneer
„zich de behoefte aan nieuw materiaal
„doet gevoelen; de leveringstermijn
„wordt daarbij van de eischen van het
„bedrijf afhankelijk gesteld. Overigens
„leert de ervaring niet, dat de gegunde
„termijnen te kort zijn."
Ieder groot lichaam, ook al is er nog
zooveel energie bij de leiding, heeft te
kampen met sleur, met schablone-opvat-
tingen. Schaper heeft er dezer dagen in
„Het Volk" een boekje over opengedaan,
met betrekking totzijn eigen S. D.
A. P.
Bij de Ned. Spoorwegen is het precies
zoo. Tot het uiterste oogenblik wordt ge
wacht met nieuwe bestellingen, vanwege
de economie.en dan moeten ze in min
der dan geen tijd klaar zijn. Als dan de
Nederlandsche fabrieken dat niet aan
kunnen, dan is er natuurlijk altijd wel
ergens in het huitenland een fabriek te
vinden, die het wèl kan. Het klopt als
een bus, dat „de ervaring dan leert, dat
de gegunde termijnen niet te kort zijn".
Maar de resultaten van de economische
„schablone" bij de Ned. Spoorwegen, om
bestellingen zoo lang mogelijk achter to
houden, zijn dan dat 32 personenrijtui
gen en 60 „electrisch gelaschte, klink-
nagelvrije" vuilniswagens uit Duitsch
land komen, en dat de eigen industrie
wat goederenwagens mag leveren.
Voor de arbeiders, die er un brood
verdienen, voor de aandeelhou rs, wel
ke hun geld in fabrieken hebben gesto
ken is het in deze tijden toch wel zeer
gewenscht, dat de directie der Neder
landsche Spoorwegen met nog meer
kracht dan tot dusver den sleur bij en
kele afdeelingen van haar bedrijf be-
sirijde.
Dalende omzetcijfers.
De vijftien West-Friesche tuinbouw
veilingen hadden in het afgeloopen jaar
een omzet van f 6.5 millioen, dat is bijna
1.5 millioen minder dan in 1929 en 3.5
millioen minder dan in 1928.
Strafbaarstelling van Godslastering.
Op een vraag van het Tweede Kamer
lid van Wijnbergen:
Is de minister bereid mee te deelen of
de nadere overweging van de bij de be
handeling der jongste justitiebegrooting
zoowel schriftelijk als mondeling gehou
den gedachtenwisseling over strafbaar
stelling van godslastering, beschouwd in
verband met het sindsdien voorgevallene,
reeds tot e9n bepaalde conclusie heeft ge
leid.'
