Nü. 106
Woensdag 4 Februari 1931
45e Jaargang
4
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ll
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
ALLE
per 1 FEBRUARI vervallende
worden verzilverd door
I
eladdijk ga-
landrarig om
Oost-Indië te
,e „Deli Crt."
van den oud-
n de K.P.M.
hiertoe werd
Jr. naar de
am daar me
moeder, ie
die thans een
engt aan een
oon, die hier
itures werk-
- dat bezoek
verhand met
standi'gheden,
is mijn mee-
de heer Go-
de bedoelde
in de pers de
vader van de
heeft ge
spreek vol
ar waarheid,
k zeg, dat ik
een dergelijke
afweet,
ijfel dan ook
id, hoewel ik
eggen, dat zij
deid procent
loten. Want
was in deze
Lheid steeds
en, zelfs tegen
ste familie
kan u daar
n van noe-
.910 werd 'hij
tot minister
g en ik ver-
eerst toen
iij imet het feit
ihten. Het is
st, en dat is
trekkelijk 'be-
mjjn vader
,len het Gou-
meraalschap
Doden, maar
steeds gewei
overtuiging,
Holland het
ïre diensten
zen dan als
r-Generaal,
una wordt er
drang uitge
bet is zon-
minister De
e hiertoe ook
heeft onder-
Vel kan ik
at mocht die
ook worden
door de
den lande,. -
.oningin, dan
zaak een
kwestie, zoo
,t ook het ge-
toen in 1922
ir buiten de
w-enschte te
.aar hij' zich
ün genoopt
rtefeuille van
te aanvaar-
is, dat ook in
tentskringen
mogelijkheid
inoeaning van
druk wordt
Het gerucht
gegaan, dat
reid zou heb-
,ard de funo-
slec'hts drie
aanvaarden,
nader ondeT-
k het onge-
nize zegsman
ons op zijn
Dt Colijn de
ti de laatste
iet had aan-
dat in ant-
een zeer in
draag onzer-
voor wij ec'h-
■zonder eenige
erlof hadden
Ook me-
lijn heeft, nu
kreeg van de
in de Indi-
jn, deze zon-
canards ge-
5 legde onze
og de vo'lgen-
ing af:
het zoo zijn,
vader voor
rang is ge-
rdeelende, dat
t welzijn van
gevaar loopt,
ik hem daar-
voldoende
1 zou 'het ook
n dat 'hij niet
;org, doeh in
ging wonen,
van den vroe-
m tot den la-
zonder ra-
uiterlijk ver-
.r zoolang ik
of telegram
mder zelf heb
n ik niet ge-
t hij een deT-
luit genomen
A
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Corststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
A!? t
Per 3 maanden franco oer post, f X
Losse nnmniers *0.05
P r ij s der Advertentie n:
14 regels i 1.20, elke regel ''oer 30 ct.
Bij abonnement belangrijk; orting,
Gemeente en Staat.
Bij de behandeling van het wetsont
werp tot herziening van de Gemeente
wet heeft Minister Ruys de Beerenbrouck
in de Eerste Kamer enkele opmerkingen
gemaakt, die nog wel eens speciaal voor
het voetlicht mogen worden gehaald.
De waarde van het gemeentelijk le
ven voor de Staatsinrichting aldus
de minister mag niet worden onder
schat en ik geloof niet teveel te zeggen,
wanneer ik de stelling uitspreek, dat
in een krachtig gemeentelijk leven de
hechtste waarborg ligt voor een krach-
tigen Staat.
In het bijzonder geldt dit voor een
Staatsbouw als den onzen, waar de ge
meenten, deel blijvende van bet geheel,
zijn toegerust eensdeels met zelfstan
dige beoordeeling, hoe haar plaatse
lijke huishouding moet worden behar
tigd, anderdeels met de bevoegdheid,
voorzoover de locale toestanden dat
vorderen, mede te werken aan de uit
voering van regelingen van het hoogste
gezag.
Hoe meer men de gemeen-
ten voor zichzelf laat
zorgen, des te krachtiger
steun vopr den Staat.
Deze woorden onderschrijven wij
gaarne.
Het is niet alleen een gemeentelijk
maar ook een staatsbelang dat de auto
nomie der gemeenten zooveel mogelijk
wordt gehandhaafd.
Het verheugt ons daarom, dat Mr de
Veer in een krachtig pleidooi voor de ge
meentelijke autonomie het pleit heeft ge
voerd.
En het kan niet anders dan voldoening
geven, dat er in dezen tijd, nu er ook bij
vele gemeentelijke bestuurders maar al
te veel een streven is om zich op hun
voorman te dekken en anderen verant
woordelijk te stellen, ook bij de gemeente
besturen nog wel gevonden worden die
voor de gemeentelijke autonomie op de
bres staan.
Het is zeer goed verklaarbaar, dat hoo-
gere autoriteiten dat wel eens lastig vin
den.
Men kan dan niet zoo vlug vooruit.
Het verhindert soms de uitvoering van
in het algemeen belang gemaakte bestek
ken.
.Het werken met zooveel mogelijk uni
forme regelingen is gemakkelijker.
Maar het verantwoordelijkheidsgevoel
wordt er door verzwakt.
De karakters maken plaats voor num
mers.
Het algemeen belang wordt er ten slotte
toch niet door gediend.
Want, wij zeggen bet Minister Ruys na,
hoe meer men de gemeenten voor zich
zelf laat zorgen, des te krachtiger steun
voor den Staat.
DE AARDBEVING IN NIEUW-ZEELAND
De Engelsche draadlooze dienst meldde
gisteravond nog een aantal bijzonderhe
den over de aardbeving op Nieuw-Zee
land.
Men schatte het aantal slachtoffers op
eenige honderden, maar nauwkeurige ge
gevens waren nog niet beschikbaar.
Napier en Hastings zijn ruines gewor
den. Huizen en bruggen stortten er in;
hellingen verschoven; spoorwegen, tele
graaf- en telefoonlijnen werden verbro
ken, terwijl in de haven van Napier een
aantal schepen beschadigd werden door
een geweldige vloedgolf.
Bluffhill, een steile rots vlak bij Napier,
is in zee gevallen. Tegelijk met het uit
breken van branden in de stéden, werden
de waterleidingen afgesneden, door het
breken van de toevoerbuizen.
Dokters, verpleegsters, en levensmidde
len worden van alle kanten aangevoerd.
Tot dusver telt men te Hastings en in
den omtrek meer dan honderd dooden en
gewonden.
Een later bericht meldt:
Er zouden 700 dooden en meër dan 1000
gewonden zijn, doch deze getallen zullen
wel sterk overdreven zijn, vanwege den
grooten chaos, die in het aardbevings-
gebied heerscht, Een telegram zegt, dat
onmiddellijk de steenen en houten hui
zen instortten. In een straat zelfs stort
ten beide huizenrijen tegen elkaar, waar
door de automobielen! en het verdere
verkeer bedolven werden.
De stad Napier brandt nog op verschei
dene plaatsen. Daar er gebrek aan water
heerscht kan de brandweer niet veel tegen
het vuur uitrichten.
Het zakenkwartier van de stad is niet
veel meer dan een puinhoop.
Vele geneesheeren en verpleegsters zijn
om het leven gekomen en de meeste ho
tels zijn met den grond gelijk gemaakt.
Napier, de kleine havenstad met 19.000
inwoners, is nog geheel geisoleerd. De
stad is geteisterd door een reeks van ram
pen: een aardbeving, een vloedgolf, aard
verschuivingen, talrijke branden ten ge
volge d^r aardbeving, en de redders om
de branden te bedwingen, zien zich ge
noodzaakt, de reeds ten deele ingestorte
gebouwen met dynamiet op te blazen.
Volgens de laatste binnengekomen be
richten, wordt het aantal dooden in do
zwaarst door de aardbeving getroffen stad
Napier op 1000 geschat.
Het Engelsche kabinet bereid tot zeer
verregaande concessies aan de liberalen.
Het blijkt uit een rede, die MacDonald
gehouden heeft in" een vergadering der
parlementaire groep van de Arbeiders
partij, dat de regeering voornemens zou
zijn te weigeren om af te treden, zelfs in
dien van de liberalen belangrijke amende
menten op de Vakvereenigingswet zouden
worden aangenomen. Zij zou zelfs bereid
zijn het wetsontwerp op te geven, want zij
zal enkel aftreden na een uitdrukkelijke
motie van wantrouwen.
Men gelooft, dat deze houding moet
worden toegeschreven aan het geloof van
de Arbeiderspartij en de liberalen, dat oen
algemeene verkiezing, op dit oogenblik
uitloopen zou op een overwinning der
conservatieven.
Weer een complot tegen het sovjet
bewind?
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft
de academie der wetenschappen den be
kenden historicus Platonow en de pro
fessoren Tarle, Lubanski en Lichatschew
van hunne functies aan de academie ont
heven, aangezien zij zich aan een samen
zwering, welke het omverwerpen van het
sovjetbewind ten doel had, schuldig heb
ben gemaakt.
Platonow wordt ervan beschuldigd, in
briefwisseling te hebben gestaan met een
lid van het huis-Romanoff en van het
doen van pogingen, om een samenzwe
ring te Moskou te organiseeren.
Platonow bevindt zich reeds eenige
maanden in voorarrest. Het onderzoek
van de Gepoe is nog niet geëindigd.
Noodtoestand in Georgië.
Het Georgisch persbureau te Genève
deelt mede, dat volgens berichten uit
Tiflis de moeilijkheden in de voedsel
voorziening der voornaamste steden en
de plotselinge vermeerdering van het le
ger werkloozen tengevolge van het ont
slag van niet-communistische ambtena
ren en arbeiders, den toestand in Geor
gië onhoudbaar maken.
De levensmiddelen zijn schaarsch of
ontbreken, het brood, dat schier oneet
baar is, is geransoeneerd.
De ontevredenheid maakt geleidelijk
plaats voor een groote agitatie onder de
bevolking.
Het verkeer is ontwricht tengevolge
van de demoralisatie van het spoorweg
personeel en dit leidt tot ontelbare on
gevallen.
Nieuwe samenzwering te Lissabon.
Volgens te Londen binnengekomen
berichten is te Lissabon een samenzwe
ring tegen de regeering ontdekt.
Een wapendepot met 85 bommen en
talrijke pistolen werd gevonden. Drie
leiders werden gearresteerd.
Korte Berichten.
Engelands wapenuitvoer naar Rus
land bedroeg van Juni 1929 tot Septem
ber 1930 ongeveer 540.000 gulden.
Als protest tegen de loonsverlaging
zijn Maandag een tweehonderdtal ar
beiders, werkzaam in de Mechelsche
meubelfabrieken tot stalking overgegaan
Men verwacht, dat de volgende dagen het
aantal stakers verdubbelen zal.
Aan boord van de grootste duik
boot der Britsche marine, de X I, heeft
tijdens een proefvaart in de Theemsmon-
ding een ontploffing plaats gehad. Zes
man werden zwaar en zes licht gewond.
In Canada is de werkloosheid den
laatsten tijd zeer veel toegenomen. Het
departement van Arbeid schat het totaal
aantal werkloozen op ruim 300.000, d.i.
ten naaste bij een tiende gedeelte van de
geheele arbeidende bevolking van Canada.
Op het Teleki-plein te Boedapest
is gisteren een granaat ontploft, waardoor
vier personen gedood en vijftig gewond
werden, van wie dertig zwaar.
Uitdragers hadden vodden enz. voor
hun huizen opgestapeld. Onder een van
deze voorraden bevond zich een granaat
en deze is door nog onbekende oorzaak
ontploft.
Het Turksche parlement heeft een
voorstel aangenomen tot invoering van
het metrieke stelsel.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de
sovjet-regeering in verband met het ge
brek aan kolen en andere brandstoffen
besloten heeft, in alle steden der sovjet
unie distributiekaarten voor steenkool en
brandhout in te voeren.
Reuter meldt, dat het aantal werk
loozen in Engeland op 26 Januari 1.1.
2.592.650 bedroeg, d.i. 15.756 minder dan
de voorafgaande week.
DE CRISIS-WERKLOOSHEID.
Wie voor de regeling thans in aan
merking komen.
Maandag heeft de Minister van Arbeid
Handel en Nijverheid, op zijn departe
ment vertegenwoordigers van drie Vak-
centralen, het N.V.V., het R.K.W. en het
C.N.V. ontvangen, ter bespreking van de
door dezen bewindsman aan de kasbe-
sturen gezonden circulaire betreffende
verlenging van den uitkeeringsduur in
verband met de crisiswerkloosheid in 1931
De minister had gemeend, dat zijn cir
culaire algemeene instemming zou heb
ben gevonden, aangezien zoowel de werk-
looze arbeiders als de werkloosheidsver
zekering hierbij sterk zijn gebaat.
Nu blijkens de verschillende berichten
in de pers, zoowel als ook van andere
zijden, dit niet het geval schijnt te zijn,
moet dit berusten op een misverstand.
De minister wil er nadrukkelijk op wij
zen dat de bedoeling dezer regeling is
in 1931 gedurende de crisis de kassen
in staat te stellen, haar gewone regle
mentaire uitkeeringen te laten doen, daar
enboven den uitkeeringstermijn met ten
hoogste zes weken te verlengen onder
waarborg, dat'de kassen bij het beëin
digen van den crisis-toestand nog beschik
ken kunnen over 50 pet. van het vermo
gen der kas, dat op 31 December 1930
aanwezig was.
Door de vertegenwoordigers der vak-
centralen is er op gewezen, dat hier van
een misverstand geen sprake, kan zijn,
aangezien naar hun meening de regeling
zoodanig had moeten zijn, dat de geheele
verlenging van den uitkeeringsduur voor
rekening van de Overheid kwam.
Gevraagd werd, of de Regeering alsnog
hiertoe bereid zou zijn.
De minister verklaarde, tot verder gaan
de maatregelen niet bereid te zijn.
Op de vraag, wat onder crisis moet wor
den verstaan, en of rekening zal worden
gehouden met de abnormaal groote werk
loosheid in bedrijven, waar, streng opge
vat, van bedrijfscrisis niet kan worden
gesproken, werd door den Minister ver
klaard, dat hij zulks ook met den Minis
ter van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw moet bespreken. Aanvankelijk
meende de minister, da!t voor de regeling
reeds thans in aanmerking moeten ko
men: landarbeiders, metaalbewerkers,
textielarbeiders, een gedeelte van het
transportwezen, de sigaren-industrie, de
glas- en aardewerkers.
Voorts zal nog nader worden overwo
gen of meer bedrijven eventueel in aan
merking kunnen komen.
Tenslotte werd vastgesteld, dat als ver
mogen zou worden beschouwd het bezit
der werkloozenkassen op einde 1930, zon
der rekening te houden met eventueele
oude schuld aan het Rijk.
Wijziging van Motor- en Rijwielwet.
In de Memorie van Antwoord inzake
het ontwerp-wijziging van de Motor- en
Rijwielwet, deelt de minister van Water
staat aan de Eerste Kamer mede, dat de
aanleiding tot de indiening was gelegen
in de noodzaak eener spoedige voorzie
ning met het oog op het in werking tre
den van het nieuwe internationaal ver
drag betreffende het verkeer met motor
rijtuigen, zij het dan ook dat van deze
gelegenheid tevens gebruik is gemaakt om
eenige wijzigingen voor te stellen, welke
zoo voor de hand liggen, dat daartegen
geen bezwaar kon bestaan.
De commissie tot. herziening van de
Motor- en Rijwielwet stelt reeds, mede op
verzoek van den minister, een onderzoek
in omtrent de punten, in het Voorioopig
Verslag besproken; nadat deze commissie
haar taak zal hebben vervuld, zal de mi
nister aanstonds overwegen, of wijziging
van de Motor- en Rijwielwet ten aanzien
van de bedoelde punten wenschelijk zal
zijn.
Een conflict in de S. D. A. P. te
Roosendaal.
Bij de candidaatstelling voor de ver
kiezing van leden voor den gemeente
raad te Roosendaal is het in de S. D.
A. P. aldaar tot een conflict gekomen.
Na het vertrek van den heer G. Jon-
genelen naar Amsterdam was de leiding
der S. D. A. P.-sche raadsfractie, welke
twee leden telt, in handen van den heer
M. Ignatius.
In de afdeeling werd zijn tactiek be-
critiseerd. Het gevolg van de ontwikkei-
de actie tegen den fractieleider was, dat
hij niet no. 1 op de candidatenlijst werd
geplaatst voor de a.s. verkiezingen.
De heer Ignatius en zijn mede-raads
lid de heer W. Brouwer, hebben thans
aanleiding gevonden hun lidmaatschap
van de S. D. A. P. op te zeggen en reeds
gisteren hun mandaat als raadslid ter
beschikking gesteld. In dit verband zul
len zij zelfs de behandeling der gemeen-
tebegrooting op a.s. Vrijdag niet meer bij
wonen.
De S.D.A.P.-lijst voor de huidigo zit
tingsperiode is met de verkiezing van den
heer Brouwer uitgeput geraakt, zoodat
de S. D. A. P. in de nog komende maan
den tot September niet meer in den
Raad vertegenwoordigd zal zijn.
Nederland en België's militaire plannen.
Het bericht, voorkomende in enkele
Nederlandsche bladen en ontleend aan 'n
mededeeling van eenige Belgische bladen,
dat de nieuwe militaire ontwerpt i voor
de Belgische landsverdediging het onder
werp eener bespreking zouden hebben uit
gemaakt tusschen den Nederlandsehen
en den Belgischen Generalen Staf, is van
allen grond ontbloot.
Besprekingen over deze of soortgelijke
aangelegenheid hebben in geenerlei vorm
plaats gehad.
Interlocale telefoondienst.
Het Tweede Kamerlid de heer Guit
heeft den Minister van Waterstaat de vol
gende vragen gesteld:
Is het juist, dat bij de leiding van het
Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie
en Telefonie het voornemen bestaat om
den interlocalen telefoondienst grooten-
deels te automatiseeren, onder daartoe
geëigende verdeeling van het land in een
aantal districten?
Zoo ja, is de minister dan bereid mede
te deelen: a. op welk bedrag de totale
uitgaven voor die automatiseering wordt
geraamd c.q. geschat? b. hoelang de uit
voering der werken geacht wordt te zul
len duren? c. of reeds in een ander land
de interlocale telefoondienst is geautoma
tiseerd op! de wijze en op zoo groote
schaal als met betrekking tot dien dienst
bier te lande in het voornemen ligt?
Strafbaarstelling van Godslastering.
Het Tweede Kamerlid 'de heer Van
Wijnbergen heeft den minister van justi
tie de volgende vraag gesteld:
Is de minister bereid, mede te deelen
of de nadere overweging der bij de be
handeling der jongste Justitiebegrooting
zoowel schriftelijk als mondeling gehou
den gedachtenwisseling over strafbaar
stelling van godslastering, beschouwd in
verhand met het sindsdien voorgevallene,
reeds tot een bepaalde conclusie heeft ge
leid?
De postvluchten naar en van Indië.
Donderdag 5 Februari a.s. vertrekt er
weder een vliegtuig naar Indië, en wel
de PH-AFK (Fokker F IX), uitgerust met
een volledige radio-installatie.
Bij de K.L.M. is bericht binnengeko
men, dat het achtste vliegtuig, op de te
rugreis, dat te 12 uur 35 uit Boedapest
was vertrokken, met bestemming Wee-
nen, naar eerstgenoemde plaats is terug
gekeerd wegens het zeer slechte weer.
Vandaag hoopt men verder te vliegen.
De Regeering en de crisis.
Naar „Het Volk" meldt is dhr Van
den Tempel voornemens in de eerstvol
gende vergadering van de Tweede Ka
mer verlof te vragen om tot de regee
ring vrrgo*! te vichte" betreffende de -
Binnenland
De regeering en de werkloosheid.
Rede van Mr J. A. de Wilde te Goes.
Buitenland.
De aardbeving in Nieuw-Zeeland.
Samenzwering in Portugal?
Koude in Amerika.
M—
maatregelen, welke zij voornemens is te
nemen in verband met de crisis, welke
het bedrijfsleven teistert en omtrent de
maatregelen, welke tot dusverre zijn geno
men ten behoeve der werkloozen, met na
me betreffende:
a. de door den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid getroffen regeling
voor yerlenging van den uitkeeringsduur
der werkloozenkassen;
b. de voorwaarden, welke gesteld wor
den bij het toekennen van subsidie voor
werkverschaffing;
c. inhoud en toepassing der regeling
omtrent bijdragen in de kosten van de
ondersteuning van. werkloozo arbeiders
door gemeenten, vervat in het rondschrij
ven van 7 Jan. 1931 van den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw.
INVOERRECHTEN EN FISCUS.
De redenen, waarom het zoo moeilijk
schijnt, of moeilijk is, dat de Staten ver-
aniaring brengen in hun tarieven-poli
tiek, zegt het „Centrum", zijn vele.
Ook de nood der Schatkist speelt
daarbij een niet onbeteekenende rol.
Men denkt dan wel allereerst, zooals
het woord aangeeft, aan fiscale rech
ten. Maar al bestaat er een grondig ver
schil tusschen zulke rechten en die welke
een uitgesproken prote; tionis-
t i s c h karakter dragen, in -eide ge
vallen is toch de Fiscus van ue partij
Bij de beraadslaging over het ontwerp
tot goedkeuring der handelsovereenkomst
van Genève werd dit door een der spre
kers in de Tweede Kamer, den heer
Vliegen, met een opgave van cijfers in
't licht gesteld.
In verschillende landen zijn de bedra
gen der invoerrechten zóó opgedreven,
zeide hij, dat ze een groot deel van de
Staatsinkomsten uitmaken.
In ons land, waar de douane-rechten
niet hoog zijn, beteekent dit reeds een
opbrengst van 60 millioen gulden per
jaar.
Elders vindt men nog heel wat belang
rijker bedragen.
„Zoo brengen" aldus genoemde af
gevaardigde „die rechten in het Bric-
sche Rijk op 106 millioen pond of ruim
1200 millioen gulden; Ierland 7 millioen
pond of 84 millioen gulden; Canada 141
millioen of 350 millioen gulden; Frank
rijk 2 milliard 600 millioen francs of
26 millioen gulden; ik zal het verder
maar in guldens aangeven en kom dan
voor Joego-Slavië tot 82 millioen gulden,
Noorwegen 76 millioen gulden, Rusland
3Q0 millioen gulden, Zweden 96 millioen
gulden en de Vereenigde Staten 1500
millioen gulden."
Dat de Staatsfinanciën voor een niet
onbelangrijk deel afhankelijk zijn gewor
den van de baten der invoerrechten, en
dat daardoor een band is gelegd, welke
niet zoo gemakkelijk is te verbreken, of
zelfs maar losser te maken, zal niemand
ontkennen.
Toch schuilt hierin niet de grootste
moeilijkheid en ook niet de voornaamste
