No. 104
Maandag 2 Februari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 FEBRUARI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
VERSCHIJNT ELKEN WERRBAG.
A b 9 s» s m e e f Sr sj M
Far 3 maanden, iraaoo per post, 13.
Losse nummers „J 0.
Prijs der AdvertentiBn:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl
BI] abonnement belangrijke korting.
Directeur-Hoofdredacteur: -
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
V Soepele toepassing.
Een onzer lezers spreekt er zijn ver
wondering over uit, dat wij voorstan
ders schijnen te zijn van een rigoristi-
sche toepassing van de bepalingen der
Kieswet wat betreft den stemplicht. Hij
had veeleer verwacht dat wij op
een soepele toepassing en op meer
tegemoetkomendheid van de zijde der bur
gemeesters zouden hebben aangedrongen.
Het is ons niet duidelijk hoe deze op
merking in wal wij schreven (nummer
van 27 Januari) steun kan vinden.
Onze gedachtengang was deze, dat een
burgemeester volgens de wet verplicht is,
na te gaan of voor het niet verschijnen
aan do stembus een geldige reden is aan
te voeren. Hij heeft de reden die wordt
aangevoerd te toetsen. Krijgt hij den in
druk dat er werkelijk gemoedsbezwaren in
het spel zijn, dan zal hij waarschijnlijk
aan de zaak geen gevolg geven. Is hij
echter in gemoede overtuigd dat wel ge
moedsbezwaren worden aangevoerd
maai dat dergelijke bezwaren in werke
lijkheid niet aanwezig zijn, dat er dus
geen geldige reden is, dan is hij ver
plicht do zaak bij den kantonrechter aan
hangig te maken.
Meent men nu dat dit verkeerd is
en wij voor ons achten heel den stem
plicht absurd en zelfs gevaarlijk voor
de goede werking van het parlementaire
stelsel dan moet men niet een burge
meester die eenvoudig zijn plicht doet
daarover hard vallen en van hem ver
langen dat hij dergelijke overtredingen
door de vingers zal zien, maar dan moet
men door b.v. op Anti-revolutionaire
Candida ten te stemmen trachten den
stemplicht afgeschait te krijgen.
Met een soepele toepassing van aller
lei bepalingen dient men trouwens ook
voorzichtig te zijn.
Het spreekt van zelf dat een wet met
verstand moet worden toegepast. Dat ook
hier een zekere opvoeding wenschelijk
kan zijn en dat het soms aanbeveling
verdient zekere bepalingen niet direct in
al hun strengheid uit te voeren.
Maar overigens is hier voorzichtigheid
gewenscht.
Soepele toepassing kan leiden tot wille
keur. Tot het in gevaar brengen van de
rechtszekerheid.
Zijn er verkeerde bepalingen, zooals
naar onze overtuiging die van den stem
plicht, dan geen soepele toepassing, maar
intrekking.
De wereldwerkloosheid.
Zaterdag is openbaar gemaakt het rap
port van de commissie voor de bestudee
ring van het vraagstuk der werkloosheid
die henoemd is door den raad van be
heer van het internationaal arbeidsbu
reau.
In het rapport wordt eerst gewezen op
een aantal factoren, die terecht of ten
onrechte menigmaal beschouwd worden
als de oorzaak der werkloosheid.
Als zoodanig worden opgenoemd:
a. do buitensporige productie van ze
kere landbouwartikelen, die niet ver
kocht kunnen worden en waardoor de
koopkracht der landbouwbevolking ook
is verminderd;
b. d verkeerde verhouding tusschen de
productie van een aantal industrieele ar
tikelen en de mogelijkheid om deze op
de markt te verkoopen;
c. het gebrek aan vertrouwen, dat naar
veler meening, de oorzaak is van een on
juiste verdeeling van het goud, van een
onvolmaakte circulatie van het kapitaal
en van een beperking in het verleenen
van credieten, waardoor het onmogelijk
is gebleken, de daling van de prijzen op
de wereldmarkt te verhinderen;
d. de daling van den prijs van 't zilver
in die landen, welke het zilver als grond
slag van hun muntstelsel hebben, waar
door de koopkracht belangrijk is vermin
derd;
e. de te hooge kosten der productie in
een aantal landen;
f. de verstoring den internationalen
handel, zoowel door de ontwikkeling van
nieuwe industriegebieden als door de
kunstmatige hinderpalen, die den inter
nationalen handel in den weg zijn ge
legd en door de mcoilijkhedan, die ver
band houden met het vraagstuk der po
litieke internationale schulden;
g. de moeilijkheden om de bevolkings
beweging aan te passen aan de mogelijk
heden om nieuwe streken in de wereld
te ontginnen.
De commissie voor de werkloosheid geeft
de dringende aanbeveling, dat deze z.g.
oorzaken nader worden bestudeerd in sa
menwerking met den volkenbond, opdat
kan blijken, wat de juiste beteekenis van
ieder dezer factoren is.
Intusschen is de commissie van oor
deel, dat men niet moet wachten op de
resultaten dezer studie, doch dat de in
ternationale arbeidsorganisatie onmid
dellijk er naar moest streven met de hulp
van de werkgevers- en arbeiders-organi
saties in de verschillende landen, om de
regeeringen er toe te bewegen, onmid
dellijk practische stappen te doen om de
arbeiderswereld voor de verdere gevol
gen van werkloosheid te behoeden.
De commissie verlangt dus, dat onmid
dellijk de ernstige aandacht van de re
geering zal gevestigd worden op de vol
gende punten:
a. de noodzakelijkheid van de organi
satie van de arbeidsmarkt door openbare
plaatsingsbureau's, die zullen moeten sa
menwerken met de grootst mogelijke doel
treffendheid aan de opstelling van syste
matische programs om werklooze arbei
ders weer aan werk te helpen en de ont
slagen arbeiders zoo noodig geschikt te
maken voor de technische vereischten der
voortbrenging;
b. de noodzakelijkheid van de ontwik
keling der bestaande systemen van bij-
standverleening of van verzekering tegen
geheele of gedeeltelijke werkloosheid en
de schepping van verzekeringsstelsels in
de landen, waar deze nog niet bestaan,
waarbij men er naar streven moet, dat
de verzekeringen tegemoet komen aan de
eventueele behoeften der arbeiders, zonder
dat daardoor benadeeld wordt de moge
lijkheid om de arbeiders opnieuw in
dienst te stellen in die takken van be
drijf, hetzij in het buitenland, die nog
nieuwe arbeidskrachten kunnen gebrui
ken;
c. de uitvoering van groote openbare
werken, voordeelig voor de nationale eco
nomie en de gelijktijdige ontwikkeling
van leveranties voor publieke doeleinden,
om aldus de uitwerking van de slapte in
de private bedrijven zooveel mogelijk te
verzwakken en de mogelijkheid voor de
regeeringen om het eens te worden door
tusschenkomst van de bevoegde organen
van den volkenbond over de gemeenschap
pelijke uitvoering van groote werken van
internationale beteekenis;
d. de vaststelling van een politiek van
internationale samenwerking voor het
vrije verkeer en de werkverschaffing deT
menschen in de gebieden, die nieuwe
werkkrachten kunnen gebruiken, om al
dus de verbruiksmarkt te vergrooten;
e. de ontwikkeling der geschikte mid
delen om te verzekeren de samenwerking
tusschen de nationale economieën.
Het bovenstaande is eenstemmig door
de werkloosheidscommissie aanbevolen.
Aan het slot van het rapport wordt
echter melding gemaakt van de bekende
meeningsverschillen tusschen de arbei
dersgroep en de werkgeversgToep over de
kwestie van vermindering van den ar
beidstijd en de loonen.
Bloedgeld.
Een merkwaardig oorlogsboek is in En
geland verschenen waarin de geschiede
nis van de Engelsche onderzeebooten 'ij
dens den wereldoorlog wordt verhaald.
Er zijn ta1 rijke hoogstmerkwaardige on
dervindingen van Engelsche onderzeeboo
ten in dit boek beschreven, doch ook
krijgt men een fvpischen k'jk op de men
taliteit van die dagen toen de Engelsche
regeering 5 pd. st. uitloofde aan de be
manning van een o'derzcehoot voor elk
lid van de bemanning van een
vjjandelijk oorlogsschip, dat
tot zinken werd gebracht. In
dien een onderzeeboot bijv. zoo fortuin
lijk was een slagschip tot zinken te bren
gen met een bemanning van 1000 kop
pen, beloonde de Admiraliteit deze on
derzeeboot met 5000 pd. st.
Doch dit bloedgeld werd alleen uitbe
taald, indien het tot zinken gebrachte
vaartuig voor offensieve doeleinden was
bewapend.
Zoo is er eens een onderzeeboot ge
weest, die een Turksch transportschip tot
zinken bracht, waarop ongeveer 6000 Tur
ken werden vervoerd en ter belooning
niet minder dan 30.000 pd. st. (drie
honderd-zestig duizend gulden 1) „bloed
geld" eischtel
Men rechtvaardigde dezen eisch hier
mede, dat het troepenschip bewapend was
met kanonnen van 7.5 cm en geconvo-
yeerd werd door een torpedohootjager.
De Admiraliteit verklaarde dezen eisch
echter niet ontvankelijk aangezien men
het transportschip niet offensief, doch de
fensief bewapend achtte.
80 pet. van Chicago's rechters
omgekocht?
De voorzitter van de betreffende com
missie van onderzoek uit de burgerij te
Chicago heeft zeer ernstige beschuldi
gingen geuit aan het adres van de politie
en justitie van de stad.
Hij verklaarde dat 80 pet. der rechters
te Chicago een bondgenootschap met de
misdadigers hebben gesloten en tal
rijke ambtenaren door Al Capone, het
hoofd der misdadigers, betaald worden.
Chicago bergt thans ten minste 30.000
misdadigers.
Het is bijna onmogelijk, de arrest&iie
of veroordeeling van een misdadiger ie
bewerken.
Onder deze omstandigheden is de taak
der commissie, om het openbare leven te
zuiveren, buitengewoon moeilijk.
Het conflict in de Engelsche katoen-
weefnijverheid.
De bemoeiingen der Engelsche regee
ring tot bijlegging van het conflict in de
textielindustrie zijn tot dusver vruchte
loos gebleven.
De afgevaardigden der arbeidersbon
den hebben Londen weer verlaten en in
politieke kringen heeft men weinig hoop
op een spoedige hervatting der bespre
kingen. Men vreest, dat in deze week de
arbeiders van alle spinnerijen zich bij de
beweging zullen aansluiten en dat ten
slotte het werk in de geheele textielindus
trie zal worden stopgezet. In dit geval
zouden er 500.000 arbeiders werkloos
worden.
Gandhi over MacDonald's aanbod.
De leiders van het Indische Nationa
listische Congres zouden Zaterdagmid
dag een bijeenkomst houden.
Indien men op deze bijeenkomst niet
tot een beslissing mocht kunnen komen,
zou te Bombay over enkele dagen een
nieuwe bijeenkomst worden gehouden.
Gandhi heeft zich belast met de leiding
der besprekingen en het ligt voor de hand,
dat zijn stem den doorslag zal geven.
Onder de leiders van het congres
heerscht geen optimistische stemming ten
aanzien van het resultaat van de toe
komstige besprekingen voor een bestuurs-
hervorming in Indië.
Men wijst er op, dat zelfs op den dag
der vrijlating van de Indische leiders,
de politie te Calcutta en andere plaatsen,
op de bevolking 'n charge had uitgevoerd,
en geschoten had, terwijl zelfs eenige per
sonen in hechtenis zijn gesteld.
De Indische leiders zijn daarom ge
neigd. de aanbiedingen van MacDonald te
verwerpen.
Gandhi heeft een boodschap gericht tot
de „Daily Herald", waarin hij o.m. zegt,
dat de rede, welke MacDonald bij het
einde van de round table-conferentie heeft
gehouden, ten eennenmale onvoldoende
is geweest.
Gandhi voegt hieraan echter toe, dat
hij niet bij voorbaat bevooroordeeld wil
zijn, en daarom zijn oordeel zal opschor
ten. Ook hij zoekt ijverig naar een weg,
om aan Indië een eervollen vrede te ver
zekeren.
De vrijlating der leiders van de natio
nalistische beweging is niet van beslis
sende beteekenis. Om de orde te verzeke
ren, moet de Engelsche Regeering de ver
schillende tegen de nationalisten gerich
te verordeningen opheffen, en het in be
slag genomen eigendom aan de Indische
nationalistische partij teruggeven.
Korte Berichten.
Naar uit Londen wordt gemeld, is
Churchill een propaganda-reis door En
geland tegen de Indische politiek der Ar-
beidersregeering begonnen.
In Noord-Frankrijk hebben bespre
kingen plaats over het graven van een
belangrijk kanaal. Dit kanaal moet het
nijverheidscentrum van Noord- Frank
rijk met Duinkerken, dus met de Noord
zee verbinden. Het doel is het trans
port, dat nu naar Antwerpen gaat, naar
Duinkerken af te leiden.
Bij den schouwburgbrand tê New-
York zijn 19 personen gewond.
Ten aanschouwe van duizenden stre
den 400 brandweerlieden met behulp van
60 spuiten tegen de vlammen.
Het N. T. A. meldt dat er in Enge
land een nieuw kanon is vervaardigd
voor hel afweren van vliegers. Volgens
de berichten zou dit geschut een nage
noeg totale trefzekerheid bij de beschie
ting van vliegtuigen waarborgen. Er kun--
nen in de minuut 25 schoten mee worden
gelost. Het Engelsche ministerie van oor
log moet er zeer gunstige resultaten mee
bereikt hebben.
Volgens een officieele statistiek,
welke eerst thans wordt gepubliceerd, is
het aantal werkloozen in December in
België tot 180,000 gestegen. Het aantal
volledig werklooze arbeiders, dat in No
vember 39,000 bedroeg, wordt thans op
ongeveer 34,000 geraamd. Deze cijfers
betreffen alleen de arbeiders, welke bij
een werkloozenkas zijn aangesloten, wat
slechts met de helft van de industrie-
arbeiders het geval is.
De weerstoesiand in 1930.
Aan het verslag over den weerstoestand
in 1930 van het Kon. Nederi. Meteoro
logisch Instituut te De Bilt is het vol
gende ontleend
Gemiddeld, was de temperatuur van het
geheele jaar 1930 0.6 gr. boven normaal.
De grootste afwijkingen kwamen voor in
Juni met 2.9 boven en Februari met 0.9
gr. .geneden normaal. De winter (Dec.
1929Febr. 1930), de lente, de zomer en
de herfst waren respectievelijk 1.3, 0.1,
0.9 en 0.9 gr. te warm, de positieve
temperatuurafwijking van het tweede half
jaar 1929 heeft zich derhalve in 1930
gehandhaafd. Het meteorologisch jaar
was 0.8 gr. te warm.
Do hoeveelheid neerslag was 30 pet.
boven de normaal van 691 mm. De groot
ste afwijkingen kwamen voor in Novem
ber en Februari, met respectievelijk 115
pet. boven en 58 pot. beneden normaal.
De seizoenen hadden in bovengenoemde
volgorde^ respectievelijk 9 pot. en 9 pet.
te weinig, en 38 pot. en 60 pet. te veel
neerslag.
De vijf hoofdstations hadden gemid
deld ,1563 uren zonneschijn tegen 1470
normaal. Do grootste afwijkingen vertoon
den Juni en Mei, met respectievelijk 67
uren boven en 33 uren beneden normaal.
De afwijkingen voor de seizoenen waren
respectievelijk 64 uren boven, 14 beneden,
83 boven en 36 uren beneden normaaL
Uitvoering Invaliditeitswet.
Het Tweede Kamerlid de heer Boon
heeft aan den minister van arbeid, han
del en nijverheid de volgende vragen ge
steld:
1. Heeft de minister kennis genomen
van het arrest van den Hoogen Raad.
d.d. 19 December 1930, waardoor is ko
men vast te staan, dat voor betrokkenen,
welke vóór 1 Januari 1923 uit gemeente
dienst ontslagen zijn, geen wiskundige
reserve, ingevolge art. 41, 3de lid, der
Invaliteitswet, door de gemeenten ver
schuldigd is?
2. Is de minister niet met ondergetee-
kende van oordeel, dat van het arrest het
gevolg zal zijn, dat gemeenten, welke der
gelijke wiskundige reserves reeds betaald
hebben, deze, als onverschuldigd gedaan,
in rechte van de Rijksverzekeringsbank
kunnen terugeischen?
3. Zoo ja, is de minister dan niet van
oordeel, dat uit een oogpunt van recht
en billijkheid en ter vermijding van deze
processen, de Rijksverzekeringsbank juist
zou handelen door deze onverschuldigd
betaalde wiskundige reserves aan de ge
meenten eigener beweging te restituee-
ren?
4. Is de minister bereid zich te verge
wissen, of dit standpunt van vrijwillige
restitutie ook^door het bestuur van do
Rijksverzekeringsbank gedeeld wordt?
5. Indien vraag 4 bevestigend wordt be
antwoord en daarbij mocht blijken, dat
het bestuur van de Rijksverzekerings
bank tot een dergelijke restitutie niet
wil overgaan, is de minister dan bereid
bij het voornoemde bestuur aandrang uit
te oefenen tot meerbedoelde restitutie uit
eigen beweging over te gaan?
Tweed8 Kamor.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen te
gen Dinsdag 10 Februari te 1 uur. Op de
agenda staat da behandeling van het
rersoefc wm da» Tri&ggs jjm var
Binnenland.
Autobus-ongeluk bij 's Gravenpolder.
De gasvoorziening van Zuid-Beveland.
Buitenland.
Het conflict in de Engelsche katoen
industrie.
Een rapport over da wereldwerkloosheid.
Gandhi over Mac Donalds aanbod.
«M—a—mornma—mmm—mmft
lof tot het richten van vragen tot de re
geering in verband met den buitengewo
nen noodtoestand, waarin een reeks van
werkloozen op bet oogenblik verkeert en
in verband met de dringende maatrege
len, die noodig zijn om aan dien nood
tegemoet te treden.
De voorzitter zal voorstellen In deze
vergadering een aanvang te maken met
de beraadslaging over een aantal onder
werpen, o.a. het ontwerp crediet ten be
hoeve van de aardappelmeeiindustrie in
de veenkoloniën, de Surinaamsche be
grooting voor 1931, de Indische begroo
ting voor 1931, indien deze wetsontwer
pen op 10 Februari voor openbare be
handeling gereed zijn.
De postvluchten naar en van IndiB
Het 10e postvliegtuig is g iteren om
16 uur te Bandoeng aangekoi n.
Samenwerking op luchtvaartgebied.
Ten einde overleg te kunnen plegen
over onderwerpen op het gebied van de
luchtvaart, welke voor de Departementen
van Waterstaat en Defensie van geza
menlijk belang zijn, is een commissie van
samenwerking in het leven geroepen,
welke is samengesteld uit ten hoogst9
drie leden van het Departement van Wa
terstaat, drie leden van het Departement
van Defensie en een lid, aangewezen
door den Minister van Financiën.
„Op antwoord wachten".
Met ingang van 16 Februari a.s.
wordt in het binnenlandsche telegraaf
verkeer een proef genomen met afleve
ring van telegrammen, voorzien van be
taalde dienstaanwijzing „A.W.W." (ant
woord wachten). De afzender, die ant
woord verwacht, zonder vooruit te willen
betalen, kan gebruik maken van deze
dienstaanwijzing, die alsdan als 1 woord
berekend wordt.
Deze aanwijzing kan ook gegeven wor
den op telefonisch opgegeven telegram
men.
De beteekenis van deze nieuwe aanwij
zing is hierin gelegen, dat de besteller
van een A.W.W-telegram desgewenscht
tot ten hoogste 5 minuten op antwoord
van den geadresseerde blijft wachten. De
geadresseerde is dus in de gelegenheid
het antwoord onmiddellijk aan den be
steller mede te geven, zonder verbooging
van kosten.
Burgemeesters, Wethouders en
Secretarissen.
Zaterdagmiddag hield de Vereeniging
van Burgemeesters, Wethouders en Se
cretarissen „Groen van Prinsterer" haar
algemeene Vergadering te Utrecht, onder
voorzitterschap van den heer G. P. I.
Dommisse, burgemeester van Maassluis.
In zijn openingsrede wees deze er op,
hoezeer ongeloof en revolutie de vastig
heden van het maatschappelijk leven on
dermijnen. Het Woord Gods wordt in de
ze dagen niet tot richtsnoer geacht; men
poogt met menschelijk geknutsel de za
ken in orde te brengen. De economische
toestand is zoo, dat een oplossing snel
noodig is om revolutionaire woelingen te
voorkómen. Er zal moeten worden ge
handeld overeenkomstig de Ghr. beginse
len, die alleen doelmatig zijn voor de wel
vaart. De hand van den Almachtige is
niet verkort en kan redding uit den nood
schenken.
Nadat was goedgekeurd een Statuten
wijziging en het bestuur gemachtigd was
Koninklijke goedkeuring der Statuten
aan te vragen, bracht de burgemeester
van Papendrecht, de heer Van Rees ter
