Nü. 102
Vrijdag 30 Januari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank K.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Uit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het tiende postvliegtuig de P.H.—-A.
ALLE
per 1 FEBRUARI vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forst straat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4655.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT EL-EEN WE-REDAG.
Aboeüssasütspïijg?
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 0.05
Pr ij» der Advertent (Rn:
1—4 regels f 1.20, elke repel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Zondagsrust.
Het liberale „Vaderland" slaat' alarm.
Er dreigt zoo waarschuwt dit blad,
g vaar voor de vrijheid.
„Er zit tegenwoordig omtrent het Zon-
dagsvraagstuk iets in de iucht, dat iede-
ren waarachtigen voorstander van de
godsdienstvrijheid ontrusten moet."
Wat er dan wel aan de hand is?
Het antwoord luidt: „Er is in deze da
gen een drang aan de Rechterzijde om
de Zondagswet van Ruys de Beeren-
hrouck te behandelen, die van het o n -
duidbare standpunt uitgaat dat in
onze gemengde bevolking de Overheid
voor de Zondagsheiliging iets meer zou
mogen doen, dan alle belemmeringen uit
den weg te nemen voor hen, die deze
heiliging plicht etch ten."
En verder: „De Rechterzijde heeft
het natuurlijk in haar macht de Zondags
heiliging aan anderen op te dringen in
dien zin, dat zij den Minister kan steunen
bij maatregelen die andersdenkenden in
hun vrijheid aantasten, b.v. door verbod
van voethalspel op dien dag, om dit en
kele voorbeeld te noemen."
In verhand hiermede spreekt het vrij
heidslievende blad van een allerjam-
merlijkste politiek.
Uit deze weinige aanhalingen blijkt
wel waarom het hier gaat.
Niet de godsdienstvrijh e i d is
hier in het geding, maar de vrijheid dia
men zich aanmatigt om den Rustdag ta
maken tot de meest onrustige dag van de
week, om den Dag des Heeren te maken
tot een dag speciaal bestemd voor het
houden van wedstrijden, optochten, uit
voeringen enz., met als gevolg extra-trei
nen en -trams en -bussen en wat dies
meer zij.
Ditzelfde vraagstuk komt, zij 'tin an
deren vorm, ook telkens in Staten en Ge
meenteraden aan de orde.
Daarom is het zaak aan de straks te
houden verkiezingen de noodige aan
dacht te schenken en mannen te kiezen
die ook wat betreft de Zondagsviering
de Christelijke zede wenschen hoog te
houden.
Werkverruiming.
Dat het vraagstuk der werkloosheid
moeilijk is en ingewikkeld, blijkt mede
uit de vele en elkaar tegensprekende
adviezen die gegeven worden, om tot-
een oplossing te geraken.
In een rapport samengesteld door
werkgevers en werknemers in het bloem-
bollenbedrijf, zagen wij als middel om
tot beperking, van de werkloosheid te
komen o.m. aangegeven om eerst de ar
beiders uit eigen gemeente, dan die uit
de streek en zoo min mogelijk arbeiders
van elders aan het werk te zetten.
Zulk een regeling kan natuurlijk plaat
selijk eenige beteekenis hebben. Maar de
werkloosheid zelf vermindert er niet
door.
Van meer belang is het pogen om te
komen tot een vervroegde en versnelde
uitvoering van werken waarvoor veel
arbeidskrachten benoodigd zijn. Dat
is ook wel, tot op zekere hoogte al
thans, een verplaatsing van do
moeilijkheden omdat er dan uit den aard
der zaak b.v. in een volgenden winter
weer minder werk is, maar in een crisis
tijd als we thans doormaken verdient
dit middel ongetwijfeld aanbeveling
Vooral bij de publieke lichamen, die vrij
gemakkelijk een kapitaalvoorziening
kunnen treffen. Een moeilijkheid hierbij
kan zijn dat de plannen die aan de
uitvoering vooraf gaan, maar niet altijd
voor het "Tijpen liggen.
Wat in verband hiermee eenige ver
wondering wekt, is dit, dat de vakorga
nisaties die over machtige kapitalen be
schikken, niet een deel daarvan gebrui
ken om te komen tot productieve werk
verschaffing voor hunne leden.
Hier liggen in letterlijken zin de mil-
lioenen voor het grijpen.
Als bezwaar zal men aanvoeren, dat
op die wijze de strijdkassen teveel wor
den verzwakt.
Maar waarvoor dienen de strijdkassen?
Als regel öm de loonen op te voe
ren of loonsverlaging te voorko
men. Groote sommen worden daarvoor
vaak beschikbaar gesteld, overtuigd als
men is dat dit geld zijn rente opbrengt.
Welnu in den grond der zaak is 't hier
niet anders.
Werkloosheid op groote schaal, heeft
in zich een tendenz tot loonsverlaging.
Naarmate de werkloosheid grooter wordt
en langer duurt, wordt het moeilijker het
loonpeil te handhaven.
Stelt men dus zijne kapitalen beschik
baar voor productieve werkverschaffing
dan beteekent dit voor de betrokken ar
beiders onmiddellijke hulp, en indirect
kan het meewerken tot handhaving van
het loonpeil.
Ook zonder de kassen uit te putten en
de organisaties lam te slaan zou op deze
wijze o.i. belangrijke hulp geboden kun
nen worden.
150.000 werkloozen in Frankrijk.
Het aantal werkloozen in Frankrijk
wordt thans op 150.000 geraamd. Hiervan
komt echter slechts een vijfde op de of-
ficieele statistiek voor, aangezien er in
Frankrijk geen verzekering tegen de
werkloosheid bestaat, noch een plicht van
de openbare lichamen om ondersteuning
aan werkloozen te verleenen.
Teneinde ontslag op grootere schaal te
vermijden, is in talrijke fabrieken op aan
drang van de regeering een verkorte ar
beidstijd ingevoerd.
Ernstig mijnongeluk in Engeland.
In een steenkoolmijn te Whitehaven
(Cumberland) heeft gisteren een mijngas-
ontploffing plaats gehad. Er worden 40
a 50^ mijnwerkers verminst. Tot nog toe
zijn slechts 3 man boven gebracht.
Hoog water.
Tengevolge van den aanhoudenden re
genval en het smelten van sneeuw in de
Fransche en Belgische Ardennen is het
peil van de Maas en haar bijrivieren al
weer aanzienlijk gestegen. Verdere was
wordt voorzien. In het dal van de Maas
staan reeds vele weilanden en akkers
blank.
Donderdag is de dijk van de Zenne
te Sint Pietersleeuw een 10-tal K.M. ten
Zuiden van Brussel doorgebroken, met
het gevolg, dat een deel der vallei is on-
dergeloopen. Aan de sluiswachters is op
dracht gegeven, het water zooveel moge
lijk op te houden, teneinde verdere over
stroomingen te voorkomen. Het peil der
rivier stijgt echter voortdurend. De oever
bewoners zijn overal gewaarschuwd.
Groote smokkelaffaire ontdekt.
In verband met de arrestatie te Tokio
van een zekeren koopman Walter Beck
verklaart de Japansche politie, dat zij
een groot complot heeft ontdekt van
smokkelaars van bedwelmende middelen
In eenige jaren tijd zouden de smok
kelaars voor een waarde van meer dan
een millioen pond sterling aan verdoo-
vende middelen naar Japan hebben ge
smokkeld.
Bijna alle cocaïne-producten werden
echter weer verder verhandeld naar
China en Indië.
Op het oogenblik bestaat er een nauwe
samenwerking tusschen de Japansche
en de Indische politie, om deze smokkel
affaire op het spoor te komen.
Reeds hebben te Bombay en te Cal
cutta arrestaties plaats gehad, die me-
deze affaire in verband staan.
Naar verluidt, zouden ook eenige
vooraanstaande Japansche zakenlieden
en zelfs een vooraanstaande politieke fi
guur bij deze aangelegenheid zijn betrok
ken.
Rusland bouwt zendstations.
Volgens een bericht aan de bladen uit
Moskou, heeft de sovjetregeering beslo
ten tot den bouw van twee krachtige
radiozendstations, die in 1932 gereed
moeten zijn.
Het eerst zal te Noginsk in de buurt
van Moskou en het tweede in Nowosibi-•
risk komen. De capaciteit zal 100 en 125
K.W. bedragen.
Beide stations zijn bestemd voor de
internationale communistische propa
ganda in Europa en Azië. Voor Azië zal
in het Chineesch en Japansch worden
uitgezonden.
Weer 300 Bolsjewistische propagandisten
op de wereld losgelaten.
Naar de „Osservatore" uit Riga ver
neemt, zijn op de grens tusschen Let-
land en Sovjet-Rusland twee agenten
der derde internationale gearresteerd,
die voorzien waren van valsche passen
en op weg waren naar de Vereenigde
Staten. Deze lieden waren in het bezit
van zeer belangrijke documenten, waar
uit bleek, dat zij deel uitmaken van een
groep van 300 propagandisten, die door
Moskou naar het buitenland worden ge
dirigeerd.
Al deze agenten zouden zich vóór den
15en Februari a.s. op hun respectieve
lijke plaatsen van bestemming moeten be
vinden, om dan, zooals eveneens uit de
in beslag genomen documenten blijkt,
den 25en Februari een proeve van hun
communistisch kunnen af te leggen,
waaruit moet blijken, of zij aan een
eventueele wereldrevolutie kunnen mee
werken.
Het bestuur van de derde internatio
nale is n.l. van meening, dat de steeds
toenemende wereldcrisis, waardoor voor
al de gemoederen der werkloozen opstan
dig worden, buitengewoon gunstig is
voor een wereldrevolutie-poging.
De Letlandsche autoriteiten hebben
terstond uitgebreide maatregelen geno
men, om eventueel andere leden van de
groep der driehonderd, die reeds uit
Moskou vertrokken zijn, den weg te ver
sperren.
De griepepidemie.
In de afgeloopen week zijn te Madrid
120, te Barcelona 100 en te Valencia 40
personen tengevolge van de griep over
leden. De epidemie heeft zich over geheel
Spanje uitgebreid, zoodat het totaal aan
tal slachtoffers waarschijnlijk nog zal
stijgen.
In de Iersche stad Cork heeft de griep
epidemie een zoodanigen omvang, dat
alle scholen, bioscopen en andere open
bare gebouwen moesten worden geslo
ten.
Te Londen zijn 242 personen aan de
griep gestorven, hetgeen 96 meer is dan
in de vorige week.
Korte Berichten.
Volgens een bericht uit Mexico
moet de Mexicaansche regeering voor
nemens zijn, om redenen van bezuini
ging de oorlogsvloot, die overigens niet
van veel beteekenis is en slechts uit
enkele kruisers, kanonneerbooten en
transportschepen bestaat, af te schaffen.
Te New-York zijn in deze maand
ruim 3000 gevallen van griep voorge
komen, waarvan 384 met doodelijken
afloop.
Uit Mexico-City wordt gemeld, dat
in de Mexicaansche staten Oaxaca en
Chiapas ongeveer twintigduizend perso
nen zijn aangetast door Oncher Cerco-
sis, een ziekte, die vermoedelijk afkom
stig is uit Afrika en in zeer vele gevallen
blindheid tengevolge heeft.
Het departement voor openbare ge
zondheid heeft maatregelen getroffen om
de ziekte te bestrijden.
In de Fransche Alpen aan de Ita-
liaansche grens zijn gistereii manoeu
vres begonnen, waaraan, ondanks, de
hevige koude het vriest in dit gebied
20 graden een groote troepenmacht
deelneemt. Er nemen n.l. 2 regimenten
enkele batterijen artillerie en een batal
jon skiloopers aan deel. O.a. moet een
bergpas van 2000 meter hoogte bestegen
worden.
Voor de Saksisch-Thüringsche weef
nijverheid is gisteren een scheidsrechter
lijke uitspraak gedaan, volgens welke de
loonovereenkomst van 31 Maart 1930 tot
11 Februari van kracht blijft, doch met
ingang van 12 Februari een loonsvermin
dering van 6.5 pet zal intreden.
De Engelsche oud-minister Chur
chill heeft aan Baldwin geschreven, dat
hij voornemens is, niet langer de bijeen
komsten van het comité van conservatie
ve leiders bij te wonen, wegens hun ver
schil van meening over de Indische poli
tiek, maar hij belooft al het mogelijke te
doen om zijn hulp te verleenen bij het
verzet tegen de regeering en om haar te
helpen verslaan.
Tengevolge van den mist vloog de
piloot van de Heinckel-vliegtuigenfabrie-
fcen te Warnemünde, dr King, met een
watervliegtuig met groote snelheid om
laag. In volle vaart kwam hij op het wa
teroppervlak terecht, waardoor zijn toe
stel vernield werd en hij zelf een ernstige
schedelbreuk opliep, waaraan hij korten
tijd later bezweek.
Op 1 Februari zal het 25 jaar geleden
zijn, dat de heer D. G. Tiemens zijn func
tie als gemeente-architect der gemeente
Harderwijk aanvaardde.
DE WERKLOOSHEID.
Verlenging van den uitkeeringsduur.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft aan de besturen der werk-
loozenkassen de navolgende circulaire
verzonden
Daar de ernstige crisis in eenige tak
ken van bedrijf onder de, in die bedrijfs
takken werkzame, arbeiders omva agrijke
werkloosheid veroorzaakt, zal voor de le
den van werkloozenkassen in die bedrijfs
takken een verlenging van den reglemen-
tairen uitkeeringstermijn van veel waarde
zijn.
Daarom ben ik bereid, ertoe mede te
werken, dat de reglementen van werk
loozenkassen waarvan de leden be-
hooren of gedeeltelijk behooren, tot een
bedrijfstak, waarin van crisis-werkloosheid
kan worden gesproken zoodanig wor
den gewijzigd, dat voor alle leden, dan
wel voor bepaalde groepen van leden, n.l.
die, welke behooren tot een bedrijfstak,
waarin crisis-werkloosheid voorkomt, de
uitkeeringsduur wordt verlengd.
Het aanbrengen dezer wijziging zal ten
gevolge hebben, dat leden, die volgens
den ongewijzigden reglementairen termijn
geen recht op uitkeering meer zouden
hebben, nog gedurende den termijn, waar
over de verlenging zich uitstrekt, in 1931
aanspraak op uitkeering zullen kunnen
doen gelden.
Deze aanspraak zal bestaan totdat in
1931 de crisistoestand voor den bedrijfs
tak als geëindigd zal moeten worden be
schouwd.
Met het oog op den om,vang; der ^werk
loosheid ben ik bereid, te bevorderen, om,
zoo het rioodig blijkt, door het toekennen
van een subsidie van meer dan 100 pet.
het verstrekken van uitkeering over de
verlenging van den reglementairen termijn
mogelijk te nj,aken, met dien verstande,
dat dit verhoogde subsidie-percentage zoo
danig zal worden gesteld, dat het bedrag
der middelen, waarover de werkloozenkas
kan beschikken op den datum, waarop
voor haar de tijd, gedurende welken de
verlenging werkt, als geëindigd zal wor
den beschouwd, niet zal dalen beneden
50 pet. van het bedrag der middelen,
waarover zij kon beschikken op het einde
van 1930, blijkens het vermogensblad
over dat jaar.
Ik voeg hieraan toe, dat de wijziging
niet zoodanig kan zijn, dat leden, die
in 1931 geen recht op uitkeering zouden
hebben, omdat zij reeds 3 of meer jaren
achtereen zijn uitgetrokken, tengevolge er
van in 1931 recht zouden krijgen.
Op het verzoek zal alleen dan gunstig
kunnen worden beschikt, indien bepaal
delijk van een crisistoestand kan worden
gesproken, terwijl dan het kasbestuur me-
dedeeling zal worden gedaan, zoodra,
naar mijn oordeel, in 1931 voor den
bedrijfstak, welks beoefenaars tot hem
behooren, deze toestanden als geëindigd
moet worden beschouwd.
De postvluchten op Indlfi.
Binnenland
De Eerste Kamer over het ontwerp-Ge-
meentewet.
De Beetwortelsuikerfabriek te Zevenber
gen.
Verlenging uitkeeringsduur werkloozen
kassen.
De handelsovereenkomst van mève.
Buitenland.
Nieuwe Bolsjewistische propaganda-
actie.
Een mijnramp in Schotland.
G.R. is gistermorgen 5 u. 15 uit Calcutta
vertrokken, landde te 9 u. 5 te Akyab,
waar het 50 minuten later weer opsteeg
om te 16 u. 50 te Bangkok aan te komen.
Alles wel aan boord.
Werktijdenbesluit voor kantoren.
Naar wij vernemen heeft de „Rotter
damsche Vereeniging van Fruit- en
Groenten-exporteurs" aan den Minister
van Arbeid, H. en N. verzocht, dat de
arbeidstijd van de kantoren der expor
teurs van land- en tuinbouw-producten,
onbeperkt kan zijn. De export eischt een
ononderbroken expeditie en hij vormt
een onverbreekbaar verband met de kan
toren van reederijen, stuwadoors en car
gadoors.
In verband hiermede verzocht de Ver
eeniging den Minister, met gebruikma
king van art. 101 der Arbeidswet 1919,
ook een onbeperkte vrijheid toe te staan
op de kantoren van bedoelde exporteurs.
Verbouw van lijne zaden op contract.
Namens het bestuur der Fijnzaad-
telersvereeniging voor Noord-Holland
deelt men ons mede, dat op een dezer
dagen gehouden vergadering van. fijn-
zaadtelers in Nederland en den Bond
van Nederlandsche zaadexporteurs, geen
overeenstemming werd verkregen om
trent de contractvoorwaarden 1931 voor
den verbouw van fijne zaden, zooals
spinazie, radijs, rapen, enz.
In tegenstelling met vorige jaren wa
ren de eischen, welke door den Bond
van zaadexporteurs omtrent minimum
kiemkracht werden gesteld van dien
aard, dat de fijnzaadtelers-vereenigingen
welke gedurende de laatste zes jaren uit
gebreid cijfermateriaal daaromtrent ver
kregen, hierop niet konden ingaan.
Het bestuur der fijnzaadtelers-ver
eenigingen heeft op grond van zijn erva
ringen dan ook hare leden en verdere
belanghebbenden geadviseerd, niet an
ders te contracteeren dan op voorwaar
den, door haar in samenwerking met
Dr. Franck, directeur van het Rijks
landbouwproefstation voor zaadcontröle
te Wageningen, vastgesteld.
Tegen Godslastering.
De Nederl. Ghrislenvrouwenbond heeft
in een adres aan den minister van justitie
instemming betuigd met de door de fede
ratie der R.-K. Vrouwenbonden in Neder
land aan de regeering en volksvertegen
woordiging gezonden motie inzake het
strafbaar stellen van godslastering en van
een door haar kwetsenden vorm onduld
bare wijze van meeningsuiting als die,
vervat in een artikel van „De Tribune",
getiteld: Weg met het Kerstfeest.
Bestrijding van mond- en klauwzeer.
Op de vragen van het Tweede Ka
merlid, den heer Weitkamp, betref
fende de ongelijke toepassing van de
verordening op het vervoer van melk van
aan mond- en klauwzeer lijdende koeien,
heeft de minister van Binnenl. Zaken en
Landbouw geantwoord
De minister verklaart dat het hem be
kend is, dat niet alleen in de verschil
lende ambtsgebieden van de inspecteurs
maar ook zelfs binnen eenzelfde ambts
gebied de vergunning van het vervoer
van melk in gevallen van mond- en
klauwzeer niet uniform wordt toegepast.
Dti is toe te schrijven aan het feit dat.
alhoewel in de bestrijding der ziekte
een vaste lijs priolgd wordt, nochtans