Dinsdag 27 Januari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank K.V. Goes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JANUARI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZIJIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELK EN WERKDAG.
zfs:
A b a n a e m e t p r ij
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers 1 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ci
Bij abonnement belangrijke korting.
Een van de gevolgen van de huidige
economische crisis en zeker niet de minst
ernstige is de steeds toenemende werk
loosheid.
Daar zijn duizenden en duizenden ar
beiders, die wel kunnen werken en die
ook graag zouden willen werken, maar
voor wie geen plaats is op de arbeids
markt.
Er is voor hen geen werk.
Zij worden ontslagen, omdat de fabrie
ken en werkplaatsen worden gesloten,
omdat de patroons soms niet meer in
staat zijn hun arbeiders aan het werk te
houden en ook wel, omdat men 't voor-
deeliger vindt zijn werkvolk maar tijde
lijk naar huis te sturen.
Het is niet noodig een poging te doen
om te schetsen wat dit voor de betrokke
nen beteekent.
Geen werk wil zeggen: geen inkomsten.
En geen inkomsten beteekent: gebrek
aan het noodigste.
En dat in den winter.
En nu zou dit niet zoo erg zijn als het
hier slechts enkelingen betrof, die in ver
band met de eischen van 't bedrijf waar
in zij arbeiden, voor een korten tijd zon
der werk waren. Want dan zou 'tniet
zooveel moeite kosten om in hun behoef
ten te voorzien.
Maar zoo is het niet.
Bii honderden, duizenden, worden de
arbeiders ontslagen, tijdelijk of voorgoed.
In de industrie- en havenplaatsen, en
zij 't dan in mindere mate, ook op het
platteland.
Geen wonder, dat in dezen tijd met ver
nieuwde kracht de vraag zich op den
voorgrond dringt, wat er gedaan kan
worden om hierin verbetering te bren-
gen en op welke wijze in de behoeften
van hen, die door den geesel der werk
loosheid werden getroffen, kan worden
voorzien.
En mede in verband hiermede komt in
verschillende gemeenteraden, niet voor
het eerst, aan de orde de vraag, of het
geen aanbeveling kan verdienen, zich aan
te sluiten bij het „Werkloosheidsbesluit
1917".
Op deze vraag wordt niet overal het
zelfde antwoord gegeven.
Er zijn Gemeenteraden, die tot aan
sluiting overgaan, maar er zijn er ook,
die zich nog steeds afzijdig hielden en
die bij bun afwijzend standpunt blijven
volharden.
Hoe hierover te oordeelen?
Wij willen, mede naar aanleiding van
een ons gedane vraag, hierover gaarne
enkele opmerkingen maken.
Wij geven daartoe eerst een kort over
zicht van wat er op het gebied van de
verzekering tegen de werkloosheid ge
daan werd om daarna de voornaamste
bepalingen van het Werkloosheidsbesluit
1917 weer te geven en in verband daar
mede enkele opmerkingen te maken.
De stemplicht.
Men krijgt zoo den indruk, dat de He-
geering met den te kwader ure ingevoer-
den stemplicht (of wil men opkomstplicht
bij de stembus) toch eigenlijk verlegen
zit.
Inplaats echter nu aan de moeilijkhe
den een einde te maken door voor te stel
len Art. 72 van de Kieswet zonder meer
in te trekken, wordt getracht het voor
schrift zooveel mogelijk te verzwakken en
verder de zaak op de ruggen van de bur
gemeesters af te schuiven.
De wet bepaalt n.l., dat, indien de bur
gemeester oordeelt, dat voor het niet na
komen van de verplichting een geldige
reden is aangevoerd, aan de zaak geen
vervolging wordt gegeven.
Nu schijnt, wat ook niet te verwonde
ren is, bij de burgemeesters verschil van
meenicg te zijn over de vraag, wat als
een geldige reden moet worden aange
merkt, speciaal wanneer gemoedsbezwa
ren worden aangevoerd of, want dat is
óók mogelijk, voorgewend.
In een schrijven van den Minister van
Binnenlandsche Zaken aan de Commis
sarissen der Koningin, is er de aandacht
op gevestigd, dat bij de verkiezingen van
'29 tegenover 548 burgem. bezwaren zijn
aangevoerd. Door 403 burgemeesters
werden deze bezwaren als geldig aan
vaard, terwijl 83 burgemeesters hierom- 1
trent een andere opvatting bleken te heb
ben.
Met het oog op de te houden gemeente
raadsverkiezingen en die voor de Prov.
Staten wordt er in dit schrijven op aan
gedrongen de daarvoor in aanmerking
komende burgemeesters uit te noodigen
hetzelfde standpunt in te nemen als het
meerendeel hunner collega's.
Uit dit schrijven zou men den indruk
kunnen krijgen, dat er nog heel wat bur
gemeesters zijn, die gemoedsbezwaren
niet als een geldige reden om van de
stembus weg te blijven, aanvaarden.
Een standpunt, dat van A. H. zijde
waar men steeds getoond heeft met ge
wetensbezwaren ernstig rekening te wil
len houden, zeker niet kan worden toe
gejuicht.
De zaak is echter niet zoo eenvoudig
als het schijnt.
In het schrijven van den Minister is
toch geen sprake van werkelijke gemoeds
bezwaarden, maar van menschen, die ter
verdediging van hun wegblijven gemoeds
bezwaren hebben aangevoerd.
Wat is nu, volgens de wet, de taak van
den burgemeester in dergelijke gevallen?
Moet bij maar zonder meer al die be
zwaren als juist erkennen?
Dat zou zeker de gemakkelijkste weg
zijn. Hij was dan van alle verdere soessa
af.
De gemakkelijkste weg wel, maar de
meest juiste weg niet.
De taak van den burgemeester volgens
de wet is: na te gaan, of bet met die
aangevoerde bezwaren ernst is. En wan
neer hij nu na gedaan onderzoek tot de
overtuiging komt, dat wel gewetensbezwa
ren worden aangevoerd, maar dat feite
lijk de consciëntie hier volstrekt niet in
het geding is, dan mag hij dat bezwaar
niet als geldig aanvaarden en is hij ver
plicht aan de zaak vervolging te geven.
Hieraan kan zelfs een Minister niets
veranderen.
Want de Minister staat niet boven de
wet.
Als de Minister van meening is, dat 't
aanvoeren van gewetensbezwaren vrij
stelling moet geven van den stemplicht,
dan moet dat in de wet worden gezet.
Maar zoolang het niet in de wet staat
is een burgemeester gehouden de aange
voerde bezwaren te toetsen.
En als men dat niet wenscht, dan moet
deze bepaling, die toch niet uitvoerbaar
is gebleken, eenvoudig worden ingetrok
ken.
Het is wel heel gemakkelijk den last
op de burgemeesters af te schuiven en
ze een wenk te geven aangevoerde bezwa
ren als gegrond te erkennen, maar daar
mee komen we niet verder.
Een burgemeester heeft óók een
consciëntie.
De amnestie in Britsch-lndië.
Het bekend worden van de aanstaande
vrijlating van Gandhi en de overige con
gresleiders, heeft in Britsch-lndië groot
enthousiasme verwekt.
Reusachtige menschenmenigten stroom
den naar het station te Bombay om de
aankomst van Gandhi bij te wonen.
Hoewel de spoorwegautoriteiten plak
katen lieten aanslaan, dat omtrent het
tijdstip van aankomst van Gandhi nog
niets bekend was, en dat hij te Poona
zelf nog niet op vrije voeten was gesteld,
bleef een groote menschenmenigte voor
het station bijeen.
De eerste, die in vrijheid werd gesteld
was de voorzitter van bet al-Indisch Con
gres, Jawaharlal Nehru, die een der eer
sten was, die de civiele ongehoorzaam
heid practisch in een daad omzette.
Ook de secretaris van Gandhi, Maha-
dey De sai en nog eenige leden van de
werkcommissie van bet congres, zijn in
vrijheid gesteld.
De dichteres, mevrouw Naidu, die in
de gevangenis van Yeravda is opgesloten,
heeft wel haar koffers gepakt, doch er is
nog geen bevel tot vrijlating voor haar
afgekomen.
In tegenstelling met de verwachting,
dat Gandhi de gevangenis gisteren nog
niet zou verlaten, meldt een nader Reu-
ter-telegram uit Poona, dat Gandhi reeds
in vrijheid is gesteld.
Door Reuter geïnterviewd zeide Gandhi
dat hij zich niet over den toestand wilde
uitlaten alvorens te hebben geconfereerd
met zijn collega's en de gedelegeerden
der ronde-tafelconferentie ale deze uit 1
Londen zullen terugkomen. Hij legde er
den nadruk op, dat het wenschelijk was
onmiddellijk alle politieke gevangenen
vrij te laten.
Het vertrek van Gandhi uit de gevan
genis had in het diepste geheim plaats.
Hij werd in een snelle auto geplaatst die
hem naar het kleine station Tsjintsjwad
bracht waar men den posttrein Poena
Bombay deed stoppen. Hij was vergezeld
van mevrouw Naidoe, oud-voorzitster van
het congres, die gelijk met hem in vrij
heid werd gesteld.
Natuurlijk wijden ook de Engelsche
bladen veel aandacht aan de invrijheid
stelling van de leiders van het al-Indi
sche congres.
De „Daily Mail" veroordeelt het be
sluit van den onderkoning en schrijft,
dat er geen schijn van rechtvaardiging
is voor deze daad, waardoor een ernsti
ge toestand door de actie der- extremis
ten nog verscherpt kan worden.
De „Morningpost" twijfelt aan de wijs
heid van dit experiment.
De „Daily Telegraph" is van meenitg,
dat er geen enkele garantie bestaat, dat
de gebeurtenissen den loop zullen nemen,
welken de onderkoning hoopt.
De burgemeester van Calcutta, Chan
dra Bose, die Zaterdag na acht dagen
gevangenisstraf te hebben ondergaan, op
vrije voeten werd gesteld, is weer gear
resteerd, toen hij aan het hoofd van een
processie ter viering van den onafhan
kelijkheidsdag door de straten trok.
Normaler toestanden in Spanje.
De Spaanscbe regeering beeft beslo
ten, met onmiddellijken ingang in geheel
Spanje den staat van beleg op te heffen,
met uitzondering van de militaire distric
ten, Madrid en Huesca, waar zich de vo
rige maand de centra der revolutionnaire
activiteit bevonden. De perscensuur is
nog gehandhaafd, doch zal voortaan door
de burgerlijke en niet meer door de mili
taire autoriteiten worden uitgeoefend. Be
weerd wordt, dat ook de censuur weldra
zal worden opgeheven.
De staking der studenten duurt evenwel
voort; bet aantal stakers is tot ongeveer
5000 gestegen.
Rusland's communistische jeugd.
Op bet negende congres van de commu
nistische jeugdorganisatie der sovjet
unie (Komsomol) werd rapport uitge
bracht over den „groei en den tegenwoor-
digen stand van zaken" van de commu
nistische jeugdorganisatie.
Op 1 Juli 1930 bedroeg het ledental
2.885.000. Hiervan waren er 600.000 ver
bonden aan de collectieve landbouwbe
drijven op het platteland.
Verder werd mededeeling gedaan, dat
er in de laatste drie jaren ongeveer een
millioen leden uit de communistische or
ganisatie zijn getreden. Een groot ge
deelte van deze' jonge communisten is op
genomen in de communistische partij,
terwijl ook een zeer groot percentage ten
offer is gevallen van de „zuiveringspro
cessen", die in de laatste jaren in de
Komsomol werden gehouden.
Het congres zelf zou moeten beslissen,
of er nog 'n groote opruiming onder de
leden gehouden moet worden of dat men
zal volstaan met.de leden een examen te
laten afleggen.
Scheepsramp bij Alicante.
Nabij Alicante heeft een ontzettend dra
ma plaats gehad. Een klein kustschip,
de „Lezo", uit San Sebastian, kreeg een
lek en twee visschersschepen hielpen de
bemanning de boot op het strand te zet
ten. Bij het lossen van een hoeveelheid
carbid, welke deel uitmaakte van de la
ding, had een geweldige ontploffing
plaats, die de „Lezo" en de twee visschers
schepen geheel vernielde. Zes leden der
bemanning van de „Lezo" en zeven vis-
schers werden gedood, terwijl vier vis-
schers ernstig gewond werden.
Korte Berichten.
In de haven van New York is een
smokkelschip beschoten, dat niet stopte,
nadat een waarschuwingsschot was ge
lost. Het had een lading van 500 kisten
alcohol aan boord ter waarde van hon
derd duizend dollar. De kapitein van het
schip werd gedood en het schip is in be
slag genomen. Een ander schip, dat 1000
kisten alcohol aan boord had, werd even
eens in beslag genomen.
De Belgische minister van Buiten-
landsche Zaken, Hymans, die Zondag
avond uit Genève te Brussel terug keer
de, blijkt weer door een *ware griep aan-
Jt
Mr H. M. D. Savelberg, vice-president
van den Hoogen Raad, is in den ouder
dom van 65 jaar overleden.
getast. Zijn toestand baart evenwel geen
onmiddellijke zorg.
Het voormalig plezierjacht van de
Amerikaansche presidenten, de „May-
flouwer", 't welk al een tijdlang aan de
marinewerf te Philadelphia was aange
legd, is door brand vernield en gezon
ken. Men kan het schip wel lichten en
misschien ook nog wel weer opkalefate
ren, maar het is zeer de vraag, of dat de
moeite en kosten wel zou loonen.
In het bekken van de Maas zijn d&
rivieren sedert een paar dagen fel aan
het wassen. Op verscheidene plaatsen in
de provincie Namen beginnen Maas en
Samber buiten de oevers te treden. Men
verwacht echter spoedig weer val.
In het stadscentrum van Doornik is
in den nacht van Zondag op Maandag
een perceel, waarin een hoedenmakerij
gevestigd was, geheel uitgebrand. Ver
scheidene personen moesten in nachtge
waad over de daken vluchten en door de
brandweer gered worden. Een winkelier
en zijn vrouw kwamen echter in den
brand door verstikking om.
HET WEGEN VAN AUTO'S.
Een Kon. Besluit zonder verbindende
kracht.
De Hooge Raad heeft arrest gewezen
in een zaak van mr H. H. Hartog, advo
caat en procureur te Bergen op Zoom,
die cassatie had aangeteekend tegen een
vonnis van de Rechtbank te Breda, waar
bij hij is veroordeeld tot f 1 boete, omdat
hij niet is nagekomen de verplichting, op
gelegd bij een algemeenen maatregel van
bestuur als bedoeld in art. 42 der We-
genbelastingwet (het onderwerpen van
zijn auto aan een ambtelijke weging). Dit
voorschrift berust op art. 1 van een Kon.
Besluit van 10 Oct. 1927.
De Hooge Raad overwoog, dat in de
Wegenbelastingwet geen enkele bepaling
voorkomt, ter uitvoering waarvan dit
voorschrift strekt, maar dat het inhoudt
een aanvulling en uitbreiding niet een
uitvoering van bet bepaalde in para
graaf 3 der wet, in welke paragraaf ver
plichtingen van houders of bestuurders
van motorrijtuigen zijn geregeld, o.a. in
art. 15, welke veel minder ver gaan dan
de verplichtingen, bij meergenoemd Kon.
Besluit opgelegd. Zoodoende overschrijdt
art. 1 van het Kon. Besluit de grenzen
van de in art. 42 der wet gegeven be
voegdheid en mist daardoor verbindende
kracht.
Op dezen grond heeft de Hooge Raad
het vonnis vernietigd en den betrokkene
van rechtsvervolging ontslagen.
De directeur der K. L. M. naar Indië.
De directeur der K. L. M. de heer A.
Plesman, gaat volgens de „Haagsche
Crt." een reis maken naar Nederl. Indië.
Hij vertrekt 5 Maart a.s. met een toestel
dat radio aan boord zal hebben. Bestuur
ders zijn de heeren Duimelaar en Sillevis;
mecanicien is de heer Venema, marconist
de heer Peruse.
Binnenland
Spoorwegramp te Groningen. Drie
dooden.
Belangrijk arrest inzake het wegen van
auto's.
Buitenland.
De vrijlating van Gandhi e.a.
Omtrent deze reis wordt nader ge
meld, dat het doel is de route na te gaan
en de verschillende vliegvelden langs deze
route te bezichtigen. In Indië zelf zal
de heer Plesman zich op de hoogte gaan
stellen van de gang van zaken van de
K. N. I. L. M. Het ligt in de bedoeling
van den directeur der K. L. M. met bet
zelfde toestel de terugreis te maken.
Nederland en Duitschland.
Naar de N. R, Grt. verneemt, zullen
in de eerste helft der volgende week te
's Gravenhage de inleidende besprekingen
tusschen de Nederlandsche en Duitscbe
delegaties plaats hebben, al zal het de
finitief resultaat der economische onder
handelingen wellicht ten deele mede af
hankelijk zijn van de uitkomst der
Duitsch-Engelsche economische bespre
kingen. De Duitschers komen met een vrij
groot aantal personen. Aan het hoofd
der Nederlandsche delegatie staan, gelijk
men weet, de beeren Golijn en Neder-
bragt, resp. als eerste en tweede voor
zitter.
De postvluchfen naar Indië.
't8ste retourvliegtuig is gistermorgen te
5 u. 28 uit Calcutta vertrokken, landde
te 10 u. 5 te Allahabad, vertrek vandaar
weer te 11 uur en kwam te 1 u. 15 te
Jodhpoer.
Gistermorgen is het vliegtuig P.H.
A.G.R. te 5 u. 50 uit Bagdad vertrokken,
landde te 10 u. 20 te Boesjir, vertrok een
half uur later weer en kwam te 16 u. te
Djask aan. Alles, wel aan boord.
Verlenging van den duur van uitkeering
door werkloozenkassen.
De minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft de volgende regeling vast
gesteld inzake verlenging van den uit-
keeringsduur voor leden van werkloozen
kassen in bedrijfstakken, waarin in 1931
van crisis-werkloosheid kan worden ge
sproken:
1. Voor werkloozenkassen in bedrijfstak
ken, waarin in '31 van crisiswerkloosheid
kan worden gesproken, kan, hetzij voor
alle leden, hetzij voor bepaalde groepen
daarvan, de uitkeeringsduur worden ver
lengd.
2. De minister van arbeid, handel en
nijverheid bepaalt, of, en in hoever in een
bedrijfstak van crisis-werkloosheid kan
worden gesproken.
3. Is voor een bedrijfstak bepaald, dat
van crisis-werkloosheid kan worden ge
sproken, dan kunnen de besturen van de
tot dien bedrijfstak behoorende werkloo
zenkassen een voorstel doen, om het re
glement voor de werkloozenkas zoodanig
te wijzigen, dat de uitkeeringsduur, het
zij voor alle reglementair rechthebbende
leden, hetzij voor bepaalde groepen daar
van, met ten hoogste zes weken en tot
een door den minister van arbeid, handel
en nijverheid te bepalen datum van het
jaar 1931, wordt verlengd. Is de uitkee
ringsduur verdeeld over twee kalender
halfjaren of andere perioden, dan kan
het aantal uitkeeringsdagen reeds het
eerste kalenderhalfjaar (c.q. de eerste
uitkeeringsperiode) met ten hoogste zes
en dertig worden vermeerderd. Vanzelf
sprekend geldt het vorenstaande niet voor
hen, die in 1931 geen recht op uitkeering
hebben, omdat zij reeds drie of meer ja
ren achtereen waren uitgetrokken.
4. Nadat de termijn, waarvoor de ver
langde uitkeering van toepassing was, is
geëindigd, wordt nagegaan of, en in hoe
ver, de middelen, waarover de werkloo-
