No. 95
Donderdag 22 Januari 1931
45e Jaargang
[oopini
eeren- of
ling,
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het Geweten van RogerTrehern.
ROSSEM'5
TROOST
icis:
Hendrikse Co's BankN.V. Goes
ROOKT
v.
likt
IJNCK
ikers.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Krui dien
s Pillen
TE
N ANDERE.
Oranje
FEUILLETON.
PER PAKJE
ALLE
perl JANUARI vervallende
worden verzilverd door
Jan., 2.30 u.
3ERICHT.
22 Jan.:
uid-Oostelijke
einig of geen
iet vriespunt
r 3 uur:
ag 765.
sers:
ing, slechte
:k aan eet-
oortsigheid,
Uenza, gal-
fdpijn. dui-
er bloed,
-pping enz.
hebben er
en en zij
:n.
en 60 cent
oer's Pillen
3 doozen
erkrijgbaar.
DDELBURG
RRAAD
JD -
uw hoede en
dei koopjes
van
op 3 maan-
Goes.
vanaf f3.50
ekkers,
assen enz.
cht stoffen
ostumes en
'luweelen,
nfin te veel
Gaat In uw
aats:
Donderdag
Ï3 Jan. en
n 10—8 uur.
El 1931.
ten opgeld.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 64455.
Bijkantoor te Middelburg.
Pinna F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post. f 3.—
Losse nummers f 0.05
Pr ij s der A d v a r tn B n:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bi) abonnement belangrijke korting.
Godslastering.
In verband met een artikel van Mr A.
van Wijnbergen, waarin op strafbaar
stelling van openlijke Godslastering
wordt aangedrongen, schrijft de „Maas
bode":
„Gisteravond verscheen in de „Tribu
ne" („Rotterdamsch Volksdagblad") een
spotprent, waarvoor de betiteling „be
droevend" nog veel en veel te zwak is.
"tls eenvoudig walgelijk. Een beschrij
ving er van te geven is onmogelijk. Ge
noeg zij het er op te wijzen, dat God
hier wordt voorgesteld als ontdekker van
een nieuw gifgas. De voorstelling der
drie Goddelijke Personen is meer dan
sluitend; hemeltergend in den letter
lijken zin van het woord. Iets dergelijks
is alleen te verklaren als uiting van den
meest weerzinwekkenden Godshaat en
een haast demonischen lust om zijn me-
demenschen op de meest grievende
wijze te hoonen en te kwetsen in hetgeen
hun het heiligst is. En dit alles als ge
volg van het meest serviele verlangen
cm den Russischen godshater in het ge
vlij te komen.
Als wij zooiets ongehinderd en straffe
loos moeten toelaten, zijn wij den
naam van christelijke natie eenvoudig
onwaardig. Wij hopen van ganscher
barte, dat onze bekwame minister van
Justitie zoo spoedig mogelijk den weg
zal vinden om deze walgelijke uitingen
van Godshaat, die een slag in 't aange
zicht zijn voor heel ons volk, de bolsje-
wistisch-verdwaasden alleen uitgezon
derd, onmogelijk te maken. Mogen allen,
die op den naam van Christen aanspraak
willen maken en wien de meest verhe
ven gevoelens hunner medemenschen
heilig zijn, niet rusten, voor zij het com
munistisch schandblad, uit al onze open
bare leeszalen hebben verwijderd-
Dat is dure plicht van overheid en in
dividu.
De vrijheid van politieke meenings-
uiting heeft hiermede niets te maken."
Het is inderdaad te hopen dat hier
wordt ingegrepen, ook al zal van zekere
zijde dan weer worden gehoord dat de
vrijheid wordt aangerand.
En toch
De wijze waarop den laatsten tijd het
Communistisch blad „De Tribune" tegen
God en godsdienst te keer gaat, schijnt
alle perken' te buiten te gaan.
Een vrijzinnig orgaan sprak in ver
band hiermede van „de meest verfoeilijke
godslasteringen" van „heiligschennis" van
„erger dan pornografie".
En toch, toen in den Haarlemschen
gemeenteraad de vraag aan de orde
kwam of de „Tribune" uit de openbare
leeszaal moest worden geweerd, verklaar
de heel de linkerzijde zich daar tegen.
De Socialisten geven, met name als
zij op het platteland de arbeiders moe
ten lokken, vaak hoog op van hunne be
langstelling voor den godsdienst.
En het program van den Vrijheids
bond spreekt met nadruk van de hooge
waarde van den godsdienst.
door EVELYN EVERETT—GREEN.
27)
(Vrij naar het Engelsch.)
Roger maakte een lichte (beweging van
ongeduld.
„Ik weet niets van die inrichtingen. Ik
kan maar geen vrede vinden me die zgn.
Toynbee Halls, of hoe ze het noemen wil
len. Ze zijn immers allemaal op de oude
leest geschoeid, leeren dezelfde oude tra
ditie. Ik wil er geen kerkelijk element in.
Ik wil vrijheid van gedachte, een ruimen
blik, een ontvankelijken geest en een be
grijpend hart."
Noel lachte zijn flauw, nauwelijks merk
baar glimlachje. Roger was in gedachten
verdiept. Plotseling deed hij een vraag.
„Heb je ooit gehoord van iemand, die
Walter Dane heet?"
Noel's oogen lichten op van pret.
„Wat zal ik je daarvan zeggen, beste
jongen. Ik denk, dat de meeste menschen
wel van hem gehoord hebben. Hij heeft
een doordringende stem letterlijk en
overdrachtelijk, net hoe je het opvatten
wilt."
„Heb je heem wel eens persoonlijk ont
moet?"
„Eens in de dagen, toen ik ook in
En toch: de Socialisten stemden tegen.
En toch lieten ook de liberalen hun
tegen hoorenl
De Europeesche Commissie beëindigt
haar werkzaamheden.
De Volkenbondscommissie voor de be
studeering van het vraagstuk der Euro
peesche Unie heeft haar tweede zitting
gesloten. Zij zal in Mei opnieuw bijeen
komen.
Deze zitting is geëindigd op een veel
bevredigender wijze, dan algemeen in de
vorige week bij het begin der zitting werd
vermoed.
Tot algemeene verrassing werd na
afdoening van de twee punten van de
agenda een vredesresolutie aangenomen,
die gemeenschappelijk werd voorgesteld
door de groote mogendheden van Euro
pa, Duitschland, Engeland, Frankrijk
en Italië en die een uitstekenden indruk
op alle aanwezigen maakte.
Zij luidt als volgt:
„Wij hebben in de laatste dagen de
vraagstukken bestudeerd, voor welke
onze regeeringen zich gesteld zien en wij
hebben hierbij kunnen constateeren, dat
een der beletselen voor het herstel van
het economisch leven gelegen is in het.
gebrek aan vertrouwen in de toekomst,
die voornamelijk op vrees gegrond is en
voortspruit uit den tegenwoordigen po-
litieken toestand. Wij erkennen, dat op
het oogenblik in Europa politieke moei
lijkheden bestaan en dat deze door on
zekerheid en economischen druk tenge
volge van de algemeene crisis worden
vergroot. Het beste, dat wij kunnen doen
cm den huidigen economischen toestand
te verbeteren, is geen twijfel te doen rij
zen omtrent de bestendigheid van den
vrede in Europa. In onze kwaliteit van
ministers van buitenlandsche zaken ach
ten wij het van belang er op te wijzen,
dat wij meer dan ooit besloten zijn het
mechanisme van den Volkenbond aan te
wenden om het gebruik van geweld te
voorkomen."
Briand herinnerde er aan, dat Hen
derson en hij zelf in den volkenbonds
raad geprotesteerd hebben tegen het
onverantwoordelijke gepraat over de
mogelijkheid van een oorlogsgevaar.
Briand verklaarde, dat de groote mo
gendheden aan dit gepraat over oorlogs
mogelijkheid een eind wilden maken en
'I vertrouwen der Europeesche volkeren
en het behoud van den vrede wilden ver
sterken.
Daarom hadden de vier Europeesche
groote mogendheden een gemeenschappe
lijke resolutie ontworpen, waarmede de
Europeesche commissie haar werkzaam
heden zou kunnen beëindigen.
De eerste resolutie bepleit een spoe
dige bijeenkomst van een conferentie
van de Europeesche landbouwstaten en
van de Europeesche staten, die graan
koopen, om tot een overeenstemming te
geraken, zooals Titulesco aan de hand
het socialisme m'n ideaal zag. Dat 'krijgt
ieder op zijn tijd. Nu ben jij er door aan
getast. Ik had de symptomen al bemerkt.
Eenigen van ons komen er doorheen en
beschouwen het als een korte vlaag van
verstandsverbijstering niet in alle op
zichten natuurlijk, denk daar wel om,
maar wel de eindresultaten, die de trouw
ste aanhangers er van verwachten; ande
ren duiken 'diep en de wateren sluiten
zich boven hun hoofd en de stroom ver
meestert hen en sleept hen mee. Hijgend
kwam ik er uit, op den anderen oever
en nu wacht ik met belangstelling, maar
zonder geestdrift den loop der dingen af.
Ik denk, dat jij' eenzelfde soort ondervin
ding op zult doen, maar men kan nooit
weten. In ieder geval, je moet je' eigen
weg maar gaan. Geen mensoh, die in 't
volle bezit van gezondheid en geestvermo
gens is, stelt zich tevreden met de onder
vinding van een ander. Je moet zelf maar
zien en ondervinden."
„Dat was ik ook van plan," antwoordde
Roger rustig. „Ik geloof, dat ik juist daar
om hier gekomen ben. Ik heb wel zoo bier
en daar wat opgevangen, maar wat hun
leer eigenlijk precies inhoudt, weet ik
niet. Ik wil hun programma leeren ken
nen en weten hoe ze het ten uitvoer den
ken te brengen. Voor ik dat weet, kan ik
niet zeggen, of ik me bij hen zal voegen
of niet. Maar als het hun doel is de men-
scbelijke ellende, die overal om ons heen
had gedaan, om te komen tot een verkoop
van de aanwezige voorraden.
Deze conferentie zal door Briand wor
den bijeengeroepen.
De tweede resolutie houdt zich bezig
met den uitvoer van toekomstige over
schotten van den oogst van de Europee
sche landbouwstaten.
De resolutie spreekt de hoop uit, dat
de tarwe-conferentie van Maart te Rome
zich hiermede grondig zal bezig houden
en dat belanghebbende overzeesche sta
ten op die conferentie zullen vertegen
woordigd zijn, opdat de kwestie van alle
zijden kan bekeken worden.
Bovendien bepaalt de resolutie, dat een
ondercommissie van de Europeesche
commissie de Europeesche zijden van de
kwestie nader zal bekijken en daarbij
natuurlijk ook de bekende kwestie van
de voorkeurrechten.
Deze commissie is samengesteld uit elf
staten, waaronder natuurlijk de direct
belanghebbende staten uit Oost- en Mid
den-Europa en verder Engeland en
Noorwegen.
Deze onder-commissie zal in de zitting
van Mei rapport uitbrengen aan de Euro
peesche commissie.
De derde resolutie betreft de land
bouwkredieten. Een onder-commissie
van elf leden, n.l. Nederland, Denemar
ken, Zweden, Duitschland, Engeland,
Frankrijk, Italië, Bulgarije, Polen, Roe
menië en Hongarije, zal, in samenwer
king met het financieele volkenbonds
comité, een precies plan voor de land-
bouwcredieten uitwerken en dit aan den
volkenbondsraad en de Europeesche
commissie in Mei overleggen, opdat het
plan daarna onmiddellijk in werking zal
kunnen treden.
De vierde resolutie streeft naar een zoo
spoedig mogelijke inwerkingtreding van
de Geneefsche handelsconventie van
Maart 1930 en dringt verder aan op be
spoediging van de bilaterale onderhan
delingen voor tariefverlaging.
De vijfde resolutie geeft de opdracht
aan het volkenbondssecretariaat om in
Mei een rapport uit te brengen over het
vraagstuk der werkloosheid in Europa.
Nadat daarna de verrassende vredes
resolutie eveneens was goedgekeurd, kon
Briand de tweede zitting der Europee
sche commissie voor gesloten verklaren.
Briand ontving na afloop van de
Europa-conferentie de vertegenwoordi
gers van de pers en verklaarde, dat hij
over het verloop der conferentie zeer te
vreden was.
De'Indische troebelen.
Tijdens de behandeling van een proces
tegen niet minder dan 25 personen te
Bombay werd een groot complot ontdekt.
Uit in beslag genomen documenten
bleek, dat er moordaanslagen op hoog
geplaatste politie-officieren beraamd
waren.
Door aankoop van schatkistbiljetten
en gelijktijdigen boycot van spaarbanken
en regeeringsleeningen, wilde men het
gouvernement financieel uitputten.
In de Vereenigde Staten zou een pro-
paganda-actie worden begonnen, om bij
bestaat, te verminderen, zoo mogelijk ge
heel weg te nemen, dan (ben ik één met
hen naar hart en ziel, wat voor vergissin
gen of flaters ze ook mogen begaan."
„I'k veronderstel, dat zulks het doel van
elke vereeniging is geweest, zoolang als
de wereld bestaat", antwoordde Noel,
„van het ontstaan van de Katholieke
kerk af tot aan 'het Communisme in het
huidige Frankrijk toe. De maatschappij
heeft nu eenmaal altijd de groep uitge-
worpenen en verworpen leden gekend,
die een bron waren van moeite en gevaar
voor de gemeenschap. Hoe ze kwijt te
raken, is een andere kwestie. Elke eeuw
en el'ke natie heeft er iets anders op ge
vonden, maar het ware geneesmiddel is
nog niet ontdekt. Vele patentgeneesmid
deltjes zijn aangeboden en 'beproefd,
maar bij geen enkel heeft men haat gevon
den. De socialist denkt, dat hij den sleu
tel van het geheim in handen heeft en
dat hij- den weg zal wijzen naar het aard-
sche duizendjarig rijk. In zekere opzich
ten gaat hij vooruit, dat is waar, maar of
hij vooruit zal blijven gaan, als hij den
weg volgt, waarlangs hij1 gaaf, en of hij
gunstige resultaten zal bereiken, dat zijn
vragen, die alleen de tijd kan beantwoor
den."
Noel wachtte even, voor bij' weer begon
te spreken en vroeg toen plotseling:
,Heb je God opgegeven als factor in je
levensplan?"
de Amerikanen stemming te maken te
gen de Engelsche heerschappij in Indië.
Weer talrijke arrestaties te Moskou.
Naar uit Moskou wordt gemeld, is al
daar den laatsten tijd een crisis ontstaan
in de ravitailleering van de stad en om
geving.
De Gepoe heeft ontdekt, dat een groep
personen, die betrekkingen onderhielden
met de Moskousche vakvereenigingsbon-
den, een groot opgezette actie voerden
voor opdrijving der groenteprijzen.
In verband hiermede werden talrijke
personen gearresteerd en naar Siberië
verbannen.
In den loop van deze week onlergin-
gen 220 personen dit lot.
De Belgische defensieplannen.
Met belangstelling wordt de gezamen
lijke bijeenkomst der parlementaire
commissies voor de landsverdediging en
de buitengewone begrooting, welke van
daag plaats heeft en waar minister de
Broqueville uitleg zal geven over de de
fensieplannen der regeering, tegemoet
gezien. In dit verband publiceert de Na
tion Beige een uitvoerig stuk, vermoede
lijk geredigeerd door een officier van den
staf, waaruit blijkt, dat het regeerings-
plan, dat aan de Kamer zal worden voor
gelegd drie groote versterkte gebieden
voorziet: 1ste een defensieve stelling,
zich uitstrekkende langs de Nederland-
sche en Duitsche grenzen in de provin
ciën Antwerpen, Limburg, Luik en Lu
xemburg, links steunende op de vesting
Antwerpen, rechts op het versterkte ge
bied van Luik, aansluitend aan het
versterkte gebied van Metz; 2de ten min
ste een binnenlandsch defensiegebied
Antwerpen, Leuven, Namen, links steu
nend op Antwerpen, rechts op de vesting
Namen en aansluitend aan het versterkte
„Neen", antwoordde Roger met luide,
besliste stem.
„O, ik meende op te maken uit je
schimpscheuten op de kerk
„O, dat is heel wat andérs. De kerk is
een menschelijke instelling, waar door de
eeuwen heen steeds meer fouten zijn in
geslopen. Daarom wil i'k er me niet aan
verbinden."
„Zoo," antwoordde Noel nadenkend,
„daar heb je den waren socialistischen
geest: de 'kerk is voor hen als een roode
lap voor een stier, slechts een millionair
kan hen meer tot woede brengen. Maar
de socialist gaat verder. Als we dat twee
slachtig monster, de Christen-socialist,
wiens leerstellingen ik nooit volkomen
heb kunnen begrijpen, er buiten laten,
dan moet de ware socialist, die het soci
alisme tot in zijn uiterste consequentis
doorvoert, God uit het leven schrappen.
Er is geen plaats voor Hem daar. De
Staat is niet alleen de vader en betaal
meester van de gemeenschap; De Staat
neemt ook de plaats van het geloof in."
HOOFDSTUK VIII.
Het schoen Roger een gelukkig toeval
in die dagen, dat het lot hij trachtte
de Voorzienigheid als een factor van min
der belang uit zijn leven weg te cijferen
hem Noël Bray op zgn pad had doen
ontmoeten.
Hun vriendschap, die in Oxford in het
Binnenland.
Het rapport der staatscommissie-Rutgers
tot herziening der L. O.-wet gepubli
ceerd.
Aardschokken op Midden-Java.
Buitenland.
De Europeesche commissie te Genève
uiteengegaan. Enkele resoluties aange
nomen.
Arrestaties te Moskou.
De Belgische defensieplannen.
gebied van Verdun; 3de een zoogenaamd
„reduit national", dat bestaan zou uit het
versterkte gebied van Antwerpen en de
heele streek gelegen tusschen deze ves
ting en de zeekust. Bij dit réduit natio
nal zou tevens een inundatiesysteem te
pas komen.
Nederlaag der Britsche regeering.
De Engelsche regeering heeft gisteren
een nederlaag geleden bij de stemming
over een amendement op de schoolwet.
Zij bleef met 33 stemmen in de minder
heid.
Van de zijde der regeering werd ech
ter verklaard, dat zij aan deze stemming
geen beteekenis toekent.
Sneeuw en storm in den Balkan.
In verschillende Balkanlanden heeft
de hevige sneeuwval der laatste dagen
ernstige storingen in het verkeer ver
oorzaakt. In Bulgarije zijn op de lijn
RutschucWarna eenige passagiers-
treinen in de sneeuw blijven steken. Ze
moesten worden uitgegraven. Ook de te
lefoonverbindingen zijn verbroken. Over
geheel Griekenland en over de Egeïsche
Zee woeden stormen, die groote mate-
rieele schade hebben veroorzaakt. Het
radio-station in de haven van Pyreus
heeft een groot aantal s.o.s. seinen van
schepen op zee opgevangen. Ook Pelo-
ponesos is door een orkaan geteisterd,
waardoor een groot aantal telefonische
en telegrafische verbindingen zijn ver
nield.
Korte Berichten.
Volgens een bericht uit Luik zijn
Woensdag tegen den middag te Tilleur
sterke gaswalmen waargenomen, met het
gevolg, dat de bevolking, door een paniek
aangegrepen, op de vlucht sloeg. Er blijkt
echter tot dusver niemand tengevolge van
de inademing van deze gassen, welke van
een fabriek van chemische producten, ge
legen langs de Maas bleken te komen,
ziek geworden. De bewoners durfden even-
begin van het jaar ontstaan was, waar
Noël eenigen tijd verblijf hield om de
bibliotheek te bezoeken, groeide in Lon
den, waar de kortende dagen en de meest
al natte en mistige avonden hen elkanders
gezelschap deden zoeken, snel aan; en
ongemerkt werd die vriendschap, naar
mate zij elkander meer leerden waardee-
ren, een hechte band tusschen de beide
jonge menschen.
In deze crisistijd van zijn leven voelde
Rogecr zich in het minst niet aangetrokken
tot menschen van streng godsdienstige
principes, of, zooals hij ze niet ongaarne
noemde, „die orthodoxen", waarbij er
een zekere minachtende geringschatting
uit zijn toon klonk, welke men niet zel
den aantreft zoowel hij jonge menschen,
als wel bij degenen, die alle geloof over
boord geworpen hebben.
Dit laatste was bij Roger in genen
deele het geval, doch zijn geestelijk ik
had §pn hevigen schok ontvangen. Een
storm was door zijn ziel gegaan en het
was, of deze zich dwars door zijn diep
ste innerlijk een weg van vernieling had
gebaand. Men verstaat het, dat, na een
dergelijke ervaring het genezingsproces
langzaam gaat. Wanneer iemand ruw in
zijn geloof geschokt is, komt het oude
vertrouwen slechts heel langzaam terug,
ja, de betrokkene is zelfs huiverig om
opnieuw dat vertrouwen te schenken.
(Wordt vervolgd).
